สมเด็จพระนารายณ์มหาราช

สมเด็จพระนารายณ์มหาราช

สมเด็จพระนารายณ์มหาราช สมเด็จพระนารายณ์มหาราชเป็นพระมหา กษัตริย์พระองค์ที่ ๒๗ ครองราชย์ ระหว่าง พ.ศ. ๒๑๙๙ ถึง พ.ศ. ๒๒๓๑ นับว่าเป็น พระมหากษัตริย์ พระองค์สําคัญยิ่งพระองค์ หนึ่ง ของประวัติศาสตร์อยุธยา ทรงมีพระ ราชกรณียกิจที่สําคัญตลอดรัชกาลของ พระองค์ ทั้งด้านการทหาร วรรณคดี และ การทูต โดยเฉพาะ การส่งคณะราชทูตไป เชื่อมสัมพันธไมตรีกับฝรั่งเศส ในรัชสมัย พระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔

ประวัติสมเด็จพระนารายณ์มหาราช สมเด็จพระนารายณ์มหาราชเป็นพระ ราชโอรสในสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง (พ.ศ. ๒๑๗๓ – พ.ศ. ๒๑๙๘) เสด็จ พระราชสมภพเมื่อราวปี พ.ศ. ๒๑๗๔ หรือ พ.ศ.๒๑๗๕ เมื่อแรกประสูตินั้น พระประยูรญาติเห็นเป็น ๔ กร จึง ขนานพระนามว่า“สมเด็จพระนารายณ์ ”ทรงมีพระราชอนุชาร่วมพระชนกหลาย พระองค์และมีพระขนิษฐภคินีร่วมพระ ชนนี ๑ พระองค์ซึ่งต่อมาโปรดให้ สถาปนาขึ้นเป็นกรมหลวงโยธาทิพ

พระนามเต็มสมเด็จพระนารายณ์มหาราช องค์สมเด็จพระนารายณ์มหาราช พระนามเต็ม ตามหนังสือพระราชพงศาวดารฉบับ พระราช หัตถเลขา \"สมเด็จพระบรมราชาธิราชธิบดีศรี สรรเพชญ บรมมหาจักรพรรดิศวร ราชาธิราชรา เมศวร ธรรมธราธิบดี ศรีสฤฎิรักษสังหารจักร วาฬาธิเบนทร์สุริเยนทราธิบดีดินทร หริหรินทร ธาดาธิบดี ศรีวิบุลยคุณอกนิฐ จิตรรุจีตรีภูวนา ทิตย์ ฤทธิพรหมเทพาดิเทพบดินทร์ ภูมินทราธิ ราช รัตนากาศมนุวงศ์ องค์ เอกาทศรสรุทร์ วิสุทธยโศดม บรมอาชวาธยาศรัย สมุทัยต โรมนต์ อนนตคุณวิบุลยสุนทรบวรธรรมมิกราช เดโชไชย ไตรโลกนาถบดินทร์ วรินทราธิราช ชาติ พิชิต ทิศพลญาณสมันตมหันตวิปผาราฤทธิวิไชย ไอศวรรยาธิบัติขัตติยวงศ์ องค์ ปรมาธิบดี ตรีภู วนาธิเบศร โลกเชษฐวิสุทธ มกุฎรัตนโมฬี ศรีปทุมสุริยวงศ์ องค์ สรรเพชญ์ พุทธางกูร บรมบพิตร\"

สมเด็จพระนารายณ์มหาราช หลังจากที่ทรงขึ้นครองราชย์ในปีพ.ศ. ๒๑๙๙ สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงประกอบพระ ราชกรณียกิจเป็นเอนกประการทั้งการทํานุบํา รุงบ้านเมืองการสร้างและปฏิสังขรณ์วัดต่างๆ ทั่วราชอาณาจักร โดยในปี พ.ศ. ๒๒๐๘ – ๒๒๐๙ โปรดฯให้สถาปนาเมืองลพบุรีขึ้นเป็นที่ ประทับอีกแห่งหนึ่งเพื่อรักษาความมั่นคงของ ราชบัลลังก์ และเป็นการสร้างที่ประทับเพื่อ พระราชกรณียกิจส่วนพระองค์ปรากฏหลัก ฐานในเอกสารหลายฉบับทั้งไทยและต่าง ประเทศว่ารัชกาลของพระองค์มีความยิ่งใหญ่ เหนือรัชกาลอื่นโดยเฉพาะเรื่องการติดต่อกับ ต่างประเทศอันเป็นเหตุให้ ประวัติศาสตร์ อยุธมยาากใมนาชย่วทีง่มรีัชปกราะโลยขชอนงยพิ์่งรตะ่ออกงคา์รมศีึเกอษกาสาร ประวัติศาสตร์ ไทย

สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ในปลายรัชกาล สมเด็จพระ นารายณ์มหาราชทรงพระ ประชวร พระเพทราชาและออก หลวงสรศักดิ์ พระโอรสบุญธรรม ร่วมกับขุนนางอีกจํานวนหนึ่งยึด อํานาจ ด้วยเกรงว่าอํานาจของ ชาวต่างชาติจะมีมากเกินไปและ เป็นอันตรายต่อราชอาณาจักร เจ้าพระยาวิชาเยนทร์จึงถูกสําเร็จ โทษประหารชีวิต

การศึกสงคราม การศึกสงครามในช่วงต้นแผ่นดินนั้นมีทั้ง สงครามในและนอกพระนครทรงยกทัพขึ้นไปตี เมืองเชียงใหม่ส่วนในพระนครก็เกิดกบฏพระ ไตรภูวนาทิตยวงศ์ขึ้นพระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขาบันทึกว่าพระไตรภูวนา ทิตยวงศ์ กับพระองค์ทองคิดการกบฏทั้งสอง พระองค์ เป็นพระอนุชาต่างพระชนนีกับสมเด็จ พระนารายณมหาราช์แต่การกบฏครั้งนี้ไม่ สําเร็จทั้งสองพระองค์ถูกจับกุมสําเร็จโทษพร้ อมพรรคพวกอีกจํานวนหนึ่ง ซึ่งเป็นขุนนางชั้น ผู้ใหญ่ เช่น ออกญาพลเทพออกญากลาโหม ออกญาพัทลุงออกพระศรีภูริปรีชา เป็นต้น ทํา ให้สมเด็จพระนารายณ์ ฯ ทรงไม่ไว้วางพระราช หฤทัยในขุนนางเดิมและทรงเพิ่มความสนิท สนมกับขุนนางชาวต่างชาติมากขึ้น

การพระพุทธศาสนา การอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาสิ่งที่สะท้อนให้เห็นได้ อย่างชัดเจนว่าทรงเป็นองค์พุทธมามกะและองค์ ศาสนูปถัมภกของพระพุทธศาสนาก็คือ พระราชดํารัส ตอบแก่ราชทูตฝรังเศส เชอ วาลิเยร์ เดอ โชมอง เมื่อ ราชทูตได้กราบบังคมทูลชักจูงให้พระองค์ทรงเปลี่ยน ไปนับถือคริสต์ศาสนาแต่พระองค์มีพระราชดํารัสตอบ ว่าจะให้ทรงละทิ้งศาสนาที่บรรพบุรุษของพระองค์ นับถือมากว่าสองพันปีได้อย่างไรแต่เมื่อใดที่พระผู้เป็น เจ้าทรงปรารถนาให้พระองค์เปลี่ยนศาสนาแล้วก็จะ ทรงยินยอมตามนั้น สมเด็จพระนารายณ์ มหาราชทรง ทํานุบํารุงพระพุทธศาสนาเป็นอย่างยิ่งและอาจนับได้ ว่าการพระพุทธศาสนาในช่วงรัชกาลของพระองค์ ได้ เจริญรุ่งเรืองมากด้วยดังที่สะท้อนให้เห็นเป็นรูปธรรม ของการสร้างพระอารามมากมายเช่นทรงบูรณะวัดพระ ศรีรัตนมหาธาตุเมืองลพบุรีโดยเฉพาะอย่างยิ่งทรง เชิญพระพุทธสิหิงค์ลงมายังอยุธยาดังที่ปรากฏใน วรรณคดีสําคัญของยุค คือโคลงเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนารายณมหาราช

งานด้านวรรณกรรม ในด้านงานวรรณกรรมปรากฏว่าวรรณคดีไทย ได้รับความนิยมและเฟื่ องฟูเป็นอย่างยิ่งเพราะ สมเด็จพระนารายณมหาราชทรงเป็นกวีด้วย พระองค์หนึ่งพระราชนิพนธ์สําคัญคือสมุทรโฆษ คําฉันท์ (ตอนต้น) พระราชนิพนธ์ โคลงสุภาษิต ๓ เรื่องคือโคลงพาลีสอนน้อง โคลงทศรถ สอนพระรามโคลงราชสวัสดิ์คําฉันท์กล่อมช้าง เป็นต้นซึ่งล้วนแต่แสดงพระอัจฉริยะภาพของ การกวีให้ เป็นที่ปรากฏชัดและทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯให้พระมหาราชครูแต่งจินดามณีขึ้น เป็นตําราเรียนบุคคลสําคัญด้านวรรณกรรมใน สมัยสมเด็จพระนารายณมหาราช ได้แก่ ออกญา พระโหราธิบดี เป็นบุคคลสําคัญท่าน หนึ่งในแวดวงวรรณกรรมในรัชสมัยสมเด็จพระ นารายณ์ มหาราชรวมถึงศรีปราชญอีกท่าน หนึ่ง

ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ สําหรับความสัมพันธ์กับต่างประเทศในช่วงรัชสมัย เป็นการเปิดโลกทัศน์ของสยามออกสู่ตะวันตกมากขึ้น ทรงติดต่อกับประเทศในภูมิภาคตะวันออกเช่นจีน อังกฤษ เปอร์ เซีย ฮอลันดา ญี่ปุ่น ญวน และประเทศ ในดินแดนตะวันตกนับแต่ อินเดีย เปอร์ เซียจนถึง ประเทศใน ทวีปยุโรป ในช่วงต้นรัชกาลมีกลุ่มบาทหล วงมิชชันนารีเดินทางเข้ามาเผยแพร่ศาสนาและสืบ ทอดกิจการของคริสต์ ศาสนา ซึ่งพระองค์ ก็ทรง อนุเคราะห์ที่ดินให้ปลูกสร้างอาคารและพระราชทาน เสรีภาพในการเผยแผศาสนาการที่สังคมอยุธยามีพ่อค้า และบาทหลวงต่างชาติเดินทางเข้ามามากเช่นนี้ทําให้ บทบาทของชาวต่างชาติมีมากขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ชื่อเสียงของเจ้าพระยาวิไชเยนทร์หรือคอนสแตนติน ฟอลคอน ซึ่งเข้ารับราชการเป็นลําดับจนถึงตําแหน่งว่ า ที่สมุหนายกและกํากับดูแลพระคลังทั้งยังมีบทบาท ในการเริ่มต้นความสัมพันธ์ ระหว่างราชสํานักสมเด็จ พระนารายณมหาราชกับประเทศฝรั่งเศส ที่มา : สํานักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตร