หนังสือความรู้งานมหกรรมแพทยแผนไทย ครั้งที่ 3

งานมหกรรม แพทย์แผนไทย สัญจร วันที่ 7 กรกฎาคม 2566 คืนภูมิปัญาท้องถิ่น กบินทร์บุรี ครั้ง 3

การนวดรักษา การบำบัดและทำให้ร่างกายผ่อนคลาย โดยใช้ทักษะทางร่างกาย และอุปกรณ์เสริมด้วยการ บีบ จับ คลึง รีดเส้น เหยียบ ยัน กดจุด ดัด หรือกระตุ้นด้วยการสั่น เพื่อกระตุ้นให้การทำงานของกล้ามเนื้อ และระบบต่างๆของร่างกายทำงานได้ดีขึ้น ประโยชน์ 1.ลดอาการปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ 2.ลดการติดขัดของข้อต่อกระดูก 3.ช่วยกระตุ้นกล้ามเนื้อที่อ่อนแรง 4.ลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ 5.ช่วยเพิ่มการหมุนเวียนของโลหิตในร่างกาย

กรอกเลือด ดูดพิษ คือ การกรีดหรือสักลงไปที่ผิวหนังให้เปิดเพียงเล็กน้อย ให้เลือด ออกมา โดยจะ ใช้ถ้วยแก้วที่ไล่ลมแล้ววางปากแก้วครอบบริเวณที่ บาดนั้น เลือดก็จะซึมออกมาพอได้เลือดพอสมควรแล้ว จึงหยุดและ ห้ามเลือด ประโยชน์ 1.บรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ 2.ดูดพิษออกจากร่างกาย ในรูปของ ความร้อนและเลือดเสีย 3.กระตุ้นการไหลเวียนเลือด

สักยา คือ การใช้เข็มกระตุ้นกล้ามเนื้อให้เกิดการสั่นสะเทือน เปิดช่องทาง ลม และทำให้เกิดการบาดเจ็บ จากนั้นร่างกายจะเกิดการซ่อมแซม บริเวณที่มีการบาดเจ็บ ทำให้อาการปวดดีขึ้น ประโยชน์ ประเภทของการสักยา 1.บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ 1.การสักเส้น เพื่อแก้ปวดเมื่อย 2.โรคหัวไหล่ติด ตามร่างกายแก้โรคที่เกี่ยวกับเส้น 3.อาการนิ้วล็อก 2.การสักแก้แมลงสัตว์กัดต่อย 4.ลมปลายปัตคาดข้อมือ 5.กล้ามเนื้ออ่อนแรง 6.หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

การกักน้ำมัน เพิ่มความชุ่ม ความยืดหยุ่น เพื่อบำบัดความผิดปกติของกล้ามเนื้อ ข้อและกระดูก ปวดหลัง สะโพก ขา เนื่องจาก หมอนรองกระดูกทับ เส้นประสาท ปวด บวม ตามข้อจาก ข้ออักเสบ วิธีการกักน้ำมัน 1.ใช้สำลีแผ่นวางบนผิวบริเวณที่ ต้องการกักน้ำมัน 2.พรมน้ำมันให้ชุ่มแผ่นสำลี แล้ว ไดร์เป่าผมให้ความร้อน 3.กลับด้านแผ่นสำลี เมื่อแผ่นสำลี เริ่มร้อน ใช้เวลากัก 15 - 20 นาที น้ำมันงา สรรพคุณบำรุงกล้าม เนื้อ เส้นเอ็น และกระดูก เคี่ยวกับกระดูกไก่ดำ สรรพคุณ บรรเทาอาการปวดเมื่อย ปวดข้อ ข้ออักเสบ เคี่ยวกับต้นขัดมอน สรรพคุณ บำรุงกระดูกและข้อ

การพอกเข่า วิธีการพอกเข่า 1.ประคบร้อนบริเวรเข่าให้ทั่ว เพื่อเปิดรูขุมขน 2.ผสมยาพอกเข่ากันน้ำ ใน อัตราส่วน 1/2 แล้วนำมาพอกที่ เข่า ทิ้งไว้ 20 - 30 นาที 3.นำยาพอกออกแล้วเช็ด ทำความสะอาด น้ำมันงา สรรพคุณบำรุงกล้าม เนื้อ เส้นเอ็น และกระดูก เคี่ยวกับกระดูกไก่ดำ ฃ สรรพคุณบรรเทาอาการปวด เมื่อย ปวดข้อ ข้ออักเสบ เคี่ยวกับต้นขัดมอน สรรพคุณบำรุงกระดูกและข้อ คำแนะนำ ควรพอกเข่าทุกวัน วันละ 1 ครั้ง ติดต่อกัน 5 วัน และหลัง พอกควรยืดเข่า 10 - 20 ครั้ง

การเหยียบเหล็กแดง คือ ใช้เท้าเหยียบเหล็กที่กำลัง เผาร้อนแดงอยู่บนเตาไฟแล้ว เหยียบไปตามร่างกาย ของผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บป่วย หยียบเหล็กแดงช่วยบรรเทาการเจ็บป่วยต่างๆ เช่น 1. อัมพฤกษ์ อัมพาต 2. ปวดหลัง 3. ปวดเอว สะโพก และสลักเพชร 4. ปวดเข่า 5. ไหล่ติด 6. สะบักจม

การเหยียบอิฐแดง คือ การนำอิฐแดง มาตั้งบนไฟจนร้อนแล้วมาวางบนสมุนไพร ที่เตรียมไว้ห่อด้วยใบพลับพลึง แล้วใช้เท้าเหยียบ โดยความร้อน จากอิฐเป็นความร้อนที่มีระยะเวลานาน และสามารถเข้าไปในกล้าม เนื้อมัดลึก แล้วนอกจากนั้นสมุนไพรที่ใช้ยังมีสารสำคัญที่ช่วยลด การ อักเสบได้ ซึ่งจะช่วยบรรเทาอาการปวดได้ วิธีการเหยียบอิฐสมุนไพร 1. นำอิฐแดงไปเผาไฟ โรยสมุนไพรบดหยาบ ได้แก่ ขมิ้นชัน ไพล ผิวมะกรูด และห่อด้วยใบพลับพลึง 2.ใช้ส้นเท้าข้างที่ปวดเหยียบลงบนอิฐ ให้เหยียบแล้วยกเท้าสลับ ไปมา ประมาณ 15 ถึง 30 นาที

ลูกประคบสมุนไพร ส่วนประกอบ 1.ไพลสด 1 กก. 2. ขมิ้นชัน 500 กรัม 3. ตะไคร้ 200 กรัม 4. ผิวมะกรูด 400 กรัม 5. ใบมะขาม 400 กรัม 6. การบูร 4 ช้อนโต๊ะ 7. เกลือ 2 ช้อนโต๊ะ วิธีทำ ล้างสมุนไพรให้สะอาด หั่นเป็นชิ้นเล็กๆโขลกพอเเหลก ใส่เกลือ พิมเสน การบูร คลุกให้เข้ากัน แล้วนำมาห่อ ด้วยผ้าดิบ

สบู่แก้คัน สรรพคุณ :ใช้ทาเพื่อบรรเทาอาการปวดเมื่อย ปวดข้อ ข้ออักเสบ สมุนไพร 1. เหงือกปลาหมอ 30 กรัม 2. ทองพนช่าง 30 กรัม 3. พญายอ 30 กรัม 4. ขมิ้นชัน 15 กรัม 5. มะขามป้อม 15 กรัม สารเคมี 1. กลีเซอรีนใส 1 กก. 2. น้ำยาต้ม 500 มล. 3. กลีเซอรีนน้ำ 250 มล. 4. น้ำมันหอมระเหยตามใจชอบ วิธีทำ 1.นำสมุนไพรทั้งหมดไปต้มเคี่ยว น้ำ3 ลิตร เอา 1 ลิตร กรองเอาแต่น้ำ 2.นำกลีเซอรีนใส ตั้งไฟอ่อนๆจนละลาย เติมน้ำต้ม สมุนไพรและกลีเซอรีนน้ำ 3.เติมน้ำมันหอมระเหย คนให้เข้ากันแล้วเทลงพิมพ์

น้ำมันกระดูกไก่ดำ สรรพคุณ :ใช้ทาเพื่อบรรเทาอาการ ปวดเมื่อย ปวดข้อ ข้ออักเสบ ข้อห้าม/ข้อควรระวัง ระวังอย่าให้เข้าตาและระวังในการใช้ บริเวณผิวเนื้ออ่อน ส่วนประกอบ 1. ต้นกระดูกไก่ดำ 1 กิโลกรัม 2. น้ำมันพืช 1 ลิตร 3. พิมเสน 30 กรัม 4. การบูร 30 กรัม 5. เมนทอล 30 กรัม 6. น้ำมันระกำ 30 มล. 7. น้ำมันยูคาลิปตัส 30 มล. 8. สารแต่งกลิ่น 10-20%ของน้ำมัน วิธีทำ นำสมุนไพรไปล้าง นำไปหั่นแล้วทอดในน้ำมันจนกรอบ ตักออก กรอกเอาน้ำ รอให้เย็นเติมส่วนผสมที่เหลือแล้ว บรรจุขวด

น้ำมันไพล สรรพคุณ :ใช้ทาเพื่อบรรเทาอาการปวดเมื่อย ลดการ อักเสบ คลายกล้ามเนื้อ ข้อห้าม/ข้อควรระวัง ระวังอย่าให้เข้าตาและระวังในการใช้บริเวณผิวเนื้ออ่อน ส่วนประกอบ 1. ไพล 2 กิโลกรัม 2. ขมิ้น 1/2 กิโลกรัม 3. น้ำมันพืช 1 ลิตร 4. การพลู 10 กรัม 5. พิมเสน 30 กรัม 6. การบูร 30 กรัม 7. เมนทอล 30 กรัม 8. น้ำมันระกำ 30 มล. 9. น้ำมันยูคาลิปตัส 30 มล. วิธีทำ นำสมุนไพรไปล้าง หั่นเป็นแว่นบางๆนำไปทอดใน น้ำมันจนกรอบตักออก จากนั้นนำกานพลูมาทอดกรอกเอา น้ำ รอให้เย็นเติมส่วนผสมที่เหลือแล้วบรรจุขวด

อัญชันมะนาว เครื่องดื่มสมุนไพร สรรพคุณ : มีส่วนช่วยในการบำรุงสายตา ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ขับปัสสาวะ และต้านอนุมูลอิสระ วิธีทำ 1.ล้างอัญชันให้สะอาด 2.ตั้งไฟต้มน้ำให้เดือด ใส่อัญชันลงไปราว2-3 นาที 3.เติมความหวานตามใจชอบ 4.รอให้เย็นแล้วเติมมะนาว

น้ำตรีผลา เครื่องดื่มสมุนไพร สรรพคุณ : เสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย ต้าน อนุมูลอิสระ ช่วยขับเสมหะ บรรเทาอาการไอ ป้องกันหวัด น้ำเปล่า 3 ลิตร สมอพิเภก 30 กรัม สมอไทย ๅ5 กรัม มะขามป้อม 45 กรัม วิธีทำ 1.ล้างสมุนไพรให้สะอาด สมุนไพรแห้ง ควรแช่น้ำก่อนต้ม ประมาณ 3 ชั่วโมง 2.ต้มในน้ำเดือด 30 นาที กรองเอาแต่น้ำ 3.ปรุงรสชาติด้วยเกลือ น้ำผึ้งหรือหญ้าหวาน

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านนา อำเภอกบินร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี เบอร์ ๐๓๗-๒๘๓๕๐๕