คู่มือการปฏิบัติตนของเจ้าหน้าที่กรมป่าไม้ตามมาตรฐานทางจริยธรรม

ค่มู ือ การปฏบิ ตั ติ นของเจ้าหน้าทก่ี รมปา่ ไม้ ตามมาตรฐานทางจริยธรรม “ Do & Don’t ” กรมป่าไม้ กลมุ่ งานจริยธรรม

คานา ตามมาตรา ๕ แห่งพระราชบัญญัติมาตรฐานทางจริยธรรม พ.ศ. ๒๕๖๒ กาหนดให้มีมาตรฐาน ทางจริยธรรม ซ่ึงใชเ้ ป็นหลกั สาคัญในการจัดทาประมวลจริยธรรมของหน่วยงานของรัฐท่ีจะกาหนดเป็นหลักเกณฑ์ ในการปฏิบัติตนของเจ้าหน้าท่ีของรัฐ เก่ียวกับสภาพคุณงามความดีที่เจ้าหน้าท่ีของรัฐต้องยึดถือสาหรับการปฏิบัติงาน การตัดสินความถูกผิด การปฏิบัติท่ีควรกระทาหรือไม่ควรกระทา ตลอดจนการดารงตนในการกระทาความดีและ ละเว้นความช่ัว ดังนั้น คณะกรรมการจริยธรรมประจากรมป่าไม้ ประจาปี พ.ศ. 2565 และกลุ่มงานจริยธรรม จึงได้จัดทาคู่มือการปฏิบัติตนของเจ้าหน้าท่ีกรมป่าไม้ตามมาตรฐานทางจริยธรรมในลักษณะ Do & Don’t ท่ีเข้าใจง่าย เพ่ือให้ผู้บริหาร ข้าราชการ และเจ้าหน้าท่ีของกรมป่าไม้มีแนวทางการศึกษา ตระหนักถึงคุณธรรม จริยธรรม เพ่ือ ประพฤติปฏิบัติตนให้ถูกต้องตามครรลองครองธรรม สานึกในหน้าที่ด้วยความเที่ยงธรรม ผดุงเกียรติ ศักดิ์ศรี เกิดความเข้าใจในมาตรฐานทางจริยธรรมมากข้ึน สามารถนาไปใช้ในการปฏิบัติตนและปฏิบัติหน้าท่ีตามภารกิจที่ ได้รับมอบหมาย และเป็นการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ของบุคลากรในองค์กรตามเจตนารมณ์ของผู้บริหาร กรมปา่ ไม้ เพ่อื ให้เกิดการขับเคลอื่ นประมวลจรยิ ธรรมอย่างเปน็ รูปธรรม ฝ่ายสง่ เสริมคุณธรรม จริยธรรม กลุ่มงานจรยิ ธรรม 20 มถิ ุนายน 2565

-1- มาตรฐานทางจริยธรรม ตามมาตรา ๕ แหง่ พระราชบญั ญัตมิ าตรฐานทางจรยิ ธรรม พ.ศ. ๒๕๖๒ ได้ให้ ความหมาย “มาตรฐานทางจริยธรรม” คือ หลักเกณฑ์การประพฤติปฏิบัติอย่างมีคุณธรรม ของเจา้ หนา้ ที่ของรัฐ ซง่ึ จะตอ้ งประกอบดว้ ย (๑) ยึดม่ันในสถาบันหลักของประเทศ อันได้แก่ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ ์ และการปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษัตริย์ทรงเปน็ ประมขุ (๒) ซ่ือสตั ย์สุจริต มีจติ สานกึ ทีด่ ี และรับผิดชอบต่อหน้าที่ (๓) กล้าตัดสนิ ใจและกระทาในส่งิ ทีถ่ กู ต้องชอบธรรม (๔) คดิ ถึงประโยชนส์ ่วนรวมมากกวา่ ประโยชนส์ ว่ นตัว และมจี ติ สาธารณะ (๕) มงุ่ ผลสัมฤทธ์ขิ องงาน (๖) ปฏิบัติหน้าท่อี ยา่ งเปน็ ธรรมและไม่เลอื กปฏบิ ตั ิ (๗) ดารงตนเป็นแบบอย่างทด่ี ีและรกั ษาภาพลักษณ์ของทางราชการ ซ่ึงใช้เป็นหลักสาคัญในการจัดทาประมวลจริยธรรมของหน่วยงานของรัฐที่จะกาหนดเป็น หลักเกณฑ์ในการปฏิบัติตนของเจ้าหน้าที่ของรัฐ เก่ียวกับสภาพคุณงามความดีท่ีเจ้าหน้าที่ ของรัฐต้องยึดถือสาหรับการปฏิบัติงาน การตัดสินความถูกผิด การปฏิบัติที่ควรกระทาหรือ ไมค่ วรกระทา ตลอดจนการดารงตนในการกระทาความดีและละเวน้ ความช่ัว คณะกรรมการจริยธรรมประจากรมป่าไม้ พ.ศ. 2565 และกลุ่มงานจริยธรรม จึงได้จัดทาลักษณะพฤติกรรมที่ควรกระทาหรือไม่ควรกระทา Do & Don’t ที่เข้าใจง่าย ตามมาตรฐานทางจรยิ ธรรมท้งั ๗ ข้อดังน้ี

-๒- (๑) ยึดมั่นในสถาบันหลักของประเทศ อันได้แก่ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมี พระมหากษตั ริย์ทรงเปน็ ประมุข พฤติกรรมท่ีพงึ กระทา พฤตกิ รรมท่ีไม่พงึ กระทา -สนับสนุนการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษตั ริย์ - เผยแพร่ข่าวสารของข้อมูลอันเป็นเท็จหรือให้ร้ายต่อ เปน็ ประมุขตามรฐั ธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย ชาติ ศาสนา สถาบันพระมหากษัตริย์ ดว้ ยความบรสิ ุทธิใ์ จ - แสดงพฤติกรรมท่ีดูหมนิ่ ประเทศชาติ ศาสนา สถาบนั - สนบั สนนุ และมสี ว่ นร่วมกับกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติ พระมหากษัตริย์ ในโอกาสต่าง ๆ - ต่อต้านการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษัตริย์ - แสดงออกถงึ ความเคารพ เทดิ ทูน และรักษาไวซ้ งึ่ สถาบนั ทรงเป็นประมขุ พระมหากษัตรยิ ์ - เพกิ เฉยเม่ือพบเหน็ การกระทาท่ีไม่จงรักภักดีต่อชาติ - ไม่ดูหมน่ิ เหยยี ดหยาม ใหร้ ้าย หรอื สร้างความเสื่อมเสยี ศาสนา และพระมหากษัตรยิ ์ ต่อประเทศชาติ - ปฏบิ ัติหนา้ ท่แี ละความรบั ผิดชอบตามท่ีรฐั ธรรมนูญและ กฎหมายกาหนดในฐานะประชาชนคนไทย - มีความเป็นกลางทางการเมอื ง ไมเ่ ลอื กปฏบิ ตั โิ ดยไมเ่ ป็นธรรม ตอ่ พรรคการเมอื ง พรรคใดพรรคหน่งึ - แสดงออกด้วยความภาคภูมิใจในชาติ - ตระหนกั ถงึ ผลประโยชนข์ องประเทศชาติเป็นสาคัญ - ตดิ ตามสถานการณ์ท่ีอาจเป็นภยั ต่อประเทศและปอ้ งกนั ภยั ทีจ่ ะเกิดข้นึ เต็มกาลังความสามารถ - มคี า่ นิยมและความประพฤติท่ถี ูกต้องดีงามตามทานอง คลองธรรม ยึดหลกั คาสอนทางศาสนาเป็นแนวทางในการ ประพฤติ ปฏบิ ัติ ในการดาเนินชวี ิต รวมทัง้ ยึดม่นั ใน ขนบธรรมเนยี มประเพณีไทย

-๓- (๒) ซอื่ สัตย์สุจริต มีจิตสานึกทีด่ ี และรบั ผิดชอบต่อหน้าที่ พฤตกิ รรมท่พี ึงกระทา พฤตกิ รรมท่ีไม่พงึ กระทา - ปฏิบัตหิ นา้ ท่ตี ามกฎหมาย ระเบียบ หลกั วชิ าการ และ - ใช้ทรพั ย์สินราชการ เพ่ือประโยชนส์ ว่ นตน เช่น พาหนะ หลักคุณธรรม วัสดสุ านกั งาน - ปฏิบตั หิ นา้ ที่ดว้ ยความโปรง่ ใสมหี ลักการ ข้ันตอนการทางาน - กระทาการทจุ ริตหรือร่วมทาทจุ รติ เพ่ือผลประโยชน์ ทช่ี ัดเจน จดั เกบ็ หลักฐานเอกสารเพ่อื สามารถตรวจสอบได้ ส่วนตวั ผู้อ่ืน และพวกพ้อง ที่ผิดวัตถุประสงค์ ผิดเป้าหมาย และสามารถอธิบายได้อย่างชอบธรรมในสิ่งที่ได้กระทาลงไป ของงาน หรือใชว้ ธิ ีการผิดในการทางาน เพื่อให้ตนเองหรือ ผู้อนื่ ได้ประโยชน์ - ปฏบิ ัติหน้าทดี่ ้วยความซื่อสตั ยส์ ุจรติ ไมห่ วังผลประโยชน์ - ไม่ดหู มิน่ เหยียดหยาม ใหร้ ้าย หรือสรา้ งความเสือ่ มเสยี ต่อ - ใช้เวลาราชการทาธุระสว่ นตัว องคก์ รและประเทศชาติ - ปฏบิ ัตริ าชการสายและกลับกอ่ นเวลา - ปฏบิ ัตหิ น้าท่โี ดยคานงึ ถงึ ความรบั ผิดชอบต่อสงั คม สิ่งแวดล้อม และยดึ หลักสทิ ธิมนุษยชน - ปล่อยปละละเลยหรอื เพกิ เฉยเมอื่ พบเหน็ การกระทาท่ี ไม่จงรักภักดีตอ่ ชาติ ศาสนา และพระมหากษตั ริย์ - รกั ษาความลับของทางราชการ กรณีท่ีไม่สามารถเปดิ เผยได้ - ประพฤติ ปฏบิ ัติ โดยไมค่ านึงถึงความเสยี หายทีจ่ ะ - เปิดเผยข้อมูลข่าวสารท่ีถูกต้อง ชัดเจน เกดิ ขึน้ ต่องาน องค์กร ประชาชน และประเทศชาติ - ไม่รับและไม่อนุญาตให้ครอบครัวหรือญาติพี่น้องรับ - เพิกเฉยเมื่อพบเห็นการกระทาผิด ขาดความรับผดิ ชอบ ของกานัลหรือการรับรองจากธุรกิจหรือธุรกิจเอกชนท่ี ต่องาน และไม่โปร่งใสในการทางาน ติดต่องานกับทางราชการ - ตระหนักในบทบาทหน้าท่ีท่ีตนเองรับผิดชอบ - ปฏบิ ัติงานดว้ ยความรอบคอบ รวดเร็ว ทาอย่าง เตม็ ความสามารถ และกลา้ รับผดิ ชอบในความผดิ พลาด ทไ่ี ดก้ ระทา - เสียสละ อทุ ศิ ตน และอทุ ศิ เวลาในการปฏิบัตงิ าน

-๔- (๓) กล้าตัดสินใจและกระทาในสิง่ ทถี่ กู ตอ้ งชอบธรรม พฤติกรรมที่พึงกระทา พฤตกิ รรมที่ไม่พงึ กระทา - เปิดเผยการทุจริตท่ีพบเห็นหรือรายงานการทุจริตให้ - ละเลยหรือเพิกเฉยเมื่อพบเห็นการกระทาในสิ่งที่ ผู้บังคับบัญชารบั ทราบ ไม่ถูกต้อง หรือไม่เป็นธรรม - ไม่ใช้ช่องวา่ งทางกฎหมายสร้างประโยชน์ให้ตนเอง ผูอ้ ่ืน - อาศัยอานาจหนา้ ทีร่ าชการของตนหาผลประโยชน์ใหแ้ ก่ หรือพวกพ้อง ตนเอง ผอู้ ืน่ พวกพ้อง เชน่ ทุจรติ ในการสอบ เรยี กเงินเพ่ือ พาเขา้ ทางาน เอ้ือประโยชนต์ ่อธรุ กจิ ของญาติและพวกพ้อง - ประพฤติ ปฏบิ ัติ และยนื หยัดในสิ่งที่ถูกต้องชอบดว้ ย กฎหมาย และไม่ทาในสง่ิ ที่ไม่ถูกต้อง ไม่ชอบดว้ ยกฎหมาย - ปฏบิ ัติหน้าทโี่ ดยไม่คานงึ ถึงหลกั กฎหมาย ระเบียบวินัย ขอ้ บงั คับ และแนวทางปฏิบตั ิ - ไม่ยดึ ถือปฏบิ ตั ทิ ่ีกระทาการต่อๆ กนั มา ในสงิ่ ที่ผดิ กฎหมาย ระเบยี บ - ประพฤตปิ ฏบิ ัติตนโดยไม่คานงึ ถึงหลกั คาสอนของศาสนา - กลา้ ทจี่ ะยนื หยัดในการกระทาทถ่ี ูกต้อง แม้วา่ บคุ คล รอบขา้ งจะกระทาผิด

-๕- (๔) คดิ ถึงประโยชนส์ ่วนรวมมากกวา่ ประโยชน์ส่วนตัว และมีจิต สาธารณะ พฤตกิ รรมท่พี งึ กระทา พฤตกิ รรมท่ีไม่พงึ กระทา - ยึดถือประโยชน์ส่วนรวมเป็นท่ีตั้งอันได้แก่ ประโยชน์ - ใช้ตาแหน่งหนา้ ที่การงานเรยี กรบั เพ่ือแสวงหาประโยชน์ ของราชการ ประชาชน ประเทศชาติ เป็นหลัก ส่วนตน - มีความต้ังใจ และสร้างทัศนคติท่ีดี ในการให้บริการต่อ - ใช้เวลาราชการกระทาเรื่องส่วนตวั ประชาชน หนว่ ยงานต่าง ๆ ท่ีมารับบริการ ดว้ ยความเต็มใจ บรกิ ารด้วยความรวดเร็วและถูกต้อง มีน้าใจ ยิ้มแย้ม เอ้ือเฟ้ือ - ไม่มีจติ สานึก โดยใชท้ รัพยส์ ินและบุคลากรของทาง ช่วยเหลือ วาจาสภุ าพรว่ มแก้ไขปัญหาที่เกิดข้ึนในการบริการ ราชการเพ่ือประโยชนส์ ่วนตน และบริการดว้ ยความจริงใจให้กบั ผ้รู บั บริการ - ปฏบิ ัติงานโดยมีพฤติกรรมท่ีเอื้อประโยชน์ต่อตนเอง ญาติ - ใหค้ าแนะนาเกยี่ วกบั สิทธิหน้าท่ี ข้ันตอนการดาเนินการ พน่ี ้อง และพวกพ้อง ไมค่ านงึ ถึงประโยชนส์ ว่ นรวม ใหผ้ ูร้ บั บริการทราบ - ใชค้ วามรูส้ ึกสว่ นตวั มาใชใ้ นการปฏิบตั ิหน้าที่ หรอื มีอคติ - เข้ารว่ มกจิ กรรมช่วยเหลอื สังคมทงั้ ในท่ีทางาน และ/หรือ ต่องานที่ปฏบิ ตั ิ ต่อเพ่ือนรว่ มงาน ต่อองค์กร ต่อรฐั บาล และ ชมุ ชน ต่อประชาชน - อุทศิ ตนปฏบิ ตั ิงานนอกเหนือเวลาราชการและนอกเหนือ จากงานตามหน้าท่ีอยา่ งเตม็ กาลงั ความสามารถด้วยความ เตม็ ใจ - แยกแยะเร่ืองส่วนตัวออกจากหน้าที่การทางาน -๖–

-6- (๕) มุ่งผลสมั ฤทธ์ขิ องงาน พฤตกิ รรมท่พี งึ กระทา พฤตกิ รรมท่ีไม่พงึ กระทา - กาหนดมาตรฐาน รูปแบบ และเป้าหมายในการทางาน - ปฏิบัตหิ นา้ ที่โดยไม่คานึงถึงกฎหมายและระเบยี บ ทเ่ี กยี่ วข้องเพื่อให้ไดผ้ ลสาเร็จของงาน - ปฏิบตั งิ านด้วยความรับผิดชอบเตม็ ความสามารถ อดทน ม่งุ ม่นั รอบคอบ ถูกต้อง ไปให้ถึงเปา้ หมายท่ีหนว่ ยงานตั้งไว้ - ปฏิบตั ิหน้าทไ่ี มเ่ ตม็ กาลงั ความสามารถ ทาตาม โดยคานงึ ถึงประสทิ ธิภาพและประสทิ ธผิ ลของงาน ความพงึ พอใจส่วนตัว - มีความคิดสรา้ งสรรค์ แสดงและรับฟงั ความคิดเหน็ ของ - ไม่เหน็ คุณคา่ ของทรัพยากร และบริหารเงินงบประมาณ ผอู้ ่ืนที่เปน็ ประโยชน์ตอ่ การพัฒนาและส่งเสริมการทางาน ท่ไี ดร้ บั อย่างฟุ่มเฟือย ขาดประสทิ ธิภาพและประสิทธผิ ล ต่อการดาเนินงาน - ทางานโดยดาเนินการประสานงานบุคคล หน่วยงาน ยึดผลลพั ธข์ องงานทเี่ กดิ ผลดแี ละเปน็ ประโยชน์ตอ่ องคก์ ร ตอ่ สว่ นรวม โดยตดิ ตามผลงาน ประเมินผลงาน และปรบั ปรุง งานให้ดขี ้ึนอย่เู สมอ - พัฒนาตนเอง เรียนรู้งานอย่างต่อเน่ือง เพม่ิ ทักษะ ปรบั ตัว คิดทันตามยุคสมัย มีการแลกเปล่ยี นความรู้ และถ่ายทอด กระบวนการทางานใหก้ ันและกัน - รักษามาตรฐานการทางานให้ดียิ่งขนึ้ เพื่อเพ่ิมศักยภาพ การทางาน - ใช้ทรัพยากรในหนว่ ยงานอย่างคุ้มค่าและประหยดั - ทางานเป็นทมี ด้วยความม่งุ ม่ัน ตัง้ ใจ สร้างความเปน็ เลิศ ใหก้ ับงาน - จดั สภาพแวดล้อมทเ่ี อื้อต่อการทางาน -๗-

-7- (๖) ปฏบิ ัติหน้าทอี่ ย่างเป็นธรรมและไม่เลือกปฏิบตั ิ พฤตกิ รรมท่ีพงึ กระทา พฤตกิ รรมที่ไม่พงึ กระทา - ประพฤติปฏิบัติตนให้เป็นทีเ่ ชื่อถือของบุคคลทั่วไป - ใช้เหตุผล อคติ และความเชื่อถือส่วนตวั ทง้ั ทางด้านต่าง ๆ รักษาเกียรติและศักด์ิศรีของการเป็นเจ้าหน้าท่ีของรัฐท่ีดี และทางการเมืองมาปฏิบัติหน้าท่ีอย่างไม่เป็นธรรม - ปฏบิ ตั หิ น้าท่ีดว้ ยความเสมอภาค ยตุ ิธรรม ท้งั ทางตรงและ - ไมว่ างตวั เป็นกลางท้ังทางด้านตา่ ง ๆ และทางการเมือง ทางอ้อม โดยไม่เลือกปฏิบตั ิ - ละเลยหรอื เพิกเฉยเม่ือพบเหน็ การเลือกปฏิบตั ิ - ใชม้ าตรฐานการทางานทตี่ ามหลกั ธรรมาภิบาลสอดคล้อง อย่างไมเ่ ปน็ ธรรม กับเจตนารมณ์ของกฎหมาย - ใชอ้ านาจหน้าทีท่ างราชการดว้ ยความลาเอียง กระทบตอ่ - อานวยความสะดวกให้แกผ่ ู้มาติดต่อราชการดว้ ยอธั ยาศัย สทิ ธิ หน้าท่ี และความเจริญก้าวหนา้ ในตาแหน่งหน้าท่ีของ ทด่ี ี สุภาพ และสร้างความประทับใจแก่ผู้มาใชบ้ ริการดว้ ย ผูอ้ น่ื ความจริงใจ - เลอื กปฏิบตั เิ พราะความแตกตา่ งในเร่ืองเชื้อชาติ ศาสนา - ปฏบิ ัตหิ น้าท่โี ดยปราศจากอคติ เพศ อายุ สภาพร่างกาย สถานะทางเศรษฐกิจสงั คม และ ความเชอื่ ทางการเมือง - เอ้ือประโยชน์แก่ญาติพ่ีน้องและพวกพ้องในการปฏบิ ัตงิ าน -๘-

-8- (๗) ดารงตนเปน็ แบบอย่างทด่ี ีและรักษาภาพลักษณ์ของทางราชการ พฤติกรรมทพ่ี ึงกระทา พฤติกรรมท่ีไม่พึงกระทา - ปฏิบัติตนเป็นพลเมืองท่ีดีของบ้านเมืองในระบอบ - กระทาการอนั เป็นการเสือ่ มเสียมาสรู่ าชการ ประชาธิปไตย - ประมาทเลนิ เล่อในการปฏบิ ัตริ าชการเปน็ เหตใุ ห้เกิด - ดาเนินชีวิตและปฏิบัติหน้าท่ีตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจ ความเสยี หายแก่ทางราชการ พอเพียง หลักคาสอนทางศาสนา จรรยาบรรณ เคารพต่อ กฎหมาย ประมวลจริยธรรมข้าราชการพลเรือน และ - เปิดเผยความลับของทางราชการเป็นเหตใุ ห้เกิด ระเบียบวินัย ความเสียหายตอ่ เจ้าหน้าทใี่ นหน่วยงาน และสว่ นราชการ - แตง่ กายสภุ าพเรียบร้อยตามระเบยี บ - รักษาเกยี รติ ศักดิศ์ รี เป็นแบบอยา่ งท่ีดี รักษาชื่อเสยี ง และภาพลกั ษณ์ของตนและส่วนราชการ - เผยแพร่ขอ้ มลู ของสว่ นราชการทเี่ ป็นประโยชน์ตอ่ ประชาชน อย่างถูกตอ้ ง ครบถว้ น

กลุ่มงานจริยธรรม กรมป่าไม้ www.forest.go.th/ETHICS กลุ่มงานจริยธรรม กรมป่าไม้ อีเมล์ : [email protected]