แผนการสอนหน่วย 6 ผด. อ.ช่อทิพย์

แผนการสอนหนว่ ยย่อย (Lesson Plan) คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภฏั รอ้ ยเอ็ด เรื่อง หน่วยที่ ๖ การพยาบาลมารดา-ทารกทมี่ คี วามผดิ ปกตเิ กี่ยวกบั ปจั จยั การคลอด ภาคการศกึ ษาที่ ๒ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓ รหสั วชิ า NUR ๔๖๐๓ การผดงุ ครรภ์ (Midwifery) จำนวนหนว่ ยกิต ๓ นักศึกษาหลกั สูตรพยาบาลศาสตรบัณฑติ ชัน้ ปีที่ ๔ จำนวน ๖๐ คน วนั ทีส่ อน ๑๖ มถิ นุ ายน ๒๕๖๓ เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๒.๐๐ น. จำนวนชว่ั โมงท่สี อน ๓ ชวั่ โมง ผ้สู อน อาจารย์ ชอ่ ทิพย์ แตงพนั ธ์ สอนออนไลน์ โดยใช้โปรแกรม Google Meet การพัฒนาผลการเรียนในกลมุ่ มาตรฐานผลการเรยี นรู้ทม่ี งุ่ หวงั ๔. ทักษะความสมั พนั ธ์ ๕.ทกั ษะการ ระหว่าง บุคคลและความ วเิ คราะหเ์ ชิงตวั เลข ๖. ทกั ษะการปฏิบัตทิ าง รายวิชา ๑. คุณธรรม จรยิ ธรรม ๒. ความรู้ ๓. ทักษะทางปัญญา รบั ผดิ ชอบ และการใช้ วชิ าชพี รายวิชา เทคโนโลยี NUR ๔๖๐๓ สารสนเทศ รายหวั ข้อ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๑ ๒ ๓ ๔ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๑ ๒ ๓ ๔ ๑๒๓๔๕๖๗  X X X X X X X   XXXXXXX

วัตถุประสงค์การเรยี นรู้ เม่อื เรยี นจบแลว้ นักศกึ ษาสามารถ ๑. บอกความสำคัญของปจั จัยการคลอดได้ ๒. อธบิ ายเกี่ยวกบั ลกั ษณะความผดิ ปกติในระยะคลอด ทเ่ี กดิ จากปจั จัยการคลอดได้ ๓. อธิบายผลกระทบหรือความผดิ ปกตใิ นระยะคลอดทเ่ี กดิ จากความผิดปกตขิ องปจั จัยการคลอดได้ ๔. อธบิ ายแนวทางในการประเมนิ ความผิดปกตจิ ากปจั จัยการคลอดได้ ๕. อธิบายแนวทางการพยาบาลผู้คลอดทมี่ คี วามผดิ ปกติจากปจั จัยการคลอด โดยใช้กระบวนการ พยาบาลได้ วตั ถปุ ระสงค์เชงิ เน้อื หา กิจกรรมการเรียนการสอน สอื่ การสอน การประเมินผล พฤตกิ รรม ๑. ประเมนิ ความ รับผิดชอบในการ ๑. มีความซ่อื สตั ย์ มี หนว่ ยที่ ๖การพยาบาลมารดา-ทารกที่มีความผดิ ปกติเกยี่ วกบั บรรยายประกอบส่ือ Power ๑.Power point เข้าเรียนตรงเวลา โดยใชก้ ารสังเกต วินัย ตรงตอ่ เวลา ปจั จัยการคลอด point ผา่ นโปรแกรม ๒.เอกสาร พฤติกรรมการเข้า ชั้นเรียน ข้นั นำ(๑๐นาท)ี Google Meet ประกอบการสอน ๒. สงั เกต พฤติกรรมในชน้ั ชแี้ จงวตั ถุประสงค์และแจ้งหวั ขอ้ การเรียนรู้ ๖ หัวขอ้ ดงั นี้ ๑.ครูกล่าวทกั ทายนักศกึ ษา วชิ าการผดุงครรภ์ เรียน เก่ียวกบั ความสนใจการต้งั ๑. ความผิดปกติของแรงในการคลอด ( Abnormality of the “ ประเมนิ ความพร้อมสำหรบั การ หน่วยที่ ๖การ คำถาม หรือแสดง ความคดิ เห็นที่ power”) เรียนรู้ของนักศกึ ษา ตรวจสอบ พยาบาลมารดา- ๒. ความผิดปกตขิ องช่องทางคลอด ( Abnormality of the ความรบั ผิดชอบการเขา้ เรยี นของ ทารกทม่ี คี วาม “passage”) นกั ศึกษา ชนื่ ชมนกั ศกึ ษาที่เข้า ผิดปกตเิ กีย่ วกับ ๓. ความผิดปกติของสงิ่ ท่ีคลอดออกมา ( Abnormality of the เรียนตรงเวลาและแจง้ ปัจจัยการคลอด “passenger”) วัตถปุ ระสงคก์ ารเรียนรู้ รูปแบบ ๔ ความผิดปกตทิ างดา้ นสภาพจิตใจของผู้คลอด (Abnormality การเรียนการสอน และ วิธีการ of the “psychological condition”) ประเมนิ ผล

วตั ถปุ ระสงค์เชิง เน้ือหา กจิ กรรมการเรยี นการสอน สื่อการสอน การประเมินผล พฤติกรรม ถูกต้องตรง ประเดน็ ๕. ความผิดปกติทางดา้ นสภาพรา่ งกายของผคู้ ลอด ( ๒. สอบถามความคดิ เห็นและ ๓.ประเมิน แบบฝกึ หัดทา้ ย Abnormality of the “physiological condition”) สรปุ ข้อตกลงร่วมกับผูเ้ รียน บท ๖. ความผิดปกตทิ างดา้ นท่าของผูค้ ลอด (Abnormality of the ๓. ประเมินองคค์ วามรู้ภาพรวม the “ position”) ของนกั ศึกษาก่อนการเรียนโดย การสมุ่ ถามนกั ศึกษา ๒-๓ คน ๑. บอกความสำคัญ ขั้นสอน(๒ชวั่ โมง๓๐ นาที) ของปัจจัยการคลอด ๑. ความผิดปกตขิ องแรงในการคลอด ( Abnormality of the “ ได้ power”) ๒. อธบิ ายเก่ยี วกับ ๑.๑ แรงจากการหดรัดตวั ของมดลกู มี ๒ ลักษณะคอื ลกั ษณะความ * การหดรัดตัวของมดลูกมากกว่าปกตหิ มายถึง การทมี่ ดลกู หด ผิดปกติในระยะ รัดตัวแรงหดรดั ตวั บอ่ ยแต่ไม่ สมำ่ เสมอและมดลูกแตล่ ะสว่ นตัว คลอด ทเี่ กดิ จาก ไมส่ มั พันธก์ ันแบง่ ได้ ๓ ชนดิ คือ ๑ มดลูกหดรัดตัวไม่คลาย ๒ ปจั จยั การคลอดได้ มดลูกหดรัด ตวั ไม่ประสานกนั ๓ มดลูกหดรัดตัวเปน็ วงแหวน ๓. อธบิ ายผลกระทบ การพยาบาล หรือความผิดปกตใิ น ๑ หยุดการให้ยากระตนุ้ การหดรัดตัวของมดลกู ระยะคลอดท่ีเกิดจาก ๒ ประเมนิ การหดรดั ตวั ของมดลูก และเสยี งหัวใจทารกอยา่ ง ความผิดปกติของ ใกลช้ ดิ ปจั จัยการคลอดได้ ๓ ดแู ลใหไ้ ด้รบั ยาระงับความเจบ็ ปวดจะได้นอนตะแคงซา้ ย ศรี ษะสงู

วตั ถุประสงคเ์ ชงิ เนื้อหา กจิ กรรมการเรยี นการสอน สื่อการสอน การประเมินผล พฤตกิ รรม ๔. อธบิ ายแนวทาง ๔ ดแู ลใหผ้ ู้คลอดไดร้ บั สารนำ้ และอาหารอย่างเพียงพอ ในการประเมนิ ความ ๕ ดแู ลให้กระเพาะปสั สาวะ ผิดปกตจิ ากปจั จยั ๖ เตรียมผู้คลอดให้ พรอ้ มสำหรับการชว่ ยคลอดด้วยสูติศาสตร์ การคลอดได้ หตั ถการ ๕. อธิบายแนวทาง * การหดรดั ตวั ของมดลกู น้อยกวา่ ปกติ หมายถงึ การหดรดั ตวั การพยาบาลผคู้ ลอด ของมดลกู เปน็ จงั หวะตามปกติแต่ หดรัดตวั ไม่แรง ท่ีมีความผิดปกตจิ าก *สาเหตุและปัจจยั เสรมิ : กลา้ มเนือ้ มดลกู มกี ารยืดขยายมากกว่า ปัจจัยการคลอด โดย ปกติ มเี นือ้ งอกทีม่ ดลกู ๘ หรือในองุ้ เชิงกราน สว่ นนำไมก่ ระชบั ใชก้ ระบวนการ กบั ชอ่ งเชงิ กราน และมกี ารหดรัดตัวของมดลกู ไมด่ ี มีอาการเจ็บ พยาบาลได้ ครรภ์ มาก เจบ็ ครรภ์คลอดยาวนาน อ่อนเพลีย มีภาวะขาดนำ้ หรือกระเพาะปัสสาวะเต็ม การพยาบาล ๑. กระต้นุ ให้ผคู้ ลอดลกู เดินหรอื นอนในทา่ ศรี ษะสงู ๒ ดแู ลใหผ้ ปู้ ่วยไดร้ บั สารนำ้ และอาหารอยา่ งเพยี งพอ ๓ ดูแลใหก้ ระเพาะปสั สาวะว่าง ๔ ดูแลช่วยเหลือในการเจาะถุงนำ้ ครำ่ ๕ ดแู ล การไดร้ บั ยากระต้นุ การหดรดั ตวั ของมดลกู ตามแผนการ รกั ษา ๖ ตดิ ตามและประเมินเสียงหวั ใจทารก อยา่ งตอ่ เน่อื ง ๗ ตรวจภายในเพ่อื ประเมินความกา้ วหน้าของการคลอด

วตั ถุประสงค์เชิง เนอื้ หา กิจกรรมการเรยี นการสอน ส่อื การสอน การประเมินผล พฤตกิ รรม ๘ เตรยี มผ้คู ลอดใหพ้ ร้อมสำหรบั การช่วยคลอดดว้ ยสูตศิ าสตร์ หัตถการ และการป้องกันภาวะตกเลือดหลงั คลอด ๑.๒ แรงเบ่งของหญงิ ตั้งครรภ์(Bearing down effort or Force from voluntary muscle ) ๑. แรงเบง่ ทำใหส้ ว่ นหนา้ มกี ารเคล่อื นต่ำอยา่ งรวดเร็วและชว่ ย สง่ เสรมิ กลไกการกม้ แล้วหมนุ ของ ศรี ษะทารก ผคู้ ลอดมีความ ผดิ ปกติของแรงเบง่ จะทำใหเ้ กิดการคลอดยาวนานได้ ๒. สาเหตแุ ละปัจจยั สง่ เสรมิ ของความผดิ ปกตขิ องแรงแบง่ ได้แก่ การเบ่งท่ไี ม่ถูกวิธีการเบง่ คลอด ไมเ่ หมาะสม เหนื่อยลา้ ออ่ นเพลยี พกั ผอ่ นหรือไดร้ บั สารนำ้ สารอาหารไมเ่ พียงพอ มี พยาธิสภาพหรอื โรคประจำตัว การพยาบาล ๑.แนะนำเทคนคิ การบรรเทาความเจบ็ ปวดและการผอ่ นคลาย ๒.ดแู ลใหผ้ ู้คลอดได้รบั สารน้ำอาหารและออกซิเจนอยา่ งเพยี งพอ ๓. ดูแลความสุขสบาย ๔.ประเมนิ ความกา้ วหนา้ ของการคลอดและเสยี งหวั ใจทารกใน ครรภ์เปน็ ระยะ ๕.ส่งเสริมให้ผู้คลอดอย่ใู นท่าทเ่ี หมาะสมสำหรบั การคลอด ๖.ในรายทีไ่ ม่มีขอ้ หา้ ม สอนใหผ้ คู้ ลอดเบง่ คลอดอย่างถูกวิธี

วตั ถุประสงค์เชิง เน้ือหา กิจกรรมการเรยี นการสอน สื่อการสอน การประเมินผล พฤตกิ รรม ๗.ถ้ามขี ้อห้ามในการเบ่งเตรยี มผู้คลอดใหพ้ รอ้ มและช่วยแพทยใ์ น การใช้สตู ศิ าสตรห์ ัตถการในการ ช่วยคลอด ๒. การคลอดยากเน่อื งจากช่องทางคลอดทผ่ี ดิ ปกติของช่องทาง คลอด (abnormality of the“passage”) แบ่งไดเ้ ป็น ๒ สว่ น คอื ๑.สว่ นทเ่ี ป็นกระดกู (Bone passage) : การคลอดยากจาก หนทางคลอดส่วนทเี่ ป็นกระดกู (Bone passage)แบ่งออกเปน็ ๔ ชนิดคอื ๑.เชงิ กรานแคบทีช่ อ่ งเขา้ (inlet cotraction) ๒.เชงิ กรานแคบท่ชี ่องกลาง (midpelvic contraction) ๓.เชงิ กราน แคบที่ช่องออก (Outlet contraction) ๔. เชิงกรานแคบทกุ ส่วน (Generally contracted pelvis) ๒.ส่วนท่ีเป็นกล้ามเนอ้ื และเอ็นยึด (solf passage) เช่น เน้อื งอก ของมดลกู (myoma uterine)มถี งุ น้ำท่ีรงั ไข่ ปากมดลกู ผิดปกติ ช่องคลอดผดิ ปกติ ปากชอ่ งคลอดและฝเี ยบ็ ผดิ ปกติ มดลูกอยูผ่ ิด ท่ี ปากมดลูกบวม และ กระเพาะปสั สาวะเตม็ หรือมอี จุ จาระมาก ๓. ความผิดปกตขิ องสง่ิ ทีค่ ลอดออกมา (Abnormality of the “ passenger” )เช่น ตวั เด็ก รกและ นำ้ ครำ่ ๔. ความผิดปกติทางด้านสภาพจิตใจของผคู้ ลอด (Abnormal of the psychological condition) ความกลวั ความวติ กกังวลท่ี

วตั ถุประสงค์เชิง เนื้อหา กิจกรรมการเรยี นการสอน ส่อื การสอน การประเมนิ ผล พฤตกิ รรม สงู มาก และความเจบ็ ปวดทีม่ ากจะทำใหผ้ คู้ ลอดหวาดกลัวต่อ การคลอดมคี วามรสู้ ึกไมม่ ั่นคงและไมป่ ลอดภัยจากการคลอด ไม่ สามารถเผชิญหรอื ควบคุมความเจบ็ ปวดได้ ส่งผลใหก้ ารทำงาน ของกลา้ มเนอื้ มดลกู ลดลง เกดิ การคลอดยาวนาน ๕ ความผดิ ปกติ เก่ียวกบั สภาพรา่ งกายของผู้คลอด (Abnormality of the “physiological condition”) ผ้คู ลอด ท่มี ีสุขภาพออ่ นแอ ออ่ นเพลีย พกั ผอ่ นได้ หมดแรง ขาดนำ้ หรอื ไดร้ บั อุบตั เิ หตุ บริเวณกระดูกองุ้ เชิงกราน โรคหัวใจ โรคหดื หอบ โรคไต โรคตับ ภาวะความดันโลหิตสงู ในระยะตง้ั ครรภ์จะกระทบ ตอ่ แรงเบง่ คลอดได้ ๖ .ความผดิ ปกตจิ ากท่าของผูค้ ลอด (Abnormality of the position ) :ทา่ ของผูค้ ลอดมผี ลต่อแรงหดรดั ตัวของมดลกู แรง เบ่ง ขนาดเชิงกราน และการหมุนภายในของทารก ทา่ ในแนว ตรงหรือดง่ิ เช่นท่ายนื หรอื ทา่ นงั่ ยองๆ ทา่ เดินจะทำใหก้ ารหดรัด ตวั ของมดลกู แรงและชว่ ยเสรมิ ใหท้ ารกเคลอ่ื นต่ำลงดว้ ย ท่าทำ คลอดโดยทว่ั ไปคือ ทา่ นอนหงายชนั เขา่ ขนึ้ (Dorsal position) หรือพาดขาไว้บนขาหยง่ั (Lithotomy position) ข้นั สรุป(๑๕นาท)ี ๑.ประเมินความรู้ ความเขา้ ใจ สรปุ ประเดน็ สำคัญของแตล่ ะหวั ขอ้ หลงั การเรียนโดยสมุ่ ถาม

วตั ถุประสงค์เชิง เนอ้ื หา กิจกรรมการเรยี นการสอน ส่อื การสอน การประเมินผล พฤตกิ รรม ปัจจัยท่เี กย่ี วขอ้ งกับการคลอดเป็นองคป์ ระกอบสำคญั ทจ่ี ะสง่ ผล นกั ศึกษา ๒-๓ คนในประเดน็ ให้การคลอดดำเนินไปตามปกตหิ รอื ผดิ ปกติ ดงั นั้นพยาบาลตอ้ ง สำคัญของเนื้อหาทสี่ อน มคี วามรู้ความเข้าใจทีถ่ กู ตอ้ งเกย่ี วกับปัจจัยการคลอดและควรมี ๒.ใหท้ ำแบบฝกึ หัดท้ายบท การศกึ ษาหา ความรใู้ หมๆ่ เพิ่มเตมิ อยเู่ สมอ เพอ่ื นำมาประยกุ ตใ์ ช้ รายบคุ คล ในการดูแลผรู้ บั บรกิ ารอย่างมีคุณภาพและเหมาะสม เชน่ ใน ระยะรบั ใหมม่ ีกระบวนการประเมินข้อมลู การคลอดอย่าง ครอบคลมุ เพอ่ื ค้นหาความเส่ียงทจ่ี ะสง่ ผลตอ่ การ คลอด ในระยะ รอคลอดมีการประเมินความกา้ วหนา้ ของการคลอด คน้ หาปจั จัย สาเหตทุ ่สี ง่ ผลตอ่ ความก้าวหนา้ ของการคลอด เพือ่ การดแู ล แก้ไขความผดิ ปกติเกี่ยวกบั ปจั จยั การคลอดได้อย่างเหมาะสม และ สามารถตดั สินใจในการรายงานความผิดปกติเบอื้ งต้นทอ่ี าจ นำไปสคู่ วามผิดปกติของการคลอดให้กบั สูตแิ พทย์ ได้ เพ่อื ความ ปลอดภยั ของมารดาทารกในระยะคลอด ลงช่อื ………………………………......... อาจารยผ์ ู้สอน (อาจารย์ ชอ่ ทพิ ย์ แตงพันธ์) วันท่ี……………………………………………………………

การประเมนิ การสอนและข้อเสนอแนะ โดยอาจารยผ์ สู้ อน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. โดยนักศึกษา………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ....................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... ............................................................................................................................. ...... อน่ื ๆ ………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………….…………………………………………… ............................................................................................................................................................. ............................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................... เอกสารประกอบ ๑. กนกวรรณ ฉนั ธนะมงคล. (๒๕๖๐). การพยาบาลทารกแรกเกิด. กรงุ เทพฯ: จามจุรีโปรดกั ซ์ ๒. สภุ าพ ไทยแท้. (๒๕๕๖).การพยาบาลสตู ศิ าสตร์ ภาวะผดิ ปกติในระยะคลอด. กรงุ เทพฯ: วี. พริ้นท.์ ๓. ศริ วิ รรณ แสงอินทร.์ (๒๕๕๗). การพยาบาลทมี่ กี ารคลอดยากและการชว่ ยคลอด. ชลบรุ :ี ชลบรุ กี ารพิมพ์. ๔. อำไพ จารุวชั รพาณิชกลุ . (๒๕๕๔). ความร้เู บอ้ื งตน้ การผดุงครรภเ์ ล่ม ๑ (ระยะต้งั ครรภ)์ . เชยี งใหม:่ ครอง ช่างพร้นิ ตง้ิ .