พระมหาชนก

สมาชิก• น.ส.ปวณี อร หอมประเสริฐ ม.4/4 #6• น.ส. ปญั ญาพร ทชั ศรษี ะภูมิ ม.4/4 # 7• น.ส. ปราณิสา ชาญเชาว์ ม.4/4 # 8• น.ส.พชิ ชากร บุญสนิ ธ์ ม.4/4 #10• น.ส. พมิ พ์ลดา รวินาราสวสั ดิ์ ม.4/4 # 11• น.ส. สติ านัน พฤกษานบุ าล ม.4/4 # 15• น.ส. ชลธชิ า ใจเพยี ร ม.4/4 # 25• น.ส.รฐั ธิดา ตระการจนั ทร์ ม.4/4 #26• น.ส. ศริษฐา แสงกระจ่าง ม.4/4 #31• นาย ธีรภัทร สมมัง ม.4/4 #34• น.ส. วิชญาพร จนั ทรวรเมท ม.4/4 # 41•

คานา หนงั สอื E-Book เรอื่ งน้ีเกย่ี วกบั ชาดกเรอ่ื งพระมหาชนกซง่ึ เป็น 1 ใน 10 ชาติสดุ ทา้ ยของพระพทุ ธเจ้าทีท่ รงบาเพญ็ เพียร เกยี่ วกับ วิริยบารมี ซ่ึงผู้จดั ทาได้สรุปเรื่องราวสาคัญโดยประมาณ ของเรือ่ งพระมหาชนกและข้อคดิ ไว้ใน E-Book เลม่ นี้ ขอขอบคณุ อาจารยอ์ ภวิ ตั น์ แก้วระย้า และอาจารย์นทั ธ์หทัย พรมวงั ขวา ที่เปน็ ทีป่ รึกษาในการทางานคร้ังน้ีขอบคณุ สมาชกิ ทุกท่านทช่ี ว่ ยกันหาขอ้ มลู และสร้างสรรค์ผลงาน หากมขี ้อผิดพลาดประการใด ขออภยั มา ณ ทีน่ ี้ดว้ ย ผ้จู ดั ทำ

พระมหาชนก พระเจ้ามหาชนก พระมหากษัตริย์ผคู้ รองราชย์อยยู่ งั นครมถิ ลิ า เมืองหลวงแห่งแคว้นวเิ ทหะ ทรงมพี ระราชโอรสสองพระองค์ คือ พระอรฏิ ฐชนก และพระโปลชนก หลังจากพระราชบดิ าสวรรคต พระอรฏิ ฐชนกผู้เป็นพระมหาอุปราชก็เสด็จข้ึนครองราชยต์ ่อมา โดยทรงแตง่ ตง้ั พระโปลชนก ผอู้ นุชาเป็นพระมหาอุปราช ในกาลน้นั พระโพธสิ ตั ว์ถือกาเนดิ ในครรภ์ของพระเทวีมเหสีของพระโปลชนก

ในเวลาต่อไดม้ ีเหล่าอามาตย์ผทู้ ุจริตบางคนออกอุบายให้พระอรฏิ ฐชนกเกิดความระแวงพระอนชุ า โดยพากันเพด็ ทลู วา่ พระโปลชนกกาลงั วางแผนคดิ การเป็นขบถ พระราชาทรงหลงเช่อือามาตยเ์ หล่านนั้ จงึ ทรงให้ราชมัลจบั กุมพระโปลชนกไปขงั ไว้ทว่าด้วยบุญบารมีของพระโปลชนก พระองค์จึงสามารถหลบออกจากท่คี มุ ขงั และเสดจ็ หนีไปยงั ชายแดนได้ คร้ันเมอื่ ไปถงึ ก็มีเม่ือประชาชนทราบเรือ่ งก็พากันมาเขา้ เป็นพวกด้วย และเมอื่ พระอปุ ราชโปลชนกรวบรวมไพรพ่ ลพอสมควรแล้ว พระโปลชนกกท็ รงตัดสนิ พระทัยยกกองทัพไปยงันครมิถิลา คร้ันเมอ่ื ทพั ของพระองค์ไปถึง พระองคต์ รสั สงั่ พระเทวี ซึ่งกาลงั ทรงครรภแ์ ก่ ใหท้ รงหลบหนีเอาตัวรอด สว่ นพระองค์เองทรงยกทพั ออกทาสงครามกับพระอนชุ าจนส้นิ พระชนม์ในสนามรบ พระโปลชนกจึงทรงได้เปน็ กษตั ริย์ ครองนครมถิ ลิ าสบื ตอ่ มา

ฝ่ายพระเทวใี นพระอรฏิ ฐชนกได้เสดจ็ หนีไปยังเมอื งกาลจมั ปากะ โดยระหวา่ งทางพระอนิ ทร์เสดจ็ ลงมาช่วย โดยทรงแปลงกายเป็นชายชราขบั เกวียนพาพระนางเสด็จไปถึงยังเมอื งนน้ัและใหพ้ ระนางนงั่ พักอยใู่ นศาลาแห่งหนง่ึ ภายในเมอื ง บังเอญิพราหมณ์ทิศาปราโมกขเ์ ดินผ่านมา เกิดความเอ็นดูสงสาร จึงรบัพระนางไปอยดู่ ้วย และอปุ การะเล้ียงดูดุจเปน็ น้องสาว ไมน่ านนกัพระมเหสีของพระเจา้ อริฏฐชนกกป็ ระสตู ิพระโอรส ทรงต้ังพระนามวา่ มหาชนกกุมาร ตามพระนามของพระอยั กา ครน้ั เมื่อพระมหาชนกกมุ ารเจริญวัยเตบิ ใหญพ่ ระองคก์ ็ตรสั แก่พระมารดาว่าจะไปลอ่ งเรอื สดู่ ินแดนสวุ รรณภมู เิ พอ่ื ทาการค้าสะสมทุนรอนและกาลงั คนเพื่อชิงเอาราชสมบตั ินครมิถิลากลบั คืน พระมารดาจึงทรงนาเอาทรัพยส์ นิ มีคา่ มาจากมถิ ิลา ๓สงิ่ คอื แกว้ มณี แก้วมกุ ดา และแกว้ วเิ ชียร เพ่อื เปน็ ทุนลอ่ งเรือไปค้าขายท่สี วุ รรณภูมิ

ในระหว่างทางเกิดพายุ ใหญโ่ หมกระหน่าอย่าง รนุ แรงจนเรือจะลม่ บรรดาลกู เรือต่างหวาดกลวั ฝ่ายมหาชนกกมุ ารน้ัน เมื่อทรงทราบวา่เรือจะจมแน่แล้ว กเ็ สวยอาหารจนอ่ิมหนา จากนั้นทรงนาผ้ามาชุบนา้ มันจนชมุ่ แล้วนงุ่ ผ้านัน้ อยา่ งแน่นหนา ครนั้ เมือ่ เรือจะจมลงก็ทรงปนี ขึ้นเสากระโดง กาหนดทิศทางของเมืองไว้ แลว้ ทรงกระโดดใหไ้ กลจากเรอื ทอ่ี ปั ปางลง และวนั ท่ีเรอื อัปปางลงพระราชาแหง่ เมอื งมถิ ลิ าไดเ้ สร็จสวรรคต สว่ นพระมหาชนกทรงแหวกวา่ ย อยู่ในทะเลถึง ๗ วนันางมณเี มขลา เทพธดิ าผรู้ ักษามหาสมุทร เห็นพระมหาชนก วา่ ยนา้ อยเู่ ช่นนั้น จงึ สนทนาแลกเปล่ยี นกัน จนนางมณเี มขลาเข้าใจในปรชั ญาของการบาเพญ็ วริ ยิ บารมี นางมณเี มขลาจงึ ชว่ ยอ้มุ พามหาชนกกมุ าร ไปจนถงึ ฝัง่ เมอื งมิถิลา

พระเจ้าโปลชนกมพี ระธิดาองคห์ น่ึงพระนามวา่ สวิ ลีพระโปลชนกก่อนทจี่ ะสนิ้ พระชนมไ์ ด้ ตรัสส่งั อามาตย์ว่า ผใู้ ดสามารถไขปริศนาขุมทรพั ยไ์ ด้กย็ กบา้ นเมอื งใหแ้ ก่ผู้นน้ั ในทีส่ ุด หลงั จากพระโปลชนกสิ้นพระชนมล์ ง บรรดาเสนาข้าราชบรพิ ารจงึ ต้งั พธิ ีเสี่ยงราชรถราชรถไดม้ าหยุดอยู่หน้าศาลาท่ีพระมหาชนกกุมารทรงประทบั อยู่ พระองค์ทรงไขปรศิ นาได้ท้ังหมด ผู้คนจึงพากันสรรเสรญิ ปญั ญาของพระมหาชนก ก่อนจะอัญเชิญพระองค์อภิเษกสมรสกบั เจา้ หญงิ สวิ ลี และขึ้นครองราชยส์ มบัติแคว้นวิเทหะ พระมหาชนกทรงครองราชย์ด้วยความผาสกุ มาโดยตลอด เนื่องดว้ ยทรงอยใู่ นทศพธิ ราชธรรม

อยมู่ าวันหนึง่ พระราชามหาชนกไดเ้ สด็จอทุ ยานทอดพระเนตร เหน็ มะม่วงต้นหนึ่งมีผล ตน้ หน่งึ ไมม่ ีผล โดยต้นทม่ี ผี ลนน้ั ผลมีรสชาติอร่อย พระองคไ์ ด้ทรงชิมและตรัสชม ท้ังทรงต้ังใจวา่ จะกลบั มาเสวยอกี คร้ังในยามเย็น ทวา่เมือ่ ทรงออกจากพระราชอทุ ยานไปแล้ว มะม่วงตน้ ทมี่ ผี ลรสชาติดกี ็เสียหายจนหมดเพราะผู้คนพากันมาโค่นเพอื่ เอาผลมะมว่ ง สว่ นต้นท่ีไม่มผี ลยังอยรู่ อดได้

เม่อื พระมหาชนกทรงทราบเรื่อง จึงทรงคิดไดว้ า่ราชสมบตั ิ กเ็ ปรียบเหมอื นต้นไม้มีผลท่อี าจถกู ทาลาย แมจ้ ะไม่ถูกทาลายกต็ อ้ งคอยระแวดระวังรักษา ให้เกดิ ความกงั วล พระองค์ประสงคจ์ ะทาตนเป็นผ้ไู มม่ กี ังวลเหมอื นต้นไมไ้ ม่มีผล แต่กไ็ ม่ทรงทาเช่นนนั้ เพราะคิดว่าเปน็ หน้าท่ขี องพระราชาท่ีจะทาใหส้ งั คมอยรู่ อดพน้ ก่อน ทง้ั นเ้ี น่ืองด้วยเพราะผคู้ นในสังคมยังขาดสติปญั ญาเหน็ แกป่ ระโยชน์เฉพาะหนา้ ดจุ ดงั ผทู้ ่ที าลายต้นมะม่วงเพียงเพราะต้องการผลมะม่วงโดยไมค่ ดิ เก็บไวก้ นิ ในวันหนา้ เม่ือพระมหาชนก ทรงคิดดังนน้ั แล้ว จงึ ใหผ้ ้รู ู้วชิ ามาทานบุ ารุงต้นมะม่วงดว้ ยหลกั วชิ าการทางการเกษตร และจัดต้ังสถานศกึ ษาชอื่ ปูทะเลยม์ หาวิชชาลัย เพ่ือสร้างคนผูเ้ ปน็ คนดมี ีสตปิ ญั ญาใหแ้ กส่ ังคม เพอื่ สังคมจะได้เจริญร่งุ เรอื งและดารงอยู่อยา่ งผาสุกสบื ไป

ข้อคิด1. ในยามวิกฤต ต้องคดิ พ่ึงตนเอง เทวดาจะชว่ ยผทู้ ่ชี ว่ ยตัวเองเท่าน้ัน2. ความเพียรอนั บรสิ ทุ ธ์ิ หมายถึง ต้องพยายามอยา่ งถงึทส่ี ุด เพือ่ ท่จี ะก้าวผ่านวกิ ฤต สรา้ งเศรษฐกิจจริงดว้ ยงานหรอืความเพียรอันบรสิ ุทธ์ิ3. สร้างเศรษฐกจิ ดว้ ยการอนรุ ักษ์และเพ่มิ พนุ ทรัพยากร4. โมหภมู ิและมหาวชิ ชาลัย หมายถงึ มนุษยจ์ ะสามารถปฏิรปู การเรียนรู้ของมนุษย์ต้องหลดุ พน้ จากอวชิ ชา เพือ่ ก้าวไปสู่การพฒั นาอยา่ งแท้จริง