ความเป็นมา วันฉัตรมงคล

ความเป็นมา วนั ฉัตรมงคล วันฉัตรมงคล ของทกุ ปี ตรงกบั วันท่ี 4 พฤษภาคม วนั สาคญั อีกวันหน่ึง ของปวงชนชาวไทย ที่อยใู่ ต้ร่มพระบรมโพธสิ มภาร ของพระบาทสมเด็จ พระวชิรเกลา้ เจา้ อย่หู วั ควรระลึกถึง ทม่ี า Workpoint News

ความหมายของวันฉัตรมงคล วันฉตั รมงคล (อา่ นวา่ ฉดั -ตระ-มง-คล) มคี วามหมายตามพจนานุกรมวา่ พระราชพธิ ี ฉลองพระเศวตฉัตร ทาในวันซง่ึ ตรงกบั วันบรมราชาภิเษก ความสาคัญของวนั ฉัตรมงคล วนั ฉตั รมงคล เป็นวนั ทีร่ าลกึ ถึงพระราชพิธีบรมราชาภเิ ษก เปน็ พระมหากษตั ริย์ รชั กาลที่ 10 แห่งราชวงศ์จกั รี และราชอาณาจกั รไทย ของพระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรรามาธิบดศี รีสินทรมหาวชริ าลงกรณ พระวชิรเกลา้ เจา้ อยหู่ ัว หลงั จากเสดจ็ ขน้ึ เถลงิ ถวลั ยราชสมบัติ ตอ่ จาก พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดลุ ยเดชมหาราช บรม นาถบพติ ร เมือ่ วนั ที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559 และดารงพระอิสรยิ ยศเป็น “พระบาทสมเด็จพระวชิรเกลา้ เจา้ อยหู่ ัว” ดังนัน้ รัฐบาลไทยและพสกนิกร จึงได้นอ้ มเกลา้ นอ้ มกระหม่อม จดั งาน พระราชพธิ ฉี ลองพระเศวตฉตั รหรือรัฐพธิ ีฉัตรมงคล หรืออาจเรยี กวา่ พระ ราชพธิ ีฉัตรมงคล ซง่ึ กระทาในวันบรมราชาภิเษก ถวายเมอื่ วันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 ท้ังนี้ พระบาทสมเดจ็ พระวชริ เกลา้ เจ้าอยู่หัว ไดม้ ี พระปฐมบรมราชโองการในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกนัน้ วา่ “เราจะสืบสาน รักษา และตอ่ ยอด และครองแผน่ ดนิ โดยธรรม เพอื่ ประโยชนส์ ขุ แห่งอาณาราษฎรตลอดไป”

ต้งั แตน่ น้ั เปน็ ต้นมา พสกนกิ รชาวไทยจึงได้ถอื เอาวันที่ 4 พฤษภาคม ของ ทกุ ปี เปน็ วันฉตั รมงคล เพอื่ นอ้ มราลึกถึงวันสาคญั น้ี ความเป็นมาของพระราชพิธบี รมราชาภเิ ษก การจดั พระราชพธิ บี รมราชาภเิ ษกนนั้ มีหลกั ฐานปรากฏในหลกั ศิลาจารึก วัดศรีชมุ ของพญาลิไท วา่ เริ่มตน้ มาต้งั แตค่ รงั้ พอ่ ขนุ ผาเมอื งได้อภิเษกพอ่ ขนุ บางกลางหาว หรอื พอ่ ขนุ บางกลางทา่ ว ให้เปน็ ผู้ปกครองเมอื งสโุ ขทยั จากนนั้ ในสมัยกรงุ รตั นโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราช ได้ทรงฟน้ื ฟพู ระราชพิธีบรมราชาภเิ ษกให้ถกู ต้องสมบรู ณ์ โดย พระมหากษตั ริยท์ ยี่ งั มไิ ดท้ รงประกอบพระราชพิธบี รมราชาภเิ ษก จะไมใ่ ช้ คาวา่ “พระบาท” นาหนา้ “สมเด็จพระเจา้ อยูห่ วั ” และคาส่งั ของ พระองค์ก็ไมเ่ รยี กวา่ “พระบรมราชโองการ” และอกี ประการหนึ่งคือ จะ ยังไม่มกี ารใช้ นพปฎลเศวตฉัตร หรือฉัตร 9 ชัน้ ความเป็นมาของพระราชพิธีฉัตรมงคล กอ่ นหนา้ รชั สมยั ของพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจา้ อยูห่ ัว พระราชพธิ ี ฉัตรมงคลถอื เป็นพธิ ขี องเจา้ พนกั งานในพระราชฐาน ทมี่ ีหน้าทร่ี กั ษา เครือ่ งราชปู โภคและพระทวารประตวู งั ไดจ้ ดั การสมโภชสังเวยเครือ่ ง ราชปู โภคท่ตี นรกั ษาทกุ ปีในเดือนหก และเปน็ งานสว่ นตวั ไม่ถอื เปน็ งาน หลวง จนกระทั่ง สมยั พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั เสดจ็ ขน้ึ ครอง ราชย์ ได้ทรงกระทาพิธฉี ตั รมงคลขน้ึ เป็นครงั้ แรก ในวันบรมราชาภิเษก เม่อื วันที่ 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2393 โดยมีพระราชดารวิ ่า วันบรม

ราชาภเิ ษกเป็นมหามงคลสมัยที่ควรแกก่ ารเฉลิมฉลองในประเทศท่มี พี ระ เจา้ แผน่ ดนิ จึงถือใหว้ ันนั้นเป็นวนั นกั ขตั ฤกษ์มงคลกาล และควรทีจ่ ะมี การสมโภชพระมหาเศวตฉตั รใหเ้ ปน็ สวัสดิมงคลแกร่ าชสมบัติ แต่ เนือ่ งจากเป็นธรรมเนียมใหม่ ยากตอ่ การเขา้ ใจ อกี ท้งั เผอิญท่ีวนั บรม ราชาภิเษกไปตรงกบั วันสมโภชเครอื่ งราชปู โภคทีม่ แี ตเ่ ดมิ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจา้ อยู่หวั จึงทรงอธิบายวา่ วันฉัตรมงคล เปน็ วนั สมโภชเครอ่ื งราชูปโภค จึงไมม่ ีใครตดิ ใจสงสัย ดงั นน้ั จงึ ไดม้ ีพระราชดารจิ ัดงานพระราชกศุ ลพระราชทานชื่อวา่ “ฉตั ร มงคล” นข้ี ้ึน โดยได้มีการเฉลมิ ฉลองด้วยการนมิ นต์พระสงฆ์มาสวดเจริญ พุทธมนต์ ในวันขึ้น 13 คา่ เดอื น 6 รงุ่ ขึน้ มกี ารถวายภตั ตาหารแด่ พระสงฆท์ ี่พระทน่ี ่งั ดสุ ิตมหาปราสาทและพระทน่ี ัง่ ไพศาลทักษิณ ด้วยเหตุ นจ้ี งึ ถือวา่ การเฉลมิ ฉลองพระราชพธิ ีฉัตรมงคล เรม่ิ มีในรชั กาลของ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หวั เป็นครงั้ แรก ตอ่ มาในสมัยรชั กาลท่ี 5 วนั บรมราชาภเิ ษก ตรงกบั เดอื น 12 จึงโปรด เกล้าฯ ให้จดั งานฉัตรมงคลในเดือน 12 แตไ่ มไ่ ด้รบั การยินยอม พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอยหู่ วั จึงทรงแกไ้ ขด้วยการออก พระราชบัญญัตวิ า่ ดว้ ยตราจลุ จอมเกล้าสาหรบั ตระกลู ข้นึ ใหม้ ี พระราชทานตรานีต้ รงกับวันคลา้ ยบรมราชาภเิ ษก ทา่ นผู้หลกั ผใู้ หญจ่ ึง ยนิ ยอมให้เล่ือนงานฉตั รมงคลมาตรงกบั วนั บรมราชาภิเษก แต่ยงั ใหร้ ักษา ประเพณีสมโภชเครือ่ งราชปู โภคอยู่ตามเดมิ รูปแบบงานวันฉตั รมงคลจึง เปน็ เช่นนีจ้ นถึงปัจจบุ ัน

พระราชพิธฉี ัตรมงคลในรชั กาลปัจจุบัน ในรชั กาลปจั จุบัน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ให้จัดงาน 3 วัน นน่ั คอื วันฉัตรมงคล ตรงกับวันที่ 4 พฤษภาคม พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หัว ทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภเิ ษก ประกอบดว้ ย สรงพระมรุ ธา ภิเษก ณ ชาลาพระที่น่งั จักรพรรดพิ มิ าน ทรงรบั นา้ อภเิ ษก ณ พระทีน่ ั่ง อัฐทศิ อทุ มุ พรราชอาสน์ ทรงรับเครอ่ื งราชกกธุ ภณั ฑ์ ขัตตยิ ราชวราภรณ์ และพระแสง ณ พระที่นั่งภทั รบฐิ เลยี้ งพระ พระสงฆด์ บั เทียนชยั ณ พระ ทนี่ ั่งอมรนิ ทรวนิ จิ ฉัย วนั ท่ี 5 พฤษภาคม เปน็ พระราชพิธเี ฉลมิ พระปรมาภไิ ธย พระนามาภิไธย สถาปนาพระฐานนั ดรศกั ดิพ์ ระบรมวงศ์ และเสด็จพระราชดาเนินเลยี บ พระนครโดยขบวนพยุหยาตราสถลมารค จากพระทน่ี งั่ อาภรณภ์ ิโมกข์ ปราสาท วัดบวรนเิ วศวหิ าร วดั ราชบพิธสถิตมหาสีมาราม และวดั พระเชตุ พนวมิ ลมังคลาราม วนั ที่ 6 พฤษภาคม พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั เสดจ็ ออก ณ สหี บญั ชร พระทน่ี ่งั สทุ ไธสวรรยปราสาท ให้ประชาชนเฝา้ ฯ ถวายพระพรชยั มงคล เสด็จออกใหท้ ูตานทุ ตู และกงสลุ ตา่ งประเทศเฝา้ ฯ ถวายพระพรชัยมงคล ณ พระทน่ี ง่ั จักรมี หาปราสาท

กิจกรรมทีค่ วรปฏิบตั ิในวนั ฉัตรมงคล  ประดบั ธงชาตติ ามอาคารบ้านเรอื นและสถานทรี่ าชการ  ร่วมทาบุญตกั บาตร ประกอบพธิ ที างศาสนา เพือ่ ถวายเป็นพระราช กุศล  น้อมเกล้านอ้ มกระหม่อมถวายพระพรชยั พรอ้ มเพรยี งกัน กลา่ วคา ถวายอาศริ วาทราชสดดุ ี ถวายชยั มงคลให้ทรงพระเกษมสาราญ ทรง เจรญิ พระชนมพรรษายิง่ ยนื นาน เปน็ มหามิ่งขวญั แก่พสกนิกรชาว ไทยไปช่วั กาลยงิ่ ยนื นาน เมอ่ื วนั ฉตั รมงคลเวยี นมาบรรจบครบรอบอกี หนง่ึ ครา ในวันท่ี 4 พฤษภาคม พสกนิกรชาวไทยทั้งหลายจึงควรระลกึ ถึงพระมหากรุณาธิคุณ ของพระบาทสมเด็จพระวชิรเกลา้ เจ้าอย่หู วั ซ่ึงไดท้ รงประกอบพระราช กรณียกจิ อนั มคี ุณอนนั ตแ์ กป่ วงชนชาวไทยอยา่ งหาทส่ี ดุ มิได้ ท่ีมา https://hilight.kapook.com/view/188122