ชื่อเรียกของพายุ ที่มาจากอะไร

หอ้ งสมุดประชาชน “เฉลมิ ราชกุมารี” อาเภอดอนเจดยี ์ สุพรรณบุรี เวลาได้ยินผู้ประกาศขา่ วบอกชอ่ื พายใุ นทวี ี แลว้ สงสัยกันบ้างไหมว่า ชอ่ื พายุพวกนี้ ใครเปน็ คนต้ังนะ มนั มาจากอะไร? พายุหมุนเขตร้อนและพายุหมนุ กึ่งเขตร้อนจะไดร้ บั ขอบคุณที่มา การตง้ั ชอ่ื โดยศูนยเ์ ตอื นภยั ตา่ ง ๆ เพือ่ ความ ...scwww.imath.org สะดวกในการส่ือสารระหว่างนกั พยากรณอ์ ากาศ ประชาชน ผู้สงั เกตการณ์และการเตอื นภยั ชอื่ พายจุ ะแบ่งเปน็ 5 กล่มุ กลมุ่ ละ 28 ชื่อ ชื่อพายุ แต่ละชื่อ จะเรยี งตามชอ่ื ประเทศของลาดับ ตัวอักษรภาษาอังกฤษ เร่ิมจากกัมพชู า เรอ่ื ยไป จนถงึ เวียดนามซ่ึงเป็นอนั ดับสดุ ทา้ ย โดยไทยเรา อยูอ่ ันดบั ท่ี 12 เม่ือใชห้ มด 1 กล่มุ ก็จะขึ้นชื่อแรก ในกลมุ่ ที่ 2 เรียงกนั เรอ่ื ยไปจนครบทกุ กลมุ่ แล้วจงึ กลบั มาใช้ชอ่ื แรกของกลุ่มที่ 1 ใหมอ่ กี ครง้ั

เวลาไดย้ นิ ผปู้ ระกาศขา่ วบอกชอื่ พายุในทีวี แลว้ สงสัยกนั บา้ งไหมวา่ ชื่อพายุพวกนี้ ใครเปน็ คนตง้ั นะ มนั มาจากอะไร?

ช่ือเรียกของพายุแตล่ ะแห่ง มีท่ีมาจากอะไรกนั นะ? หากกล่าวถึงฤดูฝนแลว้ น้นั ในแถบภูมิภาคเขตรอ้ นช้ืนอยา่ งประเทศ ไทยเราน้นั มพี ายหุ ลาย ๆ ลูกทพ่ี ัดผ่านและกอ่ ให้เกดิ ความเสยี หาย อยา่ งมากมาย ไม่วา่ จะเปน็ อทุ กภยั วาตภยั หรือภยั พิบัติตา่ ง ๆ ที่ กอ่ ใหผ้ ปู้ ระสบภัยได้รับความเสียหายเป็นอยา่ งมาก แลว้ ท่านเคย สงสยั หรอื ไมว่ า่ พายแุ ต่ละลูกท่ีเคล่อื นผา่ นในแต่ละเขตพื้นที่นน้ั มี ชอื่ เรยี กแปลก ๆ แตกต่างกันไป แล้วเขามที ่มี าของพายุจากอะไร และเรยี กชอ่ื แต่ละลกู ได้ว่าอย่างไรบ้าง เรามาศึกษาขอ้ มูลกนั คะ่ พายุหมุนเขตร้อนและพายุหมนุ ก่ึงเขตร้อน จะไดร้ บั การต้งั ช่ือโดยศูนย์เตอื นภยั ต่าง ๆ เพ่อื ความสะดวกระหว่างนักพยากรณ์ อากาศกบั ประชาชนทวั่ ไปในการคาดการณ์ ผ้สู ังเกตการณ์ และการ เตือนภยั เน่อื งจากระบบของพายุนนั้ สามารถมีอายนุ านกวา่ สปั ดาห์ หรือมากกวา่ น้นั และในเวลาเดียวกนั กอ็ าจมีพายุเกดิ ขนึ้ ได้มากกวา่ หนึ่งลูกภายในแอ่งเดียวกนั การต้ังช่อื พายุจึงเกดิ ข้นึ เพ่อื ป้องกนั การ สับสนเก่ียวกับพายแุ ต่ละลูก การใชช้ อื่ ท่ีระบุเฉพาะตัวของพายุหมนุ เขตรอ้ นแต่ละลกู ต้องยอ้ นกลบั ไปหลายปี พรอ้ มกับระบบการตงั้ ชือ่ ตามชอื่ สถานทีห่ รือสงิ่ ต่าง ๆ กอ่ นจะมีการเริ่มตน้ การตงั้ ช่อื อยา่ งเปน็ ทางการ โดยการต้ังช่ืออย่างเปน็ ทางการมใี ชก้ ับพายุท่กี อ่ ตัวในแอง่ พายุหมนุ เขตร้อนในแอตแลนตกิ เหนอื พายุหมนุ เขตร้อนในแปซิฟกิ ตะวนั ออก กลาง พายุหมุนเขตร้อนในแปซฟิ กิ ตะวนั ตก พายหุ มุน

เขตรอ้ นในแปซิฟกิ ใต้ ซงึ่ รู้จกั กันดีในชอื่ พายุหมุนเขตรอ้ นในภูมภิ าค ออสเตรเลยี และพายุหมนุ เขตร้อนในมหาสมุทรอนิ เดยี โดยชอื่ ต่าง ๆ จะไดร้ บั การกาหนดไว้ล่วงหน้า โดยเม่ือมีพายหุ มุนเขตร้อนมี ความเรว็ ลมเฉลี่ยในหนง่ึ สาม หรือ สิบนาที มากกว่า 65 กิโลเมตร/ ช่ัวโมง ซง่ึ ขึน้ อยกู่ บั แอ่งนัน้ ๆ ภาพที่ 1 ตัวอย่างภาพถา่ ยดาวเทยี มพื้นท่ีเกดิ พายเุ ฮอริเคน ทมี่ า http://pixabay.com/ wikiImages นกั อตุ นุ ิยมวิทยาใช้วธิ ีติดตามพายุตามปที ่ีพวกมันเกิดขึ้น แต่ในบางภมู ภิ าคของโลกอาจมีพายไุ ดน้ บั รอ้ ยคร้งั ในแตล่ ะปี และแต่ ละลกู อาจมีอายนุ านหลายเดือน การตั้งชอ่ื ให้กับพายุ จงึ ชว่ ยให้ เจา้ หน้าท่ีสามารถตดิ ตามพวกมนั ไดส้ ะดวก นอกจากนี้ มันยงั ช่วยให้

ประชาชนสามารถติดตามความคืบหนา้ ของสถานการณ์ตามส่อื ต่าง ๆ ได้ง่ายขนึ้ สว่ นชอ่ื ของพายทุ ่ีเคยสรา้ งความเสยี หายรุนแรง มกั จะ ถกู ทดแทนด้วยชื่อใหม่ ด้วยเหตุผลเพ่ือความเหมาะสม เชน่ พายุ ทเุ รยี น ท่ที าให้มีผเู้ สียชีวิตในฟลิ ปิ ปินส์กว่า 1,400 คน ได้ถกู ทดแทน ดว้ ยชอ่ื มงั คุด ในปี 2551 พายหุ มุนเขตรอ้ น (Tropical storm) คอื คาท่ัวไปที่ใช้เรยี ก พายหุ มนุ ขนาดใหญท่ ก่ี ่อตวั เหนือทะเลหรือมหาสมทุ รในเขตร้อน โดยทั่วไปมเี สน้ ผ่านศูนยก์ ลางหลายร้อยกิโลเมตร พายุหมุนเขตร้อน มีชอ่ื เรียกต่างกนั ไปตามแหล่งกาเนิด เชน่ พายุทก่ี ่อตวั ในมหาสมทุ ร แอตแลนติกเหนอื ทะเลแครบิ เบียน และอ่าวเม็กซิโก เรยี กวา่ \"เฮอร์ รเิ คน\" (Hurricane) หากเกิดขนึ้ ในมหาสมุทรแปซฟิ ิกและทะเลจนี ใต้ เรยี กว่า \"ไต้ฝ่นุ \" (Typhoon) เกดิ มากท่ีสุดในเดอื นกรกฎาคมถึง เดือนตุลาคมเป็นบริเวณที่เกดิ พายุหมนุ มากทสี่ ุด ถา้ เกิดขนึ้ ใน มหาสมทุ รอนิ เดียเรียกว่า \" ไซโคลน \" (Cyclone) บางครั้งกเ็ รียก พายุไซโคลนที่เกิดข้นึ ในทวปี ออสเตรเลียว่า \" วลิ ลี-วลิ ลี \" (Willy- Willy) เกิดมากในเดือนธนั วาคมถงึ เดอื นกมุ ภาพันธ์ พายุหมุนเขตรอ้ นเมื่ออยใู่ นสภาวะทเี่ จริญเตบิ โตเตม็ ที่จะ เป็นพายุทม่ี คี วามรนุ แรงทส่ี ดุ ชนดิ หนงึ่ ในบรรดาพายทุ เี่ กิดข้นึ ในโลก มเี สน้ ผ่าศนู ย์กลางประมาณต้ังแต่ 100 กโิ ลเมตรข้นึ ไป และเกดิ ขน้ึ พร้อมกบั ลมท่พี ดั แรงมาก ระบบการหมุนเวียนของลมเปน็ ไปโดยพัด

เวียนในทิศทางทวนเข็มนาฬกิ าเข้าสู่ศนู ยก์ ลางของพายุในซีกโลก เหนอื ส่วนในซกี โลกใตพ้ ัดเวียนตามเข็มนาฬิกา ยิ่งใกล้ศนู ย์กลางลม จะหมนุ เกือบเป็นวงกลมและมคี วามเรว็ สูงทส่ี ุด ความเร็วลมสงู สดุ ท่ีบรเิ วณใกล้ศูนย์กลางนามาใชเ้ ปน็ เกณฑ์ ในการพิจารณาความรุนแรงของพายุ ซ่ึงในยา่ นมหาสมทุ รแปซิฟกิ เหนอื (ดา้ นตะวันตก) และทะเลจีนใต้มีการแบ่งตามข้อตกลง ระหวา่ งประเทศดงั นี้  พายดุ ีเปรสชันเขตร้อน (tropical depression) ความเร็วลมใกล้ ศนู ย์กลางไมถ่ ึง 34 นอต (63 กิโลเมตรตอ่ ช่วั โมง)  พายุโซนร้อน (tropical storm) ความเรว็ ลมใกล้ศนู ยก์ ลาง 34 นอต (63 กโิ ลเมตรต่อช่ัวโมง) ขึ้นไป แตไ่ มถ่ ึง 64 นอต (118 กิโลเมตรตอ่ ชัว่ โมง)  พายไุ ต้ฝนุ่ (typhoon) ความเรว็ ลมสงู สุดใกลศ้ ูนยก์ ลางตั้งแต่ 64 นอต (118 กิโลเมตรต่อช่ัวโมง) ขนึ้ ไป เกณฑ์ในการตั้งชื่อเรียกพายุ 1. 1.เมอื่ มพี ายุทม่ี คี วามเรว็ ลมสงู สุดใกล้ศนู ย์กลางของพายุมากกวา่ 34 นอต หรือ 63 กม./ชม. พายุน้ันจะถกู ต้ังชอื่ ตา่ ง ๆ ตาม แหลง่ กาเนิด

2. 2. ช่ือของพายจุ ะเร่ิมใช้ท่คี อลมั น์ท่ีหน่งึ ตัวบนสดุ ก่อน เช่น เม่อื มี พายเุ กดิ ข้นึ มคี วามเร็วลมสูงสดุ ใกล้จุดศนู ยก์ ลาง ตามทกี่ าหนด ใน ขอ้ 1.เป็นตัวแรกของปี พายุน้ันจะมชี ่ือวา่ \" Damrey (ดอมเรย์) \" 3. 3.เมื่อมพี ายตุ ัวต่อไปเกดิ ขึ้นอีกและมีความเรว็ ลมสูงสุดใกล้จุด ศนู ย์กลางตามที่กาหนดในข้อ1. พายนุ น้ั จะใชช้ ่อื ท่ีอยถู่ ัดลงมา เช่น พายตุ วั ทส่ี องจะมีชอ่ื วา่ \" Longwang (หลงหวาง) \" 4. 4.เมื่อใช้จนหมดคอลัมนใ์ ห้ใช้ชือ่ แรกของคอลมั น์ท่อี ยูถ่ ัดไป เช่น พายุทเ่ี กดิ หลังพายุ \"Trami (ทราม)ี \" จะใช้ช่อื \"Kongrey (กองเรย์)\" 5. 5.เมือ่ ใชจ้ นหมดคอลัมน์ท่ี5 ให้กลบั มาใช้ชือ่ แรกของคอลมั น์ ท่ี 1 เชน่ พายทุ ่เี กิดหลังพายุ \"Saola (เซลลา)\" จะใชช้ อื่ \"Damrey (ดอมเรย์)\" ในส่วนของประเทศไทย ต้ังอยใู่ นโซนมหาสมุทรแปซฟิ ิก ตะวนั ตกตอนบน และทะเลจีนใต้ รว่ มกับสมาชิกประเทศอนื่ ๆ ได้แก่ กมั พชู า จีน เกาหลีเหนือ-ใต้ ฮอ่ งกง ญี่ปุ่น ลาว มาเกา๊ มาเลเซยี ไมโครนีเซยี (รัฐอิสระอยู่บรเิ วณมหาสมุทรแปซฟิ กิ เหนือ หมูเ่ กาะอินโดนีเซยี ) ฟลิ ปิ ปนิ ส์ สหรฐั ฯ และเวยี ดนาม ท้ังนชี้ อื่ พายุจะแบ่งเป็น 5 กลุม่ กลุ่มละ 28 ช่อื ชือ่ พายแุ ต่ ละชอ่ื จะเรียงตามชอื่ ประเทศของลาดับตัวอักษรภาษาอังกฤษ เริม่ จากกมั พชู า เรอ่ื ยไปจนถึงเวียดนามซ่งึ เป็นอันดับสดุ ทา้ ย โดยไทย

เราอยอู่ นั ดับที่ 12 เม่อื ใช้หมด 1 กลมุ่ กจ็ ะข้นึ ชื่อแรกในกล่มุ ที่ 2 เรยี งกนั เรอื่ ยไปจนครบทุกกล่มุ แลว้ จงึ กลบั มาใชช้ ่ือแรกของกลุ่มที่ 1 ใหม่อกี คร้ัง ด้วยเหตนุ ี้ ทางกรมอุตนุ ิยมวิทยาจึงไดต้ ง้ั คณะกรรมการ พิจารณารายชื่อ และความหมายของชื่อข้นึ เพ่ือเป็นตวั แทนเสนอช่ือ พายุในภาษาไทยทท่ี ป่ี ระชมุ ของ ศูนย์เตอื นภัยพายุไต้ฝุ่นรว่ ม หรือ เจทดี ับบลิวซี (Joint Typhoon Warning Center (JTWC)) ซ่งึ ตง้ั อยทู่ เี่ กาะกวม ในมหาสมทุ รแปซิฟกิ ตะวันตก โดยมีสมาชิกอกี 14 ประเทศในโซนเดียวกนั มาร่วมประชมุ จนได้ชือ่ พายขุ องไทย ตามลาดับไดแ้ ก่ พระพริ ุณ ทุเรียน วิภา รามสรู เมขลา มรกต นดิ า ชบา กหุ ลาบ และขนนุ

ภาพท่ี 2 พายุไซโคลนบรซู ขณะเคล่อื นตัวไปยงั มหาสมุทรอินเดียใต้- ตะวนั ตก ทม่ี า https://earthdata.nasa.gov/labs/worldview

แหลง่ ทม่ี า World Meteorological Organization. (2015). Tropical Cyclone Operational Plan for the Bay of Bengal and the Arabian Sea: 2015. pp. 11–12. Tropical Cyclone Committee. (2016). Tropical Cyclone Operational Plan for the South-West Indian Ocean: 2016 (Report No. TCP-12). World Meteorological Organization. pp. 13–14. https://www.bbc.com/thai/thailand- 44884263 Retrieved on August 13th, 2019