เกร็ดความรู้เรื่องยา

เกรด็ ความรŒู เรอื่ งยาและ ผลิตภัณฑสุขภาพ โดย เภสชั กร



คาํ นาํ ใน สงั คมปจ จบุ นั ประชาชนสามารถเขา ถงึ ขอ มลู ขา วสาร ดา นสขุ ภาพไดห ลากหลายทาง โดยเฉพาะทางสอ่ื สงั คมออนไลน ทไ่ี ดม กี ารนาํ เสนอขอ มลู ตา งๆ รวมไปถงึ การสง ตอ ขอ มลู ทสี่ ะดวก และรวดเร็ว อีกทั้งมีการโฆษณาขายยาและผลิตภัณฑสุขภาพ ทั้งท่ีถกู ตองและไมถกู ตองตามกฎหมาย ดังนั้นความรอบรดู าน สุขภาพ (Health literacy) จึงเปนส่ิงที่สําคัญอยางย่ิงสําหรับ ประชาชน เพ่ือใชประกอบการตัดสินใจในการเลือกใชยาและ ผลิตภัณฑส ุขภาพไดอ ยา งเหมาะสม กองเภสชั กรรม สาํ นกั อนามยั จงึ จดั ทาํ หนงั สอื เกรด็ ความรู เรอ่ื งยาและผลติ ภณั ฑส ขุ ภาพ โดย เภสชั กร มวี ตั ถปุ ระสงคเ พอ่ื สง เสรมิ ใหป ระชาชนมคี วามรเู กยี่ วกบั การใชย า รวมทง้ั ผลติ ภณั ฑ สขุ ภาพในเบอื้ งตน ซงึ่ ไดร วบรวมขอมูลทนี่ า สนใจ ถกู ตองและ เชอ่ื ถอื ได สามารถนาํ มาประยกุ ตใ ชไ ดใ นชวี ติ ประจาํ วนั พรอ มทง้ั มีคําแนะนําตางๆ ที่จะสงผลตอการปองกัน การดูแลรักษา สุขภาพของประชาชน โดยหวังเปนอยางยิ่งวาหนังสือเลมน้ี จะเปนประโยชนตอผูอานในการเลือกใชยาและผลิตภัณฑ สุขภาพไดอ ยา งถกู ตอ งและปลอดภัย ภญ.บญุ ญวรรณ เต็งตระกลู ผอู ํานวยการกองเภสัชกรรม สํานักอนามยั

สาร บัญ 3 4 หลกั 5 ประการ ทคี่ วรคาํ นึงกอ นใชยา 6 อานฉลากยาสกั นิด กอนจะใชย า 8 ช่อื สามญั ทางยา…สาํ คญั อยา งไร 10 ยาสตู รผสม…ใชอยางไรใหป ลอดภัย 12 บัตรแพย า พกติดตวั ไวก นั แพยาซาํ้ 14 ยาหลงั เปด ใชแลวจะมอี ายนุ านแคไหน 16 อบุ ตั ิเหตจุ ากการใชย า 19 กระเปา ยาประจําทริป 20 การเทียบปริมาตรยานํ้าระหวา งชอนชา-ซซี ี (มิลลลิ ิตร) 22 การจดั การยาหมดอายุจากบานเรอื นประชาชน 23 LINE Official : รทู นั เรื่องยา โดยเภสัชกร 24 สมนุ ไพร กบั ยาแผนโบราณ แตกตา งกันอยางไร 26 คําแนะนาํ ในการเลอื กซื้อยาแผนโบราณ 27 คําถามนา รู การเลอื กใชผ ลติ ภณั ฑเ สริมอาหาร 28 ดฉู ลากผลิตภัณฑเ ครอ่ื งสําอางกอนใชทุกคร้ัง 29 อยา หลงเชอ่ื โฆษณาเคร่อื งสาํ อางเกนิ จริง 30 การโฆษณาอาหารเกินจรงิ ที่ไมค วรหลงเชอื่ เอกสารอางอิง

หลัก 5 ประการ ท่ีควรคาํ นงึ ก‹อนใชยŒ า 1 ถกู โรค : ผใู ชย าควรไดร บั การตรวจวนิ จิ ฉยั จากแพทย หรอื คาํ แนะนาํ จากเภสัชกร เพ่ือใหไดยาทเ่ี หมาะสมกับโรค และระยะเวลาการใชยา ท่เี หมาะสม 2 ถูกคน : การใชย าตอ งพจิ ารณาใหร อบคอบโดยเฉพาะกลุมผูใชยา ทเ่ี ปน เดก็ ผสู งู อายุ สตรมี คี รรภ สตรใี หน มบตุ ร หรอื ผทู ม่ี โี รคประจาํ ตวั รวมถงึ ประวตั กิ ารใชย า และการแพย าดว ย 3 ถกู เวลา : ยาแตล ะตวั มชี ว งเวลาทเี่ หมาะสมในการใชย าทแ่ี ตกตา งกนั เพื่อใหยานั้นมีประสิทธิภาพในการรักษา และลดผลขางเคียงท่ีอาจ เกิดข้นึ รวมถึงสามารถปฏบิ ัติตนที่ถูกตอ ง 4 ถูกขนาด : แพทยหรือเภสัชกรเปนผูแนะนาํ ขนาดยาท่เี หมาะสม ผูใชยาไมค วรปรบั เพม่ิ หรอื ลดขนาดยาดวยตนเอง กรณยี านํา้ ควรใช อปุ กรณม าตรฐานในการตวงยาเพือ่ ใหไ ดขนาดยาตามทรี่ ะบุ 5 ถูกวธิ ี : ยาแตละชนิดมีวิธีการใชแตกตางกันตามรูปแบบของยา กรณยี าทมี่ วี ธิ กี ารใชพ เิ ศษ เชน ยาหยอดตา ยาปา ยตา ยาเหนบ็ ชอ งคลอด ยาเหน็บทวารหนัก ยาฉีดอินซูลิน เปนตน ผูใชยาควรอานฉลาก ใหละเอยี ด และศกึ ษาวธิ กี ารใชท่ีถูกตองกอนใชย า เกร็ดความรเŒู รื่องยาและผลิตภณั ฑสุขภาพ โดย เภสัชกร 3

อา‹ นฉลากยาสักนดิ กอ‹ นจะใชŒยา การใชย าเพอื่ ใหเ กดิ ประสทิ ธภิ าพสงู สดุ ในการรกั ษา สงิ่ สาํ คญั ทค่ี วรคาํ นงึ ถงึ คือการใชยาใหถูกกับโรคและถูกวิธี ดังนั้นจึงควรอานฉลากยาใหครบถวน เนอ่ื งจากฉลากยาสามารถบง บอกวา ยานนั้ ใชร กั ษาอะไร ใชอ ยา งไร มขี อ ควรระวงั อะไรบาง รวมไปถึงการเก็บรักษาเพ่ือปองกันยาเส่ือมสภาพ เชน ควรเก็บยา ในซองสชี าและเกบ็ ยาใหพ นแสง ควรเก็บยานใี้ นตูเย็น เปน ตน ตวั อยา‹ งของฉลากยาทไ่ี ดŒรบั จากศูนยบริการสาธารณสขุ 1 ชอ่ื ท่ตี ั้งสถานทีร่ ับยา ศนู ยบริการสาธารณสุข 02-XXX-XXXX 2 วนั ท่รี บั ยา 19 ต.ค. 2560 08.54 [11-1111] 3 ชื่อ-นามสกลุ ผปู ว ย นางอานฉลาก กอนใช [20] 4 ชอ่ื สามญั ทางยา, ความแรง Paracetamol (พาราเซตามอล) 500 mg 5 วธิ ีใชย า รบั ประทาน คร้งั ละ 1 เม็ด เมอื่ มีอาการปวดหวั /มไี ข ทกุ 6 ชว่ั โมง 6 ขอบง ใชย า บรรเทาอาการปวด ลดไข 7 ฉลากชว ย ไมควรรบั ประทานเกนิ วนั ละ 8 เม็ด เน่อื งจากอาจเปนอันตรายตอตบั 8 QR code ฉลากยาออนไลน 9 จาํ นวนยาทไ่ี ดรับ 10 เลขรหสั ผปู วย 4 เกรด็ ความรŒูเรือ่ งยาและผลิตภัณฑสุขภาพ โดย เภสชั กร

1 ช่ือท่ีต้ัง สถานที่รับยา และหมายเลขโทรศัพท สําหรับติดตอในกรณีเกิด ขอสงสัยในการใชย า หรอื เกิดเหตฉุ ุกเฉนิ 2 วันท่ีรับยา สามารถทราบวาไดรับยานี้ไปนานเทาไหร รวมไปถึงสามารถ บง บอกอายขุ องยาได เชน ยาเมด็ เปลอื ยหรอื ยาแบงบรรจุซ่งึ จะมอี ายุ 1 ป นับจากวนั ทแ่ี บงบรรจุ 3 ชอื่ -นามสกลุ ผปŒู ว† ย เพ่ือการใชย านจ้ี ะไดต รงกับผปู วย 4 ชอ่ื สามญั ทางยาและความแรง ชอื่ สามญั ทางยาคอื ชอื่ สากลทางยาทแ่ี สดงถงึ สารออกฤทธ์ิ โดยชอ่ื สามญั ทางยาหนง่ึ ตวั อาจมหี ลายชอ่ื การคา ซงึ่ ชอ่ื สามญั ทางยาจะชว ยปอ งกนั การใชย าซา้ํ ซอ นของผปู ว ย สว นการระบคุ วามแรงของ ยาเนอ่ื งจากยาบางตวั อาจมหี ลายความแรงได ดงั นนั้ จงึ มคี วามจาํ เปน ทจ่ี ะตอ ง ระบุความแรงของยา 5 วิธีใชŒยา เปนขอมูลที่อธิบายวิธีการใชยาอยางถูกตอง เพ่ือใหยาน้ันเกิด ประสิทธภิ าพสงู สุดในการรกั ษา 6 ขŒอบง‹ ใชยŒ า บงบอกถึงสรรพคณุ ของยา วาใชร กั ษาอะไร 7 ฉลากชว‹ ย ใชแ สดงคาํ แนะนําการใชยา ขอ ควรระวงั รวมไปถึงผลขางเคยี ง ของยา 8 QR code ฉลากยาออนไลน ใชในการเขาถงึ รายละเอียดขอ มลู ของยา 9 จาํ นวนยาท่ีไดรŒ ับ เม่อื ไดรับยาควรตรวจสอบ จํานวนเมด็ ยาวาไดรบั ครบตามจํานวนหรือไม 10 เลขรหสั ผŒูปว† ย เพื่อความสะดวกในการคนหา ประวตั กิ ารรักษาและการใชย าของผูป วย เกร็ดความรŒูเร่ืองยาและผลิตภณั ฑสุขภาพ โดย เภสัชกร 5

ชอ่ื สามญั ทางยา…สาํ คญั อยา‹ งไร บนฉลากบรรจภุ ณั ฑของยา เรามักจะพบเหน็ ชอ่ื ทางการคาหรือยห่ี อของ ผลิตภัณฑยาที่โดดเดนกวาชื่อสามัญทางยา โดยช่ือย่ีหอเปนชื่อตามท่ีผูผลิตน้ัน ตงั้ ขนึ้ เพอ่ื ใหผ บู รโิ ภคงา ยตอ การจดจาํ เรยี กหา และเปน ประโยชนใ นการโฆษณา ทางการคา “ช่ือสามัญทางยา (Generic name)” เปนช่ือสากลของยา ซ่ึงแสดงถึงสารออกฤทธิ์ ในผลติ ภณั ฑย า โดยทวั่ ไปมกั จะเรยี กเปน ชอ่ื เรยี ก มาตรฐานทกี่ ําหนดโดยองคก ารอนามยั โลก ตวั อยา‹ ง ชื่อสามัญทางยา “พาราเซตามอล (Paracetamol)” ชื่อทางการคา เชน ซารา, ไทลินอล, พาราจพี โี อ, พาราแคป, พานาดอล, พาราเซต, โลเทมป, บีรามอล, ซตี ามอล, พารต อน 6 เกรด็ ความรŒูเรอ่ื งยาและผลติ ภณั ฑส ขุ ภาพ โดย เภสัชกร

วิธีการสังเกต ชื่อสามัญทางยา สามารถสังเกตไดที่ฉลากยาในหัวขอ สว นประกอบของยา สารสาํ คญั ตอ หนว ย หรอื ยาชอ่ื สามญั ตวั อยา งดงั แสดงในภาพ ดังนั้น “ชอื่ สามญั ทางยา” จึงมีความสําคัญเปนอยางมากกับผูใชยาท่ีได รบั ยาจากหลายแหลง ซ่งึ จะสามารถตรวจสอบความซาํ้ ซอนจากยาทม่ี ชี ่ือสามัญ ทางยาเดียวกัน แตมีชื่อทางการคา รูปแบบเม็ดยา สีเม็ดยาที่ตางกัน หรือจาก ยาสตู รผสม เพ่ือปอ งกันอนั ตรายจากการใชย าเกินขนาด เกรด็ ความรูเŒ ร่อื งยาและผลิตภัณฑสขุ ภาพ โดย เภสชั กร 7

ยาสูตรผสม…ใชอŒ ย‹างไร ใหปŒ ลอดภยั ยาสูตรผสม คือ ผลิตภัณฑท่ีมีตัวยาสําคัญมากกวา 2 ชนิดขึ้นไปท่ีผสม อยูในตาํ รบั ยาเดยี ว ซงึ่ ชวยในการเพ่มิ ประสิทธิภาพของการรกั ษา หรืออาจเพิม่ ความสะดวกในการรบั ประทานยา ยาสตู รผสมทม่ี จี าํ หนา ยทว่ั ไป เชน ยาบรรเทา อาการหวดั ยาคลายกลา มเน้ือ ยาลดความดัน เปนตน การใชย าสตู รผสม จาํ เปน ตอ งดสู ว นประกอบของตวั ยาสาํ คญั ในสตู รตาํ รบั ทกุ คร้ัง วา ประกอบดว ยตัวยาใดบาง เพ่ือประโยชนตอผปู ว ยเอง ดงั นี้ ลดการใชยŒ าซาํ้ ซอŒ น การใชยาสตู รผสมแกหวัด ยาคลายกลา มเนื้อ ซึ่งประกอบไปดวยยาแกปวด ลดไข โดยสวนใหญมักมีตัวยา พาราเซตามอลขนาด 500 มิลลิกรัม ผูปวยอาจรับประทาน ยาพาราเซตามอลเพิ่มในขนาดยาปกติโดยไมมีการลดขนาดยา ซึ่งจะทาํ ใหไดรบั ยาเกินขนาดและอาจเปนพิษตอตับได ยาพาราเซตามอล : สําหรับผูใหญรับประทาน ไมค วรเกนิ ครงั้ ละ 1,000 มลิ ลกิ รมั หา งกนั อยา งนอ ย 4 ชว่ั โมง และไมเ กนิ 4,000 มลิ ลกิ รมั ตอวัน 8 เกร็ดความรเŒู ร่อื งยาและผลิตภณั ฑสุขภาพ โดย เภสัชกร

ปอ‡ งกนั การแพยŒ า การดสู ว นประกอบในตาํ รบั ยาสตู รผสม จะชว ยให ผปู ว ยหลกี เลย่ี งตวั ยาทเี่ คยมปี ระวตั กิ ารแพไ ด เพอ่ื ปอ งกนั อนั ตราย จากการแพย า ทอ่ี าจมคี วามรุนแรงจนถงึ แกช ีวิต ลดการใชยŒ าทเ่ี กนิ จาํ เปนš หากผปู ว ยใชย าสตู รผสมบรรเทาอาการหวดั ซึ่งประกอบดวยยาลดไข ลดนํ้ามูก และแกคัดจมูก ถาผูปวยไมมี อาการครบทั้ง 3 อยางตามทร่ี ะบุ ควรรบั ประทานเพียงยาบรรเทา อาการเฉพาะที่ผูปวยมีอาการ เพื่อลดผลขางเคียงจากยาอ่ืน เชน หากผูปวยมีไขอยางเดียว ก็ควรรับประทานเฉพาะยาที่บรรเทา อาการลดไข เชน ยาพาราเซตามอล เกรด็ ความรูเŒ รอื่ งยาและผลติ ภณั ฑสขุ ภาพ โดย เภสัชกร 9

บัตรแพยŒ า พกตดิ ตัวไวŒ กันแพŒยาซํ้า บัตรแพยา/เตือนเรอ่ื งยา โปรดแสดงบัตรนี้ทกุ ครงั้ เมอ่ื รับการตรวจรักษาหรือรับยา เพือ่ ตรวจสอบวา ทานไดร บั ยาที่อาจเกดิ อาการแพต ามทรี่ ะบไุ วหรอื ไม ช่ือ-สกลุ ............................................................................................................ HN. ……………............................... เบอรต ดิ ตอ .............................................. ทอ่ี ยู ................................................................................................................. ศนู ยบริการสาธารณสุข/สถานพยาบาล ............................................................... แพยาอาจถึงตาย หากมอี าการผิดปกติหรอื สงสยั วา แพย าตวั ใด ใหหยุดยานนั้ ทันที และนาํ ตัวอยา งยาดงั กลาวพรอ มซองยา (ถา ม)ี ไปปรึกษาแพทยห รือเภสชั กร การแพยŒ า เปน ปฏกิ ริ ยิ าทรี่ า งกายมกี ารตอบสนองตอ ยา เกดิ จากภมู คิ มุ กนั ของรา งกายทเ่ี กดิ ขนึ้ เฉพาะบคุ คล ซง่ึ ความรนุ แรงของอาการแพย าในแตล ะบคุ คล จะมากนอ ยตางกัน เชน ผนื่ คัน ลมพิษ หนา บวม ตวั บวม บางรายอาจพบอาการ รนุ แรง เชน ผวิ หนงั ลอกไหม หายใจขดั อาจอนั ตรายถงึ แกช วี ติ ดงั นนั้ หากมอี าการ แพย าเกดิ ขนึ้ หลงั จากไดร บั ยาใหห ยดุ รบั ประทานยาทนั ที ถา มอี าการแพย ารนุ แรง ควรนาํ ตวั อยา งยา และรบี ไปพบแพทยท นั ที เพอื่ รบั การประเมนิ แพย าโดยแพทย หรือเภสชั กร ผปู วยจะไดรบั บตั รแพยŒ า/เตอื นเรื่องยา ประจําตัวผูปว ย 10 เกรด็ ความรŒเู รือ่ งยาและผลติ ภัณฑสุขภาพ โดย เภสชั กร

บตั รแพยŒ า/เตอื นเรื่องยา การระบขุ Œอมูลดงั นี้ • ช่ือ-นามสกุล • ผลการประเมนิ การแพยา • ขอ มลู ผูปวย เชน ท่ีอยู เบอรต ดิ ตอ • หนว ยงานท่อี อกบัตรแพยา • ชอ่ื ยาท่แี พ • ขอควรปฏิบัติ • อาการไมพ ึงประสงค คาํ แนะนาํ ในการใชบŒ ัตรแพŒยา 1. แสดงบตั รแพยาทุกครง้ั เมื่อเขารับบริการทางการแพทย แกแ พทยห รือเภสชั กร 2. ผูปว ยท่แี พยาควรจดจาํ ชือ่ ยาทีท่ า นเคยแพ 3. หากจําเปนตอ งซือ้ ยารับประทานเอง ใหแสดงบตั รแพย าแกเภสชั กร ประจาํ รานยาทุกครัง้ กอ นซ้อื ยา 4. เพ่ือปองกันการแพยาซ้ํา ควรหลีกเล่ียงตัวยา หรือกลุมยาท่ีเคยแพ หรอื เกดิ อาการไมพึงประสงค 5. ควรอา นขอ ควรปฏบิ ตั ใิ นบตั รแพย า หากมขี อ สงสยั ควรสอบถามเภสชั กร 6. กรณบี ตั รแพย าสญู หายหรอื ชาํ รดุ สามารถขอบตั รใหมไ ดท ศี่ นู ยบ รกิ าร สาธารณสขุ หรอื สถานพยาบาลทผ่ี ูปว ยเขา รับการรกั ษา เกร็ดความรเูŒ ร่อื งยาและผลิตภัณฑสุขภาพ โดย เภสชั กร 11

ยาหลังเปดใชŒแลŒว จะมอี ายนุ านแคไ‹ หน ยาเม็ด/ยาแคปซูล • อยใู นบรรจภุ ณั ฑข องบรษิ ทั ผผู ลติ ดไู ดจ ากวนั หมดอายุ บนแผงยา ฉลากยา กลอ ง หรอื ขวดยา ซงึ่ จะแสดงคาํ วา Expiry Date/Exp./Use Before หรอื ยาสิ้นอายุ ตามดวย วัน-เดอื น-ป ที่หมดอายุ • แบงบรรจุออกจากบรรจุภัณฑเดิมของบริษัทผูผลิต อายไุ มเ กนิ 1 ปน บั จากวนั ทแ่ี บง บรรจุ แตห ากวนั หมดอายุ ทกี่ าํ หนดบนฉลากบรรจภุ ณั ฑเ ดมิ ของบรษิ ทั ผผู ลติ สน้ั กวา ใหใชอายุท่สี น้ั กวาแทน ยานาํ้ ทวั่ ไป ทง้ั ชนดิ รบั ประทานและใชŒภายนอก • หลังจากเปดใช ควรเก็บไวไมเกิน 6 เดือน หรือไมเกิน 1 ใน 4 ของอายยุ าทเี่ หลอื แตห ากวนั หมดอายทุ กี่ าํ หนด บนฉลากบรรจุภัณฑของบริษัทผูผลิตสั้นกวา ใหใชอายุ ที่สนั้ กวา ยาผงแหงŒ ผสมนํ้า • หลงั จากผสมนาํ้ แลว อายยุ าใหย ดึ ตามขอ มลู ทร่ี ะบไุ วบ น ฉลาก เชน ยาปฏิชีวนะ อะมอกซีซิลลิน (amoxicillin) หลงั ผสมนา้ํ แลว เกบ็ ทอ่ี ณุ หภมู หิ อ งได 7 วนั ถา เกบ็ ในตเู ยน็ สามารถเก็บไดนาน 14 วัน, ยาละลายเสมหะชนิดผง อะเซทิลซิสเทอีน (Acetylcysteine) หลังผสมน้ําแลว ตอ งใชท นั ที 12 เกร็ดความรูŒเร่อื งยาและผลติ ภัณฑสุขภาพ โดย เภสชั กร

ยาหยอดตา/ป‡ายตา • ชนดิ ใสส ารตา นการเจรญิ เตบิ โตของเชอื้ (preservative) หลงั เปดใชม อี ายไุ มเ กิน 1 เดือน และควรทิง้ ทนั ที ยาบางชนิดควรเก็บไวในตูเย็น โดยยึดตามขอมูลที่ระบุ ไวบ นฉลาก • ชนดิ ไมใ สส ารตา นการเจรญิ เตบิ โตของเชอื้ (preservative free) มลี กั ษณะบรรจุภณั ฑเปนหลอดเล็ก บรรจุยาปริมาณนอย หลงั เปด ใชจะมีอายุเพยี ง 1 วัน ยาครมี /ขีผ้ ้ึง • หลงั เปด ใชแ ลว ไมควรเกบ็ ไวนานเกิน 6 เดือน • บางชนิดควรเก็บไวในตูเย็น โดยยึดตามขอมูลที่ระบุไว บนฉลาก คาํ แนะนาํ • ควรเขยี นวัน-เดอื น-ป ทเี่ ปด ใชยาลงบนฉลากเพื่อเตอื นความจํา • อายุการใชยาตองคํานึงถึงสภาวะการเกบ็ รักษาทไี่ มท ําใหยานั้น เสื่อมสภาพดว ย เชน - สาํ หรบั ยาทว่ั ไปควรเกบ็ ยาทอี่ ณุ หภมู ไิ มเ กนิ 30 องศาเซลเซยี ส และเก็บยาใหหางจากความชน้ื แสงแดด - หากเปน ยาท่เี สอ่ื มสภาพไวเม่ือสัมผสั แสง เชน วิตามนิ ควรบรรจุในซองสชี าหรอื ภาชนะทึบแสง • ควรสงั เกตลกั ษณะทางกายภาพของยากอ นใชท ุกครง้ั เพอ่ื สงั เกตลกั ษณะทเี่ ปลย่ี นไปจากเดมิ ไดแ ก สี กลนิ่ รส รปู รา ง ของเม็ดยา การตกตะกอนของยานํ้า การแยกช้ันของครีม หากมีการเปล่ยี นแปลงของยาก็ไมควรใชย านัน้ เกร็ดความรเŒู รือ่ งยาและผลติ ภัณฑส ุขภาพ โดย เภสชั กร 13

อบุ ัติเหตุจากการใชยŒ า “อุบัติเหตุสามารถปองกันได ถาไมประมาท” ในทางเดียวกัน อุบัติเหตุ จากการใชยาก็สามารถปองกันได หากอานฉลากยาใหเขาใจทุกคร้ังกอนใชยา โดยอุบัติเหตุท่เี กิดจากการใชย าอาจเกดิ จากหลายสาเหตุ ไดแก ผลขŒางเคียงจากยา เชน ยาแกแพ ท่ีชว ยบรรเทาอาการลดนาํ้ มกู แพอากาศ ผ่ืนคัน ลมพิษ ไดแก คลอรเฟนิรามีน (Chlorpheniramine) บรอมเฟนิรามีน (Brompheniramine) ไฮดรอกซิซีน (Hydroxyzine) เปนตน ยาเหลานี้เมื่อรับประทาน อาจทําใหเกิดอาการงวงซึม ซึ่งเปน ผลขา งเคยี งจากยา ดงั นน้ั จงึ ตอ งระวงั ZZ อันตรายที่อาจเกิดข้ึนจากการขับข่ี ยานพาหนะหรอื ควบคมุ เครอื่ งจกั ร 14 เกร็ดความรเŒู ร่อื งยาและผลิตภณั ฑส ุขภาพ โดย เภสัชกร

การรับประทานยาผิดขนาด เชน การรับประทานยาลดนํ้าตาล ในเลือดเกินขนาดท่ีแพทยสั่ง เนื่องจากผูปวยละเลยการอานฉลากยา ใหละเอยี ดกอนใชยา อาจทําใหใจสั่น เปนลม หมดสติ เนอ่ื งจากนํา้ ตาล ในเลอื ดต่าํ จนเกดิ อนั ตราย การใชยŒ าภายนอกไมเ‹ หมาะสม ดงั นั้น กอนใชยา เชน หากใชย าหมอ งทา ถู บรเิ วณผวิ หนงั ทกุ ครงั้ ควรอา นฉลากยา บางๆ เชน บรเิ วณใบหนา ผวิ หนงั ของ ใหละเอียดเพ่ือใหใชยา เด็กเล็ก อาจทําใหมีอาการแสบรอน ไดอยางถูกตอง และ ระคายเคอื งผวิ หนงั ได หากทาบรเิ วณ ปลอดภยั หากมขี อ สงสยั รอบดวงตา ไอระเหยจากยาหมอง ในการใชยาควรปรึกษา อาจทําใหแสบตา ระคายเคืองตา แพทยห รือเภสัชกร ซ่ึงจะกอใหเกิดอันตรายเนื่องจาก สง ผลตอ การมองเห็น ยาหมอ‹ ง เกร็ดความรูŒเรื่องยาและผลติ ภัณฑส ุขภาพ โดย เภสชั กร 15

กระเปา‰ ยาประจําทริป กอ นออกเดนิ ทางทอ งเทย่ี ว นอกจาก เรื่องของการจัดกระเปาเดินทางแลว ส่ิงท่ี หลายคนมกั ลมื ไปวา ตอ งมตี ดิ ตวั ยามเดนิ ทาง นั่นก็คือ ยาสามัญประจําบาน ซ่ึงเปนส่ิงท่ี ขาดไมไ ดเ มอ่ื ยามทต่ี อ งเดนิ ทางไมว า จะไกล หรือใกล เพื่อใหเราสามารถปฐมพยาบาล ตัวเองเบ้ืองตนได โดยยาที่ควรมีติดไวใน กระเปายาประจาํ ทรปิ ดังนี้ ยาบรรเทาอาการปวด ลดไขŒ • ยาเมด็ พาราเซตามอล (Paracetamol) 500 มิลลกิ รัม : ใชบ รรเทาอาการปวด ลดไข นาํ้ หนักตัว วิธีใชŒยา นอยกวา 34 กิโลกรมั ควรปรึกษาแพทยหรือเภสชั กร ตั้งแต 34 ถงึ 50 กโิ ลกรมั รับประทานยาครงั้ ละ 1 เมด็ ไมเกนิ 5 คร้งั ตอ วนั มากกวา 50 ถงึ 67 กโิ ลกรัม รับประทานยาครงั้ ละ หนึง่ เมด็ คร่ึง ไมเ กนิ 5 ครั้งตอวัน มากกวา 67 กโิ ลกรัม รบั ประทานยาครัง้ ละ 2 เม็ด ไมเกิน 4 ครง้ั ตอวนั รบั ประทานแตละครั้งหา งกันอยางนอ ย 4 ชัว่ โมง หาŒ มใชเ กิน 8 เมด็ ตอวันเพราะอาจเปนพษิ ตอตับ 16 เกรด็ ความรเŒู รื่องยาและผลิตภัณฑส ขุ ภาพ โดย เภสัชกร

ยาแกจŒ กุ เสยี ด ทŒองอดื ทอŒ งเฟอ‡ • ยาเมด็ ลดกรดอะลมู นิ า-แมกนเี ซยี : บรรเทาอาการจกุ เสยี ด ทอ งเฟอ เนอื่ งจาก มีกรดในกระเพาะอาหารมาก หรือเปนแผลในกระเพาะอาหารและลําไส โดยเคี้ยวใหละเอียดกอนกลืน รับประทานคร้ังละ 1 เม็ด วันละ 3-4 คร้ัง หลงั อาหาร 1 ชั่วโมง ยาแกŒทŒองเสีย • ยาเม็ด/แคปซูลคารบอน : ดูดซับสารพิษในทางเดินอาหาร เม่ือมีอาการ ถายเหลวจากอาหารเปนพษิ รับประทานคร้งั ละ 1-2 เม็ด วันละ 3-4 ครั้ง หางจากอาหารและยาอน่ื 2 ชัว่ โมง คําเตือน รับประทานยานี้ อาจทาํ ใหอ จุ จาระเปน สีดํา • ผงน้ําตาลเกลือแร : ผสมนา้ํ และคอ ยๆ จิบ ทดแทนการเสียนาํ้ และเกลอื แร เม่ือมีอาการทองรวงหรืออาเจียนมากๆ หลังผสมน้ําแลวควรใชใหหมด ภายใน 1 วัน ยาแกแŒ พŒลดน้ํามูก • ยาเม็ดคลอรเฟนิรามีน (Chlorpheniramine) ขนาด 2 มิลลิกรัม : บรรเทา อาการแพ ผื่นคันลมพษิ นํ้ามูกไหล รบั ประทานครั้งละ 1 เมด็ ทกุ 6 ชว่ั โมง เม่ือมีอาการ คาํ เตอื น ยานี้อาจทําใหง ว งซมึ เม่ือรบั ประทานยาน้ีไมค วรขบั ขี่ยานพาหนะ ยาแกเŒ มารถ เมาเรอื • ยาเม็ดไดเมนไฮดริเนท (Dimenhydrinate) ขนาด 50 มิลลิกรัม : บรรเทา อาการวงิ เวยี น คลน่ื ไส รบั ประทานครง้ั ละ 1 เมด็ กอ นออกเดนิ ทางอยา งนอ ย 30 นาที หรือทกุ 6 ชัว่ โมงเม่อื มีอาการ คาํ เตือน ยาน้ีอาจทาํ ใหง ว งซมึ เมอ่ื รบั ประทานยานีไ้ มควรขบั ข่ยี านพาหนะ หมายเหตุ : วธิ รี บั ประทานยาเปน ขนาดยาสาํ หรบั ผใู หญ และเดก็ อายตุ ัง้ แต 12 ปข ึน้ ไป เกรด็ ความรเูŒ รื่องยาและผลติ ภณั ฑสขุ ภาพ โดย เภสชั กร 17

ก นอกจาก ยาสามญั ประจาํ บา น สาํ หรบั ใชป ฐมพยาบาลป เบ้ืองตน ที่ไดกลาวมาขา งตนแลว ยงั มยี าและเวชภณั ฑอ ่ืนๆ ระเป‰ายาประจําทริ ทค่ี วรพกพาไปดว ย ไดแก ยาดม/ยาหมอ ง : ใชด มแกว ิงเวยี นศรี ษะ ทาถูนวดบริเวณที่ปวดเมอ่ื ย หรอื แมลงสัตวก ดั ตอย อุปกรณทําแผล : พลาสเตอรปดแผล ยาใสแผลสด แอลกอฮอล สาํ ลี สเปรย/โลชน่ั ทากนั ยงุ ยาประจําตัว : ยารักษาโรคประจําตัวที่ตองรับประทานทุกวัน เชน ยาลดความดนั ยาเบาหวาน ยาลดไขมนั เปนตน การจัดเตรียมยาควรตรวจสอบ วันหมดอายุของยาโดย ยาบรรจุแผง ไม‹ควร นําเม็ดยาออกจากแผงเพราะ อาจทาํ ใหย าชนื้ และเสอื่ มสภาพได ดงั นน้ั กอนรับประทานยาควรอานฉลากกอน ใชย าทกุ ครงั้ เพอื่ ใหแ นใ จวา ใชย าถกู ตอ ง และไมใ ชยาท่ีเคยแพมากอ น สวนยาน้าํ ควรมีขนาดบรรจุไมเกิน 100 มิลลิลิตร สําหรบั ผูที่เดินทางโดยเคร่อื งบิน 18 เกร็ดความรูŒเรอื่ งยาและผลติ ภัณฑส ุขภาพ โดย เภสชั กร

การเทียบปริมาตรยานาํ้ ระหวา‹ ง ชอŒ นชา - ซีซี (มลิ ลลิ ิตร) 1 1.3 ซีซี 1/4 ชŒอนชา หรอื เส้ยี วชŒอนชา 2 2.5 ซีซี 1/2 ชอŒ นชา หรอื ครง่ึ ชŒอนชา 3/4 ชŒอนชา หรือ คอ‹ นชอŒ นชา 3 1 ชŒอนชา 4 3.8 ซีซี 5 5 ซีซี 6 1 ชอŒ นโตะ เทา‹ กบั หรอื 3 ชŒอนชา 15 ซีซี เกรด็ ความรŒเู รื่องยาและผลติ ภัณฑส ขุ ภาพ โดย เภสัชกร 19 (มลิ ลิลติ ร)

การจดั การยาหมดอายุ จากบาŒ นเรือนประชาชน “ยา” ถือเปนสารเคมปี ระเภทหน่งึ ที่ตอ งไดร ับการควบคุมและกาํ จดั อยาง ถกู ตอง หากท้ิงยาหมดอายไุ มเ หมาะสม อาจทําใหเ กดิ การตกคางในสิ่งแวดลอ ม ซงึ่ อาจสง ผลกระทบตอ สขุ ภาพทงั้ ตอ ประชาชนและสง่ิ มชี วี ติ อนื่ ๆ ได เชน • ปญหาเชอ้ื ดือ้ ยา จากการตกคาง ของยาปฏชิ ีวนะ • สงผลตอการทํางานของระบบ ตอ มไรท อ จากยาฮอรโ มน อาจมี ผลตอ ระบบสบื พันธุ • สงผลตอพัฒนาการของตัวออน จากยากลุมที่มีอันตรายตอทารก ในครรภ แบคทีเรยี ดื้อยา • สง ผลตอภูมคิ ุมกนั จากยาทีม่ ีผลกดภูมคิ มุ กัน • ปญ หาตอ การสบื พนั ธขุ องสตั วน า้ํ จากการตกคา งของยาฮอรโ มนเอสโตรเจน สังเคราะหในแหลงน้ํา มีผลยับยั้งการสืบพันธุของสัตวนํ้า และกอใหเกิด การเปลย่ี นเพศของปลาตวั ผูใหมลี กั ษณะของเพศเมยี 20 เกร็ดความรเŒู ร่อื งยาและผลติ ภัณฑสขุ ภาพ โดย เภสัชกร

วธิ กี ารปอ‡ งกนั การปนเปœ„อนของยาจากบาŒ นเรือนประชาชน สส‹ู ิ่งแวดลŒอม เพ่ืออนามัยสิ่งแวดลŒอมทด่ี สี ามารถปฏิบตั ิไดŒ ดงั น้ี ไมท ง้ิ ยารวมถงึ ภาชนะบรรจลุ งไปในถงั ขยะทว่ั ไป เพอื่ ปอ งกนั การปนเปอ น สูสิ่งแวดลอม และปองกันเด็กเล็กหรือสัตวเลี้ยงนํามารับประทาน ซ่ึงอาจสงผลเสยี อยางรา ยแรงตอเดก็ และสตั วเ ลย้ี งได ไมท งิ้ ยาลงในชกั โครก ระบบบาํ บดั นา้ํ เสยี หรอื ทอ ระบายนา้ํ ทงิ้ เนอ่ื งจาก ยาบางประเภทสามารถตกคา งยาวนานในแหลง นาํ้ ธรรมชาตซิ งึ่ สง ผลเสยี ตอ ระบบนเิ วศสง่ิ แวดลอ ม และอาจปนเปอ นมาสคู นผา นการหมนุ เวยี น นํ้ามาใชใ นการผลติ นาํ้ ประปาสําหรับการอุปโภคบริโภคได ไมท ง้ิ ยาลงในแหลง นาํ้ สาธารณะตา งๆ เชน ลาํ คลอง หนอง บงึ ซงึ่ อาจ สง ผลตอ สตั ว หรอื คนทนี่ าํ นา้ํ จากแหลง นาํ้ ดงั กลา วมาใชอ ปุ โภค บรโิ ภค ไมท ง้ิ ยาทบี่ รรจภุ ณั ฑม กี ารอดั แรงดนั ในถงั ขยะทว่ั ไป เชน ยาพน สาํ หรบั รักษาโรคหอบหืด ยาพนแบบสเปรยสําหรับรักษาอาการปวด เปนตน และหามเผาทําลาย หรือเจาะตัวภาชนะบรรจุสําหรับพน เน่ืองจาก อาจทาํ ใหเกดิ การระเบิดกอ ใหเกดิ อนั ตรายได หากทา นมยี าหมดอายุ หรอื ยาท่ไี มใ ชแลว สามารถติดตอ งานเภสชั กรรม ศูนยบริการสาธารณสุข เพอื่ นําไปกาํ จัดอยางถูกตอ ง และปลอดภยั ตอสิ่งแวดลอม เกร็ดความรเŒู รือ่ งยาและผลติ ภณั ฑสุขภาพ โดย เภสชั กร 21

LINE official: รทูŒ ันเรื่องยา โดยเภสชั กร สแกน QR code น้ี รวดเร็ว : รบั ขอมลู เรือ่ งยาและผลิตภณั ฑสุขภาพ ทันใจ : รบั ขาวสาร การประชาสมั พนั ธตา งๆ ไดทนั ที มัน่ ใจ : ตรวจสอบเลขผลิตภณั ฑส ุขภาพเบ้อื งตน กอ นใชท กุ ครง้ั เพ่ือความปลอดภัยของผบู รโิ ภค แชรไดŒ : ขอมลู ท่ถี กู ตอ ง นา เช่อื ถือ โดยเภสชั กร เพ่อื การใชŒผลิตภัณฑสขุ ภาพอยา‹ งปลอดภัย สามารถตรวจสอบเลขผลิตภัณฑส ขุ ภาพเบ้อื งตŒน คลิก!! ตรวจสอบเลขผลติ ภัณฑ ท่แี ถบเมนู เพอ่ื ความมั่นใจ กอนใชผลติ ภัณฑสขุ ภาพ 22 เกร็ดความรŒูเร่อื งยาและผลิตภัณฑสขุ ภาพ โดย เภสัชกร

สมนุ ไพร กบั ยาแผนโบราณ แตกตา‹ งกันอย‹างไร สมุนไพร หมายถึง ผลิตผลธรรมชาติที่ไดจากพืช สัตว หรือแรธาตุ ทย่ี งั ไมไ ดผสม ปรงุ หรอื แปรสภาพ ยาแผนโบราณ หมายถึง ยาที่มุงหมายใชในการประกอบโรคศิลปะแผน โบราณ หรอื การบําบัดโรคสัตว ซ่งึ อยูในตํารายาแผนโบราณที่รัฐมนตรีประกาศ หรือยาท่ีรัฐมนตรีประกาศเปนยาแผนโบราณ หรือไดรับอนุญาตใหข้ึนทะเบียน ตํารับยาเปนแผนโบราณ ซง่ึ เปน ยาสมนุ ไพรท่ผี านการผสมปรุง แปรสภาพแลว ตัวอยางเชน ใบสดของพืชท่ีนํามาเค้ียวรับประทาน ถูกจัดเปนสมุนไพร แตหากนําใบสดของพืช มาตากแหงแลวบดเปนผงและบรรจุแคปซูล จะจัด เปนยาแผนโบราณ ซึ่งจะตองขอข้ึนทะเบียนตํารับยาแผนโบราณกอนจึงจะ สามารถจาํ หนายได ยาแผนโบราณจะตอ งมเี ลขทะเบยี นยาบนฉลาก มกั แสดงคาํ วา “เลขทะเบยี นยา” “เลขทะเบยี นยาที่” หรอื “Reg.No” เกรด็ ความรูŒเรื่องยาและผลิตภณั ฑสุขภาพ โดย เภสชั กร 23

คําแนะนําในการเลอื กซือ้ ยาแผนโบราณ ปจจุบันมีผูบริโภคนิยมเลือกใชยาและผลิตภัณฑจากสมุนไพรเพ่ิมมากข้ึน จึงทําใหมีการผลิตและจําหนายยาแผนโบราณตามทองตลาดอยางแพรหลาย ซ่ึงส่ิงที่ผูบริโภคควรจะคํานึงเปนประการสําคัญคือ คุณภาพและความปลอดภัย ของผลิตภณั ฑ โดยสังเกตไดด ังนี้ 1. ควรเลือกซือ้ ยาแผนโบราณจากรานขายยาทมี่ ใี บอนญุ าต 2. ผลิตภัณฑย าแผนโบราณจะตอ งมเี ลขทะเบยี นยา 3. ไมค วรซอื้ ยาสมุนไพรจากแผงขายตามทอ งตลาดหรอื แบบแบงขาย 4. ลักษณะบรรจภุ ัณฑอ ยใู นสภาพดี ไมชํารุด เม็ดยาไมช ื้นหรอื ขน้ึ รา 24 เกร็ดความรเŒู ร่ืองยาและผลติ ภณั ฑส ุขภาพ โดย เภสชั กร

5. กอนซื้อยาแผนโบราณควรดูฉลากทุกครั้งวามีการระบุขอความ ครบถวนตามท่ีกําหนด ดงั น้ี • ชือ่ ยา/ชื่อทางการคา • ชื่อตัวยาสาํ คญั • เลขทะเบียนตํารับยา มักมีคําวา เลขทะเบียนยา, เลขทะเบียนที่ หรอื Reg.No. • ปริมาณ หรอื ขนาดบรรจุ • ชอ่ื และทีต่ ั้งของผผู ลิตยา • วนั เดือน ป ทผี่ ลติ ยาและหมดอายขุ องยา • วิธีใช และคาํ เตือน • มคี าํ วา “ยาแผนโบราณ” กรณีเปน ยาแผนโบราณ • มีคําวา “ยาสามญั ประจําบา น” กรณีเปน ยาสามัญประจําบาน • มีคําวา “ยาใชภายนอก” หรือ “ยาใชเฉพาะที่” ดวยอักษรสีแดง ท่ีเห็นชัดเจน กรณีเปนยาใชภ ายนอกหรือยาใชเ ฉพาะท่ี กอ นใชย าทกุ ครัง้ ควรศึกษาใหเ ขา ใจเกย่ี วกับสรรพคณุ ขนาดของยา และวธิ ีใชอยางถูกตอ งเพอื่ ความปลอดภยั ตอ สขุ ภาพ หากมโี รคประจาํ ตวั ควรปรกึ ษาแพทย หรอื เภสชั กรกอนใชท กุ คร้งั เกรด็ ความรŒูเรอื่ งยาและผลติ ภัณฑสขุ ภาพ โดย เภสัชกร 25

คาํ ถามน‹ารŒู การเลอื กใชŒผลติ ภัณฑเสริมอาหาร ผลติ ภัณฑเ สริมอาหาร ไม‹ใช‹ยา และไม‹สามารถใชŒรกั ษาหรือบรรเทาโรคไดŒ ผลิตภัณฑเสรมิ อาหารจําเปนตอ ตนเองหรอื ไม? หากผูบ รโิ ภคไดร บั สารอาหารครบจากการบรโิ ภคอาหารประจําวัน อาจไมมี ความจาํ เปน ผลิตภัณฑเ สริมอาหารมีประโยชนจ ริงหรอื ? ผบู รโิ ภคควรหาขอ มลู ท่นี า เช่อื ถอื และระวงั การอวดอา งสรรพคุณทเ่ี กินจริง ผลติ ภัณฑเ สรมิ อาหารนัน้ มีความปลอดภยั หรือไม? ผูบริโภคควรเลือกผลิตภัณฑที่มีการผลิตและควบคุมคุณภาพท่ีมีมาตรฐาน เชื่อถือได มีฉลากภาษาไทย พรอมระบุคําเตือน/ผลขางเคียง และแสดง สญั ลกั ษณ อย. เลขสารบบอาหารทไี่ ดร บั อนญุ าตจากสาํ นกั งานคณะกรรมการ อาหารและยา ผลติ ภณั ฑเ สรมิ อาหารมีราคาเหมาะสมหรือไม? ผบู รโิ ภคตอ งประเมนิ ความจําเปน ในการบริโภค และประโยชนท ่ีจะไดรับวา เหมาะสมหรอื ไม หากจาํ เปน ตอ งใชผ ลติ ภณั ฑเ สรมิ อาหารรว มกบั ยาแผนปจ จบุ นั ควรปรึกษาแพทยห รอื เภสัชกรกอ นใช 26 เกรด็ ความรเูŒ รือ่ งยาและผลิตภัณฑสขุ ภาพ โดย เภสชั กร

ดูฉลากผลิตภัณฑ เครื่องสําอางก‹อนใชทŒ ุกคร้ัง เลขที่ใบรับแจŒง xx-x-xxxxxxx ผลติ ภณั ฑเ ครอ่ื งสาํ อางทไี่ ดร บั การขน้ึ ทะเบยี นจากสาํ นกั งานคณะกรรมการ อาหารและยา บนบรรจภุ ัณฑต องแสดง “เลขท่ีใบรับแจง” เปน เลข 10 หลัก หรือ 13 หลกั และมีรายละเอยี ดของฉลากครบถว น ขอŒ ควรรŒู • ผลติ ภณั ฑเ ครอื่ งสาํ อาง มจี ดุ ประสงคเ พอื่ ใชท าํ ความสะอาด เพ่ิมความสวยงาม และสําหรับใชภายนอกเทานั้น ไมมีผล เปลี่ยนแปลงโครงสรางหรือการทํางานของรางกาย เชน ไมสามารถเปล่ียนสีผิวใหขาวขึ้นมากกวาสีผิวธรรมชาติ ไมส ามารถยกกระชับสดั สวน เปน ตน • อยา หลงเชอื่ คาํ โฆษณาทอ่ี วดอา งเกนิ จรงิ เพราะอาจกอ ใหเ กดิ อันตรายได ตวั อยางฉลากผลติ ภณั ฑเ คร่อื งสาํ อางทีถ่ กู ตอง ดรู ายละเอียดไดท่นี ี่ เกร็ดความรูŒเรือ่ งยาและผลติ ภัณฑส ขุ ภาพ โดย เภสัชกร 27

อยา‹ หลงเชื่อ โฆษณาเครอ่ื งสาํ อางเกินจรงิ อนั ตรายทีอ่ าจไดรŒ บั จากผลติ ภัณฑเ ครอ่ื งสาํ อางทีโ่ ฆษณาเกินจริง ผลติ ภัณฑท ี่โออ วดวา “รักษาสวิ ฝา ทาํ ใหห นา ขาวเห็นผลทนั ใจ” อาจมี การลกั ลอบผสมสารหา มใชใ นเคร่อื งสาํ อาง ซ่งึ กอใหเกิดอันตราย ไดแ ก • สารประกอบของปรอท ทาํ ใหเ กดิ การแพ เกดิ พษิ สะสมของสารปรอท ระบบ ทางเดนิ ปส สาวะอกั เสบ และไตอกั เสบ • สารไฮโดรควโิ นน ทาํ ใหเ กดิ การระคายเคอื ง เกดิ จดุ ดา งขาวทห่ี นา ผวิ หนา ดาํ เปนฝา ถาวร รกั ษาไมห าย • กรดเรทโิ นอกิ (กรดวติ ามนิ เอ) ทาํ ใหผ วิ หนา แดงแสบรอ น ผวิ หนา ลอกอยา ง รุนแรง และเปน อันตรายตอทารกในครรภ ตัวอย‹างโฆษณาเคร่ืองสาํ อางเกนิ จรงิ ไดแŒ ก‹ ลดสวิ ฝา ผิวหนาขาว เห็นผลใน 3 วนั ชว ยแกป ญหาผมรว ง ผมบาง ชะลอการเกดิ ผมขาว ฟน ฟูการแขง็ ตวั ของอวัยวะเพศชาย เจล/ครีมกาํ จัดเซลลูไลต ไขมนั สว นเกินตามรางกาย ยับยัง้ การเกิดแผลเปนชนดิ คลี อยด กระชับชองคลอด รีแพร ชองคลอดฟต ปกปอ งผวิ จากโรคผิวหนงั ผด ผน่ื คัน ชว ยฆาเช้อื แบคทเี รีย เชอื้ รา กลาก เกลอ้ื น 28 เกร็ดความรเŒู ร่อื งยาและผลติ ภณั ฑส ุขภาพ โดย เภสชั กร

การโฆษณาอาหารเกนิ จรงิ ทีไ่ ม‹ควรหลงเชอ่ื อาหาร หมายถึง ของกินหรือเครื่องค้ําจุนชีวิต ซ่ึงไมมีสรรพคุณในการ บําบดั รักษา ปองกนั บรรเทาโรคหรอื อาการของโรค และไมม ีผลกบั โครงสราง ของรา งกาย โดยผลติ ภณั ฑอ าหารทม่ี กั จะโฆษณาเกนิ จรงิ เชน ผลติ ภณั ฑเ สรมิ อาหาร เครื่องดื่มผสมสารสกัดหรือวิตามินตางๆ กาแฟปรุงสําเร็จรูปชนิดผง เปนตน ซ่ึงมักพบการโฆษณาท่ีไมถูกตอง ในหลายลักษณะ เชน การลดความอวน ชวยผิวขาวใส กระจาง รักษาโรค กําจัดหรือขับสารพิษ หากพบการอวดอาง ในลักษณะดังกลาว ใหผูบริโภคทราบทันทีวาเปนการโฆษณาที่ไมไดรับอนุญาต และอาจเปน โฆษณาหลอกลวง กาแฟลดน้ําหนกั ตวั อยา‹ งโฆษณาอาหารเกนิ จริงท่ีไมค‹ วรหลงเชอ่ื ไม‹กลเหับ็นมผาลอทŒวนันอทกีี !!! ลดความอวนเหน็ ผลเร็ว ภายใน 7 วัน ผอมเพรียวไดด่ังใจ กาแฟลดนํา้ หนัก เผาผลาญไขมันสว นเกนิ ไมกลบั มาอว นอกี ผิวขาวเนยี น เปลงปลง่ั สดใส ลดริ้วรอยเห่ียวยน ลดสิว กระ จุดดา งดํา ชวยแกป ญ หาวัยทอง เชน ลดอาการรอ นวบู วาบ ปอ งกนั โรคกระดูกพรนุ ชว ยเพ่มิ สมรรถภาพทางเพศ แผงเดยี วเห็นผลแนนอน ยนื ยันวา มีผลการศกึ ษาทางวทิ ยาศาสตร แตไ มไ ดระบเุ อกสารอา งอิงใดๆ เกรด็ ความรŒูเรอ่ื งยาและผลิตภัณฑสุขภาพ โดย เภสัชกร 29

เอกสารอาŒ งอิง กลุมงานเภสัชกรรม และคุมครองผูบริโภค โรงพยาบาลกุดบาก. บัตรแพยา. [ออนไลน]; 2018 [เขาถึงเมอื่ 8/5/2020]. เขาถึงไดจาก: http://www. kudbakhos.org/drug/2018/07/11/. กลุมเภสัชกรชุมชน เภสัชกรรมสมาคมแหงประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ. ยานาร.ู เลม 1. พมิ พครง้ั ท่ี 3. กรงุ เทพมหานคร: อกั ษรสัมพนั ธ; 2531. กองพฒั นาศกั ยภาพผูบริโภค สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวง สาธารณสขุ . ใชยาอยางมน่ั ใจ เลือกใชยาชอ่ื สามญั ; 2551. กองพัฒนาศักยภาพผบู ริโภค สาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวง สาธารณสุข. คิดกอนเชื่อ โฆษณาผลิตภัณฑเสริมอาหาร ผลิตภัณฑ เครอ่ื งสําอาง [ออนไลน] ; [เขาถงึ เมอ่ื 20/5/2020]. เขาถึงไดจาก: http:// pca.fda.moph.go.th/public_media_detail.php?id=6&cat=26&content_ id=936. กองพฒั นาศกั ยภาพผบู รโิ ภค. คมู อื การตรวจสอบเฝา ระวงั โฆษณาผลติ ภณั ฑส ขุ ภาพ เบอ้ื งตน. กรงุ เทพฯ: สํานกั งานคณะกรรมการอาหารและยา. กองเภสชั กรรม สาํ นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร. คมู อื ยาประชาชน. พมิ พค รง้ั ท่ี 4. กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พล กั ษมีนานาภัณฑ; 2559. กองเภสชั กรรม สาํ นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร. รทู นั ผลติ ภณั ฑส ขุ ภาพกบั เภสชั กร. พมิ พค ร้งั ที่ 3. นนทบรุ ี: บริษทั เอช อาร พริ้น จํากัด; 2559. กองเภสชั กรรม สาํ นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร. สมนุ ไพรไทยใชเ ปน ยา. พมิ พค รงั้ ที่ 2. นนทบุรี: วนดิ าการพิมพ; 2560. คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล. การรับประทานยา พาราเซตามอลทถ่ี กู ตอ ง. [ออนไลน] ; 2560 [เขา ถงึ เมอ่ื 15/5/63]. เขา ถงึ ไดจาก: https://www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=1300. 30 เกรด็ ความรเูŒ ร่ืองยาและผลติ ภณั ฑส ขุ ภาพ โดย เภสัชกร

ประกาศกระทรวงสาธารณสขุ เรอื่ ง ยาสามญั ประจาํ บา น พ.ศ. 2536. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรอื่ ง ยาสามัญประจําบานแผนปจ จบุ นั (ฉบับท่ี 7) พ.ศ. 2560. พระราชบญั ญัติเครอ่ื งสําอาง พ.ศ. 2510. พระราชบญั ญตั ิยา พ.ศ. 2510. มังกร ประพันธวัฒนะ. สาระ-ปน-ยา 3. พิมพครงั้ ท่ี 1. นนทบรุ :ี บริษัท ปรมตั ถ การพิมพ จาํ กัด; 2555. สภาเภสัชกรรม. คูมือทักษะตามเกณฑความรูความสามารถทางวิชาชีพของ ผูประกอบวิชาชีพเภสชั กรรม (สมรรถนะรว ม). พิมพค ร้ังที่ 1. นนทบุรี: บรษิ ัทเอช อาร พริน้ จาํ กดั ; 2562. สาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสขุ . นานาสารพันยา. พิมพคร้งั ที่ 1. กรุงเทพมหานคร; 2557. สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางปฏิบัติ การจัดการของเสียทางการแพทยท่ีเปนสารเคมี. พิมพคร้ังท่ี 3. กรุงเทพมหานคร: สํานักพมิ พอ ักษรกราฟฟคแอนดด ไี ซน; 2560. สาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสขุ . ยาหมออายแุ ลว หรอ. [ออนไลน] ; 2017 [เขาถงึ เมอื่ 12/5/2020]. เขา ถงึ ไดจาก: https://oryor. com/อย/detail/media_printing/1401. เกร็ดความรเูŒ รอ่ื งยาและผลิตภัณฑส ุขภาพ โดย เภสัชกร 31

หน‹วยงานผจŒู ัดทาํ กลมุ งานวิชาการและแผนงาน กองเภสชั กรรม สาํ นักอนามยั กรงุ เทพมหานคร คณะทีป่ รกึ ษา ผอู าํ นวยการสาํ นักอนามยั ผูอํานวยการกองเภสัชกรรม แพทยห ญิงปา นฤดี มโนมยั พิบลู ย เภสัชกรหญงิ บญุ ญวรรณ เต็งตระกลู บรรณาธกิ าร เภสชั กรหญงิ นวพร ตนั ไพบูลยก ลุ เภสัชกรหญิงธมลวรรณ ผลประเสริฐ คณะผจูŒ ดั ทํา เภสชั กรสรุ กจิ ถาวรศกั ดิ์ เภสัชกรหญิงกุลธดิ า เหลอื งออ น เภสชั กรหญิงญาดวีร ศรีคช เภสชั กรหญิงอรณุ ี พานะกิจ เภสชั กรหญิงลกั ษิกา ชินพงสานนท เภสชั กรหญิงณัฐสนิ ี วสิ ุทธกิ ุล นางสาวสุภาณี โพธน์ิ าง นางสาวรชั นี แซล ้มิ นางสาวพรทิสา เหมือนวงษ นางสาวอารียา ศริ ิเกษร พิมพค รง้ั ที่ 1 : พ.ศ. 2564 จาํ นวนพมิ พ : 12,000 เลม ออกแบบ/พมิ พท ่ี : หจก. วนดิ าการพิมพ (สาขาที่ 1) 134/73 หมู 4 ซอยเรวดี 46/3 ถนนเรวดี ตําบลตลาดขวญั อําเภอเมอื ง จงั หวดั นนทบุรี 11000 32 เกรด็ ความรูเŒ ร่อื งยาและผลิตภัณฑส ขุ ภาพ โดย เภสัชกร



กองเภสัชกรรม สาํ นักอนามยั กรุงเทพมหานคร โทรศพั ท 0 2580 8782, 0 2580 5172 www.bangkok.go.th/health @bma.health กภก. 05/01/64 เวบ็ ไซตส าํ นกั อนามยั