คู่มือปฏิบัติงานคลินิกเติมยาโรคเรื้อรัง

คูมือปฏิบตั งิ านการจดั บริการคลนิ กิ เติมยาสําหรบั ผูปวยโรคเรื้อรัง โดย ศูนย\"บริการสาธารณสขุ 48 นาควชั ระอุทศิ สํานกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร

สารบญั หนา 1 เรือ่ ง 2 แนวทางการจัดบริการคลนิ ิกเติมยาสาํ หรบั ผูปวยโรคเรอ้ื รัง 4 กระบวนการกอ# นใหบรกิ ารคลินิกเตมิ ยาสาํ หรับผปู วยโรคเรอื้ รงั . 6 กระบวนการใหบรกิ ารคลนิ ิกเตมิ ยาสําหรับผปู วยโรคเรื้อรัง 8 แนวทางการดําเนนิ งานคลนิ ิกเติมยาสําหรับเภสชั กร 9 กระบวนการหลงั จากใหบรกิ ารท่ีคลนิ กิ เติมยาสาํ หรบั ผูปวยโรคเรือ้ รัง 11 วิธีคาํ นวณตัวช้วี ัดการจัดบรกิ ารคลนิ กิ เตมิ ยาสําหรับผูปวยโรคเร้ือรงั 11 ประโยชน1ทไี่ ดรบั ป3ญหาและอปุ สรรค 13 14 ภาคผนวก - เกณฑ1การคัดเลอื กผูปวยเขารับบริการท่ีคลินกิ เติมยาสําหรบั ผปู วยโรคเร้ือรงั 15 - ใบตรวจสอบคุณสมบัติ (Checklist) ผปู วยโรคเร้อื รงั ที่เขาเกณฑใ1 นการเตมิ ยา (Refill) 16 (กอ# นเขาคลนิ ิก) 17 - แบบบันทกึ ผูปวยสมัครใจเขาร#วมโครงการจดั บริการคลินกิ เตมิ ยาสําหรบั ผูปวยโรคเร้ือรัง 18 - แบบคัดกรองผปู วยคลนิ ิกเตมิ ยาสําหรบั ผปู วยโรคเร้ือรงั 19 - แบบบันทึก Serious ADR ผูปวยท่ีเขารับบริการคลนิ ิกเตมิ ยาสําหรับผปู วยโรคเรื้อรัง 20 - แบบประเมนิ ความพึงพอใจสาํ หรบั ผปู วยทรี่ บั บรกิ าร 21 - แบบประเมนิ ความพึงพอใจของเจาหนาทท่ี ีใ่ หบริการ 22 - แบบตรวจสอบการดําเนินงานคลินกิ เติมยาสําหรับผปู วยโรคเรอื้ รัง 23 - แบบรายงานรอบระยะเวลาการใหบรกิ ารคลนิ กิ ผูปวยโรคเรื้อรงั - แบบรายงานรอบระยะเวลาการใหบริการคลนิ กิ เติมยาสําหรับผูปวยโรคเรือ้ รัง - แบบรายงานบริการคลินกิ เติมยาสําหรับผปู วยโรคเร้อื รัง

แนวทางการจัดบรกิ ารคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเรอ้ื รัง ความเปน1 มา กรุงเทพมหานคร ไดกําหนดใหทุกหน#วยงานดําเนินโครงการใหบริการท่ีดีที่สุด เพื่ออํานวยความสะดวก ใหประชาชนหรอื ผรู ับบรกิ ารภายใตแนวคิดการยึดผูรับบรกิ ารเปRนศูนย1กลาง โดยในปTงบประมาณ พ.ศ. 2561มีธีมใน การพัฒนาระบบบริการที่ดีที่สุดของกรุงเทพมหานคร.3 ธีมดังนี้1..รอยย้ิม 2.คนเก#งหัวใจแกร#ง 3..Green.and.Happy.office.โดยหน#วยงานตองคนหาป3ญหาร#วมกัน เพ่ือกําหนดประเด็นสําคัญที่ตอง ดําเนินการแกไข ซ่ึงจากการสํารวจความพึงพอใจของผูรับบริการจากสํานักอนามัย พ.ศ. 2557 – 2560พบว#า สิ่งที่ ผูรับบริการเห็นว#าสํานักอนามัยควรปรับปรุง ไดแก#ขยายขนาดของสถานท่ี การเพ่ิมหองตรวจเพราะบางคร้ัง คนไขมีจํานวนมากทําใหตองรอคอยนาน แต#อย#างไรก็ตามศูนย1บริการสาธารณสุขหลายแห#งมีขอจํากัดในการ ดําเนินการตามขอแนะนําดงั กลา# ว และจากการท่ีมีผูรับบริการตรวจรักษาจํานวนมากทําใหผูปวยโดยเฉพาะผูปวย โรคเร้ือรัง ตองใชเวลาในการเขาคิวรับการตรวจรักษา รอรับการตรวจทางหองปฏิบัติการ.รอรับการตรวจทาง ร#างกาย รอรับการตรวจภาวะแทรกซอน รอรับผลตรวจ รอพบแพทย1 รวมทั้งรอรับยาในแต#ละครั้งที่มารับ บริการจากสาเหตุดังกล#าวทําใหความพึงพอใจของผูปวยลดนอยลงเพราะตองรอคอยนาน และส#งผลต#อผู ใหบริการเช#นกัน เช#นเหน่ือย เครียด ถูกกดดัน ไดรับประทานอาหารกลางวันไม#ตรงเวลา เนื่องจากการ ใหบรกิ ารตรวจรักษาภาคเชายังไม#แลวเสรจ็ จากประเด็นป3ญหาของศูนย1บริการสาธารณสุข สํานักอนามัย ซ่ึงเปRนหน#วยบริการปฐมภูมิท่ีมีผูปวย มารับบริการรักษาโรคเพิ่มข้ึนอย#างต#อเน่ือง โดยเฉพาะกล#ุมผูปวยโรคเร้ือรังส#งผลใหตองรอคอยนาน สํานัก อนามัยจึงมีแนวคดิ จัดบริการคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรังท่ีควบคุมโรคไดดี เพื่อใหผูปวยไดรับบริการท่ี สะดวก รวดเรว็ และไดรบั การดูแลอย#างตอ# เนือ่ ง ถูกตอง ปลอดภัย ผูรับและผูใหบริการมีความพงึ พอใจ วตั ถปุ ระสงค\" 1. เพอ่ื ใหผูปวยโรคเร้ือรังที่มาใชบริการทศี่ นู ย1บริการสาธารณสุขไดรบั บริการสะดวกรวดเรว็ 2. เพอื่ ใหผปู วยโรคเรือ้ รงั ไดรับยาอยา# งต#อเนื่อง 3.เพือ่ ใหผปู วยโรคเรื้อรังท่ีมารับบริการที่ศูนย1บริการสาธารณสุขมีความพึงพอใจในการรับบริการและ เจาหนาท่ีมีความสุขในการทาํ งาน ผูปวยท่ีไดรบั การเติมยามี 3 กลุมโรค ดังน้ี 1. ไขมันในเลือดสูง 2. ความดนั โลหติ สงู 3. เบาหวาน โดยท้งั 3 กล#มุ โรคจะมกี ระบวนการดาํ เนนิ งาน 1. กอ# นใหบรกิ ารท่คี ลินิกเตมิ ยาสาํ หรับผปู วยโรคเรอื้ รัง 2. ใหบริการท่ีคลนิ กิ เติมยาสําหรบั ผปู วยโรคเรื้อรัง 3. หลังจากใหบริการทคี่ ลินิกเตมิ ยาสาํ หรับผปู วยโรคเรื้อรงั

2 กระบวนการกอนใหบริการที่คลนิ กิ เตมิ ยาสาํ หรบั ผูปวยโรคเรื้อรงั 1. แพทย1ประจาํ คลินิกโรคเรื้อรงั เปนR ผคู ดั กรองผปู วยเพอ่ื เขาคลนิ กิ เติมยาสําหรับผูปวยโรคเร้ือรังตาม เกณฑ1ดงั ต#อไปน้ี ผปู วยโรคเรอ้ื รัง หลกั เกณฑ\"การคัดเลือกผูปวยเพ่ือเขาคลินิกเตมิ ยา 1.ไขมันในเลอื ดสงู 2.ความดนั โลหติ สงู -ผลระดบั ไขมันในเลือด LDL ไมเ# กิน ๑๖๐ mg/dl -Triglyceride ไม#เกนิ ๕๐๐ mg/dl 3.เบาหวาน - คา# ความดนั โลหิต • ผปู วยอายุนอยกว#า ๖๐ ปT มีความดันโลหิตปกติ BP อย#ูในช#วง ๑๑๐ – ๑๔0/๖๐ – ๙๐mmHg ตดิ ตอกันอยางนอย ๒คร้ัง • ผูปวยอายตุ ง้ั แต# ๖๐ ปTขน้ึ ไป มีความดันโลหิตปกติ BP อยูใ# นช#วง ๑๑๐ – ๑๕0/๖๐ – ๙๐ mmHg -อตั ราเตนของหวั ใจ อย#รู ะหว#าง ๖๐ – ๑๐๐ ครงั้ ต#อนาที - น้ําตาลอยูร# ะหวา# ง ๙๐ – ๑๔๐ mg/dl ตดิ ตอกนั ๓ ครง้ั และ HbA1c นอยกวา# หรือเท#ากับ ๘ - ผูปวยเบาหวานที่รบั ยาชนดิ กนิ เทา# นั้น - ผปู วยเบาหวานมีความดันโลหิตปกติ BP อยใ#ู นช#วง ๑๑๐ – ๑๔0/๖๐- ๙๐mmHg ตดิ ตอกันอยางนอย ๒ ครั้ง -อัตราเตนของหวั ใจ อยูร# ะหวา# ง ๖๐ – ๑๐๐ ครัง้ ต#อนาที *** หมายเหตุ : ผูปวยโรคเร้ือรังดังกลา# วตอง ไม#มภี าวะ ดังตอ# ไปนี้ - อตั ราการกรองไต (eGFR) นอยกว#า ๖๐ - มีโรคกลามเนอ้ื หวั ใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง - มแี ผลท่ีเทาเรื้อรงั - ค#าเอนไซม1ของตบั ผดิ ปกติ - คา# อีเล็คโทรไลท1 ผิดปกติ - ในกรณผี ปู วยไดรับยา HCTZ ค#ายูริกสูง ไม#มากกว#า ๗ mg/dl ๒. แพทย1และพยาบาลใหคําแนะนาํ บริการคลนิ กิ เติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรังใหผูปวยที่มีคุณสมบัติ ตามเกณฑ1 ๓. พยาบาลดําเนินการใหผูปวยท่ีสมัครใจลงนามใบยินยอม เขารับบริการท่ีคลินิกเติมยาสําหรับ ผูปวยโรคเร้อื รงั ๔. นัดหมายผูปวยที่สมัครใจเขารับบริการคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรังตามท่ีแพทย1กําหนด (เติมยา 1 – 3 ครง้ั ในระยะเวลา 2 – 4 เดือน

3 กระบวนการกอนใหบรกิ ารคลินิกเตมิ ยาสาํ หรับผปู วยโรคเรอื้ รัง.(Refill) เรมิ่ ตน แพทย1 - คดั กรองผปู วย แพทย1/พยาบาล - ตามหลกั เกณฑ1 เขาตามหลกั เกณฑ1 ไมเ# ขาตามหลักเกณฑ1 ใหคําแนะนํา บริการ .พยาบาล- ยนิ ดีเขารว# มโครงการ ไมเ่ ข้าร่วมโครงการ เซ็นยนิ ยอม สง# เขารบั การรกั ษาคลนิ ิกโรคเรือ้ รงั นดั หมายเขาคลินิกเตมิ ยา สิ้นสุด สาํ หรบั ผูปวยโรคเร้อื รัง รับยา/กลบั บาน สิ้นสดุ

4 กระบวนการใหบริการท่ีคลินิกเติมยาสาํ หรับผูปวยโรคเร้ือรงั 1. ผปู วยยนื่ บัตรทีง่ านเวชระเบยี น เพอ่ื ขอรับยาตอ# เนอ่ื งท่ีคลนิ ิกเติมยาสาํ หรบั ผปู วยโรคเรื้อรัง 2. งานเวชระเบยี น สง# ผูปวยใหพยาบาลเพอื่ ช่งั น้ําหนัก วัดส#วนสูง วัดความดนั เจาะเลอื ด และใหสุขศึกษา แกผ# ปู วย 3. พยาบาลซักประวัติ เตรียมตรวจคัดกรองอาการและอาการแสดง ตรวจสัญญาณชีพ ตรวจทาง หองปฏิบัติการ และภาวะแทรกซอนจากยาของผูปวย ตามแบบคัดกรองผูปวยคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรค เรอ้ื รงั - กรณไี มพบอาการผิดปกติใหส#งต#อเภสชั กร - กรณีพบอาการผดิ ปกตไิ ม#สามารถเตมิ ยาได สง# ผูปวยเขาคลินกิ โรคเร้ือรังตามเดมิ ๔..เภสัชกรสมั ภาษณ1และประเมนิ ทางเภสชั กรรมกับผปู วยดวยหลัก.๔.C.และซกั ภาวะแทรกซอนจาก ยาของผูปวยตามแบบคัดกรองผูปวยคลินิกเติมยาฯอีกครั้ง พรอมใหคําแนะนําตรวจสอบความถูกตองของ แผนการสั่งยา เขียนใบสั่งยาและใหคําปรกึ ษาดานยาเพ่อื แนะนาํ วิธกี ารใชยาทีถ่ ูกตอง - กรณไี มพบอาการผดิ ปกติจ#ายยาตามประวตั ิการรกั ษาเดมิ - กรณีพบอาการผดิ ปกติไม#สามารถเตมิ ยาได ส#งผปู วยเขาคลนิ ิกโรคเรือ้ รงั ตามเดิม ๕. เภสชั กรจา# ยยา ๖. เจาหนาท่นี ดั ครัง้ ต#อไป

5 กระบวนการใหบรกิ ารคลินกิ เตมิ ยาสาํ หรับผูปวยโรคเรื้อรงั (Refill) เร่มิ ตน ยนื บตั ร -..เวชระเบยี น ชงั นําหนกั วดั สว่ นสงู วดั ความดนั และเจาะเลอื ด -..พยาบาล ให้สขุ ศกึ ษารายกลมุ่ คดั กรองผ้ปู ่ วย .-..พยาบาล คลนิ กิ เตมิ ยา ปกติ -..เภสชั กร ประเมินและให คาํ ปรกึ ษาดานยา ปกติเตมิ ยาได้ ผิดปกติ รับยา ไมส่ ามารถเตมิ ยาได้ นดั ครังตอ่ ไป สง่ เข้ารับการรักษา คลนิ กิ โรคเรือรัง สิ้นสดุ สนิ้ สุด

6 แนวทางการดาํ เนนิ งานคลนิ กิ เติมยาสาํ หรับเภสัชกร บทบาทหนาท่เี ภสัชกร มกี ารประเมินทางเภสชั กรรมกบั ผูปวย ดวยหลกั 4 C ไดแก# 1. ประเมินประสิทธิภาพจากการใชยา (Control) 2. ประเมนิ ความรว# มมือในการใชยา (Compliance) 3. ประเมนิ ภาวะแทรกซอนจากการใชยา (Complication) 4. ประเมนิ ความความรูความเขาใจเกย่ี วกับการใชยา (Concern) อัตรากาํ ลงั ทใ่ี ชในคลินกิ เตมิ ยา 1. เภสชั กร จํานวน 2 คน 2. เจาพนกั งานเภสชั กรรม จํานวน 1 คน 3. เจาหนาทีห่ องยา 1 คน สงิ่ ท่จี าํ เปน1 1. มกี ารจัดพน้ื ท่ีแยกเฉพาะใหเภสัชกร สาํ หรับใหบรกิ ารคลนิ กิ เตมิ ยา 2. เครอ่ื งคอมพิวเตอร1อย#างนอย 2 เครือ่ ง 3. เครือ่ งพมิ พเ1 อกสาร สาํ หรับพิมพฉ1 ลากยา และ สาํ หรับพมิ พใ1 บส่งั ยา ตวั ชีว้ ดั 1. อตั ราการเกดิ serious ADR จากรายการยาทผ่ี ูปวยไดรับจากคลินิกเติมยา เท#ากับ 0 (หมายเหตุ1) 2. อตั ราความคลาดเคล่อื นทางยาท่ีมีความรนุ แรงระดับ E ขึ้นไปเท#ากบั 0 (หมายเหตุ2) เอกสารท่เี กี่ยวของ 1. แบบบันทึก serious ADR ผูปวยทเี่ ขารบั บรกิ ารคลนิ ิกเติมยา 2. แบบบนั ทึกความคลาดเคลื่อนทางยา หมายเหตุ 1 จาํ แนกระดับความรนุ แรงของอาการไม#พงึ ประสงค1ออกเปRน 4 ระดับ ดังน้ี ระดับที่ 1.(Grade.1).หรือระดับเล็กนอย (mild)หมายถึงอาการไม#พึงประสงค1ที่เกิดขึ้นน้ันเกิดข้ึนเพียง แค#รบกวนผูปวยเลก็ นอยใหรอื รูสกึ ไม#สะดวกสบายเพียงเล็กนอยหรือชั่วคราว(ไม#เกิน 48 ช่ัวโมง)ไม#กระทบ กับชวี ิตประจําวนั ไมจ# าํ เปนR ตองเปลีย่ นการรกั ษา เพยี งแตต# องมีการเฝ~าระวังเพ่ือใหมั่นใจว#าไม#เกิดอันตราย ตอ# ผูปวยหรืออาการผิดปกตนิ น้ั ไมร# นุ แรง ระดับท่ี 2.(Grade.2).หรือระดับปานกลาง (moderate) หมายถึงอาการไม#พึงประสงค1ที่เกิดขึ้นน้ัน สง# ผลตอ# การดําเนนิ ชวี ิตของผปู วยเล็กนอยถึงปานกลาง อาจตองการความช#วยเหลือ ไม#ตองการรักษาหรือ ตองการเล็กนอย เช#น อาจปรับเปลีย่ นการรกั ษาหรือไดรบั การบําบดั อื่นเพิ่ม ระดบั ท่ี 3.(Grade.3).หรอื ระดบั รุนแรง (severe) หมายถงึ อาการไมพ# ึงประสงคท1 ่ีเกิดข้ึนนั้นส#งผลกระทบ ต#อการปฏิบตั กิ ิจวัตรประจาํ วัน มักตองการความชว# ยเหลอื ควรใหหยดุ ใชยา และใหการบําบัดรักษาผปู วย ระดับท่ี 4.(Grade.4).หรือระดับรายแรงหรือรุนแรงมาก (serious) หมายถึงอาการไม#พึงประสงค1ที่ ก#อใหเกิดความพิการถาวร หรือตองเขารับการรักษาเปRนผูปวยนอนในโรงพยาบาล หรือเส่ียงต#อการ เสยี ชวี ติ หรือเสียชีวติ

7 หมายเหตุ 2 การแบ#งระดับความรุนแรงของความคลาดเคล่ือนทางยาที่ส#งผลต#อผูปวย โดย NCC.MERP (National Coordinating Council of Medication Error Reporting and Prevention) เปRนดงั นี้ ไมมีความคลาดเคลื่อน Category A :ไม#มีความคลาดเคล่ือนเกิดขึ้น แต#มีเหตุการณ1ที่อาจทําใหเกิดความคลาดเคลื่อนขึ้น ได มีความคลาดเคลือ่ นแตไ# มเ# ปRนอันตราย Category B :มีความคลาดเคลื่อนเกิดขึ้น แต#ไม#เปRนอันตรายต#อผูปวยเนื่องจากความคลาดเคลื่อน ไป…………………….ไม#ถงึ ผูปวย Category C :มีความคลาดเคลื่อนเกิดขึ้น แต#ไม#เปRนอันตรายต#อผูปวยถึงแมว#าความคลาดเคลื่อน นั้นใ……………………จะไปถึงผูปวยแลว Category D :มีความคลาดเคลื่อนเกิดขึ้น.แมไม#เปRนอันตรายต#อผูปวยแต#ยังจําเปRนตองมีการติดตาม ……………………………ผูปวยเพม่ิ เตมิ มคี วามคลาดเคลอื่ นและเปน1 อนั ตราย Category E :มคี วามคลาดเคล่ือนเกิดขึน้ และเปนR อันตรายต#อผูปวยเพยี งชัว่ คราวรวมถึงจาํ เปRนตองไดรบั การรักษาหรือแกไขเพิ่มเติม Category F :มีความคลาดเคล่อื นเกิดขึ้น และเปRนอันตรายต#อผูปวยเพยี งช่ัวคราวรวมถงึ จาํ เปนR ตองไดรบั การรักษาในโรงพยาบาลหรือยืดระยะเวลาในการรกั ษาตัวในโรงพยาบาลออกไป Category G :มคี วามคลาดเคลอื่ นเกิดขึ้น และเปRนอันตรายต#อผูปวยถาวร Category H :มคี วามคลาดเคลื่อนเกิดขนึ้ และเปนR อันตรายตอ# ผูปวยจนเกอื บถึงแกช# วี ิต (เชน# แพยาแบบ anaphylaxisและหัวใจหยดุ เตน)มคี วามคลาดเคล่ือน และเปRนอนั ตรายจนเสยี ชวี ิต Category I: มีความคลาดเคลื่อนเกดิ ข้ึน และเปRนอนั ตรายต#อผูปวยจนถึงแก#ชวี ิต ภาวะแทรกซอนจากยาของผูปวย CC (Chief Complaint)

8 กระบวนการหลังจากใหบรกิ ารทค่ี ลินิกเตมิ ยาสําหรับผูปวยโรคเรอ้ื รัง 1. เมื่อครบกําหนดการเติมยาตามระยะเวลาตามที่แพทย1กําหนด นัดหมายพบแพทย1ในคลินิก โรคเรื้อรังตามเดิม 2. ประเมินความพึงพอใจของผูปวยที่เขารับบริการคลินิกเติมยาทุกรายโดยใชแบบประเมินความพึงพอใจ ของผปู วยโรคเรือ้ รังทีเ่ ขาร#วมคลนิ ิกเติมยาสําหรบั ผปู วยโรคเรือ้ รัง ๓. ประเมินความพึงพอใจเจาหนาท่ีผูใหบริการคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรังเมื่อสิ้นสุด โครงการ โดยใชแบบประเมินความพึงพอใจของเจาหนาท่ี ต#อโครงการจัดบริการคลินิกเติมยาสําหรับ ผูปวยโรคเร้อื รงั ๔. เก็บฐานขอมูลผูปวย ในทะเบียนรายช่ือผูปวยที่ไดรับบริการเติมยา วิธีการนับจํานวนผูปวย นบั ความสําเรจ็ ของการเติมยาในแต#ละคร้ัง (คน = จํานวนคร้งั ที่เขารับบรกิ าร ณ คลินกิ เตมิ ยาฯ) 5. เก็บระยะเวลาการรอคอยในการใหบริการคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรัง โดยมีวิธีการ เก็บระยะเวลาต้งั แต#เริ่มตน - สนิ้ สดุ บริการ ดูขอมูลจากใบสง่ั ยาที่ประทบั ตรา คลินิกเตมิ ยา/Refill ๑. ส#ุมเก็บ ก#อนเริ่มบริการคลินิกเติมยาโดยส#ุมเก็บจากผูปวยโรคเร้ือรัง จํานวน ๑๐วัน วนั ละ ๑๐ คน 2. นําระยะเวลาเฉลี่ยที่สุ#มเก็บก#อนเร่ิมบริการคลินิกเติมยาเปรียบเทียบกับระยะเวลาเฉล่ีย ของบริการคลนิ กิ เตมิ ยาสําหรบั ผปู วยโรคเร้อื รงั เพือ่ สรปุ การลดระยะเวลาการรอคอย ตัวช้ีวดั โครงการ 1..รอยละ80.ของผูปวยโรคเรื้อรังท่ีเขาร#วมคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเร้ือรังมีความพึงพอใจ ในระดับมาก – มากท่ีสุด 2..รอยละ100.ของผูปวยโรคเรื้อรังท่ีเขาร#วมคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรังมีความปลอดภัย จากการใชยา 3./รอยละ 80ของเจาหนาที่ท่ีใหบริการผูปวยโรคเร้ือรังมีความพึงพอใจ ต#อโครงการจัดบริการ คลินิกเตมิ ยาสาํ หรับผปู วยโรคเรอ้ื รังในระดบั มาก – มากที่สุด

วิธีคํานวณตวั ชีว้ ัดการจดั บริการคล ตัวชี้วัด วิธกี ารคําน 1..รอยละ 80.ของผูปวยโรคเร้ือรังท่ีเขา จํานวนผปู วยโรคเรือ้ รังท่ีเขาร#วมฯ ที่มคี วามพ ร#วมคลนิ ิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเร้ือรังมี จาํ นวนผปู วยโรคเร้ือรังท ความพงึ พอใจในระดบั มาก – มากท่สี ุด 2..รอยละ 100.ของผูปวยโรคเร้ือรัง ท่ี จาํ นวนผปู วยโรคเรอื้ รงั ท่เี ขาร#วมฯ ท่มี ีคว เ ข า ร# ว ม ค ลิ นิ ก เ ติ ม ย า สํ า ห รั บ ผู ป ว ย โ ร ค จํานวนผปู วยโรคเร้อื รังท เรอื้ รังมีความปลอดภัยจากการใชยา

ลนิ กิ เตมิ ยาสําหรับผปู วยโรคเร้อื รงั 9 นวณ พงึ พอใจระดบั มาก – มากที่สดุ x 100 นิยาม ทีเ่ ขาร#วมฯ ท้งั หมด 1..ความพึงพอใจของผูปวย หมายถึง ความพึง วามปลอดภยั จากการใชยา x 110 พอใจของผูปวยที่มาใชบริการคลินิกเติมย า ทเ่ี ขาร#วมฯ ท้ังหมด สําหรับผูปวยโรคเร้ือรังทุกรายซ่ึงมี 5 ระดับ ( น อ ย ท่ี สุ ด .–.ม า ก ที่ สุ ด ) โ ด ย ป ร ะ เ มิ น จ า ก ก า ร ตอบแบบประเมนิ ความพึงพอใจสําหรับผูปวยท่ี รบั บรกิ ารฯ 2..ความพึงพอใจระดับมาก – มากที่สุดของ ผู ป ว ย ห ม า ย ถึ ง ผู ป ว ย มี ค ว า ม พึ ง พ อ ใ จ ใ น บริการคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเร้ือรัง มี ผ ล ก า ร ป ร ะ เ มิ น ค ะ แ น น เ ฉ ล่ี ย ร ะ ห ว# า ง 3.50 – 5.00 ความป ลอดภั ย หม ายถึง ผูปว ยท่ีเข ามารั บ บริการคลินิกเติมยาฯ มีความปลอดภัยจากการ ใชยา โดยประเมินจากการประเมินทางเภสัช กรรมกับผูปวยดวยหลัก.4.C.และมีอัตราการ เกิด Serious.ADR.จากรายการยาท่ีผูปวยไดรับ จากคลินิ กเติ มย าเท# ากับ .0.แล ะอัต ราค วา ม คลาดเคลื่อนทางยาท่ีมีความรุนแรงระดับ.E.ขึ้น ไ ป เ ท# า กั บ ๐ ต ร ว จ ส อ บ ไ ด จ า ก แ บ บ บั น ทึ ก . Serious.ADR.ผปู วยที่เขารับบริการฯ

ตวั ชีว้ ัด วิธีการคําน 3./ร อ ย ล ะ 80 ข อ ง เ จ า ห น า ที่ ที่ จาํ นวนเจาหนาท่ฯี ท่ีมคี วามพึงพอใจพอ ใ ห บ ริ ก า ร ผู ป ว ย โ ร ค เ รื้ อ รั ง มี ค ว า ม พึ ง จาํ นวนเจาหนาที่ทที่ ําแบบ พอใจต#อโครงการจัดบริการคลินิกเติม ยาสําหรับผูปวยโรคเร้ือรังในระดับมาก – มากท่ีสุด * เกณฑก\" ารประเมนิ ผล (เชิงบวก) 5 ระดบั (สาํ หรับการคาํ นวณแบบประเมินความพงึ พอใจ) ระดับ คาเฉลี่ย ความหมาย 1 1.00 – 1.49 นอยทส่ี ุด (much below average) 2 1.50 – 2.49 นอย (below average) 3 2.50 – 3.49 ปานกลาง (fair/average) 4 3.50 – 4.49 มาก (above average) 5 4.50 – 5.00 มากทีส่ ดุ (much above average)

นวณ 10 อใจระดับมาก – มากท่สี ุด x 100 นยิ าม บประเมินฯ ท้งั หมด 1 . . ค ว า ม พึ ง พอใ จ ข อง เ จ า ห น า ที่ ห ม า ย ถึ ง ความพึงพอใจของเจาหนาที่ที่ใหบริการคลินิก เติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรังซึ่งมี 5 ระดับ (นอยที่สุดใ–ใมากที่สุด)โดยประเมินจากการ ต อ บ แ บ บ ป ร ะ เ มิ น ค ว า ม พึ ง พ อ ใ จ สํ า ห รั บ เจาหนาที่ใหบริการฯ 2..ความพึงพอใจระดับมาก – มากที่สุดของ เจาหนาที่ หมายถึง เจาหนาที่มีความพึงพอใจ ในบริการคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเร้ือรัง มีผลการประเมินคะแนนเฉลี่ย ระหว#าง 3.50 – 5.00

11 ประโยชนท\" ่ไี ดรับ 1. ผูปวยโรคเร้ือรังมีความพึงพอใจต#อการใหบริการคลินิกเติมยา เน่ืองจากลดระยะเวลาการรอคอยในการ ใหบริการ 2. เพม่ิ ระยะเวลาในการตรวจของแพทยไ1 ดมากขึน้ ในรายท่ีมคี วามซับซอนของโรค 3. เจาหนาทลี่ ดแรงกดดนั จากการจํากัดจาํ นวนผูปวยเขารับบริการตรวจรักษา เน่ืองจากสามารถเพ่ิมจํานวนผูปวย ใหเขารับบรกิ ารตรวจรกั ษาไดเพิ่มขน้ึ 4. ผปู วยไดรับการดูแลรกั ษาและการเฝา~ ระวังภาวะแทรกซอนของโรคเรอ้ื งรงั โดยเภสชั กร 5. เภสัชกรสามารถดาํ เนนิ การตดิ ตามดแู ลการใชยาของผูปวยไดอย#างต#อเน่ือง ทําใหลดอาการที่ไม#พึงประสงค1จาก การใชยาและเพ่ิมความร#วมมือในการใชยาของผปู วย ปญX หาและอุปสรรค 1. กรณีเจาหนาที่มีจํานวนนอย (ติดอบรม ประชุม) ในการคัดกรองผูปวยเขาคลินิกเติมยาใชเวลาในการคัดกรอง เปRนเวลานาน สําหรับในหองยา มีเภสัชกรมีเพียงคนเดียวซ่ึงปฏิบัติหนาที่ทั้งจ#ายยาในคลินิกปกติและใหบริการ คลนิ กิ เติมยาดวย สง# ผลใหระยะเวลาการรอคอยยาของผูปวยนานขึ้น 2. ผูปวยเขาคลินิกเติมยาแลว ในการใหบริการคร้ังถัดไปผูปวยบางคนไม#สามารถเขารับบริการคลินิกเติมยาได เนื่องจากผูปวยมาดวยอาการอ่ืนร#วมดวย เช#น มีไข ปวดกลามเน้ือ ตองการยานอนหลับเปRนตน ทําใหผูปวย เหลา# น้ีตองเขาพบแพทย1 3. บางคร้ังผูปวยในคลินกิ เตมิ ยาตองการยาอ่ืนรว# มดวยหลังจากไดรับยาโรคเรอ้ื รงั แลว ซ่ึงยาอ่นื ๆนน้ั ไม#สามารถจ#าย ยาใหในคลินิกเติมยาได เช#น ยานอนหลับ ยาแกคัน เปRนตน ทําใหผูปวยตองเขาพบแพทย1อีกคร้ังหนึ่ง

ภาคผนวก

13 เกณฑ\"การคัดเลอื กผปู วยเขารบั บริการที่คลนิ กิ เตมิ ยาสาํ หรบั ผูปวยโรคเรอื้ รงั แพทย1ประจําคลินิกโรคเรื้อรังเปRนผูคัดกรองผูปวยเพื่อเขาคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรังตามเกณฑ1 ดงั ตอ# ไปนี้ ผูปวยโรคเรอ้ื รงั หลักเกณฑก1 ารคดั เลอื กผูปวยเพือ่ เขาคลินิกเติมยา 1.ไขมนั ในเลือดสงู - ผลระดับไขมนั ในเลือด LDL ไม#เกนิ ๑๖๐ mg/dl - Triglyceride ไม#เกนิ ๕๐๐ mg/dl 2.ความดนั โลหติ สูง - ค#าความดันโลหติ • ผูปวยอายนุ อยกวา# ๖๐ ปT มีความดันโลหิตปกติ BP อยใ#ู นช#วง ๑๑๐ – ๑๔0/๖๐ – ๙๐mmHg ตดิ ตอกันอยางนอย ๒ครง้ั • ผปู วยอายตุ ้งั แต# ๖๐ ปขT ึ้นไป มีความดนั โลหิตปกติ BP อย#ูในช#วง ๑๑๐ – ๑๕0/๖๐ – ๙๐ mmHg -อตั ราเตนของหัวใจ อย#ูระหวา# ง ๖๐ – ๑๐๐ คร้งั ตอ# นาที 3.เบาหวาน - นาํ้ ตาลอย#รู ะหว#าง ๙๐ – ๑๔๐ mg/dl ติดตอกนั ๓ ครัง้ และHbA1c HbA1cนอยกวา# หรือเท#ากับ ๘ - ผปู วยเบาหวานทรี่ ับยาชนิดกินเท#าน้นั - ผปู วยเบาหวานมคี วามดนั โลหิตปกติ BP อย#ูในชว# ง ๑๑๐ –๑๔0/ ๖๐ – ๙๐mmHgติดตอกนั อยางนอย ๒ คร้ัง - อตั ราเตนของหวั ใจ อย#รู ะหว#าง ๖๐ – ๑๐๐ คร้ังตอ# นาที *** หมายเหตุ : ผปู วยโรคเรอื้ รังดังกล#าว ไม#มีภาวะดงั ต#อไปน้ี - อัตราการกรองไต (eGFR) นอยกวา# ๖๐ - มีโรคกลามเนอื้ หวั ใจขาดเลือด โรคหลอดเลอื ดสมอง - มีแผลทีเ่ ทาเร้อื รงั - ค#าเอนไซม1ของตบั ผิดปกติ - ค#าอีเล็คโทรไลทผ1 ดิ ปกติ - ในกรณผี ูปวยไดรับยา HCTZ ค#ายรู ิกสูง ไม#มากกว#า ๗ mg/dl

14 ใบตรวจสอบคุณสมบตั ิ(Checklist)ผูปวยโรคเรอื้ รงั ท่เี ขาเกณฑ\"ในการเติมยา (Refill) (กอนเขาคลินิก) ไขมันในเลือด LDL ≤ 160 my/dl ไขมันในเลือด TG ≤ 500 my/dl เบาหวาน DTX 90 – 140 my/dl และ HBA1C < 8 ไขมนั ในเลอื ด BP ≤ 140 - 190 mmHy ไขมนั ในเลอื ด HR 60 – 100 ครั้ง/นาที ความดันโลหิตสงู BP (อายุ < 60 ปT)110 – 140 / 60 – 90 mmHg ความดนั โลหติ สูง BP (อายุ ≥ 60 ปT) 110 – 140 / 60 – 90 mmHg ไขมันในเลอื ด HR 60 – 100 ครั้ง/นาที ไม#มภี าวะ อตั ราการกรองไต (eGFR) นอยกว#า ๖๐ มโี รคกลามเนือ้ หวั ใจขาดเลอื ด โรคหลอดเลือดสมอง มีแผลที่เทาเรื้อรัง คา# เอนไซม1ของตบั ผิดปกตคิ า# อเี ลค็ โทรไลท1ผดิ ปกตใิ นกรณผี ปู วยไดรบั ยา HCTZ คา# ยรู กิ สงู ไม#มากกว#า ๗ mg/dl ลงชอ่ื ...................................................................... (.....................................................................) ตําแหนง# .............................................................. วนั ท่ี ....................................................................

15 แบบบนั ทกึ ผูปวยสมัครใจเขารวมโครงการ จัดบรกิ ารคลินกิ เตมิ ยาสาํ หรับผูปวยโรคเร้ือรัง ศนู ย1บริการสาธารณสขุ ............................................................ เลขทผี่ ปู วย......................................................... ขาพเจา (นาย, นาง, นางสาว)............................................................นามสกลุ ....................................... สมัครใจเขาร#วมโครงการจัดบริการคลินิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรัง ซ่ึงมีวัตถุประสงค1ใหผูปวยไดรับบริการท่ีสะดวก รวดเร็ว มีความปลอดภัย และลดเวลาการรอคอยในการตรวจรักษา โดยขาพเจาไดรับการเติมยาตามท่ีแพทย1นัด และไดรับ บริการจากพยาบาลเพ่อื ชัง่ น้ําหนัก วดั ความดนั โลหิต ซกั ประวตั ิและประเมินภาวะแทรกซอน เมื่ออยู#ในเกณฑ1ที่กําหนด จะไดรับ บริการจากเภสัชกรเพ่ือรับยา พรอมท้ังประเมินความถูกตองของยาที่ไดรับ เม่ือครบกําหนดการเติมยาจะไดเขาคลินิกโรคเร้ือรัง ตามปกติ ขาพเจาสมัครใจเติมยาโดยไม#พบแพทย1 วันที่ ลายมือชือ่ ผูปวย

16 ชื่อ…………………………………….HN……………… แบบคัดกรองผปู วยคลนิ ิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเรื้อรงั วันที่ 1. การตรวจสญั ญาณชีพและการตรวจทางหองปฏบิ ัติการ ใช ไมใช ใช ไมใช ใช ไมใช - BP อยใู# นช#วง 110 – 140 / 60 – 90 mmHg *ผปู วยความดันโลหิตสูงทไี่ มเ# ปนR โรคเบาหวานอายตุ งั้ แต# ๖๐ ปขT นึ้ ไป BP อย#ูในชว# ง ๑๑๐ –๑๕0/๖๐ – ๙๐mmHg - อตั ราการเตนชพี จร อยู#ระหว#าง 60 – 100 ครั้งต#อนาที - ระดบั นา้ํ ตาลในเลือด 90 – 140 mg/dl HbA1c นอยกวา# หรอื เทา# กบั ๘ 2. อาการและอาการแสดง ไมมี มี ไมมี มี ไมมี มี - ภาวะนาํ้ ตาลในเลอื ดตํ่า (Hypoglycemia) - หนามืด,ใจสน่ั ,เหงื่อแตก - ภาวะน้ําตาลในเลอื ดสงู (Hyperglycemia) - ถ#ายปส3 สาวะมากผดิ ปกติ (Polyuria), คล่ืนไส อาเจยี น, หายใจหอบลกึ , กระหายน้ํามากกวา# ปกติ (Polydipsia) - อาการเจบ็ หนาอก - เหนอื่ ยงายกวาปกติ - แขน ขา ออนแรง - มภี าวะแทรกซอนจากการใชยา - อาการไอแหง, ขาบวม, หอบเหนื่อย, ปวดทอง, ถ#ายดาํ - อาการผดิ ปกติอนื่ ๆ ระบุ.................... ผคู ดั กรอง

แบบบันทกึ Serious ADR ผูปวยทีเ่ ขารบั บ ลําดบั ชอ่ื -นามสกุล HN ครง้ั ที่ 1 ระบุ serious ADR (วนั ท่ี) 1 ไม;พบ พบ 2 3 (ชอื่ ยา/ 4 อาการ) 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

17 บรกิ ารคลนิ กิ เติมยาสาํ หรับผูปวยโรคเร้อื รัง วันท่เี ขารบั บรกิ ารคลินิกเติมยา ครั้งท่ี 2 ระบุ serious ADR ครั้งท่ี 3 ระบุ serious ADR ครงั้ ที่ 4 ระบุ serious ADR (วนั ที่) (วันที่) (วันที่) ไม;พบ พบ ไม;พบ พบ ไม;พบ พบ (ช่ือยา/ (ชือ่ ยา/ (ช่อื ยา/ อาการ) อาการ) อาการ)

18 แบบประเมนิ ความพงึ พอใจสาํ หรับผูปวยทีร่ ับบรกิ าร คลินกิ เตมิ ยาสาํ หรับผูปวยโรคเร้อื รัง สวนที่ 1 การประเมินความพงึ พอใจในการรับบรกิ าร คาํ ช้ีแจง กรุณาทําเคร่ืองหมาย ลงในช#องและใส#ขอความใหตรงกับความคดิ เห็นของท#านมากทสี่ ุด ขอ ประเดน็ มากทีส่ ดุ ระดับความพึงพอใจ นอยที่สุด (5) (1) มาก ปานกลาง นอย 1. ท#านไดรบั ความสะดวกรวดเร็วเมอ่ื เทียบกบั บรกิ ารใน (4) (3) (2) รปู แบบเดิม 2. ท#านไดรับยาถูกตองตามรายการยา 3. ท#านมีความพึงพอใจต#อเจาหนาท่ีคลินกิ เติมยา สาํ หรับ ผปู วยโรคเร้อื รัง 4. ในภาพรวมท#านมีความพึงพอใจการใหบริการคลินิก สําหรบั ผปู วยโรคเร้อื รัง ประเดน็ ใช# ไม#ใช# 5. ท#านตองการไดรับบริการคลินิกเติมยาสําหรับผปู วยโรคเรอ้ื รัง ในครั้งต#อไป สวนที่ 2ขอคิดเห็นและขอเสนอแนะ .......................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................

19 แบบประเมินความพึงพอใจของเจาหนาท่ีทใ่ี หบริการ คลนิ กิ เตมิ ยาสําหรบั ผูปวยโรคเรือ้ รงั สวนท่ี ๑ การประเมินความพงึ พอใจในการใหบริการ คําช้แี จง กรณุ าทาํ เคร่ืองหมาย ลงในชอ# งและใส#ขอความใหตรงกับความคิดเห็นของท#านมากท่สี ุด ขอ ประเด็น มากที่สุด ระดบั ความพึงพอใจ นอยที่สดุ (5) (1) มาก ปานกลาง นอย 1. การบริการคลนิ ิกเตมิ ยาสาํ หรับผูปวยโรคเร้อื รัง (4) (3) (2) ทาํ ใหการใหบริการผปู วยรวดเร็วข้ึน 2. การใหบริการคลนิ ิกเติมยาสาํ หรบั ผปู วยโรคเรอ้ื รังไมเ# ปนR ภาระของทา# นมากเกนิ ไป 3. การจัดบริการคลินิกเตมิ ยาทาํ ใหงานในความรบั ผิดชอบของ ท#านมปี ระสิทธิภาพมากยิ่งขน้ึ 4. การใหบริการคลนิ กิ เติมยาสาํ หรบั ผูปวยโรคเร้ือรงั ไม# กระทบต#อการใหบริการในภาคบ#ายของท#าน 5. ท#านพงึ พอใจระบบการทาํ งานแบบคลนิ ิกเติมยาสําหรับ ผูปวยโรคเร้ือรงั สวนท่ี ๒ขอคดิ เห็นและขอเสนอแนะ .......................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................

20 แบบตรวจสอบการดําเนนิ งานคลนิ ิกเตมิ ยาสําหรบั ผปู วยโรคเร้ือรัง การดําเนินงานคลนิ ิกเตมิ ยาฯ ดําเนินการ ไมดาํ เนินการ กอนใหบรกิ ารคลนิ กิ เตมิ ยาฯ 1. คดั กรองผปู วยตามเกณฑ1 2. ผปู วยสมคั รใจลงนามในใบยนิ ยอม 3. นัดหมายผูปวยเขาคลนิ กิ เตมิ ยาฯ ใหบริการคลนิ กิ เติมยาฯ 1. ซกั ประวัติ คัดกรอง อาการ และอาการแสดง ตรวจสญั ญาณชีพ ตรวจทางหองปฏบิ ัติการ และภาวะแทรกซอนจากยา 2. ประเมินความปลอดภัยจากการใชยาตามตัวชีว้ ัดของเภสัชกร 3. จา# ยยา หลงั การใหบริการคลนิ ิกเตมิ ยาฯ 1. นัดผูปวยเขาคลินกิ โรคเรื้อรังเม่ือครบกําหนดการเตมิ ยาฯ 2. ประเมินความพึงพอใจผูปวยทุกราย 3. ประเมินความพึงพอใจเจาหนาทท่ี ีใ่ หบริการ 4. เก็บขอมลู ผปู วยในทะเบียนชอื่ ผปู วยท่ไี ดรบั บรกิ ารเตมิ ยาฯ 5. เก็บระยะเวลาการรอคอย

21 แบบรายงานรอบระยะเวลาการใหบรกิ ารคลินิกเตมิ ยาสําหรับผปู วยโรคเรือ้ รัง เดือนท่ีเก็บขอมูล................................................... ระยะเวลากอนใหบรกิ ารคลินกิ เตมิ ยาสําหรับผูปวยโรคเรอ้ื รงั …………………………………….................................... ผจู ัดเกบ็ ขอมลู .......................................... ตาํ แหนง........................................... รายท่ี โรคเร้อื รงั เวลาเร่มิ ตน เวลาส้นิ สดุ ระยะเวลาที่ ผลเปรียบเทียบ DM HT DLP ใหบรกิ าร ใหบริการ ใหบริการจริง ระยะเวลากอน ใหบริการ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 หมายเหตุ กรอกผลการเปรียบเทียบกบั ระยะเวลาใหบริการคลนิ ิกผูปวยโรคเรอ้ื รงั ระยะเวลากอ# นการ ใหบริการคลนิ ิกเติมยาสําหรับผูปวยโรคเร้ือรัง ดวยตัวเลขดงั น้ี 0 แทนผูใชบริการไดรับบริการเกินกว#าระยะเวลาการใหบรกิ ารคลินกิ ผูปวยโรคเรื้อรัง 1 แทนผใู ชบริการไดรับบริการเท#ากับระยะเวลาการใหบรกิ ารคลนิ ิกผปู วยโรคเรอื้ รงั 2 แทนผใู ชบริการไดรับบริการรวดเรว็ กว#าระยะเวลาการใหบรกิ ารคลนิ กิ ผูปวยโรคเรอ้ื รัง

22 แบบรายงานรอบระยะเวลาการใหบริการคลนิ ิกเตมิ ยาผูปวยโรคเร้ือรัง วันที่เก็บขอมูล......................................................... ผูจัดเกบ็ ขอมลู .......................................... ตําแหนง........................................... รายที่ โรคเรือ้ รงั เวลาเร่ิมตน เวลาสนิ้ สดุ ระยะเวลาท่ี ใหบรกิ าร ใหบรกิ าร ใหบริการจรงิ DM HT DLP 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

23 แบบรายงานบริการคลนิ กิ เติมยาสําหรบั ผปู วยโรคเรือ้ รงั ประจาํ เดือน......................................... จํานวนผูปวย (คน) ความคลาดเคลอ่ื นทางยาระดับ Serious ADR ที่นัดเขาคลนิ กิ เตมิ ยา E ขน้ึ ไป (จํานวนคน) ท้งั หมด Refill Refill (จํานวนใบสั่งยา) สาํ เร็จ ไมสาํ เรจ็ ลงชื่อ...................................................ผูรายงาน (..................................................) ตาํ แหนง........................................................... วนั ที่.................................................................