โครงงาน เร่อื ง สมนุ ไพรหญ้าหวานมหัศจรรย์ จัดทำโดย นายปรมี พรหมโสภา นายศิวจั น์ วรกิตติสวสั ดิ์ นายธนโชติ ผาสขุ ฤทธิ์ นางสาววชริ ญาณ์ ปรากฎวงษ์ นางสาวอมรรตั น์ สัญญา ครทู ป่ี รึกษา นายปรีชา กิจจาการ โรงเรียนราชวินิตบางแกว้ อำเภอบางพลี จงั หวดั สมุทรปราการ สำนกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศึกษามธั ยมศกึ ษา เขต 6 รายงานฉบับน้ีเป็นสว่ นประกอบของรายวิชาคอมพวิ เตอร์
ทมี่ าและความเป็นมาของโครงงาน การดูแลสุขภาพถือว่าเป็นเรื่องสำคัญมากสำหรับมนุษย์ทุกคน เพราะสุขภาพของคนเรานั้น เปน็ สิง่ สำคัญท่จี ะช่วยให้คนเรานั้นมีอายุยนื ปราศจากโรคภัยไขเ้ จ็บทง้ั หลายได้ ในปัจจุบันสังคมในประเทศไทย ได้มีการเปลีย่ นแปลงไปมากในเรอ่ื งของการใช้แรงงาน หันเปลี่ยนมาเปน็ การทำงานที่นั่งโต๊ะทำงานเป็นจำนวน มาก อาจจะส่งผลเสียต่อร่างกายโดยไม่รู้ตัว ยังมีเรื่องของการใช้ชีวิต ในประจำวันแบบเร่งรีบอาจส่งผลให้เกดิ ความเครยี ดได้ แลว้ ยิง่ ในปจั จบุ นั การทำงานก็เร่มิ เยอะมากข้ึน จึงไมม่ เี วลาท่ีจะดแู ลสุขภาพ ไมม่ ีเวลาออกกำลัง กายเท่าที่ควร การออกกำลังกายเป็นยารักษาโรคอีกรูปแบบหนึ่งที่จะช่วยให้ร่างกายนั้นแข็งแรงได้ รวมไปถึง เรื่องการรับประทานอาหารด้วย ในตอนนี้ชีวิตประจำวันของคนทำงานบางส่วนก็ยังทานอาหารท่ีไม่มีคุณภาพ อย่างเช่นอาหารสำเรจ็ รปู ทง้ั หลายที่มีโปรตีนหรอื มีวิตามินน้อยกวา่ การรับประทานอาหารท่วั ไป อีกท้งั ยงั มเี ร่ือง ของการไม่ดูแลสุขภาพของตนเองอีกด้วย บทบาทของสมุนไพรนอกจากจะนำมาเป็นส่วนประกอบของอาหาร แล้ว บางชนิดยังสามารถนำมาปรุงเปน็ เครื่องดื่มดับกระหาย คลายเหนื่อยได้เป็นอย่างดี และยังมผี ลในการช่วย รักษาอาการของโรคบางชนิดได้อีกด้วย (กรมการแพทย์ : 2560) การป้องกันเป็นวิธีการที่ดีที่สุด การใช้ สมุนไพรเป็นทางเลือกอย่างหนึ่งที่สามารถตอบโจทย์ความต้องการนี้ได้ เพราะการนำสารพิษออกจากร่างกาย โดยวิธีธรรมชาติ เพื่อให้ธรรมชาติรักษาสมดุลของธรรมชาติด้วยกันเอง เป็นสิ่งที่ปลอดภัยและประหยัด สมุนไพรทจี่ ะนำมาเปน็ เครื่องดื่มนัน้ หาไม่ยาก ราคาถกู เราสามารถนำมาปรงุ เป็นเครื่องด่ืมที่มีกล่ิน รสแปลก ๆ อุดมดว้ ยคณุ ค่า ไม่มพี ิษมภี ยั ต่อรา่ งกาย เรยี กวา่ ไดป้ ระโยชน์สูง ประหยัดสุด (วริณภร : 2562) ตามโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ โรงเรียนได้ดำเนินงานสนอง พระราชดำริ จัดตั้งโครงการ \"สวนสมุนไพรราชวินิตบางแก้ว\" เพื่อเป็นสื่อในการสร้างจิตสำนึกด้านอนุรักษ์ พันธุกรรมพืช โดยให้เยาวชนนั้น ได้ใกล้ชิดกับพืชพรรณไม้ เห็นคุณค่า ประโยชน์ ความสวยงาม อันจะ กอ่ ให้เกิดความคิดท่ีจะอนรุ ักษ์พืชพรรณต่อไป สามารถดำเนนิ งานสวนพฤกษศาสตรใ์ นพื้นที่ของโรงเรยี น โดยมี พืชสมนุ ไพรเป็นองค์ประกอบหลัก อีกทั้งใช้ในการศึกษาและเป็นประโยชน์ต่อเน่ือง ในการจดั การ เรยี นการสอนวิชาตา่ ง ๆ ในปจั จุบันสมนุ ไพรเป็นสว่ นทม่ี ีปรมิ าณมาก จะเหน็ ไดจ้ ากราคาขายตามท้องตลาดที่มี ราคาค่อนข้างต่ำ ถา้ เทยี บกับสรรพคุณท่ีมอี ยู่ ส่วนหญา้ หวาน ก็จดั เปน็ พชื เศรษฐกจิ ตวั ใหมช่ นิดหนึ่ง เนื่องจาก หญ้าหวานประกอบด้วยสารให้ความหวานที่สามารถทดแทนน้ำตาลได้เปน็ อย่างดี แต่เ ป็นสารที่ให้ พลงั งานต่ำมากเม่ือเทยี บกับนำ้ ตาล จึงเหมาะสำหรับผปู้ ่วยโรคเบาหวานหรือผ้ตู ้องการ ลดความอว้ น ดังนั้นจึงมกี ารใช้สารสกัดจากหญ้าหวานมากขึ้น โดยเฉพาะในระดับอุตสาหกรรมอาหาร และเครื่องดื่ม ที่ต้อง ปรบั ตวั ให้เข้ากบั ความต้องการของผู้บรโิ ภค คณะผู้จัดทำโครงงานจึงเล็งเห็นความสำคัญในการพัฒนาผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับสมุนไพร โดยศึกษา ค้นควา้ หาข้อมลู เกี่ยวกับสมุนไพรและหญ้าหวาน เพอ่ื พัฒนาผลติ ภัณฑ์ให้สามารถตอบสนองความต้องการของ ผบู้ ริโภค รวมท้งั จดั เกบ็ บัญชรี ายรับรายจ่ายเพอ่ื แสดงสถานะ การดำเนนิ งานของโครงงานอาชพี รวมทัง้ การคิด ต้นทุนสินค้าให้สามารถจำหน่ายได้ จัดทำแผนธุรกิจประกอบคู่กับการน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียงมาประยุกต์ใช้ และดำเนินงานโครงงานอาชีพอย่างต่อเนื่อง พร้อมเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพ ได้ในอนาคต วัตถุประสงคข์ องการศกึ ษา 1. เพื่อศึกษาวิธีการทำผลติ ภณั ฑ์เครื่องด่ืมสมุนไพรและขนมหวานสมนุ ไพรสูตรหญา้ หวาน 2. เพ่ือศึกษาความหวานจากหญา้ หวาน 3. เพอ่ื เพิ่มมลู คา่ ของสมนุ ไพรและหญ้าหวาน การแปรรปู วัตถดุ บิ ทม่ี ีในท้องถนิ่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์ 4. เพื่อศึกษาหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง 5. เพื่อเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพ 6. เพอ่ื เผยแพรผ่ ลงานและสง่ เสรมิ การปลกู สมนุ ไพรและหญ้าหวาน 7. เพอ่ื ศึกษาความพึงพอใจต่อผลติ ภณั ฑ์สมุนไพรหญา้ หวาน สมมุติฐานการศกึ ษา เราสามารถนำสมุนไพรและหญ้าหวาน มาทำเปน็ ผลิตภัณฑ์เคร่อื งดืม่ สมนุ ไพรสูตรหญ้าหวาน และขนม หวานสมนุ ไพรสูตรหญา้ หวาน สรา้ งมลู คา่ เพิ่มและเปน็ ผลติ ภัณฑท์ ีด่ ตี อ่ สุขภาพ ขอบเขตการศึกษา เปา้ หมายเชิงปรมิ าณ 1) ผลติ เคร่ืองด่มื สมุนไพร 1.1) ชาสมุนไพรสูตรหญา้ หวาน จำนวน 100 ซอง 1.2) น้ำสมนุ ไพรสูตรหญา้ หวาน จำนวน 100 ขวด 2) ผลิตขนมหวานสมนุ ไพร 2.1) วุน้ สมุนไพรสตู รหญ้าหวาน จำนวน 100 ชิ้น 2.2) เยลลแ่ี กมม่ีสมนุ ไพรสตู รหญา้ หวาน จำนวน 100 หอ่ โดยเริ่มงานตัง้ แต่ วันท่ี 1 มิถนุ ายน 2560 และดำเนนิ การอย่างตอ่ เน่อื งจนถึงปจั จุบัน เป้าหมายเชงิ คณุ ภาพ ได้เคร่อื งดื่มสมนุ ไพรสตู รหญ้าหวานและขนมหวานสมนุ ไพรสูตรหญ้าหวานท่ีมี รสชาตกิ ลมกลอ่ ม และดีต่อสุขภาพเป็นทตี่ ้องการของท้องตลาด ประโยชนท์ ค่ี าดวา่ จะไดร้ ับ 1. ทราบวธิ กี ารทำผลิตภัณฑส์ มนุ ไพรสูตรหญ้าหวาน 2. ทราบค่าความหวานจากหญา้ หวาน 3. เป็นการเพ่ิมมูลคา่ ของสมุนไพรและหญา้ หวาน การแปรรูปวัตถดุ ิบทม่ี ใี นทอ้ งถน่ิ ใหเ้ กดิ ประโยชน์
4. น้อมนำหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาใชใ้ นการดำเนนิ ชีวิต 5. เป็นแนวทางในการประกอบอาชีพ 6. ได้เผยแพรผ่ ลงานและสง่ เสรมิ การปลูกสมุนไพรและหญ้าหวาน 7. ทราบถึงความพงึ พอใจต่อผลิตภณั ฑห์ ญา้ หวาน แนวคดิ ทฤษฎีเกย่ี วกับวงจรเดมมงิ่ การดำเนินโครงงานอาชพี ได้ใช้หลักทฤษฎวี งจร PDCA หรอื Deming Cycle ในการจดั ทำเพื่อให้การ ดำเนนิ โครงงานอาชพี ได้ผลทม่ี คี ณุ ภาพ โดยมีขั้นตอนการดำเนนิ งาน ดังนี้ PLAN เป็นการวางแผนงาน ขั้นตอนน้ีเราต้องนำงานทั้งหมดท่เี รารบั ผดิ ชอบอยู่ มาจัดเรียงลำดับ ความสำคัญ กำหนดวตั ถุประสงคข์ องงาน และเปา้ หมายในการทำงาน และปรึกษาภายในกลมุ่ DO มีการปฏิบตั ติ ามแผน ระดมทุนจากสมาชกิ และแบง่ หนา้ ทค่ี วามรับผดิ ชอบ ลงมือปฏิบัติทำชา และนำ้ สมุนไพรสูตรหญา้ หวานนำเสนอผลิตภณั ฑ์ให้กบั เพื่อนในห้องเรยี นเพือ่ ทดลองจำหนา่ ยใหก้ ับผู้สนใจ CHECK ตรวจสอบการทำงานทไ่ี ดท้ ำไปแลว้ ว่าเปน็ ไปตามที่เราตอ้ งการหรือไม่ หรือตามมาตรฐานที่ เราไดก้ ำหนดไว้ เขยี นรายงานโครงงานจดั ทำรูปเลม่ และสรปุ ผลการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม ACTION หากมขี ้อบกพร่องท่ีเกดิ ขน้ึ จากการตรวจสอบ CHECK กค็ วรจะหาวธิ กี ารและข้ันตอนในการ แก้ไขทันที หรือตามระยะเวลาทก่ี ำหนดไว้ โดยทำการค้นหาสาเหตุท่เี กิดขน้ึ และใชว้ ธิ กี ารแก้ไขท่ีดีทีส่ ุดในการ ทำการแก้ไข เพ่ือไม่ให้ปัญหาทเ่ี กิดข้นึ ไม่เกิดขนึ้ ซ้ำอีก วสั ดอุ ปุ กรณ์ 2 หญา้ หวาน 1 สมุนไพร 3 เคร่ืองซลี ถุง 4 ซองชา
5 ชอ้ นตวง 6 บกี เกอร์ 7 ถว้ ยตวง 8 ถงุ มือ 9 หม้อ 10 ทพั พี 11 เคร่ืองวัดคา่ ความหวาน 12 บรรจุภณั ฑ์
13 นำ้ เชอ่ื มสกัดหญา้ หวาน 14 เจลาตนิ 15 ผงวนุ้ ข้นั ตอนการทำชาสมุนไพรสตู รหญา้ หวาน 2 นำสมุนไพรมาห่นั ใหล้ ะเอียด 1 ล้างสมนุ ไพรใหส้ ะอาด 3 นำสมุนไพรทห่ี น่ั ละเอยี ดมาคั่วให้ได้ที่ 4 ตรวจคา่ ความหวานจากหญ้าหวาน
5 ตวงชาสมนุ ไพรและชาหญา้ หวาน ในอตั ราสว่ น 4 : 1 6 บรรจภุ ณั ฑ์พร้อมจำหน่าย วธิ ีการดำเนินงาน ดำเนินโครงงานอาชพี ต่อเนือ่ งจากปีการศกึ ษา 2560 จนถึงปจั จุบนั ในปกี ารศึกษา 2562 วนั ที่ กจิ กรรมท่ีปฏบิ ตั ิ สถานทีท่ ำกจิ กรรม ผ้รู ับผิดชอบ 13 -19 มกราคม 2563 - การทำโครงงาน และ โรงเรียนราชวินิตบางแกว้ สมาชิกในกลุ่ม ปรกึ ษาภายในกลมุ่ ประชมุ ครทู ีป่ รึกษา วางแผนศึกษาข้อมลู วางแผนลำดับขนั้ ตอนการ ทำงาน 21-31 มกราคม 2563 - ระดมงบประมาณทุนจาก โรงเรยี นราชวินิตบางแก้ว สมาชกิ ในกลุ่ม สมาชิก ครูท่ีปรึกษา และแบ่งหน้าท่ีความ รับผดิ ชอบ 1-5 กุมภาพันธ์ 2563 - จัดซ้ือวตั ถุดิบในการผลิต โรงเรียนราชวินติ บางแกว้ สมาชิกในกลุ่ม จดั ซอ้ื บรรจภุ ัณฑ์ ครูทีป่ รึกษา จดั เตรียมอุปกรณ์ จดั ทำ ป้ายบรรจภุ ัณฑ์ ลงมอื ปฏบิ ตั ทิ ำชาสมุนไพรสูตร หญ้าหวานและผลิตภณั ฑ์ สตู รหญา้ หวาน จดั ทำ บรรจุภัณฑ์ นำเสนอ ผลติ ภัณฑใ์ ห้กบั เพ่ือนใน ห้องเรยี นและครทู ีป่ รึกษา โครงการพจิ ารณา
วันท่ี กจิ กรรมที่ปฏบิ ัติ สถานที่ทำกิจกรรม ผู้รบั ผดิ ชอบ 6-10 กุมภาพนั ธ์ 2563 สมาชิกในกลมุ่ - บรรจุผลติ ภัณฑเ์ พ่ือ โรงเรียนราชวนิ ติ บางแก้ว ครูที่ปรกึ ษา 11-13 กมุ ภาพันธ์ 2563 ทดลองจำหน่ายใหก้ ับ สมาชิกในกลุ่ม ครูทป่ี รกึ ษา ผสู้ นใจ เชน่ คุณครผู สู้ นใจ ดูแลสุขภาพ - จดั ทำบัญชี เขยี นรายงาน โรงเรียนราชวนิ ิตบางแก้ว โครงงานจดั ทำรูปเลม่ และ สรปุ ผลการปฏิบัติกจิ กรรม ข้ันตอนการทำน้ำสมนุ ไพรสตู รหญา้ หวาน 2 นำสมุนไพรชนดิ ต่าง ๆ ทเี่ ตรียมไว้ ใสล่ ง ไปในหมอ้ เติมนำ้ เปล่าลงไป 1 ล้างสมุนไพร.ให้สะอาด 3 จากนนั้ เคย่ี วไฟประมาณ 15 นาที 4 จากนน้ั ปดิ ไฟ รอน้ำสมุนไพรเยน็ เติมผงหญ้าหวานลงไป พรอ้ มบรรจุ 5 บรรจภุ ัณฑพ์ ร้อมจำหน่าย
1 ผลการดำเนนิ งาน ปญั หาอุปสรรค แนวทางแกไ้ ข สมาชิกในกลมุ่ ทำงาน จากการปฏบิ ัติงานตามแผนตั้งไว้ ยงั ไมเ่ ป็นระบบ ศกึ ษาการทำงานเป็น ลำดับ ขน้ั ตอนการดำเนินงาน ขน้ั ตอนมากขึ้น โดย - ปรบั ปรุงแก้ไขการ 1 - การทำโครงงาน และปรึกษาภายในกลุ่ม ทำงานเพ่ือให้การ ประชุมวางแผนศึกษาข้อมลู วางแผนลำดับ ดำเนินงานประสบ ขั้นตอนการทำงาน ความสำเร็จ - 2 - ระดมงบประมาณทุนจากสมาชิก และแบ่งหน้าทค่ี วามรับผดิ ชอบ ซองบรรจภุ ัณฑ์ตอ้ ง สง่ั ซ้ือทางอินเทอร์เน็ต เดนิ ทางไปซื้อทต่ี ลาด 3 - จัดซ้อื วัตถดุ ิบในการผลิต จัดซื้อบรรจุภณั ฑ์ สำเพ็ง ตอ้ งเสยี เวลาใน จดั เตรยี มอปุ กรณ์ จัดทำป้ายบรรจภุ ัณฑ์ ลง การเดินทางมาก มอื ปฏิบัติเครื่องดื่มสมุนไพรสูตรหญ้าหวาน และขนมหวานสมนุ ไพรสตู รหญา้ หวานจัดทำ ตอ้ งมีความร้ดู า้ นการ มีผู้เชี่ยวชาญด้านการ บรรจภุ ณั ฑ์ นำเสนอผลติ ภณั ฑใ์ หก้ ับเพื่อนใน ออกแบบบรรจุภัณฑ์ ออกแบบมาถา่ ยทอด ห้องเรียนและครูท่ีปรึกษาโครงงานอาชีพ องค์ความรู้ให้ พิจารณา - - 4 - บรรจผุ ลิตภัณฑ์เพอ่ื ทดลองจำหน่ายให้กับ ผูส้ นใจ เชน่ คุณครูผู้สนใจดแู ลสุขภาพ 5 - จดั ทำบญั ชี เขยี นรายงานโครงงานจัดทำ รปู เลม่ และสรุปผลการปฏบิ ตั ิกจิ กรรม สรปุ ผล จากการศึกษาวธิ กี ารทำผลิตภณั ฑ์สมุนไพรสตู รหญา้ หวาน ได้รวู้ ิธีการทำเครอื่ งดม่ื สมุนไพรสตู รหญ้า หวาน ครบทุกขั้นตอนโดยใช้ทฤษฎี PDCA คู่กบั การทำงาน ทำให้ได้ผลิตภณั ฑ์ท่ีมีคณุ ภาพและเป็นประโยชน์ ตอ่ สขุ ภาพ คา่ ความหวานจากหญา้ หวานจะมคี า่ ความหวานน้อย แตใ่ ห้รสชาตหิ วานมาก เหมาะกับผู้ตอ้ งการ ลดความอว้ น หรือผูท้ ่ีควบคุมน้ำตาลน้นั เอง ผ็บรโิ ภคสว่ นใหญ่มคี วามพงึ พอใจต่อผลติ ภณั ฑ์หญ้าหวาน จากการ พัฒนาผลิตภัณฑ์ชา และเครอ่ื งดื่มเปน็ การสรา้ งมูลค่าเพิม่ ใหก้ บั สมุนไพรไดเ้ ป็นอยา่ งดี เป็นการแปรรูปวัตถดุ บิ ท่มี ีในท้องถิน่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์ โดยนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาปรบั ใช้ รวมทง้ั เผยแพรผ่ ลงานและส่งเสรมิ การ ปลูกสมุนไพรใหก้ บั บุคคลที่สนใจเพ่อื เป็นแนวทางในการประกอบอาชีพ และขยายตลาดต่อไปในอนาคต
ข้อเสนอแนะ 1. ด้านรสชาติ หากตอ้ งการรสชาติหวานมากน้นั ให้แชซ่ องชาใหน้ านข้นึ 2. สามารถนำสมุนไพรชนิดอื่น ๆ มาพัฒนาเป็นเครื่องดื่มสมุนไพรสูตรหญ้าหวานและขนมหวาน สมนุ ไพรสูตรหญา้ หวานใหม้ คี วามหลายหลายได้ 3. การศกึ ษาความพึงพอใจของผ้บู ริโภคสมุนไพรสตู รหญา้ หวาน ศึกษาในปัจจัยตา่ ง ๆ ทกี่ วา้ งกว่าเดิม เชน่ เพิ่มเขตการสำรวจจากเฉพาะในเขตโรงเรียน ไปเปน็ การสำรวจในระดบั จังหวดั และระดบั ภมู ิภาค
Search
Read the Text Version
- 1 - 10
Pages: