การใช้คำ (ความหมายนัยตรง นัยประหวัด)

การใช้คา (ความหมายนัยตรงและนยั ประหวัด) รายวชิ าภาษาไทย 1 (ท31101) ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูดวงหทัย ชวลิตเลขา

จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. นกั เรียนบอกความแตกตา่ งระหวา่ งความหมายนยั ตรงกบั นยั ประหวัดได้ 2. นกั เรียนแตง่ ประโยคใหม้ ีความหมายนัยตรงหรอื นัยประหวัดได้ 3. นกั เรยี นเหน็ คุณค่าของการใชภ้ าษาไทยใหถ้ กู ตอ้ ง

นกั เรยี นคดิ วา่ ... “เกษตรกรไทยนยิ มเลยี้ งหมู” “ขอ้ สอบภาษาไทยหมูมาก” มีความหมายเหมอื นกนั หรอื ไม่อยา่ งไร

ความหมาย หมู = สั ตว์เลยี้ งทใี่ ห้ เนือ้ สาหรับมนุษย์ใช้บริโภค “เกษตรกรไทยนยิ มเลยี้ งหม”ู “ข้อสอบภาษาไทยหมมู าก” มาจากสานวนสุภาษิตที่ว่า “หมูในอวย” หมายถึง สิ่ งที่อยู่ใน หมู = สะดวก,งา่ ยมาก กามือ หรือสิ่งทีจ่ ะต้องตกเป็ นของของเราอย่างแน่นอน ไม่มีทาง แปรเปลีย่ นเป็ นอนื่ ไปได้ คาว่า “อวย” เป็ นคาทมี่ าจากภาษาจีน (หมูในอวย แปลว่า เนือ้ หมูทีต่ ้มสุกอยู่ในหม้อแล้ว เวลาจะกินก็ กนิ ไดง้ า่ ย ๆ)

คา คอื หนว่ ยทางภาษาทีเ่ ล็กทีส่ ดุ ทีม่ คี วามหมายในตวั เอง ความหมายนยั ตรง/โดยตรง ความหมายนยั ประหวดั /โดยนยั ความหมายทีส่ ื่อสารตรงตามตัว ความหมายของคาทีไ่ ม่ตรงตัว แต่ เรยี กวา่ “ความหมายตามตวั ” เป็ นการแฝงความหมายไวภ้ ายใต้ ตวั อักษร ตอ้ งพิจารณาจากขอ้ ความ แวดลอ้ มหรอื บริบทเป็ นสาคัญ

คา ความหมายนยั ตรง ความหมายโดยนยั เคยี้ วแลว้ กลืนลงกระเพาะ กิน คดโกง โกงกนิ ซองขาว เขา้ เนือ้ ซองสี ขาว การลาออก วตั ถแุ ทงเขา้ เนอื้ ขาดทุน

LIVE BREAKING NEWS

ความหมายนยั ตรง เก้าอี้ = ทีน่ ัง่ ประเภทหนึง่ โดยมักจะเป็ นทนี่ ัง่ สาหรบั คนเดยี ว ความหมายนัยประหวดั เกา้ อี้ = ตาแหน่งงาน เชน่ “พิธา” ไม่สน “บิก๊ ตู่” เลือ่ ยขาเก้าอี้ “บิก๊ ป้อม” LIVE NEWS

ความหมายนัยตรง ไฟเขียว = ไฟสีเขยี ว ความหมายนยั ประหวดั LIVE ไฟเขียว =อนญุ าต, ให้ผ่าน, อนุมตั ิ เช่น กกต. ไฟเขียวโครงการ NEWS

ความหมายนยั ตรง LIVE ต้มต๋นุ = การประกอบอาหาร ดว้ ยการต้มหรือตุ๋น ความหมายนยั ประหวัด ตม้ ตนุ๋ =หลอกลวง, ฉ้อโกง เช่น โจรตม้ ตนุ๋ ชาวบ้านราคาข้าวสูง NEWS

ความหมายนยั ตรง ซกั ฟอก = ทาให้สะอาด ความหมายนัยประหวดั ซักฟอก = ซกั ถามอย่างละเอยี ดให้ไดค้ วามกระจา่ งแจ้ง เช่น นกั การเมืองถกู ซักฟอกคดีสาคัญ LIVE NEWS

การใช้คา ในการสื่อสารภาษาไทย การใช้คาให้ถกู ต้องเป็ นเรอื่ งทีม่ คี วามสาคญั มาก เพราะจะทาใหก้ ารสื่อสารมีประสิทธิภาพและสั มฤทธผิ์ ล มีขอ้ ควรปฏิบตั ิดงั นี้ 1. การเลอื กใชค้ าทมี่ ีความหมายนยั ตรง 2. การใช้คาทมี่ ีความหมายกากวม หรือนยั ประหวดั ให้สอดคลอ้ งกับเจตนา การใชค้ าทีม่ ีความหมายกากวม ผสู้ ่ งสารควรเลือกใช้คาทีม่ ีความหมายนยั ตรง คือ การไม่ใชค้ าทีท่ าให้เข้าใจข้อความ และนัยประหวัดใหส้ อดคลอ้ งกับเจตนา กล่าวคอื ถา้ จะใชค้ าเพอื่ สื่อความหมายนัยตรงกไ็ มค่ วรใช้ ไดม้ ากกว่า 1 ความหมาย คาทอี่ าจทาให้เกดิ ความหมายนยั ประหวดั ขนึ้ ได้

3. การใช้คาให้ตรงตามความนยิ ม 4. การใช้คาให้เหมาะแกบ่ คุ คล และกาลเทศะ หลายคาในภาษาไทยแม้จะมคี วามหมาย เหมอื นกนั แตก่ ไ็ ม่สามารถใช้แทนกนั ได้ ควรใชค้ าให้เหมาะสมกบั บุคคลและ ทกุ กรณี บางกรณีต้องใช้คาใหต้ รงตามความนยิ ม กาลเทศะ เพือ่ เป็ นการแสดงถึง เพอื่ ใหส้ ามารถสื่อความหมายได้เข้าใจตรงกนั ความเคารพและมารยาททางสั งคม 5. การใชค้ ารว่ มกับคาอืน่ อย่างเหมาะสม คาในภาษาไทยบางคาตอ้ งใช้รว่ มกับคาใด คาหนงึ่ เท่านัน้ จงึ จะถือว่าสื่อสารได้ อยา่ งเหมาะสมและถกู ต้องตามหลกั ภาษาไทย

สรปุ สาระสาคญั ความหมายของคาในภาษาไทย สามารถแบ่งได้ 2 ลกั ษณะ คือ ความหมายเฉพาะและความหมายเทียบเคียงกบั คาอืน่ ซึง่ มีข้อควรคานงึ ถงึ กอ่ นใชส้ ื่อสาร เพือ่ ใหก้ ารสื่อสารมีประสิทธภิ าพและประสบผลสาเรจ็ การสื่อสารจะเกิดสั มฤทธผิ์ ลได้นัน้ ต้องร้จู กั ชนิดและหน้าทขี่ องคาใน ภาษาไทย รวมถงึ การรู้จกั เลือกใชค้ า กม็ สี ่ วนสาคญั ทีจ่ ะทาใหก้ ารสื่อสารสั มฤทธผิ์ ลดว้ ย