Techniki i metody pielęgnacji włosów

Źródło: http://pl.fotolia.com/KURS Zasady pielęgnacji włosówMODUŁ Techniki i metody pielęgnacji włosówKurs: Zasady pielęgnacji włosów 1

2 Techniki i metody pielęgnacji włosów2.1 Pielęgnacja włosów Pielęgnacja – to zestaw czynności higienicznych i pielęgnacyjnych, których celemjest utrzymanie czystości oraz prawidłowej fizjologii włosów i skóry głowy.Elastyczność, połysk i sprężystość włosów uzyskuje się dzięki używaniu odpowiednichpreparatów i prawidłowemu wykonywaniu czynności pielęgnacyjnych. Do zbiegówpielęgnacyjnych zaliczamy:  szczotkowanie włosów – powoduje rozprowadzenie na długości włosów wydzieliny gruczołów łojowych, poprawia ich sprężystość, oczyszcza skórę i włosy z zanieczyszczeń, masuje skórę głowy;  mycie – polega na oczyszczaniu skóry głowy oraz włosów;  masaż – poprawia ukrwienie skóry i relaksuje;  czesanie – powoduje utrzymanie ładu we fryzurze i usuwanie zanieczyszczeń;  strzyżenie końcówek – usuwa uszkodzone, stare końce włosów oraz je odświeża;  ochrona – zabezpiecza włosy przed działaniem szkodliwych czynników chemicznych stosowanych w preparatach fryzjerskich i działa profilaktycznie;  regeneracja – wzmacnia strukturę wewnętrzną włosów;  kondycjonowanie – wpływa na wygląd włosów, od jednego do drugiego mycia;  stymulacja pracy mieszków włosowych – reguluje procesy fizjologiczne mieszków włosowych, zapobiega powstawaniu łupieżu (preparaty do stymulacji mają w składzie kwas salicylowy, który zapobiega powstawaniu grzybów, łysieniu i przetłuszczaniu się skóry głowy). Wybór zabiegu i czynności pielęgnacyjnych uwarunkowany jest stanem włosów.Pielęgnacja ma charakter mechaniczny i chemiczny1:  pielęgnacja mechaniczna: czesanie, szczotkowanie, strzyżenie i masaż;  pielęgnacja chemiczna: zabiegi, do których wykonania stosuje się preparaty fryzjerskie.2.1.1 Pielęgnacja mechaniczna Czesanie (porządkowanie) włosów powinno się wykonywać spokojnymiruchami, zgodnie z kierunkiem ułożenia łusek włosowych (z góry na dół). Włosy czeszesię warstwami, przesuwając się stopniowo od końcówek ku nasadzie.1 Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi, REA, Warszawa 2006;Kurs: Zasady pielęgnacji włosów 2

Szczotkowanie wykonuje się 1–2 razy dziennie (przy włosach z przetłuszczającąsię skórą głowy zabieg należy wykonywać rzadko albo raz dziennie miękką szczotką).Wykonuje się je płynnymi ruchami, zgodnie z kierunkiem wzrostu włosa (od nasady pokońce). Mycie włosów wykonywane jest w przypadku ich zbrudzenia, w celu usunięcia znich i ze skóry głowy łoju, zanieczyszczeń i drobnoustrojów chorobotwórczych.W czasie zabiegu wykonuje się również masaż skóry głowy. Masaż skóry głowy (fryzjerski) jest to ruch rąk wywierający nacisk na skóręgłowy. Masaż wykonywany jest schematycznie i w określonym czasie. Pod jegowpływem dochodzi do zwiększenia ilości krwi w naczyniach włosowatych, dzięki czemudochodzi do odżywienia cebulki włosa. Kierunek masażu powinien być od czoła dokarku i pionowy w okolicy skroni.2.1.2 Pielęgnacja chemicznaWyróżnić można następujące typy zabiegów:  pielęgnacja ramowa – wykonywana w salonie fryzjerskim;  pielęgnacja kompleksowa – pełna pielęgnacja w salonie i w domu. Pielęgnacja ramowa – to pakiet usług specjalistycznych opracowywanych przezprofesjonalne firmy fryzjerskie. Zabiegi ze wskazanego zakresu wymagają specjalnegoprzeszkolenia i uzyskania odpowiednich certyfikatów potwierdzających umiejętnościfryzjera. Pielęgnacja kompleksowa składa się z pojedynczych zabiegów wykonywanychw salonie przez fryzjera, jak również przez klienta w domu. Pielęgnacja ta obejmujenajczęściej zabiegi stymulacji i regulacji procesów fizjologicznych włosów, ochrony,kondycjonowania i regeneracji. Rodzaje zabiegów pielęgnacyjnych:  kondycjonowanie – ma na celu krótkotrwałą poprawę stanu włosów. Jest to zabieg doraźny o działaniu pielęgnującym zewnętrzną warstwę włosów, wykonywany między jednym a drugim myciem. Zasady kondycjonowania: − produkty nakłada się na czyste i wilgotne włosy, − środek kondycjonujący powinien być odpowiednio dobrany do typu i stanu włosów na podstawie diagnozy, − preparat rozprowadza się na włosy w ilości wskazanej przez producenta (zbyt duża jego ilość może obciążyć i zmatowić włosy), − należy przestrzegać czasu działania preparatu na włosy wskazanego przez producenta, − po nałożeniu preparatu można przykryć głowę czepkiem foliowym czy ręcznikiem i podgrzać suszarką lub sauną, jeżeli producent preparatu zaleca takie działanie;  cele kondycjonowania:Kurs: Zasady pielęgnacji włosów 3

− ochrona przed utratą wody, − wygładzenie i zmniejszenie porowatości łusek włosowych do następnego mycia włosów, − uzupełnienie ubytków w zewnętrznej warstwie włosa, − wyrównanie ujemnych ładunków gromadzących się na powierzchni włosów (włosy przestają się elektryzować); regeneracja – ma na celu długotrwałą poprawę stanu włosów. Zabiegi wykonuje się na włosach uszkodzonych i zniszczonych. Składają się one z serii zabiegów, a ich ilość zależy od stopnia zniszczenia włosów. Zasady regeneracji: − stosowanie odpowiednich odstępów między kolejnymi zabiegami, − prawidłowa diagnoza i dobór oraz zaplanowanie odpowiedniej pielęgnacji, − dokładne wykonywanie wszystkich czynności składających się na dany etap regeneracyjny; Rysunek 2.1 Zasady regeneracji Źródło: opracowanie własne cele regeneracji: − likwidacja ubytków w strukturze włosów, − stopniowa odbudowa uszkodzonych fragmentów włosów, − poprawa właściwości i stanu włosów – wytrzymałości mechanicznej, elastyczności i sprężystości włosów; ochrona – polega na zabezpieczeniu włosów przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych (promieni UV, wolnych rodników, preparatów fryzjerskich). Środki ochronne zazwyczaj działają synergistycznie z kondycjonerami i preparatami regenerującymi. Pobudzenie i regulacja procesów fizjologicznych włosów polega na użyciu preparatów posiadających substancje aktywne działające na mieszki włosowe. Zabieg wykonuje się w celu:Kurs: Zasady pielęgnacji włosów 4

− pobudzenia procesów odnowy naskórka, − poprawienia krążenia, − przyspieszenia porostu włosów i przeciwdziałania ich wypadaniu, − normalizacji gruczołów łojowych, − regulacji zaburzeń skóry głowy, np. łupieżu. Zabieg pielęgnacyjny efektywnie wzmacnia, odżywia i reguluje procesyfizjologiczne. Należy pamiętać, że nie wolno używać leczniczych środków stymulującychbez konsultacji lekarza dermatologa czy endokrynologa.2.2 Dobór techniki do rodzaju pielęgnacji Wybór czynności pielęgnacyjnych czy zabiegu pielęgnacyjnego zależy od stanuwłosa. Fryzjer analizuje włosy metodą organoleptyczną, a do dokładniejszej oceny ichstruktury stosuje mikrokamerę.2.2.1 Włosy normalne, suche, zniszczone i przetłuszczające się Zapoznaj się z prezentacją „Dobór techniki do rodzaju pielęgnacji”. Dowieszsię z niej więcej na temat pielęgnacji włosów normalnych, suchych, zniszczonychoraz przetłuszczających się.2.2.2 Włosy farbowane, rozjaśniane, po trwałej ondulacji Wszelkie zabiegi chemiczne trwale zmieniają kształt i kolor włosów, wpływającna ich stan. Keratyna jest białkiem elastycznym, zwartym i rozciągliwym, ale nie jestniezniszczalna. Pod wpływem zabiegów chemicznych włosy tracą wilgoć, połysk, stająsię porowate, szorstkie, łamliwe, z rozdwojonymi końcówkami, mają tendencję doplątania sprawiając problem podczas rozczesywania. Włosy samoistnie bardzo powolisię regenerują, dlatego ich pielęgnacja powinna polegać na zabiegach regenerujących.Przyczyny powstawania uszkodzeń:  nieprawidłowe dobranie preparatów do zabiegów chemicznych;  czynniki atmosferyczne;  nieumiejętne przeprowadzenie zabiegów chemicznych;  nieodpowiednie stosowanie kosmetyków pielęgnacyjnych.Pielęgnacja włosów polega na:  używaniu preparatów hamujących niszczenie keratyny i uzupełniających jej ubytek;  stosowaniu preparatów domykających łuskę włosów i nadających im połysk oraz działających wygładzająco;  stosowaniu preparatów ochronnych przed zabiegami chemicznymi;Kurs: Zasady pielęgnacji włosów 5

 używaniu neutralizatorów po zabiegach chemicznych;  odpowiednim doborze środków do pielęgnacji i do mycia w zależności od rodzaju zabiegu, jaki zastosowano na włosach, delikatnym czesaniu i rozczesywaniu.2.2.3 Włosy dziecka Nieco innego sposobu postępowania wymaga od fryzjera pielęgnacja włosówdziecka. Należy pamiętać, że włosy dziecięce są delikatniejsze. Do ich mycia stosuje sięszampony zawierające niejonowe środki powierzchniowo czynne, które nie powodująpodrażnień śluzówek i wykazują łagodnie działanie myjące. Włosy myje się razw tygodniu, ponieważ do okresu pokwitania gruczoły łojowe produkują mniejszą ilośćpłaszcza lipidowego. Przy dłuższych włosach poleca się stosowanie delikatnychodżywek o działaniu kondycjonującym, które ułatwiają rozczesywanie. Włosy małychdzieci powinny wysychać samoistnie na powietrzu, natomiast u starszych dzieci możnasuszyć suszarką. Rysunek 2.2 Mycie włosów dziecka Źródło: http://pl.fotolia.com/id/46851802.2.4 Mechanizm mycia włosówSposób mycia włosów na mokro Do zabiegu używa się szamponów detergentowych. Jest to najczęściej stosowanysposób mycia włosów. Wykonuje się go dwoma technikami:  do przodu, technika stosowana w warunkach domowych;  do tyłu, technika stosowana w salonach fryzjerskich.Kurs: Zasady pielęgnacji włosów 6

Rysunek 2.3 Technika mycia włosów Źródło: http://pl.fotolia.com/id/36847767Etapy mycia na mokro:  operacje przygotowawcze: − zanim przystąpimy do mycia włosów przeprowadza się diagnozę włosów w celu doboru odpowiedniego środka myjącego i odżywki o działaniu kondycjonującym, − przygotowanie stanowiska pracy, − zabezpieczenie odzieży klienta;  mycie włosów;  operacje końcowe – kondycjonowanie, osuszenie włosów i rozczesanie. Zapoznaj się z materiałem videocast „Mechanizm mycia włosów”. Dowieszsię z niego więcej na temat mycia włosów na mokro, mycia na sucho oraz myciaśrodkami specjalnymi. Środki powierzchniowo czynne (SPC), które są składnikami szamponów, mają zazadanie rozpuszczać tłuszcz i tworzyć ,emulsję z cząsteczkami brudu. Zbudowane sąz cząsteczek o podwójnej strukturze i składają się z części lipidowej (umożliwiającejłączenie cząsteczek tłuszczu) i hydrofilowej (umożliwiającej łączenie cząstek wody).W czasie mycia substancje myjące łączą się z wodą na powierzchni włosa, doczepiają sięKurs: Zasady pielęgnacji włosów 7

do tłustych cząstek brudu i stopniowo odrywają je od powierzchni skóry głowyi włosów (emulgowanie). Wytworzona emulsja razem z pianą jest spłukiwana2. Rysunek 2.4 Mechanizm mycia włosów Źródło: Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi, REA, Warszawa 20062.2.5 Działanie preparatów myjących i odżywczych na włosach Preparaty do pielęgnacji włosów mogą mieć działanie doraźne (maskująuszkodzenia i wady włosów) lub długofalowe (wpływają na strukturę orazfunkcjonowanie włosów i skóry głowy). Wyróżnia się preparaty o działaniu:kondycjonującym, regenerującym, ochronnym oraz stymulującym i regulującym procesyfizjologiczne włosów i skóry głowy.KondycjoneryZaliczamy do nich:  balsamy;  odżywki aktywnie działające na powierzchni włosa (poprawiają kondycję łusek). Działają doraźnie, efekt pielęgnacyjny jest krótkotrwały. Po ich zastosowaniuwłosy stają się miękkie w dotyku, puszyste, elastyczne, o ładnym połysku.Preparaty ochronne Mają postać emulsji, roztworów, działają na powierzchni włosów. Osadzają się nałuskach tworząc filtr izolujący włókna włosa przed niszczącymi czynnikamizewnętrznymi. Stosowanie ich ułatwia rozczesywanie i zapobiega plątaniu. Specyficznągrupą preparatów ochronnych są środki używane przed zabiegami chemicznymi(farbowaniem, rozjaśnianiem, prostowaniem chemicznym itp.). Zabezpieczają strukturę włosa przed działaniem reduktorów, oksydantów,wyrównują strukturę oraz uzupełniają ubytki, polepszają wygląd i wytrzymałośćwłosów.Preparaty regenerujące Najczęściej są nimi: kremy, maski, odżywki długotrwale poprawiające strukturęwłosów. Zawarte w nich substancje aktywne wnikają do wnętrza włosa. Wbudowują sięw cement międzykomórkowy, substancję uszczelniającą znajdującą się w korze włosai w łańcuchy keratynowe. Efekty działania w początkowej fazie stosowania są prawieniezauważalne, dopiero po dłuższym czasie używania poprawia się wytrzymałośćmechaniczna, nawilżenie, odżywienie.2 Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi, REA, Warszawa 2006.Kurs: Zasady pielęgnacji włosów 8

Preparaty stymulujące i regulujące procesy fizjologiczne3 Występują w postaci: płynów, lotionów czy ampułek zawierających wysokoskondensowane substancje aktywne. Efekt stosowania to: odżywienie, wzmocnieniei stymulacja wzrostu włosów. Celem stosowania tych środków jest:  regulacja innych zaburzeń, np. łupieżu;  poprawa ukrwienia skóry głowy i mieszków włosowych;  normalizacja pracy gruczołów łojowych;  przyspieszenie porostu i hamowanie wypadania włosów;  stymulacja procesów odnowy naskórka. Zapoznaj się ze stroną http://www.fryzury.lux-link.info/artykuly/pielegnacja_wlosow_preparaty.html, aby dowiedzieć się więcejo wpływie preparatów kosmetycznych na włosy.2.2.6 Postacie środków pielęgnacyjnychEmulsja Mieszanina dwóch nierozpuszczalnych wzajemnie cieczy. Składa się z dwóch faz:wodnej i olejowej (tłuszczowej). Jednolitą konsystencję preparatu uzyskuje się przezzastosowanie tzw. emulgatorów. Wyróżnia się emulsje typu:  woda/olej (w/o) – faza wodna jest zawieszona w fazie tłuszczowej;  olej/woda (o/w) – faza tłuszczowa jest zawieszona w fazie wodnej. Preparaty pielęgnacyjne z przeważającą fazą wodną – to balsamy, a z fazątłuszczową – to kremy. Środki kondycjonujące lub regenerujące do włosówz niewielkimi uszkodzeniami – to emulsje typu o/w, a regenerujące do włosówz ubytkami w strukturze keratyny – emulsje typu w/o.Żele Wyróżnia się ich dwa rodzaje: żele wodne i wodnoalkoholowe o działaniunawilżającym oraz lipożele o działaniu regenerującym, ochronnym i natłuszczającym. Środki pielęgnacyjne w formie żeli stosuje się głównie przy regeneracji włosówsuchych i zniszczonych.Pianki Powstają w wyniku wymieszania fazy ciekłej i powietrza za pomocą środkówpowierzchniowo czynnych o działaniu pianotwórczym. Preparaty pielęgnacyjnew formie pianek posiadają lekką konsystencję, nie wymagają spłukiwania, łatwoi równomiernie rozprowadzają się na włosach.3 Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi, REA,Warszawa 2006.Kurs: Zasady pielęgnacji włosów 9

Są to środki kondycjonujące i regenerujące do włosów z drobnymiuszkodzeniami struktury. Klarowne roztwory powstają dzięki rozpuszczeniu sięsubstancji aktywnej w rozpuszczalniku. W tej formie występują preparaty stymulującemieszki włosowe i skórę głowy oraz preparaty lecznicze.Olejki Są to mieszaniny substancji tłuszczowych. Preparaty pielęgnacyjne występującew tej formie to głównie środki regenerujące, nawilżające i ochronne. Przeznaczone są dopielęgnacji włosów silnie zniszczonych i przesuszonych.Preparaty myjące Stosowane do mycia włosów i skóry głowy. Zadaniem szamponów jest usuwaniebrudu, łoju, złuszczonego naskórka i innych zanieczyszczeń z włosów i skóry głowy. Zewzględu na skład i działanie wyróżnia się:  szampony mydlane – ich składnikami myjącymi są mydła sodowe i potasowe o odczynie zasadowym, co powoduje rozchylenie się łusek włosa, dlatego po ich użyciu należy spłukać włosy roztworem o odczynie kwaśnym. Działają wysuszająco, odtłuszczająco oraz drażniąco na skórę głowy. Ten rodzaj szamponów praktycznie nie jest stosowany;  szampony detergentowe – to środki powierzchniowo czynne (SPC) mające właściwości myjące i pianotwórcze. Preparaty te są wydajne i nie powodują rozchylenia włosa ani nie drażnią skóry głowy;  szampony lecznicze należą do grupy szamponów detergentowych, zawierających również substancje lecznicze o różnym działaniu, np.: − składniki odżywcze – aminokwasy, witaminy: A, E, H oraz z grupy B, − wyciągi ziołowe: z rumianku, pokrzywy, szałwii, kasztanowca, − środki o działaniu przeciwgrzybicznym i bakteriobójczym, − środki przeciwłupieżowe, np.: cynk, pirytionian, selen, ketakonazol, siarka, − środki keratolityczne – rezorcyna, kwas salicylowy, − wspomagające wzrost włosa – nafta;  szampony-pudry, stosowane do mycia na sucho, występują w postaci proszku; jest to mieszanina ziemi okrzemkowej, talku, skrobi oraz węglanu sodu, cechuje się ona dużą higroskopijnością, nie należy ich używać do regularnego oczyszczania włosów i skóry głowy, dlatego że mają słabe właściwości myjące i niedokładnie usuwają zanieczyszczenia – preparatem posypuje się skórę głowy, a po upływie 30 minut dokładnie wyczesuje;  szampony oleiste – produkowane z różnych olejów roślinnych, zawierają trójetanoloaminę, mogą zawierać także alkohol, wazelinę, lanolinę, olej rycynowy, środki lecznicze i wzmacniające włosy, nie wytwarzają piany; nakłada się je na włosy, a dla lepszego przeniknięcia owija się głowę lub nakłada czepek z tworzywa sztucznego, po 30 minutach spłukuje włosy ciepłą wodą; nie tylko dobrze oczyszczają skórę i włosy, ale mają również działanie odżywcze, nadająKurs: Zasady pielęgnacji włosów 10

włosom miękkość i jedwabistość; mają szczególne zastosowanie do włosów zniszczonych, np. po trwałej ondulacji czy farbowaniu4.2.3 Literatura2.3.1 Literatura obowiązkowa  Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi, REA, Warszawa 2006.2.3.2 Literatura uzupełniająca  Albinus I., Silke D., Nowe fryzjerstwo, REA, Warszawa 2012;  Fiest B., Kulikowska-Jakubik T., Richter M., Fryzjerstwo. Podstawy, WSiP, Warszawa 2011;  Prochowicz Z., Podstawy masażu leczniczego, PZWL, Warszawa 1991;  Sumirska Z. (red), Bezpieczeństwo i higiena pracy w zawodzie fryzjer, SUZI, Warszawa 2002;  Sumirska Z. (red), Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach oraz bezpieczeństwo i higiena pracy w zawodzie fryzjer, SUZI, Warszawa 2006;  Sumirska Z. (red), Nowoczesna stylizacja, wyd. 2, SUZI, Warszawa 2011;  Sumirska Z. (red), Nowoczesne fryzjerstwo, SUZI, Warszawa 2005;  Sumirska Z. (red), Nowoczesne fryzjerstwo, wyd. 2, SUZI, Warszawa 2010;  Sumirska Z. (red)., Technologia fryzjerstwa. Stylizacja. Zeszyt ćwiczeń, SUZI, Warszawa 2006.2.3.3 Netografia  http://www.fryzury.lux-link.info/artykuly/pielegnacja_wlosow_preparaty.html;  http://www.hairstore.pl/jak-dobrac-stezenie-oksydantu-do-farby-do-wlosow- r80.html;  http://www.khaja.pl/pl/?jak-szczotkowac-wlosy-,13;  http://www.krkapolska.pl/pl/w-trosce-o-twoje-zdrowie/problemy-z- wlosami/lupiez-ndash-usunac-przyczyne-nie-tylko-widoczne-objawy/5097/;  http://www.przydatne-info.waw.pl/szampony-oleiste;  http://www.ziola.wwww.com.pl/lotiony_ziolowe.php.4 http://www.przydatne-info.waw.pl/szampony-oleiste Kurs: Zasady pielęgnacji włosów 11

2.4 Spis rysunkówRysunek 2.1 Zasady regeneracji ................................................................................................................4Rysunek 2.2 Mycie włosów dziecka .........................................................................................................6Rysunek 2.3 Technika mycia włosów......................................................................................................7Rysunek 2.4 Mechanizm mycia włosów .................................................................................................82.5 Spis treści2 Techniki i metody pielęgnacji włosów ..........................................................................................2 2.1 Pielęgnacja włosów .........................................................................................................................................2 2.1.1 Pielęgnacja mechaniczna ...............................................................................................................................................2 2.1.2 Pielęgnacja chemiczna ....................................................................................................................................................3 2.2 Dobór techniki do rodzaju pielęgnacji.....................................................................................................5 2.2.1 Włosy normalne, suche, zniszczone i przetłuszczające się.............................................................................5 2.2.2 Włosy farbowane, rozjaśniane, po trwałej ondulacji ........................................................................................5 2.2.3 Włosy dziecka .....................................................................................................................................................................6 2.2.4 Mechanizm mycia włosów ............................................................................................................................................6 2.2.5 Działanie preparatów myjących i odżywczych na włosach ...........................................................................8 2.2.6 Postacie środków pielęgnacyjnych ...........................................................................................................................9 2.3 Literatura..........................................................................................................................................................11 2.3.1 Literatura obowiązkowa .............................................................................................................................................11 2.3.2 Literatura uzupełniająca.............................................................................................................................................11 2.3.3 Netografia ..........................................................................................................................................................................11 2.4 Spis rysunków.................................................................................................................................................12Kurs: Zasady pielęgnacji włosów 12