ตำบลเกาะพะงัน

NEXT STATION :KOH-PHANGAN นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพ สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ ม ห า วิ ท ย า ลั ย ร า ช ภั ฎ สุ ร า ษ ฎ ร์ ธ า นี

DIARY ตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี จัดทำโดย นนาายงธสนาววัฒเสนา์วณกีาย์ญไจตนรดรำัตรนง์ค6์ 1611612602090900010118796 นางสาวกนกวรรณ มะลิเทศ 6116209001180 นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพ สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ ม ห า วิ ท ย า ลั ย ร า ช ภั ฎ สุ ร า ษ ฎ ร์ ธ า นี

อนาคตจะเป็ นอย่างไร เ ร า ท ร า บ ไ ม่ ไ ด้ แ ต่ ที่ จ ริ ง เ ร า ย่ อ ม จ ะ ท ร า บ ไ ด้ บ้ า ง เ ห มื อ น กั น \"เพราะอนาคตก็คือ ผลของการกระทำใน ปั จจุบัน\" พระบรมราชาโชวาทในพระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพลอดุลยเดช ใ น พิ ธี พ ร ะ ร า ช ท า น ป ริ ญ ญ า บั ต ร ข อ ง จุ ล า ฬ า ล ง ก ร ณ์ ม ห า วิ ท ย า ลั ย ๘ กรกฎาคม ๒๕๑๙

คำนำ หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่ อสำเร็จการศึกษาของ นั ก ศึ ก ษ า ร ะ ดั บ ป ริ ญ ญ า ต รี ส า ข า วิ ช า รั ฐ ป ร ะ ศ า ส น ศ า ส ต ร์ รายวิชาฝึ กประสบการณ์วิชาชีพทางรัฐประศาสนศาสตร์ (BPA0602) เพื่ อศึกษาความรู้ในเรื่องของประวัติศาสตร์ ตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งหนังสือเล่มนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับ ข้อมูลพื้ นฐานของตำบล โครงสร้างของชุมชน โครงสร้างเศรษฐกิจและอาชีพ สถานที่สำคัญ และการวิเคราะห์ศักยภาพของชุมชน ค ณ ะ ผู้ จั ด ทำ ข อ ก ร า บ ข อ บ พ ร ะ คุ ณ ผู้ อ นุ เ ค ร า ะ ห์ ทุ ก ท่ า น ที่ ไ ด้ ให้ความรู้ ข้อมูล อันเป็ นประโยชน์ รวมทั้งให้ความช่วย เ ห ลื อ แ น ะ นำ แ ล ะ ใ ห้ คำ ป รึ ก ษ า ขอขอบคุณท่านอาจารย์ ดร.วิทวัส ขุนหนู ที่ได้สละเวลา อั น มี ค่ า ใ ห้ คำ ป รึ ก ษ า แ ล ะ ต ล อ ด จ น ต ร ว จ ท า น แ ก้ ไ ข จ น สำ เ ร็ จ ข อ ข อ บ คุ ณ ส า ข า วิ ข า วิ ช า ที่ ม อ บ ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ อั น ดี ใ ห้ ไ ด้ สั่ ง ส ม แ ล ะ เ รี ย น รู้ ก ร ะ บ ว น ก า ร ทำ ง า น สุดท้ายนี้หวังเป็ นอย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็ นประโยชน์ ใ ห้ แ ก่ ผู้ ที่ ส น ใ จ ศึ ก ษ า เ กี่ ย ว กั บ ป ร ะ วั ติ ศ า ส ต ร์ ตำ บ ล เกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี หากผิดพลาดประการใด ต้องขออภัยมา ณ ทีนี้ด้วย ค ณ ะ ผู้ จั ด ทำ

สารบัญเนื้ อหา 01 ข้อมูลพื้นฐาน 02 ประวัติความเป็นมา 03 ขนาดและที่ตั้งของตำบล 04 ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ 05 ลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ 07 การเดินทาง/การคมนาคม 08 โครงสร้างชุมชน 09 การเมืองการปกครอง 11 ข้อมูลประชากร 11 การศึกษา/ศาสนา/วัฒนธรรม 12 บริบททางสังคม/ความเป็นอยู่ 13 ความเชื่อ ประเพณี และพิธีกรรม 15 โครงสร้างเศรษฐกิจและอาชีพ 16 แหล่งทุนทางธรรมชาติ 17 แหล่งอาหาร 19 ผลิตภัณฑ์ชุมชน/ของดีขึ้นชื่อ 22 สถานภาพทางเศรษฐกิจของประชาชน 23 สถานที่สำคัญ 24 แหล่งท่องเที่ยว 37 แหล่งโบราณสถาน 45 ศาสนสถาน 46 แหล่งเรียนรู้/โรงเรียน/ห้องสมุดชุมชน 49 การวิเคราะห์ศักยภาพชุมชน 50 ด้านสภาพแวดล้อม 51 ด้านเศรษฐกิจ 52 ด้านโครงสร้างพื้นฐาน 53 ด้านคุณภาพชีวิต 54 บรรณานุกรม 55 ภาคผนวก

สารบัญรูปภาพ 02 ภาพที่ 1 การแบ่งเขตปกครองของเกาะพะงัน 03 ภาพที่ 2 ตราสัญลักษณ์เทศบาลตำบลเกาะพะงัน 03 ภาพที่ 3 ตราสัญลักษณ์เทศบาลตำบลเพชรพะงัน 17 ภาพที่ 4 คั่ววาย 17 ภาพที่ 5 ต้มหมึกน้ำดำ 17 ภาพที่ 6 ยำหอยกลม 17 ภาพที่ 7 ไข่เม่น 18 ภาพที่ 8 ยำสาหร่ายข้อ 18 ภาพที่ 9 เลแคบ 18 ภาพที่ 10 ยกย้วน 18 ภาพที่ 11 ยำหอยเจาะ 19 ภาพที่ 12 ผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งโพรง 20 ภาพที่ 13 ผลิตภัณฑ์ปลาเค็ม 20 ภาพที่ 14 หมึกแห้ง 21 ภาพที่ 15 ผลิตภัณฑ์น้ำมันมะพร้าว 21 ภาพที่ 16 ผ้ามัดย้อม 24 ภาพที่ 17 หาดท้องศาลา 25 ภาพที่ 18 เกาะแตใน 26 ภาพที่ 19 หาดโฉลกหลำ 27 ภาพที่ 20 หาดแม่หาด 28 ภาพที่ 21 เกาะม้า 29 ภาพที่ 22 หาดสลัด 30 ภาพที่ 23 หาดยาว 31 ภาพที่ 24 หาดเจ้าเภา 32 ภาพที่ 25 หาดศรีธนู 33 ภาพที่ 26 อุทยานแห่งชาติน้ำตกแพง 34 ภาพที่ 27 อ่าววกตุ่ม 35 ภาพที่ 28 ถนนคนเดินท้องศาล

สารบัญรูปภาพ (ต่อ) 36 ภาพที่ 29 ถนนคนเดินโฉลกหลำ 37 ภาพที่ 30 วัดมะเดื่อหวาน 38 ภาพที่ 31 วัดอัมพวัน 39 ภาพที่ 32 วัดภูเขาน้อย 41 ภาพที่ 33 วัดสมัยคงคา 43 ภาพที่ 34 วัดราษฎร์เจริญ 44 ภาพที่ 35 วัดโฉลกหลำ 45 ภาพที่ 36 วัดศรีธนู 45 ภาพที่ 37 วัดป่าแสงธรรม 46 ภาพที่ 38 โรงเรียนบ้านโฉลกหลำ 46 ภาพที่ 39 โรงเรียนบ้านศรีธนู 47 ภาพที่ 40 โรงเรียนวัดสมัยคงคา 47 ภาพที่ 41 โรงเรียนบ้านมะเดื่อหวาน 48 ภาพที่ 42 โรงเรียนวัดราษฎร์เจริญ 48 ภาพที่ 43 กศน.ตำบลเกาะพะงัน

SECTION 01 ข้อมู ลพื้ นฐาน

1.1 ประวัติความเป็ นมา 2 ภาพที่ 1 การแบ่งเขตปกครองของเกาะพะงัน ตำบลเกาะพะงันเป็น หนึ่งในเขตปกครองของ อำเภอเกาะพะงัน จังหวัด สุราษฎร์ธานี ในจำนวนตำบลทั้งหมด 3 ตำบลของอำเภอ เกาะพะงัน การจะกล่าวถึงสถานที่ ใดที่หนึ่งนั้น เป็นอันรู้กันว่า จะต้องกล่าวถึงประวัติหรือ ที่มาของคำเรียกสถานที่นั้น ๆ แต่เพราะเหตุผลโดยส่วน มากท่านผู้ที่กล่าวถึงที่มา ของสถานที่นั้นไม่ได้เป็นผู้ที่ ตั้งชื่อสถานที่แห่งนั้นด้วย ตัวเองจึงมักเป็นที่มาของ การสันนิษฐานและการคาด เดาตามตรรกวิทยาร่องรอย ทางประวัติศาตร์ ค่านิยม และความเชื่อของ บุคคล ส่วนของชื่อตำบลเกาะพะงันนั้น มีการตั้งชื่อจากการแยกการปกครองใน สมัยนั้นทำให้ตำบลเกาะพะงันในบางครั้งการเสนอข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับชื่อสถานที่ ไม่ได้เป็นข้อมูลแท้จริงทั้งหมด แต่ก็อาจเป็นไปได้ ซึ่งผู้ที่ไม่เชื่อหรือมีความเห็นขัด แย้งนั้นก็ถือว่าสามารถหาเหตุผลอื่นขึ้นมาประกอบและรวบรวมตามความเชื่อถือ ก่อให้เกิดเป็นที่มาของชื่อสถานที่อื่น ๆ นอกเหนือจากนี้ได้ สำหรับชื่อ เกาะพงัน นั้น มีรายละเอียดจากหนังสือ สารคดีและท่องเที่ยว เกาะพงัน เขียนโดย กวี รังสิวารักษ์ ดังต่อไปนี้ อ่าวในเกาะพงันโดยส่วนมากเป็นอ่าวที่มีสันดินทรายละเอียด ซึ่งจะโผล่พ้น น้ำเมื่อน้ำทะเลลง ภาษาถิ่นเรียก “งัน” หรือ “หลังงัน” นับเป็นเอกลักษณ์เป็น ลักษณะสำคัญที่พงันต่างจากเกาะสมุย(เกาะพี่) กล่าวคือ อ่าวโดยรอบเกาะสมุย ส่วนมากเป็นอ่าวที่มีน้ำลึกตั้งแต่ริมหาด อ่าวที่มีหลังงันมีเพียงจำนวนน้อยเชื่อกัน ว่าชื่อดั่งเดิมของเกาะมีเพียงพยางค์เดียว คือ “เกาะงัน” เป็นคำเรียกขานตาม เอกลักษณ์ดังกล่าวแล้วภายหลังเมื่อชื่อเกาะต้องสัมพันธ์กับภาษากลางจึงได้มีการ เพิ่มคำว่า “พะ” เข้ามาเพื่อให้สะดวกแก่การออกเสียงในสำเนียงภาคกลาง

1.2 ขนาดและที่ตั้งของ 3 ตำบล ขนาดและที่ตั้งของ เทศบาลตำบลเกาะพะงัน เขตการปกครองของตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งเทศบาลตำบลเกาะพะงันนั้นครอบคลุมพื้นที่ หมู่ที่ 1 - หมู่ที่ 3 ของตำบลเกาะพะงัน มีเนื้อที่ ประมาณ 24.65 ตารางกิโลเมตร เท่ากับ 15,806 ไร่ ภาพที่ 2 ตราสัญลักษณ์เทศบาลตำบลเกาะพะงัน Photo by : facebook เพจ เทศบาลตำบลเกาะพะงัน ขนาดและที่ตั้งของ เทศบาลตำบลเพชรพะงัน เป็นเขตการปกครอง ของตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งเทศบาลตำบลเพชรพะงันนั้น ครอบคลุมพื้นที่หมู่ที่ 4 - หมู่ที่ 8 ของตำบลเกาะพะงัน ภาพที่ 3 ตราสัญลักษณ์เทศบาลตำบลเพชรเกาะพะงัน Photo by : facebook เพจ เทศบาลตำบลเพชรพะงัน - หมู่ที่ 4 บ้านวกตุ่ม มี พื้นที่ทั้งหมด 10.5 ตารางกิโลเมตร 6,562.5 ไร่ - หมู่ที่ 5 บ้านโฉลกบ้านเก่า มีพื้นที่ทั้งหมด 9 ตารางกิโลเมตร เท่ากับ 5,625 ไร่ - หมู่ที่ 6 บ้านหินกอง มีพื้นที่ทั้งหมด 8.3 ตารางกิโลเมตร เท่ากับ 5,187.5 ไร่ - หมู่ที่ 7 บ้านโฉลกหลำ มีพื้นที่ทั้งหมด 15 ตารางกิโลเมตร เท่ากับ 9,375 ไร่ - หมู่ที่ 8 บ้านศรีธนู มีพื้นที่ทั้งหมด 18.2 ตารางกิโลเมตร เท่ากับ 11,375 ไร่ (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ.2561-2565)

1.3 ทรัพยากรธรรมชาติ 4 ที่สำคัญ ท รัพ ย า ก ร ป่ า ไ ม้ พื้ น ที่ ป่า ไ ม้ ทั้ ง ห ม ด ข อ ง ตำ บ ล เ ก า ะ พ ะ งั น ป ร ะ ม า ณ 33,925 ไร่ เป็นพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติประมาณ 24,450 ไร่ ในปัจจุบันที่ดินในตำบลเกาะพะงันมีราคา สูงขึ้น จึงมักจะมีการบุกรุกแผ้วถางป่า ทั้งจาก ร า ษ ฎ ร ใ น พื้ น ที่ แ ล ะ ต่ า ง ถิ่ น ท รัพ ย า ก ร น้ำ แหล่งน้ำสำคัญของตำบลเกาะพะงันมี ทั้งน้ำจากใต้ดินและน้ำจากท่อธาร บาง แห่งทำนบ กักเก็บน้ำ เป็นระบบประปา ภูเขา ท รัพ ย า ก ร แ ร่ พวกแร่ดีบุก แร่พลวง มีอยู่ทั่วไปในเขต สัมปทาน จำนวน 2 แห่ง ปัจจุบันได้มีการล้ม เลิกกิจการไปแล้ว ท รัพ ย า ก ร ดิ น ลักษณะดิน เป็นดินร่วนปนทรายมีแร่ธาตุ น้อย แต่มีการระบายน้ำค่อนข้างดี เหมาะ สำหรับสวนมะพร้าว ท รัพ ย า ก ร ท า ง ท ะ เ ล แ ล ะ ช า ย ฝั่ ง เนื่องจากพื้นที่ตำบลเกาะพะงัน เป็นเกาะที่มีน้ำ ทะเลล้อมรอบ มีทรัพยากรในทะเลมากมายตาม หนังสืออ้างอิงเรื่องราวเกาะพะงันในอดีต และ ตามคำเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ในตำบลเกาะพะงัน เช่น มีปลาเกือบทุกชนิดชุกชุม ปะการังที่สวยงาม แหล่งหญ้าทะเล พะยูน นกนางนวล และนกอีแอ่น ( แ ผ น พั ฒ น า ท้ อ ง ถิ่ น พ . ศ 2 5 6 1 - 2 5 6 5 )

1.4 ลักษณะภูมิประเทศ 5 และภูมิอากาศ ภูมิประเทศ ตำบลเกาะพะงันเป็นตำบลหนึ่งในจำนวน 3 ตำบล ของอำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี มีสภาพ ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็น เป็นเกาะอยู่ในบริเวณอ่าวไทย เป็นตำบลที่มีพื้นที่ ภูเขาสูง พื้นที่ราบส่วนใหญ่อยู่ทางทิศ กว้างใหญ่เป็นอันดับหนึ่งของตำบลในอำเภอ เกาะพะงัน ห่างจากตัวจังหวัดสุราษฎร์ธานีไปทางทิศ ตะวันตกของเกาะและทางทิศตะวัน ตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 100 กิโลเมตร ซึ่งมี ออกเป็นโขดหิน โดยเฉพาะหาดขวด พื้นที่ประกอบด้วยเกาะพื้นที่หลักจำนวน 3 เกาะ คือ ซึ่งเป็นหาดที่เชื่ อมต่อตำบลและเป็น เกาะพะงัน เกาะแตนอก เกาะม้า และเกาะบริวาร เส้นแบ่งเขตการปกครองระหว่าง จำนวน 5 เกาะ คือ เกาะกงเกลี้ยง เกาะกงนุ้ย เกาะ ว่าวใหญ่ และเกาะญี่ปุ่น (ตุ้งกูตุ้งกา) และเกาะหินใบ เทศบาลตำบลเพชรพะงันและ เทศบาลตำบลบ้านใต้ ซึ่งมีโขดหินติด ในจำนวน 8 เกาะนี้ได้มีประชาชนอยู่ อาศัย 2 เกาะ คือ เกาะพะงันและเกาะ ชายทะเล และ ณ จุดนี้จึงได้กำเนิด เต่า ส่วนเกาะแตนอก เป็นถิ่นที่อยู่ ยุ ทธศาสตร์การเชื่ อมโยงโครงข่าย อาศัยของนกอีแอ่นเป็นจำนวนมาก การคมนาคมเชื่อมต่อตำบล เพื่อ ซึ่งก่อนหน้านี้เคยได้มีผู้เชี่ยวชาญทาง ด้านเศรษฐกิจของท้องถิ่นได้ประเมิน รองรับการขยายตัวของภาค อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว โดยมี มูลค่าทางด้านทรัพยากรของ เกาะแตนอก แผนงานรองรับ ในอีก 15 ปีข้างหน้า มีมูลค่าไม่ต่ำกว่า 1,000 ล้านบาท คือ โครงการถนนรอบเกาะบ้านโฉลกหลำ หาดขวด และท้องนายปาน เพราะสถานที่แห่ง นี้เป็นดินแดนที่สงบศักดิ์สิทธิ์และมหัศจรรย์ ประกอบกับสถานที่ท่องเที่ยวในโซนนี้มีความ หลากหลายทางชีวภาพหลายแห่ง ที่มีความเหมาะสมต่อการพัฒนาเป็น แหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ บนเทือกเขา จากทะเลสู่ภูผา และจากภูผาสู่ยอดเขา ซึ่งเป็นยอดเขาที่สูงที่สุด และเป็น สัญลักษณ์ของหมู่เกาะในอำเภอ เกาะพะงันที่มีทัศนียภาพที่โดดเด่นที่ สวยงามมาก และยังเป็นแหล่งกำเนิด ต้นน้ำลำธาร หวย คลองหลายสาย แต่ เป็นเพียงสายน้ำเล็กๆที่มีปริมาณน้ำค่อน ข้างน้อยในฤดูแล้งเท่านั้น (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ.2561-2565)

6 ภูมิอากาศ สภาพภูมิอากาศทั่วไปของตำบลเกาะพะงันมีฝนตกเกือบตลอดปี เนื่ องจากได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้จากมหาสมุทร อินเดียและมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือจากทะเลจีนใต้และอ่าวไทยแต่ ลักษณะอากาศโดยทั่วไปจัดอยู่ในเกณฑ์อบอุ่น ตำบลเกาะพะงันสามารถแบ่งฤดูกาลออกเป็น 2 ฤดู คือ • ฤดูร้อน อยู่ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - เมษายน และช่วงเดือนเมษายน - เดือน พฤษภาคมอากาศจะร้อนที่สุด • ฤดูฝน อยู่ในช่วงตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึง มกราคมโดยสามารถแบ่งได้ 2 ช่วง คือ ช่วงแรก ระหว่างเดือนพฤษภาคม - ตุลาคม เป็นช่วงที่อยู่ใน อิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ที่พัดผ่าน มหาสมุทรอินเดีย ช่วงที่สองระหว่างเดือน พฤศจิกายน - มกราคม เป็นช่วงที่อยู่ในอิทธิพลลม มรสุมตะวันออกเฉียงเหนือที่พัดผ่านอ่าวไทย (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ.2561-2565)

1.5 การเดินทาง 7 /การคมนาคม การเดินทาง การเดินทางจากอำเภอเมืองสุราษฎร์ธานีจะต้องขึ้นเรือเฟอร์รี่ที่ อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี ใช้เวลาเดินเรือประมาณ 2 ชั่วโมง 30 นาที ซึ่งผู้เดินทางสามารถนำรถส่วนตัวลงเรือมาด้วยได้ ซึ่งเป็นการคมนาคมที่สำคัญสำหรับตำบลเกาะพะงันเลยก็ว่าได้ การคมนาคม การคมนาคมภายในเขตตำบลเกาะพะงันมีการติดต่อทางบกและทางเรือ ในปัจจุบันมีเส้นทางสายหลักจำนวน 3 สาย คือ 1.ถนนสายท่าเรือท้องศาลา หมู่ที่ 1 - หมู่ที่ 7 ระยะทาง 16 กิโลเมตร 2.ถนนสายท้องศาลา - วังตะเคียน ระยะทาง 8 กิโลเมตร 3.ถนนสายท้องศาลา(เลียบทะเล) - ศรีธนู - หาดสลัด ระยะทาง 8 กิโลเมตร ถนนท่าเรือท้องศาลา ถนนสายท้องศาลา(เลียบทะเล) ถนนท้องศาลา -วังตะเคียน (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ2561-2565)

SECTION 02 โ ค ร ง ส ร้ า ง ของชุ มชน

2.1 การเมือง 9 การปกครอง การปกครองของตำบลเกาะพะงันแบ่งออกเป็ น 2 เทศบาล เทศบาลตำบลเกาะพะงัน อยู่ภายใต้การดูแลของนายกเทศมนตรี คือ นายอภิชาติ ลิ้มสุวรรณ เขตการปกครองของเทศบาลตำบล เกาะพะงันครอบคลุมหมู่ที่ 1 - 3 ตำบลเกาะพะงัน และหมู่ที่ 1 ตำบล บ้านใต้ (นอกเหนือจากตำบลเกาะพะงัน) ดังนี้ หมู่ที่ 1 บ้านท้องศาลา ผู้ใหญ่บ้าน คือ นายประพันธ์ เดี่ยววาณิชย์ หมู่ที่ 2 บ้านในสวน ผู้ใหญ่บ้าน คือ นายอภินันท์ วุฒิจันทร์ หมู่ที่ 3 บ้านมะเดื่อหวาน ผู้ใหญ่บ้าน คือ นายเกรียงไกร ฮั่นวิริยะนนท์ ซึ่งเทศบาลตำบลเกาะพะงันการจัดตั้งชุมชนย่อยของเทศบาล มีระบบ มีการจัดตั้งหอกระจายข่าวครบทุกชุมชน ตั้งงบประมาณ ป ร ะ จำ ปี อุ ด ห นุ น ก า ร บ ริ ห า ร ง า น ชุ ม ช น ต ล อ ด ม า แ ล ะ เ ท ศ บ า ล มี ก า ร จั ด โครงการแข่งขันกีฬาชุมชนสัมพันธ์ทุกปี ได้ดำเนินการจัดตั้งชุมชน ทั้งหมดจำนวน 7 ชุมชน ได้แก่ ชุมชนบ้านท้องศาลา ชุมชนบ้านในวก-สวนวัด ชุมชนบ้านมะเดื่อหวาน ชุมชนบ้านหินสองก้อน ชุมชนบ้านในสวน ชุมชนบ้านหน้าทับ ชุมชนบ้านดอนทราย (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ2561-2565)

10 เทศบาลตำบลเพชรพะงัน อยู่ภายใต้การดูแลของนายก เทศมนตรี คือ นายพงศักดิ์ หาญกล้า เขต การปกครองของ เทศบาลตำบลเพชรพะงัน หมู่ที่ 4 - 8 ได้แก่ หมู่ที่ 4 บ้านวกตุ่ม ผู้ใหญ่บ้าน คือ นายสมบัติ จามพัฒนานนท์ หมู่ที่ 5 โฉลกบ้านเก่า ผู้ใหญ่บ้าน คือ นายทรงศักดิ์ อินทร์คง หมู่ที่ 6 บ้านหินกอง ผู้ใหญ่บ้าน คือ นายขนบ นวนานนท์ หมู่ที่ 7 บ้านโฉลกหลำ ผู้ใหญ่บ้าน คือ นายชัยนิมิต ชมอินทร์ หมู่ที่ 8 บ้านศรีธนู ผู้ใหญ่บ้าน คือ นายพงศพันธุ์ สองเมือง (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ2561-2565)

2.2 ข้อมูลประชากร 11 เทศบาลตำบลเกาะพะงัน เทศบาลตำบลเพชรพะงัน ครัวเรือน 4,124 ครัวเรือน ประชากร 7,075 คน ครัวเรือน 2,680 ครัวเรือน ประชากร 4,140 คน 2.3 การศึกษา/ศาสนา /วัฒนธรรม ก า ร ศึ ก ษ า สถานศึกษาในตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี มีจำนวนทั้งหมด 7 แห่ง ประกอบด้วย - โรงเรียนวัดราษเจริญ - โรงเรียนเทศบาลตำบลเกาะพะงัน - โรงเรียนบ้านมะเดื่อหวาน - โรงเรียนวัดสมัยคงคา - โรงเรียนบ้านโฉลกหลำ - โรงเรียนบ้านศรีธนู - การศึกษานอกโรงเรียนตำบลเกาะพะงัน ศาสนา ในตำบลเกาะพะงันประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุ ทธ จำนวนประชาชนนับถือศาสนาพุ ทธร้อยละ 90 ศาสนาคริสต์ ร้อยละ 8 และศาสนาอิสลามร้อยละ 2 (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ2561-2565)

2.4 บริบททางสังคม 12 /ความเป็ นอยู่ บริบททางสังคม บริบททางสังคมของชาวเกาะพะงันนั้นยังมีความเชื่อและ ยึดถือขนบธรรมเนียมประเพณีโบราณ เชื่อฟังคำสอนของคนเฒ่า คนแก่ต่อ ๆ กันมา ชุมชนแต่ละชุมชนมีความเข้มแข็งสังเกตุจาก การทำกิจกรรมร่วมกันต่าง ๆ ในทุก ๆ ปี เช่น กีฬาอำเภอ แข่ง พายเรือ และร่วมกันทำบุญวัดในวันสำคะญทางศาสนา เป็นต้น ความเป็นอยู่ ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพธุรกิจการท่องเที่ยว ทำสวนมะพร้าว การประมง ทำสวนผลไม้ เลี้ยงสัตว์ และ ปั จ จุ บั น ป ร ะ ช า ก ร มี แ น ว โ น้ ม ป ร ะ ก อ บ ธุ ร กิ จ เ กี่ ย ว กั บ ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว กิจการบังกะโล มากขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งคาดว่าจะเป็นรายได้หลักของ ตำบลเกาะพะงันต่อไปในอนาคต ซึ่งในปัจจุบันมีการรวมกลุ่ม ของผู้ประกอบการโรงแรมขจัดตั้ง สมาคมโรงแรมขึ้น เ พื่ อ ค ว บ คุ ม ดู แ ล เ กี่ ย ว กั บ ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว ใ ห้ กั บ ผู้ ป ร ะ ก อ บ ก า ร โรงแรมในเกาะพะงันให้เกิดความยุติธรรมและสมดุลกันระหว่าง จำนวนที่พักและนักท่องเที่ยว เป็นการกระจายลูกค้าให้กับผู้กอบ การ ทั้งยังช่วยโปรโมทที่พักต่าง ๆ ภายในเกาะพะงัน รวมทั้ง สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งต่าง ๆ ภายใน ชุ ม ช น ใ ห้ เ กิ ด เ ป็ น ร า ย ไ ด้ อี ก ด้ ว ย (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ2561-2565)

2.5 ความเชื่อ ประเพณี 13 และพิธีกรรม ประเพณีสงกรานต์ สงกรานต์ เป็นประเพณีเก่าแก่ของไทยประเพณีหนึ่งที่ สืบทอดตั้งแต่สมัยโบราณคู่กับประเพณีตรุษจีน หรือที่เรียกว่า ประเพณีตรุษสงกรานต์ ซึ่งหมายถึงส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ ประเพณีสงกรานต์เป็นประเพณีที่งดงาม อ่อนโยน เอื้ออาทร และเต็มไปด้วยบรรยากาศของความกตัญญู ความสนุกสนาน ความอบอุ่น และการให้เกียรติเคารพซึ่งกันและกัน สะท้อนให้เห็น ถึ ง ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง ค ว า ม เ ป็ น ไ ท ย ไ ด้ อ ย่ า ง ชั ด เ จ น โ ด ย ใ ช้ น้ำ เ ป็ น สื่ อ ใ น ก า ร เ ชื่ อ ม สั ม พั น ธ ไ ม ต รี ซึ่ ง ช า ว เ ก า ะ พ ะ งั น เ ล็ ง เ ห็ น ค ว า ม สำ คั ญ ข อ ง วั น นี้ เ ป็ น อ ย่ า ง ม า ก จึงได้ปฏิบัติสือบทอดต่อกันมาจนถึงปัจจุบันซึ่งมีกิจกรรมต่างๆ เช่น สงน้ำพระ รดน้ำผู้เฒ่าผู้แก่ สาดน้ำสนุกสนาน โดยปัจจุบันกลายเป็น เ ท ศ ก า ล สำ คั ญ ที่ ช า ว ต่ า ง ช า ติ พ า กั น ม า เ ที่ ย ว ม า ก ม า ย นั บ เ ป็ น จุ ด ข า ย ดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เดินทางมายังเกาะพะงัน ประเพณีชักพระทางทะเล ความแตกต่างของประเพณีชักพระทางทะเลของเกาะพะงัน กับประเพณีชักพระของท้องถิ่นอื่น คือจัดวันแรม 8 ค่ำเดือน 11 มีการชักพระทางทะเลโดยใช้เรือมาด (เรือเพียว ขนาด6-8 ที่นั่ง) ลากเรือพนมพระ โดยฝีพายเป็นหญิงล้วน ในขณะที่จะมีเรือมาดที่มีฝีพายเป็นชายล้วนพายอยู่นอกขบวน เพื่อ คอยเกี้ยวพาราสีโดยใช้เพลงชักเรือพระที่แต่งขึ้นโต้ตอบกันไปมาระ หว่างหญิงชาย เพลงเรือชักพระมีฉันทลักษณ์เป็นเอกลักษณ์ คือ วรรคหน้าแปดคำวรรคหลังหกคำ ในยุคแรกมีเนื้อหาเป็นการ แสดงออกถึงการชมความงามของเรือพนมพระ ชมความงามของ ธรรมชาติ ชมความงามของหญิงสาว ในยุคหลังเนื้อหาในเพลงเรือ ได้เปลี่ยนแปลงไป อาจสื่อถึงเรื่องราวอื่น ๆ ที่อยู่ในความสนใจ ของผู้คน (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ2561-2565)

14 ประเพณีลอยกระทง การลอยกระทงในปัจจุบัน ยังคงรักษาประเพณีวัฒนธรรม รูปแบบเดิมเอาไว้ได้ตามสมัยโบราณ เมื่อถึงวันเพ็ญพระจันทร์เต็ม ดวงในเดือน 12 ชาวบ้านจะจัดเตรียมทำกระทงจากวัสดุที่หาง่ายตาม ธรรมชาติ เช่น หยวกกล้วย และดอกไม้ต่าง ๆ ที่หาได้ตามท้องถิ่น นำมาประดับและประดิษฐ์เป็นกระทงรูปแบบต่าง ๆ ให้สวยงาม ปักธูป เทียนและเครื่องสักการบูชา ก่อนทำการลอยในทะเลเนื่องจาก ภู มิ ศ า ส ต ร์ ข อ ง ตำ บ ล เ ก า ะ พ ะ งั น เ ป็ น เ ก า ะ ซึ่ ง ใ น แ ต่ ล ะ ปี จ ะ มี ก า ร จั ด ง า น ป ร ะ จำ ปี ขึ้ น ที่ ท่ า เ ที ย บ เ รื อ ท้ อ ง ศ า ล า แ ล้ ว แ ต่ ความเหมาะสมกับสภาพอากาศ มีการประกวดกระทง ประกวดนาง นพมาศ และมีการแสดงร่ายรำของชาวบ้านในตอนกลางคืน ในบางปี การจัดฟู ลมูนปาร์ตี้ที่ขึ้นชื่อของเกาะพะงันตรงกันกับวันลอยกระทงก็ ยิ่งทำให้ชาวต่างชาติสนใจในวัฒนธรรมของไทยมากยิ่งขึ้นและออกมา ร่วมกันลอยกระทง สร้างบรรยากาศชื่นมื่นสนุกสนานเป็นอย่างมาก ทำบุญวันสาทรเดือนสิบ ประเพณีวันสารทเดือนสิบ (ประเพณีชิงเปรต) เป็นงานบุญ ประเพณีของคนภาคใต้ที่ชาวเกาะพะงันก็มีความเชื่อและปฎิบัติสืบต่อ กันมา เป็นความเชื่อของพุ ทธศาสนิกชนที่เชื่อว่าบรรพบุรุษ ได้แก่ ปู่ ย่า ตา ยาย และญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว ผู้ที่ทำบาปไว้มากจะตก นรก กลายเป็นเปรต ต้องทนทุกข์ทรมานในอเวจี ต้องอาศัยผลบุญที่ ลูกหลานอุทิศส่วนบุญกุศลให้ หากเรียกกันเป็นภาษาถิ่นจะเรียกว่า รับ-ส่งตายาย โดยจะทำบุญด้วยกัน 2 ครั้งต่อปี คือ ครั้งแรก วัน แรม 1 ค่ำ เดือน 10 เรียกว่า วันรับตายาย ครั้งที่สอง วันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 เรียกว่า วันส่งตายาย ชาวบ้านจะร่วมกันนำของไหว้ ต่าง ๆ ดังนี้ - ขนมพอง เป็นสัญลักษณ์แทนแพสำหรับผู้ล่วงลับใช้ล่อง ข้ามห้วงมหรรณพ - ขนมลา แทนเครื่องนุ่งห่มแพรพรรณ - ขนมกง หรือ ขนมไข่ปลา แทนเครื่องประดับ - ขนมดีซำ แทนเงินเบี้ยสำหรับใช้สอย - ขนมบ้า แทนสะบ้าใช้เล่นในงานเทศกาลสงกรานต์ (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ2561-2565)

SECTION 03 โ ค ร ง ส ร้ า ง เศรษฐกิ จและ อ า ชี พ

3.1 แหล่งทุนทาง 16 ธรรมชาติ ท รัพ ย า ก ร ป่ า ไ ม้ พื้นที่ป่าไม้ทั้งหมดของตำบลเกาะพะงันประมาณ 33,925 ไร่ เป็นพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติประมาณ 24,450 ไร่ ในปัจจุบันที่ดินใน ตำบลเกาะพะงันมีราคาสูงขึ้น จึงมักจะมีการบุกรุกแผ้วถางป่า ทั้งจาก ร า ษ ฎ ร ใ น พื้ น ที่ แ ล ะ ต่ า ง ถิ่ น สภาพป่าไม้ของพื้นที่เทศบาลตำบลเกาะพะงัน ประกอบไปด้วยป่าไม้ 4 ประเภท ได้แก่ 1. ป่าดงดิบแล้ง เป็นป่าที่มีพื้นที่มากที่สุดขึ้นปกคลุมบริเวณ ยอดเขา ไม้ที่ขึ้นปกคลุมเป็นไม้ขนาดเล็กเนื่องจากพื้นที่เป็นดินทราย และมีชั้นผิวดินตื้น 2. พื้นที่อื่นๆ ในพื้นที่นี้ ได้แก่ พื้นที่สวนมะพร้าว พื้นที่ ชายหาด และพื้นที่ที่เป็นลุ่มน้ำขังสภาพคล้ายป่าพรุ ท รัพ ย า ก ร น้ำ เ นื่ อ ง จ า ก เ ก า ะ พ ะ งั น เ ป็ น เ ก า ะ ที่ มี พื้ น ที่ ภู เ ข า สู ง แ ล ะ พื้ น ที่ ร า บ บ ริ เ ว ณ ช า ย ห า ด ทำ ใ ห้ ต้ อ ง แ บ่ ง พื้ น ที่ อ อ ก เ ป็ น ลุ่ ม น้ำ ย่ อ ย ห ล า ย ลุ่ ม น้ำ ใ น ก า ร ประเมินลักษณะทางอุทกวิทยาสำหรับแหล่งน้ำ ธรรมชาติที่มีส่วนส่วนใหญ่จะแห้งขอดในหน้า แล้งแหล่งน้ำสำคัญของตำบลเกาะพะงันมีทั้งน้ำ จากใต้ดินและน้ำจากท่อธาร บางแห่งเป็นทำนบ กักเก็บน้ำ เป็นระบบประปาภูเขา ท รัพ ย า ก ร ภู เ ข า ทรัพยากรภูเขาในเขตเทศบาลตำบลเกาะพะงันที่สำคัญ คือ เขาหรา เป็นภูเขาที่สูงที่สุดของตำบลเกาะพะงัน ท รัพ ย า ก ร ดิ น ทรัพยากรดิน ลักษณะดิน เป็นดินร่วนปนทรายมีแร่ ธาตุน้อย แต่มีการระบายน้ำค่อนข้างดี เหมาะสำหรับสวน มะพร้าว ท รัพ ย า ก ร ท า ง ท ะ เ ล แ ล ะ ช า ย ฝั่ ง ทรัพยากรทางทะเล เนื่องจากพื้นที่ตำบลเกาะพะงัน เป็น เกาะที่มีน้ำทะเลล้อมรอบ มีทรัพยากรในทะเลมากมายตาม หนังสืออ้างอิงเรื่องราวเกาะพะงันในอดีต และตามคำเล่าของผู้ เฒ่าผู้แก่ในตำบลเกาะพะงัน เช่น มีปลาเกือบทุกชนิดชุกชุม ปะการังที่สวยงาม แหล่งหญ้าทะเล พะยูน นกนางนวล และนก อีแอ่น (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ2561-2565)

3.2 แหล่งอาหาร 17 คั่ ว ว า ย ภาษาถิ่นเรียกว่า \"ต้มเท่วาย\" วายคือ \"ปลาหมึกยักษ์\" สามารถนำมาต้มกับกะทิได้ทั้ง วายแห้งและวายสด ถือเป็นอาหารประจำท้อง ถิ่นที่ขึ้นชื่อของเกาะพะงัน ภาพที่ 4 คั่ววาย ต้ ม ห มึ ก น้ำ ดำ ภาพที่ 5 ต้มหมึกน้ำดำ มี ลั ก ษ ณ ะ พิ เ ศ ษ คื อ ต้ ม โ ด ย ไ ม่ ต้ อ ง น้ำ ขี้ ห มึ ก อ อ ก จะได้รสชาติของหมึกที่ยอดเยี่ยม ส่วนมากชาว เกาะจะใช้หมึกสด ๆ จากทะเลไม่ผ่านการน็อก น้ำแข็ง และจะเลือกหมึกขนาดเล็กมาทำ มากกว่าหมึกขนาดใหญ่ ยำ ห อ ย ก ล ม เ ป็ น ห อ ย ที่ มี ใ ห้ ท า น ต ล อ ด ทั้ ง ปี ช า ว เ ก า ะ นิ ย ม นำ มาประกอบอาหารเป็นกับแกล้ม หรือทาน กับข้าวก็เข้ากันได้เป็นอย่างดี นิยมนำมายำกับ มะม่วงเปรี้ยว กะปิ หอมแดง ภาพที่ 6 ยำหอยกลม ไ ข่ เ ม่ น ภาพที่ 7 ไข่เม่น เ ป็ น วั ต ถุ ดิ บ เ ลิ ส ร ส ที่ ช า ว เ ก า ะ พ ะ งั น นิ ย ม ม า ยำ กับกะปิ ตะลิงปิง หรือ สามารถนำมาดอง น้ำปลาได้อีกด้วย Photo by : เพจ Facebook ชื่อผู้ใช้ ของดีของอร่อย เกาะพะงัน (ของดีของอร่อย เกาะพะงัน [ออนไลน์].2015-2017,สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2564 HTTPS://WWW.FACEBOOK.COM)

ภาพที่ 8 ยำสาหร่ายข้อ 18 ภาพที่ 9 เลแคบ ภาพที่ 10 ยกย้วน ยำ ส า ห ร่า ย ข้ อ ภาพที่ 11 ยำหอยเจาะ ภาษาถิ่นเรียกว่า \"ยำหร่ายข้อ\" เป็นสาหร่าย ชนิดนึ่งที่ขึ้นตามทะเลน้ำตื้น มีลักษณะขึ้นเป็น กอหย่อมๆ มีก้านแผ่ ก้านอ่อนยาวเป็นข้อ ๆ เป็นที่มาของชื่อสาหร่ายข้อ นิยมนำมายำเพื่อ กลบกลิ่นเค็มของน้ำทะเล ส่วนประกอบสำคัญ คือ มะพร้าวขูด ถั่วลิสงขั้ว กุ้งแห้ง หอมแดง เ ป็ น ต้ น เลแคบ \"ลูกเลแคบ\" มีผลคลายขนุนและจำปาดะ แต่ รสชาติจะต่างกันตรงที่มีรสชาติเปรี้ยว นิยมนำ มาทานกับน้ำปลาหวาน ปัจจุบันหาทานได้ยาก แ ล ะ พ บ เ ห็ น ไ ด้ แ ค่ พื้ น ที่ เ ก า ะ เ ท่ า นั้ น ย ก ย้ ว น เป็นอาหารประจำท้องถิ่น นิยมรับประทานกัน เมื่อมีงานต่าง ๆ เช่น งานบวช งานแต่ง เป็นต้น ส่วนประกอบหลักคือหมูติดมัน ไข่ไก่ กุ้งแห้ง เห็ดหูหนูดำหรือเห็ดหูลิง ปัจจุบันหา ทานได้ยาก ในสมัยก่อนหากบ้านไหนมีงานและ ทำ เ ม นู นี้ ม า เ ลี้ ย ง จ ะ ถื อ ว่ า เ ป็ น เ ศ ร ษ ฐี เ ล ย ก็ ว่ า ไ ด้ ยำ ห อ ย เ จ า ะ เ ป็ น วั ต ถุ ดิ บ เ ลิ ส ร ส ที่ ช า ว เ ก า ะ พ ะ งั น นิ ย ม ม า ยำ กับกะปิ ตะลิงปิง หรือ สามารถนำมาดอง น้ำปลาได้อีกด้วย Photo by : เพจ Facebook ชื่อผู้ใช้ ของดีของอร่อย เกาะพะงัน (ของดีของอร่อย เกาะพะงัน [ออนไลน์].2015-2017,สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2564 HTTPS://WWW.FACEBOOK.COM)

3.3 ผลิตภัณฑ์ชุมชน 19 /ของดีขึ้นชื่อ ตำบลเกาะพะงัน มีผลิตภัณฑ์ชุมชนของขึ้นชื่ออยู่หลากหลาย ทั้งของกินและของใช้ เนื่องจากมีแหล่งทุนทางธรรมชาติมากมาย การหยิบยกวัตถุดิบเด่น ๆ ขึ้นมาชูเป็นผลิตภัณฑ์ของชุมชนจึงเป็นการยก ร ะ ดั บ ชุ ม ช น ใ ห้ เ ป็ น ที่ รู้ จั ก ขึ้ น อี ก ด้ ว ย ซึ้งผลิตภัณฑ์ของชุมชนนั้นจะอยู่ในลักษณะของวิสหกิจชุมชน และธุรกิจนั่นเอง โดยแต่ละหมู่บ้านนั้นก็ได้ทำการรวมตัวกันรังสรรขึ้นมา เป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ดังนี้ วิ ส า ห กิ จ ชุ ม ช น ผึ้ ง โ พ ร ง ตั้งอยู่ที่ เลขที่ 64/13 หมู่ที่ 2 ตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นน้ำผึ้งป่า 100% มีรสชาติหอม หวาน สีสวย เกษตรอำเภอเกาะพะงัน คุณมนูญ วาสิน พร้อมพี่ สุมล ชูเชิด พาไปเยี่ยมศูนย์การเรียนรู้เกษตรพอเพียงตำบลเกาะพะงัน ของคุณเทพ รัตนทิฆัมพร ผู้รับผิดชอบพื้นที่มีกิจกรรม ทำพืชผัก ปลูกมะพร้าวและเลี้ยงผึ้ง ลักษณะเหมือนกับศูนย์การเรียนรู้ทั่วไป แต่ที่น่า สนใจคือลังผึ้งที่ทำมาจากต้นมะพร้าวที่อายุมาก หมดสภาพต้องโค่นทิ้งหรือ บางต้นล้มเองตามธรรมชาติไม่ค่อยได้ใช้ประโยชน์ จึงได้ทดลองนำต้น มะพร้าวมาทำเป็นลังเลี้ยงผึ้งดู เพราะมีความคล้ายกับสภาพธรรมชาติ ผล ปรากฏว่าผึ้งชอบมากกว่า ลังเลี้ยงสำเร็จรูปที่ทำจากไม้ จึงได้ขยายผลไป เรื่อย ๆ เบอร์โทร : 0872667576 ผู้ดูแล : นายณรงค์ ศรีพงัน และนายวิวัฒน์ โอโลรัมย์ ภาพที่ 12 ผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งโพรง Photo by : เพจ Facebook ชื่อผู้ใช้ วิสาหกิจชุมชนเลี้ยงผึ้งโพรง อ.เกาะพะงัน (รายชื่อวิสาหกิจชุมชน/เครือข่ายวิสาหกิจชุมชน [ออนไลน์].2018,สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2564 HTTPS://WWW.FACEBOOK.COM)

20 วิ ส า ห กิ จ ชุ ม ช น ป ล า เ ค็ ม ตั้งอยู่ที่ เลขที่ 47/4 หมู่ที่ 7 ตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นปลาเค็มที่หมักด้วยวิธีธรรมชาติ สูตรดั้งเดิมของ ชาวเกาะพะงัน ใช้ปลาทะเลสดใหม่ เนื้อปลามีรสชาติที่เค็มกำลังดี กลมกล่อม หอม เนื้อนิ่ม ไม่เค็มจนเกินไป จุดเด่นคือ สามารถเก็บไว้ได้น สน ไม่มีสารพิษที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ สามารถนำไปประกอบอาหารได้ หลากหลาย เป็นของดีของขึ้นชื่อของเกาะพะงัน รสชาติถูกใจนักท่องเที่ยว เบอร์โทร : 0814778879 ผู้ดูแล : นางสาวชนัญญา เทศเจริญ และนางสาวทิพวรรณ เทศเจริญ (นางทิพวรรณ เทศเจริญ สัมภาษณ์ 13 ตุลาคม 2564 ) วิ ส า ห กิ จ ชุ ม ช น ห มึ ก แ ห้ ง ภาพที่ 13 ผลิตภัณฑ์ปลาเค็ม Photo by : ผู้จัดทำ ตั้งอยู่ที่ เลขที่ 21/5 หมู่ที่ 7 ถนน ตำบลเกาะพะงัน อำเภอ เกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานีปลาหมึกกล้วย 100% ตัวโต ใหม่สด ผลิตวันต่อวัน ไม่มีสารพิษเจือปน ล้างจากน้ำทะเลโดยตรง แล้วตากแดด จนแห้ง สามารถเก็บไว้ได้นาน ปลาหมึกตากแห้ง ของดีในชุมชนบ้านโฉลก หลำ เกาะพะงัน จ.สุราษฎร์ธานี ไม่เค็ม กลิ่นหอม รสชาติถูกใจนักท่อง เที่ยว ล่าสุด โกอินเตอร์ ออเดอร์ส่งออกไปยังประเทศจีนจนผลิตแทบ ไม่ทัน เบอร์โทร : 0814778879 ผู้ดูแล : นางอรวรรณ ชาติวุฒิ และนางอรอมล ศรีชลา (นางทิพวรรณ เทศเจริญ สัมภาษณ์ 13 ตุลาคม 2564 ) ภาพที่ 14 หมึกแห้ง Photo by : ผู้จัดทำ

วิ ส า ห กิ จ ชุ ม ช น น้ำ มั น ม ะ พ ร้า ว 21 ตั้งอยู่ที่ : 116/1 ม.7 ต.เกาะพะงัน อ.เกาะพะงัน จ.สุราษฎร์ธานี 84280 น้ำมันมะพร้าวสกัดเย็นพะงัน โคโคนัทออยล์ ใช้มะพร้าวอินทรี (มะพร้าว GI หรือสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ของเกาะพะงัน) มาสกัดเย็นจึงทำให้ น้ำมันมะพร้าวของเรามีความเข้มข้น ผลิตภัณฑ์ร้านได้มีการรับรองจาก อย.และมีน้ำมันมะพร้าวสกัดเย็นพะงันโคโคนัทออยล์ ใช้มะพร้าว อินทรี(มะพร้าวGIหรือสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ของเกาะพะงัน) มาสกัดเย็นจึง ทำให้น้ำมันมะพร้าวของเรามีความเข้มข้น ผลิตภัณฑ์ร้านได้มีการรับรองจาก อย.และมีรางวัลที่ได้รับมาแล้ว - OTOP 5ดาว ในปี 2552 ประเภทสปา - OTOP 4ดาว ในปี 2559 ประเภทอาหาร - OTOPSELECT ในปี 2562 - เครื่องหมายมาตราฐานชุมชน ในปี2563 เบอร์โทร : 081-747-3675 ผู้ดูแล : นายวาสินธุ์ โชติช่วง ภาพที่ 15 ผลิตภัณฑ์นำมันมะพร้าว วิ ส า ห กิ จ ชุ ม ช น ผ้ า มั ด ย้ อ ม Photo by : ผู้จัดทำ (นายวาสินธุ์ โชติช่วง สัมภาษณ์ 13 ตุลาคม 2564 ) ตั้งอยู่ที่ เลขที่ 51/4 หมู่ที่ 5 ตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ผ้ามัดย้อมทุกผืนมีลายเดียวในโลก เพราะการย้อมทุก ครั้งจะไม่ได้ลวดลายแบบเดิม อย่างมากก็แค่ใกล้เคียงเท่านั้น อย่างการผสมสี นั้นหากเหลือนิดหน่อยก็มาผสมกัน จนได้สีใหม่แล้วมาย้อมก็เกิดสวยขึ้นมา นี่ แหละคือสิ่งที่ชาวต่างชาติประทับใจเพราะเป็นงานแฮนด์เมด ชิ้นเดียวลายเดียว ในโลกดูคล้ายกันแต่ไม่เหมือนกันสักผืนเป็นเอกลักษณ์ นี่คือมนต์เสน่ห์ของผ้า มัดย้อม\" ผลิตภัณฑ์โดดเด่นของเกาะพะงันที่ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยว ชาวต่างชาติเป็นอย่างมาก โดยสำนักงานพัฒนาการอำเภอก็ได้สนับสนุนทั้งใน เรื่องงบประมาณและการอบรมให้ความรู้ถึงขั้นตอนการผลิตและครบวงจร ตลอดจนการสร้างเครือข่ายที่เข้มแข็งเพื่อเป็นรายได้เสริมให้ชาวบ้านบน เกาะพะงัน เบอร์โทร : 077377359 ผู้ดูแล : นางวันเพ็ญ วิเชียรเชื้อ และนางอุสาห์ บุญรอด Photo by : : เพจ Facebook ผ้ามัดย้อมบ้านในสวน koh phangan tiedye ภาพที่ 16 ผลิตภัณฑ์นำมันมะพร้าว (รายชื่อวิสาหกิจชุมชน/เครือข่ายวิสาหกิจชุมชน [ออนไลน์].2018, สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2564 HTTPS://WWW.FACEBOOK.COM)

3.4 สถานภาพทาง 22 เศรษฐกิจของประชาชน ก า ร พ า ณิ ช ย์ แ ล ะ ก ลุ่ ม อ า ชี พ ธุรกิจพาณิชย์ที่เกิดขึ้นใน ตำบลกาะพะงันได้แก่ ท่าเรือเทียบเรือสากลจำนวน 1 แห่ง, กลุ่มอาชีพร้านค้า การเกษตร จำนวน 280 แห่ง, ตลาดสดจำนวน 3 แห่ง \"ตำบลเกาะพะงัน (เอกชน 3 แห่ง), ร้าน อำเภอเกาะพะงันมี ขายยาจำนวน 10 แห่ง พื้ น ที่ ส่ ว น ใ ห ญ่ ทำ ส ว น มะพร้าว รองลงมา คือยางพารา และพืช ผลไม้ เช่น มังคุด การประมง ลองกอง เงาะ ทุเรียน และปาล์ม ตำบลเกาะพะงันมีการทำ น้ำมัน ประมงชายฝั่ ง และมี กระชังเลี้ยง ปู และ ปลิงทะเล แหล่งให้บริการอำนวยความสะดวก แรงงาน ต่างๆ ในตำบลเกาะพะงัน มีดังนี้ ปั๊ มน้ำมัน มาตรฐานจำนวน 5 แห่ง, ปั๊ มหลอดจำนวน ตำบลเกาะพะงันส่วนใหญ่ 8 แห่ง, คลินิกเอกชนจำนวน 3 แห่ง, สถานี ประกอบอาชีพเกษตรกร อนามัยจำนวน 5 แห่ง, ธนาคารพาณิชย์จำนวน ทำสวนมะพร้าวและผลไม้ 9 แห่ง ได้แก่ (ธนาคารกรุงไทยจำกัด, รองลงมาคือทำประมง ธนาคารกรุงเทพจำกัด, ธนาคารไทยพาณิชย์, ชายฝั่ ง รองลงมา ธนาคารออมสิน, ธนาคารธนชาติ, ธนาคาร คือธุรกิจส่วนตัว กรุงศรีอยุธยา, ธนาคารกสิกรไทย และ และรับ ธนาคาร ธ.ก.ส.) จ้างทั่วไป ก า ร บ ริก า ร (แผนพัฒนาท้องถิ่น พ.ศ2561-2565)

SECTION 04 สถานที่ สำคัญ

4.1 แหล่งท่องเที่ยว 24 ภาพที่ 17 ท่าเรือท้องศาลา มีลักษณะเป็นอ่าวโค้ง ทอดยาวประมาณ ห า ด ท้ อ ง ศ า ล า 1 กิโลเมตร เป็นชายหาดขนาด HAAD- ยาว จากท่าเรือท้องศาลาไป THONG จนถึงชุมชนบ้านใต้ สามารถ SALA มองเห็นวิวทิวทัศน์ของเกาะแต P h o t o b y : ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว สุ ร า ษ ฎ ร์ธ า นี ใน ได้อย่างสวยงาม หาดท้องศาลาเป็นศูนย์กลาง ของการติดต่อค้าขายของธุรกิจ ต่าง ๆ และจุดจอดเรือที่มี ท่าเรือขนาดใหญ่ของเกาะพะงัน สามารถเฝ้าชมพระอาทิตย์ตกได้ สวยงาม ( ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว สุร า ษ ฎ ร์ธ า นี [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 1 9 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 5 ตุล า ค ม 2 5 6 4 HTTPS://WWW.SURATTHANITOURISM.COM/TOUR/TONG-SALA-BEACH/)

25 ภาพที่ 18 เกาะแตใน เกาะแตใน เป็นเกาะเล็กๆ ตั้งอยู่ หน้าอ่าวท้องศาลา ห่างจากฝั่ ง เกาะแตใน ท้องศาลาประมาณ 400 เมตร สามารถพายเรือเล็กไปเที่ยวได้ KOH- TEARNAI ตลอดเวลา บนเกาะจะมีแหลมทรายขาว Photo by : ThaiTour.com สะอาดยื่นออกมากลางทะเล นอกจากนี้ยังสามารถพายเรือ เที่ยวรอบๆ เกาะได้ หากมองลง ไปในน้ำ จะเห็นความสวยงามใต้ ท้องทะเล ซึ่งเต็มไปด้วยฝูงปลา น้อยใหญ่ โขดหินที่ตั้งระเกะระกะ ปะการัง และอื่นๆ มีสีสันแปลกๆ สวยงามมาก ประกอบกับ บริเวณรอบเกาะมีถ้ำสวยงาม หลายแห่ง ปากถ้ำบางแห่งเป็นที่ เหมาะสำหรับนั่งพักผ่อน นับว่าที่แห่งนี้เป็นที่น่าเที่ยวแห่ง หนึ่งของเกาะพะงัน ( T H A I T O U R . C O M [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 1 0 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 5 ตุล า ค ม 2 5 6 4 HTTPS://WWW.THAI-TOUR.COM/PLACE/SURATTHANI/KOPHANGAN/2505)

26 ภาพที่ 19 ท่าเทียบเรือโฉลกหลำ อ่าวโฉลกหลำตั้งอยู่ในหมู่ที่ 7 ห า ด โ ฉ ล ก ห ลำ บ้านโฉลกหลำ เป็ นอ่าวที่อยู่บน ท า ง ต อ น เ ห นื อ ข อ ง เ ก า ะ พ ะ งั น HAAD- มีหาดทรายขาวละเอียดเป็ นครึ่ง CHALOKLUM วงกลมทอดยาวประมาณ 1 P h o t o b y : F a c e b o o k ผู้ ใ ช้ ง า น กิโลเมตร สุดปลายหาดเป็ น Aekkalak Vivattananon ภูเขาทั้งสองด้าน มีท่าเทียบเรือ ประมงเล็ก ๆ ของหมู่บ้าน ริมหาดทรายมีต้นมะพร้าวและต้นสนให้เห็นอยู่มากมาย ในอดีตอ่าว โฉลกหลำเป็ นที่จอดเรือในอดีตเพื่ อหลบมรสุมและพั กรับน้ำจืดหาซื้อ เสบียง แม้ในปั จจุบันจะมีกิจการรีสอร์ท ร้านอาหารเกิดขึ้นมากมาย ก็ตาม แต่อ่าวโฉลกหลำนั้นยังคงมวิถีชาวบ้านให้ได้เห็นอยู่เสมอ เช่น การตากหมึกแห้ง ปลาเค็ม และเรือประมงชานฝั่ ง เป็ นต้น ( น า ง สุว ร ร ณี เ ฮ ง ย้ง , สัม ภ า ษ ณ์ 1 2 ตุล า ค ม 2 5 6 4 )

27 ภาพที่ 20 หาดแม่หาด หาดแม่หาดเป็ นที่เที่ยว ห า ด แ ม่ ห า ด เกาะพะงัน ชายหาดที่สวยงาม HAAD- ม า ก อี ก แ ห่ ง ห นึ่ ง ข อ ง MAEHAAD เกาะพะงัน สามารถเช่าเรือ ห รื อ นั่ ง ร ถ ส อ ง แ ถ ว จ า ก ท้ อ ง ศาลาได้ ที่นี่มีทะเลแหวกให้ P h o t o b y : ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว สุ ร า ษ ฎ ร์ธ า นี เห็นในช่วงเช้า ชายหาดทอด ยาว มีที่พั กรายเรียงไม่เบียด เสียดกันเกินไป ในช่วงเดือน มี น า ค ม ถึ ง เ ดื อ น พ ฤ ษ ภ า ค ม น้ำ จ ะ ล ง จ น เ กิ ด สั น ท ร า ย ย า ว ประมาณ 200 เมตร บ ร ร ย า ก า ศ ยั ง ส ว ย ง า ม ต า ม ธ ร ร ม ช า ติ ( 1 5 ที่ เ ที่ ย ว เ ก า ะ พ ะ งั น [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 1 9 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 5 ตุล า ค ม 2 5 6 4 HTTPS://WWW.WONGNAI.COM/LISTINGS/ATTRACTIONS-KOH-PHA-NGAN)

28 ภาพที่ 21 เกาะม้า เกาะม้าเป็นหนึ่งจุดที่ได้รับความ เ ก า ะ ม้ า นิยมจากนักดำน้ำที่เกาะพะงัน ที่เที่ยวเกาะพะงันนี้เป็นจุดที่มี KOH-MAH ความหลากหลายของปะการัง BEACH ปะการังอ่อน ปลา และดอกไม้ ทะเล อยู่ใกล้กับหาดแม่หาด รอบ ๆ เกาะมีแนวปะการังที่ Photo by : ชื่ อผู้ใช้ \"น้องสมใจ\" สมบูรณ์และสวยงามที่สุด สมาชิกเพจ wong nai บนเกาะพะงัน อีกทั้งยังเป็นเกาะที่ เงียบสงบ คนไม่พลุกพล่าน อีกด้วย (15 ที่เที่ยวเกาะพะงัน [ออนไลน์].2019,สืบค้นเมื่ อ 15 ตุลาคม 2564 HTTPS://WWW.WONGNAI.COM/LISTINGS/ATTRACTIONS-KOH-PHA-NGAN)

29 ภาพที่ 22 หาดสลัด ห า ด ส ลั ด หาดสลัดตั้งอยู่ในหมู่ที่ 8 บ้านศรีธนูเป็ นหาดที่มีตำนาน HAAD- ม า จ า ก ก ลุ่ ม โ จ ร ส ลั ด ก ลุ่ ม ห นึ่ ง SALAD ที่ เ ค ย ม า จ อ ด เ รื อ ซ่ อ น ตั ว ที่ นี่ Photo by : ชื่ อผู้ใช้ \"น้องสมใจ\" จนกลายเป็ นที่มาของชื่อ สมาชิกเพจ wong nai “หาดสลัด” ซึ่งหาดนี้เป็ นหาด ที่ ส ว ย ง า ม แ ล ะ ค่ อ น ข้ า ง ที่ จ ะ ส่ ว น ตั ว ผู้ ค น ไ ม่ พ ลุ ก พ ล่ า น ม า ก นั ก หากจะมาเล่นน้ำที่หาดสลัด แ น ะ นำ ว่ า ใ ห้ ม า ใ น ช่ ว ง เ ดื อ น พฤศจิกายน - เดือนเมษายน จะเป็ นช่วงที่มีน้ำสูงในระดับที่ ล ง เ ล่ น ไ ด้ ( 1 5 ที่ เ ที่ ย ว เ ก า ะ พ ะ งั น [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 1 9 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 5 ตุล า ค ม 2 5 6 4 HTTPS://WWW.WONGNAI.COM/LISTINGS/ATTRACTIONS-KOH-PHA-NGAN)

30 ภาพที่ 23 หาดยาว หาดยาว HAAD- หาดยาวเป็นหาดทางฝั่ งตะวันตก ของเกาะพะงันที่มีความสวยงาม YAAW อีกหนึ่งหาด มีทรายขาวสะอาด โค้งยาวราว 1 กิโลเมตร ฝั่ งซ้าย และขวาของหาดมีแนวปะการังอยู่ ตามแนวหิน แต่อาจไม่ค่อย Photo by : เพจท่องเที่ยว Thailand สวยงามมากนัก บริเวณหน้าหาด Toursiam Directory น้ำใสเหมาะกับการว่ายน้ำเล่น (นายสินาท เทศเจริญ,สัมภาษณ์ 13 ตุลาคม 2564)

31 ภาพที่ 24 หาดเจ้าเภา ห า ด เ จ้ า เ ภ า ห า ด เ จ้ า เ ภ า มี ห า ด ท ร า ย สี ข า ว นวลยาวประมาณ 600 เมตร HAAD- มี ทิ ว ต้ น ม ะ พ ร้ า ว อ ยู่ เ กื อ บ ต ล อ ด GAOPAO แนวหาด ทำให้ดูร่มรื่น มีเงา P h o t o b y : เ พ จ ท่ อ ง เ ที่ ย ว ต้ น ไ ม้ พ อ ใ ห้ น อ น เ ล่ น อ่ า น ThailandToursiam Directory หนังสือ หรือจะลงเล่นน้ำก็ได้ ( น า ย สิน า ท เ ท ศ เ จ ริญ , สัม ภ า ษ ณ์ 1 3 ตุล า ค ม 2 5 6 4 )

32 ภาพที่ 25 หาดศรีธนู ห า ด ศ รี ธ นู อ่าวศรีธนูยังเป็ นอีกหาดที่มี ค ว า ม ส ว ย ง า ม อี ก แ ห่ ง ห นึ่ ง HAAD ชายหาดทอดยาว 800 เมตร SRITANOO ลงเล่นน้ำได้ หรือจะมาชม พ ร ะ อ า ทิ ต ย์ ต ก ก็ ส ว ย ง า ม P h o t o b y : F a c e b o o k ผู้ ใ ช้ ง า น ไม่แพ้ หาดไหน แนะนำหาดนี้ Aekkalak Vivattananon สำ ห รั บ ค น ที่ ช อ บ แ ล ะ รั ก ใ น ค ว า ม ส ง บ ห รื อ ต้ อ ง ก า ร น อ น อ า บ แ ด ด ห รื อ น อ น อ่ า น หนังสือสักเล่มพั กผ่อน ร่ า ง ก า ย อีกทั้งยังเป็ นอ่าวที่เรือประมง ใช้เป็ นที่จอดพั ก หลบมรสุม ซ่อมแซมเรือ พร้อมทั้งเป็ นที่ ขึ้ น เ รื อ ข อ ง ช า ว ป ร ะ ม ง แต่ถ้าเป็ นหน้ามรสุมคลื่นลม จ ะ แ ร ง ม า ก แ ล ะ ไ ม่ ส า ม า ร ถ ล ง เ ล่ น น้ำ ไ ด้ ” ( 1 5 ที่ เ ที่ ย ว เ ก า ะ พ ะ งั น [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 1 9 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 5 ตุล า ค ม 2 5 6 4 HTTPS://WWW.WONGNAI.COM/LISTINGS/ATTRACTIONS-KOH-PHA-NGAN)

33 ภาพที่ 26 อุทยานแห่งชาติน้ำตกแพง อุ ท ย า น แ ห่ ง ช า ติ น้ำ ต ก แ พ ง ในปี 2510 พระครูสุภัทรธรรมาภิรม (วิธูร ธรรมวโร) เจ้าอาวาสวัดราษฎร์เจริญ PANG ตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน WATER FALL จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้ริเริ่มก่อตั้ง “วนอุทยานน้ำตกแพง” ขึ้นในบริเวณน้ำตก P h o t o b y : รัน เ ว ย์ ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย แพง บ้านมะเดื่อหวาน ตำบลเกาะพะงัน โดย เห็นว่าพื้นที่ดังกล่าวมีความอุดมสมบูรณ์ มี น้ำตกสวยงาม มีสัตว์ป่าชุกชุม อยู่ใกล้ชุมชน และได้เริ่มมีชาวบ้านเข้าไปบุกรุกจับจองพื้นที่ ในปี 2530 นายประทีป ทวยเจริญ สมาชิกสภาจังหวัดเขตอำเภอเกาะพะงันได้มีหนังสือ ถึงกรมป่าไม้ว่า พื้นที่ของเกาะพะงันซึ่งเป็นป่าสงวนแห่งชาติป่าเกาะพะงัน มีธารน้ำตก ป่าไม้ และสัตว์ป่าที่อุดมสมบูรณ์ สามารถที่จะพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวต่อไปในอนาคต จึงเสนอให้กรมป่าไม้ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ ต่อมาในปี 2532 กรมป่าไม้โดยกองอุทยานแห่งชาติได้สั่งการให้เจ้าหน้าที่มาดำเนินการ สำรวจพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าเกาะพะงัน ป่าน้ำตกธารเสด็จ ป่าเขาลาดแก้ว ป่าเขาค่าย ป่าเขา ตาหลวง ป่าเขาหินนก ป่าแหลมโพธิ์-แหลมกะทะคว่ำ และป่าเขาไฟไหม้ เพื่อเตรียมการประกาศ เป็น “อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน” ซึ่งต่อมาได้มีการสำรวจเพิ่มเติมหมู่เกาะรอบๆ เกาะพะงัน พื้นที่ทั้งหมดประมาณ 28,116 ไร่ ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 123 เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2561 ( สำ นั ก อุ ท ย า น แ ห่ง ช า ติ ก ร ม อุ ท ย า น แ ห่ง ช า ติ สัต ว์ป่า แ ล ะ พัน ธ์พืช [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 1 7 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 6 ตุล า ค ม 2 5 6 4 H T T P : / / P A R K . D N P . G O . T H / V I S I T O R / N A T I O N P A R K S H O W . P H P ? PTA_CODE=9143)

34 ภาพที่ 27 อ่าววกตุ่ม อ่ า ว ว ก ตุ่ ม อ่าววกตุ่มตั้งอยู่ในหมู่ที่ 8 บ้านศรีธนู ติดกับอ่าวศรีธนู WOKTUM- BEACH หาดนี้มีที่พั กไม่มากนัก จึ ง ค่ อ น ข้ า ง ที่ จ ะ เ งี ย บ ส ง บ P h o t o b y : F a c e b o o k ผู้ ใ ช้ ง า น เหมือนเป็ นหาดส่วนตัว Aekkalak Vivattananon ตัวหาดมีความยาวเพี ยงแค่ 400 เมตรเท่านั้น กิ จ ก ร ร ม ข อ ง ห า ด ส น คื อ นั่ ง เ รื อ อ อ ก ไ ป ต ก ป ล า ที่หน้าหาด ปลาที่ได้จะเห็นก็ จะเป็ นปลาเก๋า หรือปลา กระพง ห า ก ต้ อ ง ก า ร จ ะ ดำ น้ำ ช ม ป ะ ก า รั ง ห น้ า ห า ด ที่ นี่ เ ค้ า ก็ มี อุ ป ก ร ณ์ ดำ น้ำ ตื้ น ใ ห้ เ ช่ า ที่ หน้าหาดเลย ราคาไม่แพง อำ น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก ใ ห้ กั บ นั ก ท่ อ ง เ ที่ ย ว ( 1 5 ที่ เ ที่ ย ว เ ก า ะ พ ะ งั น [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 1 9 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 5 ตุล า ค ม 2 5 6 4 HTTPS://WWW.WONGNAI.COM/LISTINGS/ATTRACTIONS-KOH-PHA-NGAN)

35 ภาพที่ 28 ถนนคนเดินท้องศาลา ถ น น ค น เ ดิ น ท้ อ ง ศ า ล า ถ น น ค น เ ดิ น ท้ อ ง ศ า ล า ตั้ ง อ ยู่ ใ น ถนนตลาดเก่า หมู่ 1 บ้าน THONGSALA ท้องศาลา ตำบลเกาะพะงัน WALKING STREET เ กิ ด ขึ้ น จ า ก ก า ร ร ว ม ตั ว กั น ข อ ง พ่ อค้าแม่ค้าเพื่ อขายสินค้าต่าง P h o t o b y : รัน เ ว ย์ ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ๆ ทั้งของกินและของใช้ รวม ไ ป ถึ ง ข อ ง ขึ้ น ชื่ อ บ น เ ก า ะ พ ะ งั น ถ น น ค น เ ดิ น ท้ อ ง ศ า ล า จ ะ ตั้ ง ทุ ก ๆ วันเสาร์ นักท่องเที่ยวสา ม า ร ม า เ ที่ ย ว ช ม ซื้ อ สิ น แ ล ะ ผลิตภัณฑ์พื้ นบ้าน นับเป็ นจุด ท่ อ ง เ ที่ ย ว สำ คั ญ อี ก แ ห่ ง ห นึ่ ง เ ล ย ก็ ว่ า ไ ด้ ( 1 5 ที่ เ ที่ ย ว เ ก า ะ พ ะ งั น [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 1 9 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 5 ตุล า ค ม 2 5 6 4 HTTPS://WWW.WONGNAI.COM/LISTINGS/ATTRACTIONS-KOH-PHA-NGAN)

36 ภาพที่ 29 ถนนคนเดินโฉลกหลำ ถ น น ค น เ ดิ น โ ฉ ล ก ห ลำ ถ น น ค น เ ดิ น บ้ า น โ ฉ ล ก ห ลำ ตั้งอยู่ในหมู่ 7 บ้านโฉลกหลำ CHALOKLUM ตำบลเกาะพะงัน เกิดขึ้นจากผู้นำ WALKING ชุ ม ช น เ ล็ ง เ ห็ น ถึ ง บ ร ร ย า ก า ศ ย า ม STREET เ ย็ น ที่ ส ว ย ง า ม ข อ ง อ่ า ว โ ฉ ล ก ห ลำ เ ห ม า ะ แ ก่ ก า ร นั่ ง ท า น อ า ห า ร แ ล ะ P h o t o b y : F a c e b o o k ผู้ ใ ช้ ง า น พั กผ่อนเป็ นอย่างมาก รวมกับ Aekkalak Vivattananon ต้องการให้เป็ นสถานที่ท่องเที่ยว แ ห่ ง ใ ห ม่ แ ล ะ ยิ่ ง ไ ป ก ว่ า นั้ น ต้ อ ง ก า ร ส ร้ า ง ร า ย ไ ด้ ใ ห้ กั บ ค น ใ น ชุ ม ช น ถนนคนเดินโฉลกหลำจะตั้งทุก ๆ วันอาทิตย์ จำหน่ายอาหารไทย และนานาชาติ มีการแสดงดนตรี โดยนักดนตรีท้องถิ่น สร้าง บรรยากาศชาวเลได้เป็ นอย่างดี และยังมีการจำหน่ายผลิตภัณฑ์พื้ น บ้านที่แปลกตาไปเป็ นของฝาก เล็ก ๆ น้อย ๆ ได้อีกด้วย ( น า ง ส า ว ศ ศิ เ ก ตุ แ ช่ม ชื่ น , สัม ภ า ษ ณ์ 1 3 ตุล า ค ม 2 5 6 4 )

4.2 แหล่งโบราณสถาน 37 Photo by : Facebook ผู้ใช้งาน ณรงค์ ดาศรี ภาพที่ 30 วัดมะเดื่อหวาน วัดมธุรวรราม (วัดมะเดื่อหวาน) วั ดมธุ รวรารามเ ป็ นวั ดราษฎร์ สั งกั ดคณะสงฆ์ ฝ่ายมหานิ กาย ตั้ งอยู่ ในตำบลเ กาะพะงั น อำเ ภอเ กาะพะงั น จั งหวั ดสุ ราษฎร์ ธานี เ ดิ มชื่ อวั ด มะเ ดื่ อหวาน ก่ อตั้ งเ มื่ อ พ. ศ. 2149 สมั ยกรุ งศรี อยุ ธยา ในรั ชกาลสมเ ด็ จ พระเ อกาทศรถ ได้ รั บพระราชทานวิ สุ งคามสี มาเ มื่ อ พ. ศ. 2239 ปูชนี ยวั ตถุ ที่ สำคั ญ คื อ พระพุ ทธรู ปศิ ลายวง [ ศิ -ลา-ยวง] หรื อ พระพุ ทธรู ปหยกขาว ศิ ลปะเ มื องมั ณฑะเ ลย์ ประเ ทศพม่ า อายุ มากกว่ า 100 ปี อั ญเ ชิ ญมาจากพม่ าพร้ อมพระศิ ลายวงองค์ อื่ น ๆ ที่ ประดิ ษฐาน อยู่ ในอำเ ภอเ กาะสมุ ยและอำเ ภอเ กาะพะงั นรวมกั น 8 องค์ โดยวั ดมธุ รวราราม จั ดสร้ างพระวิ หารประดิ ษฐานองค์ พระศิ ลายวง นามว่ า หลวงพ่ อเ พชร ให้ ประชาชนกราบไหว้ สั กการะ ด้ านหน้ าของ หลวงพ่ อเ พชรเ ป็ นที่ ประดิ ษฐานรอยพระพุ ทธบาทจำลอง ซึ่ งต้ องเ ดิ นขึ้ น บั นไดทอดยาวราว 180 ขั้ น มี งานประเ พณี นมั สการเ ป็ นประจำทุ กปี วั ดมธุ รวราราม ถื อเ ป็ นวั ดเ ก่ าแก่ ที่ สุ ดของอำเ ภอเ กาะพะงั น มี พระ เ กจิ อาจารย์ ที่ มี ชื่ อเ สี ยง หลายรุ ปด้ วยกั นเ ช่ น พระครู วิ บู ลย์ ธรรมสาร หลวงปู่เ พชร วชิ โร พระสมุ ห์ เ วี ยน สี ลสาโร และพระครู สุ ภั ทรธรรมาภิ รม หลวงพ่ อหลบ ธั มมวโร ( วัด ม ธุ ร ว ร ร า ม [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 2 1 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 9 กั น ย า ย น 2 5 6 4 HTTPS://TH.M.WIKIPEDIA.ORG/WIKI)

38 Photo by : Facebook ผู้ใช้งาน Aekkalak Vivattananon ภาพที่ 31 วัดอัมพวัน วัดอัมพวัน วั ดอั มพวั น เ ป็ นวั ดราษฎร์ สั งกั ดคณะสงฆ์ ฝ่ายมหานิ กาย ตั้ งอยู่ ใน ตำบลเ กาะพะงั น อำเ ภอเ กาะพะงั น จั งหวั ดสุ ราษฎร์ ธานี ที่ ตั้ งวั ด เ นื้ อที่ 12 ไร่ 53 ตารางวา ก่ อตั้ งเ มื่ อ พ. ศ. 2300 ได้ รั บพระราชทาน วิ สุ งคามสี มาเ มื่ อ พ. ศ. 2313 วั ดอั มพวั นมี พระเ กจิ ยุ คเ ก่ าผู้ มากด้ วย วิ ทยาอาคมและเ มตตาบารมี ธรรม คื อ หลวงพ่ อเ พชร วชิ โร เ หรี ยญรู ป เ หมื อนรุ่ นแรกของท่ าน สร้ างเ มื่ อ พ. ศ. 2463 (บางแห่ งบอกว่ าสร้ าง พ. ศ. 2465, 2467, 2468) ได้ รั บการยกย่ องให้ เ ป็ นเ หรี ยญสำคั ญของ ภาคใต้ ถื อเ ป็ น \"เ หรี ยญพระสงฆ์ เ หรี ยญแรกและเ ก่ าแก่ ที่ สุ ด\" ที่ มี ค่ านิ ยม สู งที่ สุ ด และเ ป็ นเ หรี ยญที่ หายากยิ่ งในปั จจุ บั น อาคารเ สนาสนะที่ สำคั ญ ได้ แก่ อุ โบสถกว้ าง 8 เ มตร ยาว 12 เ มตร เ ป็ นอาคาคอนกรี ตเ สริ มเ หล็ ก ศาลาการเ ปรี ยญ กว้ าง 10 เ มตร ยาว 12 เ มตร เ ป็ นอาคาร คอนกรี ตเ สริ มเ หล็ ก กุ ฏิ สงฆ์ จำนวน 6 หลั ง ได้ บู รณะทำใหม่ 5 หลั ง เ มื่ อ พ. ศ. 2554 และมี มณฑปหลวงพ่ อเ พชร วชิ โร โรงฉั น 1 หลั ง เ ป็ นไม้ ( วัด อั ม พ วัน [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 2 1 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 9 กั น ย า ย น 2 5 6 4 HTTPS://TH.M.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/)

39 Photo by : Facebook เพจวัดภูเขาน้อย เกาะพะงัน ภาพที่ 32 วัดภูเขาน้อย วัดภูเขาน้อย วั ดภู เ ขาน้ อย สร้ างขึ้ นโดยหลวงพ่ อเ พชร วชิ โร หรื อพระครู วิ บู ลย์ ธรรมสาร เ มื่ อปี พ. ศ. 2432 ท่ านเ ป็ นหนึ่ งในภิ กษุ ที่ น่ าเ ลื่ อมใสยิ่ งของ จั งหวั ดสุ ราษฎร์ ธานี ผู้ เ ป็ นที่ เ คารพนั บถื อของชาวเ กาะพะงั นเ ป็ นอย่ างยิ่ ง ท่ านเ ป็ นคนเ กาะพะงั นโดยกำเ นิ ด เ กิ ดที่ บ้ านมะเ ดื่ อหวานในปี พ. ศ. 2390 เ คยดำรงตำแหน่ งเ จ้ าอาวาสวั ดอั มพวั นอยู่ ได้ ระยะหนึ่ งจึ งได้ สร้ างวั ดภู เ ขา น้ อยขึ้ น สิ่ งที่ น่ าสนใจในวั ดภู เ ขาน้ อย ภายในวั ดมี หลั กฐานแห่ งความอั ศจรรย์ คื อรอยเ ท้ าของหลวงพ่ อเ พชรที่ ปรากฏอยู่ หลายแห่ ง แม้ จะผ่ านมาเ ป็ นเ วลา นั บได้ ร่ วมร้ อยปี แล้ วนั บแต่ หลวงพ่ อเ พชรมรณภาพไป โดยเ ล่ ากั นว่ า บริ เ วณที่ ปรากฏรอยเ ท้ าของท่ านในสมั ยหลวงพ่ อเ พชรยั งมี ชี วิ ตอยู่ เ ป็ นเ ขต หวงห้ าม พระเ ณรไม่ สามารถเ ข้ าไปได้ เ ป็ นที่ หลวงพ่ อเ พชรใช้ เ ป็ นที่ สำหรั บ วิ ปั สสนา ปลี กวิ เ วก ปั จจุ บั นมี การสร้ างมณฑปครอบไว้ เ พื่ อให้ ผู้ ที่ ศรั ทธา ได้ สั กการะบู ชา

40 วัดภูเขาน้อย (ต่อ) ในปี พ. ศ. 2540 วั ดภู เ ขาน้ อยได้ รั บการขึ้ นทะเ บี ยนเ ป็ นโบราณสถาน ที่ มี คุ ณค่ าทางประวั ติ ศาสตร์ โดยกรมศิ ลปากร โดยมี สิ่ งก่ อสร้ างสำคั ญอั น ได้ แก่ เ จดี ย์ บรรจุ พระบรมสารี ริ กธาตุ มี ลั กษณะเ ป็ นเ จดี ย์ ทรงปราสาทสี ขาว มี ความสู ง 10 เ มตร มี เ จดี ย์ บริ วารล้ อมรอบ 8 กลุ่ ม โดยเ จดี ย์ บริ วารแต่ ละองค์ มี รู ปแบบทางสถาปั ตยกรรมแตกต่ างกั นไป อาทิ เ ช่ น เ จดี ย์ ทรงแปดเ หลี่ ยม เ จดี ย์ ทรงระฆั ง เ จดี ย์ ย่ อมุ มไม้ สิ บสอง เ จดี ย์ ทรง ปราสาท เ จดี ย์ ยกเ ก็ จแบบพม่ า เ ป็ นต้ น และมี การประดั บตกแต่ งรอบฐาน ด้ วยเ ครื่ องถ้ วยจี น นอกจากนี้ ภายในวั ดภู เ ขาน้ อยยั งมี อุ โบสถหลั งเ ก่ า จั ดเ ป็ นหนึ่ งใน อุ โบสถที่ มี ขนาดเ ล็ กที่ สุ ดในประเ ทศไทยภายในประดิ ษฐานพระพุ ทธรู ปปูน ปั้ นปางมารวิ ชั ย ลงรั กปิ ดทอง ประทั บนั่ งบนฐานชุ กชี ปูนปั้ นลายกลี บบั วปิ ด ทองประดั บกระจกและมี ผ้ าทิ พย์ ปูนปั้ นประดั บด้ วยลายดอกไม้ ปิ ดทอง ประดั บอยู่ ตรงกลางฐาน และทำเ ลที่ ตั้ งของวั ดภู เ ขาน้ อยตั้ งอยู่ บนยอดเ ขา ที่ มี บรรยากาศเ งี ยบสงบ ทางวั ดจึ งจั ดให้ เ ป็ นสถานที่ นั่ งวิ ปั สสนากรรมฐาน มี การสร้ างศาลาความสู ง 3 ชั้ นเ พื่ อเ ป็ นสถานที่ วิ ปั สสนาสำหรั บญาติ โยม และสำหรั บรองรั บกิ จกรรมอบรมสามเ ณรช่ วงปิ ดเ ทอม เ รี ยกว่ าสามเ ณร ใจเ พชรที่ มี จั ดขึ้ นทุ กๆ ปี นั กท่ องเ ที่ ยวทั้ งชาวไทยและชาวต่ างชาติ (บางส่ วน) ที่ ได้ ศึ กษาเ รี ยนรู้ ประวั ติ ศาสตร์ ของเ กาะพะงั น จึ งนิ ยมเ ดิ นทางไปวั ดภู เ ขาน้ อยที่ ถื อว่ าเ ป้น สถานที่ ที่ น่ าสนใจแห่ งหนึ่ งที่ ไม่ ควรพลาดเ มื่ อเ ดิ นทางไปถึ งเ กาะพะงั น โดย เ ฉพาะเ พื่ อไปสั กการะและขอพรบารมี จากหลวงพ่ อเ พชร เ กจิ ชื่ อดั งแห่ ง เ กาะพะงั น ( วัด ภูเ ข า น้ อ ย [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 2 1 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 9 กั น ย า ย น 2 5 6 4 HTTP://WWW.RKATOUR.COM)

41 Photo by : สุนิสา ที่มาhttps://steemit.com/thai/@sunisa ภาพที่ 33 วัดสมัยคงคา วัดสมัยคงคา สั งกั ดคณะสงฆ์ มหานิ กาย เ ชื่ อกั นว่ า วั ดสมั ยคงคาเ ป็ นวั กแรกที่ สร้ าง ขึ้ นบนเ กาะพะงั น เ พราะชุ มชนแรก บนเ กาะพะงั นคื อชุ มชนโฉลกบ้ านเ ก่ า (ตะโล๊ ะ-บาเ กา) คาดว่ าวั ดนี้ สร้ างขึ้ นเ มื่ อประมาณปี 2175 ได้ รั บ พระราชทานวิ สุ งคามสี มาเ มื่ อวั นที่ 20 ตุ ลาคม 2517 วั ดสมั ยคงคาจั ด เ ป็ นแหล่ งเ รี ยนรู้ ทางศาสนา ศิ ลปะและวั ฒนธรรมของชุ มชนโฉลกบ้ านเ ก่ า และอำเ ภอเ กาะพะงั น เ มื่ อเ ข้ าไปในบริ เ วณวั ดจะได้ พบกั บความร่ มรื่ นด้ วยมี การจั ดวาง อาคารเ สนาสนะแทรกตั วอยู่ ในสวนมะพร้ าว ซึ่ งสิ่ งต่ าง ๆ ภายในวั ดเ กิ ด ขึ้ นจากความร่ วมมื อร่ วมใจของวั ดกั บชุ มชนร่ วมกั นจั ดสร้ างขึ้ น สิ่ งที่ น่ า สนใจในวั ดสมั ยคงคา ได้ แก่ 1. อุ โบสถ อุ โบสถหลั งปั จจุ บั นมี การก่ อสร้ างแทนอุ โบสถหลั งเ ดิ ม คาดว่ าสร้ างขึ้ นก่ อนปี 2500 ซึ่ งปั จจุ บั นชำรุ ดทรุ ดโทรมไปตามกาลเ วลา พระพุ ทธยอดมงคล พระประธานประจำโบสถ์ ปาง- มารวิ ชั ย มี การสร้ างใบ เ สมากำแพงล้ อมรอบอุ โบสถ ใบเ สมามี การประดิ ดประดอยลวดลายอย่ าง สวยงาม ภายในบริ เ วณกำแพงอุ โบสถยั งปรากฏกองอิ ฐโบราณซึ่ งเ ชื่ อกั น ว่ าเ ป็ นอิ ฐที่ ใช้ ประกอบเ จดี ย์ โบราณ หรื อ อาจเ ป็ นอิ ฐจากอุ โบสถหลั งเ ก่ า ผู้ รู้ กล่ าวว่ าอิ ฐเ หล่ านี้ เ ป็ นอิ ฐแบบเ ดี ยวกั บอิ ฐที่ ใช้ ก่ อสร้ างวั ดเ วี ยง วั ดหลง อ. ไชยา จ. สุ ราษฎร์ ธานี

42 วัดสมัยคงคา (ต่อ) 2. ห้ องสมุ ดวั ดสมั ยคงคา อาคารหลั งนี้ สร้ างขึ้ นเ มื่ อปี พ. ศ. 2502 ปั จจุ บั นเ ป็ นกุ ฏิ - เ จ้ าอาวาส องค์ ปั จจุ บั น ภายในห้ องสมุ ดมี หนั งสื อเ กี่ ยว กั บพระพุ ทธศาสนา และพุ ทธประวั ติ จำนวนมาก สำหรั บพระสงฆ์ และผู้ สนใจ ทั่ วไปได้ เ ข้ ามาศึ กษาหาความรู้ นอกจากห้ องสมุ ดแห่ งนี้ จะให้ ความรู้ ด้ าน พระพุ ทธศาสนาแล้ ว ตั วอาคารยั งสามารถถ่ ายทอดสถาปั ตยกรรมของภาค ใต้ ได้ อี กด้ วย 3. บ่ อน้ำศั กดิ์ สิ ทธิ์ สร้ างขึ้ นด้ วยอิ ฐชนิ ดเ ดี ยวกั บอิ ฐในกองอิ ฐโบราณ ซึ่ งสั นนิ ษฐานว่ าเ ป็ นอิ ฐสมั ยเ ดี ยวกั บวั ดเ วี ยง วั ดหลง อ. ไชยา บ่ อน้ำนี้ มี ความสำคั ญคื อ เ ชื่ อกั นว่ าเ ป็ นบ่ อน้ำศั กดิ์ สิ ทธิ์ สามารถรั กษาโรคภั ยไข้ เ จ็ บ อาการปวดเ มื่ อยร่ างกาย และบ่ อน้ำนี้ จะมี น้ำตลอดทั้ งปี มี ผู้ รู้ เ ล่ าว่ าที่ ก้ นบ่ อ กรุ ด้ วยอิ ฐแดงเ ช่ นเ ดี ยวกั นและได้ มี การลงอั กขระกำกั บเ อาไว้ จึ งเ ป็ นเ หตุ ให้ น้ำในบ่ อมี สรรพคุ ณในทางรั กษาโรคดั งกล่ าว ( ฐ า น ข้อ มู ล ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว [ อ อ น ไ ล น์ ] . ไ ม่ป ร า ก ฎ ปี ที่ เ ผ ย แ พ ร่, สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 9 กั น ย า ย น 2 5 6 4 HTTP://WWW.ME-FI.COM/TOURISMDB)

43 Photo by : สุนิสา ที่มาhttps://steemit.com/thai/@sunisa ภาพที่ 34 วัดราษเจริญ วัดราษเจริญ ปั จจุ บั นตั้ งอยู่ ที่ หมู่ ที่ 1 บ้ านท้ องศาลา ตำบลเ กาะพะงั น อำเ ภอเ กาะพะงั น จั งหวั ดสุ ราษฎร์ ธานี เ ป็ นวั ดที่ รองรั บผู้ คนจากหมู่ บ้ าน ท้ องศาลา บ้ านดอนทราย บ้ านในวก และบ้ านในสวน บางส่ วนมี ประวั ติ วั ด จากถ้ำบอกเ ล่ าว่ าในสมั ยต้ นรั ตนโกสิ นทร์ บริ เ วณบ้ านท้ องศาลายั งเ ป็ นที่ รกร้ างว่ างเ ปล่ า ไม่ มี ผู้ คนอยู่ อาศั ย จนกระทั่ งสมั ยรั ชกาลที่ 3 หลั งจาก สงครามไทรบุ รี พวกแขกที่ เ คยเ ป็ นโจรสลั ดแล่ นเ รื อเ ข้ ามาแวะขึ้ นตาม หมู่ บ้ านต่ าง ๆ ในเ กาะพะงั นแล้ วทำการปล้ นจั บกุ มตั วผู้ หญิ งไปเ มื องแขก และได้ ยุ ติ การรุ กรานราวี สั นติ สุ ขได้ กลั บคื นสู่ สั งคมชาวเ กาะแล้ วผู้ คนจาก ชุ มชนดั้ งเ ดิ ม เ ช่ น บ้ านใต้ มะเ ดื่ อหวาน เ ป็ นต้ น ก็ เ ริ่ มเ ข้ ามาหั กล้ างถาง พง ณ บริ เ วณรรอบที่ ตั้ งวั ดราษฎร์ เ จริ ญในปั จจุ บั น ( วัด ร า ษ เ จ ริญ [ อ อ น ไ ล น์ ] . 2 0 2 1 , สืบ ค้ น เ มื่ อ 1 9 กั น ย า ย น 2 5 6 4 HTTPS://TH.M.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/)