สามัคคีเภทคำฉัน-converted

สามคั คีเภทคาฉนั โดย เ ล ข ท่ี 4 น า ย ปว ริ ศ ภูริ สุท ธิ รมย์ เ ล ข ท่ี 1 6 น า ย อ ชิ ต ะ จ งใจ จิ ต ร

คาประพนั ธ์ คาประพนั ธ์ที่ใช้แตง่ สามคั คีเภทคาฉนั ท์นนั้ ใช้ฉนั ท์และกาพย์สลบั กนั จงึ เรียกว่า คาฉนั ท์ โดยมีฉนั ท์ถงึ ๒๐ ชนิดด้วยกนั นบั วา่ เป็นวรรณคดีคาฉนั ท์เลม่ หนง่ึ ที่อนชุ นรุ่นหลงั ยกย่องและนบั ถือเป็นแบบเร่ือยมา โดยเน้นจังหวะลหุ คือเสียงเบาอยา่ ง เคร่งครัด กาหนดเป็นสระเสียงสนั้ ไม่มีตวั สะกดเสมอ

เน้ือเร่ือง สามคั คเี ภทคาฉนั ท์ดาเนินเร่ืองโดยอิงประวตั ศิ าสตร์ครัง้ พทุ ธกาล วา่ ด้วยการใช้เลห่ ์อบุ ายทาลายความสามคั คีของเหล่ กษัตริย์ลิจฉวี กรุงเวสาลี แหง่ แคว้นวชั ชี เนือ้ ความนีม้ ีปรากฏในมหาปรินิพพานสตู ร แห่งพระไตรปิฎก และอรรถกถาสมุ งั คล วสิ าสินี โดยเลา่ ถงึ กษัตริย์ในสมยั โบราณ ทรงพระนามวา่ พระเจ้าอชาตศตั รู แห่งแคว้นมคธ ทรงมีอามาตย์คนสนิทชื่อ วสั สการพราหมณ์ ทรงมีดาริจะปราบแคว้นวชั ชี ซงึ่ มีกษัตริย์ลจิ ฉวีครอบครอง แตแ่ คว้นวชั ชีมีความเป็นปึกแผ่นและปกครองกนั ด้วยความสามคั คี พระเจ้าอชาตศตั รูปรึกษากบั วสั สการพราหมณ์เพื่อหาอบุ ายทาลายความสามคั คีของเหลา่ กษัตริย์ลจิ ฉวี โดยการแสร้ง เนรเทศวสั สการพราหมณ์ออกจากแคว้นมคธ เดินทางไปยงั เมืองเวสาลี แล้วทาอบุ ายจนได้เข้าเฝา้ กษัตริย์ลจิ ฉวี และในท่ีสดุ ได้เป็นครูสอนภาษาและศิลปวทิ ยาแก่ราชกมุ ารทงั้ หลาย ครัน้ ได้โอกาส ก็ทาอบุ ายให้ศษิ ย์แตกร้าวกนั จากความแตกร้าวของ เหลา่ กมุ าร จงึ มีการไปฟ้องร้องบิดาของตนซงึ่ เป็นกษัตริย์ จงึ เกิดการแตกร้าวระหว่างกษัตริย์ไปด้วย จนเกิดการววิ าท และ เป็นเหตใุ ห้ความสามคั คใี นหมกู่ ษตั ริย์ลจิ ฉวีถกู ทาลายลง เม่ือนนั้ พระเจ้าอชาตศตั รูจึงได้กรีธาทพั สเู่ มืองเวสาลี สามารถ ปราบแคว้นวชั ชีลงได้อย่างงา่ ยดาย โดยวสั สการพราหมณ์เป็นผ้มู าเปิดประตเู มืองให้แก่พระเจ้าอชาตศตั รู

ชนิดของฉนั ทท์ ่ีใชแ้ ต่ง กมลฉนั ท์, กาพย์ฉบงั , จิตรปทาฉนั ท์, โตฏกฉนั ท์, ภชุ งคประยาตฉนั ท์, มาณวกฉนั ท์, มาลนิ ีฉนั ท์, วสนั ตดิลกฉนั ท์, วงั สฏั ฐ ฉนั ท์, วิชชมุ มาลาฉนั ท์, สทั ทลุ วกิ กีฬิตฉนั ท์, สทั ธราฉนั ท์, สาลนิ ีฉนั ท์, สรุ างคนางค์ฉนั ท์, อินทรวเิ ชียรฉนั ท์, อินทรวงศ์ฉนั ท์, อีทิสงั ฉนั ท์, อปุ ชาตฉิ นั ท์, อปุ ัฏฐิตาฉนั ท์ และอเุ ปนทรวิเชียรฉนั ท์ อนงึ่ แม้จะใช้กาพย์ฉบงั แตก่ ็ยงั จดั ในหมวดของฉนั ท์ได้ ทงั้ นีก้ าพย์ฉบงั ที่ใช้ในเรื่อง กาหนดเป็นคาครุทงั้ หมด