ชนื่ ชมและขอบคณุ Building Character Through Stories Appreciation and Thanksgiving สงวนลขิ สิทธ์ 2011 สมาคมพระคริสตธรรมฮอ่ งกง, 2012 สมาคมพระคริสตธรรมไทย 1989 ภาษาไทยจากพระครสิ ตธรรมคมั ภีร์ ฉบับมาตรฐาน 2011 ภาษาองั กฤษจากพระคริสตธรรมคมั ภรี ์ New Revised Standard Version ภาพ สมาคมพระครสิ ตธรรมฮอ่ งกง 2011 Copyright 2011 Hong Kong Bible Society, 2012 Thailand Bible Society Thai Scripture text : Thai Standard Version 2011 English Scripture text : New Revised Standard Version 1989 Illustrations : 2011 Hong Kong Bible Society All Rights Reserved. หนังสือเล่มนี้สงวนลิขสิทธิ์ จัดพิมพ์ และเผยแพร่โดยสมาคมพระคริสตธรรมไทย ห้ามผู้ใดคัดลอก ทำ�ซ้ำ� หรือ เผยแพร่สว่ นหนง่ึ สว่ นใดหรือทั้งหมดของหนังสือเล่มนี้ในทุกสอ่ื ไม่วา่ จะเปน็ สื่ออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ หนงั สอื การบันทกึ เสียง หรือท่ีเก็บรักษาข้อมูลท่ีบุคคลอื่นสามารถเข้ามาดูได้ โดยมิได้รับอนุญาตจากสมาคมพระคริสตธรรมไทยอย่างเป็นลาย ลกั ษณ์อกั ษร All rights reserved. No part of this book may be reproduced or utilized in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording, or by any information storage and retrival system, without permission in writing from the publisher. Published by Thailand Bible Society by permission of The Hong Kong Bible Society Room 902, Oriental Centre, 67 Chatham Road South, Tsimshatsui, Kowloon, Hong Kong ผู้แปลและเรียบเรยี ง : ดารณี ประดบั ชนานรุ ตั น์ พมิ พค์ รง้ั ท่ี 1 : มถิ นุ ายน 2012 TBS 2012-3M : ISBN 978-6-167218-93-9 สงวนลขิ สทิ ธ์ิ จดั พมิ พ์ และเผยแพรโ่ ดย สมาคมพระคริสตธรรมไทย 319/52-55 ถนนวภิ าวดรี งั สติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงุ เทพฯ 10400 โทรศพั ท์ 0-2279-8341-4 โทรสาร 0-2616-0517 Website : www.thaibible.or.th, www.thaibible.net, e-mail : [email protected]
สารบัญ • Contents คำนำ .......................................................................................... IV Preface ถงึ คุณพอ คณุ แม ........................................................... VI To Parents วธิ อี านรวมกับลูกของทา น .................................... VIII Guide to Reading with Your Child ความปรารถนาของบุงขนดก .................................... 1 A Hairy Caterpillar’s Wish กวางไมรบู ญุ คณุ ............................................................ 9 The Ungrateful Deer ลอ็ คลอ็ ค นกอนิ ทรขี ้ีอิจฉา .................................... 17 Lok Lok the Jealous Eagle ดอกกุหลาบไมพ อใจตัวเอง ................................... 25 The Dissatisfied Rose มารซา กบั คาปค ..................................................... 33 Marsa and Kapak ของขวัญจากหมีนอ ย ................................................ 41 A Present from the Little Bear iii
ถงึ คณุ พอ คณุ แม ในวฒั นธรรมของคนไทยและคนเอเชียนั้น พอ แมจ ะไมคุนเคยกบั การแสดงความชนื่ ชมลกู ๆ ของตัว เองอยางเปดเผย นักจิตวิทยาและผู ใหคำปรึกษาแนะนำวา การช่ืนชมหรือการยอมรับท่ีไดจากคนอื่นน้ัน เปนสิ่งที่ มนษุ ยเ ราตอ งการและถอื เปน ความจำเปน ขนั้ พน้ื ฐาน คำพดู หนนุ ใจและคำชนื่ ชมทำใหค นเรากระตอื รนื รน และไดรบั พละกำลังใหมๆ ในชีวิต เราสามารถแสดงความชื่นชมคนอ่นื ไดสองแบบคือ 1. ชนื่ ชมคนอน่ื หรือลูกๆ ของเราในจุดดที ่เี ขามี : ตวั อยา งเชน เราสามารถแสดงความชน่ื ชมอยา งจริงใจท่ี เขาเกง คณติ ศาสตร 2. ชนื่ ชมลกู เมอ่ื เขาขยนั หรอื มคี วามพยายาม : เดก็ บางคนตอ งใชค วามพยายามมากในการเรยี นหรอื การไป ใหถ งึ เปาหมาย เราในฐานะพอแม ควรชน่ื ชมกับความพยายามของเขา แมเราจะยงั ไมเห็นผลดีทเ่ี กดิ ขึ้นใน ทันที พอแมมบี ทบาทสำคัญในการคนหาจุดเดนหรือความสามารถพิเศษของลูก ถา เราตอบสนองไวและ ใหการสนับสนุน ลูกจะพัฒนาความม่ันใจตนเองไดทีละนอย และในระหวางนั้นเขาเองจะเพลิดเพลินกับ การเรยี นรูงานตางๆ ท่ไี ดร ับมอบหมาย ในสงั คมของเรา เรามกั ภมู ิใจและยกยอ งผลงานดา นวชิ าการหรอื ประสทิ ธผิ ลในการทำงาน จงึ ไมค อ ย มีใครสังเกตเห็นความขยันหรือความพยายามท่ีมากเปนพิเศษของเด็ก เด็กสวนใหญจะไมใชเด็กอัจฉริยะ ของชั้นเรียนท่ีคนปรบมอื ใหซ ึง่ มีอยู 10% เทานัน้ การแสดงความช่นื ชมตอ งอาศยั การฝกหดั วิธีแสดงความชน่ื ชมท่ดี ีทสี่ ดุ คือการทำดว ยนำ้ ใสใจจรงิ โลกนเี้ ตม็ ดว ยคำชนื่ ชมทฉี่ าบฉวย และคำสรรเสรญิ ทท่ี ำดว ยมารยาท แตม ารยาทแบบนหี้ นนุ ใจไดน อ ยนดิ ผมจำไดว า เคยนำกลมุ ผปู กครองทอี่ ยากเรยี นรวู ธิ แี สดงความชนื่ ชม จๆู กม็ หี ญงิ สาวคนหนง่ึ ออกอาการเศรา โศก เธอบอกวา เธอไมอ ยากยกยอ งลกู สาวของเธอเลย เหตผุ ลกค็ อื ตง้ั แตเ ธอโตมาเธอเองไมเ คยไดร บั คำชน่ื ชมใดๆ จากพอ แมหรือผู ใหญ การชืน่ ชมตนเองหรอื คนอน่ื นัน้ จงึ มีสว นเกีย่ วของอยา งมากตอกันและกัน การมีใจที่เต็มดวยความขอบคุณ เปนส่ิงท่ีจำเปนสำหรับลูกและครอบครัวของเรา พระคัมภีรสอน วา “จงใหความออนสุภาพของทานท้ังหลายประจักษแกทุกคน องคพระผูเปนเจาทรงอยูใกลแลว อยา กระวนกระวายในสงิ่ ใดๆ เลย แตจ งทลู พระเจา ใหท รงทราบทกุ สง่ิ ทพี่ วกทา นขอ โดยการอธษิ ฐานและการ วงิ วอน พรอ มกบั การขอบพระคณุ แลว สนั ตสิ ขุ ของพระเจา ทเี่ กนิ ความเขา ใจ จะคมุ ครองจติ ใจและความคดิ ของทา นทง้ั หลายไวใ นพระเยซคู รสิ ต สดุ ทา ยนพ้ี น่ี อ งทง้ั หลาย ขอจงใครค รวญดสู งิ่ เหลา นค้ี อื สงิ่ ทเี่ ปน จรงิ สิ่งท่ีนานับถอื ส่งิ ท่ยี ุตธิ รรม สิง่ ท่ีบรสิ ุทธ์ิ สงิ่ ทน่ี า รัก ส่ิงทค่ี วรแกการสรรเสริญ รวมทั้งถา มีส่งิ ใดทย่ี อด เยยี่ ม ส่ิงใดที่นา ยกยอ ง” (ฟล ิปป 4:5-8) ความสามารถทจ่ี ะคดิ ในแงบวกและยนื หยดั ในสถานการณท ่ี ยากลำบาก คืออัญมณีลำ้ คา สำหรบั ดำเนนิ ชวี ติ แตละวัน vi
วธิ ีอานรวมกบั ลกู ของทาน • Guide to Reading with Your Child การอา นเปน วธิ ที ดี่ ที ช่ี ว ยพฒั นาความชำนาญดา นภาษา การใหพ อ แมอ า นหนงั สอื รว มกบั ลกู คอื บทบาทสำคญั ทจ่ี ะชวยใหเ ด็กสนใจรายละเอียดและเขา ใจลักษณะพเิ ศษของหนังสอื ไดด ยี ิง่ ข้ึน ประโยชนอ ื่นๆ ก็มี เชน ทำใหค วาม สมั พนั ธร ะหวางพอแมก บั เดก็ มมี ากขนึ้ และชว ยใหเดก็ ไดพฒั นาความสนใจในการอาน Reading is a good way to develop language skill. A parent reading with a child is playing the important role in guiding the child to observe details and to better understand the special features of a book. Other benefits include the nurturing of parent/child relationship and the development of the child’s interest in reading ลองคิดดู : เชื่อมโยงกับชวี ิตประจําวัน นทิ านทกุ เรอ่ื งจะมสี ว นหนงึ่ ทเ่ี รยี กวา “ลองคดิ ด”ู จดุ มงุ หมายคอื ใหเ ดก็ ไดห ยดุ พกั ระหวา งการอา น เดก็ ๆ จะ มีโอกาสใครครวญส่ิงทีอ่ ยูเ บ้อื งหลังนทิ าน และเช่ือมโยงมันเขากับชีวติ ประจำวนั เพอ่ื เปนบทเรียนหรอื เครอื่ งเตือน ใจ พอแมอาจใชร ปู แบบคำถามคำตอบในการชว ยใหเด็กเขาใจและรับการเสริมสรางคณุ คาในแงบ วก Let's think: a link to everyday life Every story has a section named “Let’s think”. This section aims to allow a pause in the reading. The child can then ponder on the message behind the story and to link the message to everyday life as a reminder or a lesson. Parents can use the “question & answer”style to lead children to understand and build up positive values. สรปุ : มบี ทเรียนใหเ รียนรู นิทานทกุ เร่อื งมีบทสรปุ ท่ชี ้ี ใหเ หน็ เร่อื งราวท่ีเช่ือมโยงกบั คำสอนในพระคัมภีร Conclusion : a lesson to learn Every story has a conclusion to point out a message which is linked to the teachings from the Bible. กิจกรรม : ปญญาทีแ่ สดงเปน การกระทาํ หนงั สือแตละเลมประกอบดวยกิจกรรม 6 อยา ง เชน การฝม อื การเขยี น เกมส ฯลฯ กจิ กรรมตางๆ ชว ย กระตุนใหเด็กรจู กั เนื้อหา การมสี วนรวมกท็ ำใหเด็กเรียนรูบทเรียนไดเ ร็ว Activity : wisdom in action There are 6 activities in each book, such as handicraft, writing, games etc. Through such activities, the messages from the stories are reinforced and the lessons are actively delivered through the child’s participation. โซนคําศัพท ศพั ทบ างคำทมี่ ปี ระโยชน (ทงั้ ภาษาไทยและภาษาองั กฤษ) จะปรากฏอยใู น “โซนคำศพั ท” เพอื่ ใหเ ดก็ สามารถ ทบทวนและนำคำเหลา นไ้ี ปใชใ นชวี ติ ประจำวนั ไดง า ย เดก็ ๆ จะไดเ พมิ่ พนู ทกั ษะทางดา นภาษาและเสรมิ สรา งลกั ษณะ นิสัยผานการอา นนทิ านเหลา น้ี Vocab Zone Some useful words ( both in Thai and English ) can be found in “Vocab Zone” so that children can make revision and use the words in their daily lives easily. Children can enhance their language proficiency and building their characters via reading stories. viii
พระองคทรงกระทำใหสรรพส่ิงงดงามตามวาระของมัน... (ปญญาจารย 3:11) He has made everything suitable for its time... (Ecclesiastes 3:11) 1
บงุ ขนดกคดิ วา ตวั มนั นา เกลยี ด มนั เดนิ อยา งเชอื่ งชา ในใจกบ็ น วา พระเจา ไม ยุติธรรม พระเจาไดยนิ เสยี งบนของมัน จงึ ถามวามันตอ งการอะไร A hairy caterpillar thought that he looked ugly and moved slowly. He blamed God for being so unfair. God heard his complaints and asked him what he wanted. God พระเจา , complaint บน วา 2
ลองคิดดู Let’s think 1. ถา เธอเปนบุง เธอจะขอใหพระเจาเปลยี่ นเธอใหดสู วยงามไหม? ทำไมละ ? 2. เธอคิดวาเธอมีเสนหหรือเปลา? ถามีบางคนมาวิจารณรูปรางหนาตาของเธอ เธอจะมีปฏิกิริยา อยา งไร? 3. ผลไมอะไรท่ีดูขางนอกนากิน แตรสชาติแย? แลวผลไมอะไรท่ีรสชาติดี แตดูขางนอกไมสวยเลย? ปกตเิ ธอเลือกผลไมอยางไร? 1. If you were the caterpillar, would you ask God to make you look beautiful? Why? 2. Do you think you are attractive? If someone criticises your looks, how do you react? 3. What fruit looks nice on the outside but doesn’t taste nice? What fruit tastes nice but doesn’t look nice on the outside? How do you usually choose your fruit? มองตัวเราวามีคา Valuing ourselves พระเจา สรา งจกั รวาลโดยใหสตั วและตน ไมแตละชนดิ มเี อกลักษณของมัน เพ่ือใหส ิ่งมีชวี ิตอยรู วม กันไดอยางกลมกลืน พระเจาก็สรางเราแตละคนในแบบฉบับของเราเอง เราจึงควรช่ืนชมกันและกัน และชื่นชมตัวเราเองดวย เราควรรับใชคนอ่ืนและถวายเกยี รตพิ ระเจาดว ยกำลงั ของเรา รปู กายภายนอกนนั้ เปน ของชว่ั คราวและสญู สลายไปตามกาลเวลา ความสวยงามภายในตา งหาก ที่ยง่ั ยนื และเปน ท่พี อพระทยั ของพระเจา God created the universe with unique species of animals and plants. All living things are meant to live together in harmony. God also created each of us with a special design. We should learn to appreciate each other and ourselves, so that we can serve others and glorify God with our strengths. External appearance is temporary and will disappear with time. Only beauty from within is everlasting and pleasing to God. 6
กิจกรรม • Activity จงขดี เครื่องหมายถกู หนาลกั ษณะของสตั วแ ตละตัว อยู ในนำ้ Aquatic Put a against the characteristics of each animal : พละกำลงั เร็ว สวยงาม Strength Speed Beauty สิงโต Lion เสือจากัวร Jaguar นกยงู Peacock กบ Frog สัตวชนดิ ไหนใน 4 ชนิดนีท้ เี่ ธอชอบมากท่สี ุด? ทำไม? Which of the four animals do you like best? Why? 7
เลาเรื่อง • Story telling สัตวทุกชนิดมีลักษณะเฉพาะของมัน มนุษยเราก็เปนแบบน้ัน มีคนพิการ มากมายท่ีรูจักพัฒนาสิ่งที่อยูภายในรวมถึงทาทีใหเปนไปในดานบวก พวกเขาจึง สามารถใหบ างสง่ิ แกส งั คมและถวายเกยี รติแดพระเจาได นคิ วจู ซิ คิ กเ็ ปน แบบนนั้ เขาเกดิ ทเ่ี มลเบริ น ในประเทศออสเตรเลยี ตอนเกดิ มาเขาไมม แี ขนไมม ขี า หมออธบิ ายไมไ ดว า ทำไมเขาถงึ เปน แบบนนั้ พอ ของเขาเปน นักเทศน เมอื่ เหน็ เขาเกิดมาในสภาพแบบนี้ หวั ใจของพอแมจึงแหลกสลาย ตอน แรกพอ ของเขาคดิ วา เขาอาจมีชวี ิตอยูไ ดไมนาน แตก ลบั กลายเปนวา เขาเปนเดก็ ท่ี มีสุขภาพดีแมไมมีแขนขา ถาวากันตามกฎหมายแลว เขาไมสามารถไปโรงเรียน ปกติได แตพอแมของเขาพยายามทุกวิถีทางและดวยการทรงนำอันนาอัศจรรย ของพระเจา ทำใหเขาสามารถเรียนรวมกบั เด็กปกติ ตอนอยูทโ่ี รงเรียน เขาถูกคนเมินหนแี ละถูกมองวา เปน ตวั ตลก แตด ว ยความชวยเหลอื ของพอแม เขาไดร ับ กำลงั และมคี วามเขา ใจ ซง่ึ ชว ยใหเ ขาสามารถเอาชนะอคตแิ ละความยากลำบากตา งๆ แมเ ขาจะไรแ ขนและไรข า แต เขาก็เปน มนษุ ยเ หมือนอยา งคนอืน่ เขามเี พอ่ื นใหมๆ หลายคนซง่ึ เปนพระพรท่มี าจากพระเจา ตอนนน้ี คิ มอี ายุ 20 ปแ ลว และเรยี นจบปรญิ ญาดา นการวางแผนการเงนิ และการบญั ชี เขาออกไปบรรยาย ทัว่ โลกเรือ่ งการตอสูด้นิ รนของเขา เขาเปน พยานถงึ ฤทธ์อิ ำนาจของพระเจาในชวี ติ ของเขา เขาวางแผนทีจ่ ะเขียน หนงั สือเก่ียวกบั ชีวติ ตัวเองเพ่ือแบง ปนเร่ืองราวและหนุนใจคนอืน่ ๆ Every animal has its own characteristics. We, as humans, have our strengths too. There are many disabled people who have developed a strong will and a positive attitude. They, too, can contribute to society and glorify God. Nick Vujicic is like this. He was born in Melbourne, Australia, with no limbs. Doctors could not explain why he was like this. His father was a minister and both his parents were heartbroken to see his condition when he was born. At first, his father thought Nick would not live long but he turned out to be a healthy baby, despite having no limbs. The law said that he could not go to an ordinary school, but his parents made great efforts and through God’s miraculous guidance he was able to enroll to learn with ordinary children. At school, people rejected him and made fun of him, but with the support of his parents he was able to develop strengths and understanding which allowed him to overcome prejudices and difficulties. Although he was limbless, he was the same as any human being. Through God’s blessings, he made many new friends. Nick is now in his 20s and has completed a degree in financial planning and accounting. He also gives talks around the world about his struggles, witnessing to God’s power in his life. He also plans to write a book about his life to share his story and encourage others. 8
จติ ใจของขาเอย จงถวายสาธุการแดพ ระยาหเ วห และอยาลมื พระราชกจิ อันมีพระคณุ ท้ังสน้ิ ของพระองค (สดุดี 103:2) Bless the Lord, O my soul; and do not forget all his benefits. (Psalm 103:2) 9
มีทูตสวรรคมาปรากฏ กลาววา “อยาหวาดกลัวเลย อยาหยุดใหความชวยเหลือใครเพราะการ กระทำของสัตวตวั เดียว จงเรียนรทู ี่จะรกั เพ่ือนบา นของเธอเหมอื นอยางพระเยซู แมมนุษยทำบาปตอ พระเจา แตพระองคกย็ งั มาตายแทนพวกเรา เราจึงควรเรียนรูทจ่ี ะเปนอยางพระเยซู” An angel appeared and said, “Don’t be frightened, don’t give up helping others because of the action of one animal. Learn to love your neighbours as Jesus did. Even though mankind had sinned against God, He still died for us. We should learn to be more like Jesus.” กิจกรรม • Activity ใหเ ราขอบคุณพอแมและเพ่อื นๆ ดว ยการทำน้ำผลไมพ ั้นช ใหพ วกเขา! Let’s thank our parents and friends by making them some fruit punch! วัตถดุ บิ • Materials ผลไมก ระปอง A tin of fruit 1 กระปอง สม An orange 1 ผล แอปเปล An apple 1 ผล น้ำเช่ือมผลทับทิม Grenadine 2/3 ถวย cup น้ำเซเวน อัพ 7Up drink 2 ลิตร litres น้ำแข็ง Ice 2-3 กอ น A few cubes วธิ ที ำ • Method 1. แชผลไมกระปองใหเ ยน็ เจี๊ยบ แลวเทสว นทีเ่ ปน น้ำทง้ิ ไป 2. เตมิ นำ้ เชื่อมผลทบั ทิมและนำ้ เซเวนอัพลงในผลไม แลวผสมรวมกบั น้ำแขง็ กบั ผลไมสด 1. Chill a tin of fruit and drain off the liquid. 2. Add the grenadine and 7Up to the fruit and combine with the ice and the fresh fruit. เกรด็ เลก็ เกร็ดนอย • Small Tip เธอสามารถหาซ้ือนำ้ เช่อื มผลทับทมิ ได ในซูเปอรม ารเ กต็ You can buy grenadine at the supermarket. 16 uld learn to be
อยา ทำสิง่ ใดดวยการชิงดหี รอื ถอื ดี แตจงถือวาคนอน่ื ดกี วาตวั ดวยใจถอม (ฟลปิ ป 2:3) Do nothing from selfish ambition or conceit, but in humility regard others as 17 better than yourselves. (Philippians 2:3)
ขณะทมี่ นั กำลงั จะตาย ลอ็ ค ลอ็ ค ตระหนกั วา มนั ถกู นายพรานหลอก แต มันกส็ ายเกนิ ไปแลว ลอ็ ค ล็อค กลายเปน เหยือ่ ของนายพรานเสยี เอง As he was dying, Lok Lok realised that the hunter had tricked him, but it was too late. Lok Lok became the hunter’s victim. 22
ขา แตพ ระยาหเ วห พระราชกิจของพระองคมากมายจริงๆ พระองคท รงสรางทุกสง่ิ ดว ยพระปญญา แผนดินโลกเต็มไปดวยสง่ิ ท่ีทรงสราง (สดดุ ี 104:24) O Lord, how manifold are your works! In wisdom you have made them all. (Psalm 104:24) 25
“ขาแตผูทรงสราง ทานทำใหฉันมีหนาตาสวยงามและมีกลิ่นหอม แต ทำไมทา นตอ งใหฉนั มหี นามทิ่มแทงพวกนี้? ฉนั ไมอยากมมี ัน...” วันรุงข้นึ กา นดอกกหุ ลาบเปลยี่ นจากผวิ ทเี่ ต็มดวยหนามกลายเปนผวิ ราบเรียบ ดอกกุหลาบมีความสขุ มาก และเริงราอยูในสายลม “Creator, You gave me a pretty face and sweet smell, but why did you give me these prickly thorns? I wish I didn’t have them...” The next morning, the stem of the rose changed from thorny to smooth. The rose was very happy and danced in the wind. Creator ผูทรงสรา ง, thorny เตม็ ดวยหนาม, smooth ราบเรยี บ 29
เพราะวาความโกรธของมนุษยไมกอ ใหเ กดิ ความชอบธรรมของพระเจา (ยากอบ 1:20) For your anger does not produce God's righteousness. (James 1:20) 33
สงิ่ ทตี่ าไมเหน็ หูไมไ ดย นิ และสง่ิ ท่ีใจมนุษยค ิดไมถงึ คอื สิ่งทพ่ี ระเจา ทรงจัดเตรียมไวส ำหรบั คนทั้งหลายทรี่ ักพระองค (1 โครินธ 2:9) What no eye has seen, nor ear heard, nor the human heart conceived, what God has 41 prepared for those who love him. (1 Corinthians 2:9)
แลวมนั กป็ ระหลาดใจ เม่ือพบวาถุงนน้ั วา งเปลา เมลด็ พืชหลน พืน้ ไป หมดแลวตอนมนั หกลม ! หมีนอยรอ งไห และเดนิ ทางกลบั บา น มนั รสู ึก ไมม ีความสุขเลย To his surprise, he found that it was empty. The seeds had all fallen out when he fell down! The little bear cried and went home feeling unhappy. ลองคิดดู Let’s think 1. ถาเธอเปนหมีนอ ยตัวนั้น เธอจะทำอยา งไรเมื่อพบวา ถุงน้ันวา งเปลา? 2. เธอจะทำอยางไร ถา เธอพยายามอยางหนักในการทำบางสง่ิ ใหส ำเร็จ แตกลับลม เหลว? เรอื่ งแบบ นีเ้ คยเกดิ กับเธอหรือเปลา? พระเจาเคยชว ยเธออยางไรในอดตี ? 1. If you were the little bear, what would you have done when you found out that your bag was empty? 2. What would you do if you had tried hard to achieve something but failed? Has this ever happened to you? How has God helped you in the past? 44 empty วางเปลา
Search
Read the Text Version
- 1 - 20
Pages: