ภาพความสำเรจ็ ของ การจัดการศกึ ษาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง โดย ดร.ศาลินา บุญเกื้อ ดร.นันทกาญจน์ ชินประหษั ฐ์ สนบั สนุน โดย ศนู ยส์ ถานศกึ ษาพอเพียง มูลนิธิยุวสถริ คุณ
บทสรุปสำหรบั ผู้บรหิ าร (Executive Summary) * ดร.ศาลนิ า บญุ เกือ้ * ดร.นันทกาญจน์ ชินประหษั ฐ์ นักวิจัย เกร่นิ นำ บทสรุปสำหรบั ผบู้ ริหารนี้ เปน็ การสงั เคราะหง์ านวิจยั 2 เรอื่ ง ท่ไี ด้ ดำเนินการศึกษาวิจัยการขับเคล่ือนการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพียงในสถานศึกษา คอื (1) การวิจัยเรื่อง การถอดบทเรียนและวิเคราะห์อัตลักษณ์ ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ (1.1) ศกึ ษากระบวนการในการพฒั นาสถานศกึ ษาพอเพยี ง สู่ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา (1.2) ศึกษาแนวคิด แนวปฏิบัติ หรือรูปแบบการพัฒนาสู่ความสำเร็จ และ ปจั จยั ทส่ี ำคญั ตอ่ ความสำเรจ็ ของศนู ยก์ ารเรยี นรตู้ ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงด้านการศึกษา และ (1.3) วิเคราะห์อัตลักษณ์ของศูนย์การเรียนรู้ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งดา้ นการศกึ ษา การวจิ ยั นเี้ ปน็ การวจิ ยั กรณีศึกษาศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้าน การศึกษา ท่ีมีการปฏิบัติเป็นเลิศ (Best Practice Cases) และมีความ หลากหลายทางภูมสิ ังคมและบริบทในทุกภูมภิ าค จำนวน 9 ศนู ย์การเรยี นรฯู้ โดยเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ และวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เน้ือหา (Content Analysis) 3ภาพความสำเร็จของ การจัดการศึกษาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง
(2) การวจิ ยั เรอื่ ง การศกึ ษาภาพความสำเรจ็ ของการจดั การศกึ ษา ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง การวจิ ยั ในครง้ั นเี้ ปน็ การวจิ ยั เชงิ สำรวจ (Survey Research) เพื่อศึกษา (2.1) ผลการดำเนินการตามกระบวนการ ขบั เคล่ือนหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงสสู่ ถานศึกษา (2.2) ความสำเร็จ ของการจดั การศกึ ษาตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง และ (2.3) ปจั จยั ที่ส่งผลต่อความสำเร็จโรงเรียนที่มีการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี ง โดยกลมุ่ ตวั อยา่ งในการศกึ ษาครง้ั น ี้ ประกอบดว้ ยสถานศกึ ษา 4 ประเภท คือ (1) ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้านการศึกษา (ศรร.) (2) สถานศกึ ษาพอเพยี งท่ีมผี ลงานการปฏิบัตทิ ี่เปน็ เลศิ (Best Practice: BP) (3) สถานศึกษาพอเพยี ง (สถพ.) และ (4) สถานศกึ ษา ทวั่ ไป โดยมแี หลง่ ผใู้ หข้ อ้ มลู ประกอบไปดว้ ย ผบู้ รหิ าร ครู นกั เรยี น และชมุ ชน ของโรงเรียน ได้แก่ คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้นำชุมชน ผ้ทู รงคณุ วฒุ ิ และ ผู้ปกครอง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม และวิเคราะห์ข้อมูล โดยใชส้ ถติ ิเชงิ บรรยาย การวเิ คราะห์ถดถอยพหุคณู (Multiple Regression Analysis) แบบ Enter และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน (Stepwise) กระบวนการขบั เคลือ่ นปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศกึ ษา งานวิจัยเร่ือง การถอดบทเรียนและวิเคราะห์อัตลักษณ์ ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา ผู้วิจัย ไดค้ น้ พบรปู แบบการพฒั นา และกระบวนการขบั เคลอื่ นปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในสถานศกึ ษา (ภาพประกอบท่ี 1) 4 ภาพความสำเร็จของ การจดั การศกึ ษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
°´¨´¬r: æÁ¦¸¥¦oµ¸ ¤¸· ´µ ¨³°¥n¼¦nª¤´°¥nµ¤¸ªµ¤»
µ¤®¨´¦´µ
°Á«¦¬· ¡°Á¡¥¸ «¼¥rµ¦Á¦¸¥¦o¼² µ¦Á¨É¸¥Â¨µ¦ÉÁ¸ ¦oµ·
Á¹Ê ¦º°
nµ¥-
-ÂÁÁ¥¨µÈÈ´¦¥³Â¡³Áµ¤®Áɸ
¨¦¨¨·¥¥¸ÁnÊ É¸n«Ã¼ µ¦Èĸ¹®¥¬Áo¦µÎµ¸¥¡¨¼.¦µÁ¹¨¬¦
³µº°°Â«
¦®nµ¦nÃ.¦¥ÂnªÁ¥¨¦³¸¥µ¤¸µ¸Éµn¦o°Ç¦·®µµ¦¦ ----
¦¥Á.
µnµ¦µo.¦µ¥¤µÎ ¸¹o¼Ä¨ªn®¤»oÁn®¼¦¦nªÈ»¤°¤ÃÁÈ¥´¦.¦¦.o¦n¼.¦°¦´ª ´¥´ £µ¥Ä ¤¤¤¤¤µ¸¦···· ³¦···· ÁooooµµµµÎµ¥¸µªªª´´É´· ·Â¤¥´ª¤»:¸£Ä:¤¦µ¨Ä¸o¦ª o°·³¤n¦¦¤°o´¡¼:Äoµ¼:¦¥ ´¦nεµÁnªµ¦¸¥¤o°¦¨°·oµ¦¥oµ·Énµµ··ªoµµ·Á¦¦¦¨¦³¦o¥µÁ®µÂµ³³¥·®¤´µ°r¤Â«¸Á¸¨°ª®¦» ³µ°µ´¤¦¬»Áo¤» ¦r¨¸
¥» ¼¦Ä¤µn ³¨¦¸Áo¼¡¤»°
»µ¸£¦µÁ¦»¸ª¦µ¦¦´¦´¡¸¥¤¬¦r·®¦¦o·É¼ÂµÁ·¥¦Â°¨¦¦ª³¤¦´¦¨µ¤o°o°µ¦¤¦°ºÉεÂÉ·µ¨µ¦´¥³Á¥¹·r®¦¤´¡»¨¸ ¦¸É¥´µ·¸µ¦ªÎµ¦µ¦´°Â¦·¦¤
°°µ«µ· µ 1) ¦´ µ¨Ä 2) » ¨´ ¬³Îµ´
°» ¨ ´¥´ £µ¥° no-¡---ÂÃÃÃôε®µª¦¦¦¦¨µ«´ µµµ12µ¹·¦n¦¦¦°¬))Á´ªÁ¥«µ·Ä·¬
»«°¬¡¸¡£Ã¦oµ¥·µ¡»¦µ¦Á¡¡.¦µ¤´º°Éµ§¡µµ¦°¥¬Á÷®Âº´µÊ®µÈ¨¦Ä¸µ¦µÂ³®µ¦¦ª¤´µª¨n´ n¦µµÁ°µ·¦ªÉº´¦·¤¦Á´¦n¤µ£¤µµ¡¦µÁ¦¦É¸Á1É·¤¦¦¼¸¥o¤«®Á¦µµªnµ¨¦¦ª¦µ´¡¸¥¦µ¦µ¼n´ª¤¦µ¤Ä¦¤r·¦¡´¡µÂo´¼µ´¦¦·¦¦·®¨nª³o·®°µµ»µÂ:µµ¤¦¤¦¨¨Á¦:¦----µ³o¼:È´Á´««µµ¦¦¼¼¦µ¦o¹µ¦o·¥´¬µ¦Â¦¦µµµµ¦¼·®Á¦Á«É¸¦¦¦¦rµµµµÎµ¸¥¸¦¥o¦µ°¦¦°Â²²¤¨´µ¦¦Â
³Ã¦¦orÉ·¼¡:oµ¦²o¼¤ÂÁ¤¦¤¦µÁ³¨oĨ¦¦µ¸µ·´¦oÁ¦³¸¥³¥³¦¨¦µ°Â¤¦¦¤n¼»¸¥µ¤:µ¦¦µ·¦:ÂÁ¨n³¤¦ µÁªµµ¹³¤Á·Â¦o°¦o®ª³µ´Á«Á¡«Á¦¦¨¨¦·²¦¨Á¹¹¸É·¥´¤®¦¤n»·¦µ³´¬¬ ·(¨¸¥¸³¥Â¹µ¦µµµ3´®µoÁ¤µ¦¼¦¦Á¦·¦¦r¦
®°¦¸´¥¼¸³¥¤¤ª«ª´nµ¥¦·²¦µ¡Á¼n®µÁ³¦¦´¤¦¡µ2oªÉ¸µ¼¦¦·¦¨¤.·¤»¤oo·¦¦¼¤ª:¤Áº°É·o¸Á¥®µ¥°®ºÉ°¡rµÂ¦¨¦¼¨µoµ´¦´ªÅ³µ¦»¤µÁ
3¦°°³¨¦)oεµ4»®Åµ´ªªn¤µn Ä··oµ2Á¼·´¥oÄÁ¦¦¦¦¦µ¡µ³³µÁoo´µµ«¸¦¥¥¦¦°Éº°«Á¹¸ªª¸¥Á¦´¦µµÊÉ·
·¨»µ¬°º¡»nµ¸¤¥·£Å°/µ¥¸
Ân¼IJ²¦¨µªÁ³¨®¡¦´¡4´µ:µo¼»º¦¨Á¥°Ã¤µÎ¤µnª¦·¤µn:ª¦¸¥·®¥µÁæÁ´µ¦Á·¥¦¦µ¨µ
»«®¤¦¸¥¸É¥¦¦£´¹¤¨¥´µ¤Á-Ã---²¬µº°¦¦¡¤Á°·¡¦µÈ®:¦µÁµÁo¸¼o´
/´µ´¦°¦µ¦¦Èo°¦oo¦¸³µ¥¦ª¼°µ³²µ¤ª¦r´µ¦²µµÅ·¤µn«µ®°«¤ª¤µ¥¥¡µ´
¹µ¦¦µ¥´¦»µµÂ¼¼Ä¬°.¦¸´Á®¨¦µ²»µµ¸´¸ÉÁ¦¤Á¦
¨¦ÈÁ¦µ«Â¸¦n¥µµÈ¼¸µª¥Â¨¦¦µnµ¦µ³¡µ¦°¨¥¬ª¦¦¤¤·Á²³Áµ¸«ÁÅ´¦¼¦¡oo¬¼°¼¨(·É¤¦ÁK¥É¸².·ÁM¨·¨¡¤·ªÁ)²Á
ÄÁ¦µ
°oµµ¸°¥¦o¤Á°¦¦¦³¡Á¸¸¤¦¦¥¥¦ª¦o¸¸¼¥¥³oµ¼¸¤¤¤»µ·Ã¤ªn¦¦¥°ÁÁ°---ÁÁ-¦¸Â»¦¤£Ê¥«ªnµµ¦µ¸¦·¥·¸É¬¥µ¥noª´nµ¥¡µ¦oooµµµr¡ªÁ¤Á¸¡Áµ£¥¦®
¦¨µÄ¦o¦Âª¦¼or¤¼µ¨¦o´°¤»¤´oª¦¤µ»µµnÉ·µµn·°º¡·ªnª¦Â¦¦´·º·n¤Â°µÇnÇʪª¨·¸¤¨°¦ªo¦°Á¦r¸ª¥¦¸É
µ¤´¨oºª¦µ¤µ¦·¦r¤°noÁ¤°¤´Á¤¥¦ÁÁ¤Â¤µµ
¨Èªn¹¨ª»o
»¤µµªµnµÁɸ¥³¥Ä¦µ¤ÂoonµÇ¤³¦¨¡µÁ³¦¦Îµ¦¦¦³°¸o¸Å³Á¥¤¼¡·ÁqÁµ¥´¡»¡ÁÁ¦¥¸¦o¼·¨¸È´¦Êµ´¸o¤Ä°ª¦ÂÁ¨·¨¤»¤n»¨µÎn¥³¤»É·°¼µ°¨¤n¦µ¤n» 2 ภาพความสำเรจ็ ของ 5การจัดการศกึ ษาตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง
จุดเด่นของการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จากผลการวิจยั พบว่า ในการขับเคลือ่ นการจัดการศกึ ษาตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษามีจุดเด่น ดังน้ี (1) จุดเร่ิมต้น หรือเส้นทางการพัฒนาสถานศึกษาพอเพียง ทส่ี ำคญั 2 เสน้ ทาง คอื (1.1) การนอ้ มนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง มาขับเคลื่อนสู่สถานศึกษา โดยผู้บริหารสถานศึกษาได้น้อมนำหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นแนวทางในการบริหารสถานศึกษาและการจัด การศึกษาในทุกมิติ โดยผู้บริหารและคณะครูร่วมน้อมนำมาเป็นหลักคิดและ หลักปฏิบัติในการทำงานและการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (Whole School Approach) โดยมงุ่ ใหเ้ กดิ การนอ้ มนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งเขา้ สู่ กจิ กรรมในสถานศกึ ษา พฒั นาสกู่ ารเปน็ สถานศกึ ษาพอเพยี ง สศู่ นู ยก์ ารเรยี นรฯู้ และดำเนนิ การขบั เคลอ่ื นกระบวนการอยา่ งมรี ะบบทง้ั โรงเรยี นมาอยา่ งตอ่ เนอื่ ง (1.2) การดำเนนิ โครงการอนื่ ๆ มากอ่ นนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เขา้ มาขบั เคลอ่ื นเปน็ แนวทาง เปน็ หลกั คดิ และหลกั ปฏบิ ตั ใิ นการบรหิ ารจดั การ ศึกษาเป็นสถานศึกษาพอเพียง และศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี ง โดยกอ่ นทสี่ ถานศกึ ษากลมุ่ นจี้ ะนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงมาบริหารจัดการสถานศึกษาอย่างเป็นระบบน้ัน ได้มีการดำเนินการ เฉพาะในโครงการหรือกิจกรรมที่สอดคล้องกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพยี งมาก่อน (2) ปัจจัยท่ีสำคัญต่อความสำเร็จในการจัดการศึกษาตามหลัก ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง มีดังน้ี ปัจจัยภายใน เป็นปัจจัยที่เกิดข้ึนจากพฤติกรรมภายใน ตัวบุคคลท่ีมีความสำคัญมากที่สุด โดยมี 2 ปัจจัยหลัก และ 7 ปัจจัยย่อย คอื (1) แรงบันดาลใจ ประกอบดว้ ย 2 ปัจจยั ยอ่ ย ไดแ้ ก่ (1.1) ความจงรกั 6 ภาพความสำเร็จของ การจัดการศกึ ษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ภักดีและเทิดทูนในสถาบันพระมหากษัตริย์ (1.2) การยึดมั่นในหลักปรัชญา ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง และ (2) คณุ ลกั ษณะสำคญั ของบคุ ลากร ประกอบดว้ ย 5 ปัจจัยย่อย ได้แก่ (2.1) มีความ รู้ความเข้าใจ นำไปสู่การปฏิบัติได้อย่าง เป็นรูปธรรม (2.2) มีความเพียร ความพยายาม ความมุ่งมั่น ความอดทน เป็นแบบอย่าง และความทุ่มเท (2.3) มีความเอ้ือเฟิ้อเผื่อแผ่ ความเสียสละ และมีจิตสาธารณะ (2.4) การมีส่วนร่วม ความสามัคคีของบุคลากรและ เครอื ขา่ ย (2.5) การมอี ุดมการณร์ ่วมกัน ปจั จยั ภายนอก เปน็ ปจั จยั ทเ่ี กดิ ขนึ้ จากบรบิ ท สภาพแวดลอ้ ม และหน่วยงานต้นสังกัด และอ่ืนๆ ท่ีมาส่งเสริมให้เกิดความสำเร็จอย่าง มีประสิทธิภาพมากยิ่งข้ึน โดยมี 2 ปัจจัยหลัก และ 4 ปัจจัยย่อย คือ (1) นโยบายและการส่งเสริมจากตน้ สงั กัด ประกอบด้วย 2 ปัจจัยย่อย ได้แก่ (1.1) นโยบายกระทรวงศกึ ษาธกิ าร (1.2) แรงจงู ใจในความกา้ วหนา้ ทางวชิ าชพี และ (2) บริบทพื้นฐานทางสังคม ศาสนาและวัฒนธรรม ประกอบด้วย 2 ปจั จัยย่อย ได้แก ่ (2.1) แหล่งเรียนรสู้ ำคัญของชุมชน (2.2) การอยรู่ ว่ มกนั ใ นสังคมโดยมคี วามแตกตา่ งทางศาสนา ชาติพันธ์ุ และวฒั นธรรม (3) กระบวนการขับเคล่ือนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สู่สถานศึกษาและพัฒนาต่อยอดสู่ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงดา้ นการศึกษา พบว่า มีการดำเนนิ การส่งเสริม สนับสนุน ให้บุคลากรร่วมกันขับเคล่ือนหลักปฏิบัติตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สสู่ ถานศกึ ษา และพฒั นาอยา่ งตอ่ เนอ่ื งตามกระบวนการ 5 ดา้ นดังนี้ (3.1) การเตรยี มความพรอ้ มในการนอ้ มนำหลกั ปรชั ญาของ เศรษฐกิจพอเพียงมาขับเคลื่อนในสถานศึกษา เพื่อให้เกิดเป็นภูมิคุ้มกันที่ดี โดยมีการดำเนินงานในการบริหารจัดการอย่างมีระบบ และการเตรียมทีม บุคลากรท่ีมีความเข้มแข็ง อันเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนฯ อย่างยั่งยืน ต่อไป ได้แก่ 7ภาพความสำเรจ็ ของ การจัดการศึกษาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง
(3.1.1) การเตรยี มความพร้อมของผบู้ รหิ าร โดยเริ่ม จากตวั ผู้บรหิ ารที่เป็นผทู้ ่มี แี รงบันดาลใจ จากพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั ฯ และได้น้อมนำพระราชดำริ หลักการทรงงาน และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงมาเป็นแนวทางในการดำรงวิถีชีวิตของตนเองอยู่ก่อนแล้ว ครั้นเม่ือ มนี โยบายจากกระทรวงศกึ ษาธกิ ารในการขบั เคลอื่ นหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงสู่สถานศึกษา จึงสามารถนำมาต่อยอดในสถานศึกษาได้อย่างมี ประสิทธิภาพมากขึ้น โดยผู้บริหารต้องเริ่มพัฒนาจากตัวเองโดยมีการพัฒนา ความรู้ อยา่ งสมำ่ เสมอ ทง้ั ในศาสตรพ์ ระราชา ศาสตรส์ ากล และศาสตรท์ อ้ งถน่ิ เพ่ือท่ีผู้บริหารจะได้เป็นผู้รอบรู้ มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง สามารถนำมาประยุกต์ใช้ และเผยแพร่ความรู้ให้แก่ ผู้อ่ืนได้อย่างถูกต้อง เป็นผู้นำในแนวทาง หลักคิดและหลักปฏิบัติ สามารถ ปฏิบัติตนให้เป็นต้นแบบและสร้างแรงจูงใจแก่ผู้อื่น และเสริมสร้างให้เกิด ความมสี ว่ นรว่ มจากทกุ ฝา่ ย เกดิ ความรว่ มมอื อยา่ งเตม็ ใจ ทำดว้ ยใจอยา่ งเตม็ ที่ และมีหลักการบริหารจัดการสถานศึกษา คือ การบริหารแบบมีส่วนร่วม โดยผบู้ รหิ ารตอ้ งเปน็ ทงั้ นกั บรหิ าร นกั พฒั นา และนกั ปฏบิ ตั ิ เปน็ ผรู้ จู้ กั ตนเอง รจู้ กั บรบิ ท และรจู้ กั ผอู้ น่ื ดว้ ยการเขา้ ใจ เขา้ ถงึ อยา่ งมเี หตผุ ล นำมาสกู่ ารพฒั นา อย่างพอเพยี ง (3.1.2) การเตรยี มความพรอ้ มของครู เพอื่ ใหค้ รแู ละ บคุ ลากรมภี มู คิ มุ้ กนั ทด่ี ีในวถิ ชี วี ติ สามารถใหก้ ารสง่ เสรมิ สนบั สนนุ และพฒั นา ครูและบุคลากรให้เป็นผู้ยึดถือ และน้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ไปเป็นหลักคิด และหลักปฏิบัติจนเกิดเป็นอุปนิสัยพอเพียงในวิถีชีวิตส่วนตัว และวิชาชีพครู อันจะนำไปสู่แนวทางในการจัดการเรียนการสอนตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพ่ือพัฒนาคุณภาพของผู้เรียนได้อย่างมี ประสิทธิภาพ สร้างทีมที่เข็มแข็งโดยการเตรียมคน และสร้างแรงจูงใจให้เกิด ความรว่ มมอื อยา่ งเตม็ ใจ โดยทผี่ บู้ รหิ ารดำเนนิ การจดั กจิ กรรมเปน็ ขนั้ ๆ ตอ่ ไป 8 ภาพความสำเรจ็ ของ การจัดการศกึ ษาตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
โดยเริ่มจาก ประชุมครู และกำหนดเป็นวาระการประชุมท่ีสำคัญให้ครูและ บคุ ลากรเหน็ ความสำคญั ในนโยบายทผ่ี บู้ รหิ ารไดว้ างแผนไวอ้ ยา่ งชดั เจน อกี ทงั้ การส่งเสริมสนับสนุนและจัดสรรงบประมาณให้ครูแกนนำได้รับการพัฒนา อบรม การศึกษาดูงาน เรยี นรกู้ ับปราชญช์ าวบ้าน ศึกษาเรยี นรู้ดว้ ยตนเอง (3.1.3) การเตรียมความพร้อมของนักเรียน เพื่อให้ นักเรียนมีภูมิคุ้มกันที่ดี ในชีวิต โดยมีการส่งเสริมและพัฒนานักเรียนให้เกิด การเรียนรู้ตามความเหมาะสมแก่ศักยภาพ และพร้อมเรียนรู้อย่างมีความสุข โดยมีกจิ กรรมการเตรียมความพร้อม ได้แก่ (1) ระบบดแู ลช่วยเหลือนกั เรยี น (2) การเตรียมความพรอ้ มในด้านร่างกาย และด้านจิตใจ (3.1.4) การเตรียมความพร้อมของชุมชน เพื่อให้ ชมุ ชนมภี มู คิ มุ้ กนั ทดี่ ี ในการเขา้ ใจในบทบาทและหนา้ ทใ่ี นการเขา้ มามสี ว่ นรว่ ม กับสถานศึกษา ให้ความร่วมมืออย่างเต็มใจ และทำด้วยใจอย่างเต็มที่ จึงมี การประชุมชี้แจงแก่คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง คณะกรรมการ หมู่บ้านและชุมชน เพ่ือสร้างความสัมพันธ์ และสร้างความเข้าใจตรงกัน ถึงบทบาทหน้าท่ีในการช่วยเหลือ สนับสนุน รวมท้ังขอความร่วมมือในการ ดำเนินกิจกรรมต่างๆ ร่วมกับทางสถานศึกษา ซ่ึงผู้บริหารต้องยึดหลักการ บรหิ ารแบบมสี ว่ นรว่ ม และมกี ลยทุ ธใ์ นการสรา้ งเสรมิ ใหช้ มุ ชนเขา้ มามสี ว่ นรว่ ม ในการขับเคลอ่ื นฯ ไปสเู่ ปา้ หมายร่วมกนั (3.1.5) การเตรียมความพร้อมของสภาพแวดล้อม ของโรงเรียน เพ่ือให้เกิดสภาพแวดล้อมท่ีเอ้ือต่อการเรียนรู้ (Enabling Environment) ซงึ่ รวมถงึ สภาพแวดลอ้ มทางกายภาพ วฒั นธรรมการอยรู่ ว่ มกนั ของสงั คม หรอื คา่ นยิ มรว่ มขององคก์ ร / ชมุ ชน / สงั คม และเปน็ แบบอยา่ งทด่ี ี ในทางปฏบิ ตั ิ (Role Model) ดงั นน้ั สถานศกึ ษาจงึ ไดม้ กี ารพฒั นาสภาพแวดลอ้ ม ของโรงเรียนให้มีความสะอาด ร่มร่ืน มีความเป็นระเบียบเรียบร้อย สวยงาม 9ภาพความสำเร็จของ การจดั การศกึ ษาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
โดยการปลูกต้นไม้ หรือการจัดสวนหย่อม นอกจากน้ียังออกแบบสถานท่ี ภายในโรงเรียนให้ใชป้ ระโยชน์สงู สดุ โดยจดั เปน็ แหล่งเรียนรู้ ใหส้ อดคล้องกบั บรรยากาศของการเรียนรู้ ในแนวคิดพื้นฐานเดยี วกนั อนั นำไปสูก่ ารปฏิบัตไิ ด้ โดยการใช้ทรพั ยากรอยา่ งคุ้มคา่ เหมาะสม และพอเพียงกับบริบท (3.2) การจัดระบบการเรียนรู้ เพื่อเป็นการปลูกฝังหลักคิด ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง โดยการจดั การเรยี นการสอนทบ่ี รู ณาการ ในหลกั คดิ ในทกุ กลมุ่ สาระการเรยี นร ู้ และทกุ ระดบั ชน้ั และเพอื่ เปน็ การบม่ เพาะ อปุ นิสัยพอเพยี งผ่านในกิจกรรมการเรยี นรู้ทีห่ ลากหลาย (3.2.1) การจัดการเรียนการสอนท่ีบูรณาการหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยมีการจัดทำหลักสูตร/หน่วยการเรียนรู้ บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ตามแผนการจัดการเรียนรู้ท่ีบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ โครงงาน แหล่งเรียนรู้และฐานการเรียนรู้ โดยพบว่า มีการจัดการเรียนการสอนท่ีบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในลกั ษณะ (1) การบรู ณาการฯ ในแตล่ ะกลมุ่ สาระการเรยี นร ู้ (2) การบรู ณาการฯ ขา้ มกลมุ่ สาระการเรียนรู้ (สหวทิ ยาการ) โดยจดั ทำหน่วยการเรยี นรู้/โครงงาน หนง่ึ เรอื่ ง หนงึ่ ระดบั ชน้ั ทบี่ รู ณาการฯ ทง้ั 8 กลมุ่ สาระฯ หรอื ใชก้ จิ กรรมโครงงาน และฐานการเรียนรู้ และ(3) การบูรณาการฯ แบบสอดแทรกในแต่ละกลุ่ม สาระการเรียนรู้ และ (4) เน้นการถอดบทเรียนตามหลัก 3 ห่วง 2 เง่ือนไข 4 มิติ เพ่ือวิเคราะห์หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจากกิจกรรมต่างๆ ทีน่ ักเรยี นทำ หรอื กิจกรรมการใชช้ ีวติ ประจำวันของนักเรียน (3.2.2) ส่ือ/แหล่งเรียนรู้/ฐานการเรียนรู้ โดยเป็น แหล่งเรียนรู้ที่มีอยู่แล้วตามธรรมชาติ หรือมีอยู่ในชุมชนหรือท้องถ่ิน หรือ เป็นฐานการเรียนรู้ อันเป็นแหล่งที่ให้ความรู้ที่โรงเรียนสร้างข้ึนเพ่ือใช้ 10 ภาพความสำเรจ็ ของ การจดั การศกึ ษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
ในการจัดการเรียนรู้ตามหลักสูตร โดยบูรณาการเข้ากับกลุ่มสาระการเรียนรู้ ต่างๆ เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกคิด ฝึกปฏิบัติจริงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง (3.3) การจัดกิจกรรมโรงเรียนและกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน เพอ่ื ใหม้ กี ารฝกึ ทกั ษะการปฏบิ ตั ทิ กั ษะการคดิ วเิ คราะห์ ทกั ษะชวี ติ และอาชพี พน้ื ฐานทเี่ สรมิ สรา้ ง และสนบั สนนุ ใหเ้ กดิ การเรยี นรทู้ บี่ ม่ เพาะอปุ นสิ ยั พอเพยี ง จนเกิดเป็นกจิ วัตรประจำในวิถชี วี ิตของแต่ละบคุ คล (3.3.1) กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน โดยการจัดกิจกรรม/ โครงการพัฒนาผู้เรียนของแต่ละสถานศึกษาน้ันมีความหลากหลาย ซ่ึงมี ความแตกตา่ งไปตามบรบิ ทของแตล่ ะสถานศกึ ษา ในระดบั ประถมศกึ ษาจะเนน้ กิจกรรมที่เสริมสร้างอุปนิสัยพอเพียง โดยให้นักเรียนได้ฝึกคิด (โดยครู ตงั้ คำถาม) และฝึกปฏิบัตจิ ริง และนำไปใช้ในชวี ติ ประจำวนั สำหรับในระดบั มัธยมศึกษาจะเน้นกิจกรรมท่ีสร้างกระบวนการเรียนรู้ การคิดวิเคราะห์ อยา่ งมเี หตผุ ล ผา่ นการวางแผนและการถอดบทเรยี นตามหลกั 3 หว่ ง 2 เงอื่ นไข 4 มติ ิ และการนำไปส่กู ารปฏิบัตใิ นชีวิตประจำวัน โดยกิจกรรมพัฒนาผูเ้ รยี น ทสี่ ง่ เสรมิ ใหผ้ เู้ รยี นมคี ณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงคต์ ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง และมีความสมดุลและพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงใน 4 มิติ และ มกี จิ กรรมทเ่ี สรมิ สรา้ งทกั ษะชวี ติ และการพฒั นาอาชพี ใหก้ บั นกั เรยี น ซง่ึ เปน็ กิจกรรมท่ีเน้นให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติจริงและสามารถนำไปใช้ในชีวิต ประจำวนั ได้ (3.3.2) กิจกรรมพัฒนาบุคลากรของสถานศึกษา เพ่ือให้บุคลากรได้เพิ่มองค์ความรู้เกี่ยวกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และนำมาประยุกต์ใช้ในการปฏิบัติหน้าที่และดำเนินชีวิตได้อย่างต่อเนื่อง รวมทั้งได้พัฒนาความเช่ียวชาญในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของ 11ภาพความสำเร็จของ การจัดการศกึ ษาตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
เศรษฐกิจพอเพียง โดยมีการดำเนินกิจกรรมต่างๆ ดังนี้ (1) จัดให้มี กระบวนการแลกเปลย่ี นเรยี นรปู้ ระสบการณอ์ นั เปน็ กระบวนการจดั การความรู้ (Knowledge Management: KM) ของโรงเรียน (2) จัดให้ครูและบุคลากร ได้เข้ารับการอบรมท้ังภายในและภายนอกโรงเรียน รวมท้ังจัดให้มีการศึกษา ดงู าน เพอื่ เพม่ิ พนู ความร ู้ (3) สง่ เสรมิ ใหค้ รไู ดเ้ ปน็ วทิ ยากร และโคช้ หรอื พเี่ ลย้ี ง เพ่ือสร้างทักษะการถ่ายทอดและเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับหลักปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี ง และประสบการณใ์ นการทำงานใหก้ บั ผปู้ กครอง และชมุ ชน ตลอดจนหน่วยงานอ่ืนๆ ที่มาศึกษาดูงาน และ (4) สนับสนุนให้ครูแกนนำ ที่ได้รับการอบรมมาถ่ายทอดและต่อยอดให้กับครูทุกคนในโรงเรียน และ ดำเนนิ การพฒั นาครใู หม่ (ครยู า้ ยมาใหมแ่ ละบรรจใุ หม)่ ดว้ ยการจดั การประชมุ ปฏิบัติการให้ความรู้ ความเข้าใจในการออกแบบการจัดการเรียนรู้บูรณาการ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง (3.3.3) กิจกรรมท่ีทำร่วมกับชุมชน เพื่อเชื่อม ความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชน และขยายผลหลักปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี งสชู่ มุ ชน โดยมกี จิ กรรมทท่ี ำรว่ มกนั ระหวา่ งโรงเรยี นกบั ชมุ ชน มีหลากหลาย (3.4) การดำเนินการเปลี่ยนแปลง พบถึงการปรับเปล่ียน พฤติกรรมและวิถีชีวิตในการเข้าสู่เส้นทางของอุปนิสัยพอเพียง ของบุคลากร ทุกระดบั ในสถานศกึ ษา รวมทง้ั ผูป้ กครองและชมุ ชน ในทงั้ 4 มิติ (3.5) การสร้างเครือข่ายและขยายผล จากการพัฒนา สถานศึกษามาอย่างต่อเนื่องจนเป็นศูนย์การเรียนรู้ตามหลักของปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี งดา้ นการศกึ ษา ทำใหม้ ศี กั ยภาพในการขยายผลการขบั เคลอื่ น หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งดา้ นการศกึ ษา สามารถเปน็ ทพ่ี ง่ึ ใหแ้ กผ่ อู้ นื่ ไดด้ ว้ ยการเปน็ สถานทศี่ กึ ษาดงู านการจดั การศกึ ษาตามปรชั ญาของเศรษฐกจิ 12 ภาพความสำเรจ็ ของ การจดั การศกึ ษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
พอเพยี ง มบี คุ ลากร (ผบู้ รหิ าร ครู และนกั เรยี นแกนนำ) ทส่ี ามารถเปน็ วทิ ยากร และพี่เล้ียงให้กับสถานศึกษาอ่ืนได้ และมีศักยภาพในการขยายผลอย่าง มคี ุณภาพและมปี ระสทิ ธิภาพลงสูเ่ ครือข่ายตา่ งๆ โดย (3.5.1) การสร้างเครือข่ายและขยายผลสู่โรงเรียน ท่ีต้องการการประเมินเป็นสถานศึกษาพอเพียงและศูนย์การเรียนรู้ โดยมี บทบาทและหน้าท่ี คือ (1) เป็นต้นแบบศูนย์การเรียนรู้ฯ ท่ีมีความชัดเจน ในการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และเป็นแหล่งศึกษาดูงานของโรงเรียน บุคคลทั่วไป และหน่วยงานต่างๆ อย่างตอ่ เนือ่ ง และ (2) จัดคณะครแู กนนำไปเปน็ วทิ ยากรอบรมให้ครใู นสถาน ศึกษา และเป็นพี่เล้ียง ให้คำปรึกษา คำแนะนำ ในการเตรียมความพร้อม สำหรับสถานศึกษาทีต่ อ้ งการเข้าเป็นสถานศึกษาพอเพยี งและศนู ยก์ ารเรยี นรู้ฯ (3.5.2) การสร้างเครือข่ายและขยายผลสู่โรงเรียน ท่ัวไป และหน่วยงานอ่ืนๆ โดยศูนย์การเรียนรู้ฯ มีบทบาทและหน้าท่ีในกา รเป็นสถานท่ีศึกษาดูงานให้แก่โรงเรียนทั่วไป และหน่วยงานอ่ืนๆ ทั้งยังสร้าง แรงบันดาลใจให้โรงเรียนและหน่วยงานดังกล่าวไปพัฒนาองค์กรตามหลัก ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง (3.5.3) การสรา้ งเครอื ขา่ ยและขยายผลสชู่ มุ ชน โดย (1) การบริหารจดั การใหช้ มุ ชนเข้ามามีสว่ นรว่ มในกจิ กรรมตา่ งๆ ของโรงเรยี น ผู้บริหาร ครู และบุคลากรต้องมีกลยุทธ์ในการเข้าถึงชุมชนโดยตรง หรือ มีการประชุมเพื่อแลกเปล่ียนเรียนรู้ร่วมกับชุมชน เพ่ือให้รับรู้ รับทราบ และ เกิดความรู้ ความเข้าใจในการน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เข้ามาเป็นหลักคิด หลักปฏิบัติ และเร่ิมนำไปปฏิบัติเป็นวิถีชีวิตในเกือบ ทุกครัวเรือนของชุมชน (2) การขยายผลโดยอาศัยผู้ปกครองในการขยายผล ลงสู่ชุมชนโดยผ่านการบอกเล่าข้อมูลต่างๆ จากนักเรียน หรือผ่านการทำ 13ภาพความสำเรจ็ ของ การจดั การศกึ ษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
กิจกรรมต่างๆ ท่ีผู้ปกครองทำร่วมกับนักเรียน โดยโรงเรียนทำให้ชุมชนเห็น เป็นต้นแบบ และใช้โรงเรียนเป็นศูนย์การเรียนรู้ของชุมชน เพ่ือให้ชุมชน ไดเ้ ขา้ มาศกึ ษาเรยี นรเู้ กยี่ วกบั วถิ ชี วี ติ ความพอเพยี ง และกลมุ่ อาชพี ตา่ ง ๆ และ นำความรู้ที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน และ (3) การขยายผลในครอบครัว โดยนักเรียน และผู้ปกครองนำไปเป็นหลักคิดและหลักปฏิบัติในครอบครัว เรม่ิ จากนกั เรยี นนำไปปฏบิ ตั ิ และชกั ชวนผปู้ กครองใหร้ ว่ มปฏบิ ตั จิ นเปน็ วถิ ชี วี ติ ในครอบครัว (3.5.4) การบริหารจัดการการดูงานที่ดี โดยการ กำหนดวันเวลา และจัดบุคลากร คือ นักเรียนแกนนำ ครูแกนนำ ที่รับผิดชอ บและหมุนเวียนในการเป็นวิทยากรในการเย่ียมชมสถานศึกษาจากเครือข่าย ต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม โดยไม่ทำให้นักเรียนแกนนำท่ีทำหน้าที่วิทยากร ต้องขาดชัว่ โมงเรียน หรือครูผรู้ บั ผดิ ชอบขาดงานสอนนักเรียน (4) อัตลักษณ์ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพยี งด้านการศกึ ษา คือ “โรงเรียนสรา้ งคนดี มีสติปัญญา อยูร่ ่วมกนั อยา่ งมีความสขุ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง” พบวา่ มลี ักษณะ เฉพาะและจดุ เน้นทีช่ ัดเจน ดังน้ี (4.1) ดา้ นคณุ ธรรม จรยิ ธรรม คณุ งามความดี มกี ารปลกู ฝงั และพัฒนาบุคลากร และชุมชนในบริบทของศูนย์ และเครือข่าย ให้เป็นผู้มี ความประพฤติตนตามหลักคุณธรรม จริยธรรม มีความพอดี และพอเพียง อย่างเหมาะสมเป็นประการสำคัญอันดับแรก ซ่ึงเมื่อบุคลากรเป็นผู้ประพฤติ ปฏิบตั ิอยา่ งมีคณุ ธรรม จริยธรรมแล้ว การปฏบิ ตั ิตนในด้านอน่ื ๆ กจ็ ะประสบ ความสำเร็จตามมา (4.2) ดา้ นกระบวนการคดิ วเิ คราะห์ การคดิ อยา่ งมวี จิ ารณญาณ ตกผลกึ อยา่ งมเี หตผุ ลโดยผา่ นระบบการเรยี นรู้ ในการขบั เคลอ่ื นกระบวนการ 14 ภาพความสำเรจ็ ของ การจดั การศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
ทั้ง 5 ข้ันตอน พบว่า กระบวนการที่ขับเคลื่อนดังกล่าว ได้เน้นให้บุคลากร ทุกคนมีกระบวนการคิดวิเคราะห์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การมีเหตุผล ทถี่ กู ตอ้ งผา่ นระบบการเรยี นรจู้ ากการคน้ ควา้ หาความรดู้ ว้ ยตนเอง การพฒั นา ตนเอง การจัดระบบการเรียนรู้ให้แก่นักเรียน การจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน และการมีส่วนร่วมของบคุ ลากรทุกฝ่าย (4.3) ด้านสภาพแวดล้อมและบริบท การจัดบรรยากาศ แหง่ การเรยี นรู้ ฐานการเรยี นรทู้ เ่ี ออ้ื ตอ่ การเรยี นรขู้ องผเู้ รยี น ในการจดั สภาพ แวดล้อมน้ี สามารถทำให้ผู้เรียนเรียนรู้ได้อย่างมีความสุข และสนุกต่อสิ่งที่ได้ เรียนรู้น้ัน โดยการปฏิบัติจริงถือเป็นการฝึกทักษะชีวิต อีกท้ัง โรงเรียน เปรียบเสมือนบ้านท่มี บี รรยากาศน่าอยู่ มีความสะอาด รม่ ร่ืน ปลอดภัย มีฐาน การเรียนรู้ต่างๆ ท่ีใช้ทรัพยากรอย่างประหยัด คุ้มค่า สอดคล้องกับบริบท (clean green safe save less-waste) และทุกคนมีความเป็นกัลยาณมิตร อยู่รว่ มกันอย่างมีความสขุ (4.4) ด้านการปลูกฝังอุปนิสัยพอเพียง จากการปลูกฝัง ในการนำมาเป็นหลักคิด หลักปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ไดส้ ง่ ผลทำใหบ้ คุ คลซงึ่ เปน็ ทงั้ ผทู้ ำใหเ้ กดิ การเปลยี่ นแปลงและเปน็ ผรู้ บั ผลจาก การเปลยี่ นแปลงนน้ั รจู้ กั การปรบั ตวั และเกดิ อปุ นสิ ยั พอเพยี งอยใู่ น วถิ ชี วี ติ ทมี่ ี ความสมดลุ และมคี วามพร้อมในการรับการเปลยี่ นแปลงใน 4 ด้าน ภาพความสำเร็จของการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพยี ง ในการศึกษาภาพความสำเร็จของการจัดการศึกษาตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ผู้วจิ ัยไดค้ น้ พบผลการวิจยั ดังน้ี (5) ผลการดำเนินการตามกระบวนการขับเคล่ือนหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียงสู่สถานศึกษา ซึ่งประกอบด้วย 5 ด้าน ได้แก่ 15ภาพความสำเรจ็ ของ การจดั การศกึ ษาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง
(1) ด้านการบริหารจัดการ (2) ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน (3) ด้านกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน (4) ด้านกิจกรรมพัฒนาบุคลากร และ (5) ดา้ นการสรา้ งเครอื ขา่ ยและขยายผล พบวา่ โรงเรยี น ศรร. และ โรงเรยี น BP มีผลการดำเนินการตามกระบวนการฯ ทั้ง 5 ด้าน อยู่ในระดับมากท่ีสุด สว่ นโรงเรยี น สถพ. มผี ลการดำเนนิ การตามกระบวนการฯ อยใู่ นระดบั มากทสี่ ดุ 4 ด้าน ยกเว้นด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน อยู่ในระดับมาก สว่ นโรงเรยี นทวั่ ไป มผี ลการดำเนนิ การตามกระบวนการฯ อยใู่ นระดบั มากทส่ี ดุ 9 เ3oµµค¤ดรอื้าµ¦¦³นข า่¦ªo µยยแÁกµล¦เ¦ºว°ะ²
น้ ก°µn ด¥¥าÂnļา้ร¨นข¦³³ยหµาล´¦ย
กั¤¥ผµสµล¥ูตรɸ(¨ภ»แ(าล3´พะ£oกµปµ¡ารระ¥¦จก³ดัÁอª°oกบาทoµรɸ 2ี่เ)2ร®¨ยี)´นก¼ ¦าÂร¨ส³อµน¦ ´ แลµ¦ะÁ¦ด¸¥า้นµก¦า°รสรÂ้า¨ง³ ¤µÉ¸» 4.00 3.50 ¦³´µ¦·´· 3.92¤µ 3.00 «¦¦. 3.912.50 BP ¡. 3.79o°¥ 2.00 ªÉ´ Å 3.591.50 3.67 3.59o°¥¸É» 1.00 3.31 2.97 3.94 3.88 3.82 3.62 3.98 3.96 3.91 3.77 3.96 3.88 3.56 3.13 oµµ¦¦·®µ¦´ µ¦² oµ®¨´ ¼ ¦² oµ·¦¦¤¡´ µ oµ·¦¦¤¡´ µ oµµ¦¦oµÁ¦º°
nµ¥² oÁ¼ ¦¸¥ » ¨µ¦ ภ า£พµ¡ท่ีɸ 22 ¦เกµศ¢รรÂาษฟฐแกส¨จิ ดพµง¦อผเεลพÁกีย·างµสร¦ดู่สµถำ¤เานน¦ิ³นศกึกªาษราµต¦
า´ มÁก¨รɺ°ะ®บ¨ว´ น¦ก´าµร
ข°ับÁ«เ¦ค¬ล่ือ·น¡ห°Á¡ล¸¥ักปn¼ รัชµญ«¹า¬ขµอง à ¦Á¦¸¥(6)ɤ¸ ¦¸³µ¦(6´´ ) ªµรµ¦¤ะ«ด¹Îµ¬บั Áµ¦คÈวµ
¤า°®ม¨ส´µำ¦เ¦ร´´จ็ ขµµ¦อ
«ง°¹ก¬Áา«µร¦¬จµ¤ดั ®ก· ¨า¡´ร°ศÁ¦¡กึ´¸¥ษµา¡
ต°ªาµn มÁ«ห¦ล¬กั ป·ร¡ชั °ญÁ¡า¸¥ข
อ°ง เศรษฐกิจ(6พ.1อ) เพ»ีย£งµ¡ข
อ°งโรo¼Á¦ง¸¥เรียนที่มีการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเ(พ6.1ีย.1ง) พ(1¨บ)ว´¤³่า§ÂÍ·Oµ-NEµT¦Á
¦°¸¥´ Á(¦¸¥´ £µ´¡Ê ¦.6³¤°.3Âɸ 3¨)³ ¤.6 (6.1) ค³ณุ ÂภาOพ-NขEอTงผ
°ูเ้ รยี ´ นÁ¦¸¥¦³´ ´Ê .6 ¡ªnµ æÁ¦¸¥ «¦¦. ¤¸¦³´ ³Â Á¨ ɸ¥¸É¤µ ª nµ³Â (O6-N.1ET.1Á) ¨ผɸ¥¦ล³ส´ มั ฤ¦³ทÁธ«ท์ิ Äาง¸กµา¦ร«¹เร¬ียµน255(1ภาพnªปæระÁ¦ก¸¥อบBPทÂ่ี 3¨³) àแ¦¨ล³Á¦ะ2¸¥55ม7.6¡. ¤¸¦³ ´ ³  Á ¨¸É¥ ɸ¤µ(ª1nµ) ³คÂะแนOน-NEOT-ÁN¨E¸É¥T¦³ขอ´ ง¦น³กัÁเ«รยีÄนช¸นั้µ¦«ป¹.¬6µ 2ม5.534 ³Â O-NET
°´Á¦¸¥¦³´ ´Ê ¤.3 ¡ªnµ æÁ¦¸¥ «¦¦. ¤¸¦³´ 1Ã6¦³ÂÁ¦¸¥ภกาาÁรพจB¨คัดPวɸ¥กาาม¤รɸ¤สศ¸¦µำึก³เษรจ็า´ªขตµnอางม³³หÂÂลกั ปÁรัชO¨ญ-ɸ¥NาขEอɸ¤TงµเÁศร¨ษ¥¸Éªฐn¦µก³จิ พ³´Âอเพ¦ีย³งÁO«-NET´Ê ÄÁ¨¸ ɸ¥µ¦¦³«¹ ´ ¬µ¦³2Á55«1 2554 ¨³ 2557 ¨³ ¨³ 2554 ĸ µ¦«¹¬µ 2551
คะแนน O-NET ของนักเรียนระดับช้ัน ป.6 พบว่า โรงเรียน ศรร. มีระดับคะแนนเฉล่ียท่ีมากกว่าคะแนน O-NET เฉลย่ี ระดบั ประเทศ ในปกี ารศกึ ษา 2551 สว่ นโรงเรยี น BP และโรงเรยี น สถพ. มีระดับคะแนนเฉล่ียท่ีมากกว่าคะแนน O-NET เฉลี่ยระดับประเทศ ในปกี ารศึกษา 2554 และ 2557 คะแนน O-NET ของนักเรียนระดับช้ัน ม.3 พบว่า โรงเรียน ศรร. มีระดับคะแนนเฉล่ียท่ีมากกว่าคะแนน O-NET เฉล่ยี ระดับประเทศ ทัง้ ในปีการศึกษา 2551 2554 และ 2557 และโรงเรียน BP มีระดับคะแนนเฉล่ียท่ีมากกว่าคะแนน O-NET เฉลี่ยระดับประเทศ ในปกี ารศึกษา 2551 และ 2554 คะแนน O-NET ของนักเรียนระดับช้ัน ม.6 พบว่า โรงเรียน ศรร. มีระดับคะแนนเฉลี่ยที่มากกว่าคะแนน O-NET เฉล่ียระดบั ประเทศ ทงั้ ในปีการศึกษา 2551 2554 และ 2557 และโรงเรียน สถพ. มีระดับคะแนนเฉล่ียท่ีมากกว่าคะแนน O-NET เฉลี่ยระดับประเทศ10 ในปกี ารศกึ ษา 2551 และ 2554 60.00 50.00 45.82 49.36 45.74 40.00 37.41 40.91 40.70 40.21 34.95 37.58 30.00 20.00 10.00 0.00 2551 2554 2557 2551 2554 2557 2551 2554 2557 .6 ¤.3 ¤.6 «¦¦. BP ¡. Á¨¥¸É ¦³´ ¦³Á« £ภµา¡พÉท¸ 3่ี 3¦ µ¢กÂราฟแ³สÂดงคO-ะNแEนT น
°O-´NÁ¦E¸¥T ´Ê ขอ.6งน¤กั.3เรÂีย¨น³ ช¤.ั้น6 ป¦.³6 ε ม¸.µ3¦ « ¹แ¬ลµะ25ม51.62 554 ¨³ 2557 ประจำปกี าร(ศ2)กึ ษ³าÂ255G1P A 2
5°54´ Áแ¦¸ล¥ะ2´Ê 55.67 ¤.3 ¨³ ¤.6 (´ £µ¡¦³°É¸ 4) ³Â GPA
°´ Á¦¸¥¦³´ ´Ê .6 ¡ªµn æÁ¦¸¥ «¦¦. æÁ¦¸¥ BP ¨³Ã¦Á¦¸¥ ¡. ¤¸³Â¤µ³Âªµn 70G%PA´
Ê Ä°¸ ก´ µาÁ¦¦ร¸จ«¥ัด¹ ก¬¦า³µรศ2ึก´ 5ษ5า´ Ê1ตา¤ม2.ห53ล5ัก4ป¡Âร¨ชั ญª³nµา2ขÃ5ภอ¦5าง7พเÁศ¦คร¸¥วษาฐมก«สจิ ำ¦พเ¦รอจ็.เพข¤ียอ¸งง³Â17 48.37 41.4954.33 49.01 550.0.0882 454.62.068 49.06 338.9.5613 33.50 442.4.9028 38.77 3490..47126.375 39.72 38.400.755 39.44 32.4937.57 39.13 3356..8049
60.00 50.00 45.82 49.3645.7437(.241) คะ4แ0.9น1 นGPA40.70 ของ4น0.21ักเรียน34.ช95ั้น ป.367.5 8 ม.3 และ40.00 45.4383.37 30.00 41.94 495.00.182 50.08 454.62.068 49.06 33.50338.9.5613 44.08 38.7472.92 42.75 3490..7163 39.72 38.400.755 32.49 39.44 37.57 3356..380949.13 ม.6 (ภาพประกอบที่ 4) 20.00 คะแนน GPA ของนกั เรยี นระดบั ชน้ั ป.6 พบวา่ โร10ง.00เรียน ศรร. โรงเรียน BP และโรงเรียน สถพ. มีคะแนนมากกว่า 70% ทั้ง0.0ใ0นปกี 25า5ร1 ศึกษ2า55425512 5 57255425แ51ละ 25255547 2557 2551 2554 2557 .6 «¦¦. คBPะแนน¤¡G.3. PA ขÁอ¨¥¸É ง¦³น´ กั ¦³เÁร«ยี นระดบั ¤ช.6 นั้ ม.3 พบวา่ £โรµ¡งเรɸ 3ียน¦µ¢ศÂรร.³มÂคี ะOแ-NนEนT ม
°าก´กÁ¦ว¸¥่า7´Ê 0.%6 ¤.ท3 ัง้ Âใ¨น³ ¤ป.6ีกา¦ร³ศεึก¸ษµา¦«¹2¬5µ52515 1 2255545Â4¨³แ2ล55ะ7 2557 สว่ นโรงเรยี น(2)BP³Âมคี ะGแPAน
น°มา´ กÁ¦ก¸¥ว่า´Ê 70.6%¤.3ใน¨ป³ีก¤า.6รศ(กึ´ £ษµ¡า2¦³55°4¸Éแ4)ละ 2557 และโรงเรยี น สถ³พÂ.มGคี PะAแ
น°นต´ Á่ำ¦¸ก¥ว¦า่ ³7´ 0%´Ê .ใ6น¡ทุกªµnปÃีก¦าÁ¦ร¸¥ศกึ «ษ¦¦า. æÁ¦¸¥ BP ¤¨µ พ³Ãบ¦ªวnµÁ¦่า¸7¥0โ%รงเร¡ ´Ê Äีย.น¤ ¸¸ศ³ µÂ¦ร« ร¹ . ¤¬มµµ คี ³2Âะ5ª5µnแ1 7น0G2น%P5ม5Aค4า´
ÊะกÄ°¨แก³นว¸´2า่µนÁ5¦¦5¸«7¥7¹0G¬¦%P³µªnA2´ ท5æ5้งัข´Ê1ใÁอ¦¤น¸¥2.ง5ป35นีกB4ักP¡าÂรเ¨¤รªศ³¸ีnµยกึ2³Ã5นÂษ¦5ร7าÁ¦ะ¤¸¥2ดµ5ับ«5¦ª1ช¦nµ ้ัน. 7¤20¸5%ม³5Â.Ä46¸ µแ¦«ล¹ ะ¬µ22555574  ¨ส³่ว2น55โ7รงÂเ¨ร³ียæนÁ¦B¸¥Pมคี¡.ะ¤แ¸น³ÂนมากɵΠกªวµn ่า707%0Ä%» ใน¸ปµ¦กี «า¹ ร¬ศµกึ ษา 2557 และโรงเรยี น สถพ. มคี³ะÂแนนGมPAาก
ก°ว่า´ Á7¦¸¥0%¦³ท´ ัง้ ´ใÊ น¤ป.6ีกา¡รศªกึnµ ษæาÁ¦2¸¥55«1¦¦ . ¤2¸5³5Â4 ¤µµแ¦«ล¹ ะª¬nµµ27025%55577 ´Ê  Ĩ³Ã¸ ¦µÁ¦¦«¸¥¹ ¬µ2¡5.51¤¸2³5Â54¤Â¨µ³2ª5µn 5770%ªn ´ÃÊ Ä¦Á¦¸¸¥µ¦B«P¹ ¬¤µ¸2³5Â51¤25µ54ªÂµn¨³702%55Ä7¸ 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2551 2554 2557 2551 2554 2557 2551 2554 2557 .6 ¤.3 ¤.6 «¦¦. BP ¡. ภ£าµพ¡ทɸ 4ี่ 4¦ µก¢รÂาฟแส³ÂดงคGะPแAนน
°GP´ AÁ¦ ¸¥ ขอ´งÊ นกั.6เร¤ยี .3นช¨นั้ ³ป¤..66 ม¦³.3ε แ¸ลµะ¦«ม¹ ¬.6µ 2ป5ร51ะจ2ำ5ป54กี Âา¨ร³ศ2กึ 55ษ7า 2551 2554 และ 2557 18 ภาพความสำเรจ็ ของ การจัดการศกึ ษาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง
(6.1.2) สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน พบว่า ด้านท่ีมี คะแนนเฉลี่ยมากท่ีสุด คือ ด้านการใช้ทักษะชีวิต รองลงมา คือ ด้านการคิด ด้านการแก้ปัญหา ด้านการใช้เทคโนโลยี และด้านการส่ือสาร ตามลำด1ับ1 (ภาพประกอบที่ 5) µ¦Ä o´ ¬ ³¸ª · ¦° (6¨.1¤. 2µ)º°¤¦(oµ¦6.1µ³.¦3µÎ·) ´คoµณ
ุ °ลµ¦กั o¼Á¦ษ¸¥oณ´¡®ะµอªนัµn oµพoµงึµป¦Ä¸É¤ร¸oะÁ³สÂงÃคÃÁ¨ข์ ¥¨อ¸É¥¸ Âง¤¨µผ³เู้ รoµÉ¸ยี » นµ¦°º พºÉ°บoµµว¦า่ ดµา้ ¤น¨µÎทม่ี´ คี (ะ´ แ£µน¡นเ¦ฉ³ล°ย่ี ม¸Éา5ก) ทส่ี ดุ 3 อนั ดบั แรก คอื รกั ชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์ รองลงมา ค(ภµ¸Éอื ¥»าพด3
» £า้ปµ°นร¡´ ระกั·ก´ คÂอ¸É¦วบ¸ า(ท6มµº°.¤่ี1เ5¨ป¦.3´µÎ))น็µ´ไ»ท(· «ย¨´µ´£แµ¬ล¡r ะ¬³¦ด³°´า้´¦°·¥น¡r ¦ก¹°า¸É5¦¨ร)³ม¤สี µขุ r
ภº°°าoµพo¼Áก¦¦´า¸¥ยªสµ¡¤ขุ ÁภªÈnµาÅพoµ¥จÂติ ¨É¸ท¤³¸ด่ี ³oµ ี  ตµา¦Áม¤ล¨¸¸É¥
»ำ£¤ดµµบั ¡ 5.µ¦ÄoÁÃ襸 1.°¥°n¼ ¥nµ¡°Á¡¸¥ 2.¦´µ· «µr ¬´¦·¥r 4.µ¦Äo´ ¬³¸ª· 3.50 3.ºÉ°´ ¥r » ¦· 3.µ¦Âo´®µ 3.30 4.¤¸ª·¥´ 3.10 2.µ¦· 2.90 5.Ä n ¦o¼Ä n Á¦¸¥ 2.70 2.50 2.30 2.10 1.µ¦Éº°µ¦ 6.¤n» ¤É´ ĵ¦Îµµ 7.¦´ªµ¤ÁÈ Å¥ 9.¤¸
» £µ¡µ¥
» £µ¡·É¸¸ ª´É Å Á¨É¥¸ ¦ª¤ 8.¤¸·µµ¦³ «¦¦. BP ¡. ภาพท่ี 5 ก£รµา¡ฟแɸ 5สด¦µง¢คÂะแนน³Âสมรร¤¦ถ¦นะ³ทส¸É่ีµÎำค´ ญั  ¨แ³ละ» ค¨ณ´ุ ¬ลกั ³°ษ´ ณ¡¹ะอ¦³นั พงึ r
ป°ระoÁ¼ ¦ส¸¥งคข์ องผเู้ รยี น (6.2) µ¦Á¨É¸¥Â¨É¸Á·
¹Ê £µ¥ÄæÁ¦¸¥ ¹É ¡·µ¦µµ¡§·¦¦¤µ¦ÎµÁ· ¸ª·µ¤®¨´ ¦´µ
°Á«¦¬·¡°Á¡¸¥
°o¼ ¦·®µ¦Â¨³¦¼ ¡ªµn æÁ¦¸¥ «¦¦. ¤¸µ¦Á¨É¸¥Â¨É¸ Á·
¹ Ê £µ¥ÄæÁ¦¸¥¤µ¸É» ¦°¨¤µ º° æÁ¦¸¥ BP æÁ¦¸¥Éª´ Š¨³ æÁ¦¸¥ ¡. µ¤¨Îµ´ (6.3) µ¦Á¨É¸¥Â¨ÉÁ¸ ·
¹Ê £µ¥Ä»¤ ¹É ¡· µ¦µµ¡§·¦¦¤µ¦ÎµÁ·¸ª· £µµ¤¥Ä®¨´ ¤» ¦´¤µµ
°É¸»Á«¦¦¬°¨·¤¡µ°Á¡°º ¸¥Ã¦
°Á¦¸¥¤µ«¦· ¦Ä.กÃา¦ร¤» จÁัด¦ก¸¥า¡รศกึªษµn ¡าÃต¦.าÂมÁ¦¨ห¸¥³ลÃกั ¦ปBรÁPัช¦¸¥ญ¤า¸ขµภอɦª´ างÁÅพเศ¨ครวษɸ¥าฐมµกÂส¤จิ ำพ¨เ¨รεอจ็ เพข´ ียอ¸ÉÁงง·
ªn 1¹ Ê 9
(6.2) การเปลยี่ นแปลงทเี่ กดิ ขนึ้ ภายในโรงเรยี น ซง่ึ พจิ ารณา จากพฤติกรรมการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของ ผู้บริหารและครู พบว่า โรงเรียน ศรร. มีการเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดขึ้นภายใน โรงเรยี นมากทสี่ ดุ รองลงมา คอื โรงเรยี น BP โรงเรยี นทว่ั ไป และ โรงเรยี น สถพ. ตามลำดบั (6.3) การเปล่ียนแปลงที่เกิดขึ้นภายในชุมชน ซึ่งพิจารณา จากพฤติกรรมการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของ สมาชกิ ในชมุ ชน พบว่า โรงเรียน BP มกี ารเปลยี่ นแปลงท่เี กิดข้นึ ภายในชุมชน มากท่สี ดุ รองลงมา คือ โรงเรยี น ศรร. โรงเรียน สถพ. และโรงเรียนทัว่ ไป ตามลำดับ ส่วนความพึงพอใจของชุมชน พบว่า ชุมชนของโรงเรียน BP มีความพึงพอใจมากท่ีสุด รองลงมา คือ โรงเรียน ศรร. โรงเรียน สถพ. และโรงเรยี นท่ัวไป ตามลำดับ (7) ปจั จยั ทส่ี ง่ ผลตอ่ ความสำเรจ็ ของโรงเรยี นทมี่ กี ารจดั การศกึ ษา ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า กระบวนการขับเคลื่อน หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ท้ัง 5 ด้าน ส่งผลต่อความสำเร็จของ การจัดการศกึ ษาตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ดังน้ี (7.1) ดา้ นคณุ ภาพของผเู้ รียน (7.1.1) ปัจจัยที่ส่งผลต่อคะแนน GPA ของนักเรียน ชน้ั ป.6 ไดแ้ ก่ ด้านการบริหารจัดการสถานศกึ ษา และนกั เรยี นช้นั ม.6 ได้แก่ ด้านกิจกรรมพฒั นาบุคลากร (7.1.2) ปัจจัยที่ส่งผลต่อคะแนน O-NET ของนักเรียน ชนั้ ม.3 ไดแ้ ก่ ดา้ นหลกั สตู รและการจดั การเรยี นการสอน และนกั เรยี นชนั้ ม.6 ได้แก่ ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน และด้านกิจกรรมพัฒนา ผู้เรยี น 20 ภาพความสำเรจ็ ของ การจัดการศกึ ษาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
(7.1.3) ปจั จยั ทสี่ ง่ ผลตอ่ สมรรถนะทสี่ ำคญั ของนกั เรยี น ชั้น ป.6 ได้แก่ ด้านกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน สำหรับนักเรียนช้ัน ม.3 ได้แก่ ดา้ นการสรา้ งเครอื ข่ายและขยายผล และนักเรียนชน้ั ม.6 ไดแ้ ก่ ดา้ นกิจกรรม พฒั นาบคุ ลากร (7.1.4) ปัจจัยท่ีส่งผลต่อคุณลักษณะท่ีพึงประสงค์ ของนกั เรยี นชน้ั ป.6 ไดแ้ ก่ ดา้ นกจิ กรรมพฒั นาผเู้ รยี น สำหรบั นกั เรยี นชนั้ ม.3 ได้แก่ ด้านการสร้างเครือข่ายและการขยายผล และนักเรียนช้ัน ม.6 ได้แก่ ดา้ นกิจกรรมพฒั นาบคุ ลากร (7.2) ดา้ นการเปลยี่ นแปลงทเี่ กดิ ขน้ึ กบั บคุ ลากรของโรงเรยี น พบว่า ปัจจัยท่ีส่งผลต่อการเปล่ียนแปลงท่ีเกิดข้ึนกับบุคลากรของโรงเรียน ได้แก่ ด้านหลักสตู รและการจัดการเรยี นการสอน (7.3) ดา้ นการเปลี่ยนแปลงที่เกดิ ขน้ึ ในชมุ ชน (7.3.1) ปัจจยั ที่ส่งผลตอ่ การเปล่ียนแปลงท่เี กดิ ขน้ึ กบั สมาชกิ ของชุมชน ไดแ้ ก่ ด้านกจิ กรรมพัฒนาผู้เรยี น (7.3.2) ปจั จยั ทสี่ ง่ ผลตอ่ ความพงึ พอใจของชมุ ชน ไดแ้ ก่ ดา้ นการสร้างเครือข่ายและขยายผล และดา้ นการบริหารจดั การสถานศึกษา 21ภาพความสำเร็จของ การจดั การศกึ ษาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
รายการอา้ งอิง นันทกาญจน์ ชินประหัษฐ์ และศาลินา บุญเก้ือ. (2558). การศึกษา ภาพความสำเร็จของการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพยี ง. ศูนย์สถานศกึ ษาพอเพียง มูลนธิ ยิ ุวสถริ คุณ. ศาลินา บุญเก้ือ และนันทกาญจน์ ชินประหัษฐ์. (2557). การถอดบทเรียน และวิเคราะห์อัตลักษณ์ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา. ศูนย์สถานศึกษาพอเพียง มูลนิธิยุวสถริ คุณ. _____________________ 22 ภาพความสำเรจ็ ของ การจัดการศกึ ษาตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
ศนู ย์สถานศึกษาพอเพยี ง มูลนิธยิ ุวสถริ คณุ 173 ถนนนครราชสีมา เขตดสุ ติ กรุงเทพมหานคร 10300 โทรศัพท์ 0 2787 7033-4 โทรสาร 0 2282 8226 www.sufficiencyeconomy.org www.vyouth.org ศูนยส์ ถานศกึ ษาพอเพยี ง มูลนธิ ิยุวสถริ คณุ Sufficiency School
Search
Read the Text Version
- 1 - 24
Pages: