ฐานข้อมูลการจัดการทรัพยากรปูม้า บริเวณอ่าวคุ้งกระเบน จังหวัดจันทบุรี2

ฐานขอมลู การจดั การทรพั ยากรปมู า บริเวณอาวคงุ กระเบน จงั หวดั จันทบุรี Contact: ชุตาภา คณุ สขุ คณะวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลัยราชภฏั รําไพพรรณี Email: [email protected]

สัตวน ํ้าพลอยจบั ได สัตวน ํ้าพลอยได (Bycatch) หมายถงึ สตั วนํา้ ท่ไี มพ งึ ประสงคห รือสัตวนาํ้ ทไ่ี มใ ชกลมุ เปาหมาย แบงเปน สตั วน ํ้า ท่จี ับไดและนําไปขาย สตั วน ้าํ ท่คี ัดแยกทิง้ และสตั วน ้ําท่ีไมใ ชเปา หมาย ดังภาพท่ี 2.4 (อนญั ญา พัชรโพธิวฒั น, 2553) สตั วน้ําพลอยไดเปน โครงสรางที่สําคัญของระบบนเิ วศบรเิ วณชายฝง มีหนา ทส่ี ําคญั ๆ หลายหนา ที่ใน ระบบนิเวศ อาทเิ ชน ทาํ หนา ทเ่ี ปนผูบรโิ ภค ทาํ หนาทีเ่ ปน ผกู นิ ซาก ทาํ ใหเกิดการไหลเวยี นของอินทรียสารใน ระบบนเิ วศไดเปน อยา งดี (พรเพ็ญ แสงศรี และสุดารฐั กะฐนิ ศร,ี 2559) นอกจากนส้ี ัตวน ้ําพลอยไดยงั เปน อาหารใหก บั ปูมา หรือเปน อาหารใหก ับสตั วท ีเ่ ปนอาหารของปมู า อีกดวย ซง่ึ ปมู า เปนสัตวเ ปาหมายของ การศึกษา ในอดตี ทีผ่ า นมาความหลากหลาย ของสัตวน ํ้าพลอยไดบรเิ วณชายฝง ท่ีไดจากการทําประมงนนั้ มี จาํ นวนมากและหลากหลายชนิด อาทิเชน กุง หอย ปู และปลา แตใ นปจจุบันมีการใชเ ครือ่ งมือประมง และเทคนิคการทําประมงที่มีประสิทธภิ าพ หน่ึงในเครื่องมือประมงนั้น ไดแก ลอบปแู บบพบั ได ซ่งึ เปน เคร่อื งมือทไ่ี ดรับความนิยมใชในการทําประมง เน่อื งจากตัวลอบสามารถพบั ไดทําใหใชพนื้ ที่ในการบรรทกุ นอ ย เรอื ประมง จงึ สามารถบรรทุกลอบไปทาํ การประมงไดเ ปนจาํ นวนมาก (ชตุ าภา คณุ สขุ และคณะ, 2559) ดว ยเหตุน้เี องจึงทาํ ใหม ีความพยายามจากหนวยงานตาง ๆ ในการหาวธิ ใี นการชว ยเหลือ เพอื่ ลดการจบั สตั วน ้ํา พลอยไดขนึ้ มา เชน การกาํ หนดขนาดตาลอบ 2.50 นว้ิ ขนาดลอบสงู ไมเกิน 65.00 เซนตเิ มตร และขนาดเสน ผานศนู ยกลางไมเกนิ 2.00 เมตร (Shanks, 2004) เพราะการทําประมงลอบปนู ้ัน อาจกอใหเ กดิ ผลกระทบตอ แหลง ทอ่ี ยอู าศัยของสัตวน า้ํ พลอยได อีกทง้ั ยังสง ผลตอสายใยอาหารทเี่ ปล่ยี นแปลงไป คอื สตั วนํา้ ทีท่ าํ หนาท่ี เปน ผูบริโภคจะหนั มากินกนั เอง ทาํ ใหป ระชากรสตั วนา้ํ ไมเพ่ิมขนึ้ และความอุดมสมบรู ณของระบบนิเวศ ชายฝง เสื่อมโทรมลง นอกจากน้ียงั สงผลในดา นเศรษฐกจิ อนั เนื่องมาจากความเส่ือมโทรมของทรัพยากรประมง คอื กุง หอย ปู ปลา ในทะเลลดนอ ยลงอยา งรวดเรว็ จงึ มผี ลกระทบตอ รายไดแ ละการดาํ รงชีพของชาวประมง (ไพลนิ เทียนปรุ และลิษา สมคั รพนั ธ, 2556)

ตารางที่ 4.1 ชนดิ ของสัตวน้ําพลอยจับไดจากลอบปมู าขนาดทอ งลอบ 2.00 น้วิ ไฟลัม ชนิด ช่ือสามัญ ชอ่ื วทิ ยาศาสตร จํานวน สัดสว น Arthropoda ท่ี Thalamita crenata (ตวั ) (%) Matuta victor 40 23.52 Molluska 1 ปูหินกา มฟา Charybdis anisodon 2 1.18 Chordata 2 ปูหนมุ าน Charybdis affinis 1 0.59 3 ปูกะตอยขาว Myomenippe hardwickii 49 28.82 4 ปกู ะตอยแดง Scylla transquebarica 1 0.59 5 ปูใบก ามโต Clibanarius infraspinatus 2 1.18 6 ปูดาํ Clibanarius longitarsus 25 14.70 7 ปเู สฉวนขาสม Carcinoscorpius 2 1.18 8 ปูเสฉวนขาฟา rotundicauda 1 0.59 9 แมงดาหางกลม Charybdis feriatus 15 8.82 10 ปมู าลาย Portunus sanguinolentus 4 2.35 11 ปูดาวสามจุด Oratosquilla nepa 1 0.59 12 กงั้ ต๊ักแตน Varuna litterata 1 0.59 13 ปูแปน Charybdis natator 2 1.18 14 ปหู ินกา มสัน Puqilina cochlidium 10 5.88 15 หอยสังขโมฬเี ล็ก Patella vulgata 9 5.29 16 หอยหมวกเจก Lethrinus lentjan 2 1.18 17 ปลาหมูสีแกมแดง Epinephelus patoca 1 0.59 18 ปลาเกา Siganus javus 1 0.59 19 ปลาสลิดหินแขก Chelonodon patoca 1 0.59 20 ปลาปก เปา

ตารางที่ 4.2 ชนดิ ของสตั วนา้ํ พลอยจบั ไดท จ่ี บั ไดจ ากลอบปูมา ขนาดทองลอบ 2.50 นว้ิ ไฟลมั ชนดิ ชอื่ สามัญ ชอ่ื วิทยาศาสตร จํานวน สดั สวน Arthropoda ท่ี Scylla tranquebarica (ตัว) (%) Charybdis anisodon 4 2.69 Molluska 1 ปูดํา Thalamita crenata 6 4.03 Chordata 2 ปกู ะตอยขาว Portunus sanguinolentus 28 18.80 3 ปูหินกา มฟา Charybdis feriatus 5 3.36 รวม 4 ปูดาวสามจุด Charybdis affinis 13 8.72 5 ปูมา ลาย Matuta victor 27 18.12 6 ปูกระตอยแดง Clibanarius infraspinatus 1 0.67 7 ปูหนุมาน Clibanarius longitarsus 29 19.46 8 ปูเสฉวนขาสม Charybdis natator 3 2.01 9 ปเู สฉวนขาฟา Charybdis hellerii 5 3.36 10 ปหู นิ กามสนั Hyastenus dicanthus 3 2.01 11 ปูหินอนิ โดแปซฟิ ก Oratosquilla nepa 2 1.34 12 ปแู มงมุม Octopus dolifusi 1 0.67 13 ก้งั ตัก๊ แตน Patella vulgata 1 0.67 14 หมกึ สาย Puqilina cochlidium 7 4.70 15 หอยหมวกเจก Siganus javus 10 6.71 16 หอยสงั ขโ มฬีเลก็ Lethrinus lentjan 1 0.67 17 ปลาสลดิ หนิ แขก Epinephelus coiodes 1 0.67 18 ปลาหมูสแี กม แดง Allenbatrachus grunniens 1 0.67 19 ปลาเกา 1 0.67 20 ปลาคางคก 149 100.00

ตารางท่ี 4.3 ชนดิ ของสตั วนํา้ พลอยจับไดทจ่ี ับไดจ ากลอบปมู า ขนาดทองลอบ 3.00 นวิ้ ไฟลมั ชนดิ ช่อื สามญั ชอื่ วิทยาศาสตร จํานวน สดั สวน ที่ (ตัว) (%) Arthropoda 1 ปหู ินกา มสนั Charybdis natator 2 2.08 2 ปดู าวสามจดุ Portunus sanguinolentus 1 1.04 3 ปูมา ลาย Charybdis feriatus 6 6.25 4 ปหู ินกามฟา Thalamita crenata 31 32.3 5 ปูหนุมาน Matuta victor 2 2.08 6 ปกู ะตอยแดง Charybdis affinis 16 16.67 7 ปูหินอินโดแปซฟิ ก Charybdis hellerii 1 1.04 8 ปดู ํา Scylla tranquebarika 1 1.04 9 ปูเสฉวนขาสม Clibanarius infraspinatus 17 17.71 10 ปแู ปน Varuna litterata 1 1.04 11 แมงดาหางกลม Carcinoscorpius 2 2.08 rotundicauda 1 1.04 12 ก้ังต๊กั แตน Oratosquilla nepa 1 1.04 13 กุงขาว Penaeus monodon 5 5.21 Molluska 14 หอยหมวกเจก Patella vulgata 4 4.17 15 หอยสงั ขโมฬีเลก็ Puqilina cochlidium 1 1.04 16 หมึกสาย Octopus dolifusi 3 3.13 Chordata 17 ปลาหมูสแี กมแดง Lethrinus lentjan 1 1.04 18 ปลาเกา Epinephelus coiodes 96 100.00

ตารางท่ี 4.4 ชนดิ ของสัตวนํ้าพลอยจับไดท่ีจบั ไดจ ากลอบปมู าขนาดทองลอบ 2.50 น้ิวทกุ ดาน ไฟลมั ชนดิ ชือ่ สามัญ ช่ือวทิ ยาศาสตร จํานวน สดั สว น ที่ Charybdis affinis (ตัว) (%) Clibanarius infraspinatus 19 19.39 Arthropoda 1 ปกู ระตอยแดง Thalamita crenata 38 38.78 2 ปูเสฉวนขาสม Scylla tranquebarica 16 16.33 3 ปูหินกา มฟา Charybdis feriatus 6 6.12 4 ปดู ํา Charybdis anisodon 3 3.06 5 ปูมา ลาย Penaeus monodon 4 4.08 6 ปูกะตอยขาว Puqilina cochlidium 1 1.02 7 กุง ขาว Patella vulgata 8 8.16 Chiropsalmus 2 2.04 Molluska 8 หอยสังขโมฬเี ลก็ quadrumanus 1 1.02 9 หอยหมวกเจก 98 100.00 Cnidaria 10 แมงกะพรนุ รวม

ภาคผนวกท่ี 1ภาพปูในวงศ Portunidae ข. ก. 1 cm 1 cm ค. ง. 1 cm 1 cm จ. ฉ. 1 cm 1 cm ภาพที่ 6(ก.-ข.) ดา นหนาและดานหลงั ของปมู า (Portunuspelagicus),(ค.-ง.) ดา นหนาและ ดา นหลังของปูหินกามฟา (Thalamitacrenata), (จ.-ฉ.) ดา นหนา และดานหลังของปูหิน (T.spinimana)

ภาคผนวกที่ 1 ภาพปูในวงศPortunidae (ตอ ) ซ. ช. 1 cm 1 cm ฌ. ญ. 1 cm 1 cm ภาพที่ 6 (ช.-ซ.) ดา นหนา และดานหลงั ของปหู นิ (Thalamitadanae), (ฌ.-ญ.) ดานหนา และ ดานหลงั ของปหู นิ (T.tenuipes)

ภาคผนวกที่ 1 ภาพปใู นวงศPortunidae (ตอ ) ฏ. ฎ. 1 cm 1 cm ฐ. ฑ. 1 cm 1 cm ภาพท่ี 6 (ฎ.-ฏ.) ดา นหนาและดานหลังของปูหินอนิ โดแปซฟิ ก (Charybdis helleri),(ฐ.-ฑ.) ดานหนาและดา นหลงั ของปูหินหนาม(C.acutifrons)

ภาคผนวกที่ 1 ภาพปูในวงศ Menippidae ข. ก. 1 cm 1 cm ภาพที่ 7 (ก.-ข.) ดานหนาและดานหลงั ของปูใบกา มโต(Myomenippehardwickii)

หญา ทะเล

4.3 การประเมนิ สถานภาพของระบบนเิ วศหญาทะเล บรเิ วณอา วคุงกระเบนและบริเวณหาด เจา หลาว จังหวดั จันทบรุ ี 4.3.1 ชนิดของหญาทะเล บริเวณหาดเจาหลาว พบหญา ทะเลที่มกี ารแพรกระจายจากบรเิ วณชายฝง ออกไปเปน ระยะทางไมเ กิน 2 กิโลเมตร โดยพบวาเปนชนดิ ทีเ่ กิดในธรรมชาติ และเกดิ จากปลกู ฟน ฟโู ดยชมุ ชน มี เพยี งชนิดเดียว ไดแก หญา ทะเลผมนาง Halodule pinifolia (ภาพท่ี 4.58) สําหรบั ในบริเวณอา วคุง กระเบน พบหญาทะเลในบริเวณพืน้ ทท่ี ่ีถดั จากปา ชายเลนรอบอาวคงุ กระเบน ทัง้ หมด 4 ชนิด ไดแ ก หญา ชะเงาใบยาว (Enhalus acoroides) หญาใบมะขาม ( Halophila decipiens) หญาใบมะกรดู เลก็ (Halophila minor) และหญา ผมนาง ( H. pinifolia) แตช นดิ ที่พบมากทีส่ ดุ คอื หญา ชะเงาใบยาว (Enhalus acoroides) และหญา ผมนาง ( H. pinifolia) โดยในการศกึ ษานี้รายงานสถานภาพของหญา ทะเลผมนาง ทีม่ ีการปลกู ฟนฟูในทงั้ บรเิ วณหาดเจา หลาว และอา วคงุ กระเบน เพ่อื นาํ เสนอเปนแนวทาง ในการกําหนดมาตรการเพอ่ื อนุรักษท รพั ยากรปมู าตอไป ภาพท่ี 4.58 หญาทะเลผมนาง (Halodule pinifolia) บรเิ วณหาดเจา หลาว จงั หวัดจันทบุรี

ภาพท่ี 4.59 หญา ทะเลท่พี บแพรก ระจายในบรเิ วณอาวคุง กระเบน ก) หญาชะเงาใบยาว (Enhalus acoroides) และ ข) หญา ผมนาง ( H. pinifolia) 4.3.2 เปอรเ ซ็นตก ารปกคลมุ (% coverage) ผลการศกึ ษาพบวาหญา ทะเลผมนาง Halodule pinifolia บรเิ วณหาดเจา หลาว มีเปอรเซน็ ตการปกคลุมสงู สุดในเดือนเมษายน มคี าเทากับ 100 % และมีคาต่ําสุดในเดอื นกรกฎาคม มี คาเทากบั 30 % สําหรบั หญา ทะเลผมนาง Halodule pinifolia บรเิ วณอาวคงุ กระเบน มีเปอรเ ซ็นตการ ปกคลุมสูงสุดในเดอื นมีนาคม มคี าเทากบั 100 % และมคี า ต่าํ สดุ ในเดอื นกันยายน มีคา เทา กับ 47.78 % ดงั ภาพที่ 4.60 สาํ หรับการศกึ ษาความแตกตางของเปอรเซน็ ตก ารปกคลุมของหญาทะเลในแตล ะสถานี พบวา ไมมคี วามแตกตา งกนั อยา งมีนัยสําคญั ( P>0.05)

120 100 หาดเจาหลาว อา วคุง กระเบน เปอรเ ็ซนตการปกค ุลม 80 60 40 20 0 ดัง มีนาคม เมษายน พฤษภาคม กรกฎาคม กนั ยายน ตุลาคม เดือน ภาพที่ 4.60 เปอรเ ซ็นตการปกคลมุ ของหญา ทะเลในแตละเดอื นบริเวณหาดเจา หลาว และอาวคุง กระเบน ผลการศกึ ษาความแปรผนั ของฤดูกาลทม่ี ตี อเปอรเซ็นตก ารปกคลมุ ของหญา ทะเลในแตล ะ บริเวณ พบวา เปอรเ ซ็นตการปกคลุมในแตล ะฤดูกาลท้ังหาดเจา หลาว และอา วคุงกระเบน มีความ แตกตางอยา งมนี ัยสําคัญ ( P<0.05) โดยพบเปอรเซน็ ตก ารปกคลุมเฉลย่ี ในฤดแู ลงมากกวาในฤดฝู น ภาพที่ 4.61 เปอรเซนตการปกค ุลม 200 90 61.67 150 63.7 100 50 92.59 0 ฤดูแลง ฤดูฝน ฤดูกาล หาดเจา หลาว อาวคุงกระเบน ภาพที่ 4.61 เปอรเซ็นตการปกคลุมของหญาทะเลในแตล ะฤดูกาล บรเิ วณหาดเจาหลาว และอาวคุงกระเบน จังหวัดจนั ทบรุ ี 4.3.3 มวลชวี ภาพของหญาทะเล

จากผลการศึกษาพบวา ในบริเวณหาดเจา หลาวพบคา มวลชีวภาพเหนือพื้นดนิ สูงสุดในเดอื น เมษายน มคี าเทา กับ 6 ,349.86 กรมั /ตารางเมตร และพบคา มวลชวี ภาพตํ่าสุดกรกฎาคม มีคา เทากบั 327.02 กรมั /ตารางเมตร สว นในบรเิ วณอา วคงุ กระเบนพบวา คา มวลชวี ภาพเหนือพนื้ ดินสงู สดุ ในเดอื น พฤษภาคม มีคา เทา กบั 4216.99 กรมั /ตารางเมตร และพบคา มวลชีวภาพตาํ่ สดุ กนั ยายน มคี า เทากบั 650.68 กรมั /ตารางเมตร ดังภาพที่ 4.62 มวล ีชวภาพ (กรัมตอตารางเมตร) 7000 6000 หาดเจาหลาว 5000 อา วคุงกระเบน 4000 3000 2000 1000 0 มีนาคม เมษายน พฤษภาคมเดือนกรกฎาคม กนั ยายน ตุลาคม ภาพที่ 4.62 มวลชวี ภาพของหญา ทะเลในแตละเดือน บรเิ วณหาดเจา หลาว และอาวคงุ กระเบน จังหวัดจันทบรุ ี สําหรบั คามวลชวี ภาพของหญา ทะเลในแตละฤดูกาล พบวา ทงั้ ในบริเวณหาดเจา หลาว และ อาวคงุ กระเบน มีมวลชวี ภาพเหนอื พน้ื ดินในฤดูแลงมากกวา ฤดฝู น โดยในบริเวณหาดเจาหลาว พบคา มวลชีวภาพในฤดแู ลง มคี า เทากบั 11831.155 กรมั /ตารางเมตร สว นฤดฝู นมีคาเทา กับ 2 ,482.1055 กรัม/ตารางเมตร สําหรับในอา วคงุ กระเบน พบคา มวลชวี ภาพในฤดูแลง มคี า เทา กบั 7 ,256.816 กรมั / ตารางเมตร สวนฤดูฝนมคี าเทากบั 6 ,042.474 กรมั /ตารางเมตร ดงั ภาพท่ี 4.63

ฤดูฝน 16000 ฤดูแลง มวล ีชวภาพ (กรัม/ตารางเมตร) 14000 2480.1055 12000 6042.474 10000 8000 6000 4000 2000 0 หาดเจา หลาว พื้นทว่ี จิ ัย อาวคงุ กระเบน ภาพท่ี 4.63 คา มวลชีวภาพของหญา ทะเลในบรเิ วณหาดเจาหลาว และอา วคงุ กระเบน จงั หวดั จนั ทบุรี 4.3.4 คุณภาพนํ้าในแหลง หญาทะเล ผลการศกึ ษาคาคุณภาพนํ้าในบรเิ วณแหลง หญาทะเล พบวา หญาทะเลในบรเิ วณเจาหลาวมี คาอณุ หภูมนิ า้ํ เฉลีย่ เทากบั 31.96 องศาเซลเซียส (°C) และ 32.96 (°C) ในฤดแู ลงและฤดูฝนตามลําดับ ซ่ึงพบวา มีคาอยใู นชว งคา มาตรฐาน สว นคาอณุ หภูมนิ า้ํ เฉลยี่ ในบรเิ วณอา วคุงกระเบนมีคา เทา กบั 32.51 องศาเซลเซยี ส (°C) และ 33.00 (°C) ในฤดแู ลง และฤดูฝน ตามลําดบั โดยพบวา มคี ามากกวาคา มาตรฐานเลก็ นอย สาํ หรบั คา อุณหภูมอิ ากาศ พบวา ท้งั บรเิ วณหาดเจา หลาว และอาวคุงกระเบนมีคาอยู ในระดบั มาตรฐานทั้งในฤดูแลงและฤดฝู น เชนเดยี วกันกับคา ความเปนกรดดา งที่พบวาทง้ั 2 บริเวณมี ชวงความเปน กรดดา งอยใู นชว ง 7.73-8.16 ซ่ึงเปน คา ที่อยใู นชวงมาตรฐาน คาปรมิ าณออกซเิ จนละลาย มีคาอยใู นชวงมาตรฐาน คือ มากกวา 5 มิลลกิ รัม/ลติ ร ทั้งสองบรเิ วณ และคา ความเคม็ มีคา อยูใ นชวง 23.3-34.48 ppt ซง่ึ เปน คา ที่อยูในชวงมาตรฐานท้ัง 2 บริเวณ สําหรับดนิ ในบรเิ วณหาดเจา หลาว พบวา มีสัดสว นทเ่ี ปน ทรายมากกวา โคลน (sand+mud) สวนในอาวคงุ กระเบนดนิ เปนดนิ โคลน ( mud-flat) ดังตารางที่ 4.12

ตารางที่ 4.12 คณุ ภาพของนาํ้ ในแหลง หญา ทะเล บรเิ วณหาดเจา หลาวและอาวคุงกระเบน จังหวัด จนั ทบรุ ี คาปจจยั ทาง เจาหลาว เจาหลาว คงุ กระเบน คุงกระเบน คามาตรฐาน กายภาพ ฤดูแลง ฤดูฝน ฤดแู ลง ฤดฝู น 31.96 32.96 < 32 คา อณุ หภูมิน้ํา (°C) 30.33 29.67 32.51 33.00 <30 คา อุณหภมู อิ ากาศ 28.67 29.67 (°C) 8.16 ความเปนกรดดาง 6.30 7.73 7.89 7.87 < 8.5 ปริมาณออกซเิ จน 5.97 5.72 5.84 >5 ละลาย (mg/l) 34.48 ความเคม็ (ppt) 59,593.33 23.3 29.19 29.74 <34 ความเขมแสง 65,451.11 57,424.44 47,285.18 (Lux) 7.04 ความลกึ ( cm) ทรายปนโคลน 2.98 4.63 2.26 ชนดิ ของดนิ ทรายปน โคลน โคลน โคลน 4.3.5 ประชากรสตั วทะเลในบรเิ วณแหลง หญา ทะเล 4.3.5.1 ความหลากชนิดของสตั วทะเลในบรเิ วณแหลง หญา ทะเล หาดเจา หลาว ผลการศกึ ษาพบความหลากชนดิ ของประชากรสัตวทะเลใน บริเวณหญาทะเล หาดเจาหลาว จงั หวัด จนั ทบรุ ี พบสัตวหนาดินท้งั หมด 32 สกุล 34 ชนดิ โดยไฟลัม Mollusca พบความหลากชนดิ ของสตั วท ะเล มากทส่ี ุด จาํ นวน 16 สกุล 17 ชนดิ โดยมอี งคป ระกอบของหอยชนิดเดน 2 ชนิด ไดแ ก หอยถ่ัวเขียว (Clithon oualaniensis) พบรอยละ 24.04 และหอยเจดยี  (Sermyla riquetii) พบรอยละ 17.47 รองลงมาคอื ไฟลัม Arthropoda พบสตั วท ะเลทง้ั หมด 13 สกุล 14 ชนดิ โดยสัตวท ะเลท่พี บความหลากหลายมากทส่ี ดุ คอื กลมุ ปู พบทัง้ หมด 9 สกลุ 10 ชนดิ เชน ปูเสฉวนกา มฟา (Clibanarius longitarsus) ปูหินกา มฟา ( Thalamita crenata) และปมู า ( Portunus pelagicus) เปนตน ดงั ภาพที่ 4.64 สาํ หรับไฟลมั Annelida ไฟลัม Echinodermata และไฟลัม Chordata พบสัตวทะเลหนาดนิ ไฟลมั ละ 1 สกลุ 1 ชนิด เทา นัน้ สวนความชกุ ชมุ ของสตั วทะเลท่พี บมากทีส่ ดุ คือ แอมฟพอด พบองคป ระกอบถึง 43.34 % และพบเพยี งครั้งเดียวในชวง เดือนตุลาคมเทา นัน้ ดงั ตารางที่ 4.13

ตารางท่ี 4.13 ความหลากชนดิ ของสตั วท ะเลหนาดินทีพ่ บในบรเิ วณแหลง หญา ทะเลผมนางทีม่ กี ารฟน ฟู หาดเจาหลาว จงั หวดั จนั ทบุรี Phylum วงศ/ชื่อสามญั ชื่อวิทยาศาสตร จาํ นวน รอยละของ Annelida 1) Nereis sp. การปรากฏ Mollusca ไสเดือนทะเล 1) Murex trapa (%) Mollusca หอยกางปลา 2) Telescopium หอยขก้ี า telescopium 19 0.39 Arthropoda หอยโขง 3) Pila ampullaceal 1 0.02 หอยขอบกระดง 4) Nassarius pullus 22 0.46 หอยขอบกระดงลาย 5) Nassarius stolatus 3 0.06 แถบ 193 4.01 หอยแครง 23 0.48 หอยเจดีย หอยจอบ 6) Tegillarca granosa 149 3.10 หอยตลบั 7) Sermyla riquetii 841 17.47 หอยตาวัว 8) Atrina lamellate 1 0.02 หอยถั่วเขยี ว 9) Meretrix meretrix 39 0.81 หอยทบั ทมิ 10) Turbo bruneus 1 0.02 หอยเทพรส 11) Clithon oualaniensis 1157 24.04 หอยนางรม 12) Umbonium vestiarium 95 1.97 หอยวงพระจนั ทร 13) Babylonia areolata 1 0.02 หอยสมี ว ง 14) Crassostrea gigas 9 0.19 หอยหลอด 15) Polinices manila 1 0.02 กุงกลุ าดํา 16) Janthina globosa 2 0.04 กงุ ดีดขนั 17) Solen strictus 2 0.04 ปูกามดาบ 1) Penaeus monodon 3 0.06 2) Alpheus sp. 4 0.08 3) Uca vocans 16 0.33

ตารางท่ี 4.13 (ตอ ) Phylum วงศ/ชอื่ สามญั ช่ือวิทยาศาสตร จาํ นวน รอ ยละของ Echinodermata 4) Macrophthalmus 4 การปรากฏ ปูกา มหกั convexus Chordata ปูทหาร 5) Dotilla wichmanni (%) ปูมา 6) Portunus pelagicus 0.08 ปลู มเล็ก 7) Ocypode macrocera ปูเสฉวนกา มฟา 8) Clibanarius longitarsus 32 0.66 ปูเสฉวนกา มสม 9) Clibaniarus 10 0.21 ปหู นมุ านลายจุด infraspinatus 12 0.02 ปหู นมุ านหกตุม 10) Matuta victor 28 0.58 ปหู นิ กามฟา 11) Ashtoret lunaris 14 0.29 เพรยี งหนิ 12) Thalamita crenata แอมฟพ อด 13) Balanus sp. 4 0.08 อีแปะทะเล 14) Talitrus specificus 1 0.02 ปลาสลิดหนิ จดุ ขาว 1) Arachnoides placenta 5 0.10 1) Siganus oramin 8 0.17 2086 43.34 1 0.02 36 0.77

กข ค 1 cm 1 cm 1 cm งจ ฉ 1 cm 1 cm 1 cm ภาพท่ี 4.64 สตั วห นา ดินทพ่ี บในบรเิ วณหญา ทะเลผมนางทมี่ ีการฟนฟู (Halodule pinifolia) หาดเจาหลาว จังหวดั จันทบุรี ก: ปูเสฉวนกา มฟา (Clibanarius longitarsus) ข: ปูหนิ กา มฟา (Thalamita crenata) ค: ปมู า (Portunus pelagicus) ง: หอยถว่ั เขยี ว (Clithon oualaniensis) จ: หอยเจดีย (Sermyla riquetii) ฉ : หอยตาวัว (Turbo bruneus) 4.3.5.2 ความชุกชุมของสตั วห นาดนิ บรเิ วณแหลง หญา ทะเลผมนางที่มีการฟนฟู หาดเจา หลาว จงั หวัดจนั ทบุรี ผลการศึกษาความชุกชุมของสัตวหนา ดินในแตละควอดแดรทบรเิ วณแหลง หญาทะเล ผมนาง หาดเจา หลาว จงั หวดั จันทบุรี พบวาสัตวหนา ดินมคี วามชุกชุมสูงสดุ ในควอดแดรทที่ 2 มีคาความ หนาแนน เทากับ 78.2 ตวั /ตารางเมตร รองลงมาคอื ควอดแดรทที่ 8 ควอดแดรทที่ 6 ควอดแดรทที่ 5 ควอดแดรทที่ 1 ควอดแดรทที่ 9 ควอดแดรทที่ 7 ควอดแดรทท่ี 4 มีความหนาแนน เทากับ 77.9 ตวั /ตาราง เมตร, 65.8 ตวั /ตารางเมตร, 62.7 ตวั /ตารางเมตร, 61.3 ตวั /ตารางเมตร, 51.4 ตัว/ตารางเมตร, 49.9 ตวั / ตารางเมตร, 48.6 ตัว/ตารางเมตร ตามลาํ ดบั และควอดแดรทที่ 3 มคี วามหนาแนน นอ ยทสี่ ุดเทากับ 39 ตัว/ ตารางเมตร ดังภาพท่ี 4.65 อยา งไรก็ตามเมอื่ นํามาทดสอบทางสถติ ิดว ย One-Way ANOVA พบวา ความชกุ ชุมของสตั วหนาดนิ ไมมีความแตกตางกนั อยา งมนี ยั สําคญั (P>0.05)

ความหนาแนน ( ัตว/ตารางเมตร) 100 80 61.3 78.2 77.9 62.7 65.8 60 49.9 51.4 40 39 48.6 9 20 0 12345678 ควอดแดรท ภาพที่ 4.65 ความชุกชมุ ของสัตวหนาดนิ ในแตละควอดแดรทบริเวณแหลง หญาทะเลผมนาง (Halodule pinifolia) ทีม่ ีการฟนฟูหาดเจา หลาว จังหวดั จันทบุรี ผลการศึกษาความชุกชุมของสตั วห นาดนิ ในแตล ะฤดกู าล บรเิ วณแหลงหญา ทะเลผมนางทีม่ กี ารฟน ฟู หาดเจา หลาว จงั หวัดจันทบรุ ี พบวา ความชุกชุมของสัตวห นาดนิ ในชว งฤดูแลง พบสัตวห นา ดนิ ทั้งหมด 1 ,207 ตัว คิดเปนรอ ยละ 25 สาํ หรบั ในชว งฤดฝู น พบสัตวห นา ดนิ ท้ังหมด 3 ,606 ตัว คดิ เปน รอยละ 75 ดงั ภาพที่ 4.66 นั่นคอื พบความชกุ ชมุ ของสัตวห นา ดินในฤดูฝนมากกวา ฤดแู ลง ซึง่ สอดคลอ งกับผลการทดสอบทางสถติ ิ ดว ย One-Way ANOVA ท่พี บวา ความชกุ ชมุ ของสตั วหนาดนิ ในแตล ะฤดกู าลมคี วามแตกตา งกนั อยา งมี นยั สําคัญ (P<0.05) จํานวนสัต วหนา ิดน ( ัตว) 4000 3,606 (75%) 3000 2000 1,207 (25%) 1000 0 ฤดแู ลง ฤดูฝน ฤดูกาล ภาพที่ 4.66 ความชกุ ชมุ ของสัตวหนา ดินในแตล ะฤดูกาล บริเวณแหลงหญา ทะเลผมนาง (Halodule pinifolia) หาดเจา หลาว จงั หวดั จนั ทบรุ ี

4.3.5.3 ความหลากชนิดของสัตวนาํ้ ในบรเิ วณแหลงหญาทะเล อา วคุงกระเบน การศึกษาความหลากชนดิ ของประชากรในบริเวณหญาทะเล บรเิ วณอา วคุง กระเบน จังหวัด จนั ทบุรี จาํ นวน 4 ครง้ั ในเดอื นเมษายน เดอื นกรกฎาคม เดือนตลุ าคม 2559 และเดือนกมุ ภาพนั ธ 2560 ผล การศกึ ษาพบสัตวหนาดินจาํ นวน 4 ไฟลัม 23 สกุล 25 ชนิด โดยพบสัตวหนา ดนิ ในไฟลัมมอลลสั กา (Mollusca) มากทส่ี ดุ ซึ่งพบท้ังหมด 14 สกุล 16 ชนิด มีชนิดเดน คอื หอยเจดยี  ( Sermyla riquetii) (70.8%) รองลงมาคือ ไฟลัมอารโทรโพดา ( Arthropoda) พบท้ังหมด 6 สกลุ 6 ชนิด สัตวหนา ดนิ ชนดิ เดน ไดแก ปูเสฉวนกา มฟา (Clibanarius longitarsus) (1.72%) ไฟลมั แอนนลิ ิดา (Annelida) พบท้ังหมด 2 สกุล 2 ชนิด ไดแก ไสเดือนทะเล ( Nereis sp.) (0.04%)และแมเ พรียง (Perinereis sp.) (0.04%) ไฟลัมคอรดาตา (Chordata) พบท้ังหมด 1 สกลุ 1 ชนดิ ไดแก ปลาสลิดทะเลจดุ ขาว ( Siganus oramin) (0.22%) ดงั ตารางท่ี 4.14

ตารางที่ 4.14 ความหลากชนดิ ของสัตวห นาดนิ ทีพ่ บในบรเิ วณแหลงหญาทะเลผมนาง (Halodule pinifolia) อา วคงุ กระเบน จังหวัดจนั ทบุรี Phylum ชอื่ สามัญ ชอ่ื วิทยาศาสตร จํานวน รอ ยละของ (ตวั ) การปรากฏ Annelida ไสเดอื นทะเล 1) Nereis sp. 1 แมเ พรยี ง 2) Perinereis sp. 1 (%) หอยกระจก 1) Placuna placenta 5 0.04 หอยกนแหลมปากดาํ 2) Littoraria melanostoma 1 0.04 หอยขอบกระดง 3) Nassarius pullus 45 0.22 หอยขอบกระดงดํา 4) Nassarius dosatus 1 0.04 หอยขอบกระดงลายแถบ 5) Nassarius stolatus 101 1.99 หอยขน้ี กข้กี า 6)Telescopium telescopium 1 0.04 หอยโขง 7) Pila ampullacea 1 4.47 หอยแครง 8) Tegillar cagranosa 163 0.04 Mollusca หอยแครงขน 9) Scapharcaina equivalvis 3 0.04 1,601 7.2 หอยเจดีย 10) Sermyla riquetii 3 0.13 หอยเจาะหิน 11) Lithophaga teres 1 70.8 หอยเชอร่ี 12) Pomacea canaliculata 19 0.13 หอยตลับ 13) Meretrix meretrix 2 0.04 หอยถา น 14) Faunus ater 255 0.84 หอยถวั่ เขยี ว 15) Clithon oualaniensis 1 0.09 หอยสังขโมฬีเล็ก 16) Pauilina cochlidium 1 11.3 กุงกุลาดํา 1) Penaeus monodon 3 0.04 กุงดดี ขนั 2) Alpheus sp. 1 0.04 ก้งั ต๊กั แตน 3) Harpiosquilla harpax 3 0.13 Arthropoda ปูกา มดาบ 4) Uca vocans 4 0.04 39 0.13 ปูมา 5) Portunus pelagicus 5 0.18 ปูเสฉวนกามฟา 6) Clibanarius longitarsus 1.72 Chordata ปลาสลิดทะเลจดุ ขาว 1) Siganus oramin 0.22

4.3.5.4 ความชกุ ชมุ ของสัตวหนาดินบรเิ วณหญาทะเลผมนางท่ีมกี ารฟน ฟู ( H. pinifolia) ในแตล ะควอดแดรท ผลการศกึ ษาความชุกชุมของสตั วท ะเลหนาดินในแตล ะควอดแดรทบริเวณแหลงหญา ทะเลผมนาง บรเิ วณอาวคุง กระเบน จังหวดั จันทบุรี พบความชุกชมุ ของสตั วท ะเลหนาดนิ มากทส่ี ุดในควอดแด รทท่ี 4 โดยมคี า ความหนาแนนเทากบั 32.3 ตัว/ตารางเมตร รองลงมาคอื ควอดแดรทที่ 3 มคี าความหนาแนน เทากับ 31.6 ตวั /ตารางเมตร ควอดแดรทท1่ี มีคา ความหนาแนนเทา กับ29.9 ตวั /ตารางเมตร ควอดแดรทท8่ี มี คา ความหนาแนนเทา กบั 29.4ตัว/ตารางเมตร ควอดแดรทที่ 5 มีคาความหนาแนน เทา กบั 28.6 ตัว/ตารางเมตร ควอดแดรทที่ 9 มีคา ความหนาแนนเทา กับ 28.4 ตวั /ตารางเมตร ควอดแดรทท่ี 7 มีคา ความหนาแนนเทากับ 26.6 ตัว/ตารางเมตร ควอดแดรทที่ 2 มคี า ความหนาแนนเทา กับ 24.2 ตัว/ตารางเมตร และควอดแดรททพี่ บ ความหนาแนน นอ ยท่สี ุด คอื ควอดแดรทที่ 6 มีคาความหนาแนน เทา กับ 22.8 ตวั /ตารางเมตร ดังภาพท่ี 4.67 และเมือ่ นํามาทดสอบทางสถติ ิดว ย One–Way ANOVA พบวาความชกุ ชมุ ของสตั วท ะเลหนาดนิ ไมมีความ แตกตางกนั อยางมีนัยสําคญั ทางสถติ ิ (P>0.05) 40 ความหนาแนนของ ัสต วหนาดิน (ตัว/ตารางเมตร) 35 29.9 24.2 31.6 32.3 28.6 22.8 26.6 29.4 28.4 30 25 20 15 10 5 0 Q1 Q2 Q3 Q4 Q5 Q6 Q7 Q8 Q9 ควอดแดรท ภาพท่ี 4.67 ความชกุ ชุมของสตั วทะเลหนาดนิ ในแตล ะควอดแดรท บรเิ วณแหลงหญาทะเลผมนางทมี่ ีการ ฟน ฟู (H. pinifolia) อา วคุงกระเบน จงั หวัดจนั ทบุรี 4.3.5.5 ความชุกชมุ ของสตั วทะเลหนา ดนิ บริเวณหญา ทะเลผมนาง (H. pinifolia) ในแตละฤดกู าล จากการศกึ ษาความชกุ ชมุ ของสตั วท ะเลหนา ดินในแตละฤดกู าล บริเวณหญาทะเลผมนาง (H. pinifolia) อา วคงุ กระเบน จังหวัดจันทบุรี พบวาฤดูกาลที่มีความชกุ ชุมของสัตวท ะเลหนาดินมากท่ีสดุ คอื ฤดู ฝน (เดอื นกรกฎาคม2559 และเดือนตุลาคม2559) โดยพบสัตวท ะเลหนา ดินทง้ั หมด1,299 ตัว คดิ เปน 57% สวน ในฤดแู ลง (เดอื นเมษายน 2559 และเดอื นกมุ ภาพันธ 2560) พบสตั วท ะเลหนาดินทัง้ หมด 985 ตัว คดิ เปน 43% ดังภาพที่ 4.68 และเมอื่ นาํ มาทดสอบทางสถิตดิ วย One-way ANOVA พบวาความชุกชมุ ของสัตวท ะเล หนา ดินในแตละฤดกู าลมีความแตกตา งกันอยางมีนัยสาํ คัญทางสถิติ (P<0.05)

จํานวนสัต วหนา ิดน ( ัตว) 1400 1,299 (57%) 985 (43%) 1200 ฤดแู ลง 1000 800 600 400 200 0 ฤดูฝน ฤดูกาล ภาพท่ี 4.68 ความชุกชุมของสตั วท ะเลหนา ดนิ ในแตล ะฤดูกาล บริเวณแหลง หญาทะเลผมนางทมี่ ีการฟน(Hฟ.ู pinifolia) อา วคงุ กระเบน จังหวัดจันทบุรี