บุคคลสำคัญสมัยอยุธยาและธนบุรี

ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 5 กล่มุ สาระการเรียนร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-book) เล่มน้ี จัดทาขึ้นสาหรับใช้ ประกอบการเรียนการสอนช้ันประถมศึกษาปีที่ 5 รายวิชาประวัติศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 บุคคลสาคัญสมัยอยุธยาและธนบุรี โดยมีเน้ือหา ประกอบไปด้วยประวตั แิ ละผลงานสาคัญของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ผู้เป็นกษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาที่ประกาศอิสรภาพจากพม่า และทรง วางรากฐานความม่นั คงให้กับชาตบิ า้ นเมือง คณะผจู้ ัดทาหวงั เป็นอย่างยง่ิ ว่าหนังสอื อิเลก็ ทรอนิกส์ (E-book) เล่มน้ี จะเป็นส่ือการเรียนการสอนท่ีอานวยประโยชน์ต่อการเรียน ประวัตศิ าสตร์ คณะผู้จัดทา ก

สำรบญั เร่อื ง หนำ้ คานา ก สารบญั ข แบบทดสอบกอ่ นเรียน 1 ประวัตแิ ละผลงานสาคัญของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช 3 การต์ ูน ตานานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตอน ยุทธหตั ถี 7 แบบทดสอบหลังเรยี น 9 เฉลย 11 ข

แบบทดสอบกอ่ นเรียน คำชี้แจง : ใหน้ กั เรียนกากบาท (×) เลือกคาตอบทถี่ ูกตอ้ งทส่ี ดุ 1. ข้อใดคอื พระนามเดมิ ของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช? ก. เจา้ แดง ข. พระบาลี ค. พระองค์ดา ง. พระเจา้ ตาก 2. สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชเป็นโอรสของใคร? ก.พระยาลไิ ทย ข. พระเจ้าตากสิน ค. พระเจ้าชยั ง. พระมหาธรรมราชา 3. ขอ้ ใดคือผลงานสาคญั ของสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช? ก. การทรงตงั้ กรุงศรอี ยุธยา ข. การทานุบารงุ พระพทุ ธศาสนา ค. การกอบก้เู อกราชใหแ้ ก่ชาติไทย ง. การเจรญิ สมั พันธไมตรีกบั ตา่ งประเทศ 4. พระมารดาของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชคือใคร? ก. พระวิสทุ ธกิ ษตั ริย์ ข. พระปรดี า ค. นางบุษบา ง. พระเพญ็ ศรี 5. สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชทรงทายุทธหตั ถีกับใคร? ก. พระเจา้ ตองอู ข. พระเจ้าบเุ รงนอง ค. พระเจา้ นันทบุเรง ง. พระมหาอุปราชา 1

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น(ตอ่ ) 6. สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชทรงใชอ้ าวธุ ใดจว้ งฟันพระมหาอุปราชาแมท่ ัพ พม่าสน้ิ พระชนมอ์ ยกู่ ับคอช้าง? ก. พระแสงของา้ ว ข. พระแสงขรรค์ชัยศรี ค. พระแสงจกั ร ง. พระแสงดาบชะเลย 7. ช้างคู่พระบารมีในสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชคือข้อใด ? ก. พระอนิ ทรไอราพต ข. เจา้ พระยาไชยานภุ าพ ค. พระอินทร์ไอยราวรรณ ง. เจ้าพระยาบรมคเชนทรฉทั ทันต์ 8. สงครามยุทธหัตถีเกดิ ข้ึนในปี พ.ศ. ใด? ก. พ.ศ.2105 ข. พ.ศ.2115 ค. พ.ศ.2125 ง. พ.ศ. 2135 9. พระบรมราชาอนุสาวรยี ์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ต้งั อยทู่ ี่จังหวัดใด? ก. พษิ ณโุ ลก ข. นครนายก ค. นครสวรรค์ ง. กาแพงเพชร 10. สมเด็จพระนเรศวรมหาราชสวรรคตในปี พ.ศ.ใด? ก. พ.ศ. 2146 ข. พ.ศ. 2147 ค. พ.ศ. 2148 ง. พ.ศ. 2149 2

สมเดจ็ พระนเรศวรมหำรำช ประวัติ สมเด็จพระนเรศวรมหาราชมพี ระนามเดิมว่า “พระองคด์ า” เป็นโอรสของสมเด็จพระมหาธรรมราชาผ้คู รองเมืองพษิ ณโุ ลก ซง่ึ เป็นเช้ือ สายของราชวงศ์สุโขทัยและพระมารดา คือ พระวิสุทธิกษัตริย์ ซ่ึงเป็น พระราชธิดาของสมเดจ็ พระมหาจกั รพรรดิกับสมเดจ็ พระสุรโิ ยทัย 3

สมเด็จพระนเรศวรมหำรำช ในปี พ.ศ. 2107 พม่าไดย้ กกองทัพเขา้ ยึดเมอื งพษิ ณโุ ลกและ พระมหาธรรมราชาได้เข้าร่วมกับฝ่ายพม่า พระองค์ดาจึงถูกส่งตัวไปเป็น องค์ประกันตัง้ แตพ่ ระชนมายุ 9 พรรษา อยทู่ ่พี ม่า จนกระทั่งเมื่อพระชนมายุได้ 16 พรรษา สมเด็จพระมหาธรรมราชา จึงขอตัวกลับมายังกรุงศรีอยุธยา และได้รับพระราชทานนามจากสมเด็จ พระมหาธรรมราชาว่าพระนเรศวร โดยได้รับการแต่งตั้งเป็นวังหน้า หรือ ตาแหนง่ อปุ ราช 4

สมเดจ็ พระนเรศวรมหำรำช ผลงำนสำคัญ สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงเป็นวีรกษัตริย์ยอดนักรบ ผู้กอบกู้เอกราช หลังจากกรุงศรอี ยธุ ยาตกเปน็ เมืองประเทศราชของพม่านานถึง 15 ปี พระองค์มีความสามารถในด้านการสงคราม ทรงริเริ่มนายุทธวิธีแบบใหม่ มาใช้ และเปลี่ยนแนวความคิดจากการต้ังรับอยู่ภายในพระนครมาเป็นการรุกไล่ ทาลายข้าศึกไม่ให้เข้ามาประชิดเมือง ซึ่งตลอดรัชสมัยของพระองค์มีการทา สงครามกับทง้ั พม่าและเขมรหลายคร้งั เพื่อขยายอานาจของราชอาณาจักรไทยให้ เปน็ ปึกแผ่นมนั่ คง สงครามคร้ังสาคัญ คือ สงครามยุทธหัตถี ในปี พ.ศ. 2135 เป็นการรบโดย การชนช้างระหว่างสมเด็จพระนเรศวรมหาราชกับพระมหาอุปราชาแห่งพม่า ซ่ึง พระองค์ได้รับชัยชนะเด็ดขาด โดยสามารถจ้วงฟันพระมหาอุปราชาแม่ทัพพม่า ด้วยพระแสงของ้าวสิ้นพระชนม์อยู่กับคอช้าง ที่บริเวณตาบลหนองสาหร่าย อาเภอดอนเจดีย์ จังหวดั สุพรรณบุรใี นปัจจุบนั 5

สมเด็จพระนเรศวรมหำรำช ในรัชสมัยของพระองค์ กรุงศรีอยุธยามีอานาจและความยิง่ ใหญ่ มีอาณาเขต กว้างใหญ่ไพศาล สมเด็จพระนเรศวรมหาราชสวรรคตในปี พ.ศ.2148 ท่ีเมืองหาง ระหว่างเสด็จยกทัพไปตีอังวะ รวมพระชนมายุได้ 50 พรรษา ทรงเป็น พระมหากษัตริย์ไทยที่ได้รับการยกย่องให้เป็นมหาราชจากความกล้าหาญและ วีรกรรมในการกอบกเู้ อกราชให้แก่ชาติไทย ภาพการทาสงครามยทุ ธหัตถี 6

สมเดจ็ พระนเรศวรมหำรำช การต์ นู ตานานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตอน ยุทธหตั ถี 7

สมเด็จพระนเรศวรมหำรำช คำถำมชวนคิด จากท่ไี ดร้ บั ชมการ์ตูน ตานานสมเด็จพระนเรศวร มหาราช ตอน ยทุ ธหตั ถี คุณธรรมของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชท่เี รา สามารถนาเอามาเปน็ แบบอยา่ งในการดาเนนิ ชวี ติ มี อะไรบ้าง ? 8

แบบทดสอบหลังเรียน คำชี้แจง : ใหน้ กั เรยี นกากบาท (×) เลือกคาตอบทถี่ ูกตอ้ งทส่ี ดุ 1. ข้อใดคอื พระนามเดมิ ของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช? ก. เจา้ แดง ข. พระบาลี ค. พระองค์ดา ง. พระเจา้ ตาก 2. สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชเป็นโอรสของใคร? ก.พระยาลไิ ทย ข. พระเจ้าตากสิน ค. พระเจ้าชยั ง. พระมหาธรรมราชา 3. ขอ้ ใดคือผลงานสาคัญของสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช? ก. การทรงตงั้ กรุงศรีอยุธยา ข. การทานุบารงุ พระพุทธศาสนา ค. การกอบก้เู อกราชให้แกช่ าตไิ ทย ง. การเจรญิ สมั พันธไมตรีกบั ต่างประเทศ 4. พระมารดาของสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชคือใคร? ก. พระวิสทุ ธกิ ษตั รยิ ์ ข. พระปรดี า ค. นางบุษบา ง. พระเพญ็ ศรี 5. สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชทรงทายุทธหตั ถีกับใคร? ก. พระเจา้ ตองอู ข. พระเจ้าบเุ รงนอง ค. พระเจา้ นันทบเุ รง ง. พระมหาอุปราชา 9

แบบทดสอบหลงั เรยี น(ต่อ) 6. สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชทรงใช้อาวุธใดจ้วงฟันพระมหาอุปราชาแมท่ ัพ พม่าสน้ิ พระชนมอ์ ยกู่ ับคอช้าง? ก. พระแสงของา้ ว ข. พระแสงขรรคช์ ัยศรี ค. พระแสงจกั ร ง. พระแสงดาบชะเลย 7. ช้างคู่พระบารมีในสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชคือข้อใด ? ก. พระอนิ ทรไอราพต ข. เจา้ พระยาไชยานภุ าพ ค. พระอินทร์ไอยราวรรณ ง. เจ้าพระยาบรมคเชนทรฉทั ทนั ต์ 8. สงครามยุทธหัตถีเกดิ ข้ึนในปี พ.ศ. ใด? ก. พ.ศ.2105 ข. พ.ศ.2115 ค. พ.ศ.2125 ง. พ.ศ. 2135 9. พระบรมราชาอนุสาวรยี ์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ต้งั อยทู่ ี่จังหวัดใด? ก. พษิ ณโุ ลก ข. นครนายก ค. นครสวรรค์ ง. กาแพงเพชร 10. สมเด็จพระนเรศวรมหาราชสวรรคตในปี พ.ศ.ใด? ก. พ.ศ. 2146 ข. พ.ศ. 2147 ค. พ.ศ. 2148 ง. พ.ศ. 2149 10

เฉลย 1. ค. 2. ง. 3. ค. 4. ก. 5. ง. 6. ก. 7. ข. 8. ง. 9. ก. 10. ค. 11

ผู้จัดทำ นางสาวกรรณกิ า คารมดี รหสั นักศกึ ษา 6015107001008 นายญาณภทั ร หนูดกุ รหสั นกั ศึกษา 6015107001021 กลุม่ เรยี น 60013.151 สังคมศึกษา คณะครศุ าสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี 12