37 ฉากเปน็ การใช้ฉาก ใช้มือจบั ทดี่ า้ มมือหนงึ่ ส่วนอกี มือหนง่ึ ใช้จบั ชนิ้ งานให้อยนู่ ง่ิ และวางฉากลงบนชิ้นงาน โดยให้ขอบแนบ สนทิ กบั ผิวงานด้านเรยี บ แลว้ วดั ระยะฉากหรอื ขีดเสน้ บนช้ินงานตามจุดท่ตี อ้ งการบนใบฉาก การบำรุงรักษา หลังการใชง้ านตอ้ งทำความสะอาด ไม่ใช้ด้ามฉากเคาะหรอื ตอกแทนคอ้ น ระมัดระวงั อยา่ ใหฉ้ ากตกลงพนื้ เพราะจะทำใหเ้ คลื่อนทไ่ี ด้ . ขอขดี ไม้ ใช้ขีดทำแนวเพ่ือเล่ือย ผ่า หรือทำรเู ดือย ลักษณะของขอขีดไม้ประกอบด้วยสว่ นหัวและส่วนแขน ซึง่ ยึด ติดกนั ด้วยสลกั หรือลิม่ ปลายแขนขา้ งหน่ึงจะมีเขม็ เหลก็ ปลายแหลมตดิ อยู่ สำหรบั ขีดให้เปน็ รอย ขอขีดไม้ การใชข้ อขดี ไม้ คลายสักหรือลม่ิ ออก แลว้ วัดระยะห่างจากปลายเขม็ กบั ดา้ ยใหไ้ ดข้ นาดตามแบบทีก่ ำหนด แล้วล็อกให้ แน่น จับขอขีดด้านที่มเี ขม็ ให้แนบสนทิ กับไม้ กดดันไปขา้ งหนา้ ใหป้ ลายเขม็ ขีดผวิ ไมต้ ลอดแนวที่ต้องการ การบำรุงรกั ษา หลักใชง้ านให้เช็ดทำความสะอาด ทาน้ำมันส่วนทเ่ี ปน็ โลหะ แลว้ เก็บใหเ้ รยี บรอ้ ย เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครูผู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
ใบงานท่ี 6 38 เร่ืองเคร่อื งมือสำหรับวดั คำชี้แจง : ใหน้ กั เรยี นตอบคำถามตอ่ ไปน้ีใหส้ มบูรณ์ท่สี ดุ ใหน้ ักเรยี นบอกชอื่ เครอ่ื งมอื สำหรบั วัด วิธกี ารใช้งาน การบำรงุ รักษา ลงในช่องวา่ งใหถ้ ูกตอ้ ง 1.1 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..………………………… วิธกี ารใชง้ าน ………………………………………………….………………………………………………………………………..……………………… ............................................................................................................................. ............................................................... การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. 1.2 ชื่อ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………....…… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….………………………………………………………………………………………….……. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรงุ รักษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.3 ช่ือ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………………. วิธีการใชง้ าน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................................................................................ การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.4 ชอื่ …………..............................………………………………………………….……………………………………………………………………………. วิธีการใชง้ าน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.5 ช่อื …………..............................………………………………………………….……………………………………………………………………………. วิธกี ารใชง้ าน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรุงรักษา..................................................................................................................................... ............................... ................................................................................................................................................................................................................................. เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรบั นักเรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยงู ทองพิทยาคม ครูผ้สู อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
39 ใบความรทู้ ี่ 7 เครื่องมือสำหรับตัดผ่า .เคร่ืองมอื สำหรับตัดและผ่า เคร่อื งมอื สำหรบั ตดั และผา่ เคร่ืองมอื สำหรบั ตดั และผา่ มีดงั นี้ มดี มีหลายชนดิ มีดท่ีใช้ในงานช่างพนื้ ฐานทั่ว ๆ ไป มักมกั จะเปน็ มดี ทใ่ี ชง้ านได้อเนกประสงค์ สว่ นใหญ่ใช้ ในการผ่า สับไม้ มดี การใชม้ ีด จับตรงดา้ มมีดโดยใช้มือที่ถนัด ใชม้ อื อกี ขา้ งจับวัสดุที่จะผ่า การบำรงุ รักษา ควรลับมดี ให้คมอยู่เสมอ หลังการใชง้ านควรใช้นำ้ มันเพื่อป้องการสนิม เกบ็ ในฝกั หรือเสียบไวเ้ ป็นที่ใหเ้ รยี บรอ้ ย เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชพี 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนยงู ทองพิทยาคม ครผู ้สู อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
40 เลอื่ ย มีชือ่ เรียกตามลักษณะการใชง้ านและลักษณะรูปร่าง ในการช่างพ้ืนฐานจะกลา่ วถงึ เลอ่ื ยท่ใี ช้กนั ทว่ั ๆ ไป ประกอบไปดว้ ย 2 ส่วน คือ สว่ นทเี่ ป็นใบเลือ่ ยซึง่ ทำดว้ ยเหลก็ บาง มีฟันคล้ายกบั ส่วิ เลก็ ๆ เรียงกันตลอด ความยาว และสว่ นที่เป็นด้ามมอื ทำจากไมห้ รอื พลาสตกิ เลื่อยทนี่ ิยมใช้กนั แพร่หลาย มีดงั นี้ 2.1 เล่ือยลันดา แบ่งออกเปน็ 2 ชนิด คือ 2.1.1. เล่อื ยลนั ดาชนิดตดั ใช้ตดั ขวางเสี้ยนไม้ ปลายของฟนั จะแหลม เวลาตดั ต้องทแยงใบเลอื่ ยทำ มมุ กับชน้ิ งานประมาณ 15 – 30 องศา 2.1.2. เลอ่ื ยลันดาชนิดโกรก ใช้สำหรับเลือ่ ยหรือผ่าตามเสย้ี นไม้ เล่ือยลันดา การใช้เล่ือยลันดาชนิดตดั ขดี เสน้ แนวทจ่ี ะตัดโดยใชฉ้ าก ยึดไมต้ ดิ กับแมแ่ รงหรอื โต๊ะรองเลอ่ื ย วางฟนั เล่อื ยลงชนดิ กบั เส้นบนสว่ นทจ่ี ะตัดทง้ิ แล้วชกั เล่อื ยขึ้นกอ่ น โดยวางนว้ิ หัวแมม่ อื นำแนวการ เล่อื ย เลอ่ื ยสั่นๆ หลายๆ คร้ัง จนแน่ใจว่าใบเลื่อยจมลงไปในเนอื้ ไม่พอสมควร จงึ เอาฉากเหลก็ มาทดสอบ เลอื่ ยยาวๆอย่างติดต่อกนั อย่างสมำ่ เสมอ โดยเอยี งฟนั เลอ่ื ยทำมุมประมาณ 15-30 องศากับไม้หรือ ชิ้นงาน ก่อนไม้จะขาดต้องเล่อื ยส่นั ๆ ใชม้ ือซา้ ยจับสว่ นท่ตี ดั ท้ิงเพอ่ื กนั มใิ ห้เกิดการฉีกของไมข้ น้ึ การใช้เลื่อยลันดาชนิดโกรก กะขนาดท่ีจะโกรกและขีดเส้นไวเ้ ป็นแนวยาวตลอดระยะทต่ี ้องการ ยดื ไมบ้ นแมแ่ รงหรือโตะ๊ รองเล่อื ย เรมิ่ ตน้ โกรกโดยใชว้ ธิ กี ารเดียวกันกบั เล่อื ยตัดไมโ้ ดยใช้เลอ่ื ยลัดดาชนิดตัด แต่ต่างกนั ท่ีใหเ้ อียงใบเลอื่ น ทำมมุ ประมาณ 60 องศากบั ไม้ เลอื่ ยต่อไปโดยชักสั่นๆ ใชม้ ือจบั สว่ นท่ีตัดทิง้ เพ่ือปอ้ งกันมิใหเ้ กิดการฉกี ขาดของไม้ เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชพี 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรบั นักเรียนระดับช้ันมธั ยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยูงทองพิทยาคม ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
41 2.2.เลื่อยฉลุ เป็นเลือ่ ยขนาดเล็ก รูปรา่ งของโครงเลื่อยเป็นตวั อยู่ ทำด้วยโลหะ ใบเล่ือยเลก็ ใชใ้ นงานฉลุ ลวดลายหรือเล่อื ยสง่ิ ของเล็ก ๆ เลือ่ ยฉลุ การใชเ้ ล่อื ยฉลุ ใส่ใบเล่ือยเขา้ กบั โครงเลอ่ื ย โดยใหฟ้ ันเลื่อยหันออกด้านหนา้ และคมของใบเล่ือยพุ่งลงขา้ งลา่ ง ปรับสกรใู ห้ใบเลือ่ ยตึงพอสมควร ขณะเลอื่ ยชิน้ งานควรบงั คับโครงเลื่อยใบเลอื่ ยใหต้ รงและเคลือ่ นไหวไปอย่างช้า ๆ การบำรุงรกั ษา ระวังอย่าใหส้ กรจู ับใบเลือ่ ยหลดุ หาย ทำความสะอาดและทานำ้ มนั ทุกครง้ั หลังการใชง้ าน 2.3.เล่ือยตัดเหลก็ โครงเลื่อยเหล็กมีรปู รา่ งลกั ษณะทีแ่ ตกต่างกัน แล้วแตบ่ รษิ ทั ผู้ผลิต แต่ช่วงที่ใสใ่ บเล่ือยจะมีระยะห่าง เท่ากนั มรี ูและสลกั สำหรับยึดให้ใบเลื่อยตงึ และปรับระยะได้ตามขนาดความยาวของใบเลื่อย เลอื่ ยตัดเหลก็ เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชพี 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนยงู ทองพิทยาคม ครผู ู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
42 การใชเ้ ลอื่ ยตัดเหลก็ ใสใ่ บเลอ่ื ยเขา้ กบั โครงเลื่อย ขันยึดใหแ้ น่นดว้ ยนอต ปรบั ใบเล่อื ยให้ตัง้ พอสมควร อยา่ ตึงมากเกินไป เพราะใบเลอ่ื ยจะหกั ได้ การบำรงุ รกั ษา หลงั จากการใช้งานให้คลายใบเลอ่ื ยออกเลก็ น้อย เพือ่ ยืดอายุใบเลื่อยให้ใชง้ านไดย้ าวนานขึ้น ใช้แปรงปัดทำความสะอาดทกุ สว่ น ทาด้วยนำ้ มนั แลว้ เก็บไว้ในท่เี ก็บหลงั การใช้งาน เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 1 รหัสวิชา ง31111 สำหรบั นักเรียนระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยูงทองพิทยาคม ครูผู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
43 ใบงานที่ 7 เรื่องเคร่อื งมอื สำหรับตัดและผา่ คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรยี นตอบคำถามต่อไปน้ีใหส้ มบรู ณท์ ่สี ุด ให้นักเรยี นบอกชื่อเครอ่ื งมอื สำหรบั ตดั และผ่า วิธกี ารใชง้ าน การบำรุงรกั ษา ลงในชอ่ งวา่ งใหถ้ ูกตอ้ ง 1.1 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….………………………………………………………………………..……………………… ............................................................................................................................................................................................ การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. 1.2 ชื่อ …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธกี ารใช้งาน ………………………………………………….………………………………………………………………………………………….……. ................................................................................................................................................................................... ......... การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.3 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธกี ารใชง้ าน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรุงรักษา..................................................................................................................................... ............................... ........................................................................................................................................................................................................ ......................... 1.4 ช่ือ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ................................................... ............ การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.5 ชอื่ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ............................................................... การบำรงุ รักษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 1 รหสั วชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
44 ใบความรู้ท่ี 8 เครื่องมือสำหรับตอก .เครอ่ื งมอื สำหรับตอก เครอื่ งมือสำหรบั ตอก เคร่ืองมือสำหรับตอก มีดงั น้ี ค้อน เป็นเครือ่ งมือสำหรับตอก มหี ลายชนดิ เชน่ คอ้ นหัวกลม คอ้ นหัวยาง คอ้ นหวั หงอน คอ้ นไม้ คอ้ น ตีก๊ิฟ คอ้ นหงอน ค้อนหัวกลม เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรบั นักเรียนระดับช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยูงทองพิทยาคม ครผู สู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
45 ค้อนยาง คอ้ นไม้ คอ้ นตกี ฟ๊ิ การใชค้ อ้ น ก่อนใช้ควรตรวจหัวคอ้ นกบั ด้ามจับวา่ สวมกันแน่นหรือไม่ ใช้มอื ข้างทีถ่ นัดจับค้อน นิ้วก้อยอยหู่ ่างประมารณ 2.5 เซนติเมตร วางหนา้ ค้อนลงบนหวั ตะปหู รอื ช้นิ งานที่จะตอก ตามองที่ชนิ้ งาน หากมีการตอกตะปู ให้ตอกเบาๆ ให้ตะปูเกาะเน้อื ไม้ก่อน ยกคอ้ นสูงประมาณระดับไหล่ ด้ามคอ้ นอยู่ในแนวดง่ิ ในการตอกตะปูตอ้ งใหน้ ำ้ หนกั ของค้อนเฉล่ียลงบนหวั ตะปเู ท่า ๆ กนั มิฉะนนั้ จะทำให้ตะปูงอได้ ขณะตอกตามมองไปท่ตี ำแหนง่ ที่ตอก การบำรงุ รกั ษา เลือกชนดิ ของค้อนให้เหมาะกับงาน เม่ือใชง้ านเสรจ็ ควรเช็ดทำความสะอาด แลว้ ทาน้ำมนั ทห่ี วั ค้อนเพ่ือปอ้ งกันสนิม เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชพี 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยงู ทองพิทยาคม ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
46 ใบงานที่ 8 เรื่องเคร่อื งมือสำหรบั ตอก คำช้แี จง : ให้นักเรียนตอบคำถามตอ่ ไปนใี้ ห้สมบรู ณ์ท่ีสุด ให้นักเรียนบอกชอื่ เครือ่ งมอื สำหรับตอก วธิ กี ารใชง้ าน การบำรุงรกั ษา ลงในชอ่ งว่างใหถ้ ูกต้อง 1.1 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธกี ารใช้งาน ………………………………………………….………………………………………………………………………..……………………… ............................................................................................................................................................................................ การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. 1.2 ชอื่ …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….………………………………………………………………………………………….……. ................................................................................................................................................................................... ......... การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.3 ชื่อ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใชง้ าน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ............................................................... การบำรุงรักษา..................................................................................................................................... ............................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.4 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธกี ารใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................................................................................ การบำรุงรักษา..................................................................................................................................... ............................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.5 ช่ือ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................................................................................ การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 1 รหัสวิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนยูงทองพิทยาคม ครผู สู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ใบความรู้ที่ 9 เครอ่ื งมอื สำหรบั ขันและไข 47 .เครอื่ งมือสำหรบั ขนั และไข เครอ่ื งมอื สำหรบั ขนั และไข เคร่ืองมือสำหรบั ขันและไข มีดงั น้ี ประแจ เปน็ เครื่องมือในการขนั หวั สกรหู รอื นอต ประแจมีหลายแบบ ขนึ้ อยู่กับลกั ษณะงานท่ใี ช้ เชน่ 1.1 ประแจปากตาย ใช้ขัน คลาย ในทโี่ ลง่ ๆ กว้างๆ และข้อจำกดั จะจับนอ็ ตลน่ื ไดง้ า่ ย ซ่ึงประแจแหวน โอกาสลน่ื ได้น้อยกว่า เรม่ิ จากเบอร์ที่ 6 - 32 1.2 ประแจขอม้า ใชใ้ นงานขนั ท่อโลหะ หรือข้อตอ่ ท่ีมผี วิ กลม ไมเ่ หมาะสำหรับใชข้ นั น็อต เพราะจะทำให้ หัวนอ็ ตเสยี หาย 1.3 ประแจแหวน ใช้ขัน หรอื คลายเขา้ ในที่เป็นซอกหรือหลมุ แตล่ ึกไม่มาก เรม่ิ จากเบอรท์ ี่ 6 - 32 1.4 ประแจบลอ็ ก ใชแ้ ทนขนั หรือคลาย หรอื จับน็อต 1.5 ประแจเลอ่ื น ใช้ขนั เกลยี ว น๊อต หรือ ยึด อุปกรณ์ตา่ ง ๆ มลี กั ษณะเปน็ ดา้ มยาวสว่ นหัวมรี ปู ทรงพอดกี บั อุปกรณ์ เพื่อใช้สำหรบั ลอ็ กอปุ กรณ์ เชน่ น๊อต ประแจปากตาย ประแจแหวน เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชีพ 1 รหัสวิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดับชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
48 ประแจเลอ่ื น ประแจขอม้า ประแจบล็อก การบำรงุ รกั ษา ไมใ่ ช้ประแจตอกหรือตแี ทนคอ้ น ทำความสะอาดหลังเลิกใช้งาน หลีกเล่ียงการใช้ประแจทมี่ ขี นาดใหญก่ วา่ สกรหู รือนอต เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรบั นักเรียนระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยงู ทองพิทยาคม ครผู ู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
49 .ไขควง เป็นเครื่องมอื ที่ใชใ้ นการขันหรอื คายตระปเู กลียว ไขควงแตล่ ะชนิดมีลักษณะคลา้ ยๆกัน คือ มสี ว่ น ทเี่ ป็นด้ามจับทำด้วยไมห้ รือพลาสติก สว่ นทีเ่ ปน็ ไขควงจะเปน็ เหลก็ กลมหรอื สี่เหลย่ี ม ไขควงแบ่งออกได้ดังน้ี 2.1.ไขควงแบน เป็นไขควงที่ใช้สำหรบั ขันสกรทู มี่ ีชอ่ งผา่ ตลอด 2.2.ไขควงแฉก มลี กั ษณะเหมอื นไขควงแบน ตา่ งกันตรงปลายไขควงจะเป็นสี่แฉกใชข้ นั สกรทู ม่ี ีช่อง ผ่าส่ีแฉก 2.3.ไขควงบลอ็ ก มีลักษณะเหมือนไขควงแบน ตา่ งกนั ตรงปลายไขควงจะเปน็ หวั เหลย่ี มใช้สำหรับ นอตหัวเหลย่ี ม 2.4.ไขควงเช็คไฟ มีลกั ษณะเหมอื นไขควงแบน แต่จะมขี นาดเล็กกวา่ ไขควงแบน สามารถเชค็ ว่า สายไฟเส้นไหนมีกระแสไฟฟา้ ภายในไขควงเชค็ ไฟประกอบไปด้วย ปลายไขควง, ตวั ต้านทาน, หลอดนีออน ,สปริง และจุดสัมผัสทำจากโลหะ ไขควงแบน ไขควงแฉก เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชีพ 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรบั นักเรียนระดบั ชนั้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
50 ไขควงบล็อก ไขควงเช็คไฟ การบำรุงรกั ษา ใชไ้ ขควงให้เหมาะสมกับกบั ลกั ษณะงานและร่องของนอตสกรู หลงั ใชง้ านเชด็ ทำความสะอาด แลว้ เกบ็ ใสก่ ลอ่ งเครื่องมือ เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชพี 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนยงู ทองพิทยาคม ครผู สู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
51 ใบงานท่ี 9 เร่ืองเคร่ืองมอื สำหรบั ขันและไข คำชีแ้ จง : ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ใหส้ มบูรณท์ ่ีสุด ให้นกั เรียนบอกช่ือเครื่องมอื สำหรบั ขนั และไข วิธีการใช้งาน การบำรงุ รกั ษา ลงในช่องวา่ งให้ถกู ต้อง 1.1 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….………………………………………………………………………..……………………… ............................................................................................................................................................................................ การบำรงุ รักษา.................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. 1.2 ช่อื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธกี ารใช้งาน ………………………………………………….………………………………………………………………………………………….……. ............................................................................................................................. ............................................................... การบำรุงรักษา..................................................................................................................................... ............................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.3 ชอื่ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.4 ชื่อ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธกี ารใชง้ าน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ...................................... 1.5 ชือ่ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธกี ารใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ............................................................... การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชพี 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนยงู ทองพิทยาคม ครผู ้สู อนนายชนินทร์ แท่งทอง
52 ใบความรู้ท่ี 10 เครื่องมือสำหรับจบั ยึด .เครอื่ งมอื สำหรบั จับยึด เคร่ืองมือสำหรับจับยดึ เครือ่ งมอื ประเภทจับยึด มีดงั นี้ คมี เป็นเคร่ืองจบั ยดึ ช้ินงานใหต้ ิดกันหรือดึงชนิ้ งาน นอกจากนนั้ ยงั ใชจ้ ับ บีบ ดัด ตัด คมี จะมดี ้าม โลหะตดิ กบั ปากคีม ถา้ ใช้ในงานไฟฟ้าจะมฉี นวนหมุ้ ด้ามคีมทัง้ สองข้างอกี ครง้ั คีมทนี่ ยิ มใช้มีดงั น้ี 1.1.คมี ปากกลม ใช้สำหรบั บิดหรอื ม้วนโลหะ 1.2.คีมปากเรยี ว ใช้สำหรับจับชิน้ งานช้ินเล็ก ๆ หรอื ตะปสู น้ั 1.3.คมี ปากแบน ใชส้ ำหรับจบั โลหะแบนหรอื สายไฟ 1.4.คมี ตัด ใช้สำหรบั ตดั ลวดหรอื โลหะเน้อื อ่อน 1.5.คีมรวม ใช้จับ ตดั มว้ นโลหะ 1.6.คมี ปากเลอ่ื น ใชจ้ ับนอตโดยสามารถเล่อื นความกว้างของคมี ได้ 1.7.คมี ปากนกแกว้ ใช้สำหรับถอนตะปู ตัดหัวตะปู ตัดลวดและโลหะเน้ือแข็ง 1.8.คมี ลอ็ ก ใช้จบั นอตหรอื ชน้ิ งานเพือ่ ป้องกนั การหมนุ หรือเล่ือนโดยปากปรบั ขยายให้กวา้ งได้ และลอ็ กให้แน่น 1.9คีมปากฉนวน ใช้สำหรับงานไฟฟ้า โดยเฉพาะการปอกสายไฟฟ้า คมี ปากกลม เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 1 รหัสวิชา ง31111 สำหรบั นักเรียนระดับชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรยี นยูงทองพิทยาคม ครูผูส้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
53 คีมปากเรยี ว คีมปากแบน คมี ตัด คีมรวม เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครูผสู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
54 คีมปากเลื่อน คีมปากนกแก้ว คีมล็อก เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 1 รหัสวิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรยี นยูงทองพิทยาคม ครผู ู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
55 คมี ปากฉนวน การบำรุงรักษา ใชค้ มี ใหถ้ กู ประเภทกับงาน ไมค่ วรบีบคมี แรงเกินไปเพราะจะทำให้คีมหัก ไม่ควรใช้ค้อนทบุ คมี แทนการตัด ไมใ่ ช้คีมแทนค้อนหรือเคร่ืองมอื อ่นื ๆ เช็ดทำความสะอาด หยดน้ำมันที่จุดหมนุ แลว้ ชโลมนำ้ มันหลังการใชง้ าน เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 1 รหสั วชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครูผ้สู อนนายชนินทร์ แท่งทอง
ใบงานที่ 10 56 เรอ่ื งเครื่องมือสำหรับจบั ยดึ คำชีแ้ จง : ให้นกั เรยี นตอบคำถามต่อไปน้ีใหส้ มบูรณ์ท่สี ุด .ใหน้ กั เรียนบอกช่ือเครอื่ งมือสำหรบั จบั ยดึ วธิ ีการใชง้ าน การบำรุงรกั ษา ลงในช่องวา่ งใหถ้ ูกตอ้ ง 1.1 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธกี ารใชง้ าน ………………………………………………….………………………………………………………………………..……………………… ............................................................................................................................................................................................ การบำรงุ รักษา.................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. 1.2 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….………………………………………………………………………………………….……. ................................................................................................................................................................................... ......... การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.3 ชื่อ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธกี ารใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.4 ช่ือ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธกี ารใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรุงรักษา..................................................................................................................................... ............................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.5 ชอื่ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชีพ 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรบั นักเรียนระดบั ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
57 ใบความรู้ที่ 11 เคร่อื งมอื สำหรบั ไสตกแต่ง .เครือ่ งมอื สำหรับไสตกแต่ง เคร่อื งมือสำหรับไสตกแต่ง เครือ่ งมอื ประเภทไสและตกแต่ง มดี ังน้ี กบไสไม้ ใชส้ ำหรับปาดผิวไมอ้ อกเพื่อใหเ้ รยี บรอ้ ยและไลร่ ะดับ มีดังน้ี 1.1 กบล้างส้ัน มคี วามยาว 6-8 น้ิว ใชไ้ สไม้ที่มีขรขุ ระ แอ่น บดิ งอ ซ่งึ กบชนดิ อื่นไม่สามารถไสได้ ใบกบทำมมุ กับตวั กบ 45 องศา 1.2 กบลา้ งยาว มลี กั ษณะคล้ายกบล้างส้ัน มีความยาว 16-18 นว้ิ ใช้ลา้ งแนวไมใ้ ห้ตรงใชไ้ สไม้ก่อน เพราะตดิ ล้างกนั 1.3กบขูดหรอื กบแตง่ ใช้แตง่ ไมโ้ คง้ เพื่อผวิ เรียบซึง่ กบธรรมดาไม่อาจแต่งได้ กบลา้ งยาว กบขดู เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชพี 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรบั นักเรียนระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครผู ู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
58 การใชก้ บไสไม้ ใช้มอื สองข้างจบั กบให้แนน่ ดนั กบด้วยองุ้ มอื ท้ังสองไปข้างหน้า ใช้ผ้าข้ีร้ิวประคองตวั กบใหต้ รง ให้ตัวกบเลื่อนไปบนผวิ ไมอ้ ยา่ งสม่ำเสมอ อยา่ ใหก้ บเอยี งหรือตะแคง ขณะท่ีไสกบใหโ้ น้มตัวตามกบไปดว้ ย แล้วค่อยๆ กา้ วเท้าไปข้างหนา้ เพอ่ื ใหน้ ้ำหนักตัวช่วยออกแรงไสไป ดว้ ย ส่ิงที่ใช้แทนกบไสไมห่ ากไม่มี ใช้สวิ่ แทนกบไสไม้ การบำรงุ รกั ษา หลงั การใชง้ านตอ้ งทำความสะอาดและชโลมนำ้ มันบาง ๆ บนสว่ นที่เปน็ โลหะ ควรสำรวจความคมของใบกบก่อนใชง้ านทุกคร้ัง ตะไบ เปน็ เครือ่ งมือทที่ ำหน้าท่ีปรบั ผวิ ชนิ้ งานใหเ้ รียบหรอื ตกแต่งชน้ิ งานให้มีขนาดตามต้องการ ตะไบทำจาก เหล็กผสมคาร์บอน ส่วนตะไบที่ตอ้ งการความคงทนสูงทำด้วยเหล็กกล้า รูปร่างของตะไบนอกจากถูกกำหนด โดยลายตัดขวาง ความถ่ี และความลกึ ของร่องตัด ยังมผี ลตอ่ ขนาดของฟันอีกด้วย คือ ตะไบหยาบจะมีฟันลึก และห่างใช้สำหรบั งานปาด สว่ นตะไบละเอยี ดจะมฟี ันตัดตนื้ และถี่ เหมาะสำหรับงานตกแต่งขน้ั สดุ ท้าย ตะไบมี หลายแบบ ดงั นี้ ตะไบแบน ตะไบทอ้ งปลงิ ตะไบสามเหล่ียม ตะไปกลม ส่วนตะไบท่ใี ช้ในงานไม้ เรยี กวา่ บุ้ง ตะไบแบน ใช้กับโลหะที่เป็นรปู ทรงแนวนอนหรือแนวตัง้ ตะไบท้องปลิง ใช้กับโลหะท่มี รี ูปทรงเป็นวงรี เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรบั นักเรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยูงทองพิทยาคม ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
59 ตะไบสามเหลี่ยม ใช้กับโลหะทีเ่ ปน็ รปู สามเหลย่ี ม ตะไบกลม ใช้กบั โลหะท่มี รี ูปทรงเปน็ วงกลม ขนาดของตะไบ มี 4 ขนาด หยาบมาก หยาบปลานกลาง ละเอียดมาก ละเอียดปลานกลาง วิธใี ชต้ ะใบ การใช้ตะไบต้องตรวจสอบช้ินงานให้ยึดติดกับปากกาให้แน่น มือซ้ายจับทป่ี ลายตะไบ สว่ นมือขวาจบั ที่ดา้ มตะไบ วางตะไบให้สัมผัสกบั ผวิ ช้นิ งานแลว้ ดันไปขา้ งหนา้ เม่อื ส้นิ สดุ ชิน้ งานให้ดึงกลับ ทั้งนจี้ ะต้องถูไปมาให้ หน้าตะไบสัมผสั กบั ชิ้นงานตลอด การใช้ตะไบควรเลอื กตะไบให้เหมาะสมกับลักษณะงาน การตะไบทุกคร้ังจะต้องดันตะไบไปข้างหน้าแลว้ ดึงกลับ ไมค่ วรถูตะไบไปมาอย่างรวดเร็ว ก่อนใชต้ ะไบและกบทุกครง้ั ควรตรวจสอบสภาพใหพ้ ร้อมใช้งาน เพอ่ื ความปลอดภัยตอ่ ตนเองและผู้อน่ื เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชพี 1 รหัสวิชา ง31111 สำหรบั นักเรียนระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรยี นยูงทองพิทยาคม ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
60 การจัดเก็บบำรงุ รกั ษา ตรวจดูความเรยี บร้อยของใบกบก่อนเก็บเขา้ ที่ ทำความสะอาดตัวกบโดยใชแ้ ปรงปดั เศษไม้ออก ชโลมน้ำมันใบกบกอ่ นเกบ็ เข้าท่เี ก็บ ทำความสะอาดตะไบโดยใช้แปรงทองเหลืองปัดเศษโลหะออก ไม่ควรวางตะไบทับกนั เพราะจะทำใหค้ มตะไบสึกหรอไดง้ ่าย เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยูงทองพิทยาคม ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ใบงานที่ 11 61 เรอื่ งเครือ่ งมือสำหรับไสตกแตง่ คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรยี นตอบคำถามต่อไปน้ีใหส้ มบูรณท์ ี่สุด ให้นกั เรียนบอกชื่อเครอ่ื งมือสำหรับไสตกแตง่ วิธกี ารใชง้ าน การบำรุงรกั ษา ลงในช่องวา่ งให้ถูกต้อง 1.1 ช่ือ …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธีการใชง้ าน ………………………………………………….………………………………………………………………………..……………………… ............................................................................................................................................................................................ การบำรงุ รักษา.................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. 1.2 ช่อื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธกี ารใช้งาน ………………………………………………….………………………………………………………………………………………….……. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... ............................ 1.3 ช่อื …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใชง้ าน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ................................................ ............... การบำรุงรักษา..................................................................................................................................... ............................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.4 ชื่อ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................................................................................ การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.5 ช่ือ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใชง้ าน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ................................................................................................................................................................................... ......... การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรบั นักเรียนระดับชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรยี นยูงทองพิทยาคม ครผู ูส้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ใบความรู้ท่ี 12 เครอ่ื งมือสำหรับเจาะ 62 .เครือ่ งมอื วสั ดุ และอปุ กรณง์ านชา่ ง เครือ่ งมือสำหรบั เจาะ เครอ่ื งมือประเภทเจาะ มีดงั น้ี สวา่ น ใช้สำหรบั เจาะรเู พอื่ ใสส่ กรูหรือเดอื ย มีดงั น้ี สวา่ นมือหรือสว่านเฟือง ใชส้ ำหรบั เจาะรขู นาดเลก็ สวา่ นไฟฟ้า เปน็ เครือ่ งมอื เจาะท่นี ยิ มใชก้ นั มากในปจั จบุ นั ใชเ้ จาะวัสดตุ ่าง ๆ เช่น คอนกรีต ปูน โลหะ ไม้ และพลาสตกิ ใชง้ านได้สะดวกและรวดเรว็ เพราะใชพ้ ลังงานไฟฟา้ ในการทำงาน สวา่ นขอ้ เสือ มีลักษณะเปน็ รปู ตัวยู มีคนั หมุน ตอ้ งใชร้ ่วมกบั ดอกสว่านท่ีมขี นาด ระหว่าง ¼ - 1 นิว้ มกั ใชใ้ นงานไม้ สว่านมอื หรือสว่านเฟือง เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชพี 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
63 สวา่ นไฟฟา้ ดอกจำปา ดอกสว่าน เจาะไม้,เจาะเหล็ก ดอกสวา่ น เจาปูน เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 1 รหสั วชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยูงทองพิทยาคม ครผู ู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
64 สว่านขอ้ เสือ ดอกสวา่ นมี 19 เบอร์ เริม่ จากเบอรท์ ่ี 1-1.5-2-2.5-3 จนกระท้งั ถึงเบอรท์ ี่ 10 ดอกสว่าน มี 3 ชนิด ดอกสวา่ นเจาะโลหะ - ดอกสว่านแบบ HS High Speed ใชส้ ำหรับเจาะวัตถเุ ชน่ ไม้ พลาสตกิ - ดอกสว่านแบบ HSS High Speed Steel ใช้สำหรับเจาะเหลก็ ชนดิ ต่าง ๆ เช่น เหล็กแผ่น เหลก็ อ่อน เหลก็ เหนยี ว เหลก็ หล่อ มีความแขง็ สูงมาก ดอกสวา่ นเจาะปนู ดอกสว่านเจาะไม้ ดอกสว่านท่ีใช้งานจะมีหลายขนาด การนำไปใช้งานตอ้ งคำนึงถงึ ความเร็วท่จี ะใช้ เจาะรูด้วย - ดอกสว่าน ขนาดเล็ก ใช้ความเร็วในการเจาะ สงู - ดอกสวา่ น ขนาดใหญ่ ใช้ความเรว็ ในการเจาะ ต่ำ การใช้และบำรงุ รกั ษา ลบั ดอกสวา่ นใหค้ มอยู่เสมอ โดยการใชห้ นิ เจียร ถอดดอกสว่านออก แลว้ หมุนหวั จบั ดอกสวา่ นให้เขา้ ท่ี หลงั การใชง้ านทกุ คร้ัง ทาจารบที ่เี ฟืองและหวั จบั ดอกสวา่ นเดือนละครั้ง เลอื กดอกสว่านใหม้ ฟี ันเลื่อยและคมจิกท่ีเหมาะสมกบั งาน เลือกความเรว็ รอบให้เหมาะสมกับชนิดของวัสดุ และขนาดของรูที่จะเจาะ ไม่ควรใชม้ ือดึงเศษโลหะในขณะทำการเจาะ ถ้าสว่านติดขัดกบั รเู จาะควรปิดสวิทช์ทันที กอ่ นเจาะควรตอกเหล็กนำศนู ย์ตามตำแหนง่ ต้องการเจาะเสียกอ่ น จบั ช้นิ งานให้แน่น ควรให้คมตัดทัง้ สองเร่ิมตดั เจาะในตำแหนง่ ที่ถูกตอ้ ง เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยูงทองพิทยาคม ครูผู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
ใบงานที่ 12 65 เร่อื งเครอื่ งมอื สำหรับเจาะ คำชแ้ี จง: ให้นักเรยี นตอบคำถามต่อไปน้ใี หส้ มบูรณท์ ่ีสดุ ใหน้ ักเรยี นบอกช่ือเครอื่ งมอื สำหรับเจาะวธิ กี ารใช้งาน การบำรุงรกั ษา ลงในช่องว่างให้ถกู ต้อง 1.1 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธกี ารใชง้ าน ………………………………………………….………………………………………………………………………..……………………… ............................................................................................................. ............................................................................... การบำรุงรักษา........................................................................................................................................... ......................... .................................................................................................................................................................................................................................. 1.2 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….……………………………….……………..…………………… วิธีการใชง้ าน ………………………………………………….………………………………………………………………………………………….……. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.3 ชือ่ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใชง้ าน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรงุ รกั ษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. 1.4 ชอื่ …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธกี ารใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรุงรกั ษา.................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................. ............................... 1.5 ชอ่ื …………..............................………………………………………………….…………………………………………………………………… วิธีการใช้งาน ………………………………………………….……………………………………………………………………………………………….. ............................................................................................................................. ...................................................... ......... การบำรุงรักษา.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................. เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 1 รหัสวิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดับชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนยูงทองพิทยาคม ครูผู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
66 ใบความรู้ที่ 13 การออกแบบชิน้ งาน และปฏบิ ัตงิ านช่าง การออกแบบผลิตภณั ฑ์ การออกแบบ (Design) หมายถงึ การถ่ายทอดรปู แบบจากความคิดออกมาเปน็ ผลงาน โดยวางแผน สรา้ งสรรคร์ ูปแบบ จัดส่วนประกอบ ให้สมั พนั ธ์กับประโยชนใ์ ช้สอยวสั ดุ ซึ่งการออกแบบทดี่ ีจำเปน็ ตอ้ งนำ องค์ประกอบศลิ ป์มาใช้ร่วมในการออกแบบด้วย ผลิตภัณฑ์ (Product) หมายถึง สง่ิ ทม่ี นุษย์ประดิษฐ์ขน้ึ เพ่ืออำนวยความสะดวกสบายในการดำรง ชีพ เชน่ เสื้อผ้าเครอื่ งแตง่ กาย, เครอ่ื งจกั รอตุ สาหกรรม, ยารกั ษาโรค, การบริการ, ข้อมูล และแนวความคดิ องค์ประกอบของงานออกแบบผลติ ภณั ฑท์ ส่ี ำคัญ ได้แก่ หน้าที่ใชส้ อย (Function), ความสวยงามน่า ใช้ (Aesthetics or sales appeal), ความสะดวกสบายในการใช้ (Ergonomics), ความปลอดภัย (Safety), ความแข็งแรง (Construction), ราคา (Cost), วสั ดุ (Materials), การบำรุงรกั ษาและซ่อมแซม (Maintenance) และ การขนส่ง (Transportation) หลักการพื้นฐานของการออกแบบ ต้องอาศัยสว่ นประกอบขององคป์ ระกอบศิลป์ คือ จุด เสน้ รปู ร่าง รูปทรง นำ้ หนัก สี และพ้นื ผิว นำมาจดั วางเพื่อใหเ้ กิดความสวยงามโดยมีหลักการคือ 1. ความเป็นหนว่ ย (Unity) 2. ความสมดุลหรือความถว่ ง (Balancing) และ 3. ความสัมพันธ์ทางศลิ ปะ (Relativity of Arts) การใชค้ อมพวิ เตอรใ์ นงานออกแบบ (Computer Aided Design) มีชอ่ื ย่อว่า แคด (CAD) เปน็ การ ประยกุ ตใ์ ช้คอมพิวเตอร์ ในการพัฒนาเทคโนโลยีและอตุ สาหกรรม โดยเฉพาะอย่างยิง่ เมื่อนำคอมพิวเตอรม์ า ชว่ ยในการผลติ (Computer Aided Manufacturing) ซงึ่ มีชอื่ ย่อวา่ แคม (CAM) คอมพิวเตอรจ์ ะมีบทบาททุก ขน้ั ตอนในการผลิต นับตง้ั แตก่ ารออกแบบจนถงึ กระบวนการผลติ ขนั้ สดุ ท้าย ทัง้ นอ้ี ยภู่ ายใตร้ ะบบการสง่ั งาน และควบคมุ ของมนษุ ย์ เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชีพ 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดับช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยูงทองพิทยาคม ครผู สู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ประเภทของการออกแบบ 67 การออกแบบทางสถาปตั ยกรรม (Architecture Design) เป็นการออกแบบเพอื่ กอ่ สร้าง อาคาร การออกแบบผลติ ภัณฑ์ (Product Design) นักออกแบบรับผิดชอบเกย่ี วกบั ประโยชน์ใช้สอย และความสวยงามของผลิตภณั ฑ์ การออกแบบทางวศิ วกรรม (Engineering Design) ต้องออกแบบให้ผลิตภัณฑ์มีประโยชน์ใช้ สอยและมคี วามปลอดภยั เป็นสำคญั การออกแบบตกแต่ง (Decorative Design) ตกแตง่ สง่ิ ตา่ ง ๆ ให้สวยงามและเหมาะสมกับ ประโยชน์ใช้สอย เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรบั นักเรียนระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยงู ทองพิทยาคม ครผู ้สู อนนายชนินทร์ แท่งทอง
68 การออกแบบสง่ิ พมิ พ์ (Graphic Design) วธิ กี ารออกแบบผลติ ภัณฑ์ เป็นปจั จยั สำคญั ทจ่ี ูงใจใหผ้ ้บู รโิ ภคเกิดความตอ้ งการทจ่ี ะจา่ ยเงินซอ้ื ผลติ ภัณฑน์ ัน้ ๆ มีดังน้ี . การออกแบบท่สี ัมพันธก์ ับคณุ ภาพของผลิตภัณฑ์ การออกแบบท่ีสมั พนั ธ์กบั วสั ดุและกระบวนการผลติ การออกแบบท่ีสัมพันธก์ บั ความต้องการของผบู้ ริโภค การออกแบบทมี่ ีคุณค่าทางความงาม การออกแบบผลิตภัณฑ์ต้องคำนึงถึง หนา้ ที่ใช้สอย (Function) ความปลอดภัย (Safety) ความแข็งแรง (Construction) ความสะดวกสบายในการใช้ (Ergonomics) ความสวยงาม (Aesthetics) ราคาพอสมควร (Cost) ซอ่ มแซมไดง้ ่าย (Ease of Maintennance) วัสดุและวิธีการผลิต (Materials and Production) การ ขนสง่ (Transportation) เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 1 รหสั วชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครูผ้สู อนนายชนินทร์ แท่งทอง
69 ใบงานที่ 13 เรอื่ ง การออกแบบชนิ้ งาน คำชี้แจง : ใหน้ ักเรียนตอบคำถามตอ่ ไปนใี้ หส้ มบูรณ์ทส่ี ดุ .ใหน้ กั เรยี นออกแบบชิ้นงาน ช่อื .......................................................................ชน้ั .....................เลขท.่ี .................... เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 1 รหัสวชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยูงทองพิทยาคม ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 70 ความรเู้ บ้ืองต้นเกี่ยวกับงานช่างและ การสรา้ งเสรมิ ประสบการณ์อาชพี คำชี้แจง : จงทำเครือ่ งหมาย ทบั ข้อทถ่ี กู ที่สุดเพียงข้อเดยี ว ความสำคัญของงานช่างมีลักษณะตรงกับข้อใด ก. ทำใหร้ ายไดล้ ดน้อยลง ข. ไม่สามารถพง่ึ พาตนเองได้ ค. ชว่ ยทำให้มกี ารเพม่ิ รายจา่ ย ง. ซอ่ มโตะ๊ เก้าอแี้ ละทาสีในบ้านได้ ข้อใดคอื ลกั ษณะของงานไม้ ก. การกอ่ อิฐ ข. การตอ่ ท่อประปา ค. การซอ่ มรถจกั รยาน ง. การซอ่ มบำรุงรักษาเฟอรน์ ิเจอร์ การปฏบิ ัติเพอ่ื ใหเ้ กิดนิสยั ทด่ี ีในการทำงานช่างข้อใดทมี่ ีความสำคัญทสี่ ดุ ก. รจู้ ักรกั ษาความสะอาด ข. รู้จกั ระมัดระวังเครอ่ื งแต่งกาย ค. มวี ินัยในการปฏบิ ัตงิ านทุกข้ันตอน ง. ประหยัดค่าใช้จ่ายในการจัดซ้อื ในการจัดหาอุปกรณ์ ขอ้ ใดคอื ความหมายของงานช่าง ก. งานพน้ื ฐานเกย่ี วกบั การซ้ือ การขาย การผลติ ข. งานพื้นฐานเกยี่ วกับการสรา้ ง การผลิต การซ่อม ค. งานพน้ื ฐานเกี่ยวกบั การรบั เหมา การผลิต การซอ่ ม ง. งานพื้นฐานเก่ยี วกับการซอ้ื การแลกเปล่ยี น การซอ่ ม ขอ้ ใดเป็นงานเขียนแบบทางสถาปัตยกรรม ก. แบบบ้าน ข. แบบไฟฟา้ ค. แบบงานโลหะ ง. แบบเคร่อื งยนต์ เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนยูงทองพิทยาคม ครูผูส้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
71 ในกรณที ่ีผู้ป่วยถูกไฟฟา้ ดูดและหมดสติ ใบหนา้ ซีดควรปฐมพยาบาลขน้ั แรกอยา่ งไร ก. จับชพี จรดูว่ายังเต้นอย่หู รือไม่ ข. ทำการผายปอดด้วยการเป่าลมทางปาก ค. ถอดเส้อื ผา้ ของผู้ป่วยเพอ่ื ให้หายใจสะดวก ง. สำรวจดวู ่าผูป้ ว่ ยมีบาดแผลและเลอื ดไหลหรือไม่ การปฐมพยาบาลผ้ปู ่วยประสบอุบตั ิเหตกุ ระดกู หักน้นั มปี ระโยชนม์ ากท่สี ดุ ในแงใ่ ด ก. ช่วยให้ผู้ป่วยรอดชวี ติ ทุกราย ข. ชว่ ยให้ป่วยไม่พกิ ารตลอดชวี ิต ค. ช่วยให้ผู้ปว่ ยระมดั ระวงั ตวั มากขน้ึ ง. ชว่ ยให้แพทยร์ กั ษาอาการไดง้ ่ายข้ึน การประกอบอาชพี ท่สี อดคล้องกับสาขาท่ีเรยี นมาจะส่งผลอยา่ งไร ก. ได้ผลตอบแทนสูง ข. เกิดความเบ่อื หนา่ ยต่องานไดง้ ่าย ค. เล่ือนตำแหนง่ เร็วกวา่ คนทจี่ บตา่ งสาขากัน ง. เรยี นรงู้ านไดร้ วดเร็วและงานท่ที ำมปี ระสทิ ธิภาพ การสมคั รงานดว้ ยวธิ ใี ดมีโอกาสถกู เรียกสมั ภาษณเ์ รว็ ที่สุด ก. สง่ จดหมายสมัครงาน ข. ฝากประวตั ิไว้กับบรษิ ทั จดั หางาน ค. เขา้ ไปสมัครงานกับหนว่ ยงานโดยตรง ง. สมัครผ่านเวบ็ ไซด์หางานทางอินเทอร์เน็ต การเพิม่ เติมความรู้ในอาชีพท่ีทำต้องใช้ทักษะในขอ้ ใด ก. ทักษะการจัดการ ข. ทักษะการทำงานร่วมกัน ค. ทกั ษะการแสวงหาความรู้ ง. ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 1 รหสั วิชา ง31111 สำหรบั นักเรียนระดบั ชนั้ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นยงู ทองพิทยาคม ครผู ูส้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
บรรณานกุ รม 72 ชลอ บุญกอ่ และคณะ.(2548). การงานอาชีพและเทคโนโลยี .ม1- ม.3 . กรงุ เทพฯ: ซีเอ็ดยเู คชั่น. ณรงค์ ชศู รีชัย และบญุ ชู สนนั่ เสยี ง.(2542). งานชา่ งพนื้ ฐานสมบูรณ์แบบ.กรงุ เทพฯ: วัฒนาพานิช. ธติ ิวุฒิ บญุ กอ่ และคณะ.(2554). การงานอาชพี และเทคโนโลยี ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีท่ี2.กรุงเทพฯ: สกสค. นอ้ ย สุวรรณมณแี ละคณะ. (2553). การงานอาชพี และเทคโนโลยี ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่2.กรงุ เทพฯ: แมค็ . ประทาน รกั ปรางค์ และคณะ.(2557). งานช่าง1. กรงุ เทพฯ: เอมพันธ์. มนตรี สมไรข่ ิง. และศริ ิรัตน์ ฉตั รศิขรนิ ทร2549).งานชา่ ง.( ม. 1– ม. 3. กรงุ เทพฯ:อกั ษรเจริญทัศน์. วชิ าการ, กรม. (2544). งานช่างพื้นฐาน.กรงุ เทพฯ: โรงพมิ พค์ รุ ุสภาลาดพร้าว. สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวชิ าการ.(2558). คมู่ ือครูการงานอาชพี และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี2. กรงุ เทพฯ: (พว). สราวธุ ญาณยุทธ และอดิศักดิ์ (มีสุข2547). งานช่าง ม.1 - ม.3 . กรุงเทพฯ: แมค็ . สุรพงษ์ ศรวี ินิจ(2547.). งานชา่ ง ช่วงช้นั ทช่ี ั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี3-3.กรงุ เทพฯ1: วัฒนาพานิช. สันทัด สทุ ธพิ งษ์ และคณะ. งานชา่ ง ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4-6. กรงุ เทพฯ : แม็ค, 2555. ประทาน รกั ปราง และคณะ. งานชา่ ง 4-6. กรงุ เทพฯ : เอมพนั ธ์, 2557. ประทาน รักปราง และคณะ. งานช่าง 2. กรุงเทพฯ : เอมพันธ์, 2558. ความรู้พ้นื ฐานเกีย่ วกบั งานชา่ ง. สบื คน้ เมือ่ 26 กมุ ภาพนั ธ์ 2563, จาก https://areeluckblog.wordpress.com/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9% 88%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-3-%E0% B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%B2% E0%B8%87/ ความหมายของงานชา่ ง. สืบค้นเม่อื 26 กุมภาพันธ์ 2563, จาก http://arif4374.blogspot.com/2014/05/1.html เครื่องมือสำหรับตอก. สืบคน้ เมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2563, จาก http://arif4374.blogspot.com/2014/05/1_9221.html เคร่ืองมือสำหรับขนั และไข. สบื ค้นเมอ่ื 26 กมุ ภาพันธ์ 2563, จาก http://arif4374.blogspot.com/2014/05/1_6545.html เครอ่ื งมือประเภทจับยึด. สบื คน้ เมอื่ 26 กุมภาพันธ์ 2563, จาก http://arif4374.blogspot.com/2014/05/1_4109.html เครื่องมอื ประเภทไสตกแต่ง. สืบค้นเม่อื 26 กมุ ภาพนั ธ์ 2563, จาก http://arif4374.blogspot.com/2014/05/1_2715.html เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชพี 1 รหสั วชิ า ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนยูงทองพิทยาคม ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
73 บรรณานุกรม (ต่อ) ความหมายของความปลอดภัยในการทำงาน. สืบคน้ เม่อื 26 กมุ ภาพันธ์ 2563, จาก http://occupational-h.blogspot.com/2016/10/blog-post_31.html ความปลอดภัยในการทำงาน. สบื คน้ เมื่อ 28 กมุ ภาพันธ์ 2563, จาก https://stmath09.wordpress.com/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0% B9%88% E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88- 4E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0% B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-2-%E0%B8%84%E0%B8%A 7%E0%B8%B2%E0%B8%A1/ เคร่อื งหมายเกย่ี วกบั ความปลอดภยั . สบื คน้ เมือ่ 28 กุมภาพันธ์ 2563, จาก http://area7.labour.go.th/2018/index.php/2-uncategorised/181-2017-10-06-03-23-52 ความหมายและความสำคญั ของการออกแบบผลติ ภณั ฑ์. สืบค้นเมื่อ 11 มีนาคม 2563, จาก http://61.19.145.7/krueddy/bot1.html การออกแบบเทคโนโลยี สบื ค้นเมือ่ 11 มนี าคม 2563, จาก http://desing-tech.blogspot.com/2016/08/1.html เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 1 รหัสวิชา ง31111 สำหรับนักเรียนระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 โรงเรียนยงู ทองพิทยาคม ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
Search
