บทที่ 1

บทที่ 1การส่ือสารขอ้ มูลและเครือข่าย คอมพิวเตอร์เบ้ืองตน้

ความหมายของการส่อื สาร• คาวา่ การส่ือสาร (communications) มีท่ีมาจากรากศพั ทภ์ าษาลาตินวา่ communis หมายถึง ความเหมือนกนั หรือร่วมกนั การส่ือสาร (communication) หมายถึงกระบวนการถ่ายทอดขา่ วสาร ขอ้ มูล ความรู้ ประสบการณ์ ความรู้สึก ความคิดเห็น ความตอ้ งการจากผสู้ ่งสารโดยผา่ นสื่อต่าง ๆ ท่ีอาจเป็นการพดู การเขียน สญั ลกั ษณ์อ่ืนใด การแสดงหรือการจดั กิจกรรมต่าง ๆ ไปยงั ผรู้ ับ สาร ซ่ึงอาจจะใชก้ ระบวนการสื่อสารท่ีมีความแตกต่างกนั ไปตามความเหมาะสม หรือความจาเป็นของตนเองและคู่ส่ือสาร โดยมี วตั ถุประสงคใ์ หเ้ กิดการรับรู้ร่วมกนั และมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อกนั บริบททางการส่ือสารที่เหมาะสมเป็น ปัจจยั สาคญั ที่จะช่วยใหก้ าร สื่อสารสมั ฤทธ์ิผล

การสอ่ื สารข้อมลู (Data Communications)• หมาย ถึง กระบวนการถ่ายโอนหรือแลกเปล่ียนขอ้ มูลกนั ระหวา่ งผสู้ ่งและผรู้ ับ โดยผา่ นช่องทางส่ือสาร เช่น อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ หรือ คอมพิวเตอร์เป็นตวั กลางในการส่งขอ้ มูล เพ่ือใหผ้ สู้ ่งและผรู้ ับเกิดความเขา้ ใจซ่ึงกนั และกนั

เครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Computer Network)• คือระบบท่ีมีคอมพิวเตอร์อยา่ งนอ้ ยสองเครื่องเชื่อมต่อกนั โดยใชส้ ่ือกลาง และสามารถสื่อสารขอ้ มูลกนั ไดอ้ ยา่ งมี ประสิทธิภาพ ซ่ึงทาใหผ้ ใู้ ชค้ อมพวิ เตอร์แต่ละเคร่ืองสามารถแลกเปลี่ยนขอ้ มูลซ่ึงกนั และ ไดแ้ ละใชท้ รัพยากรที่อยู่ ในเครือข่ายร่วมกนั ได้ และทาใหป้ ระหยดั ค่าใชจ้ ่ายไดเ้ ป็นจานวนมาก

ความหมายของการสื่อสารข้อมลู และเครือขา่ ยคอมพวิ เตอร์• การสื่อสาร (communication) หมายถึง กระบวนการถ่ายทอดหรือแลกเปล่ียนสารหรือส่ือระหวา่ งผสู้ ่งกบั ผรู้ ับ โดยส่งผา่ นช่องทางนาสารหรือสื่อ เพอื่ ใหเ้ กิดความเขา้ ใจซ่ึงกนั และกนั• การสื่อสารขอ้ มูล (datacommunication) หมายถึง กระบวนการหรือวธิ ีถ่ายทอดขอ้ มูลระหวา่ ง ผใู้ ชก้ บั คอมพิวเตอร์ที่มกั จะอยหู่ ่างไกลกนั และจาเป็นตอ้ งอาศยั ระบบการสื่อสารโทรคมนาคม (telecommunication) เป็นส่ือกลางในการรับส่งขอ้ มูล• เครือข่ายคอมพวิ เตอร์ (computer network) หมายถึง การเช่ือมโยงระหวา่ งเคร่ืองคอมพวิ เตอร์ ต้งั แต่ 2 เครื่องข้ึนไป เพอื่ ใหส้ ามารถสื่อสารและแลกเปล่ียนขอ้ มูล รวมท้งั สามารถใชอ้ ุปกรณ์คอมพวิ เตอร์ภายใน เครือข่ายร่วมกนั ได้ เช่น ฮาร์ดดิสก์ เคร่ืองพิมพ์ เป็นตน้

องค์ประกอบของระบบส่อื สารข้อมลู• 1. ข่าวสาร (message) ในทางเทคโนโลยแี ละการสื่อสาร ข่าวสารเป็นขอ้ มูลที่ผสู้ ่งทาการส่งไปยงั ผรู้ ับผา่ น ระบบการสื่อสาร ซ่ึงอาจอยใู่ นรูปแบบ ดงั ต่อไปน้ี

• 2. ผสู้ ่ง (sender) เป็น อุปกรณ์ท่ีทาหนา้ ท่ีส่งขอ้ มูลท่ีอยตู่ น้ ทาง โดยขอ้ มูลตอ้ งถูกจดั เตรียมนาเขา้ สู่อุปกรณ์ส่งขอ้ มู• 3. ผรู้ ับ (receiver) เป็นอุปกรณ์ท่ีทาหนา้ ที่รับขอ้ มูลจากอุปกรณ์ส่งขอ้ มูล เช่น เคร่ืองพิมพ์ คอมพวิ เตอร์ โมเดม็ จาน ดาวเทียม เป็นตน้ เพื่อนาขอ้ มูลไปใชป้ ระโยชน์ต่อไป• 4. ส่ือกลางหรือตวั กลาง (media) เป็นอุปกรณ์ท่ีทาหนา้ ท่ีนาข่าวสารรูปแบบต่างๆจากผสู้ ่งไปยงั ผรู้ ับ ไดแ้ ก่สายไฟ ขดลวด สายเคเบิล สายไฟเบอร์ออฟติก เป็นตน้ ส่ือกลางอาจจะอยใู่ นรูปของคล่ืนท่ีส่งผา่ นทางอากาศ เช่น คล่ืนไมโครเวฟ คล่ืน ดาวเทียม คลื่นวทิ ยุ เป็นตน้• 5. โพรโตคอล (protocol) เป็นตวั กาหนดคุณลกั ษณะ กฎระเบียบ หรือวธิ ีการที่ใชใ้ นการส่ือสาร เพ่อื ใหผ้ รู้ ับและผสู้ ่ง เขา้ ใจกนั และสามารถสื่อสารกนั ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง• 6. ซอฟตแ์ วร์ (software) เป็นโปรแกรมสาหรับดาเนินการและควบคุมการส่งขอ้ มูลผา่ นคอมพิวเตอร์เพื่อใหไ้ ดข้ อ้ มูล ตามท่ีกาหนดไว้ ตวั อยา่ งซอฟตแ์ วร์ เช่น Microsoft Windows XP/Vista/7, Unix , Internet Explorer , Windows Live Message เป็นตน้

ประโยชน์ของเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ความประหยดันบั เป็นการลงทุนที่คุม้ ค่า อยา่ งเช่นในสานกั งานหน่ึงมีเคร่ืองอยู่ 30 เคร่ือง หรือมากกวา่ น้ี ถา้ ไม่มีการนาระบบเครือข่ายคอมพวิ เตอร์มาใช้ จะเห็นวา่ ตอ้ งใชเ้ คร่ืองพมิ พอ์ ยา่ งนอ้ ย 5 - 10 เคร่ือง มาใชง้ าน แต่ถา้ มีระบบเครือข่ายคอมพวิ เตอร์มาใชแ้ ลว้ ละกอ้ กส็ ามารถใชอ้ ุปกรณ์ หรือเครื่องพมิ พป์ ระมาณ 2-3 เคร่ือง กพ็ อต่อการใชง้ านแลว้เพราะวา่ ทุกเครื่องสามารถเขา้ ใชเ้ คร่ืองพิมพเ์ ครื่องใดกไ็ ด้ ผา่ นเครื่องอื่น ๆ ท่ีในระบบเครือข่ายเดียวกนั

• สามารถประยกุ ตใ์ ชใ้ นงานดา้ นองคก์ ร ธุรกิจ มีการเชื่อมโยงเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพ่อื ประโยชนท์ างธุรกิจ เช่น เครือข่ายของธุรกิจธนาคาร ธุรกิจการบิน ธุรกิจประกนั ภยั ธุรกิจการท่องเท่ียว ธุรกิจหลกั ทรัพย์ สามารถดาเนิน ธุรกิจ ไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว ตอบสนองความพงึ พอใจ ใหแ้ ก่ลูกคา้ ในปัจจุบนั เริ่มมีการใชป้ ระโยชนจ์ ากเครือข่าย Internet เพือ่ ทาธุรกิจกนั แลว้ เช่นการสง่ั ซ้ือสินคา้ การจ่ายเงินผา่ นระบบธนาคาร เป็นตน้ ธุรกิจได้ (Business Applicability)

• สามารถติดต่อส่ือสารระยะไกลได้ (Telecommunication)การเช่ือมต่อคอมพวิ เตอร์ เป็นเครือข่าย ท้งั ประเภทเครือข่าย LAN , MAN และ WAN ทา ใหค้ อมพิวเตอร์สามารถส่ือสารแลกเปล่ียนขอ้ มูล ระยะไกลไดโ้ ดยใชซ้ อฟตแ์ วร์ประยกุ ต์ ทางดา้ นการติดต่อสื่อสาร โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิในระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต มีการใหบ้ ริการต่าง ๆ มากมาย เช่น การโอนยา้ ยไฟลข์ อ้ มูล การใชจ้ ดหมายอิเลก็ ทรอนิกส์ (Electronic Mail) การสืบคน้ ขอ้ มูล (Serach Engine) เป็นตน้

• การใชโ้ ปรแกรมและขอ้ มูลร่วมกนั (Sharing of program and data)เครือ ข่ายคอมพวิ เตอร์ ทาใหผ้ ใู้ ชส้ ามารถใชโ้ ปรแกรม และขอ้ มูลร่วมกนั ได้ โดยจดั เกบ็ โปรแกรมไวแ้ หล่งเกบ็ ขอ้ มูลที่เป็นศูนยก์ ลาง เช่น ท่ีฮาร์ดดิสกข์ องเครื่อง File Server ผใู้ ชส้ ามารถ ใชโ้ ปรแกรมร่วมกนั ไดจ้ ากแหล่งเดียวกนัไม่ตอ้ งเกบ็ โปรแกรมไวใ้ นแต่ละเคร่ือง ใหซ้ ้าซอ้ นกนั นอกจากน้นั ยงั สามารถรวบรวม ขอ้ มูลต่าง ๆ จดั เกบ็ เป็นฐานขอ้ มูล ผใู้ ชส้ ามารถใชส้ ารสนเทศ จากฐานขอ้ มูลกลาง ผา่ นระบบเครือข่ายคอมพวิ เตอร ์์ที่ใชง้ านไดอ้ ยา่ งสะดวกสบาย โดยไม่ตอ้ งเดินทางไปสาเนาขอ้ มูลดว้ ยตนเอง เพราะใชก้ ารเรียกใชข้ อ้ มูล ผา่ นระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์นนั่ เอง เครื่องลูก (Client) สามารถเขา้ มาใช้ โปรแกรม ขอ้ มูล ร่วมกนั ไดจ้ ากเครื่องแม่ (Server)หรือ ระหวา่ งเครื่องลูกกบั เคร่ืองลูกกไ็ ด้ เป็นการประหยดั เน้ือท่ีในการจดั เกบ็ โปรแกรม ไม่จาเป็นวา่ ทุกเครื่องตอ้ งมีโปรแกรมเดียวกนั น้ีในเคร่ืองของตนเอง

• การใชอ้ ุปกรณ์ร่วมกนั (Sharing of peripheral devices) เครือ ข่ายคอมพวิ เตอร์ทาใหผ้ ใู้ ช้ สามารถใชอ้ ุปกรณ์ รอบขา้ งท่ีต่อพว่ งกบั ระบบคอมพิวเตอร์ ร่วมกนั ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ เช่นเคร่ืองพิมพ์ ดิสกไ์ ดร์ฟ ซีดีรอม สแกนเนอร์ โมเดม็ เป็นตน้ ทาใหป้ ระหยดั ค่าใชจ้ ่าย ไม่ตอ้ งซ้ืออุปกรณ์ที่มีราคาแพง เช่ือมต่อพว่ งใหก้ บั คอมพิวเตอร์ทุกเคร่ือง

เครือข่ายคอมพิวเตอร์• ใชร้ ะดบั ความปลอดภยั ของขอ้ มูลเป็นเกณฑ์แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ดงั น้ี3.1 อินเทอร์เน็ต (Internet) เครือข่ายสาธารณะ อินเทอร์เน็ตเป็นเครือข่ายท่ีครอบคลุมทว่ั โลก ซ่ึงมีคอมพวิ เตอร์เป็นลา้ นๆเครื่องเชื่อมต่อเขา้ กบั ระบบและยงั ขยายตวัข้ึน เร่ือย ๆ ทุกปี อินเทอร์เน็ตมีผใู้ ชท้ วั่ โลกหลายร้อยลา้ นคน และผใู้ ชเ้ หล่าน้ีสามารถแลกเปล่ียนขอ้ มูลข่าวสารกนั ได้อยา่ งอิสระ โดยที่ระยะทางและเวลาไม่เป็นอุปสรรค นอกจากน้ีผใู้ ชย้ งั สามารถเขา้ ดูขอ้ มูลต่าง ๆ ท่ีถูกตีพิมพใ์ นอินเทอร์เน็ตได้ อินเทอร์เน็ตเช่ือมแหล่งขอ้ มูลต่าง ๆ เขา้ ดว้ ยกนั ไม่วา่ จะเป็นองคก์ รธุรกิจ มหาวทิ ยาลยั หน่วยงานของรัฐบาล หรือแมก้ ระทงั่ แหล่งขอ้ มูลบุคคล องคก์ รธุรกิจหลายองคก์ รไดใ้ ชอ้ ินเทอร์เน็ตช่วยในการทาการคา้

• 3.2 อินทราเน็ต (Intranet) หรือเครือข่ายส่วนบุคคล ตรงกนั ขา้ มกบั อินเทอร์เน็ต อินทราเน็ตเป็นเครือข่ายส่วนบุคคลที่ใชเ้ ทคโนโลยอี ินเทอร์เน็ต เช่น เวบ็ , อีเมล,FTP เป็นตน้ อินทราเน็ตใชโ้ ปรโตคอล TCP/IP สาหรับการรับส่งขอ้ มูลเช่นเดียวกบั อินเทอร์เน็ต ซ่ึงโปรโตคอลน้ีสามารถใชไ้ ดก้ บั ฮาร์ดแวร์หลายประเภท และสายสญั ญาณหลายประเภท ฮาร์ดแวร์ท่ีใชส้ ร้างเครือข่ายไม่ใช่ปัจจยั หลกั ของอินทราเน็ต แต่เป็นซอฟตแ์ วร์ที่ทาใหอ้ ินทราเน็ตทางานได้ อินทราเน็ตเป็นเครือข่ายที่องคก์ รสร้างข้ึนสาหรับใหพ้ นกั งานขององคก์ รใชเ้ ท่าน้นั

• 3.3 เอก็ ส์ทราเน็ต (Extranet) หรือเครือข่ายร่วม เอก็ ส์ทราเน็ต (Extranet) เป็นเครือข่ายก่ึงอินเทอร์เน็ตก่ึงอินทราเน็ต กล่าว คือ เอก็ ส์ทราเน็ตคือเครือข่ายท่ีเชื่อมต่อระหวา่ งอินทราเน็ตของสององคก์ ร ดงั น้นั จะมีบางส่วนของเครือข่ายที่เป็นเจา้ ของร่วมกนั ระหวา่ งสององคก์ รหรือ บริษทั การสร้างอินทราเน็ตจะไม่จากดั ดว้ ยเทคโนโลยี แต่จะยากตรงนโยบายท่ีเกี่ยวกบั การรักษาความปลอดภยัของขอ้ มูลท่ีท้งั สององคก์ รจะตอ้ งตกลงกนั เช่น องคก์ รหน่ึงอาจจะอนุญาตใหผ้ ใู้ ชข้ องอีกองคก์ รหน่ึงลอ็ กอินเขา้ ระบบอินทราเน็ตของตวั เองหรือไม่ เป็นตน้

• ใชล้ กั ษณะหนา้ ที่การทางานของคอมพวิ เตอร์ในเครือข่ายเป็นเกณฑ์• สามารถแบ่งไดเ้ ป็น 2 ประเภทดงั น้ี2.1 Peer-to-Peer Network หรือเครือข่ายแบบเท่าเทียมเป็นการเช่ือมต่อเคร่ืองคอมพวิ เตอร์เขา้ ดว้ ยกนั โดยเคร่ืองคอมพิวเตอร์ แต่ละเคร่ือง จะสามารถแบ่งทรัพยากรต่างๆไม่วา่ จะเป็นไฟลห์ รือเคร่ืองพมิ พซ์ ่ึงกนั และกนั ภายในเครือข่ายได้ เครื่องแต่ละเคร่ืองจะทางานในลกั ษณะที่ทดั เทียมกนั ไม่มีเครื่องใดเครื่องเครื่องหน่ึงเป็นเคร่ืองหลกั เหมือนแบบ Client / Server แต่กย็ งั คงคุณสมบตั ิพ้ืนฐานของระบบเครือข่ายไวเ้ หมือนเดิม

• 2.2 Client-Server Network หรือเครือข่ายแบบผใู้ ชบ้ ริการและผใู้ หบ้ ริการ• เป็นระบบท่ีมีเคร่ืองคอมพวิ เตอร์ทุกเคร่ืองมีฐานะการทางานที่เหมือน ๆ กนั เท่าเทียมกนั ภายในระบบ เครือข่าย แต่จะมีเครื่องคอมพิวเตอร์เคร่ืองหน่ึง ที่ทาหนา้ ท่ีเป็นเครื่อง Server ที่ทาหนา้ ที่ใหบ้ ริการทรัพยากรต่าง ๆ ใหก้ บั เครื่อง Client หรือเคร่ืองที่ขอใชบ้ ริการ ซ่ึงอาจจะตอ้ งเป็นเครื่องที่มีประสิทธิภาพท่ีค่อนขา้ งสูง ถึงจะ ทาใหก้ ารใหบ้ ริการมีประสิทธิ าพตามไปดว้ ย ขอ้ ดีของระบบเครือข่าย Client - Server เป็นระบบที่มีการ รักษาความปลอดภยั สูงกวา่

• ใชข้ นาดทางกายภาพของเครือข่ายเป็นเกณฑ์แบ่งออกไดเ้ ป็น 3 ประเภทดงั น้ี1.1 LAN (Local Area Network) : ระบบเครือข่ายระดบั ทอ้ งถ่ินเป็นระบบเครือข่ายที่ใชง้ านอยใู่ นบริเวณที่ไม่กวา้ งนกั อาจใชอ้ ยภู่ ายในอาคารเดียวกนั หรืออาคารท่ีอยใู่ กลก้ นั เช่นภายในมหาวทิ ยาลยั อาคารสานกั งาน คลงั สินคา้ หรือโรงงาน เป็นตน้ การส่งขอ้ มูลสามารถทาไดด้ ว้ ยความเร็วสูง และมีขอ้ ผดิ พลาดนอ้ ย ระบบเครือข่ายระดบั ทอ้ งถิ่นจึงถูกออกแบบมาใหช้ ่วยลดตน้ ทุนและเพือ่ เพม่ิ ประสิทธิ าพในการทางาน และใชง้ านอุปกรณ์ต่าง ๆ ร่วมกนั

• 1.2 MAN (Metropolitan Area Network) : ระบบเครือข่ายระดบั เมืองเป็นระบบเครือข่ายท่ีมีขนาดอยรู่ ะหวา่ ง Lan และ Wan เป็นระบบเครือข่ายที่ใชภ้ ายในเมืองหรือจงั หวดั เท่าน้นั การเชื่อมโยงจะตอ้ งอาศยั ระบบบริการเครือข่ายสาธารณะ จึงเป็นเครือข่ายที่ใชก้ บั องคก์ ารท่ีมีสาขาห่างไกลและตอ้ งการเชื่อมสาขาเหล่าน้นั เขา้ ดว้ ยกนั เช่น ธนาคาร เครือข่ายแวนเชื่อมโยงระยะไกลมาก จึงมีความเร็วในการสื่อสารไม่สูงเน่ืองจากมีสญั ญาณรบกวนในสาย เทคโนโลยที ี่ใชก้ บั เครือข่ายแวนมีความหลากหลาย มีการเช่ือมโยงระหวา่ งประเทศดว้ ยช่องสญั ญาณดาวเทียม เสน้ ใยนาแสง คล่ืนไมโครเวฟ คล่ืนวทิ ยุ สายเคเบิล

• 1.3 WAN (Wide Area Network) : ระบบเครือข่ายระดบั ประเทศ หรือเครือข่ายบริเวณกวา้ งเป็นระบบเครือข่ายที่ติดต้งั ใชง้ านอยใู่ นบริเวณกวา้ ง เช่น ระบบเครือข่ายท่ีติดต้งั ใชง้ านทว่ั โลก เป็นเครือข่ายที่เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์หรืออปุ กรณ์ที่อยหู่ ่างไกลกนั เขา้ ดว้ ยกนั อาจจะตอ้ งเป็นการติดต่อสื่อสารกนั ในระดบั ประเทศ ขา้ มทวีปหรือทวั่ โลกก็ได้ ในการเช่ือมการติดต่อน้นั จะตอ้ งมีการต่อเขา้ กบั ระบบส่ือสารขององคก์ ารโทรศพั ทห์ รือการส่ือสารแห่งประเทศไทยเสียก่อนเพราะจะเป็นการส่งขอ้ มูลผา่ นสายโทรศพั ทใ์ นการติดต่อส่ือสารกนั โดยปกติมีอตั ราการส่งขอ้ มูลท่ีต่าและมีโอกาสเกิดขอ้ ผดิ พลาด การส่งขอ้ มูลอาจใชอ้ ปุ กรณ์ในการสื่อสาร เช่น โมเดม็ (Modem) มาช่วย

จดั ทาโดย นางสาวกญั ญาณฐั สายชลปวส.2 คอมพิวเตอร์ธรุ กิจ ห้อง 1 เลขท่ี 3