สค21002

43 ตามกรอบ ขอกําหนดของกฎหมายตางๆ ที่เกี่ยวของดวยการใชสิทธิตามกฎหมาย และตองรักษาปกปอง สิทธิของตนเองและชุมชนเม่ือถูกละเมิดสิทธิ หรือผลประโยชน อนั ชอบธรรมของตัวเองและชุมชน ซ่ึงการปฏบิ ัติตามกฎหมายดาํ เนินการได ดังน้ี ก. การปลูกฝงและประพฤติปฏิบัติตนตามกฎหมายท่ีเกี่ยวของกับตนเองและ ครอบครัว เชน เมอ่ื มคี น เกดิ ตาย ในบา นตองดําเนนิ การตามกฎหมายทะเบียนราษฎร ข.ชุมชน/สังคม ตองปฏิบัติตนใหเหมาะสมกับการอยูในสังคมประชาธิปไตย ตามบทบาท หนา ท่ี โดยยึดกฎหมายท่ีเก่ียวของ เชน การปฏิบัติตนตามกฎหมาย สงเสริมและ รักษาคณุ ภาพสง่ิ แวดลอ ม ไมทาํ ลายธรรมชาติ 3.1.1 การรักษาสทิ ธติ ามกรอบของกฎหมาย กฎหมายใหสิทธิแกบุคคลหรือหนวยงาน สามารถเรียกรอง เพ่ือรักษา สิ ท ธิ ข อ ง ต น ท่ี ถู ก บุ ค ค ล ห รื อ ห น ว ย ง า น ไ ม ว า จ ะ เ ป น ห น ว ย ง า น ข อ ง เ อ ก ช น ห รื อ รั ฐ มาละเมิดสิทธิของบุคคลหรือชุมชนโดยใหเปนหนาที่ของบุคคล องคกร และผูเกี่ยวของ ทําหนา ทร่ี วมกนั ในการเรยี กรองเพื่อรักษาสิทธิ ผลประโยชนท่ีถูกละเมิด ซึ่งการละเมิดสิทธิมี 2 กรณี ดงั น้ี 1) การละเมิดสทิ ธิ/ผลประโยชนสวนบคุ คล 2) การละเมดิ สิทธิ/ผลประโยชนข องชุมชน 3.1.2 การปฏิบัตติ นเปน พลเมอื งดตี ามวถิ ปี ระชาธปิ ไตย 1) การมีสวนรวมในกระบวนการปกครองประเทศ หมายถึง การตระหนักและเห็นความสําคัญของการปกครองระบอบประชาธิปไตย เชน การไปใชสิทธิ เลอื กตงั้ ผแู ทนราษฎร สมาชิกวฒุ สิ ภา 2) การดาํ เนินชีวิตตามวถิ ที างประชาธิปไตย หมายถึง การปฏิบัติตนใหมี คุณธรรม จรยิ ธรรม การเสยี สละเพอ่ื สว นรวม และการใชเ หตผุ ลเปน หลักในการตัดสินใจ 3) ปฏิบัติตามกฎระเบียบของสังคม เปนสมาชิกท่ีดีของสังคม ไมละเมิดสิทธิของผูอ่ืน ควบคุมตัวเองได เชน นักเรียนเคารพกฎระเบียบของโรงเรียน เปนตน 4) ยดึ มนั่ ในคณุ ธรรมและจรยิ ธรรม เชน ยึดมนั่ ในความซ่ือสตั ย ประกอบอาชีพดวยความสจุ รติ มีความสามัคคี มคี วามกตัญูกตเวทีตอผูมีพระคุณ เปน ตน 5) การมีสวนรวมในการแกไขปญหาของชุมชน เชน เสียสละ สวนตนเพอ่ื ประโยชนส วนรวม สามารถทาํ งานรว มกบั ผูอื่นได

44 3.2 การมีสวนรว มในการปองกันและปราบปรามการทุจริต สังคมไทยใหความสําคัญกับเร่ืองคุณธรรม จริยธรรม ความซื่อสัตยสุจริต มาต้ังแตโบราณจนถึงปจจุบัน มีสุภาษิตและคําพังเพยที่คนไทยใชสอนลูกหลานใหเปน คนดี มีความซื่อสัตยไมคดโกงผูอื่นใหไดยินเสมอมา เชน \"ซ่ือกินไมหมด คดกินไมนาน\" \"คนดตี กน้าํ ไมไหล ตกไฟไมไหม\" \"ทําดีไดดี ทาํ ช่วั ไดชั่ว\" เปนตน สังคมปจจุบันท่ีเปนสังคมวัตถุนิยม สงผลใหประชาชนคนไทยถูกชักนําให หลงใหลอยูกับวัฒนธรรมสมัยใหมที่เปนทาสของเงิน ยกยองคนรวยมีอํานาจวาสนา โดยไมคํานึงถึงความเปนคนดีมีคุณธรรมและภูมิปญญา ทําใหเกิดปญหาการทุจริตอยาง กวางขวาง ปญหาทุจริตประพฤติมิชอบ ซึ่งเปนปญหาใหญในทุกระดับ ทุกภาคสวน ของสังคมและมีความสําคัญยิ่งตออนาคตของชาติบานเมืองที่ตองไดรับการแกไขเยียวยาโดย ดวน เปนเรอื่ งทีป่ ระชาชนจะตองรูเทา รูทัน มีจิตสํานึกและมีสวนรวมที่จะปองกัน แกไขขจัด ปญ หาการทจุ รติ ประพฤติมชิ อบเหลา น้ใี หลดลง และหมดไป สาํ นกั งานปองกนั และปราบปรามการทจุ ริตแหงชาติ (ป.ป.ช.) ซึ่งมีอํานาจหนาท่ี ใ น ก า ร ป อ ง กั น แ ล ะ ป ร า บ ป ร า ม ก า ร ทุ จ ริ ต ต า ม ข อ กํ า ห น ด ข อ ง ก ฎ ห ม า ย รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ ไดกาํ หนดยุทธศาสตรและมาตรการในการปองกันและปราบปรามการทุจริตโดยใหประชาชน ทกุ ภาคสว นมสี วนรว มในการเขาไปมีบทบาทในฐานะเปนสวนหน่ึงของผูดําเนินการในกิจกรรม ตา ง ๆ โดยตองมีการวางระบบท่ีเปดโอกาสใหประชาชนมีความกลาในการแสดงความคิดเห็น และกลา ในการตดั สนิ ใจโดยอยูในกรอบของการเคารพสทิ ธขิ องผอู ื่น และสนบั สนุนใหประชาชน รว มกันทาํ งานเปน เครือขา ยเพื่อใหเกดิ พลังสรางความเขมแข็ง เช่ือมโยงกันทั้งระดับบุคคลและ ระดับองคกรเปนอันหน่ึงอันเดียวกันโดยมีผลประโยชนของ สังคมเปนท่ีต้ัง ในการสนับสนุน สงเสริมใหประชาชนมีสวนรวมในการตอตานการทุจริตคอรัปช่ันนี้ คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดก าํ หนดมาตรการเพอ่ื การปฏบิ ตั ิรว มกันไวดงั นี้ 3.2.1 การสรางความตระหนักใหประชาชนมีสวนรวมในการตอตานการ ทุจริตการสรางความตระหนักใหป ระชาชนมีสวนรวมในการตอ ตานการทจุ รติ มีวิธีการ ดงั นี้ 1) ป ลูก จิต สํา นึก แล ะค านิ ยม กา รมี คุณ ธร รม จริ ยธ รร มแ ล ะ การมีวินัยแกประชาชนทุกภาคสวน สงเสริมการดํารงชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพยี ง สงเสรมิ ใหใ ชการศึกษาเปนเคร่ืองมือในการปลูกจิตสํานึกนักเรียน นักศึกษา เยาวชน และประชาชน อยางตอเน่ือง

45 2) สงเสริมสนับสนุนใหความเขมแข็งแกเครือขาย การมีสวนรวมของ องคกรตาง ๆ โดยเนนการประชาสัมพันธ การสรางขวัญและกําลังใจ การสงเสริมขอมูลและ ทักษะการทํางานดานกฎหมาย การขยายเครือขาย การปองกันและปราบปรามการทุจริตให กระจายลงไปถึงระดบั ฐานราก 3) สงเสริมความเปนอิสระและมีประสิทธิภาพแกองคกรที่มีหนาท่ี ตรวจสอบการทุจริตโดยเฉพาะสํานักงาน ป.ป.ช. ใหมีการถวงดุลอํานาจจากภาครัฐ ท่ีเกย่ี วของทกุ ระดับโดยปราศจากการแทรกแซงของอิทธิพลจากภาคการเมือง และภาคธุรกิจ ราชการ 4) สงเสริมการสรางมาตรฐานจรรยาบรรณวิชาชีพแกบุคลากรที่เกี่ยวของ เพอ่ื ใหเปน ทีย่ อมรับและมน่ั ใจขององคกรเครอื ขา ย 3.2.2 การสรางความเขาใจท่ีถูกตองในเรื่องกฎหมายที่เกี่ยวของกับการ ปอ งกนั และปราบปราม การทุจริตคอรัปชั่น มกี ฎหมายที่เปนหลัก เชน 1) รฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช 2550 มาตรา 87 (3) ที่กําหนดให ประชาชนมีบทบาทและมีสวนรวมในการตรวจสอบการใชอํานาจรัฐอยางเปน รปู ธรรม 2) พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและ ปราบปรามการทุจริต พุทธศักราช 2542 (ฉบับท่ี 2) พุทธศักราช 2554 มาตรา 19 (13) กําหนดใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. มหี นา ทีส่ ง เสริมใหประชาชนหรือกลุมบุคคลมีสวนรวมในการ ปองกันและปราบปราม ทั้งนี้มีรายละเอียดที่สามารถศึกษาคนควาไดจาก www.nacc.go.th (เวป็ ไซดข อง ป.ป.ช.) 3.3 การกระตนุ จิตสํานกึ การมีสว นรว มในการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ เพื่อใหผูเรียนเกิดความเขาใจ ตระหนักและมีจิตสํานึกในการมีสวนรวม ทีจ่ ะปองกนั การทจุ รติ ประพฤติมิชอบในชุมชน และสังคม หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับ การศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศักราช 2551 จงึ ไดกาํ หนดแนวทางการเรียนรู ในรูปแบบกรณีศึกษา ใหผ เู รยี นไดฝก ทกั ษะการคดิ วิเคราะห การมีสวนรวมในการแกปญหาการทุจริตรูปแบบตาง ๆ ดวยเจตนาท่ีจะใหผูเรียนสามารถนําไป เปนแนวทางในการปฏิบัติ เพื่อประโยชนตอตนเอง ครอบครวั ชุมชน และสังคมจนเกดิ การพฒั นาจิตสํานึกในการมีสว นรวมปอ งกันและปราบปราม การทจุ รติ ไดแ ก

46 1. เรอ่ื ง “ใตโ ตะหรือบนโตะ’, 2. เรื่อง “ทจุ รติ ’’ หรือ “คิดไมซอื่ ’’ กรณศี กึ ษาเรอื่ งท่ี 1 เร่อื ง “ใตโตะ หรือบนโตะ นายนภดล ขับรถกระบะจากบานพักไปโรงพยาบาลในกรุงเทพ เพื่อไปเย่ียมแม ที่ประสบอุบัติเหตุ อาการเปนตายเทากันอยูในหอง ICU ขณะขับรถผานส่ีแยกไฟแดง ดวยความรอนใจและเห็นวาไมมีรถอื่นในบริเวณน้ันเลย ทําใหนายนภดลตัดสินใจขับรถ ฝาไฟแดง ตํารวจท่ีอยูบริเวณน้ันเรียก ใหหยุดและขอตรวจใบขับขี่ นายนภดลจึงได แอบสงเงินจํานวนหนึ่งใหแกตํารวจ เพื่อจะไดไมเสียเวลาใหตํารวจเขียนใบสั่งและ ตอ งไปจายคา ปรับท่ีสถานีตํารวจ หลงั จากนั้นตํารวจไดปลอยนายนภดลไป ประเดน็ 1. ทานคิดวาการท่ีนายนภดลขับรถผาไฟแดงดวยเหตุผลเพ่ือจะรีบไปเย่ียมแม ท่ีประสบอบุ ัติเหตุอยใู นหอง ICU เปนการปฏิบตั ิที่ถกู ตอ งหรือไม เพราะอะไร 2. ถาทานเปนนายนภดล จะมวี ิธีปฏิบัติอยางไรในกรณีดังกลาวใหถูกตองตามกฎหมาย หนา ที่ พลเมืองและคุณธรรมจรยิ ธรรม 3. ตํารวจท่ีรับเงินที่นายนภดลแอบให เพื่อที่จะไมตองเสียคาปรับไดช่ือวาเปน การกระทําที่ทุจรติ ผดิ กฎหมาย หรอื คอรรปั ช่ันอยา งไร 4. ในฐานะที่เปนประชาชน ทานคิดวา จะมีสวนหรือมีบทบาทในการปองกันพฤติกรรม ทีเ่ กิดขึน้ ไดหรือไม อยางไร กรณศี กึ ษาเรอื่ งที่ 2 เรือ่ ง “ทจุ ริต” หรอื “คิดไมซ ื่อ” นางสาวรุงฤดี อายุ 22 ป ประกอบอาชีพรับจางในโรงงาน หาเล้ียงครอบครัว ฐานะทางบานยากจนและไมไดเรียนหนังสือ ดวยความเปนคนมีมานะ และใฝเรียน จึงไดสมัครเรียน กศน. ภาคเรียนนี้เปนภาคเรียนสุดทายที่จะจบมัธยมศึกษาตอนปลาย เมื่อเรยี นจบ ม.ปลายแลว เธอจะไดรับ เงนิ เดือนเพ่ิมขึน้ และมีโอกาสไดรับการพิจารณาใหเลื่อน เปนหัวหนางาน ดวยความกลัววาจะสอบไมผาน และจะไมสามารถนําวุฒิไปปรับตําแหนง และเงินเดือนใหสูงข้ึนได นางสาวรุงฤดี จึงไดทําการลักลอบจดสูตรคณิตศาสตร และ

47 นําเครื่องคิดเลขเขาไปในหองสอบ แตบังเอิญกรรมการคุมสอบจับได และปรับใหไมผานการ สอบครั้งน้นั ประเดน็ 1. ถา ทานเปนนางสาวรงุ ฤดี และมคี วามตองการเล่ือนข้ันเงินเดือนและตําแหนง แตก็มี ความ วติ กกงั วลวาจะสอบไมผ าน ทานจะปฏิบัติเชน เดียวกับนางสาวรุงฤดีหรอื ไม เพราะเหตใุ ด 2. การตัดสินใจทําการทุจริตของนางสาวรุงฤดี จะกอใหเกิดปญหาและผลกระทบ ตอการทํางานของตนหรือไม อยางไร นางสาวรุงฤดี ควรจะใชคุณธรรมขอใดในการนํามา แกป ญ หาของตนโดยไมท าํ การทจุ รติ เร่อื งที่ 4 คณุ ธรรมและคานิยมพ้ืนฐานในการอยูรว มกันอยา งปรองดองสมานฉันท 4.1 ความหมายของ คุณธรรม คานยิ ม และ ความสมานฉนั ท คุณ ธรร ม คือ ความดี งามที่ถู กปลูก ฝงข้ึนใ นจิตใจ มีจิตสํ านึกที่ ดี ความละอาย และเกรงกลัวในการทจ่ี ะประพฤติช่วั ถงึ แมว าคุณธรรมจะเปนเรอื่ งภายในจติ ใจ แตสามารถสะทอนออกมาไดทางพฤติกรรม เชน ความซ่ือสัตยความกตัญูกตเวที ความมี ระเบียบวนิ ยั เปน ตน ความปรองดอง หมายถึง ออมชอม ประนปี ระนอมยอมกัน ไมแกงแยงกัน ตกลง กนั ดว ยความไกลเ กลย่ี ตกลงกันดวยไมตรจี ิต (พจนานกุ รม ฉบับราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ. 2554) คานิยม คือ ความคิด พฤติกรรมและส่ิงอื่นที่คนในสังคมมองเห็นวา มีคุณคา จึงยอมรับมาปฏิบัติและหวงแหนไวระยะหน่ึง คานิยมมักเปล่ียนแปลงไปตาม กาลสมัยและความคดิ เหน็ ของคนในสังคม ความสมานฉันท คือ ความพอใจรวมกัน ความเห็นพองตองกัน มีความ ตองการท่ีจะทําการอยางใดอยางหน่ึงตรงกัน หรือเสมอเหมือนกัน ซึ่งความสมานฉันท จะเปนตวั ลดความขัดแยง และนาํ ไปสูความสามัคคี

48 ประชาชนชาวไทยพรอมใจกนั เฝารับเสดจ็ พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหวั ฯ เสดจ็ ออกมหาสมาคม ณ สีหบัญชร พระท่นี ่งั อนันตสมาคม เมอ่ื วันท่ี 9 มฤิ นายน 2549 จากภาพเปนความพรอมเพรียงกันของพสกนิกรชาวไทยและชาวตางประเทศ ท่รี ว มใจกันสวมเสือ้ สเี หลือง รวมกันโบกธงชาติและธงพระปรมาภิไธยพรอมกับเปลงเสียงถวาย พระพรเปนการแสดงใหเ ห็นถึงความสมานฉนั ทของพสกนิกรชาวไทยและชาวตางประเทศ ภาพ เหตุการณเหลาน้ีสรางความแปลกใจใหกับสื่อตางประเทศเปนอยางมาก จนทําใหสํานักขาว หลายสํานกั ตองเสนอขาวเกย่ี วกบั งานพระราชพิธีคร้ังน้ีเพ่ิมเติม เพ่ืออธิบายถึงเหตุผลที่ปวงชน ชาวไทยถวายความจงรกั ภักดแี ละเทดิ ทนู สถาบันพระมหากษตั รยิ ม ากมายขนาดน้ี ชาวตา งชาติแสดงออกถงึ ความรัก และเทดิ ทนู พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูหวั ฯ

49 แตใ นทางกลับกนั ในชวงป พ.ศ. 2547 - พ.ศ. 2557 ทั้งชาวไทยและชาวตา งชาติตางรูถึง ความขัดแยงทางดานการเมืองในประเทศไทย เหตุการณเหลาน้ีสงผลตอเศรษฐกิจ สังคม โดยเฉพาะธุรกิจดา นการทอ งเท่ียว และยังสงผลกระทบตอสภาพจติ ใจของคนไทยอีกดวย จากเหตุการณท ีก่ ลา วมา จะเหน็ ไดว าหากเรามคี วามสมานฉันทใ นสิง่ ท่ีถกู ตอ งดงี าม จะทําใหสังคมของเรามีความเจริญกาวหนา ความสมานฉันทเปนบอเกิดของความสุข ความสามัคคีของหมูคณะ เม่ือมีความสามัคคีของหมูคณะยอมทําใหเกิดพลังที่จะนําไปสู ความสําเร็จในจุดมุงหมายที่ไดต้ังเอาไว แตความสมานฉันทที่จะนําไปสูความสุขและ ค ว า ม เ จ ริ ญ น้ั น จ ะ ต อ ง เ ป น ไ ป ใ น ท า ง ที่ ถู ก ต อ ง ดี ง า ม ค ง ต อ ง ป ร ะ ก อ บ ด ว ย คุ ณ ธ ร ร ม แ ล ะ ที่สําคัญย่ิงคือการเห็นแกประโยชนสวนรวม หากสมานฉันทแตเฉพาะในกลุมพวก ของตนเองแลวไปขดั แยงกบั กลมุ พวกของคนอน่ื แลวทําใหส ว นรวมเสียหาย ลักษณะน้ีถือวาเปน การสมานฉันทในทางที่ผิด ดังน้ันหากเราตองการความสมานฉันทท่ีถูกตองดีงามจะตองอาศัย คณุ ธรรม ดังตอไปน้ี คานิยมพ้ืนฐานในการอยูรวมกันอยางสมานฉันท 12 ประการ มีความสําคัญ อยา งยง่ิ ที่คนไทยจะตองนาํ มาประพฤติปฏิบัติในชีวติ ประจาํ วนั อยูเ สมอ ซึ่งมรี ายละเอยี ด ดงั นี้ 1. มีคว ามรั กชา ติ ศ าส นา พระ มหา กษัต ริย เป นคุณ ลักษ ณะที่ แสด งถึ ง รักความเปนชาติไทย เปนพลเมืองดีของชาติ มีความสามัคคี เชิดชูความเปนไทย เห็นคุณคา ภูมิใจ ปฏิบัติตนตามหลักศาสนาท่ีตนนับถือ และแสดงความจงรักภักดี ตอ สถาบันพระมหากษตั รยิ  ประชาชนรว มกจิ กรรมจดุ เทยี นถวายพรพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ฯ

50 2. ซอื่ สตั ย เสียสละ อดทน เปนคณุ ลักษณะทแี่ สดงถงึ การยึดมน่ั ในความถกู ตอ ง ประพฤติตรงตามความเปนจริงตอตนเองและผอู ื่น ละความเหน็ แกตัว รูจักแบงปน ชว ยเหลือ สงั คมและบคุ คลทคี่ วรให รูจกั ควบคุมตนเองเมอ่ื ประสบกบั ความยากลาํ บากและส่งิ ทก่ี อ ใหเ กดิ ความเสยี หาย 3. กตัญูตอพอ แม ผปู กครอง ครบู าอาจารยเปนคณุ ลักษณะที่แสดงออกถึง การรูจกั บุญคุณ ปฏิบตั ิตามคาํ สง่ั สอน แสดงความรกั ความเคารพ ความเอาใจใส รักษาช่ือเสียง และตอบแทนบญุ คณุ ของพอแม ผูปกครอง และครูบาอาจารย ประชาชนรวมกจิ กรรมแสดงความกตญั กู ตเวที 4. ใฝห าความรู หม่ันศกึ ษาเลา เรยี นทัง้ ทางตรงและทางออ ม เปนคุณลักษณะท่ีแสดงออกถึง ความต้งั ใจ เพียรพยายามในการศึกษาเลา เรียน แสวงหาความรู ท้งั ทางตรงและทางออม 5. รักษาวัฒนธรรมประเพณีไทยอันงดงาม เปนการปฏิบัติสืบทอด อนุรักษวัฒนธรรม และประเพณีไทย อนั ดีงามดวยความภาคภูมิใจเหน็ คณุ คาความสาํ คัญ 6. มศี ีลธรรม รกั ษาความสัตย หวงั ดีตอผูอื่น เผื่อแผและแบงปน เปนความประพฤติ ทคี่ วรละเวน และความประพฤติทค่ี วรปฏิบัตติ าม 7. เขา ใจเรยี นรูการเปนประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุขที่ถูกตอง คือ มคี วามรู ความเขาใจ ประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ นตามสิทธิและหนาที่ของตนเอง เคารพสิทธิและหนาที่

51 ของผูอื่น ใชเสรีภาพดวยความรับผิดชอบภายใตขอบเขตของกฎหมายตามระบอบ ประชาธปิ ไตย อนั มพี ระมหากษัตริยท รงเปนประมุข 8. มีระเบียบวินัย เคารพกฎหมาย ผูนอยรูจักการเคารพผูใหญ เปนคุณลักษณะ ท่ีแสดงออกถึงการปฏิบัติตามขอตกลง กฎเกณฑระเบียบ ขอบังคับและกฎหมายมีความเคารพ และนอบนอมตอผใู หญ 9. มีสตริ ูตวั รูค ดิ รูทํา รูป ฏิบตั ติ ามพระราชดาํ รัสของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว เปนการประพฤติ ปฏบิ ัติตนอยา งมีสติรูตวั รูคิด รทู าํ อยางรอบคอบถกู ตอ ง เหมาะสม และนอม นําพระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู วั ฯ มาปฏิบัตใิ นชวี ิตประจาํ วัน 10. รูจักดํารงตนอยูโดยใชหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดํารัสของ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รูจักอดออมไวใชเม่ือยามจําเปน มีไวพอกินพอใชถาเหลือ ก็แจกจาย จําหนาย และขยายกิจการ เม่ือมีความพรอม สามารถดําเนินชีวิตอยาง พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุมกันในตัวที่ดี มีความรู มีคุณธรรม และปรับตัวเพื่ออยูใน สังคมไดอ ยา งมีความสุข 11. มคี วามเขม แข็งท้ังรางกายและจิตใจ ไมยอมแพตออํานาจฝายตํ่าหรือกิเลสมีความละอาย เกรงกลวั ตอ บาปตามหลกั ของศาสนาเปนการปฏบิ ตั ติ นใหมีรางกายสมบรู ณ แขง็ แรงปราศจากโรคภยั และ มจี ติ ใจท่ี เขมแข็ง ไมก ระทําความชว่ั ใด ๆ ยึดมนั่ ในการทาํ ความดตี ามหลักของศาสนา 12. คํานึงถึงผลประโยชนของสวนรวมและตอชาติมากกวาผลประโยชนของตนเอง ให ความรว มมือใน กจิ กรรมท่เี ปน ประโยชนตอสวนรวม และประเทศชาติ เสียสละประโยชนสวน ตนเพื่อรักษาประโยชนของสว นรวม ประชาชนรว มกจิ กรรมปลูกปา ชุมชน

52 การนาํ คณุ ธรรมไปใชใ นชีวิตประจาํ วันเพือ่ แกปญ หาความขัดแยง และสรางความสมานฉันท คณุ ธรรม ความมรี ะเบยี บวนิ ยั กรณศี กึ ษาที่ 1 : การเขา คิวรับบรกิ าร หมูบานหนองผักบุง เปนหมูบานหน่ึงท่ีโดนนํ้าทวมหนักคราวน้ําทวมใหญ ของประเทศที่ผานมา ชาวบานบางคน ถูกนํ้าทวมบานจนมิดหลังคาบาน จึงตองอพยพ ไปพักอาศัยชั่วคราวที่วัดหนองผักบุง ที่พอจะอาศัยอยูไดจึงมีผูคนมาอยูรวมกันพอสมควรน้ํา ทวมอยนู าน ความเดือดรอ นเรอื่ งกินเรื่องอยูก็มาก เปนทวีคูณ แตคนไทยท่ีไมประสบอุทกภัยก็ ไ ม แ ล ง นํ้ า ใ จ เ ดิ น ท า ง ม า ช ว ย เ ห ลื อ นํ า ข า ว ส า ร อ า ห า ร แ ห ง แ ล ะ อุ ป ก ร ณ เ ค รื่ อ ง ใ ช มาบริจาค คราวหน่ึงเจาอาวาสประกาศวา ไดรับขาววาจะมีผูใจบุญนําของมาแจก ชาวบานรูขาวก็มารอรับกันแนนวัด ในขณะท่ีกําลังเขาคิวรับถุงยังชีพก็เกิดเหตุการณ ไมคาดฝน มีชาย 2 คน กาํ ลังชกตอ ยกนั เจาอาวาสจึงบอกใหย ตุ ิ และซักถามไดความวาเกิดการ ตอวากัน เรื่องมาท่ีหลังแลวมาแซงคิว คนท่ีถูกตอวาก็ไมพอใจ และทั้งสองคน เปนชาวบา นคนละหมูบา น จงึ โมโหและชกตอยกันข้ึน เจาอาวาสจึงเตือนสติใหท้ังสองคนระงับ อารมณและสอนใหทุกคน รูจักการอดทนในการรอรับบริการ เพราะมีคนจํานวนมากทุกคน เดือดรอนเหมือนกัน ทั้งน้ีก็เพื่อความเปนระเบียบเรียบรอย เคารพสิทธิของผูอื่น จึงตองรูจักการเขาคิวตามลําดับกอนหลัง ถาทุกคนทําไดเชนน้ีปญหาความขัดแยงก็จะ ไมเกิดข้ึน พวกเราในหมูบานหรือชุมชนไหนก็ตามก็จะอยูรวมกันไดอยางเรียบรอยปกติสุข

53 กรณศี กึ ษาท่ี 2 : เหน็ ความสาํ คญั ของระโยชนส ว นรวม การบกุ รกุ ทด่ี นิ ขอบเขตรว้ั เหตเุ กิดขึ้นในชมุ ชนแหงหนึง่ ทคี่ นในชุมชนเกิดความขดั แยงในเรื่องการใช กระบวนการ ยึดสทิ ธเิ ปน หลกั เรื่องมีอยูวา ร้ัวบานของนายสงบ ไดรุกล้ําเขาไปในพื้นท่ีบานของนายสมชาย เพราะถือวา บดิ าของนายสงบ มาจับจองพน้ื ทก่ี อ น ในขณะท่นี ายสมชายรับรูวาท่ีดินน้ีไมมีโฉนด บุคคลอ่ืนในชุมชนสามารถเขาถือครองสิทธิ เปนเหตุใหทั้งสองทะเลาะวิวาทกัน การจัดการ ความขัดแยง หรือลดปญหาดังกลา วที่เกิดขึ้น คนในชุมชนสามารถมีสวนรวมในการแกไขความ ขัดแยง โดยใชว ธิ กี ารเจรจาไกลเกลี่ย มคี นกลางที่คปู ญ หาทัง้ สองนับถอื และใหก ารยอมรับ ซง่ึ วิธกี ารน้เี ปนการจัดการความขัดแยงโดยเช่อื มความสัมพันธระหวางสองครอบครัวและการท่ี ทั้งสองเปนคนท่ีมีถิ่นฐานอยูภูมิภาค เดียวกัน วัฒนธรรมเดียวกัน การมีบิดาของนายสงบและ นายสมชายมารวมเจรจาทําใหงายตอการเจรจาหาจุดยืนของทั้งสองฝาย แลวคํานึงถึง ผลประโยชนรวมผลสุดทายของการเจรจานายสงบ ยอมรื้อถอนเขตร้ัวออกจากที่ดินของนาย สมชายเพื่อใหเปนหลักฐานในการตกลงเจรจา ทั้งสองฝายตองทําสัญญา ประนีประนอมยอม ความหลังจากขอตกลง และเปนไปตามหลักกฎหมายเกี่ยวของ โดยสรุปกระบวนการจัดการ ความขัดแยงขางตนหลักคือ ตองมุงเนนความสัมพันธ และพยายามทําใหคูกรณีเกิดความพึง พอใจ ดว ยเหตุนว้ี ิธีการจัดการความขัดแยงเบ้ืองตนในชุมชน จึงใชรูปแบบการเจรจาไกลเกลี่ย โดยคนกลาง อํานวยความสะดวกในการสนทนาและใหค าํ ปรึกษาหาทางออก เพอ่ื อยูร วมกนั อยา งสันตสิ ามัคคี ปรองดอง

54 กรณศี ึกษาที่ 3 เหตุเกดิ ทโี่ นนดอนตา เหตเุ กดิ ทีโ่ นนดอนตา “บานโนนดอนตา” เปน ชุมชนหมูบานเล็ก ๆ ในชนบทท่ีไมหางไกลจากที่วาการอําเภอ มากนัก ชุมชนบานโนนดอนตา เคยอยูกันเหมือนพี่นอง สงบและรมเย็น เอ้ือเฟอ เผื่อแผกัน ชวยเหลือเกื้อกูลกัน และรวมแรงรวมใจในกิจการของสวนรวม แตยังขาดสาธารณูปโภค ขน้ั พน้ื ฐานและสิง่ จาํ เปน ตา ง ๆ อยูมาก เชน ถนน สะพาน แหลงนํ้า สถานีอนามัย ศูนยพัฒนา เด็กเลก็ ตอ มาเมอื่ ทางราชการใหมีการเลือกต้ังสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบลและนายก องคก ารบริหารสว นตําบลข้ึน ตามหลักการประชาธิปไตยและหลักการกระจายอํานาจ เพ่ีอให ชาวบานไดมีสวนในการบริหารจัดการกิจการตาง ๆ ของตําบล เพี่อใหตรงกับความตองการ ที่แทจริงของคนในทองถิ่น สะดวกรวดเร็ว แทนที่จะตองรอนโยบายและงบประมาณจาก สวนกลาง อีกทง้ั ยงั เปน การสรา งวถิ ี สะดวกจากองคการบริหารสวนตําบลมากกวาเดิม แตดวย ความทช่ี าวบานยังไมคนุ เคยกบั การเลือกต้งั ทอ งถ่ิน ผูสมัครรบั เลือกตง้ั ใชว ิธีการหาเสียง แขงขัน กันหาเสียงกับชาวบาน ซึ่งสวนใหญก็เปนญาติมิตรกันแทบทั้งน้ัน การท่ีตางฝายตางสนับสนุน ผูสมคั รที่ตนชื่นชอบมากกวากลับกลายเปนการเห็นตาง มีการอภิปรายถกเถียง จนนําไปสูการ ขัดแยง ทะเลาะวิวาท แบงฝกแบงฝายกัน ทําใหบานโนนดอนตาท่ีเคยมีความรักสามัคคี กลับกลายเปนความสับสน วุนวาย แตกแยกสามัคคีกัน ไมสงบรมเย็นดังที่เปนมา หรือการ พัฒนาและความเจริญของหมูบาน จะตองแลกดวยความสงบรมเย็นของคนบานโนนดอนตา จาํ เปนเพียงใดทชี่ าวบา นโนนดอนตาจะตองเลอื กเพยี งอยา งใดอยางหนึ่งเทา นนั้ หรือ เรือ่ งท่ี 5 รัฐธรรมนญู รัฐธรรมนูญ เปนกฎหมายสูงสุดหรือเปนกฎหมายหลักของประเทศท่ีออกโดย ฝายนิติบัญญัติ คือ รัฐสภา อันประกอบดวย ตัวแทนของประชาชน ดังนั้นรัฐธรรมนูญจึงเปน กฎหมายที่ประชาชนสวนใหญ ใหค วามเห็นชอบ ความสําคัญ รัฐธรรมนูญเปนกฎหมายที่สําคัญท่ีสุด เปนเสมือนกฎเกณฑหรือกติกา ท่ีประชาชนในสังคมยอมรับใหเปนหลักในการปกครองและการบริหารประเทศ ซึ่งการออก

55 กฎหมายใดๆ ยอมตองดําเนินการภายในกรอบของบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญ กฎหมายใด ท่ขี ดั แยง ตอ รัฐธรรมนูญจะไมส ามารถใชบ งั คบั ได สาเหตทุ ี่มรี ฐั ธรรมนญู ในประเทศไทย สาเหตุที่สาํ คญั มาจากการทป่ี ระเทศไทยเกิดการเปลี่ยนแปลงทางการปกครองจาก ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยเปนระบอบประชาธิปไตย ซึ่งเร่ิมมีแนวคิดต้ังแตรัชกาล ท่ี 6 โดยกลุมบุคคลท่ีเรียก ตนเองวา“คณะราษฎร”ประกอบดวย ขาราชการ ทหาร พลเรือน ไดเขาถึงอํานาจการปกครอง พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัวจึงไดทรง พระปรมาภิไธย ในรางรัฐธรรมนูญการปกครองแผนดิน ฉบับชั่วคราวท่ีคณะราษฎร ไดเตรียมไว นับวานับวาเปนรัฐธรรมนูญฉบับแรกของไทยเม่ือวันท่ี 10 ธันวาคม 2475 ถือไดวาประเทศไทยมกี ารเปลยี่ นแปลงการปกครองจากระบอบบูรณาญาสิทธิราชย มาเปนการ ปกครองระบอบประชาธิปไตย นับแตนั้นมาจนถึงปจจุบันไดมีการเปลี่ยนแปลงแกไข และ ประกาศใชรัฐธรรมนูญการปกครองหลายฉบับ เพ่ือใหเหมาะสมสอดคลองกับสภาวการณ บานเมืองท่ีผันแปรเปลี่ยนในแตละยุคสมัย โดยมีสาระสําคัญเหมือนกันคือ ยึดมั่นในหลักการ ปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีเนื้อหาแตกตางกันก็ เพอื่ ใหเ หมาะสมกับสถานการณของบานเมืองในขณะนั้น ประเทศมีรัฐธรรมนูญมาแลวจํานวน 18 ฉบับ และปจจบุ นั ใชรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พทุ ธศกั ราช 2550 หลกั การสาํ คัญของรฐั ธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธคกั ราช 2550 รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ ฉ บั บ ป จ จุ บั น มี ห ลั ก ก า ร แ ล ะ เ จ ต น า ร ม ณ ท่ี จ ะ ธํ า ร ง รั ก ษ า ไ ว ซ่ึ ง เอกราชและความมั่นคงของชาติ เทิดทูนพระมหากษัตริยซึ่งหลักการสําคัญของรัฐธรรมนูญ พทุ ธศกั ราช 2550 ไดระบไุ วในหมวด 1 บททว่ั ไป สรปุ ได ดงั นี้ 1. ประเทศไทยเปนราชอาณาจักรอันหนง่ึ อนั เดียว จะแบงแยกมไิ ด 2. มีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริยทรงเปน ประมุข 3. อํานาจอธิปไตยเปนของปวงชนชาวไทย 4. ศักดิ์ศรคี วามเปนมนุษยสิทธิ เสริภาพ และความเสมอภาคของบุคคลตองไดรับ ความคุม ครอง 5. ประชาชนชาวไทยทุกคนไมแยกเพศ ศาสนา และยอมไดรับความคุมครองเทา เทยี มกนั

56 โครงสรางของรฐั ธรรมนญู รฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 แบงโครงสรางออกเปน 15 หมวด และมบี ทเฉพาะกาล สรุปสาระสาํ คญั แตล ะหมวดดังนี้ หมวด 1 บททว่ั ไป ประเทศไทย เปนราชอาณาจักรอันหน่ึงอันเดียวจะแบงแยกออกมิได มีการปกครองแบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยเปนประมุข พระมหากษัตริยทรงใช อาํ นาจทางรฐั สภาคณะรฐั มนตรี และศาล หมวด 2 พระมหากษตั ริย ทรงอยูในฐานะอันเปนท่ีเคารพ ผูใดจะละเมิดมิไดทรงเลือกและแตงต้ัง ประธานองคมนตรี และองคมนตรไี มเกิน 18 คน หมวด 3 สทิ ธิและเสรีภาพของชนชาวไทย การใชอํานาจโดยองคกรของรัฐ ตองคํานึงถึงศักดิ์ศรีความเปนมนุษย สิทธิและเสรีภาพของบุคคลทั้งดานการประกอบอาชีพ การส่ือสาร การแสดงความคิดเห็น ความเปน ธรรมดา นการศึกษา การสาธารณสุข และสวสั ดกิ ารของรฐั เสรีภาพในการชมุ นมุ ท่ีไมล ะเมิดสทิ ธผิ อู ่ืนและกฎหมาย หมวด 4 หนาทขี่ องชนชาวไทย บุคคลมีหนาที่พิทักษรักษาชาติ ศาสนา พระมหากษัตริยและ การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อันมีพระมหากษัตริยเปนประมุข และมีหนาท่ีปองกันรักษา ผลประโยชนของชาติ ปฏิบตั ติ ามกฎหมาย โดยเฉพาะหนา ทไี่ ปใชส ิทธิเลือกต้งั หมวด 5 แนวนโยบายพนื้ ฐานแหงรฐั เนน ใหป ระชาชนมสี ว นรว ม การกระจายอํานาจ การดําเนินการ มุงเนน การพัฒนา คุณภาพ คุณธรรม มีประสิทธิภาพ โปรงใส ใหความคุมครองและพัฒนาเด็ก เยาวชน สงเสริมความรรู กั สามคั คี หมวด 6 รัฐสภา รัฐสภามีหนาที่บัญญัติกฎหมาย และควบคุมการปฏิบัติงานของ ฝา ยบรหิ าร ประกอบดวย 2 สภา คอื สภาผแู ทนราษฎร (ส.ส.) และวุฒิสภา (ส.ว.) หมวด 7 การมสี ว นรว มทางการเมืองโดยตรงของประชาชน ป ร ะ ช า ช น ผู มี สิ ท ธิ เ ลื อ ก ต้ั ง มี สิ ท ธิ เ ข า ช่ื อ ร อ ง ข อ ต อ วุ ฒิ ส ภ า ใ ห ถอดถอนบคุ คลออกจากตาํ แหนงได เพราะมสี ทิ ธอิ อกเสียงประชามติ

57 หมวด 8 การเงิน การคลงั และงบประมาณ เพ่ือกําหนดหลักเกณฑเกี่ยวกับการจัดหารายได การกําหนดรายจาย การกอ หนี้หรือการดําเนินการทผี่ ูกพันทรัพยสินของรัฐหลักเกณฑการกําหนดวงเงินสํารองจาย เพือ่ กรณีฉุกเฉนิ หรอื จาํ เปน ซึง่ เปน กรอบในการกํากับการใชจายเงินตามแนวทางการรักษาวินัย การเงิน การคลัง และรกั ษาเสถียรภาพทางเศรษฐกจิ อยางย่ังยืน และเปนแนวทางในการจัดทํา งบประมาณรายจายของแผน ดนิ หมวด 9 คณะรฐั มนตรี รัฐธรรมนูญกําหนดใหมีนายกรัฐมนตรี 1 คน และมีรัฐมนตรีอื่นอีก ไมเ กนิ 35 คน โดยไดร ับการแตงตง้ั จากพระมหากษตั ริย หมวด 10 ศาล กาํ หนดใหศาลหรืออํานาจตุลาการแบงเปน 1. บททว่ั ไป 2. ศาลรัฐธรรมนูญ 3. ศาลยุตธิ รรม 4. ศาลปกครอง 5. ศาลทหาร หมวด 11 องคกรตามรัฐธรรมนูญ กําหนดใหมีองคกรท่ีจะดําเนินการตรวจสอบ ติดตามการทํางานของ บุคคล คณะบคุ คล และ หนวยงานทงั่ ภาครัฐและเอกชน ดังนี้ 1. องคกรอิสระตามรัฐธรรมนูญ ประกอบดวย คณะกรรมการ การเลือกตั้ง ผูตรวจการแผนดินคณะกรรมการการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ และคณะกรรมการตรวจเงิน แผน ดิน 2. องคกรอันตามรัฐธรรมนูญ ประกอบดวย องคกรอัยการ คณะกรรมการสิทธมิ นุษยชน แหง ชาติ และสภาทีป่ รึกษาเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาติ หมวด 12 การตรวจสอบการใชอ าํ นาจรัฐ กําหนดใหมกี ารตรวจสอบขา ราชการประจํา และขาราชการการเมือง

58 หมวด 13 จรยิ ธรรมของผูดํารงตาํ แหนง ทางการเมอื งและเจาหนา ทข่ี องรฐั การพจิ ารณา สรรหา แตตั้งบุคคลเขาสูตําแหนงตองเปนไปตามระบบ คณุ ธรรมและคาํ นงึ ถึง พฤติกรรมทางจรยิ ธรรมดวย หมวด 14 การปกครองสวนทอ งถิ่น ใหความเปนอิสระแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น ในการบริหารงาน เนน การกระจายอาํ นาจ โดยใหก ารสนับสนนุ และกาํ หนดนโยบายการบรหิ าร หมวด 15 การแกไ ขเพ่ิมเตมิ รฐั ธรรมนูญ ใหมีการแกไขเพ่ิมเติมได แตหามแกไขที่มีผลตอการเปลี่ยนแปลงการ ปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริยเปน ประมขุ บทเฉพาะกาล ใหองคมนตรดี ํารงตําแหนงอยใู นวนั ประกาศใชร ฐั ธรรมนูญ เรือ่ งที่ 6 ความรูเบอื้ งตนเก่ียวกบั กฎหมาย 6.1 ความหมายของกฎหมาย กฎหมาย คือ ขอบังคับของรัฐที่ใชควบคุมความประพฤติของคน ในประเทศโดยมีจดุ มุงหมายท่ีจะคุมครองประโยชนรักษาความสงบเรียบรอยในการอยูรวมกัน ในสังคม ผูใดฝา ฝน จะตอ งถูกลงโทษ 6.2 ความสาํ คญั ของกฎหมาย กฎหมายมีความเกี่ยวของกับมนุษยต้ังแตเกิดจนตาย เชน การเกิด เก่ียวของ กับกฎหมายบุคคล กฎหมายทะเบียนราษฎร โตข้ึนเกี่ยวของกับ พ.ร.บ. การศึกษาแหงชาติ แตงงาน เกย่ี วของกับกฎหมายครอบครวั ตาย กฎหมายมรดก กฎหมายมคี วามสําคญั 6.2.1 เปน เคร่อื งมอื สรางระเบียบใหส ังคมและประเทศชาติ 6.2.2 กอ ใหเกดิ ความเปน ธรรมในสงั คม 6.3 ลักษณะทั่วไปของกฎหมาย 6.3.1 กฎหมายมลี กั ษณะเปนขอบังคับ ดงั นี้ 1) บังคับใหทํา เชน ชายไทยตองเกณฑทหาร ผูมีรายไดตองเสียภาษี เดก็ ตองเขา เรียน ตาม พ.ร.บ. การศึกษา ฯลฯ 2) บงั คับไมใ หท าํ เชน หามทํารายรา งกาย หามลักทรพั ยฯ ลฯ

59 6.3.2 กฎหมายมีลักษณะเปนคําส่ังท่ีมาจากผูมีอํานาจสูงสุดในประเทศ เชน ประเทศทีม่ ีการปกครองระบอบประชาธิปไตย มรี ัฐสภาเปนผอู อกกฎหมายและพระราชบัญญัติ มีรฐั บาลเปนผูออกพระราชกําหนด พระราชกฤษฎกี าและกฎกระทรวง 1) กฎหมายเปนขอ บังคับทใ่ี ชไดทว่ั ไปกบั ทกุ คน โดยไมเลอื กปฏบิ ัติ 2) ผทู ่ีฝา ยฝนกฎหมายตองไดร บั โทษ 6.4 ความจําเปนทต่ี อ งเรยี นรูก ฎหมาย ในฐานะที่เราเปน สมาชกิ ของสังคมจงึ มคี วามจําเปนตองศึกษาและเรียนรู ทําความเขาใจในกฎหมายตาง ๆ ท่ีเก่ียวของกับตัวเราและสังคมที่เราอยู ท้ังนี้ก็เพ่ือกอเกิด ประโยชนตอตนเอง ซึ่งไดแก 6.4.1 รูจักระวังตน ไมเผลอหรือพล้ังกระทําความผิดโดยไมรูตัวเน่ืองมาจาก เพราะไมรูกฎหมาย และเปน เหตใุ หตอ งไดร ับโทษตามกฎหมาย 6.4.2 ไมใ หถ กู ผูอ ื่นเอาเปรยี บและถูกฉอ โกงโดยทเ่ี ราไมมีความรูเรอื่ งกฎหมาย 6.4.3 กอเกิดประโยชนในการประกอบอาชีพ ถาหากรูหลักกฎหมาย ทเ่ี ก่ยี วกับการประกอบอาชพี ของตนเอง แลวยอ มจะปอ งกันความผิดพลาดอันเกิดจากความไมรู กฎหมายในอาชพี ได 6.4.4 กอใหเกิดประโยชนทางการเมืองการปกครองของประเทศ เพราะเม่ือ ประชาชนรูจักใช สิทธิและหนาท่ีของตนเองตามกฎหมายแลวยอมทําใหสังคมเกิดความสงบ เรยี บรอย 6.5 ประเภทของกฎหมาย กฎหมายทีเ่ ก่ียวขอ งกับชวี ิตประจําวนั สามารถแบงไดเปน 6.5.1 กฎหมายอาญา กฎหมายอาญา (Criminal Law) เปนกฎหมายมหาชนที่บัญญัติถึง ความสัมพันธระหวางรัฐ กับเอกชนท่ีอยูใตอํานาจปกครองของรัฐ ผูท่ีฝาฝนจะตอง ไดรับโทษ ตามประมวลกฎหมายอาญา และพระราชบัญญัติอื่นที่บัญญัติถึงการกระทํา ที่เปนความผิดและโทษทางอาญา เชน ความผิดตามพระราชบัญญัติจราจรทางบก อาวุธปน เครื่องกระสุนปน วตั ถุระเบดิ ยาเสพตดิ ใหโทษ การพนนั ปาไม ปา สงวน เปน ตน เน่ืองจากกฎหมายอาญามสี ภาพบงั คบั คอื มีโทษที่จะทําใหบ ุคคลไดรับ ผลถึงแกชีวิต รางกาย เสรีภาพ ทรัพยสิน เชน ประหารชีวิต จําคุก กักขัง ปรับ ริบทรัพยสิน ดังนั้นจึงตองมีหลักประกันแก บุคคล กลาวคือ บุคคลจะไดรับโทษ ทางอาญา

60 จะตองไดกระทําการใดที่มีกฎหมายขอหามไว ถาไมมีกฎหมายก็ไมมีความผิด ไมมีโทษ เชน ความผิดฐานสบู บหุ รใ่ี นทท่ี กี่ ําหนด เดิมไมม คี วามผิดแตเม่ือประกาศใชพระราชบัญญัติคุมครอง สุขภาพของผูไมสูบบุหรี่ พ.ศ. 2535 แลวผูที่สูบบุหรี่ในเขตปลอดบุหร่ีหรือสูบบุหร่ีในท่ี สาธารณะทก่ี ําหนด ยอ มมีความผิดและจะตอ งไดร บั โทษ โทษตามประมวลกฎหมายอาญามี 5 สถาน คือ ประหารชีวิต จําคุก กักขงั ปรบั ริบทรพั ยส นิ นอกจากน้ียังมีการรอการลงโทษ หรือรอการลงอาญา เม่ือบุคคล กระทําความผิดและจะไดรับโทษ จําคุกไมเกิน 2 ป ผูนั้นอาจไดรับความกรุณาจากศาล ไมต องไดร ับโทษจาํ คกุ ในเรอื นจาํ เพราะผูน นั้ ไมเ คยไดร บั โทษจําคกุ มากอน เมอ่ื ไดพจิ ารณา ถงึ อายุ ประวตั ิ ความประพฤติ สติปญ ญา การศึกษาอบรม สุขภาพ ภาวะแหงจิต นิสัย อาชีพ สิ่งแวดลอม สภาพความผิด หรือเหตุอื่นอันควรปรานีแลว ศาลจะกําหนดโทษไว หรือรอการ ลงโทษไวทีเ่ รียกกนั วา“รอการลงอาญา” 6.5.2 กฎหมายแพงและพาณชิ ย กฎหมายแพง คือ กฎหมายท่ีบัญญัติถึงความสัมพันธของบุคคล เปน กฎหมายสารบัญญัติ และเปนกฎหมายเอกชนท่ีมีความสําคัญแกชีวิตของบุคคลตั้งแตแรกเกิด จนสนิ้ สภาพบุคคลไป กฎหมายพาณิชย คือ กฎหมายทบ่ี ญั ญตั ิถึงความสัมพันธของบุคคลท่ีมี อาชีพคาขาย และนักธุรกิจ กลาวถึงระเบียบหลักปฏิบัติในทางการคาท่ีบุคคลในอาชีพคาขาย และนักธุรกิจจะตองปฏิบัติเกี่ยวของสัมพันธกัน เชน กฎหมายเกี่ยวกับหุนสวนบริษัท ต๋ัวเงิน ประกันภัย การขนสงสนิ คา ประเทศไทยไดร วมบญั ญตั กิ ฎหมายพาณชิ ยเขาไวในประมวลกฎหมาย แพงจึงรวมเรยี กวา “ประมวลกฎหมายแพง และพาณชิ ย” สภาพบงั คบั ในทางแพง โทษหรือสภาพบงั คบั ทางแพง ทจี่ ะใหผฝู า ฝน ไม ปฏิบัติตามกฎหมาย คือ การใชคาสินไหมทดแทนหรือคาเสียหาย หรือใหชําระหน้ีดวยการสง มอบทรัพยสินให

61 เรื่องที่ 7 กฎหมายทีเ่ กยี่ วของกับตนเองและครอบครัว กฎหมายในชีวิตประจําวันท่ีเก่ียวของกับตนเอง และครอบครัว ไดแก กฎหมาย ดังตอ ไปนี้ 7.1 กฎหมายเก่ียวกับช่ือบุคคล พระราชบัญญัติชื่อบุคคลกําหนดไววา (มีสัญชาติไทยตองมีชื่อตัวและ ชือ่ สกลุ สวนช่ือรองมีหรอื ไมม ีก็ได) 7.1.1 การตงั้ ชือ่ ตวั ตอ งไมใ หพ อ งกบั พระปรมาภไิ ธยของพระมหากษัตริยและ พระนามของ พระราชินี หรือราชทินนาม และตองไมมีคําหยาบคาย ช่ือตัวมีก่ีพยางค กไ็ ดแ ละมคี วามหมายดี การตงั้ ชือ่ สกลุ ไมเ กนิ 10 พยัญชนะ (ยกเวนราชทินนามเกา) 7.1.2 ในเรื่องชื่อสกุล เดิมกฎหมายกําหนดใหหญิงที่มีสามีตองเปล่ียน ช่ือสกุลของตนมาใชชื่อ สกุลของสามี แตปจจุบันกฎหมายไดมีการแกไขใหมมีผลตาม พระราชบญั ญตั ิช่อื บุคคล (ฉบบั ที่ 3) พ.ศ. 2548 ดังนี้ 1) คูสมรสมีสิทธิใชช่ือสกุลฝายใดฝายหน่ึงไดตามท่ีตกลงหรือ ตา งฝา ยตางใชน ามสกุลเตมิ ของตนได 2) เมื่อการสมรสส้ินสุดลงดวยการหยาหรือศาลมีคําพิพากษาให เพิกถอนการสมรส ใหฝายที่ใชชือ่ สกลุ ของอกี ฝายหนง่ึ กลบั ไปใชช ่อื สกุลเดมิ ของตน 3) เมื่อการสมรสสิ้นสุดลงดวยความตาย ฝายที่มีชีวิตอยูที่ใชช่ือสกุล ของอีกฝายคงมีสทิ ธใิ ชไดตอ ไป แตเม่ือจะสมรสใหมใหก ลับไปใชชอ่ื สกลุ เดิมของตน 4) หญิงที่มีสามี ซ่ึงใชช่ือสกุลสามีอยูแลว กอนการเปล่ียนแปลง กฎหมายใหมสี ทิ ธใิ ช ตอไป หรอื จะมาใชสทิ ธิกลบั ไปใชช ่ือสกุลเดมิ ของตนได 7.2 กฎหมายทะเบยี นราษฎร “กฎหมายทะเบียนราษฎร’, เกิดข้นึ มาเพอ่ื การจดั ระเบียบคนในสังคมและการ ท่ีจะเปนประชาชนไทยที่ถูกตองไมใชเพียงแคลืมตาดูโลกบนแผนดินไทยแลวจะถือวาเปนคน ไทยท่ีสม บูรณ จํ าเปนต องปฏิบั ติตามก ฎหมายท ะเบียน ราษฎร อยางเ ครงครั ด ซ่ึงกฎหมายทะเบียนราษฎรพื้นฐานที่ควรตระหนักใหความสําคัญ ไดแก การเกิด การตาย การยายทอ่ี ยแู ละการทําบตั รประชาชน

62 7.2.1 การแจงเกิด ตองแจงตอนายทะเบียนที่อําเภอภายใน 15 วัน นับต้ังแตวันเกิด แลว ทางการจะออก “ใบสตู ิบัตร” ซึ่งเปน เอกสารท่ีแสดงชาติกําเนิด วันเดือนปเกิด การแจงเกิด นไ้ี มเสยี คา ธรรมเนียมใด ๆ แตถาไมแจงเกดิ มีความผดิ ตอ งระวางโทษ ปรบั ไมเกิน 1,000 บาท วธิ กี ารแจงเกดิ 1) แจง รายละเอียดเก่ียวกับเด็กที่เกิด คือ ช่ือ นามสกุล เพศ สัญชาติของ เด็กท่เี กิด วนั เดือนปเกดิ เวลาตกฟาก ตลอดจนวนั ขางขึ้นขางแรม สถานท่ีเกิด บานเลขท่ี ถนน ตําบล เขต จงั หวดั 2) แจงรายละเอียดเก่ียวกับมารดาของเด็กที่เกิด คือ ชื่อ นามสกุล และนามสกลุ เดิมกอ นสมรส อายุ สญั ชาติ ทอี่ ยูโดยละเอียด 3) แจง รายละเอยี ดเกีย่ วกบั บดิ า คอื ชอื่ นามสกุล อายุ สัญชาติ 4) หลักฐานทจี่ ะตองนาํ ไปแสดงตอ นายทะเบียน - สาํ เนาทะเบียนบาน ฉบับเจาบา น (ท.ร.14) - บัตรประจําตัวประชาชน หรือบัตรประจําตัวอื่น ๆของ เจา บานและของคนแจง หนังสือรับรองการเกิด (ท.ร.1/1) ซง่ึ แพทยห รือพยาบาลหรือเจาหนาท่ี อนามัย หรือผดุงครรภแลว แตกรณี ออกให( ถา มี) - บัตรประจําตัวประชาชน หรือบัตรประจําตัวอ่ืน ๆ ของพอแม เด็กทเี่ กิด 7.2.2 การแจงตาย เมื่อมคี นตาย ผูเกี่ยวของตองไปแจงการตายเพ่ือใหไดใบมรณะบัตร บัตรท่ี แสดงวาคนนั้นตายแลว ภายใน 24 ช่ัวโมง การแจงตายไมเสียคาธรรมเนียมใดๆ แตถาไมแ จงตายภายในเวลาท่ีกําหนดมคี วามผดิ ตอ งระวางโทษปรับไมเ กนิ 1,000 บาท วธิ กี ารแจงตาย 1) แจงรายละเอียดเกี่ยวกบั ผูตาย เชน ชือ่ นามสกุล อายุ สัญชาติ เพศ ของผูตาย เวลาที่ตาย ระบุวัน เดือนป เวลาโดยละเอียด สถานท่ีตาย สาเหตุการตาย การ ดาํ เนินการกบั ศพของผตู าย (เก็บ ฝง เผา) ทไ่ี หน เม่ือไร ฯลฯ 2) หลกั ฐานที่จะตองนําไปแสดงตอนายทะเบยี น - สําเนาทะเบียนบา น ฉบบั เจาบาน (ท.ร.14) - บตั รประจําตวั ประชาชน หรอื บัตรประจําตวั อน่ื ๆ ของเจา บา น

63 - บตั รประจําตวั ประชาชนของผตู าย 7.2.3 การจดทะเบียนสมรส ชายหญิงที่จะจดทะเบียนสมรส ตองไปใหถอยคําและแสดงความ ยินยอมเปนสามีภรรยากันโดยเปดเผยตอหนานายทะเบียนท่ีอําเภอ กิ่งอําเภอ เขต หรือ สถานทูต สถานกงสุลไทยในตางประเทศแหงใดก็ไดโดยไมจําเปนตองมีชื่ออยูในทะเบียนบาน ของทองถ่ินนั้น หลักฐานทจี่ ะตอ งนําไปแสดงตอนายทะเบียน - บัตรประชาชน - สําเนาทะเบียนบานของท้ังสองคน - กรณที ท่ี ง้ั คยู ังไมบรรลนุ ิตภิ าวะ (17 ป แตไมถึง 20 ป) ตองใหบคุ คลมี ผูอํานาจใหความ ยินยอม เชน พอแม หรือผูปกครอง เปนตน โดยอาจใหผูยินยอม ลงลายมอื ชื่อในขณะจดทะเบยี น หรือทาํ เปน หนังสือยินยอมกไ็ ด 7.2.4 การจดทะเบียนหยา การหยาสําหรบั คูส มรสท่ีไดจดทะเบียนสมรสแลวไมวากรณีใดตองไป จ ด ท ะ เ บี ย น ห ย า กั น ที่ สํ า นั ก ท ะ เ บี ย น จ ะ ไ ป จ ด ที่ อ่ื น ไ ม ไ ด แ ล ะ ต อ ง ทํ า ต อ ห น า นายทะเบยี นเทา นน้ั การจดทะเบียนหยา จะมีผลสมบูรณ ทาํ ได 2 วธิ ี ดงั น้ี 1) การหยาโดยความยินยอมของทั้งสองฝาย คือ การที่คูสมรส ไปจดทะเบียนหยาดวยตนเองที่ สํานักทะเบียนแหงใดก็ไดและจะตองนําหลักฐานติดตัว ไปดวยดังตอไปนี้ บัตรประจําตัวประชาชน หรือบัตรประจําตัวขาราชการของท้ังสองฝาย หลักฐานการจดทะเบียนสมรส เชน ใบสําคัญการสมรส หรือสําเนาทะเบียนสมรส สําเนา ทะเบยี นบา นฉบบั เจาบานของทงั้ สองฝา ย หนงั สือสัญญาหยา 2) การหยาโดยคําพิพากษาของศาล หากคูหยาตองการให นายทะเบยี น บนั ทึกการหยาไวเ ปนหลักฐาน จะตอ งยืน่ สาํ เนาคําพิพากษาของศาลที่แสดงวาได หยากันแลวแกน ายทะเบยี น จากน้ันนายทะเบียนก็จะบันทึกคําสั่งศาลไวเปนหลักฐานท้ังนี้หาก มีขอตกลงอยางอื่น เชน ทรัพยสิน อํานาจการ ปกครองบุตรก็สามารถบันทึกไวในทะเบียน หยาได

64 7.2.5 การจดทะเบยี นรับรองบุตร การจดทะเบยี นรับรองบตุ ร พอแมของเดก็ ซ่งึ เปนสามภี รรยากนั โดย ไมชอบดวยกฎหมาย เด็กที่เกิดมาจึงเปนลูกที่ชอบดวยกฎหมายของแมฝายเดียว ห า ก เ ด็ ก จ ะ เ ป น ลู ก ที่ ช อ บ ด ว ย ก ฎ ห ม า ย ข อ ง พ อ ก็ ต อ ง มี ก า ร จ ด ท ะ เ บี ย น รั บ ร อ ง บุ ต ร เมื่อจดทะเบยี นเรยี บรอ ยเด็กก็จะมสี ทิ ธใิ ชนามสกลุ และรบั มรดกของพอ แมอยา งถูกตอ ง การจดทะเบียนรับรองบุตรนี้ ทําไดเฉพาะฝายชายเทาน้ัน สวนหนุม สาวคใู ดทมี่ ีลกู กอ นแตง งาน เม่ือแตง งานจดทะเบยี นสมรสกันแลวเด็กคนนั้นจะเปนลูกท่ีถูกตอง ตามกฎหมายทนั ทโี ดยไมต อ งจดทะเบียนรับรองบตุ รอกี หลักฐานท่จี ะตอ งนาํ ไปแสดงตอนายทะเบียน - ใบสูติบตั ร และสําเนาทะเบียนบา นของเด็ก - บัตรประจําตัวประชาชนและสําเนาทะเบยี นบา นของมารดาเดก็ - บัตรประจําตัวประชาชนและสําเนาทะเบียนบานของบิดา (ผูยนื่ คาํ รอ ง) - บตั รประจาํ ตัวประชาชนของเดก็ (ในกรณที เี่ ด็กอายุเกนิ 15ป) เร่ืองที่ 8 กฎหมายทเ่ี ก่ียวของกับชุมชน กฎหมายท่ีเกี่ยวของกับชุมชน เปนกฎหมายวาดวยการรักษาสภาพแวดลอม ท่ีอยูรอบตัวคนในชุมชน มิใหเกิดความผิดปกติจากธรรมชาติท่ีควรจะเปนตลอดจนการดูแล ปกปอง และปองกันใหเกิดความเปนธรรมในสังคม ไมเอารัดเอาเปรียบตอกันซึ่งกฎหมาย ท่คี วรรูไดแ ก 8.1 กฎหมายสงเสริมและรกั ษาคุณภาพส่งิ แวดลอม โดยท่ัวไปบุคคลมีสิทธิและหนาท่ีตองมีสวนรวมในการจัดการ บํารุงรักษา และใชป ระโยชนจากทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอมอยางสมดลุ และยั่งยืน รวมถึงมีหนาที่ ตองอนรุ ักษธรรมชาติและส่ิงแวดลอม ตามท่ีรัฐธรรมนูญบัญญัติไว โดยเฉพาะพระราชบัญญัติ สง เสรมิ และรกั ษาคุณภาพสิง่ แวดลอมแหง ชาติ พ.ศ. 2535 กําหนดไว ดังนี้ 8.1.1 สทิ ธิของบุคคลเก่ยี วกับการสงเสริมและรกั ษาคุณภาพสิง่ แวดลอม 1) มีสทิ ธจิ ะไดร บั ขอ มูลและขา วสารจากทางราชการ

65 2) มีสิทธิไดรับชดเชยคาเสียหายหรือคาทดแทนจากรัฐ กรณีไดรับ ความเสียหายจากภัยอันตรายที่เกิดจากการแพรกระจายของมลพิษ หรือภาวะมลพิษ อันมสี าเหตุจากกจิ การ / โครงการ โดยสว นราชการ /รัฐวิสาหกจิ 3) มีสิทธิรองเรียนกลาวโทษผูกระทําผิดหรือฝาฝนกฎหมายเกี่ยวกับการ ควบคมุ มลพษิ 8.1.2 หนาทข่ี องบคุ คล 1) ใหความรวมมอื และชวยเหลือเจา พนกั งานในการปฏบิ ตั ิหนาทที่ ี่ เก่ยี วขอ งกบั การ สง เสริมการรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอม 2) ปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวของกับการสงเสริมและรักษาคุณภาพ ส่งิ แวดลอมดว ยความเครงครัด 8.1.3 ปญ หากระทบตอส่งิ แวดลอมในปจจบุ ันมี 2 ประการ คือ 1) การลดลงและขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติ เน่ืองจาก การทาํ ลายตน ไม ปาไมแ ละแหลงกําเนดิ ของลําธาร 2) เกิดมลพิษส่ิงแวดลอม เนื่องจากความเจริญทางเทคโนโลยีและ จาํ นวนประชากรท่เี พิ่มขึน้ การใชม ากทําใหเ กดิ สิ่งทเี่ หลือจากการใชท รพั ยากร เชน ขยะ นํ้าเสีย จากครัวเรือน โรงงาน ควนั ไฟ สารเคมี ทาํ ใหเกดิ มลพิษทางนาํ้ อากาศ และบนดิน ผทู ีไ่ ดรับผลกระทบ คือ ประชาชน ดังน้ัน พ.ร.บ. สงเสริมและรักษา คณุ ภาพส่ิงแวดลอม แหงชาติ พ.ศ. 2535 จงึ ไดกาํ หนดใหม ี 1) คณะกรรมการสิ่งแวดลอมแหงชาติ ทําหนาที่กําหนดมาตรฐาน ควบคุมคุณภาพ สง่ิ แวดลอ มที่ประกอบดวยมาตรฐานคุณภาพของนาํ้ อากาศ เสียง และอ่ืนๆ 2) กองทุนสิ่งแวดลอม เพื่อใชในกิจการชวยเหลือใหกูยืมเพ่ือการ ลงทุนแกสวนราชการ ทองถิ่น รัฐวิสาหกิจ เอกชน ในการจัดระบบบําบัดน้ําเสีย อากาศเสีย และระบบกาํ จัดของเสยี 3) กองควบคุมมลพิษ โดยคณะกรรมการควบคุมมลพิษทําหนาที่ เสนอแผนปฏิบัตกิ ารตอคณะกรรมการสิ่งแวดลอ มแหงชาติ และกําหนดมาตรฐานมลพิษทางนํ้า มลพิษทางอากาศ และมลพิษทางเสียง พรอมเขาทําการเองกันและแกไขอันตรายอันเกิดจาก มลพษิ เหลาน้ัน 4) ความรบั ผิดชอบของเจาของหรือผูครอบครองแหลงกําเนิดมลพิษ ทงั้ ทางแพง และทางอาญา

66 8.2 กฎหมายที่เกี่ยวกบั การคุม ครองผบู รโิ ภค กฎหมายวาดว ยการคมุ ครองผูบ รโิ ภคในปจจุบัน คอื พระราชบัญญัติคุมครอง ผูบริโภค พ.ศ. 2522 และมีการแกไขเพ่ิมเติม (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2541 เปนกฎหมายท่ีใหความ คมุ ครองและใหความเปน ธรรมแก ผบู ริโภคซ่งึ บุคคลทก่ี ฎหมายคุมครองผูบริโภคไดแก บุคคล 6 ประเภทดงั นี้ 8.2.1 ผซู ้อื สนิ คาจากผูขาย 8.2.2 ผไู ดร บั การบรกิ ารจากผขู าย 8.2.3 ผูเชา ทรพั ยส นิ จากผใู หเ ชา 8.2.4 ผเู ชา ซอื้ ทรพั ยส ินจากผูใหเชาซือ้ 8.2.5 ผซู ึง่ ไดรับการเสนอหรือไดรับการชกั ชวนใหซ้ือสนิ คาหรือรบั บริการจาก ผปู ระกอบธรุ กจิ 8.2.6 ผูใชส ินคาหรือผไู ดรับบรกิ ารจากผูประกอบธุรกิจโดยชอบ แมมิไดเปน ผูเสียคาตอบแทน สทิ ธิของผูบรโิ ภคทจ่ี ะไดร ับความคมุ ครอง มดี ังนี้ สิทธิที่ไดรับขาวสารรวมท้ังคําพรรณนาคุณภาพท่ีถูกตองและเพียงพอ กับสินคาหรือบริการสิทธิท่ีจะมีอิสระในการเลือกหาสินคาหรือบริการ สิทธิท่ีจะไดรับความ ปลอดภัยจากการใชสินคาหรือบริการ สิทธิจะไดรับความเปนธรรมในการทําสัญญา สิทธิจะไดรับการพิจารณาและชดเชยความเสียหายจากสิทธิของผูบริโภคนี้ กฎหมาย ไดว างหลกั การคุมครองผูบรโิ ภคไว 4 ดาน ไดแก 1. คุมครองดานโฆษณา คือ ผูบริโภคมีสิทธิไดรับขาวสารเกี่ยวกับสินคา 2. คุม ครองดา นฉลาก คอื ผบู ริโภคมีสทิ ธแิ ละอสิ ระในการเลอื กซือ้ สนิ คา และบรกิ าร 3. คุมครองดานสัญญาคือผูบริโภคมีสิทธิไดรับความเปนธ ร ร ม ในการซ้ือขายและทาํ สัญญา กรณีการซื้อขายเปนลายลักษณอักษรกับผูประกอบธุรกิจหรือ ผขู าย 4. คุม ครองดานความเสยี หาย ผบู รโิ ภคมีสิทธไิ ดร ับการชดเชย หากไดรบั ความเสียหายหรอื อันตรายจากสนิ คา หรอื บริการน้ันๆ

67 ซ่ึงมีสทิ ธขิ องผบู รโิ ภคจะไดร บั การคมุ ครองโดยที่ พ.ร.บ. คุม ครองผบู รโิ ภคได จดั ตั้งองคก รเพอื่ คมุ ครองผูบ ริโภคขึ้น โดยมีคณะกรรมการคุมครองผบู รโิ ภคทําหนาที่ ดาํ เนินการ เร่ืองท่ี 9 กฎหมายอื่น ๆ กฎหมายอื่น ๆ ที่เกี่ยวของกับชีวิตประจําวันท่ีควรศึกษา ทั้งน้ีเพื่อเปนการรักษา ผลประโยชนที่เราพึงมี หรือเปนการปองกันไมใหปฏิบัติตนผิดกฎหมาย โดยรูเทาไมถึงการณ กฎหมายทส่ี ําคัญ มดี ังตอไปน้ี 9.1 กฎหมายประกันสงั คม กฎหมายประกันสังคม เปนกฎหมายที่ใหหลักประกันแกบุคคลในสังคมที่มี ปญ หา หรือความเดือดรอนทางดานการเงิน เน่ืองจากการประสบเคราะห หรือมีเหตุการณอัน ทาํ ใหเกิดปญหา ขอบเขตการบงั คบั ใชก ฎหมายประกนั สงั คม ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 ที่ใชบังคับอยูในปจจุบัน ไดกําหนดให สถานประกอบกิจการที่มีลูกจางรวมกันตั้งแต 10 คน ขึ้นไป และนายจางของ สถานประกอบกิจการน้นั ตอ งอยูภายใตขอ บังคับของกฎหมายดงั กลา ว ลูกจางซ่ึงมีฐานะเปนผูประกันตนก็คือ บุคคลท่ีสมัครเขาทํางานในสถาน ประกอบกิจการ ที่มีลูกจางรวมกันตั้งแต 10 คน ข้ึนไป โดยกฎหมายประกันสังคมบังคับให ลกู จางดังกลา วตองจายเงินสมทบเขากองทนุ ประกันสังคม ซึง่ นายจางจะเปนผูหักเงินคาจางทุก ครั้งท่ีมีการจา ยคาจา งและนาํ สง เขากองทนุ ประกนั สังคม เปนเงนิ สมทบสวนของลกู จาง *ปจจุบันกฎหมายเปดใหใชไดตั้งแตกิจการท่ีมีลูกจางต้ังแต 1 คน ข้นึ ไปแลว แตเ จาของและลูกจา งสมัครใจ ประโยชนท ดแทน ประโยชนทดแทน หมายถึง ความชวยเหลือที่ใหแกผูประกันตนหรือ ผูท่ีมีสิทธิเม่ือผูประกันตนประสบเคราะหภัยหรือเดือดรอน และปฏิบัติตามเง่ือนไข ที่กฎหมายกําหนดแลว ซึ่งรูปแบบของประโยชนทดแทนมี 4 รูปแบบ คือ บริการ ทางการแพทย เงินทดแทนการขาดรายได คาทําศพ เงินสงเคราะห

68 9.2 กฎหมายเกีย่ วกับยาเสพติด กฎหมายเก่ียวกับยาเสพติดท่ีบังคับใชในปจจุบัน คือ พระราชบัญญัติ ยาเสพติดใหโทษ พ.ศ. 2522 ความหมายของยาเสพติด ยาเสพติดใหโ ทษ หมายถงึ สารเคมีหรือวตั ถชุ นดิ ใดๆ ซึง่ เมือ่ เสพเขาสรู างกาย ไมวา จะโดยรับประทาน ดม สูบ ฉีด หรือดวยวิธีการใดแลวก็ตาม ทําใหเกิดผลตอรางกายและ จติ ใจ เชน ตอ งการเสพในปริมาณท่เี พ่มิ ขนึ้ เลกิ เสพยาก สขุ ภาพท่ัวไปจะทรดุ โทรมและบางราย ถึงแกชวี ิต ประเภทของยาเสพตดิ ยาเสพตดิ ใหโทษ แบง ได 5 ประเภท คอื ประเภท 1 ยาเสพตดิ ใหโทษชนดิ รายแรง เชน เฮโรอีน ประเภท 2 ยาเสพติดใหโ ทษท่ัวไป เชน มอรฟน โคเคนปน ประเภท 3 ยาเสพติดใหโทษท่ีมีลักษณะเปนตํารับยาและยาเสพติดให โทษ ประเภท 2 ผสมอยูดวย ตามหลกั เกณฑทีร่ ัฐมนตรปี ระกาศในราชกิจจานุเบกษา ประเภท 4 สารเคมีท่ีใชในการผลิตยาเสพติดใหโทษประเภท 1 หรือ ประเภท 2 เชน อาเซติกแอนไฮโดรดอาเซตลิ คลอไรด ประเภท 5 ยาเสพติดใหโทษท่ีไมไดเขาอยูในประเภท 1 ถึง ประเภท 4 เชน กัญชา พืชกระทอม ความผิดเก่ียวกบั ยาเสพตดิ ใหโ ทษทผี่ ิดกฎหมาย ยาเสพตดิ ประเภท 1 มคี วามผิด ดงั นี้ - ฐานผลติ นําเขา สงออกเพอ่ื การจาํ หนา ย ตองระวางโทษประหาร ชีวติ - ฐานจาํ หนา ยหรอื มีไวในครอบครองเพือ่ การจําหนายเปนสารบรสิ ทุ ธิ์ ไมเ กนิ 100 กรัม ตองระวางโทษจําคุก 5 ป ถึงตลอดชีวิต และปรับต้ังแต 50,000 - 500,000 บาท ถาเกนิ 100 กรัม ตองระวางโทษจําคกุ ตลอดชวี ิตหรือประหารชีวติ - ถามีไวในครอบครองไมถึง 20 กรัม ตองระวางโทษจําคุกตั้งแต 1 – 10 ป และ ปรบั 10,000 - 100,000 บาท - ถา มีไวเสพตอ งระวางโทษจาํ คุก ตัง้ แต 6 เดือน ถงึ 10 ป และปรับต้ังแต 5,000 - 100,000 บาท

69 ยาเสพติด ประเภท 2 มีไวในครอบครองโดยไมไดรับอนุญาตตอง ระวางโทษ จาํ คกุ ต้งั แต 1-10 ป และปรบั ตัง้ แต 10,000 - 100,000 บาท ยาเสพติดประเภท 3 มีลักษณะเปนตํารับยา จึงอาจมีการขออนุญาตผลิต จําหนาย หรือนําเขา หรอื สง ออกได ยาเสพตดิ ประเภท 4 และ 5 นัน้ อาจผลิต จําหนาย นําเขา สงออก หรือมีไว ในครอบครองไดโดยรัฐมนตรีเปนผูอนุญาต โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ เปนราย ๆ ไป หามเสพยาเสพติดใหโทษประเภท 5 โดยเด็ดขาด หากฝาฝนจะตองระวาง โทษจาํ คกุ ไมเกิน 1 ป และปรับไมเ กิน 10,000 บาท 9.3 กฎหมายคมุ ครองแรงงาน กฎหมายวา ดว ยการคมุ ครองแรงงานของประเทศ ไท ย ป จ จุบั น น้ี คื อ พ ร ะ ร า ชบั ญ ญั ติ คุ มค ร อ ง แร ง ง า น พ . ศ . 25 4 1 ซึ่ งถื อ ไ ด ว า เปนแมบทในการคุมครองแรงงาน บุคคลที่ไดรับการคุมครอง จากกฎหมายฉบับน้ี คือ “ลูกจาง” ซ่ึงหมายความถึงผูซึ่งตกลงทํางานใหนายจางโดยรับคาจาง สาระสําคัญของ พระราชบญั ญตั ิคมุ ครองแรงงาน ประกอบดว ย 1. การคมุ ครองกาํ หนดเวลาในการทํางาน 2. สิทธขิ องลูกจา งในการพักผอนระหวางทํางาน 3. สิทธิของลูกจา งในการมวี นั หยุด 4. สทิ ธกิ ารลาของลูกจาง 5. สทิ ธไิ ดร บั เงนิ ทดแทนการคุมครองการใชแรงงานหญงิ 6. การคุมครองการใชแรงงานเด็ก 9.4 กฎหมายวาดว ยสิทธิเดก็ และสตรี ตามพระราชบัญญัติคมุ ครองเดก็ พ.ศ. 2546 กาํ หนดใหเด็ก หมายถึง บุคคล ซึ่งมีอายุต่าํ กวา 18 ปบริบูรณ ไมร วมผทู บี่ รรลุนิติภาวะโดยการสมรส สิทธิเด็ก หมายถึง สิทธิ เสรีภาพ ความเสมอภาคของเด็ก ที่ไดรับการ คมุ ครองตามกฎหมาย เชน สิทธิในการไดรับการศึกษาขั้นพื้นฐาน 12 ป สิทธิในการไดรับการ คุม ครองจากการใชความรนุ แรงของผใู หญ เปน ตน กฎหมายทีเ่ กี่ยวของกบั การคุมครองเดก็ 1. รัฐธรรมนูญ แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 การพิทักษ คมุ ครอง เดก็ ท้งั เด็กปกติ เด็กพิการ ทพุ พลภาพ และเดก็ ดอยโอกาส

70 2. พระราชบญั ญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 กําหนดใหรฐั จดั การศึกษา ใหเด็ก มสี ทิ ธิ เสมอกนั ในการรับการศึกษาข้ันพ้ืนฐานไมนอ ยกวา 12 ป 3. พระราชบัญญัติการศึกษาภาคบังคับ พ.ศ. 2545 กําหนดใหเด็ก ตอ งเขา รบั การศึกษาภาคบังคบั 9 ป 4. พระราชบัญญัติคุมครองเด็ก พ.ศ. 2546 กฎหมายที่คุมครอง สวสั ดภิ าพและสง เสริมความประพฤตทิ ี่ดงี านของเดก็ 5. กฎหมายแรงงาน มีขอ กําหนดหา มใชแรงงานเดก็ 6. ประมวลกฎหมายอาญา กาํ หนดบทลงโทษหนกั แกผทู ่ีละเมดิ สิทธเิ ด็ก 7. ระเบยี บกระทรวงศึกษาธิการวาดวยการลงโทษนักเรียน กําหนดไมใหครู ลงโทษนกั เรยี นดวยการเฆี่ยนตี ซ่ึงถือเปนการละเมิดสิทธเิ ด็ก กฎหมายเกี่ยวกับความผดิ ของเด็กทางอาญา การกระทําผิดทางอาญา หมายถึง การกระทําใดๆ ที่กระทําลงไปแลว มคี วามผิด โทษทางอาญามี 5 สถาน ดังนี้ 1. รบิ ทรัพยสนิ 2. ปรบั 3. กักขงั 4. จาํ คกุ 5. ประหารชวี ติ โทษการกระทาํ ความผดิ ทางอาญาของเด็ก 1. เด็กอายุไมเ กิน 7 ป กระทําผิดไมต อ งรบั โทษ 2. เด็กอายุ 7-14 ป กระทําผิดไมตองรับโทษ แตศาลมีอํานาจวากลาว ตกั เตอื น 3. เด็กอายุ 14 -17 กระทําผิดถือวามีความผิด โดยกฎหมายใหสิทธิ แกศาลทีจ่ ะพิจารณา ลงโทษหรอื ไม

71 กิจกรรมทา ยบทท่ี 3 กจิ กรรมที่ 1 ใหผเู รยี นเลอื กคําตอบท่ีถกู ตอ ง 1. ความหมายคาํ วา “ประชาธิปไตย” ตรงกบั ขอใด ก. ประชาชนเปนใหญใ นประเทศ ข. ระบอบการปกครองท่ีถือมตขิ องปวงชนเปน ใหญ ค. การปกครองท่ียึดหลกั สิทธเิ สรภี าพ ง. การปกครองทีม่ ี 3 อาํ นาจ 2. การปลกู ฝงประชาธิปไตย ตองเรม่ิ ตนที่ใดเปน แหงแรก ก. ครอบครวั ข. โรงเรยี น ค. ไปใชส ิทธิเลอื กต้ัง ง. การเลอื กตั้งผูใหญบ า น 3. หลักสาํ คญั ในการประชมุ รวมกนั คอื อะไร ก. รกั ษาระเบียบ ข. มสี วนรวมในการจดั ประชมุ ค. ยอมรับฟงความคิดเหน็ ผูอนื่ ง. เคารพกฎกตกิ า 4. สถานภาพการสมรสไดแกข อ ใด ก. โสด ข. สมรส ค. หมา ย ง. ถกู ทกุ ขอ 5. ขอตอไปนี้ขอใดหมายถึง “หนา ที่ของปวงชนชาวไทย” ก. ชาวไทยมหี นา ทเ่ี กณฑทหาร เมอ่ื อายคุ รบ 20 ป ข. หนา ท่เี ลือกตงั้ ผแู ทนราษฎร ค. หนาทท่ี าํ นุบํารุงศาสนา ง. หนา ทร่ี ักษาสถาบันทกุ สถาบนั 6. เมอื่ มีคนตายเกดิ ขึน้ ในบาน ใหแ จงการตายภายในเวลาเทา ใด ก. 24 ชั่วโมง ข. 2 วัน ค. 3 วนั ง. 7 วัน

72 7. ผใู ดขาดคณุ สมบตั ิในการสมัครเลือกตั้งเปน สมาชิกสภาผแู ทนราษฎร ก. นายแดงจบการศกึ ษาระดบั ปรญิ ญาตรี ข. นายแดงไมไปเลือกตั้งทุกครั้ง ค. นายเขยี วไปเลอื กต้ังทกุ ครงั้ ง. นายเขียวสงั กัดพรรคการเมอื ง 8. ขอใดเปนหนา ที่ ตามรฐั ธรรมนูญของพลเมืองไทย ก. รับราชการครู ข. การนับถอื ศาสนาพุทธ ค. รับการศึกษาภาคบังคับ ง. สมัครรบั เลอื กต้งั เปนสมาชิกผูแ ทนราษฎร 9. ขอใดเปนการปฏิบตั ิตนเปนพลเมอื งดตี ามวิถปี ระชาธิปไตยในครอบครัว ก. เคารพกฎระเบยี บของทอ งถ่ิน ข. เคารพกฎระเบยี บของครอบครวั ค. มสี ว นรวมในการพฒั นาทอ งถ่นิ ง. รวมกันวางแผนการทํางานเปน กลมุ 10. การขับขี่รถจักรยานยนต ใหป ลอดภยั ควรปฏิบัตอิ ยา งไร ก. สวมเส้ือแจคเก็ต ข. คาดเขม็ ขัดนริ ภัย ค. ขบั รถตามใจตนเอง ง. สวมหมวกกันน็อคขณะขับขี่ 11. “ชาติชายเปน คนพิการ เมอื่ อายุครบสิบแปดป เขาสามารถไปใชสิทธิเลือกต้ังได” ขอความ นี้สอดคลองกบั เรอื่ งใด ก. ศกั ดศ์ิ รคี วามเปนมนษุ ย ข. ความเสมอภาค ค. สทิ ธิ หนาท่ี ง. เสรภี าพ

73 12. ถา เห็นสญั ญลกั ษณไ ฟกระพริบสเี หลอื ง ใหรถทุกคันปฏบิ ัตอิ ยางไร ก.ว่ิงตอ ไป ข. เตรยี มหยุด ค. รบี ว่ิงใหผ า นไป ง. ลดความเร็วลง 13. ขอ ใดเปนหนา ท่ตี ามรฐั ธรรมนญู ของชายไทย ก. ตอ งแตง งาน ข. ตอ งอปุ สมบท ค. รบั การเกณฑท หาร ง. ตองทาํ งานรับราชการ 14. กรณที ตี่ อ งเขาไปคน สถานที่ท่ีสงสยั วามีการละเมิดสิทธิเดก็ เจาหนาที่ควรปฏิบัตอิ ยางไร ก. นาํ แพทยไ ปดวย ข. ไปพรอ มกับนกั จิตวิทยา ค. ขอใหศาลออกหมายคน ง. ไมตอ งขอหมายคน จากศาล 15. การปฏิบัติของผูปกครองในขอใด เปนการขัดขวางการพัฒนาความเจริญเติบโต ของเดก็ ก. หา มวิง่ เลน ข. หามคบเพอื่ นเกเร ค. หามนอนดึก ง. หา มเทยี่ วกลางคืน

74 กิจกรรมที่ 2 จงอธบิ ายมาพอเขา ใจ 1.ประชาธปิ ไตยหมายถงึ …………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………. 2. การเปนพลเมอื งดตี ามวิถีประชาธปิ ไตย มีอะไรบา ง (ตอบอยา งนอ ย 3 ประเด็น) …………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. ระบอบประชาธิปไตย มกี ารปกครองกรี่ ูปแบบ อะไรบา ง …………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………. 4. การจดทะเบยี นหยา ทที่ าํ ใหมผี ลสมบูรณ ตองดําเนนิ การอยา งไร …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… 5. หากผกู ระทําผิด โดยการครอบครองยาเสพติด ไมถ งึ 20 กรัม จะตองไดรบั โทษสถานใด …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………….

75 กจิ กรรมท่ี 3 จงกาเคร่ืองหมาย  ในขอ ท่ถี กู และกาเคร่ืองหมาย X ในขอทผ่ี ดิ …………… 1. สถานภาพของบคุ คล เปนรากฐานท่ีสาํ คัญในการปกครองตามระบอบ ประชาธิปไตย …………… 2. หนา ที่ของชายไทยประการหนึง่ ในระบอบประชาธปิ ไตย ไดแ ก การเขารับ การคดั เลือกทหารกองประจําการ …………… 3. ทุกคนทีม่ ีรายได จะตอ งมีหนา ท่ใี นการเสียภาษีตามท่กี ฎหมายกาํ หนดไว …………… 4. การเปน สมาชิกท่ดี ขี องครอบครวั ชมุ ชน ถือเปนการปฏิบัติตนเปน พลเมืองดี ตามวิถีประชาธิปไตย …………… 5. สอดสอ งดแู ลการบรหิ ารงานของนายอําเภอ ไมใชหนา ทขี่ องบคุ คลที่อยใู น อําเภอนั้น …………… 6. สํานักงาน ป.ป.ช. มีบทบาทในการสรางความสัมพันธใหแกประชาชน เพอ่ื รวมกันตอตานการคอรรัปช่นั …………… 7. กฎหมายแพงและพาณิชย มีบทลงโทษตามประมวลกฎหมาย 5 สถาน คือประหารชวี ิต จาํ คุก กักขงั ปรบั รบิ ทรัพยส ิน …………… 8. การท่พี อ แมไมไ ดจ ดทะเบยี นสมรสกนั บุตรท่ีเกิดข้ึนมาจงึ ตอ งไปทําการตกลง กันทีส่ ํานกั ทะเบยี นวา เปน บุตรของฝายใด …………… 9. กฎหมายวาดว ยการคมุ ครองผูบริโภค ครอบคลมุ การคุม ครองผเู ชาตกึ แถว เพื่อทาํ เปนสาํ นกั งานประกันภยั …………… 10. สถานประกอบการทีม่ ลี ูกจางรวมกนั ต้งั แต 10 คน ขน้ึ ไป จะตองอยภู ายใต ขอ บังคับของพระราชบัญญัตปิ ระกนั สังคม พ.ศ. 2533

76 เฉลยกิจกรรมทา ยบทที่ 1 กจิ กรรมที่ 1 1. ง. 2. ค. 3. ก. 4. ข. 5. ข. 6. ก. 7. ข. 8. ข. 9. ข. 10. ง กิจกรรมท่ี 2 1. ตอบ องคประกอบของศาสนามี 5 องค ประกอบ ไดแก ศาสดา คัมภีร สาวก ศาสนสถาน และสญั ลกั ษณ 2. ตอบ ศาสดาของศาสนา คอื ผกู อตง้ั ศาสนา เปนผูที่คิดคนหลักธรรมคําส่ังสอน โดยศาสนา พทุ ธมีพระพุทธเจาเปน ศาสดา ศาสนาคริสตมพี ระเยซเู ปน ศาสดา และศาสนาอสิ ลามมพี ระมูฮัม หมัดเปนศาสดา 3. ตอบ หลกั ธรรมท่ีทําใหร อดพนจากความทุกขสูนิพาน คือ อริยสัจ 4 ซ่ึงถือเปนหลักธรรม คําสอนทค่ี ลมุ หลกั ธรรมทงั้ หมดของพระพุทธศาสนา เปนหลกั ธรรมทเ่ี ปนหลกั ความจรงิ แหงชาติ ไดแก ทุกข สมุทัย นิโรธ มรรค 4. ตอบ หลักธรรมสําหรับผูบริหารบานเมืองท่ีจําเปนตองมี คือ พรหมวิหาร 4 เนื่องจากเปน หลักธรรมที่ปรารถนาใหผูอ่ืนเปนสุข มีความเอื้ออาทร ตองการใหผูอื่นพนจากทุกข ซึ่งหลกั ธรรมน้ี ไดแ ก เมตตา กรณุ า มุทติ า อเุ บกขา 5. ตอบ หลักธรรมที่ใชเปนเคร่ืองยึดเหนี่ยวจิตใจคนและสามารถใชแกปญหาความแตกแยก ของบุคคล สังคม และชุมชน ก็คือ หลักธรรมของศาสนาทุกศาสนา เพราะสาระหลักของทุก ศาสนา สอนใหคนเปนคนดี ทําแตค วามดี ละเวนความช่ัว หากทุกคนยึดเหน่ียวและปฏิบัติตาม ศาสนาทตี่ นนับถอื แลวก็จะเกิดความสงบสุขของคนในสงั คม

77 เฉลยกิจกรรมทา ยบทท่ี 2 กิจกรรมท่ี 1 3. ค. 4. ง. 5. ข. 1. ง. 2. ข. 8. ข. 9.ข. 10. ง. 6. ก. 7. ข. กจิ กรรมที่ 2 1. ค. วฒั นธรรม 2. ก. ขนบธรรมเนยี ม 3. ฌ. จงั หวัดเลย 4. จ. จังหวดั อุบลราชธานี 5. ซ. จงั หวดั นครศรีธรรมราช 6. ญ. บานทรงไทยหลงั คาจวั่ สงู 7. ฉ. บานทรงไทยหลงั คาประดบั กาแล 8. ง. ขาวยําน้าํ บดู ู 9. ช. จงั หวัดนครศรธี รรมราช 10. ฒ. ลงแขกเกี่ยวขา ว

78 เฉลยกิจกรรมทายบทที่ 3 กิจกรรมที่ 1 1. ข 2. ก 3. ค 4. ง 5. ก 6. ก 7. ง 8. ค 9. ข 10. ง. 11. ค 12. ข 13. ค 14. ง 15. ก กิจกรรมท่ี 2 จงอธิบายมาพอเขา ใจ 1. ตอบ การท่ีประชาชนมีสวนรวมในการกําหนดนโยบายปกครองของประเทศโดยผาน ผูแ ทนทปี่ ระชาชนเลอื กเขาไป โดยคํานงึ ถึงผลประโยชนของประชาชนสวนรวมเปน หลกั 2. ตอบ 1. สังคมและประเทศพฒั นาอยา งมนั่ คง 2. มคี วามรกั สามคั คใี นหมูคณะ 3. สงั คมมรี ะเบยี บ สงบเรยี บรอย 4. ทกุ คนมสี ทิ ธิ หนาที่ เสรีภาพ จากกฎหมายท่เี ทา เทียมกนั 5. ทกุ คนมีความเอ้ือเฟอ เผื่อแผ มีน้าํ ใจตอ กัน 3. ตอบ มี 2 รปู แบบ คอื 1 .ระบอบประชาธิปไตยแบบมพี ระมหากษัตริยเปนประมขุ 2. ระบอบประชาธปิ ไตยแบบมปี ระธานาธิบดเี ปน ประมุข 4. ตอบ การทาํ ใหการหยา มีผลสมบรู ณ ทําได 2 วิธี ดงั นี้ 1. การหยาโดยความยนิ ยอมของ 2 ฝา ย โดยไปจดทะเบียนที่สาํ นกั ทะเบยี น 2. การหยาโดยคําพิพากษาของศาล โดยย่ืนคําพิพากษาแกนายทะเบียน และนาย ทะเบียนที่จะบันทกึ ไว 5. ตอบ ตองระวางโทษจาํ คุกต้ังแต 1-10 ป และปรับ 10,000 – 100,000 บาท

79 กจิ กรรมที่ 3 จงกาเครอื่ งหมาย  ในขอ ท่ถี กู และกาเคร่อื งหมาย X ในขอท่ผี ิด 1 ……… X …… 2.…………… 3.…………… 4.…………… 5.……… X …… 6.…………… 7……… X …… 8……… X …… 9…………… 10……………

80 บรรณานุกรม การทจุ รติ คืออะไร, เขา ถึง www.oknation.net วันที่ 19 มีนาคม 2556. การศึกษาทางไกล, สถาบนั . ชดุ การเรยี นทางไกล หมวดวิชาพฒั นาสงั คมและชุมชน ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย. องคก ารรบั สงสนิ คา และพสั ดุภัณฑ (ร.ส.พ.) : กรงุ เทพฯ,2548. การศกึ ษานอกโรงเรยี น,กรม ชุดการเตรยี มการทางไกล ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน หมวดวชิ าพัฒนาสังคมและชมุ ชน.คุรุสภาลาดพรา ว,กรงุ เทพฯ : 2546. การศึกษานอกโรงเรยี น,กรม. หมวดวิชาพัฒนาสงั คมและชมุ ชน ชุดการเรียนทางไกล ระดับประถมศึกษา. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พค ุรสุ ภาลาดพรา ว, 2546 คณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาต(ิ ป.ป.ช.),สาํ นกั งาน.โครงการ เสริมสรางเครอื ขายประชาชนในการพทิ ักษส าธารณสมบตั ิ. 2553. (เอกสาร อัดสาํ เนา) คณะกรรมการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ แหง ชาติ(ป.ป.ช.),สํานักงาน. รวมพลังเดินหนา ฝา วกิ ฤตคอรร ปั ช่นั . เอกสารประชาสมั พันธ มปป. คณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทุจรติ แหง ชาติ(ป.ป.ช.),สาํ นักงาน.สาํ นกั กฎหมาย กรอบเน้ือหาสาระ เรือ่ ง การมสี วนรว มของประชาชนในการปอ งกันและปราบปรามการ ทจุ ริต, 2556. เอกสารอัดสําเนา คณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริตแหง ชาต(ิ ป.ป.ช.),สาํ นักงาน.สาํ นักกฎหมาย “ยุทธศาสตรช าตวิ า ดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต”. ม.ป.ป. คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ(ป.ป.ช.), สํานักงาน.สํานักกฎหมาย รวมกฎหมาย ระเบียบ ประกาศ ท่ีเก่ียวของกับการปองกันและปราบปรามการทุจริต. 2555. คณะอาจารย กศน. พัฒนาสังคมและชมุ ชน. คมู ือการเรยี นรรู ะดบั ประถมศกึ ษา. กรุงเทพฯ : บริษัทไผมเิ ดีย เซน็ เตอร จาํ กัด, 2548 ความเคลือ่ นไหวทางการจดั การศึกษาของ ศธ.กับ คสช. ทีน่ ารู. [เว็ปไซต] เขา ถงึ ไดจ าก http://jukravuth.blogspot.com/ . สืบคน เมื่อ วันท่ี 26 สงิ หาคม 2557.

81 คา นยิ ม 12 ขอ :เราจะสรา งสรรคประเทศไทยใหเ ขม แข็งคนตองเขมแข็งกอน.[เวป็ ไซต] เขาถึงไดจ าhttp://www.mof.or.th/web/uploads/news/199_12values.pdf สืบคนเมอ่ื วนั ที่ 26 สงิ หาคม 2557. จกั ราวธุ คาทวี. สันติ/สามัคค/ี ปรองดอง/คา นยิ ม 12 ประการของ คสช. : เนอื้ หาชว ย สอนและจัดกิจกรรม เพอ่ื นคร,ู ม.ป.ท. 2557. (เอกสารอัดสาเนา). ฐานพร มว งมณี. หนงั สอื เรยี นสาระ การพฒั นาสังคม วิชาศาสนาและหนาทพ่ี ลเมอื ง ระดบั ประถมศึกษา.กรุงเทพฯ : บริษทั หนอนหนงั สอื สตารเ นต็ เวริ ค จาํ กัด, 2554. ถนอม พันธุมณ.ี หนงั สอื เรียนสาระการพัฒนาสังคม รายวชิ าศาสนาและหนา ทีพ่ ลเมือง ระดบั ประถมศกึ ษา ฉบับปรับปรงุ 2554 . กรุงเทพ : บรษิ ทั บานไอที จาํ กัด, ม.ป.ป. เผด็จ เอมวงศ และจุฑามาศ ลบแยม. กฎหมายในชีวิตประจําวัน : ตนเอง ครอบครัว ชุมชน และประเทศชาติ. กรุงเทพ : สํานกั พิมพ เอมพันธ จาํ กัด, 2551. มหามกุฎราชวิทยาลยั ในพระบรมราชูปถัมภ. พระสตู รและอรรถกถาแปลอุทกนิยาม ชาดก เลม ที่ 3. โรงพิมพม หามกฎุ ราชวทิ ยาลยั , กรงุ เทพฯ : 2534. ราชบณั ฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลมิ พระเกยี รติ พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู วั เนอื่ งในโอกาสพระราชพิธมี หามงคลเฉลมิ พระ ชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธนั วาคม 2554. กรุงเทพฯ: ราชบณั ฑติ ยสถาน, 2556. เลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา, สํานักงาน. คณุ ธรรมนาํ ความรู. สํานกั งานเลขาธกิ ารสภา การศึกษา, กรงุ เทพฯ : 2550. ศึกษาธิการ, กระทรวง. สาํ นักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. ชดุ วิชาพฒั นาสังคมและ ชมุ ชน ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย. เอกพมิ พจํากดั : กรุงเทพฯ,ม.ป.ป. ศกึ ษาธกิ าร,กระทรวง. หลักการทรงงานในพระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูห ัว. สาํ นักงาน คณะกรรมการพเิ ศษเพอ่ื ประสานงานโครงการอันเนอื่ งมาจากพระราชดาํ ริ (สํานักงาน กปร.), กรุงเทพฯ : 2550. สมโพธิ ผลเตม็ . ปรชั ญาคํากลอน 100 เรอื่ งแรก. สทิ ธวิ รรณ , บรษิ ทั กรงุ เทพฯ : 2549. สันติ/สามัคค/ี ปรองดอง/คา นิยม 12 ประการ ของ คสช. : เน้ือหาชวยสอน และจัด กจิ กรรมเพอื่ นครู.[เวป็ ไซต].เขา ถงึ ไดจ าก :http://www.slideshare.net /jukravuth. สืบคน เม่อื วันที่ 26 สิงหาคม 2557

82 สทุ ธธิ รรม เลขวิวัฒน. หมวดวชิ าพฒั นาสงั คมและชุมชน ระดบั ประถมศกึ ษา การศกึ ษานอกโรงเรียน. กรงุ เทพฯ : บริษัท สามเจริญพาณิชย จาํ กดั , 2548 http://th.wikipedia.org/wiki http://www.tumsrivichai.com

83 คณะผูจัดทาํ ทปี่ รกึ ษา นายสุรพงษ จําจด เลขาธกิ าร กศน. นายประเสริฐ หอมดี รองเลขาธกิ าร กศน. นางตรีนุช สขุ สุเดช ผอู าํ นวยการกลมุ พัฒนาการศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอธั ยาศัย นายวมิ ล ชาญชนบท ผูอํานวยการ สถาบัน กศน. ภาคกลาง ด.ต.ชาติวฒุ ิ เพช็ รนอ ย รองผอู าํ นวยการ สถาบนั กศน. ภาคกลาง ผสู รปุ เนือ้ หา นางสมหทยั ประสมศรี ผอู ํานวยการ กศน. อาํ เภอบานลาด จังหวัดเพชรบรุ ี นางสาวบษุ รา ทศั นา ครู กศน. อาํ เภอบานลาด จังหวดั เพชรบุรี นางสาวสทุ ธิยา แสงคาํ ครู กศน. อําเภอบานลาด จังหวัดเพชรบุรี นางสาวอรุณโรจน ทองงาม ครู สถาบนั กศน.ภาคกลาง จังหวดั ราชบรุ ี นายสรุ พิชญ โพธวิ หิ ค เจา หนา ท่ี สถาบนั กศน.ภาคกลาง จงั หวัดราชบรุ ี ผตู รวจและบรรณาธกิ าร นางสาวดารตั น กาญจนาภา ผอู ํานวยการสํานกั งาน กศน.จงั หวัดราชบุรี นายสันติ อิศรพันธุ ครู กศน.อําเภอโพธาราม จงั หวดั ราชบรุ ี นางฟา หมน รัตนฉายา ครู กศน.อาํ เภอปากทอ จงั หวัดราชบุรี นางสาวจติ รา ถันอาบ ครู กศน.อําเภอดาํ เนินสะดวก จังหวัดราชบรุ ี นางสาวอัญชลี ภูวพานิช ครู กศน.อาํ เภอเมอื งราชบุรี จังหวดั ราชบุรี ผพู ิมพต น ฉบับ นางสาวอรณุ โรจน ทองงาม ครู สถาบนั กศน.ภาคกลาง จังหวัดราชบรุ ี นายสรุ พิชญ โพธวิ หิ ค เจา หนาท่ี สถาบนั กศน.ภาคกลางจงั หวัดราชบุรี ผอู อกแบบปก นายศุภโชค ศรรี ัตนศลิ ป กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศัย

84