-1550132699

แพร่

แแพพร่ร่



พระธาตุชอ่ แฮ

สารบัญ ๗ ๙ การเดนิ ทาง สถานทท่ี ่องเที่ยว ๙ ๒๗ อำ� เภอเมืองแพร่ ๒๘ อ�ำเภอสูงเม่น ๒๙ อ�ำเภอมว่ งไข่ ๓๒ อ�ำเภอเดน่ ชยั ๓๓ อ�ำเภอรอ้ งกวาง ๓๘ อ�ำเภอลอง ๔๑ อำ� เภอสอง อำ� เภอวังชนิ้ ๔๖ กจิ กรรมท่องเทยี่ ว ๔๖ โครงการน่งั สามลอ้ ๔๖ ๔๘ เทศกาลงานประเพณี ๔๙ สินคา้ พื้นเมอื ง ๕๑ ร้านจ�ำหนา่ ยสินคา้ ทรี่ ะลึก ๕๒ ตวั อยา่ งรายการน�ำเทย่ี ว สิ่งอำ� นวยความสะดวก ๕๒ ๕๔ สถานทีพ่ ัก รา้ นอาหาร ๕๘ ๖๒ แผนที่ ๖๓ หมายเลขโทรศัพท์ส�ำคัญ ศนู ย์บรกิ ารข่าวสารทอ่ งเทีย่ ว ททท.

อนสุ รณส์ ถานพระลอ พระเพื่อน พระแพง ตงั้ อยูใ่ นอุทยานลลิ ติ พระลอ แพร่ หมอ้ หอ้ มไมส้ กั ถิ่นรักพระลอ ช่อแฮศรีเมอื ง ลอื เลอ่ื งแพะเมืองผี คนแพร่น้ใี จงาม

จังหวัดแพร่ สร้างข้ึนเม่ือพุทธศตวรรษท่ี ๑๒ มีช่ือ อำ� เภอเดน่ ชยั อ�ำเภอรอ้ งกวาง อ�ำเภอลอง อ�ำเภอวัง เรยี กกันหลายชอ่ื คอื “พลนคร เมืองพล เมืองแพล” ชนิ้ อำ� เภอสงู เมน่ อำ� เภอสอง และอำ� เภอหนองมว่ งไข่ ในสมัยขอมเรืองอ�ำนาจช่วง พ.ศ. ๑๔๗๐-๑๕๖๐ พระนางจามเทวีเข้าครอบครองแคว้นล้านนาได้ ระยะทางจากอำ� เภอเมืองแพร่ เปลย่ี นช่ือเป็น “โกศยั นคร” หรอื “เวยี งโกศัย” ซง่ึ ไปอำ� เภอตา่ ง ๆ และจังหวัดใกลเ้ คียง แปลว่า “ผ้าแพร” นับแต่นั้นมาจนถึงสมัยรัชกาล อำ� เภอสงู เม่น ๑๑ กโิ ลเมตร ที่ ๕ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้มีการเปลี่ยนแปลง อำ� เภอหนองมว่ งไข่ ๒๐ กิโลเมตร การปกครองโดยให้มีเจ้าหลวงก�ำกับด้วย ข้าหลวงท่ี อำ� เภอเด่นชัย ๒๔ กิโลเมตร พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั รชั กาลท่ี ๕ อ�ำเภอร้องกวาง ๒๙ กโิ ลเมตร ทรงโปรดเกล้าฯ ให้พระยาไชยบูรณ์เป็นข้าหลวงคน อ�ำเภอลอง ๔๐ กโิ ลเมตร แรก คือ เจ้าพิริยเทพวงศ์เป็นเจ้าหลวงผู้ครองนคร อ�ำเภอสอง ๔๘ กโิ ลเมตร แพร่ องค์ท่ี ๑๘ ตอ่ มา พ.ศ. ๒๔๔๕ พวกเงีย้ วได้ อำ� เภอวงั ชิน้ ๘๐ กโิ ลเมตร ก่อการกบฏขึ้นยึดสถานีต�ำรวจ ศาลากลางจังหวัด อตุ รดิตถ ์ ๖๕ กิโลเมตร ปลน้ เงินคลงั และปล่อยนกั โทษออกจากคกุ พระยา น่าน ๑๒๐ กิโลเมตร ไชยบูรณ์ถูกพวกเง้ียวจับตัวและบังคับให้ยกเมืองให้ ลำ� ปาง ๑๑๐ กโิ ลเมตร แต่พระยาไชยบูรณ์ไม่ยินยอมจึงถูกจับประหารชีวิต พะเยา ๑๔๐ กโิ ลเมตร เมื่อความทราบถึงพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า สโุ ขทยั ๑๘๐ กโิ ลเมตร เจ้าอยู่หัว จึงทรงโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาสุรศักด์ิ เชียงราย ๒๔๐ กิโลเมตร มนตรีน�ำทัพหลวงเข้าปราบปรามพวกเง้ียวจน การเดนิ ทาง ราบคาบ เจา้ พิริยเทพวงศเ์ กรงพระราชอาญาจงึ ล้ภี ัย ไปอยทู่ เ่ี มอื งหลวงพระบาง และถงึ แกพ่ ริ าลยั ใน พ.ศ. รถยนต์ จากกรงุ เทพฯ ใชท้ างหลวงหมายเลข ๑ (ถนน ๒๔๕๒ นบั แต่นน้ั มาก็ไมม่ ีเจ้าผูค้ รองนครแพร่อกี เลย พหลโยธิน) แล้วแยกเข้าไปตามทางหลวงหมายเลข จังหวัดแพร่ มีพ้ืนที่ ๔,๐๘๖,๖๒๕ ไร่ หรือ ๑๑ ที่อ�ำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี ผ่านจังหวัด ๖,๕๓๘.๕๙๘ ตารางกิโลเมตร มีแม่น�้ำยมไหลผ่าน พิจติ ร พษิ ณุโลก อุตรดิตถ์ และเข้าสจู่ ังหวัดแพร่ รวม ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศเปน็ ภเู ขาลอ้ มรอบทงั้ สท่ี ศิ มพี น้ื ท่ี ระยะทาง ๕๕๑ กิโลเมตร ราบในหบุ เขาอยทู่ างตอนกลางของจงั หวดั มภี เู ขาสงู รถโดยสารประจ�ำทาง มีรถโดยสารประจ�ำทางแบบ ที่สดุ อยทู่ ี่ดอยกู่สถาน หรือเรยี กวา่ “ดอยขนุ สถาน” รถโดยสารธรรมดาและรถโดยสารปรับอากาศของ มีความสูง ๑,๖๕๐ เมตร สูงจากระดับน�้ำทะเล บริษัท ขนส่ง จ�ำกัด ให้บริการทุกวันที่สถานีขนส่ง ปานกลาง ในสว่ นของพนื้ ทรี่ าบมคี วามสงู ๑๒๐-๒๐๐ ผู้โดยสารกรุงเทพฯ (จตุจักร) ถนนก�ำแพงเพชร ๒ เมตร และอ�ำเภอเมืองแพร่มีความสูง ๑๖๑ เมตร สอบถามขอ้ มลู โทร. ๑๔๙๐, ๐ ๒๙๓๕ ๒๘๕๒–๖๖ สูงจากระดับน�้ำทะเลปานกลาง จังหวัดแพร่แบ่ง www.transport.co.th และบริษัท ขนส่ง จ�ำกัด การปกครองเป็น ๘ อ�ำเภอ ไดแ้ ก่ อ�ำเภอเมอื งแพร่ จงั หวัดแพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๑ ๑๒๗๖ แพร่ 7

นอกจากน้ียังมีรถร่วมบริการของบริษัทเอกชนท่ีให้ เทย่ี วบนิ สอบถามขอ้ มลู ไดท้ ส่ี ายการบนิ นกแอร์ โทร. บรกิ ารเส้นทางกรุงเทพฯ-จังหวดั แพร่ ไดแ้ ก่ ๑๓๑๘, ๐ ๒๙๐๐ ๙๙๕๕, ๐ ๕๔๕๒ ๒๑๘๙ บรษิ ทั เชดิ ชัย ทัวร์ จำ� กัด โทร. ๐ ๒๙๓๖ ๐๐๔๓, ๐ การเดินทางภายในจงั หวัดแพร่ ๒๙๓๖ ๐๑๙๙ สำ� นักงานสาขาแพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๑ ๑๖๕๔ นักท่องเที่ยวสามารถเลือกใช้บริการยานพาหนะได้ บรษิ ทั วิริยะแพร่ทวั ร์ จ�ำกัด โทร. ๐ ๒๙๓๖ ๓๗๒๐ หลากหลายรปู แบบตามสถานท่ตี า่ ง ๆ ได้แก่ ส�ำนกั งานสาขาแพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๑ ๑๓๒๙ - รถสองแถว ให้บริการที่สถานีขนส่งผู้โดยสาร บริษัท สมบัติทัวร์ จ�ำกัด โทร. ๑๒๑๕, ๐ ๒๐๓๐ จังหวดั แพร่ ไปยังสถานทต่ี า่ ง ๆ ของอ�ำเภอเมอื ง ๔๙๙๙ สำ� นกั งานสาขาแพร่ โทร. ๐ ๕๔๖๒ ๐๖๔๓ นักท่องเที่ยวสามารถเหมารถสองแถวท่องเท่ียว www.sombattour.com ภายในอ�ำเภอเมอื งและระหว่างอ�ำเภอ ราคาเหมา บริษทั บุษราคมั ทวั ร์ จำ� กดั โทร. ๐ ๒๕๘๗ ๕๙๑๙, วันละ ๑,๐๐๐-๒,๐๐๐ บาท ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับ ๐ ๒๙๓๖ ๓๒๐๑ ส�ำนักงานสาขาแพร่ โทร. ๐๘ ระยะทางและการเจรจาต่อรองราคา ๑๔๗๒ ๙๙๕๙ - รถสามล้อเคร่ือง และรถจักรยานยนต์รับจ้าง ให ้ บรษิ ทั พรพริ ยิ ะทวั ร์ จำ� กดั โทร. ๐ ๒๙๓๖ ๒๙๓๙, ๐ บริการอยู่ตามสถานท่ีต่าง ๆ เช่น หน้าตลาด ๒๙๓๖ ๓๕๕๔ สำ� นกั งานสาขาแพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๒ เทศบาล หน้าสถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดแพร ่ ๓๖๖๐, ๐ ๕๔๖๒ ๑๔๐๐ เป็นต้น ค่าบริการขึ้นอยู่กับผู้ว่าจ้างและผู้รับจ้าง บรษิ ทั นครชัยทัวร์ จำ� กัด โทร. ๐๙ ๘๕๘๔ ๒๒๔๔ เจรจาตอ่ รองราคากนั ส�ำนักงานสาขาแพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๓ ๔๖๒๑, ๐๘ การเดนิ ทางไปจงั หวดั ใกลเ้ คยี ง ๙๙๔๙ ๗๑๑๗ www.nakhonchaitour.com บรษิ ัท นครชยั แอร์ จำ� กัด โทร. ๑๖๒๔, ๐ ๒๙๓๙ จากสถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดแพร่ มีรถโดยสาร ๔๙๙๙ สำ� นกั งานสาขาแพร่ โทร. ๐ ๕๔๖๒ ๐๑๘๒ ประจ�ำทางให้บริการไปยังจังหวัดต่าง ๆ เช่น www.nca.co.th เชียงใหม่ เชียงราย พิษณุโลก ล�ำปาง ล�ำพูน น่าน รถไฟ การรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟม.) มีบริการ นครสวรรค์ นครราชสมี า ขอนแกน่ นครพนม ระยอง รถไฟจากกรงุ เทพฯ ไปถึงสถานีรถไฟเด่นชัย จงั หวดั เป็นต้น สอบถามข้อมูลได้ท่ี สถานีขนส่งผู้โดยสาร แพร่ทุกวัน จากน้ันต้องต่อรถโดยสารประจ�ำทาง จังหวัดแพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๑ ๑๘๐๐ ไปอ�ำเภอเมืองจังหวัดแพร่ ระยะทางประมาณ ๒๐ สถานทท่ี อ่ งเทยี่ ว กโิ ลเมตร ถา้ ขนึ้ รถไฟทจ่ี ังหวัดเชียงใหมม่ าลงท่ีสถานี รถไฟเดน่ ชยั จงั หวัดแพร่ ระยะทาง ๒๑๗ กิโลเมตร อำ� เภอเมืองแพร่ สอบถามข้อมูล โทร. ๑๖๙๐, ๐ ๒๒๒๒ ๐๑๗๕, ๐ พิพิธภัณฑ์เสรีไทยแพร่ อยู่ด้านหลังโรงแรมภราดร ๒๒๒๐ ๔๔๔๔ สถานีรถไฟเดน่ ชยั โทร. ๐ ๕๔๖๑ ถนนยันตรกิจโกศล ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๐ โดย ๓๒๖๐-๑ www.railway.co.th นายภชุ งค์ กนั ทาธรรมบุตรของนายทอง กันทาธรรม เครอื่ งบนิ มสี ายการบนิ จากกรงุ เทพฯ-แพร่ ขนึ้ เครอ่ื ง อดตี หวั หน้าเสรีไทยสายแพร่ เพ่อื บอกเล่าเรอ่ื งราวท่ี ทท่ี า่ อากาศยานดอนเมือง มเี ที่ยวบินทกุ วนั วันละ ๒ สำ� คัญในอดีตของชาวจงั หวดั แพร่ โดยเฉพาะในช่วง 8 แพร่

หลวงพอ่ ชอ่ แฮ วดั พระธาตชุ ่อแฮ สงครามเอเชียบูรพาหรือช่วงสงครามโลก ครั้งท่ี ๒ ฐานสเ่ี หลยี่ มกวา้ งดา้ นละ ๑๑ เมตร กอ่ อฐิ โบกปนู หมุ้ การเสียสละท่ียิ่งใหญ่เพ่ือชาติมีรูปภาพและข้อมูล ดว้ ยแผน่ ทองเหลอื งลงรกั ปดิ ทองเปน็ ศลิ ปะเชยี งแสน ตา่ ง ๆ เกย่ี วกบั ขบวนการเสรีไทยที่แสดงถึงความรัก และเป็นท่ีประดิษฐานพระเกศาธาตุและพระบรม ความสามัคคีความร่วมมือร่วมใจเพ่ือประเทศชาติ สารีริกธาตุพระศอกซา้ ยของพระพทุ ธเจ้า ส�ำหรบั ชื่อ เปดิ ใหเ้ ขา้ ชมทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๖.๐๐ น. สอบถาม พระธาตชุ อ่ แฮบา้ งกว็ า่ ไดม้ าจากชอื่ ผา้ แพรชน้ั ดที ที่ อ ข้อมูล โทร. ๐ ๕๔๕๑ ๑๐๕๙, ๐ ๕๔๕๑ ๑๑๗๗ จากสบิ สองปนั นาและชาวบา้ นนำ� มาผกู บชู าพระธาตุ บา้ งกว็ า่ มาจากผา้ แพรทขี่ นุ ลวั ะอา้ ยกอ๊ ม นำ� มาถวาย วัดพระธาตชุ อ่ แฮ อยถู่ นนช่อแฮ ต�ำบลชอ่ แฮ พระ ส่วนสถานท่ีสำ� คญั ภายในวดั ไดแ้ ก่ อารามหลวง เป็นปชู นียสถานอนั ศกั ด์ิสิทธ์คิ ู่บ้าน คู่ หลวงพ่อช่อแฮ เป็นพระประธานประดิษฐานอยู่ เมืองแพร่ พระธาตุช่อแฮเป็นพระธาตุประจ�ำปีขาล ภายในพระอุโบสถ เป็นศิลปะล้านนาผสมผสาน ตามต�ำนานระบุว่า สร้างเมื่อ พ.ศ. ๑๘๗๙-๑๘๘๑ เชียงแสนกับสุโขทัย สันนิฐานว่าสร้างหลังจากสร้าง สมัยพระมหาธรรมราชาธิราช (ลิไท) มีลักษณะเป็น องคพ์ ระธาตชุ อ่ แฮแลว้ หนา้ ตกั กวา้ ง ๓.๘๐ เมตร สงู เจดยี ท์ รงแปดเหลยี่ มย่อมุมไม้สิบสอง สงู ๓๓ เมตร ๔.๕๐ เมตร กอ่ อฐิ โบกปูนลงรกั ปดิ ทอง แพร่ 9

พระธาตุช่อแฮ พระพุทธโลกนารถบพิตร และวิหารศิลปะล้านนา จัดงานนมัสการพระธาตุ เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา ประยุกต์ มีพระพุทธรูปปางพระนาคปรก หน้าตัก ๐๖.๐๐-๑๘.๐๐ น. สอบถามข้อมลู โทร. ๐ ๕๔๕๙ กวา้ ง ๓.๖๐ เมตร สูง ๗ เมตร ประดิษฐานอยู่ภายใน ๙๒๐๙ วิหารศิลปะล้านนาประยุกต์ และมีภาพจิตกรรมฝา การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองแพร่ ใช้ทางหลวง ผนงั ท่ีสวยงาม หมายเลข ๑๐๒๒ (ถนนชอ่ แฮ) ผ่านโรงพยาบาลแพร่ พระเจ้าไม้สัก สร้างจากไม้สักทองเป็นศิลปะสมัย สนามบินจังหวัดแพร่ ตรงไปทางหมู่บ้านมุ้ง ระยะ ล้านนา หน้าตักกว้าง ๓๓ น้ิว สูง ๘๗ นิว้ ทาง ๙ กโิ ลเมตร พระเจ้านอน สร้างแบบก่ออิฐโบกปูนลงรักปิดทอง เปน็ ศลิ ปะแบบเมยี นมา ขนาดความยาว ๓.๗๐ เมตร วัดพระธาตุจอมแจ้ง อยู่บนเนินเขาเต้ีย บ้านไคร้ สงู ๑.๓๕ เมตร สรา้ งเมอ่ื พ.ศ. ๒๔๕๙ หมทู่ ี่ ๕ ต�ำบลชอ่ แฮ สร้างเม่อื พ.ศ. ๑๓๓๑ รปู ทรง ธรรมมาสน์โบราณ เป็นธรรมาสน์ไม้สักแกะสลักที่ คล้ายพระธาตชุ ่อแฮ มีความสูง ๒๙ เมตร ฐานกวา้ ง ลงรกั ปิดทองมลี วดลายศลิ ปะแบบไทยผสมล้านนา ๑๐ เมตร ตามต�ำนานเล่าว่า พระพุทธองค์เสด็จถึง กรุอฐั ิครูบาศรีวิชัย เป็นท่บี รรจุอัฐิธาตสุ ่วนท่ี ๕ จาก สถานทแ่ี หง่ นใี้ กลเ้ วลาจวนแจง้ พอดี จงึ เรยี กวา่ “พระ ๗ ส่วน ของครบู าศรีวชิ ัย ในวันข้นึ ๙ คำ�่ และวนั ขึ้น ธาตจุ วนแจง้ ” ตอ่ มาเพย้ี นเปน็ จอมแจง้ สนั นษิ ฐานวา่ ๑๕ คำ่� เดอื น ๔ (เดอื นมนี าคม) ของทกุ ปี จะมีการ เป็นที่บรรจุพระเกศาธาตุและพระบรมสารีริกธาตุ 10 แพร่

พระหัตถ์ซ้ายของพระพุทธเจ้า และเป็นพ้ืนท่ีห้าม (เดือน ๓ ใต้) ของทุกปี จะมีงานนมัสการพระธาตุ ผ้หู ญงิ เขา้ บริเวณพระธาตุ สว่ นภายในบรเิ วณวัดยังมี จอมแจ้ง สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๕๔๕๙ ๙๐๒๔, โบราณสถานและโบราณวตั ถุท่ีส�ำคญั ไดแ้ ก่ ๐๘ ๙๕๕๙ ๙๕๖๘ หลวงพ่อจอมแจ้ง เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นลงรักปิด การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองแพร่ ใช้ทางหลวง ทองมีลักษณะแบบปางมารวิชัย อายปุ ระมาณ ๖๐๐ หมายเลข ๑๐๒๒ เสน้ ทางไปวัดพระธาตชุ อ่ แฮ ระยะ กวา่ ปี หนา้ ตักกวา้ ง ๓.๕๐ เมตร สูง ๔.๓๐ เมตร เปน็ ทาง ๑๐ กิโลเมตร ศิลปะแบบผสมผสานระหว่างเชียงแสนกับสุโขทัย เป็นพระประธานภายในวิหาร ส่วนทางด้านหลัง พระธาตุถิ่นหลวง อยู่หมู่ท่ี ๓ ต�ำบลบ้านถ่ิน เป็น ของวัดมีองค์พระธาตุอันเก่าแก่อีกองค์หน่ึงท่ียังไม่ พระธาตุที่มีความเก่าแก่และสวยงามของชาวไทลื้อ ไดม้ กี ารบรู ณปฏสิ งั ขรณ์ และใกลก้ นั ยงั มศี าลาทเ่ี รยี ก ลกั ษณะเจดยี ์เปน็ เจดียข์ นาดใหญ่ สีขาว มปี ูนปนั้ รูป วา่ “พพิ ธิ ภณั ฑต์ �ำบลปา่ แดง” หรือ “พิพธิ ภัณฑ์ของ ชา้ งล้อมรอบ ประตูเข้าฐานเจดียเ์ ป็นสีแดง ซมุ้ ประตู จังหวัด” เป็นสถานท่ีรวบรวมสิ่งของโบราณที่หาดู ประดับด้วยลายปูนปั้นงดงาม สอบถามข้อมูลได้ที่ ได้ยาก นอกจากน้ียังมีเจดีย์สมัยสุโขทัยที่เก่าแก่เป็น เทศบาลตำ� บลบา้ นถ่นิ โทร. ๐ ๕๔๖๔ ๕๐๔๗ หรอื ศิลปะแบบผสมผสานระหว่างสุโขทัยกับเวียงโกศัยที่ วัดพระธาตถุ นิ่ หลวง โทร. ๐๘ ๑๐๓๐ ๙๔๓๑ ขา้ งสมบรู ณ ์ ในวันข้ึน ๑๑-๑๕ ค่�ำ เดอื น ๕ เหนอื วดั พระธาตุจอมแจ้ง แพร่ 11

วัดพระธาตดุ อยเล็ง วดั พระธาตดุ อยเลง็ อยบู่ นภเู ขาสงู ทางทศิ ตะวนั ออก สร้างเมืองแพร่หรือกล่าวอีกอย่างว่าเป็นวัดแรกของ เฉยี งใตข้ องพระธาตชุ อ่ แฮ ตำ� บลชอ่ แฮ เปน็ พระธาตุ จังหวัดแพร่ โดยได้รับการบูรณะซ่อมแซมมาหลาย ทต่ี ้งั อยูส่ ูงทสี่ ุดในบรรดาพระธาตทุ ั้งหมดของจงั หวัด ยุคหลายสมัย กรมศิลปากรได้ท�ำการข้ึนทะเบียน แพร่ และยังเป็นจุดชมวิวทิวทัศน์และภูมิประเทศ เปน็ โบราณสถานแลว้ สถานทสี่ ำ� คญั ภายในวดั ไดแ้ ก่ ของจงั หวัดแพร่ ได้ถึง ๓ อำ� เภอ ได้แก่ อ�ำเภอสูงเมน่ วิหารหลวงพลนคร เป็นวิหารเก่าแก่ ภายในเป็นที่ อำ� เภอร้องกวาง และอำ� เภอเมอื งแพร ่ เมื่อถงึ วนั ขึ้น ประดิษฐานพระเจ้าแสนหลวง ซึ่งเป็นพระพุทธรูป ๑๕ คำ่� เดือน ๖ เหนือ (เดือน ๔ ใต้) จะมีการจดั ขนาดใหญ่ปางสมาธิ สร้างเม่ือ พ.ศ. ๒๐๕๗ เป็น งานประเพณีข้ึนดอยเล็ง เพ่ือสักการะองค์พระธาตุ ศลิ ปะแบบล้านนาผสมกับสุโขทยั เป็นการระลึกถึงองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธาตุหลวงไชยช้างค�้ำ เป็นเจดีย์ศิลปะแบบ และเป็นช่วงเวลาที่ตรงกับการจัดงานประเพณีไหว้ เชียงแสน เป็นท่ีประดิษฐานพระธาตุที่น�ำมาจาก พระธาตชุ ่อแฮ เมอื งหงสาวดี การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองแพร่ใช้ทางหลวง พิพิธภัณฑ์วัดหลวงหรือพิพิธภัณฑ์เมืองแพร่ เป็น หมายเลข ๑๐๒๒ ทางไปวัดพระธาตุช่อแฮ ระยะ สถานทรี่ วบรวมพระพทุ ธรปู เกา่ แกห่ ลายองคท์ มี่ อี ายุ ทาง ๑๓ กิโลเมตร มากกวา่ ๕๐๐ ปี และโบราณวตั ถุต่าง ๆ ของจังหวดั แพร่ เช่น หบี สมบัตโิ บราณ โลงไมแ้ กะ เป็นตน้ วัดหลวง อยู่หมู่บ้านวัดหลวง ถนนค�ำลือ ซอยศรี คุ้มพระลอ มีลักษณะเป็นบ้านเรือนล้านนาโบราณ ชมุ ๑ ต�ำบลในเวียง เป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านค่เู มืองของ ๒ ชั้น ช้ันล่างของคุ้มเป็นเครือ่ งทอผา้ และลอ้ เกวียน จังหวัดแพร่ ท่ีสร้างข้ึน พ.ศ. ๑๓๗๒ พร้อมกับการ เกา่ จำ� นวนมาก สว่ นพนื้ ทช่ี นั้ บนเปน็ สถานทเี่ กบ็ ของ 12 แพร่

โบราณวตั ถุ เชน่ เตารดี ถา่ น เครอ่ื งทอฝา้ ย รม่ โบราณ วัดจากพระศีรถงึ ปลายพระบาทมีความยาว ๙ เมตร ไม้แกะสลัก ตูเ้ กบ็ ของ เป็นตน้ ลงรักปิดทองตลอดองค์ หอวัฒนธรรมจงั หวัดแพร่ สรา้ งด้วยไม้สักทอง มอี ายุ ๒๐๐ ปี เปน็ สถานทเี่ ก็บรวบรวมศลิ ปวัฒนธรรมพน้ื วัดพระบาทมิ่งเมืองวรวิหาร อยู่ถนนเจริญเมือง บ้าน เช่น หีบ สมบัตโิ บราณ ไมแ้ กะสลัก รม่ โบราณ ใกลก้ บั ศาลากลางจงั หวดั แพร่ ตำ� บลในเวยี ง เดมิ เปน็ เครื่องทอผา้ โบราณ เปน็ ต้น วัดราษฎร์ ต่อมา พ.ศ. ๒๔๙๘ ได้รับพระราชทาน พระบรมราชานญุ าตยกฐานะวดั พระบาทมงิ่ เมอื งเปน็ วัดพระนอน อยู่ถนนพระนอนเหนือ มีพระอุโบสถ พระอารามหลวงช้ันตรี ชนิดวรวิหาร วัดพระบาท เป็นแบบเชียงแสนไม่มีหน้าต่างแต่ท�ำเป็นช่องรับ มิ่งเมืองวรวิหารเกิดจากการรวมวัดโบราณ ๒ แห่ง แสงแทน ส่วนหน้าบันแกะสลักเป็นลายก้านขด เขา้ ดว้ ยกนั คอื วดั พระบาทและวดั มงิ่ เมอื ง ปจั จบุ นั อย่างงดงาม มีภาพรามเกียรต์ิประกอบ ส่วนวิหาร วัดแห่งนี้เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธโกศัยศิริชัย ตกแตง่ ชายคาดว้ ยไม้ฉลุโดยรอบ ภายในประดิษฐาน มหาศากยมนุ ี เปน็ พระคู่บา้ นคเู่ มืองของจงั หวดั แพร่ พระพทุ ธรปู ปนู ปน้ั ปางสหี ไสยาสน์ ขนาดขององคพ์ ระ และเป็นที่เก็บรักษาพระคัมภีร์ปักด้วยไหมศิลปะ วัดหลวง แพร่ 13

ผา้ หม้อฮอ่ มท่งุ โฮ้ง บ้านปา้ เหงี่ยม วัตถุอันทรงคุณค่าของจังหวัด ซึ่งตัวอักขระทุกตัว สมยั จดั เป็นประจำ� ทกุ วันเสาร์ เริม่ เวลา ๑๕.๐๐ น. อักษรในพระคัมภีร์เกิดจากการปักด้วยไหมทีละตัว เป็นตน้ ไป นอกจากน้ียังมีพระเจดีย์ม่ิงเมือง เป็นเจดีย์เก่าแก่มี รอยพระพุทธบาทจ�ำลองประดิษฐานอยู่ และเป็นท่ี วิสาหกิจชุมชนบ้านทุ่งเจริญหม้อห้อมย้อมสี ตง้ั ของมลู นธิ ยิ าขอบอนสุ รณ์ เพอื่ ระลกึ ถงึ “ยาขอบ” ธรรมชาติ อยู่หมู่บ้านทุ่งโฮ้ง ถนนยันตรกิจโกศล หรอื นายโชติ แพรพ่ นั ธ์ุ นกั เขยี นผเู้ ปน็ ทายาทเจา้ เมอื ง ต�ำบลทุ่งโฮ้ง เป็นแหล่งผลิตเสื้อม่อฮ่อมที่มีชื่อ แพร่คนสดุ ท้ายอีกด้วย เสียงของประเทศท่ีเกิดจากภูมิปัญญาท้องถ่ินจาก การเดินทาง ใช้ถนนเจริญเมืองมุ่งหน้าไปทางสี่แยก บรรพบุรุษซึ่งอพยพมาจากเมืองพวน แขวงเมือง ประตูชัย อยู่ห่างจากทางแยกประตูชัยไปทางทิศ เชียงราย สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ตะวันตกเฉียงใต้ ระยะทาง ๑๒๐ เมตร วัดอยู่ทาง ประมาณ พ.ศ. ๒๓๖๐-๒๓๘๐ โดยสบื ทอดมาหลาย ดา้ นซ้ายมือ ชั่วอายุคนและเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดแพร่ ได้ รับการคัดเลือกให้เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวโอทอปเชิง ถนนคนเดนิ กาดกองเกา่ อยถู่ นนคำ� ลอื ตำ� บลในเวยี ง หตั ถกรรม (OTOP Village Champion Handicrafts เปน็ ถนนคนเดนิ ทช่ี าวบา้ นนำ� ของกนิ ของฝากในทอ้ ง Tourism) คำ� ว่า “ม่อฮอ่ ม” เปน็ ค�ำพน้ื เมือง มาจาก ถ่ินมาวางขาย ไดแ้ ก่ อาหาร เฟอร์นิเจอร์ไม้ ขา้ วของ คำ� ว่า “หมอ้ ” คอื ภาชนะท่ใี ช้ในการบรรจนุ �้ำ และ เคร่ืองใช้ในครัวเรือน มีทั้งแบบโบราณและแบบทัน “ห้อม” เป็นพืชล้มลุกชนิดหน่ึงที่ใช้ล�ำต้นและใบมา 14 แพร่

หมักในน้�ำตามกรรมวิธีโบราณจนได้สีกรมท่าแล้ว น�ำผ้าขาวไปย้อมให้เป็นสีกรมท่า นอกจากนี้ทาง หมบู่ า้ นยงั มโี ฮมสเตยไ์ วร้ องรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว สอบถาม ขอ้ มลู ไดท้ ศี่ นู ยบ์ รกิ ารขอ้ มลู ทอ่ งเทย่ี วชมุ ชนเทศบาล ตำ� บลทุ่งโฮ้ง โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๒๔๕๘ ต่อ ๒๓, ๐๘ ๙๘๕๑ ๓๐๔๘ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองแพร่ ใช้ทางหลวง หมายเลข ๑๐๑ (สายแพร่-น่าน) ระยะทาง ๔ กิโลเมตร ศาลหลักเมืองจงั หวดั แพร่ อย่ถู นนคุ้มเดมิ ต�ำบลใน เวยี ง ในอดตี บรเิ วณนเ้ี รยี กวา่ เปน็ สะดอื เมอื ง เปน็ หลกั ใหมแ่ บบจตั รุ มขุ ตามนโยบายกระทรวงมหาดไทยเมอื่ พ.ศ. ๒๕๓๕ อยคู่ กู่ บั หลกั ศลิ าจารกึ เกา่ ทก่ี ลา่ วถงึ การ สร้างวัดศรีบุญเริง สมัยพ่อขุนรามค�ำแหงมหาราช อักษรบนศิลาจารกึ เปน็ ภาษาไทยอาหม (ปัจจบุ นั วัด นี้ไม่มีแล้วกลายเป็นท่ีต้ังเรือนจ�ำจังหวัด) ในวันท่ี ๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ศาลหลักเมอื งจังหวัดแพร่ สยามบรมราชกุมารี ทรงเสด็จวางศิลาฤกษ์ และใน วันท่ี ๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๓๗ สมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ ัว เวลาราชการ สอบถามข้อมลู ได้ทศี่ ูนยฝ์ ึกอบรมท่ี ๑ แพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๑ ๑๐๔๘ มหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลที่ บา้ นประทับใจ หรือ บ้านเสารอ้ ยตน้ อยหู่ มทู่ ่ี ๑๓ ๑๐ เสด็จเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดศาลหลักเมือง ต�ำบลป่าแมต ไปตามทางหลวงหมายเลข ๑๐๒๓ จังหวดั แพร่ (สายแพร่-ลอง) สร้างเม่ือ พ.ศ. ๒๕๑๙ เป็นบ้าน พิพิธภัณฑ์ไม้สัก อยู่ในบริเวณศูนย์ฝึกอบรมท่ี ๑ ทที่ ำ� การเชอ่ื มตอ่ บา้ นไมส้ กั ทง้ั ๙ หลงั เขา้ ดว้ ยกนั โดย ใกลศ้ าลหลกั เมอื งจงั หวดั แพร่ ใชอ้ าคารทท่ี ำ� การหลงั ใชไ้ มส้ ักท่อนใหญเ่ ปน็ เสาบา้ น รวม ๑๓๐ ต้น แตล่ ะ เก่าของบรษิ ทั อสี ต์เอเชียติก จ�ำกดั จ�ำนวน ๓ หลงั เสามอี ายปุ ระมาณ ๓๐๐ ปี ตวั บา้ นเปน็ แบบทรงไทย และเคยเป็นท่ีต้ังของโรงเรียนป่าไม้จังหวัดแพร่เดิม ประยุกต์ บนพน้ื ท่ี ประมาณ ๑ ไร่เศษ เคร่อื งประดับ กรมป่าไม้เป็นสถานที่รวบรวมความรู้ประวัติศาสตร์ และของตกแต่งบ้านท้ังหมดล้วนท�ำมาจากไม้สัก เก่ียวกับการท�ำไม้และไม้สัก มีศิลปะหัตถกรรม ส่ิง เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. ประดิษฐ์ รปู ภาพ ตลอดจนเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ ค่าเขา้ ชม คนไทย ๔๐ บาท ชาวต่างชาติ ๑๐๐ บาท ที่เก่ียวกับเร่ืองไม้สัก โดยเปิดให้เข้าชมในวันและ สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๕๔๕๑ ๑๐๐๘, ๐๘ ๕๐๓๗ ๖๙๙๘, ๐๘ ๙๘๕๑ ๒๙๘๑ แพร่ 15

บ้านประทบั ใจ หรอื บ้านเสารอ้ ยต้น คุ้มวงศ์บรุ ี อยถู่ นนค�ำลือ (ถนนหลงั จวนผวู้ า่ สแ่ี ยก เถาวห์ รือลาย “ขนมปังขงิ ” อย่ทู ่ัวตัวอาคาร สว่ นท่ี พระนอนเหนอื ) สรา้ งเมอื่ พ.ศ. ๒๔๔๐ ช่างท่ีสร้าง หน้าจ่ัว ชายคา ระเบียง ช่องลม ชายน�้ำ หน้าต่าง บ้านหลังน้ีมาจากเมืองกวางตุ้ง ประเทศสาธารณรัฐ และประตู ซงึ่ ได้รับความนยิ มในสมัยรัชกาลที่ ๕ ที่ ประชาชนจีน สร้างข้ึนเพื่อเป็นของก�ำนัลในการเสก ประตูด้านหน้ามีปูนปั้นรูปแพะซ่ึงเป็นตัวแทนของ สมรสระหวา่ งเจา้ พรหมวงศพ์ ระถาง หรือหลวงพงษ์ หลวงพงษ์พิบูลย์และแม่เจ้าสุนันทาที่เกิดในปีแพะ พิบูลย์ ผู้สืบเชื้อสายจากอดีตเจ้าหลวงนครแพร่และ ตอ่ มามกี ารซ่อมแซมแต่ลวดลายแกะสลักยงั เป็นของ เจ้าสุนันทา วงศบ์ ุรี ธดิ าเจา้ บรุ ี (พระยาบรุ ีรัตน)์ และ เดิม ภายในตกแต่งด้วยส่ิงของเครื่องใช้เก่าแก่ของ ใช้เป็นเรือนหอในพิธีเสกสมรสอีกด้วย ลักษณะเป็น ตระกลู ท่ีสืบทอดกันมาหลายชั่วอายคุ น ไดแ้ ก่ เครอ่ื ง บ้านไม้สักสองชั้นแบบยุโรปประยุกต์สีชมพูอ่อนซึ่ง เรือน เครื่องเงิน เครือ่ งปน้ั ดินเผา เอกสารส�ำคัญ เช่น เปน็ สแี ต่ดง้ั เดิม ฐานเป็นอฐิ และซเี มนตส์ งู จากพ้ืน ๑ เอกสารการซอื้ ขายทาสท่มี ีอายกุ วา่ ๑๐๐ ปี เอกสาร เมตร หลังคาสองช้ันมีช่องระบายลมระหว่างชั้นทั้ง การสัมปทานป่าไม้ ต๋ัวรูปพรรณช้าง ต๋ัวรูปพรรณ สองเพือ่ เพิม่ การไหลเวยี นของอากาศ เน่ืองจากบา้ น ววั เป็นต้น หันหน้าเข้าทางทิศตะวันตกเฉียงใต้จึงมีลมพัดเย็น ในฤดรู อ้ น บ้านเป็นทรงปั้นหยา ๒ ช้นั มเี พดานสงู คมุ้ วงศบ์ รุ ี ไดร้ บั รางวลั อนรุ กั ษด์ เี ดน่ เมอื่ พ.ศ. ๒๕๓๖ หลงั คาสงู มจี ดุ เดน่ อยทู่ ลี่ วดลายไมแ้ กะสลกั ลายเครอื จากสมาคมสถาปนกิ สยามในพระบรมราชปู ถัมภ์ ยัง ใชเ้ ปน็ สถานทถี่ า่ ยทำ� ภาพยนตรห์ ลายเรอ่ื งและตพี มิ พ์ 16 แพร่

คุ้มวงศบ์ รุ ี ในหนังสือต่าง ๆ นอกจากนี้มีการรับจัดงานเลี้ยง ของหลวงพงษ์พิบลู ยแ์ ละแม่เจา้ สนุ นั ทาวงศบ์ ุรี เปน็ ขันโตกส�ำหรับชาวไทยและชาวต่างชาติท่ีมาเป็นหมู่ ผู้อุปถัมภ์วัดแห่งนี้และได้รับวิสุงคามสีมา เม่ือ พ.ศ. คณะ ต้องติดต่อจองล่วงหน้า เปิดให้เข้าชมทุกวัน ๒๔๙๙ เวลา ๐๙.๐๐-๑๗.๐๐ น. คา่ เขา้ ชม ๓๐ บาท สอบถาม ขอ้ มูล โทร. ๐ ๕๔๖๒ ๐๑๕๓ ภายในอโุ บสถเปน็ ทป่ี ระดษิ ฐานพระเจา้ แสนสขุ เปน็ พระประทานปางมารวชิ ยั อายรุ าว ๕๖๘ ปี เสนาสนะ บริเวณวัดมีส่ิงท่ีส�ำคัญ เช่น พระปางไสยาสน์ริม วัดพงษ์สนุ ันท์ อยบู่ ้านพงษ์สุนนั ท์ ถนนคำ� ลือ ต�ำบล ก�ำแพงเป็นเอกลักษณ์ของวัด พระเจ้าแสนสุข ในเวียง ไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจนว่าสร้างเมื่อใด ซ้มุ ประตมู งคล ๑๙ ยอด เปน็ ตน้ วิหารแก้วองค์พระ เดิมชื่อ วัดปงสนุก มีบันทึกว่า พ.ศ. ๒๔๗๒ ผนัง ธาตุเจดยี ์ ๑๐๘ ยอด เป็นวหิ ารสีขาวท้งั หลงั มคี วาม วหิ ารไดพ้ งั ทลายลงเพราะเกดิ ไฟไหมแ้ ละนำ�้ ทว่ ม ทำ� หมายทางพทุ ธศาสนา คือ เปน็ การบูชาพระพทุ ธคุณ สงั ฆกรรมไมไ่ ด้หลายปี หลวงพงษ์พิบูลย์ (พรหมวงศ์ โดยวิหารหลังนี้มีพระธาตุเจดีย์ท้ังหมด ๑๐๘ องค์ พระถาง) และเจ้าสุนันทา เป็นผู้น�ำในการก่อสร้าง ล้อมรอบด้วยก�ำแพงลูกแก้วทั้งหมด ๑๐๘ ลูก เม่ือ วหิ ารใหม่ และ พระมหาโกศลอคฺควีโร ไดเ้ ปลีย่ นชอื่ มองลูกแก้วสามารถเห็นวิหารแก้วองค์พระธาตุเจดีย์ ใหม่ดังปัจจุบันน้ี และได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์จาก ๑๐๘ ยอด กลับหัวที่สวยงามและน่าอัศจรรย์มาก เจ้าไข่มุกร่วมกับเจ้าทองด้วง วงษ์บุรี บุตรบุญธรรม ภายในวิหารมีพระสุรัสวดีประทานพรเป็นพระพุทธ แพร่ 17

วัดสระบอ่ แกว้ รูปองค์ใหญ่ และองค์เล็กท่ีท�ำจากไม้ขนุนทั้งองค์ มี เคร่ืองงามวิจิตร วัดแห่งนี้เป็นที่จ�ำพรรษาของพระ ภาพจิตรกรรมฝาผนังเกี่ยวกับพระพุทธรูปในจังหวัด สงฆ์เมียนมาท่ีเดินทางเข้ามาศึกษาพระธรรมวินัยใน แพร่ ปีนักษัตร เป็นต้น ส่วนในองค์พระธาตุเจดีย์ ประเทศไทย นอกจากน้ียังมีพระอุปคุต พระพุทธ บรรจุพระสกุลด�ำคูณเป็นแสนๆ องค์ มีเจดีย์บรรจุ รูปที่ชาวล้านนานับถืออีกด้วย ทุกวันพุธท่ีตรงกับ พระบรมสารีริกธาตุ ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ของทุก วันขึ้น ๑๕ ค�่ำ จะจัดให้มีงานประเพณีตักบาตร ปี จะมีประเพณงี านสรงน้�ำพระบรมสารีรกิ ธาตุ และ พระอุปคุตเที่ยงคืนหรือในคืน “วันเป็งปุ๊ด” งานไหวส้ าพระธาตพุ งษส์ ุนนั ทม์ งคล (ภาษาเหนือ) หรือวัน “เพ็ญพุธ” (คืนวันอังคารข้ึน ๑๔ คำ�่ ตอ่ เช้าวนั พุธขึ้น ๑๕ ค�่ำ) อกี ด้วย สอบถาม วัดสระบอ่ แก้ว อยถู่ นนน้�ำ (ริมคเู มือง) ต�ำบลในเวียง ขอ้ มูล โทร. ๐ ๕๔๕๑ ๑๑๒๘ สร้างเมือ่ พ.ศ. ๒๔๑๙ ในรัชกาลที่ ๕ เดิมช่ือ วดั จองกลาง มศี าลาการเปรียญ โบสถ์ และเจดยี ์ เป็น วดั จอมสวรรค์ อยถู่ นนยนั ตรกจิ โกศล ตำ� บลทงุ่ กวาว ศิลปะแบบเมียนมาท่สี วยงาม และมพี ระพทุ ธรูปหนิ ห่างจากศาลากลางจังหวัด ๑ กิโลเมตร สร้างเม่ือ อ่อนสีขาวหรือหยกขาว พุทธศิลป์แบบเมียนมาทรง พ.ศ. ๒๔๓๗ ในสมัยรัชกาลท่ี ๕ โดยชาวเงี้ยวท่ี 18 แพร่

มีถ่ินฐานอยู่ในเมียนมาเดินทางมาค้าขายท่ีเมือง กระจกสี โบราณวตั ถุภายในวดั ได้แก่ หลวงพ่อสาน แพร่ เมื่อเกิดเหตุการณ์เง้ียวปล้นเมืองแพร่ จึงถูก เป็นพระพุทธรูปท่ีสร้างจากไม้ไผ่สานเป็นองค์ลงรัก ปล่อยให้ทรุดโทรม ต่อมาได้รับการบูรณะจากชาว ปิดทอง พระพุทธรูปงาชา้ ง เปน็ ศิลปะแบบเมียนมา ไทยใหญ่ จึงเป็นวัดไทยใหญ่ท่ีมีสถาปัตยกรรมแบบ คัมภีร์งาช้างหรือคัมภีร์ปาติโมกข์ ที่น�ำงาช้างมาบด เมียนมา หลังคาซ้อนลดหลั่นเป็นช้ันประดับประดา แล้วอัดเป็นแผ่นบาง ๆ เขียนลงรักแดงจารึกเป็น ลวดลายฉลุ อารามเป็นไมส้ กั ใช้เป็นทั้งโบสถ์ วิหาร อักษรเมียนมา และยังมีบุษบกท่ีมีลวดลายวิจิตร และกุฏิ ภายในอารามแสดงให้เห็นฝีมือการตกแต่ง งดงามประดิษฐานพระพุทธรูปหินอ่อน เปิดให้ อย่างวิจิตรบรรจง เพดาน และเสาฉลุไม้ ประดับ เขา้ ชมทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๖.๓๐ น. สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐๘ ๑๙๕๑ ๖๑๐๓ ปวรัดาจสอามทสเมวือรงรทค์ี แพร่ 19

วนอทุ ยานแพะเมืองผี วนอุทยานแพะเมืองผี อยู่ต�ำบลน�้ำช�ำ เกิดจาก ส�ำนักบริหารจัดการในพ้ืนท่ีอนุรักษ์ท่ี ๑๓ (แพร่) สภาพภูมิประเทศท่ีเป็นดินและหินทรายถูกกัดเซาะ โทร. ๐ ๕๓๕๑ ๑๑๖๒ หรือฝ่ายจัดการวนอุทยาน ตามธรรมชาติมีรปู ร่างลักษณะตา่ ง ๆ เช่น ดอกเห็ด สำ� นักอทุ ยานแหง่ ชาติ กรมอุทยานแห่งชาติ สตั วป์ ่า หน้าผา เปน็ ตน้ ทด่ี ูแลว้ แปลกตาเรน้ ลับและนา่ กลวั และพนั ธ์พุ ชื กรงุ เทพฯ โทร. ๐ ๒๕๖๑ ๔๒๙๒-๓ ตอ่ ชอ่ื “แพะเมืองผ”ี นา่ จะมาจากภาษาพน้ื เมอื ง คำ� ว่า ๗๑๙ ในวนั และเวลาราชการ สอบถามข้อมลู โทร. ๐ “แพะ” แปลวา่ “ปา่ ละเมาะ” สว่ นค�ำว่า “เมอื งผ”ี ๕๔๖๒ ๖๗๗๐ แปลว่า “เงียบเหงาวังเวง” ประกาศเป็นวนอุทยาน การเดินทาง ใชท้ างหลวงหมายเลข ๑๐๑ (สายแพร-่ เม่อื วันท่ี ๒ มีนาคม ๒๕๒๔ ไมม่ ที ีพ่ ักนกั ทอ่ งเทย่ี ว น่าน) ระยะทาง ๙ กโิ ลเมตร พบทางแยกเลี้ยวขวา ต้องน�ำเต็นท์มาเอง และต้องขออนุญาตโดยตรงที่ เข้าไปตามทางหลวงชนบทหมายเลข ๔๐๑๑ ระยะ ทางประมาณ ๒ กิโลเมตร ถงึ วนอุทยานแพะเมอื งผี 20 แพร่

พิพิธภัณฑ์เมืองแพร่คุ้มเจ้าหลวง อยู่ถนนคุ้มเดิม เสาเพอ่ื ทำ� ฐานรองรบั หลงั คา ดา้ นตวั หลงั คามงุ ดว้ ยไม้ ต�ำบลในเวียง ตรงข้ามโรงเรียนนารีรัตน์ ด้านหลัง ท่เี รยี กว่า “ไมแ้ ปน้ เกล็ด” สว่ นหลังคามีลกั ษณะเปน็ พพิ ธิ ภณั ฑเ์ ปน็ จวนผวู้ า่ ราชการจงั หวดั แพรใ่ นปจั จบุ นั แบบทรงปั้นหยามีมุขสี่เหล่ียมยื่นออกมาไม่มีหน้าจั่ว พิพิธภัณฑ์แห่งนี้สร้างขึ้นเม่ือ พ.ศ. ๒๔๓๕ โดยเจ้า ตวั อาคารโอโ่ ถงมปี ระตูหน้าตา่ งท้งั หมด ๗๒ บาน มี พิริยเทพวงศ์อุดร เจ้าหลวงเมืองแพร่คนสุดท้าย ความงดงามดว้ ยลวดลายฉลไุ มอ้ ยดู่ า้ นบนปน้ั ลมและ พพิ ธิ ภณั ฑแ์ หง่ นส้ี รา้ งจากฝมี อื ชา่ งชาวจนี และชา่ งพน้ื ชายคานำ�้ สว่ นรอบตวั อาคารประดบั ดว้ ยลวดลายไม้ บา้ น สถาปตั ยกรรมไทยผสมยโุ รป เปน็ ทรงขนมปงั ขงิ แกะฉล ุ โดยแตล่ ะชนั้ จะมกี ารจดั แสดงทแี่ ตกตา่ งกนั ทนี่ ยิ มในสมยั รชั กาลที่ ๕ สรา้ งดว้ ยอฐิ ถอื ปนู ทง้ั ๒ ชนั้ ไป คือ ช้ันบน นกั ทอ่ งเท่ยี วสามารถเข้าไปนมสั การ ไมม่ กี ารฝงั เสาเขม็ แตใ่ ชไ้ มซ้ งุ ทอ่ นเปน็ ไมเ้ นอ้ื แขง็ เชน่ พระบรมสารรี กิ ธาตุ และสกั การะรปู ปน้ั ของเจา้ หลวง ไมป้ ระดู่ ไมแ้ กน่ ไมแ้ ดง เปน็ ตน้ และใชไ้ มเ้ นอื้ แขง็ เปน็ พริ ยิ ะเทพวงศ์ นอกจากนี้ ยงั มกี ารจำ� ลองหอ้ งบรรทม แพร่ 21

พิพธิ ภณั ฑเ์ มอื งแพรค่ ุ้มเจ้าหลวง ของเจ้าหลวงเมืองแพร่ในอดีต ช้ันล่างเป็นห้องจัด สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินนี าถ เมือ่ ครั้งเสด็จ แสดงมรดกภูมิปัญญาท้องถิ่นของเมืองแพร่ ข้าว เยี่ยมราษฎรจังหวัดแพร่ ระหว่างวันท่ี ๑๕-๑๗ ของเคร่ืองใช้ตามธรรมเนียมประเพณี เจ้านายฝ่าย มนี าคม ๒๕๐๑ และอีกหลายพระองค์ เหนือ ห้องว่าราชการของเจา้ หลวงเมอื งแพรใ่ นอดีต อาคารแหง่ นไี้ ดร้ บั พระราชทานรางวลั สถาปตั ยกรรม ห้องแสดงประวัติเจ้าหลวงพิริยะเทพวงศ์และบุคคล ดีเด่น ประเภทอาคารสถาบันและสาธารณะ จาก ที่เก่ียวข้อง ประวัติของจังหวัดแพร่ในอดีต และชั้น สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี ใต้ดิน แบง่ ออกเปน็ สามห้อง หอ้ งปกี ซ้ายเป็นท่คี มุ ขัง จังหวัดแพร่ประกาศให้พิพิธภัณฑ์เมืองแพร่คุ้ม ทาส หอ้ งปกี ขวาใชเ้ ปน็ ทค่ี มุ ขงั ผมู้ คี วามผดิ ขนั้ ลหโุ ทษ เจ้าหลวง เป็นสถานที่ศึกษาด้านประวัติศาสตร์และ หอ้ งทงั้ สองมชี อ่ งพอใหแ้ สงสอ่ งเขา้ ไปไดบ้ า้ ง สว่ นหอ้ ง เป็นแหล่งเรียนรู้ทางศาสนา ศิลปวัฒนธรรมของ ตรงกลางเปน็ หอ้ งทบึ ไมม่ แี สงสวา่ งใชเ้ ปน็ ทค่ี มุ ขงั ทาส จงั หวัดแพร่ สว่ นในวันเสารแ์ ละวนั อาทิตย์ องคก์ าร บรวิ าร และนกั โทษท่ีทำ� ความผดิ รา้ ยแรง บริหารส่วนจังหวัดแพร่ ใช้เป็นสถานท่ีจัดอบรม คมุ้ แหง่ นเี้ คยใชเ้ ปน็ ทป่ี ระทบั แรมของพระบาทสมเดจ็ โครงการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้อง พระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช รชั กาลท่ี ๙ และ ถ่ินแก่เยาวชนที่สนใจฟรี เปิดให้เข้าชมฟรีทุกวัน 22 แพร่

เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๓๐ น. หากเข้าชมเป็นหมู่คณะ ๑ สัปดาห์ เปดิ ให้เข้าชมเฉพาะวันและเวลาราชการ ตอ้ งตดิ ตอ่ ลว่ งหน้า สอบถามข้อมูลไดท้ สี่ �ำนักงานค้มุ สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๕๔๕๕ ๖๕๒๖, ๐๘ ๑๗๖๔ เจ้าหลวง โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๔๑๕๘ ๕๘๘๒ การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอเมืองแพร่ ไปทาง อนุสาวรีย์พระยาไชยบูรณ์ พระยาไชยบูรณ์ หรือ ทิศเหนือตามคลองส่งน้�ำชลประทานฝั่งขวาระยะ นายทองอยู่ สุวรรณบาตร เป็นข้าหลวงเมืองแพร่ ทาง ๒๐ กิโลเมตร เดิมเป็นชาวอุตรดิตถ์ เข้ารับราชการระหว่าง พ.ศ. ๒๔๔๐-๒๔๔๕ และเม่ือ พ.ศ. ๒๔๔๕ กลมุ่ เงยี้ วเมือง บ้านวิชัยราชา หรือ คุ้มวิชัยราชา อยู่ใกล้วัด แพร่ก่อการกบฏท่านถูกฆ่าเนื่องจากไม่ยอมยกเมือง ศรีบุญเรือง ถนนวิชัยราชา เป็นเรือนไม้ผสมแบบ แพรใ่ หแ้ กก่ ลมุ่ กบฏ พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ ม นิ ล า กั บ เรื อ น ข น ม ป ั ง ขิ ง มี ลั ก ษ ณ ะ แ บ บ เจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี ๕ ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ส่งกอง สถาปัตยกรรมล้านนาใช้เสาไม้ ขนาด ๘x๘ น้ิว ทหารมาปราบกลุ่มเงี้ยว และเลื่อนบรรดาศักดิ์ให้ โครงสร้างบ้านรองรับน้�ำหนักตามแบบภูมิปัญญา พระยาไชยบูรณ์เป็น พระยาราชฤทธานนท์พหลพล ของชาวเมอื งแพร่ ในยคุ สมยั กอ่ นตกแตง่ ด้วยไมล้ าย ภักดี จังหวัดแพร่จัดพิธีวางพวงมาลาสดุดีวีรกรรม ฉลุลายท่ัวท้ังจ่ัวบ้าน บังลม ระเบียง ตลอดจนไม้ พระยาไชยบรู ณ์ ในวนั ท่ี ๒๕ กรกฎาคมของทกุ ปี เพอื่ ช่องลมเหนือบานประตูและหน้าต่าง สันนิษฐานว่า ระลกึ และสดุดีวีรกรรมพระยาไชยบรู ณ์ สรา้ งกอ่ น พ.ศ. ๒๔๓๔ โดยเจา้ หนานขนั ต ิ (ตน้ ตระกลู การเดนิ ทาง จากศาลากลางจงั หวดั แพร ่ ใชท้ างหลวง แสนสิรพิ ันธ์)ุ บตุ รเจา้ แสนเสมอใจเครือญาตขิ องเจ้า หมายเลข ๑๐๑ ระยะทาง ๔ กโิ ลเมตร พบอนสุ าวรยี ์ นอ้ ยเทพวงศ์ เจา้ หลวงองคส์ ุดท้ายของเมืองแพร่ ใน พระยาไชยบูรณต์ ัง้ อยตู่ ดิ กับรมิ ทาง ช่วงท่ีกลุ่มเงี๊ยวปล้นเมืองแพร่ เจ้าหนานขันติ ขณะ นนั้ ดำ� รงตำ� แหนง่ ดแู ลคลงั เมอื งแพรไ่ ดช้ ว่ ยขา้ ราชการ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแพร่ อยู่หมู่ท่ี ๕ ที่ถูกกลุ่มเงี๊ยวตามล่าพาข้ึนไปซ่อนบนเพดานบ้าน ตำ� บลวังหงส์ บรเิ วณป่าสงวนแหง่ ชาตหิ ว้ ยเบยี้ เป็น หลังน้ีอยู่หลายวันจนปลอดภัย ต่อมาภายหลังท่าน โครงการสถานีทดลองพืชสวนแพร่ เพื่อเป็นแปลง ได้รับพระราชทานบรรดาศักด์ิเป็นหลวงวิชัยราชา ทดสอบและคดั เลอื กไมผ้ ลพนั ธด์ุ ี ถา่ ยทอดเทคโนโลยี ซ่ึงเป็นช่ือของถนนที่ผ่านหน้าบ้านของท่านใน ด้านการท�ำสวนผลไม้ พืชผักและไม้ดอกไม้ประดับ ปัจจบุ ัน แก่เกษตรกรในภาคเหนือ นอกจากน้ียังมีงานวิจัย ส�ำรวจรวบรวมพันธุ์พืชตระกูลส้ม ศึกษาการปลูก พิพิธภัณฑ์เสรีไทย อยู่ด้านหลังของโรงแรมภราดร สม้ เขยี วหวานบนตน้ ตอตา่ งชนดิ ในดนิ ชดุ ตา่ ง ๆ และ ถนนยนั ตรกจิ โกศล กอ่ ตง้ั ข้นึ เม่ือ พ.ศ. ๒๕๕๐ โดย งานวจิ ยั อ่ืน ๆ นายภุชงค์ กันทาธรรม บตุ รชายของนายทอง กนั ทา ธรรม อดตี หวั หนา้ เสรไี ทยสายแพรเ่ พอ่ื เปน็ การแสดง กิจกรรมการท่องเท่ียวเชิงเกษตร ได้แก่ การร่วม ความเคารพต่อบรรพบุรุษ ผู้กล้าหาญของเมืองแพร่ กิจกรรมเก็บผลผลิตทางการเกษตรตามฤดูกาล (ผล และเพื่อแสดงเร่ืองราวในอดีตที่ส�ำคัญของชาวแพร่ ไม้/ไม้ดอก) นักท่องเที่ยวท่ีสนใจควรติดต่อล่วงหน้า ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ การเสียสละที่ย่ิงใหญ่เพื่อชาติ แพร่ 23

บา้ นนาตอง แสดงถงึ ความสมคั รสมานสามคั คี ความรว่ มมอื รว่ มใจ ทางไป-กลบั ภายในหมบู่ า้ นมสี ถานทท่ี อ่ งเทย่ี ว ไดแ้ ก่ เพ่ือประเทศชาติ ขบวนการเสรีไทยในภาคเหนือมี ถ้�ำปู่ปันตาหมี เป็นแหล่งความรู้ทางโบราณคดี ศูนยก์ ลางอยู่ที่เมืองแพร่ มนี ายปรดี ี พนมยงค์ และ เน่ืองจากขุดพบโครงกระดูกอายุหลายร้อยปี และ นายทอง กันทาธรรม เป็นหัวแรงหลักในการดำ� เนนิ ของใช้ท่ีท�ำจากหิน และได้น�ำไปเก็บไว้ที่พิพิธภัณฑ์ งานปฏิบัติการคร้ังแรก เมื่อเดือนกันยายน พ.ศ. บ้านนาตอง ภายในถ�้ำยังมีกองหินย้อยอยู่ด้านหลัง ๒๔๘๗ และไดก้ ำ� หนดใหว้ นั ท่ี ๑๖ สงิ หาคม ของทกุ ปี พระพทุ ธรูปอีกด้วย เปน็ วนั ทร่ี ะลกึ ถงึ วรี กรรมกชู้ าตขิ องขบวนการเสรไี ทย ถ้�ำพระ อยู่ติดกับถ้�ำปู่ปันตาหมี ปากถ้�ำอยู่สูงกว่า ส�ำหรับพิพิธภัณฑ์เสรีไทยแพร่น้ัน เปิดให้เข้าชมฟรี ปากถ้�ำปู่ปันตาหมี ภายในถ้�ำเป็นที่ประดิษฐานของ ทกุ วนั หากเขา้ ชมเปน็ หมคู่ ณะสามารถตดิ ตอ่ ลว่ งหนา้ พระพุทธรูป และมโี พรง ๒ โพรง ทีส่ ามารถผ่านออก จะมีวิทยากรบรรยายให้ความรู้ ภายในพิพิธภัณฑ ์ ไปไดท้ �ำใหภ้ ายในถำ้� คอ่ นขา้ งสว่าง มีรูปภาพ ข้อมูลขบวนการเสรีไทย นอกจากน้ียัง พิพิธภัณฑ์บ้านนาตอง เกิดจากความร่วมมือกันใน มีการจ�ำหน่ายของที่ระลึกประเภทเสื้อ แก้วกาแฟ การจดั การเรยี นรโู้ บราณคดขี องชมุ ชน ระหวา่ งชมุ ชน พวงกุญแจ ส�ำหรบั ผู้ท่ีสนใจอกี ด้วย บ้านนาตอง SPAFA และกรมศิลปากร และต่อมา พ.ศ. ๒๕๔๘ มีการจัดแสดงโครงกระดูก “นาตอง บา้ นนาตอง อยหู่ ม่ทู ี่ ๙ ต�ำบลชอ่ แฮ เปน็ แอง่ ทีร่ าบ แมน” ท่ีค่อนข้างสมบูรณ์ได้รับการยืนยันจากศูนย์ กลางขุนเขาท่ีโอบล้อมด้วยป่าเขียว นักท่องเที่ยว ภมู ภิ าคโบราณคดแี ละวจิ ติ รศลิ ป์ (SPAFA : SEAMEO สามารถมาเท่ียวได้ทั้งแบบโฮมสเตย์และแบบเดิน Regional Centre for Archaeology and Fine 24 แพร่

Arts) ว่ามีอายุเก่าแกร่ าว ๔,๕๐๐ ปี ชน้ิ ส่วนเครือ่ ง รมิ ห้วยทเี่ ย็นและช่มุ ช้ืนมีถ่ินกำ� เนดิ บริเวณรอยตอ่ ๓ มือที่ท�ำจากหินและวัตถุโบราณที่ขุดค้นพบจากถ�้ำ ประเทศ คอื ภาคเหนือของประเทศไทย ภาคตะวนั บ้านนาตองหรอื ถ้�ำปปู่ ันตาหยี และถ�้ำอ่ืน ๆ ออกของสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา และทาง ตอนใต้ของประเทศจีน เต่าปูลูจะอาศัยอยู่ในเฉพาะ นอกจากนี้บ้านนาตองยังเป็นแหล่งอาศัยของ “เต่า พ้ืนท่ีที่มีแหล่งอาหารอุดมสมบูรณ์และน้�ำสะอาด ปูลู” เป็นเต่าขนาดเล็กแต่มีหัวใหญ่จึงไม่สามารถ เทา่ น้ัน ปัจจบุ ันเตา่ ปูลูใกล้จะสูญพันธ์ุแลว้ สอบถาม หดหวั เขา้ ไปในกระดองได้ ปากงุ้มคลา้ ยปากนกแกว้ ขอ้ มลู ไดท้ ี่ ชมรมการทอ่ งเทย่ี วเชงิ อนรุ กั ษบ์ า้ นนาตอง กระดองแขง็ สนี ำ้� ตาลแกมแดง ลำ� ตวั สเี หลอื ง หางยาว โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๙๐๖๐-๑ กว่ากระดองมีลักษณะเป็นข้อปล้องส่ีเหลี่ยม เรียง ต่อกันอุ้งเท้ามีเล็บและหางช่วยค้�ำยัน สามารถปีน ป่ายต้นไม้และเดินข้ึนเขาได้ เมื่อโตเต็มวัยมีขนาด จินเจอร์เบรด เฮาส์ แกลเลอรี อยู่ถนนเจริญเมือง ความยาว ๒๐ เซนตเิ มตร นำ้� หนกั ประมาณ ๕๐๐ กรมั ตำ� บลในเวยี ง เปน็ อาคาร ๒ ชน้ั ชน้ั ลา่ ง เปน็ รา้ นกาแฟ วางไขป่ ลายเดอื นเมษายน ครงั้ ละ ๓-๔ ฟอง ลกู เตา่ ร้านอาหาร และขายของที่ระลึก ส่วนช้ันบน แบ่ง จะมขี อบกระดองคลา้ ยฟนั เลอื่ ยชอบอาศยั อยบู่ รเิ วณ เปน็ ๒ ส่วน ส่วนท่ี ๑ เป็นอารต์ แกลเลอรี จดั แสดง เต่าปลู ู บ้านนาตอง แพร่ 25

น�้ำตกเชิงทอง งานศิลปะภาพวาดนานาชนิด ศิลปะไทยร่วมสมัยท่ี เทศบาล ๑ แล้วเลี้ยวซ้ายไปตามถนนรอบเมือง สะทอ้ นสงั คมและชวี ติ ในแงม่ ุมตา่ ง ๆ และสว่ นท่ี ๒ ระยะทาง ๒๐๐ เมตร พิพธิ ภัณฑบ์ า้ นเทพอย่ซู า้ ยมอื จดั เปน็ หอ้ งพกั ไวใ้ หบ้ รกิ ารแกน่ กั ทอ่ งเทยี่ ว สอบถาม ข้อมลู โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๓๖๗๑, ๐๘ ๑๕๓๕ ๔๐๓๑ อ่างเก็บน�้ำแม่สาย อยู่หมู่ที่ ๙ บ้านสันกลาง ต�ำบลป่าแดง เป็นหน่ึงในโครงการอันเน่ืองมาจาก พิพิธภัณฑ์บ้านเทพ อยู่ถนนเทศบาล ๒ ตรงข้าม พระราชดำ� รภิ าคเหนอื ในพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทร- กับก�ำแพงเมืองเก่าด้านหลังเรือนจ�ำ ต�ำบลในเวียง มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช รัชกาลท่ี ๙ ลกั ษณะเปน็ เขื่อน เปน็ พพิ ธิ ภณั ฑเ์ อกชนของครอบครวั เหลอื งอทุ ยั ศลิ ป์ ดนิ ความสงู ๓๒ เมตร ความยาวสนั เขอ่ื น ๒๔๕ เมตร เป็นสถานที่จัดแสดงการเก็บสะสมข้าวของเคร่ืองใช ้ และความกว้าง ๘ เมตร เป็นแหล่งกักเก็บน้�ำดบิ เพื่อ ต่าง ๆ มากมายกว่า ๔๐ ปี เปิดให้คนภายนอกได้ ใช้ประโยชน์ทางการเกษตรของอ�ำเภอเมืองและ เข้าชม และมีวิทยากรบรรยายให้ความรู้ เปิดทุกวัน อ�ำเภอสูงเม่น อีกทั้งใช้เป็นแหล่งน�้ำดิบเพื่อผลิตเป็น เวลา ๐๙.๐๐-๑๗.๐๐ น. ค่าเข้าชม ผใู้ หญ่ ๕๐ บาท น้�ำประปาของประปาสุขาภิบาลช่อแฮ ซึ่งเหมาะ เดก็ ๓๐ บาท สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐๘ ๗๙๘๗ ๑๑๖๔ แก่การเที่ยวชมบรรยากาศบนสันเข่ือนท่ีมีเทือกเขา การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอเมืองแพร่ เล้ียว ทอดตวั โอบลอ้ มพนื้ นำ�้ สวยงามมาก เปดิ ใหเ้ ขา้ ทกุ วนั ขวาข้างส�ำนักงานเทศบาลเมืองแพร่ไปทางถนน เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. 26 แพร่

การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอเมืองแพร่ ใช้ อิทธิพลเหนือล้านนา เพ่ือจะพลิกฟื้นอารยธรรม ทางหลวงหมายเลข ๑๐๒๒ ระยะทาง ๑๓ กโิ ลเมตร ล้านนาให้กลับมามีบทบาทในการพัฒนาบ้านเมือง (หากมาจากพระธาตุชอ่ แฮ ระยะทาง ๓ กิโลเมตร) และค�้ำชูพระพุทธศาสนา จากหลักฐานตามประวัติ ของครบู ากญั จนอรญั ญวาสมี หาเถรซง่ึ เปน็ เจา้ อาวาส น�้ำตกเชิงทอง เป็นน�้ำตกขนาดเล็ก อยู่ในเขตพ้ืนท่ี ในระหวา่ ง พ.ศ. ๒๓๓๒-๒๔๐๙ พบวา่ มวี ัดสงู เม่น อุทยานแห่งชาติล�ำน้�ำน่าน มีน�้ำใสไหลเย็นตลอดทั้ง มาก่อนหน้านั้นนานแล้ว ส่ิงส�ำคัญภายในวัดสูงเม่น ปีมีหาดหินทรายและแอ่งน�้ำสามารถลงเล่นน้�ำได้ ได้แก่ พระอุโบสถเก่าแก่แบบศิลปะแบบล้านนา มี บรรยากาศโดยรอบนำ�้ ตกยงั คงเปน็ ปา่ ทอ่ี ดุ มสมบรู ณ์ เสาจำ� นวน ๑๖ ตน้ ลงรกั สดี ำ� ทเี่ ขยี นวาดลวดลายเถา สายนำ้� ตกทง้ิ ตวั ผา่ นโขดหนิ ใหญน่ อ้ ยเปน็ ชน้ั ๆ เปดิ ให้ สีทอง เสาแตล่ ะต้นจะมลี วดลายแตกตา่ งกนั เพดาน เขา้ ชมเวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๐๐ น. อุโบสถเขียนลวดลายศิลปะแบบเมียนมาดูสวยงาม การเดนิ ทาง จากพระธาตชุ อ่ แฮ ใชท้ างหลวงหมายเลข หลังคามุงด้วยกระเบื้องเคลือบดินเผา ส่วนหน้าบัน ๑๐๒๒ ระยะทาง ๑๑.๖ กิโลเมตร (จากปากทาง สลักเป็นรูปนาคเกี้ยว หอพระไตรปิฎก เป็นตึกชั้น อ่างเก็บน้�ำแม่สาย ใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๐๒๒ เดียวมีรางน้�ำล้อมรอบเพื่อป้องกันมด ปลวก และ ระยะทางประมาณ ๙ กโิ ลเมตร) จะพบปา้ ยชอื่ นำ้� ตก แมลงตา่ ง ๆ สว่ นภายในบรรจพุ ระไตรปฎิ กฉบบั ภาษา อยทู่ างขวาของปอ้ มยามของหนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยานเชงิ พ้ืนเมือง ภาษาไทย ภาษาบาลี และคัมภรี ธ์ รรม เปน็ ทอง จากจดุ จอดรถยนตต์ ้องเดินเท้าเขา้ ไประยะทาง คัมภีรใ์ บลานอยู่ ๑,๗๘๕ เร่ือง โดยจัดเรียงและแบง่ ๑๕๐ เมตร เป็น ๓ หมวด ไดแ้ ก่ หมวดพระวนิ ยั หมวดพระสุตัน ตะ และหมวดพระอภิธรรม ตลอดจนวรรณกรรม น�้ำตกเชิงเงิน เป็นน�้ำตกขนาดเล็ก อยู่สูงขึ้นไปจาก ภาษาลา้ นนาทคี่ รบู ามหาเถรเจา้ เกบ็ สะสมไวม้ จี ำ� นวน นำ้� ตกเชิงทอง ๑๕๐ เมตร โดยเดนิ เลาะไปตามกอ้ น มากท่ีสุดในประเทศ ยังมีหอธัมม์คัมภีร์โบราณและ หนิ เลยี บไปตามนำ้� ตก สายนำ้� ของนำ้� ตกคอ่ นขา้ งแรง ตู้ธัมม์แห่งจิตวิญญาณ เป็นโบราณสถานท่ีจัดเก็บ ทอดตวั ลงกระทบโขดหนิ ลงมาเปน็ ชน้ั ๆ ในชว่ งฤดฝู น รวบรวมรักษา และอนุรักษ์คัมภีร์ใบลานที่มีอยู่ก่อน ทางอทุ ยานไม่อนญุ าตให้เข้าชมนำ�้ ตก เพราะมีนำ�้ ป่า เดิมและที่สร้างใหม่โดยหลวงปู่ครูบามหาเถร ซึ่งหอ ไหลหลากแรงและเคยเกิดเหตุนำ้� ป่าพัดก้อนหินถล่ม ธัมม์หลังน้ีเป็นรนุ่ ที่ ๒ สร้างเมือ่ พ.ศ. ๒๔๙๗ ไดเ้ กบ็ นำ�้ ตกแหง่ นมี้ าแลว้ รวบรวมคมั ภรี ธ์ รรมไวก้ วา่ หมนื่ ผกู หรอื ถา้ นบั เปน็ ใบ ลานมกี วา่ ๑๐ ลา้ นใบลาน แตล่ ะคมั ภีรถ์ ือเปน็ คัมภรี ์ อำ� เภอสูงเมน่ โบราณอายุไมต่ ่�ำกวา่ ๒๐๐ ปี เปน็ สถานท่ีเรยี นธรรม วัดสูงเมน่ อยู่ถนนยันตรกจิ โกศล ต�ำบลสงู เมน่ หา่ ง คัมภีร์พระไตรปิฎกล้านนาแห่งเดียวในประเทศไทย จากอำ� เภอเมอื งแพร่ ประมาณ ๑๐ กิโลเมตร เป็นวัด พระพุทธรูปแกะสลักด้วยไม้สามารถถอดชิ้นส่วน เกา่ แกป่ ระจำ� อำ� เภอ สนั นษิ ฐานวา่ เปน็ วดั ทส่ี รา้ งขน้ึ ได้ พระประธานในโบสถ์เป็นพระพุทธรูปปางมาร ในสมัยกรุงธนบุรีต่อเน่ืองถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ วิชัยก่ออิฐถือปูน พระพุทธรูปหล่อด้วยทองส�ำริด ตอนต้น ซึ่งตรงกับช่วงท่ีชาวล้านนาร่วมกับสมเด็จ พระพุทธรปู ปางทรงเคร่ืองเป็นพระพทุ ธรปู แกะสลัก พระเจ้าตากสินมหาราชขับไล่ชาวเมียนมาที่ม ี ด้วยไม้ท่ีมีลวดลายสวยงามมากประดับกระจกสีขาว แพร่ 27

มุกสีขาว พระพุทธรูปสานด้วยไม้ เป็นพระพุทธรูป การเดนิ ทาง จากทว่ี า่ การอำ� เภอสงู เมน่ ใชถ้ นนยนั ตร ปางมารวิชัย ศิลปะแบบเมียนมาฉาบทาด้วยน้�ำรัก กิจโกศลระยะทาง ๑.๖ กิโลเมตร พบทางแยกบ้าน ผสมปูนผนึกแบบโบราณ เจดีย์วัดสูงเม่น เป็นเจดีย์ หวั ดง ใหเ้ ลย้ี วซ้ายไปประมาณ ๗๐๐ เมตร ทรงหกเหล่ียมบรรจพุ ระบรมธาตุและสารรี ิกธาตุ ซึ่ง ครูบากัญจนอรญัญวาสีมหาเถร น�ำมาจากสหภาพ วัดศรีดอก (วัดพระเจ้านั่งดิน) อยู่หมู่ท่ี ๓ ต�ำบล เมียนมาเมือ่ พ.ศ. ๒๓๘๓ จำ� นวน ๑๓ องค์ ท่ฐี าน หัวฝาย เป็นวัดเก่าแก่ที่มีพระพุทธรูปนั่งดินรูปปูน เจดีย์ด้านใต้ท�ำเป็นซุ้มประดิษฐานรูปจ�ำลองของ ปน้ั ปดิ ทองสำ� ริด ปางสมาธิ ที่สวยงามองค์หนงึ่ เดียว ครูบากญั จนอรญั ญวาสีมหาเถร สร้างเสรจ็ เมื่อ พ.ศ. ของจังหวดั แพร่ เรียกว่า “พระเจ้านง่ั ดนิ ” มตี น้ โพธ์ิ ๒๕๐๘ สมัยพระพรหมโชติวโรเป็นเจ้าอาวาส จะ ขนาดใหญอ่ ยภู่ ายในวดั จำ� นวน ๗ ตน้ และตน้ ลลี าวด ี มีการจัดงานนมัสการในวนั ขนึ้ ๑๕ ค่ำ� เดือน ๖ ใต้ หรือดอกล่ันทมที่มีอายุนับร้อยปี สอบถามข้อมูล (เดือน ๘ เหนอื ) ของทุกป ี โทร. ๐ ๕๔๖๓ ๐๕๙๒ การเดนิ ทาง จากอำ� เภอสงู เมน่ ใชท้ างหลวงหมายเลข ในเดอื นมกราคม ของทุกปี จะมกี ารจดั งานประเพณี ๑๐๑ ระยะทาง ๔ กิโลเมตร พบทางแยกแลว้ เลี้ยว ตากธมั ม์ ตานขา้ วใหม่ หงิ ไฟพระเจา้ ซงึ่ เปน็ ประเพณี ซา้ ยไปทางบา้ นหวั ฝาย ทส่ี ญู หายไปกวา่ ๒๐๐ ปี โดยมีวตั ถปุ ระสงค์เพื่อให้ คนในชุมชนเข้าถึงหลักธรรมของพระพุทธศาสนา ผ่านพิธีกรรมและเพ่ือการจัดเก็บดูแลรักษาคัมภีร์ พิพิธภัณฑ์พ้ืนบ้าน (บ้านฝ้าย) อยู่ถนนยันตรกิจ ธรรมให้มีอายุการใช้งานที่ย่ังยืน เน้นการมีส่วนร่วม โกศล เป็นสถานท่ีจัดแสดงรูปแบบอาคารบ้านเรือน ของคนในชุมชนและมีความเช่ือว่าอานิสงส์จากการ และของใชใ้ นครวั เรอื นของชาวเมอื งทม่ี อี ายปุ ระมาณ ฟังธรรมและสร้างคัมภีร์ธรรมถวายวัดเป็นกุศลท่ีย่ิง ๑๐๐ กว่าปีมาแล้ว แสดงถึงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ ใหญ่ สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๕๔๕๔ ๑๒๑๙ แยกเป็นเรือนต่าง ๆ เช่น เรือนอุ้ยค�ำ เรือนต้นฝ้าย เฮือนตกั คำ� เฮอื นตกั เงิน เฮือนตักทอง เฮือนตกั เพชร เป็นต้น บริเวณหน้าเฮือนอุ้ยค�ำ มีลานกลางแจ้งไว้ วดั พระหลวงหรือวัดพระธาตุเน้งิ อยหู่ มู่ที่ ๕ ตำ� บล สำ� หรับการจดั แสดงทางวัฒนธรรม เปิดให้เข้าชมทุก พระหลวง เป็นโบราณสถานเก่าแก่ท่ีมีความส�ำคัญ วนั เวลา ๐๙.๐๐-๒๒.๐๐ น. สอบถามขอ้ มลู โทร. อย่างย่ิงต่อการต้ังถ่ินฐานของชาวบ้านพระหลวง ๐ ๕๔๕๒ ๓๑๑๔ ในปัจจุบันแต่ไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจนว่าวัดแห่งน้ี สรา้ งขนึ้ ในสมยั ใดมเี จดยี อ์ ฐิ เกา่ แกศ่ ลิ ปะแบบสโุ ขทยั ทรงปราสาทฐานส่ีเหลี่ยม ชาวบ้านเรียกว่า “ธาตุ อำ� เภอหนองม่วงไข่ เนง้ิ ” มคี วามหมายว่า “เอียง” ซงึ่ เปน็ โบราณสถาน บ้านสล่าเฮือนค�ำแสน อยู่หมู่ท่ี ๔ บ้านวังหลวง ที่ส�ำคัญแห่งหน่ึง จะมีการจัดงานนมัสการพระธาตุ ตำ� บลวงั หลวง เฮือนค�ำแสน เป็นหอศลิ ป์ขนาดเลก็ เน้ิง ในเดือนมีนาคมของทุกปี สอบถามข้อมูล โทร. ท่ีจัดแสดงศิลปะงานไม้แกะสลัก หรือช่างฝีมือพื้น ๐ ๕๔๕๔ ๑๓๒๗ ถ่นิ ในการแกะสลักผลงานต่าง ๆ ทง่ี ดงาม จากแนว ความคดิ ดงั กลา่ วจงึ เกดิ เปน็ หอศลิ ปค์ ำ� แสนแกลเลอร ี เป็นแหล่งศึกษาหาความรู้ของเยาวชน และผู้สนใจ 28 แพร่

พิพิธภณั ฑ์พ้นื บา้ น (บ้านฝ้าย) ทั่วไป เปิดใหเ้ ข้าชมทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. อำ� เภอเด่นชยั สอบถามขอ้ มูล โทร. ๐ ๕๔๖๔ ๗๑๖๖, ๐๘ ๔๖๑๑ วัดพระธาตุสุโทนมงคลคีรี อยู่บนดอยม่อนโทน ๕๐๗๔ หมทู่ ี่๙บา้ นหว้ ยนำ้� พรกิ (ใกล้ม.พนั สบิ สองคา่ ยพญาไชย การเดินทาง จากอำ� เภอหนองมว่ งไข่ ใช้ถนนซอย ๙ บรู ณ)์ ถนนเดน่ ชยั -ลำ� ปาง ตำ� บลเดน่ ชยั องคพ์ ระธาต ุ ระยะทาง ๓๖๓ เมตร พบทางแยกใหเ้ ลยี้ วขวาไปตาม สุโทนฯ มีฐานกว้าง ๕ เมตร สงู ๑๕ เมตร คล้ายพระ ทางผ่านต�ำบลทุ่งแค้วไปจนถึงต�ำบลวังหลวง รวม ธาตพุ นม บรเิ วณทางขน้ึ วดั เปน็ ทป่ี ระดษิ ฐานพระปาง ระยะทาง ๔.๙ กโิ ลเมตร ไสยาสน์ ลกั ษณ์พทุ ธศลิ ปแ์ บบเมียนมา จากพระเกตุ มาลาจรดพระบาทมคี วามสูง ๘๕ เมตร โดยมีสิงหค์ ู่ พระพทุ ธจกั รลา้ นนาไทย อยวู่ ดั หนองมว่ งไข่ มขี นาด ขนาดใหญย่ นื เดน่ ตระหงา่ นอยเู่ ชงิ ราวบนั ไดพญานาค หนา้ ตกั กวา้ ง ๓.๙ เมตร สงู ๓.๕ เมตร บรรจพุ ระบรม ภายในพระอุโบสถเป็นท่ีประดิษฐานพระพุทธชินเรศ ธาตุไว้ในองค์ สร้างโดยพระราชรัตนมุนีศรีมหา นวราชบพติ ร จำ� ลองแบบจากพระพทุ ธชนิ ราช จงั หวดั สงั คาราม อดตี เจ้าคณะจังหวัดแพร่ พษิ ณโุ ลก ไดร้ บั พระราชทานนามจากสมเดจ็ พระนาง การเดินทาง จากอ�ำเภอหนองม่วงไข่ ใช้ถนนซอย ๙ เจา้ สิริกิติ์ พระบรมราชินนี าถ ในพระบาทสมเด็จพระ มงุ่ หนา้ ไปตามทางหลวงชนบทแพร่ ๓๐๙๕ แล้วเข้า ปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช รชั กาลที่ ๙ สู่ถนนเทศบาล ๑๒/๑ ไปอีก ๑๖๔ เมตร รวมระยะ วัดพระธาตุสุโทนฯ เป็นสถานท่ีรวบรวมพุทธศิลป์ ทาง ๗.๓ กิโลเมตร ลา้ นนาประยกุ ตท์ สี่ วยงามจำ� นวนมาก ซง่ึ เปน็ ฝมี อื ของ แพร่ 29

วดั พระธาตุสโุ ทนมงคลคีรี “สลา่ ” ชา่ งฝีมือชนั้ ยอดของลา้ นนามาร่วมสรรสรา้ ง - ซุ้มประตูหน้าโบสถ์ จ�ำลองมาจากวัดพระธาตุ ผลงาน โดยมีพระอธิการมนตรี (ครูบาน้อย) เป็น ล�ำปางหลวง ผู้ออกแบบ ควบคุมและร่วมลงมือก่อสร้างด้วย ซึ่ง - ซุ้มประตูทิศตะวันออก จ�ำลองมาจากวัดพระธาตุ ๑๑ สุดยอดพุทธศิลป์ล้านนาที่ประยุกต์มาจัดสร้าง ดอยสเุ ทพ ในวัดแห่งนี้ ได้แก่ 30 แพร่

- ซุม้ ประตตู ะวันตก จ�ำลองมาจากวดั พระธาตุหลวง การเดนิ ทาง จากอำ� เภอเดน่ ชยั ใชท้ างหลวงหมายเลข เวียงจันทร์ สร้างโดยช่างฝีมือช่างชาวเชียงใหม่ใน ๑๐๑ (สายเดน่ ชยั -ล�ำปาง) ระยะทาง ๕.๓ กิโลเมตร สมยั พระเจา้ ชยั เชษฐาธริ าชของลาว - ฐานพระอุโบสถรูปซิกแซก จ�ำลองมาจากวังที่ สวนป่าสักรัฐบาลปลูกแห่งแรกในประเทศไทย อยู่ ประทบั ของพญามงั รายมหาราช จงั หวดั เชยี งราย หมู่ที่ ๕ บ้านแม่พวก ต�ำบลห้วยไร่ ตรงข้ามที่หยุด - ประตแู ละหนา้ ตา่ งลวดลายแกะสลกั จำ� ลองมาจาก รถไฟบ้านพวก ส�ำนกั งานปา่ ไม้เขตแพร่ กรมปา่ ไม้ วหิ ารลายค�ำวัดพระสิงห์ จงั หวัดเชยี งใหม่ เป็นผดู้ ูแล พระยาวนั พฤกษ์-พิจารณ์ (ทองคำ� เศวต - ปั้มลมลวดลายเก่าศิลปะทางเหนือ จ�ำลองมาจาก ศิลา) เป็นผู้ริเริ่มปลูกด้วยวิธีหยอดหลุมตามแบบ วัดตน้ เกวน๋ อ�ำเภอสเมงิ จงั หวดั เชียงใหม่ เมียนมาเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓ ปัจจุบันมีพ้ืนที่ท้ังส้ิน - นาค ๗ เศยี ร แบบขอมและนางอปั สรปนู ปน้ั จำ� ลอง ๑๓๓ ไร่ เป็นไม้สักที่ดีที่สุด ต้นสักส่วนใหญ่อาย ุ มาจากวดั เจ็ดยอด จงั หวดั เชยี งใหม ่ ไมต่ ำ�่ กวา่ ๑๐๐ ปี เมอ่ื โตเต็มท่จี ะสงู ๒๐ เมตร ข้ึนไป - หอไตร จำ� ลองมาจากวดั พระสงิ ห์ จังหวดั เชียงใหม่ จะมีก่ิงก้านเมื่อใกล้ถึงยอดของต้น ในฤดูฝนช่วง - หอระฆงั จำ� ลองมาจากวดั พระธาตหุ รภิ ญุ ชยั จงั หวดั เดือนกรกฎาคม-ตุลาคม ของทุกปี จะมีดอกอาว ลำ� พูน หรือดอกกระเจียวส้มขึ้นเองตามธรรมชาติใต้ต้นสัก - กุฏิหลังใหญ่ สร้างจากไม้สักทองบ้านไทยสิบสอง เป็นบริเวณกว้างจนกลายเป็นทุ่งดอกกระเจียวส้มที่ ปนั นา สาธารณรฐั ประชาชนจนี สวยงาม และบริเวณใกล้กันเป็นสถานีรถไฟแม่พวก - พระบรมธาตุ ๓๐ พัส ศลิ ปะเชยี งแสน จำ� ลองจาก ท่ีปัจจุบันได้เลิกใช้งานแล้วแต่ชุมชนยังคงอนุรักษ์ตัว วัดพระธาตุนอ (หน่อ) ของพระชนกในพญามังราย อาคารสถานีซ่ึงสร้างข้ึนในสมัยรัชกาลที่ ๕ ไว้เป็น มหาราช จากแคว้นสิบสองปันนา องค์พระธาตุมี ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว และมีการจัดนิทรรศการ ๘ เหลี่ยม (เทยี บดังมรรค ๘) สงู ๓ ชัน้ (นรก โลก ภาพติดผนังบอกเล่าเร่ืองราวความเป็นมาของชุมชน และสวรรค)์ บ้านแม่พวก สอบถามข้อมูลได้ที่ ททท. ส�ำนักงาน แพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๑๑๒๗ นอกจากนี้ ภายในบริเวณวัดยังมีพิพิธภัณฑ์สุวรรณ การเดินทาง จากที่ว่าการอ�ำเภอเด่นชัย เลี้ยวซ้าย หอค�ำ รูปทรงล้านนาสร้างด้วยไม้สักทองจากบ้าน แยกหมวดการทางเดน่ ชยั เขา้ ทางหลวงหมายเลข ๑๑ เรอื นเกา่ จำ� นวน ๑๔ หลัง มเี สา จ�ำนวน ๑๐๑ ตน้ ระยะทาง ๓.๕ กิโลเมตร ภายในจัดแสดงของโบราณวัตถุมีค่าของหัวเมือง ฝา่ ยเหนอื ไว้มากมาย เชน่ พระพุทธรูปตา่ ง ๆ คัมภรี ์ กฎหมายมังรายศาสตร์ เคร่ืองเขิน เคร่ืองดนตรี ชมุ ชนบา้ นข่วงบกุ อยู่หม่ทู ่ี ๗ ต�ำบลห้วยไร่ มกี าร ล้านนา อาวุธโบราณ รปู ภาพเจา้ นายฝ่ายเหนือ และ จัดการท่องเท่ียวเชิงสุขภาพแบบโฮมสเตย์ จ�ำนวน อนุสาวรีย์ทหารท่ีเสียชีวิตในสมรภูมิร่มเกล้า ๒๐ หลัง รองรับนักท่องเท่ียวได้ ๗๐ คน และการ ค่าเขา้ ชม ชาวต่างชาติ ๒๐ บาท เปิดวนั จนั ทร-์ ศกุ ร์ ทอ่ งเทย่ี วเชิงอนรุ ักษป์ า่ สมนุ ไพร ณ ศูนยเ์ รียนรดู้ ้าน เวลา ๐๘.๓๐-๑๗.๐๐ น. และวันเสาร์-อาทิตย ์ สมุนไพรและพืชผักพื้นบ้าน สัมผัสวิถีชีวิตชุมชน เวลา ๐๘.๓๐-๑๗.๓๐ น. สอบถามข้อมูล โทร. และชมศิลปวัฒนธรรมท้องถ่ิน ผู้ที่ต้องการศึกษา ๐ ๕๔๖๑ ๓๘๗๖ ชีวิตแบบเรียบง่ายและร่วมท�ำกิจกรรมต่าง ๆ เช่น แพร่ 31

สวนหนิ มหาราช อุทยานแหง่ ชาติดอยผากลอง การเดินป่าส�ำรวจความหลากหลายทางชีวภาพของ ภายในถ�้ำมีหินงอกหินย้อยลักษณะต่าง ๆ ท่ีเป็น ผนื ปา่ อนรุ กั ษท์ งั้ ๔ ฐาน การลอ่ งหว้ ย หาของปา่ และ เกลด็ หนิ ประกายระยบิ ระยบั หรอื เปน็ ชะงอ่ นหนิ ยาว ท�ำอาหารด้วยวิธีธรรมชาติ การปั่นจักรยานสัมผัส ถึงพื้นถ้�ำ สุดทางของถ้�ำมีก้อนหินรูปร่างคล้ายหญิง วถิ ีชมุ ชน การทำ� ลูกประคบสมุนไพร การสอนทำ� ชา สาวน่ังอุ้มลูกน้อยรอคอยคนรัก ชาวบ้านเรียกหิน ชงสมนุ ไพร เปน็ ต้น กอ้ นนีว้ า่ “หินนางคอย” ตามตำ� นานพ้นื บ้านของถ้�ำ สอบถามขอ้ มลู ไดท้ คี่ ณุ หมอศริ าภรณ์ โทร. ๐๘ ๗๗๘๗ แห่งน้ี เบอ้ื งหนา้ ของหินนางคอยมหี นิ ย้อย ลกั ษณะ ๗๕๓๙ และคณุ บอย โทร. ๐๘ ๙๗๕๕ ๖๒๑๑ คล้ายรูปหัวใจดูแปลกตาสวยงาม นอกจากนี้ภายใน การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอเด่นชัย มุ่งหน้าไป ถ�้ำยังมีพระพุทธรูปองค์หนึ่ง เป็นท่ีเคารพสักการะ ตามทางหลวงหมายเลข ๑๑ ระยะทาง ๔ กิโลเมตร ของชาวแพร่ การเดินทาง จากอ�ำเภอร้องกวาง ใช้ทางหลวง อำ� เภอร้องกวาง หมายเลข ๑๐๑ (สายแพร่-ร้องกวาง) อยู่ก่อนถึง ถำ�้ ผานางคอย อยูบ่ า้ นผาหมู ต�ำบลร้องกวาง ตวั ถ้�ำ หลักกิโลเมตรที่ ๑๖๘ จะพบทางสามแยกให้เล้ียว อยู่บนหน้าผาสงู ๕๐ เมตร เป็นอุโมงคล์ ึกยาว ๑๕๐ ขวาเข้าไปประมาณ ๘๐๐ เมตร ถึงถ�้ำผานางคอย เมตร กว้าง ๑๐ เมตร ลักษณะของถ�้ำโค้งงอเป็น สอบถามข้อมูลได้ท่ีองค์การบริหารส่วนจังหวัดแพร่ ข้อศอกไปทางซ้าย และทางขวาเป็น ๓ ตอนด้วยกนั โทร. ๐ ๕๔๕๓ ๒๔๘๕-๘ 32 แพร่

นำ้� ตกห้วยโรง หรอื นำ�้ ตกหว้ ยลง อยบู่ า้ นน�้ำพนุ ้อย ชนิดต่าง ๆ เช่น นกพญาไฟ ที่อพยพมาในช่วงฤดู หมทู่ ่ี ๗ ตำ� บลหว้ ยโรง อยใู่ นบรเิ วณเขตพนื้ ทปี่ า่ สงวน หนาว เป็นตน้ แหง่ ชาตบิ า้ นแมค่ ำ� ม ี เปน็ นำ�้ ตก ๒ ชน้ั มคี วามสงู ๑๕ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองแพร่ ใช้ทางหลวง เมตร อยใู่ นความดูแลของโรงเรยี นป่าไมแ้ พร่ หมายเลข ๑๐๒๓ อยรู่ ะหวา่ งหลกั กโิ ลเมตรท่ี ๑๙-๒๐ การเดินทาง จากอ�ำเภอร้องกวาง ใช้ทางหลวง หรอื ใช้บริการรถโดยสารประจ�ำทาง สายอ�ำเภอลอง หมายเลข ๑๒๑๗ ไปบ้านห้วยโรง ต�ำบลห้วยโรง ท่ีตลาดชมพูม่ิงในอ�ำเภอเมืองแพร่ ไปลงที่ท�ำการ ระยะทาง ๒๖.๑ กโิ ลเมตร อทุ ยานฯ สถานท่ีทอ่ งเทีย่ วภายในอุทยาน ฯ อำ� เภอลอง สวนหินมหาราช เป็นสถานท่ีท่ีมีก้อนหินขนาดใหญ่ อุทยานแห่งชาติดอยผากลอง อยู่ต�ำบลต้าผามอก จ�ำนวนมาก ลักษณะก้อนหินแต่ละก้อนมีจะมีความ มีพื้นท่ี ๑๗๗,๙๘๒ ไร่ ลักษณะภูมิประเทศเป็น แตกต่างกันไปตั้งเรียงรายท่ามกลางป่าเต็งรังอยู่ เทือกเขาและหน้าผาสงู เป็นแหล่งกำ� เนดิ ของล�ำธาร บริเวณทางเขา้ ท่ที ำ� การอุทยานฯ ต่าง ๆ ท่ีไหลลงสู่แม่น้�ำยม สภาพโดยท่ัวไปเป็นป่า ภูเขาหินปะการัง เกิดจากการยุบตัวของเปลือก เบญจพรรณ มพี นั ธไ์ุ มท้ สี่ วยงาม เชน่ จนั ทนผ์ า กลว้ ย โลกและการชะล้างพังทลายของหินที่ใช้เวลาหลาย ผา กล้วยไม้ดิน พชื สมุนไพร ฯลฯ ส่วนสตั ว์ปา่ ทพี่ บ ล้านปี ลักษณะคล้ายปะการัง เป็นเส้นทางศึกษา เช่น เลยี งผา หมี เกง้ ไก่ป่า หมปู ่า ชะมด และนก ธรรมชาติ ระยะทาง ๑,๒๐๐ เมตร เป็นทางเดิน ภเู ขาหินปะการงั แพร่ 33

วัดพระธาตศุ รดี อนคำ� หรอื “วัดหว้ ยออ้ ” ส้ัน ๆ ค่อนข้างล�ำบากเพราะทางเดินบางช่วงเป็น ค่าธรรมเนยี มเขา้ อุทยานฯ คนไทย ผู้ใหญ่ ๒๐ บาท หินแหลมคม ผทู้ ่มี าทอ่ งเทีย่ วควรใสร่ องเท้าผ้าใบให้ เด็ก ๑๐ บาท รถยนต์ ๓๐ บาท สอบถามข้อมูล รดั กมุ และควรเดนิ ในชว่ งเชา้ ทแ่ี สงแดดยงั ไมร่ อ้ นมาก ได้ที่อุทยานแห่งชาติดอยผากลอง โทร. ๐ ๕๔๕๕ ระหว่างทางจะพบบรรยากาศแบบแอรธ์ รรมชาติ ซง่ึ ๖๗๘๙ กรงุ เทพฯ โทร. ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ www. เกดิ จากลมพดั เอาความชนื้ ออกมาจากภายในถำ�้ โดย dnp.go.th ผา่ นปากถำ�้ แคบ ๆ จะทำ� ใหผ้ ทู้ ไ่ี ดส้ มั ผสั อากาศนร้ี สู้ กึ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองแพร่ ใช้ทางหลวง เยน็ เหมอื นไดร้ บั ความเยน็ จากเครอ่ื งปรบั อากาศแตม่ ี หมายเลข ๑๐๒๓ (สายแพร่-ลอง) ผ่านที่ท�ำการ ความสดช่ืนมากกว่า และเดินเลยไปก็จะเป็นจุดชม อทุ ยานแหง่ ชาตดิ อกผากลอง เพอ่ื ไปทห่ี มบู่ า้ นแมห่ ลู้ ววิ หินปะการงั ระยะทาง ๑๑ กิโลเมตร ถำ้� เอราวณั อยทู่ ตี่ ำ� บลบา้ นปนิ เปน็ ถำ�้ ทสี่ วยงามทสี่ ดุ ของจงั หวดั แพร่ ภายในถำ้� เปน็ หอ้ งโถงกวา้ งมหี นิ งอก วัดพระธาตุศรดี อนคำ� หรอื “วัดหว้ ยอ้อ” อยหู่ มทู่ ่ี หินย้อยอยู่ทั่วไปที่ดูคล้ายช้างเอราวัณและภายในถ้�ำ ๗ ถนนจรูญลองรตั น์ ต�ำบลหว้ ยอ้อ เปน็ พระธาตเุ กา่ จะมดื ซ่งึ นักทอ่ งเทย่ี วสามารถเช่าไฟฉายเพื่อใช้สอ่ ง แก่ขนาดใหญ่ มีรูปแบบศิลปะแบบล้านนา ภายใน น�ำทางเวลาเดินเข้าถ้�ำ ทางอุทยานฯ มีบริการบ้าน บรรจุพระบรมสารีริกธาตุส่วนท่ีเป็นกระดูกหน้าอก พกั ๒ หลัง หลังละ ๑,๒๐๐ บาท ของพระพุทธเจ้า สร้างขึ้นราว พ.ศ. ๑๐๗๘ คราว 34 แพร่

พระนางจามเทวีเสด็จจากเมืองละโว้ไปเมืองหริภุญ- วัดสะแล่ง หรือ วัดป่าสุคันธรรมาราม (พระธาตุ ชยั พระธาตแุ หง่ นไี้ ดร้ บั การบรู ณะหลายครง้ั ปจั จบุ นั ชะอุปค�ำ) อยู่หมู่ที่ ๔ ต�ำบลห้วยอ้อ เดิมเป็นวัด มีฐานเป็นปูน ส่วนบนประดับด้วยแผ่นโลหะสีทอง ร้าง ตามต�ำนานต้ังแต่สมัยพุทธกาลกล่าวว่า เมื่อ นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งรวบรวมต�ำนานพระพุทธรูป พระพุทธเจ้าเสด็จผ่านชาวเมืองได้ถวาย “ดอกสะ และมีพระพุทธรูปศิลปะเมียนมา ท่ีท�ำจากไม ้ แลง่ ” ซงึ่ เปน็ ดอกไมป้ า่ ชนดิ หนงึ่ มดี อกสขี าวนวล ทาง เรียกว่า “พระเจ้าพร้าโต้” หรือ “พระเจ้าพระไม้” วัดจึงมีช่ือตามดอกไม้ที่ชาวบ้านถวายเป็นพุทธบูชา แกะสลักจากไม้ด้วยมีดพร้า และยังมีคัมภีร์ต่าง ๆ และแบ่งเขตภายในวัดเป็นเขตพุทธาวาสเก่าและ ท่ีเก็บไว้ในหอไตรของวัด จะมีการจัดงานสมโภชน์ เขตพทุ ธาวาสใหม่ มโี บราณสถาน โบราณวตั ถุ ศลิ ปวตั ถุ ในวันขึ้น ๑๒-๑๕ ค่�ำ เดือนยี่เป็งเหนือของทุกปี อยู่เป็นจ�ำนวนมาก ปัจจุบันตั้งเป็น “พิพิธภัณฑ ์ สอบถามข้อมลู โทร. ๐ ๕๔๕๘ ๑๒๗๘ วัดสะแล่ง” มีรอยพระพุทธบาทคู่สลุงหลวง (ขันน�้ำ การเดนิ ทาง จากทวี่ า่ การอำ� เภอลองใชถ้ นนเทศบาล ท�ำด้วยส�ำริดท่ีใหญ่ท่ีสุดในประเทศ) ส่วนด้านหลัง ๑ (จรญู ลองรัญ) ระยะทาง ๔๐๐ เมตร อยทู่ างด้าน ของวัดมีบ่อน�้ำพุร้อน สถานท่ีอาบน้�ำแร่ และลาน ขวามอื กฬี า ไวบ้ ริการประชาชนทว่ั ไป สอบถามข้อมลู โทร. ๐ ๕๔๕๘ ๑๔๐๖ โทรสาร ๐ ๕๔๕๘ ๓๔๖๔ วัดสะแล่ง หรือ วดั ป่าสคุ นั ธรรมาราม แพร่ 35

สถานีรถไฟบา้ นปนิ การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอลอง ใช้ทางหลวง การเดนิ ทาง จากอ�ำเภอลอง ใช้ทางหลวงชนบทแพร่ ชนบทแพร่ ๓๐๓๐ แลว้ ใชท้ างหลวงหมายเลข ๑๐๒๓ ๓๐๓๐ และใชท้ างหลวงหมายเลข ๑๐๒๓ ไปจนถึง ระยะทาง 650 เมตร พบทางสี่แยกให้เล้ียวซ้ายไป ตำ� บลบา้ นปนิ ระยะทาง ๔.๔ กโิ ลเมตร ๓.๓ กิโลเมตร ศูนย์การเรียนรู้ผ้าจกเมืองลองและการย้อมสี หมู่บ้านทอผ้าตีนจก เป็นสถานท่ีทอผ้าตีนจกของ ธรรมชาติ อยู่ต�ำบลหัวทุ่ง อ�ำเภอลอง ก่อตั้งเมื่อ อ�ำเภอลองที่มีลวดลายเป็นเอกลักษณ์เป็นงานฝีมือ วนั ที่ ๒๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยมีครูประนอม ท่ีมีความประณีตสวยงาม ทอด้วยผ้าไหม และ ทาแปง ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (ประณีต ผ้าฝ้าย โดยเน้นสีด�ำแดงซึ่งเป็นท่ีรู้จักกันแพร่หลาย ศิลป์ศิลปะผ้าทอ) เป็นประธานกลุ่มศูนย์การเรียนรู้ มีแหล่งผลิตอยู่ท่ีบ้านนาตุ้ม บ้านหัวทุ่ง บ้านนามน ผ้าจกเมืองลองและการย้อมสีครามธรรมชาติ โดย และบ้านแมแ่ ขม มีวัตถุประสงค์เพ่ือเป็นศูนย์กลางแลกเปล่ียนการ เรียนรู้และการยกระดับการผลิตผ้าทอพ้ืนบ้านย้อม 36 แพร่

สีครามธรรมชาติให้มีคุณภาพดียิ่งข้ึน รวมถึงเป็น ๒ ชน้ั ขนาดเลก็ แต่ทรงเสนห่ ์ดว้ ยลวดลายอันวจิ ติ ร แหล่งให้บริการเผยแพร่ข้อมูลและองค์ความรู้เรื่อง คลาสสิกดูได้ไม่เบ่ือถูกบันทึกอยู่ในรายช่ือสถานี การผลิตผ้าทอพ้ืนบ้าน ผ้าจกเมืองลองและการย้อม สำ� คัญ ๖ สถานี ของประเทศไทย เพราะในอดตี ทน่ี ี่ สีธรรมชาติอย่างครบวงจร และเป็นการสร้างราย คือสถานีขนถ่ายสินค้าท่ีส�ำคัญของภาคเหนือ สถานี ได้และสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน เพื่ออนุรักษ์ บ้านปินเปิดใช้งานเดินรถไฟสายเหนือเป็นครั้งแรก สบื ทอดภมู ปิ ญั ญาการทอผา้ จกเมอื งลองและการยอ้ ม เมือ่ วันท่ี ๑๕ มถิ ุนายน พ.ศ. ๒๔๕๗ สีครามธรรมชาติให้คงอยู่สืบไป ช้ันล่างเป็นสถานที่ การเดินทาง จากที่ว่าการอ�ำเภอลอง ใช้ทางหลวง สาธิตการทอผ้าพ้ืนเมือง ส่วนชั้นบนเป็นพิพิธภัณฑ์ ชนบทแพร่ ๓๐๓๐ และเข้าทางหลวงหมายเลข ผ้าทอท่หี าชมได้ยาก ๑๐๒๓ เลยหลักกิโลเมตรที่ ๓๖ จะพบซอยถนน การเดินทาง จากอ�ำเภอลองใช้ทางหลวงชนบทแพร่ เทศบาล ๖ ใหข้ บั เขา้ ไประยะทาง ๑ กิโลเมตร ๓๐๓๐ และใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๐๒๓ วัดพระธาตุดงลาน มีสิ่งส�ำคัญภายในวัดคือรอย พิพิธภัณฑ์พ้ืนบ้านเมืองลอง อยู่หมู่ท่ี ๘ ต�ำบล พระพุทธบาทอยู่ในโขดหินที่น�ำมาจากจังหวัด ห้วยอ้อ อยู่ตรงข้ามกับวัดพระธาตุศรีดอนค�ำ เป็น ลำ� ปาง ประดิษฐานเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๓ มีองคพ์ ระธาตุ แหล่งอนุรักษ์และสืบทอดภูมิปัญญาไทย เพื่อเป็น ประดิษฐานอยู่หลังอุโบสถ และพิพิธภัณฑ์เคร่ืองใช้ ส่วนหนึ่งของการศึกษาและเป็นแหล่งท่องเท่ียว สมัยโบราณ นอกจากน้ียังมีศาลเจ้าพ่อดงลานที่ชาว ในท้องถ่ิน หากต้องการเข้าชมเป็นหมู่คณะต้องท�ำ บา้ นให้ความนับถอื มาช้านาน หนงั สอื แจง้ ลว่ งหนา้ โดยตดิ ตอ่ คณุ ณรงคช์ ยั ประเสรฐิ การเดินทาง จากที่ว่าการอ�ำเภอลอง ใช้ทางหลวง ศกั ด์ิ โทร. ๐ ๕๔๕๘ ๑๒๕๐, ๐๘ ๑๙๕๒ ๐๔๓๑ ชนบทแพร่ ๓๐๓๐ และใช้ทางหลวงหมายเลข การเดินทาง จากท่ีท�ำการอ�ำเภอลอง ใช้ทางหลวง ๑๐๒๓ เลยหลักกิโลเมตรท่ี ๓๖ จะพบซอยถนน ชนบทแพร่ ๓๐๓๐ ระยะทาง ๔๐๐ เมตร เทศบาล ๖ ให้ขับเข้าไปพบทางสามแยก (ตรงข้าม ชุมชนบ้านใหม่-ตลาด) เลี้ยวซ้ายตรงเข้าไปตามป้าย สถานีรถไฟบ้านปิน อยู่ต�ำบลบ้านปิน เป็นสถานี บอกทาง รถไฟเล็ก ๆ ที่มีสถาปัตยกรรมอันล�้ำค่าที่ซ่อนอยู่ รูปแบบการก่อสร้างเป็นการผสมผสานระหว่าง สถาปัตยกรรมไทยภาคเหนือกับสถาปัตยกรรมยุโรป วัดพระธาตุแหลมลี่ อยู่บ้านหาดทรายค�ำ ต�ำบล แบบ “บาวาเรียน ทิมเบอร์เฟรมเฮาส์” ท่ีนิยมใน ปากกาง เป็นวัดเก่าแก่มีพระประธานในวิหาร แคว้นบาวาเรีย สาธารณรัฐเยอรมนี ออกแบบโดย เป็นพระพุทธรูปปางไสยาสน์ช่ือ พระเววา มีโบสถ์ วิศวกรชาวเยอรมัน ผู้ควบคุมการก่อสร้างอุโมงค์ อายเุ ก่าแกก่ วา่ ๒๐๐ ปี กอ่ อฐิ ถือปนู หลงั คามงุ ดว้ ย รถไฟที่ถ้�ำขนุ ตาน จงั หวัดล�ำปาง ตามท่ีรัฐบาลสยาม กระเบ้ืองดิน คันทวยเป็นไม้แกะสลัก เป็นรูปนาค สมยั รชั กาลท่ี ๖ วา่ จา้ ง สถานรี ถไฟบา้ นปนิ มลี กั ษณะ และลายกนกตรี โบสถ์เป็นศิลปกรรมแบบล้านนา ไม่เหมอื นสถานีรถไฟแห่งใด ๆ ในประเทศไทย โดย ผสมเมียนมา พระธาตุเจดีย์ในวัดนี้มีอยู่ ๒ องค ์ เฉพาะตึกท่ีท�ำการตรงบริเวณเหนือวงกบบานประตู คอื พระธาตนุ อ้ ย และพระธาตแุ หลมล่ี ตดิ ตอ่ สอบถาม และหนา้ ตา่ งประดบั ดว้ ยไมฉ้ ลลุ ายงดงาม เปน็ อาคาร โทร. ๐๘ ๗๑๘๕ ๗๙๖๐ แพร่ 37

การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอลอง ใช้ทางหลวง และเสื้อผ้าสำ� เร็จรูปไวจ้ �ำหน่ายแกน่ ักท่องเทย่ี ว เปดิ ชนบทแพร่ ๓๐๓๐ มุ่งหน้าไปทางทิศตะวันตกเฉียง ใหเ้ ข้าชมทกุ วนั เวลา ๐๙.๓๐-๑๗.๐๐ น. สอบถาม ใต้ ระยะทาง ๔ กโิ ลเมตร แลว้ ไปตามทางหลวงชนบท ข้อมลู โทร. ๐ ๕๔๕๘ ๑๕๓๒, ๐๘ ๑๘๐๗ ๙๙๖๐ แพร่ ๔๐๑๓ ระยะทาง ๕.๙ กโิ ลเมตร การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอลอง ใช้ทางหลวง ชนบทแพร่ ๓๐๓๐ ระยะทางประมาณ ๑ กโิ ลเมตร พพิ ธิ ภณั ฑโ์ กมลผา้ โบราณ อยหู่ มทู่ ี่ ๖ ถนนแพร-่ ลอง แลว้ ตอ่ ไปตามทางหลวงหมายเลข ๑๐๒๓ ระยะทาง ต�ำบลห้วยอ้อ เป็นสถานที่จัดแสดงผ้าโบราณของ ๑.๘ กิโลเมตร จะอย่ตู รงขา้ มโรงเรยี นลองวิทยา ชาวล้านนามรดกทางภูมิปัญญาท่ีสืบทอดมาจาก บรรพบรุ ษุ ในอดตี ผา้ โบราณในพพิ ธิ ภณั ฑ์ “โกมล ผา้ อ�ำเภอสอง โบราณ” มอี ายกุ วา่ ๒๐๐ ปี จำ� นวนมากเปน็ พนั ๆ ผนื วัดพระธาตุพระลอ อยู่ต�ำบลบ้านกลาง เป็นท่ี มรี ูปแบบลวดลายทีม่ ีเอกลกั ษณ์เฉพาะ อาทิ ลายขอ ประดิษฐานของพระฐานพระลอ เดิมเรียกว่า “ธาตุ ละกอนหรอื ขอไล่ ลายใบผกั แวน่ ลายงวงนำ้� คุ ลายขา หินส้ม” เนื่องจากก่อนสร้างพระธาตุพบว่ามีซาก กำ� ปงุ้ ลายพมุ่ ดอก ฯลฯ นอกจากนี้ ยงั มผี า้ ซนิ่ ตนี จก อิฐและหินก้อนสีส้มขนาดใหญ่ แล้วต่อมาภายหลัง พพิ ธิ ภณั ฑโ์ กมลผา้ โบราณ 38 แพร่

อุทยานลลิ ติ พระลอ จึงเปลี่ยนเป็นชื่อ “พระธาตุพระลอ” เป็นพระธาตุ ที่มีคุณภาพ มีการจัดสร้างแท่นฐานและรูปปั้นพระ ที่เก่าแก่อายุกว่า ๔๐๐ ปี สร้างขึ้นเป็นอนุสรณ์ ลอ พระเพื่อน พระแพง ขึ้นมาใหม่ และภายในถ้�ำ เพื่อระลึกถึงความรักอมตะของพระลอ แห่งนคร ยังมีบ่อน�้ำวนเสี่ยงทาย สอบถามข้อมูลได้ที่องค์การ แมนสรวง และพระเพอ่ื น พระแพง แห่งเมืองสรอง บรหิ ารส่วนตำ� บลบา้ นกลาง โทร. ๐ ๕๔๖๔ ๒๓๘๗ อันเป็นต้นก�ำเนิดของวรรณคดีเร่ืองลิลิตพระลอ การเดินทาง จากที่ว่าการอ�ำเภอสองใช้ทางหลวง ที่เก่าแก่ท่ีสุด สันนิษฐานว่าน่าจะแต่งข้ึนในสมัย หมายเลข ๑๑๕๔ ระยะทาง ๓ กโิ ลเมตร อยู่บริเวณ กรงุ ศรอี ยธุ ยาตอนตน้ หลกั กิโลเมตรท่ี ๕๔ การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอสองใช้ทางหลวง หมายเลข ๑๑๕๔ ระยะทาง ๓ กโิ ลเมตร อย่บู ริเวณ อุทยานแห่งชาติแม่ยม มีพ้ืนท่ี ๒๘๔,๒๑๘.๗๕ ไร่ หลักกโิ ลเมตรท่ี ๕๔ ครอบคลุมพื้นที่อ�ำเภอสอง จังหวัดแพร่ อ�ำเภองาว จังหวดั ล�ำปาง อ�ำเภอเชียงมว่ น จงั หวดั พะเยา และ อทุ ยานลลิ ติ พระลอ อย่ตู �ำบลบา้ นกลาง เส้นทางไป อ�ำเภอบ้านหลวง จังหวัดน่าน ลักษณะภูมิประเทศ พระธาตุพระลอ สันนษิ ฐานว่าบรเิ วณน้ีเคยเปน็ เมือง เป็นเทือกเขาสูงสองฝั่งแม่น้�ำยม พ้ืนที่ส่วนใหญ่เป็น สรองมากอ่ น เพราะยงั ปรากฎเนนิ ดนิ เปน็ แนวกำ� แพง ป่าเบญจพรรณ อุทยานแห่งชาติแม่ยม มีแม่น�้ำยม ให้เห็น มีแม่น้�ำกาหลงไหลผ่านซ่ึงแม่น้�ำแห่งน้ีได้ต้ืน ไหลผา่ นตลอดปี เขินไปแล้วจนเกือบไม่เหลือสภาพเดิม จึงได้ตั้งเป็น การเดินทาง จากที่ว่าการอ�ำเภอสอง ใช้ทางหลวง โครงการอุทยานลลิ ติ พระลอเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๘ เพอ่ื หมายเลข ๑๑๕๔ มงุ่ หน้าไปทางตำ� บลเตาปนู ระยะ ใหเ้ ปน็ แหลง่ เรยี นรแู้ ละแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วทางวฒั นธรรม ทาง ๑๘.๕ กโิ ลเมตร แพร่ 39

อทุ ยานแหง่ ชาติแมย่ ม สถานทท่ี อ่ งเที่ยวภายในอทุ ยานฯ แน่นตลอดแนวริมฝั่งแม่น�้ำยม ในเขตป่าสงวนแห่ง แก่งเสือเต้น อยู่หน้าที่ท�ำการอุทยานฯ เป็นเกาะ ชาตแิ มป่ งุ -แมเ่ ปา้ ผนื ปา่ สกั แหง่ นอี้ าจกลา่ วไดว้ า่ เปน็ แก่งธรรมชาติท่ีมีแม่น�้ำยมไหลผ่านเป็นระยะทาง ผนื ปา่ สกั ทใ่ี หญท่ สี่ ดุ ในประเทศไทย ไมส้ กั ทขี่ น้ึ อยนู่ ม้ี ี ความยาว ๒ กิโลเมตร ชื่อแก่งเสือเต้นมีความเป็น ขนาดสูงใหญ่ และระหว่างเดือนสิงหาคม-กันยายน มาจากลักษณะธรรมชาติท่ีมีรอยเท้าเสือปรากฏอยู่ จะมดี อกสักสเี หลืองอร่ามบานอยทู่ วั่ บริเวณ บนหินก้อนหน่ึงในแก่งนี้บริเวณแก่งเสือเต้นมีหาด จุดชมวิวทะเลหมอก อยู่ห่างจากท่ีท�ำการอุทยานฯ ทรายอยู่ท่ัวไปเหมาะแก่การกางเต็นท์เพื่อสัมผัสกับ ๑๔ กโิ ลเมตร เปน็ จดุ ชมทวิ เขาอนั สลบั ซบั ซอ้ น ชมดง ธรรมชาตทิ สี่ วยงาม โดยนกั ทอ่ งเทย่ี วจะตอ้ งนำ� เตน็ ท์ ป่าสกั งามทางทิศตะวนั ออก ในฤดหู นาวจะได้สัมผสั มาเอง ค่าธรรมเนียมคนละ ๓๐ บาทต่อคืน และมี บรรยากาศทหี่ นาวเยน็ และเหน็ ทะเลหมอกในยามเชา้ กจิ กรรมลอ่ งแกง่ โดยมเี รอื ยางนงั่ ได้ ๘ คน ใหบ้ รกิ าร หล่มด้ง อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติแม่ปุง-แม่เป้า ราคา ๑,๐๐๐ บาท ห่างจากทีท่ ำ� การอทุ ยานฯ ๑๕ กโิ ลเมตร เปน็ แอ่งน้�ำ ดงสักงาม มพี ้นื ทที่ ง้ั หมดประมาณ ๒๐,๐๐๐ ไร่ ห่าง ธรรมชาตขิ นาดใหญเ่ สน้ ผา่ ศนู ยก์ ลาง ๑๐๐ เมตร อยู่ จากท่ีทำ� การอทุ ยานฯ ๒๕ กิโลเมตร การเดินทาง บนยอดเขาสงู มีน้�ำตลอดปี เป็นแหลง่ น�้ำส�ำหรับสัตว์ ตอ้ งใชร้ ถยนต์ขับเคลอ่ื น ๔ ล้อ เทา่ นั้น ดงสักงามมี ปา่ ลกั ษณะทแี่ ปลก คอื แมไ้ มม่ ตี น้ กำ� เนดิ ของแหลง่ นำ�้ ลักษณะเป็นกลุ่มของดงไม้สักทองที่ขึ้นอยู่อย่างหนา น�้ำในบึงก็ไม่เคยเพ่ิมหรรา้ือนลขาดยลขงองเสก่าัน ตนลิษาดฐเากน่าอวทุ ่ายั นธา่านจี ะ 40 แพร่

เกิดจากการสะสมของน�้ำฝนหรือน้�ำซับ และบริเวณ การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอสอง ใช้ทางหลวง ใกล้เคียงกันมีดงต้นตะแบก ลานส�ำหรับกางเต็นท์ ชนบทแพร่ ๓๐๙๘ ไปถงึ ทางสามแยกตลาดขวญั นคร จดุ ชมทวิ ทศั นป์ ่าสกั ที่งดงาม และชมพระอาทติ ย์ข้ึน เล้ยี วซ้ายเขา้ ไประยะทาง ๕ กิโลเมตร และลบั ขอบฟ้า โล้ชิงช้าชาวเขาเผ่าอีก้อ เป็นประเพณีโล้ชิงช้าของ อา่ งเกบ็ นำ้� แมส่ อง อยตู่ ำ� บลเตาปนู เปน็ แหลง่ กกั เกบ็ ชาวเขาเผ่าอีก้อในช่วงฤดูหนาว ชมวิถีชีวิตด้ังเดิม นำ้� สำ� หรับท�ำการเกษตร เปิดเป็นแหล่งท่องเท่ียว มี และวัฒนธรรมของเผ่าอีก้อ ซึ่งเป็นหมู่บ้านในเขต แพไว้คอยบริการนักท่องเที่ยว มีจุดชมวิวทิวทัศน์ อทุ ยานฯ อยหู่ า่ งจากทท่ี ำ� การอทุ ยานฯ ๔๐ กโิ ลเมตร ทสี่ วยงาม สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐ ๕๔๖๔ ๒๖๓๕ ฤดูกาลที่เหมาะแก่การท่องเท่ียว เริ่มต้ังแต่เดือน การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอสอง ใช้ทางหลวง พฤศจิกายน-มกราคม ค่าธรรมเนียมเข้าอุทยานฯ หมายเลข ๑๑๕๔ (ถนนวงั ซา้ ย) มงุ่ หนา้ ไปตำ� บลบา้ น ชาวไทย ผ้ใู หญ่ ๒๐ บาท เด็ก ๑๐ บาท ชาวตา่ งชาต ิ กลาง ระยะทาง ๓ กโิ ลเมตร เลยหลกั กโิ ลเมตรท่ี ๘ ผู้ใหญ่ ๑๐๐ บาท เด็ก ๕๐ บาท และรถยนต์ ไปถึงทางแยกบ้านเตาปูนเล้ียวขวาเข้าไปตามทาง ๓๐ บาท สอบถามขอ้ มูลได้ที่อทุ ยานแห่งชาตแิ มย่ ม พบทางแยกตัววายให้เล้ียวซ้ายตรงไปทางสามแยก โทร. ๐ ๕๔๕๕ ๖๕๓๗, ๐ ๕๔๕๒ ๒๐๙๗ ส�ำนัก วัดเตาปูนให้เลี้ยวขวาไปตามทางหลวงชนบทแพร่ บรหิ ารพน้ื ทอี่ นรุ กั ษท์ ่ี ๑๓ โทร. ๐ ๕๔๖๒ ๖๙๕๗ กรม ๓๐๓๖ อีก ๓.๕ กิโลเมตร อุทยานสตั ว์ป่า และพันธุ์พชื โทร. ๐ ๒๕๖๑ ๐๗๗๗, ๐ ๒๕๗๙ ๖๖๖๖ www.dnp.go.th อำ� เภอวงั ชน้ิ การเดินทาง อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย ครอบคลุมพื้นที่อ�ำเภอ รถยนต์ ใช้เส้นทางเดียวกับพระธาตุพระลอ ตาม ลอง อ�ำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ และอ�ำเภอเถิน ทางหลวงหมายเลข ๑๐๑ (สายแพร-่ นา่ น) ถึงส่แี ยก อ�ำเภอสบปราบ อ�ำเภอแมท่ ะ จังหวดั ล�ำปาง มพี ืน้ ท่ี อ�ำเภอร้องกวางเลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข ๒๕๖,๒๕๐ ไร่ (๔๑๐ ตารางกิโลเมตร) ลักษณะ ๑๐๓ (ร้องกวาง-งาว) เม่ือถึงแยกอ�ำเภอสอง เล้ียว ภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงชันสลับซับซ้อนปกคลุมด้วย ขวาไปตามทางหลวงหมายเลข ๑๑๕๔ (สายสอง-งาว) ป่าดงดิบเขา ป่าเบญจพรรณ และปา่ เตง็ รัง ตามยอด ระยะทาง ๒๕ กิโลเมตร ถึงทีท่ ำ� การอทุ ยานฯ เขาสงู มปี า่ สนและทงุ่ หญา้ เปน็ แหลง่ กำ� เนดิ ของตน้ นำ�้ รถโดยสารประจ�ำทาง ขึ้นรถประจ�ำทางท่ีหน้าโรง และล�ำห้วยหลายสาย เช่น แม่เก้ิง แม่จอก แม่สิน เรียนพริ ยิ าลยั ในอำ� เภอเมอื งแพร่ ไปลงท่ีอ�ำเภอสอง เป็นต้น มีสัตว์ป่าหลายชนิด เช่น หมูป่า ไก่ป่า หมี จากนัน้ เหมารถท่ตี ลาดอ�ำเภอสองไปอุทยานฯ อีเห็น เสอื โครง่ เลียงผา นกชนดิ ต่าง ๆ จดุ เด่นของท่ี นคี่ ือ มีดงตะเคียนทองอายกุ วา่ ๑๐๐ ปี ขนาด ๓-๔ วัดพระธาตุหนองจันทร์ อยู่ต�ำบลบ้านกลาง เป็น คนโอบ อยหู่ ่างจากทท่ี �ำการอุทยานฯ ๑๕ กิโลเมตร วัดเก่าแก่และเป็นปูชนียสถานส�ำคัญในอ�ำเภอสอง สถานที่ท่องเท่ียวภายในอุทยานฯ ภายในวัดเป็นทปี่ ระดษิ ฐานของพระธาตุเกา่ แก่ และ น้�ำตกแม่เก๋งิ หลวง เปน็ นำ้� ตกขนาดใหญม่ ี ๗ ชั้น ที่ พระเจ้าองค์หลวง หน้าตักกว้าง ๙ วา ๓ ศอก สูง มีความสวยงามลดหล่ันกันลงมาเป็นชั้น ๆ คล้าย ๑๕ เมตร เปน็ พระพุทธรูปทใี่ หญ่ที่สดุ ในจังหวัดแพร่ ขั้นบันไดไหลลงมาจากดอยแม่เกิ๋ง และมีเจ้าหน้าท ่ี แพร่ 41

น้ำ� ตกแมเ่ กงิ๋ หลวง อทุ ยานแห่งชาติเวียงโกศยั ดูแลความปลอดภัยและอ�ำนวยความสะดวกให้แก่ พบทางแยกเล้ียวขวาเข้าไปอีก ๑.๘ กิโลเมตร นกั ทอ่ งเทย่ี วจนถงึ เวลา ๑๖.๓๐ น. หลงั เวลาดงั กลา่ ว สุดเส้นทางจะพบป้ายนำ�้ ตกปันเจน ไมอ่ นุญาตใหเ้ ข้าไปภายในบริเวณน�ำ้ ตก น้�ำตกปันเจน อยู่ท่ีบ้านปันเจน ต�ำบลแม่เก๋ิง เป็น นอกจากน้ียังมีน�้ำตกท่ีสวยงามอีกหลายแห่ง เช่น น้�ำตกขนาดเล็กบนล�ำห้วยแม่เกิ๋ง มีต้นน�้ำมาจาก นำ้� ตกแมส่ นิ นำ้� ตกแมจ่ อก น้�ำตกแมป่ ้าก น�้ำตกแม่ เทือกเขาผีปันน�้ำท�ำให้มีน�้ำไหลตลอดปี บริเวณโดย รัง น้�ำตกขนุ หว้ ย เปน็ ต้น คา่ ธรรมเนยี มเขา้ อุทยานฯ รอบน�้ำตกเป็นป่าที่มีความอุดมสมบูรณ์มาก ปลาย ชาวไทย ผใู้ หญ่ ๔๐ บาท เดก็ ๒๐ บาท ชาวตา่ งชาติ ทางน�้ำตกไหลลงสู่ล�ำห้วยปันเจนซ่ึงเป็นสายน้�ำหลัก ผใู้ หญ่ ๒๐๐ บาท เดก็ ๑๐๐ บาท รถจักรยานยนต์ เพ่ือใช้อุปโภคบรโิ ภคของชาวบ้านปนั เจน คนั ละ ๒๐ บาท รถยนต์ ๔ ลอ้ คนั ละ ๓๐ บาท รถ การเดนิ ทาง จากอำ� เภอวงั ช้นิ ใชท้ างหลวงหมายเลข บรรทกุ ๖ ลอ้ คันละ ๑๐๐ บาท และรถบรรทุกไม่ ๑๐๒๓ (แพร่-วังช้ิน) มุ่งหน้าไปบ้านค้างใจ ระยะ เกนิ ๑๐ ล้อ คนั ละ ๒๐๐ บาท ทาง ๕ กิโลเมตร เม่ือผ่านโรงเรียนบ้านค้างใจให้ สิ่งอ�ำนวยความสะดวก ทางอุทยานฯ มีเรือนพัก เลี้ยวซา้ ยไปตามป้ายบอกทางเขา้ น้�ำตก (สังเกตป้าย ๔ หลัง และพ้ืนที่กางเต็นท์ขนาด ๒ คน ท้ังหมด บ้านปันเจน) ๒๓๐ เมตร แล้วเล้ยี วซา้ ย ๒ กโิ ลเมตร ๑๕๐ หลัง เสียค่าเช่าพื้นที่กางเต็นท์ ๓๐ บาทต่อ 42 แพร่

บ่อน�้ำร้อนแม่จอก คน มีเตน็ ทใ์ หเ้ ชา่ ๕๐ หลัง คา่ เช่าเตน็ ท์พร้อมเครอื่ ง โดยสารสีเขยี ว สาย ๑๖๙ ไปลงทท่ี างส่ีแยกแมแ่ ขม นอนหลงั ละ ๑๕๐ บาท สอบถามขอ้ มูลได้ที่อทุ ยาน แลว้ นัง่ รถสองแถวรบั จา้ งแบบเหมาเขา้ ไปอุทยานฯ แหง่ ชาติเวยี งโกศยั โทร. ๐ ๕๔๕๕ ๖๗๖๓ ศนู ย์ขา่ ว อทุ ยานฯ จงั หวดั แพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๒๐๙๗, ๐๘ บ่อน�้ำร้อนแม่จอก อยู่หมู่ที่ ๕ บ้านแม่จอก ต�ำบล ๑๒๒๔ ๐๗๗๙ กรงุ เทพฯ โทร. ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ แม่ป้าก บ่อน้�ำร้อนแม่จอกเป็นบ่อน�้ำแร่ก�ำมะถันที่ www.dnp.go.th มีความร้อนสูงถึง ๘๐ องศา ในตอนเช้าจะมีหมอก การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองแพร่ ใช้ทางหลวง ควันที่เกิดจากไอน�้ำลอยอยู่ ก่อให้เกิดทัศนียภาพที่ หมายเลข ๑๐๑ ไปทางอ�ำเภอเด่นชัย เลยอ�ำเภอ สวยงาม บนเนื้อท่ี ๑๐ ไร่ ปัจจุบันองค์การบริหาร เด่นชัยไป ๑๐ กิโลเมตร พบทางแยกเลี้ยวขวาเข้า ส่วนต�ำบลแม่ป้าก ได้เข้ามาปรับปรุงบริหารบ่อน้�ำ ทางหลวงหมายเลข ๑๑ (สายแพร่-ล�ำปาง) ไป ๔๐ รอ้ นแมจ่ อกใหเ้ ปน็ สดั สว่ น โดยจดั ทำ� บอ่ นำ�้ แรส่ ำ� หรบั กโิ ลเมตร ถงึ ทางแยกเลย้ี วไปทางอำ� เภอวงั ชนิ้ อกี ๑๓ ลวกไข่โดยเฉพาะหน่ึงบ่อ จัดท�ำเป็นล�ำรางน้�ำแร่ต่อ กโิ ลเมตร พบทางแยกเลยี้ วขวาไปทีท่ ำ� การอุทยานฯ จากบอ่ นำ้� แมจ่ อกไปทว่ั บรเิ วณตลอดทางเดนิ สำ� หรบั อกี ๑.๕ กโิ ลเมตร แชเ่ ทา้ และจดั ทำ� หอ้ งอาบนำ้� แรแ่ บบสว่ นตวั แยกหญงิ รถโดยสารประจ�ำทาง จากอ�ำเภอเมืองแพร่ น่ังรถ และชาย อยา่ งละ ๕ หอ้ ง คา่ บรกิ ารคนละ ๕๐ บาท แพร่ 43

นอกจากนี้ยังมีนวดแผนโบราณ ร้านอาหาร และ การเดินทาง จากที่ว่าการอ�ำเภอวังช้ินใช้ทางหลวง ของทร่ี ะลกึ จำ� หนา่ ย เปดิ บรกิ ารทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐- หมายเลข ๑๑๒๔ ระยะทาง ๙ กิโลเมตร พบทาง ๒๐.๐๐ น. สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๕๔๖๑ ๙๑๖๐ แยกเล้ียวขวาเข้าสู่ถนนโยธาธิการแพร่ บ้านค้างปิน การเดินทาง จากอำ� เภอวังช้นิ ใชถ้ นนสายลอง-วังช้ิน ใจ ระยะทาง ๘๕๐ เมตร มงุ่ หนา้ ไปทางตำ� บลแมป่ า้ กจนถงึ บา้ นแมจ่ อก จะพบ โรงเรยี นแม่จอกอยูข่ วามือ น้�ำตกแม่พุงหลวง อยู่บ้านค้างปินใจ ต�ำบลแม่พุง หลวง ในเขตพ้ืนท่ีของอุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย บา้ นแมพ่ งุ หลวง อยหู่ มทู่ ่ี ๑๕ ตำ� บลแมพ่ งุ เปน็ ชมุ ชน เป็นน�้ำตกขนาดกลาง ๒ ช้ัน มีน�้ำตกไหลตลอดปี ชาวกะเหรยี่ งพน้ื เมอื งแพร่ อยทู่ บ่ี รเิ วณเทอื กเขาผปี นั การเดนิ ขน้ึ นำ้� ตกชน้ั ทสี่ องจะตอ้ งเดนิ ลดั เลาะไปตาม นำ้� ทอี่ ยรู่ ว่ มกบั ธรรมชาตอิ ยา่ งยง่ั ยนื ชว่ ยดแู ลอทุ ยาน โขดหนิ และปา่ ที่มีความอุดมสมบูรณ์มาก น้ำ� ตกช้ันท่ี แห่งชาติเวียงโกศัย และอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม วิถี สองเป็นนำ�้ ตกที่ท้ิงตวั ลงมาจากหนา้ ผาสงู ๓๐ เมตร ชีวติ จากบรรพบรุ ุษไว้ไดเ้ ปน็ อย่างดี มกี ารจัดทำ� ศนู ย์ เปน็ ช้ันทส่ี วยงามมีแอง่ นำ้� สามารถลงเล่นน้�ำได้ และ การเรียนรู้เป็นฐานต่าง ๆ เพื่อรองรับนักท่องเท่ียว เหมาะส�ำหรับเดินป่าศึกษาธรรมชาติในช่วงฤดูฝน เชน่ การเรยี นรเู้ กษตรอนิ ทรยี ์ การเพาะเลย้ี งไสเ้ ดอื น การเดนิ ทางเขา้ ไปนำ�้ ตกแมพ่ งุ หลวงจะตอ้ งใชร้ ถยนต์ การท�ำสมุนไพรพ้ืนบ้าน การผลิตน�้ำมันงาสกัดเย็น ขับเคลอ่ื นสี่ล้อ รถมอเตอร์ไซค์ หรือรถอีแตก๊ เทา่ น้ัน การยอ้ มด้ายดว้ ยสีธรรมชาติ เปน็ ต้น ภายในชุมชน จะได้พบกับการทอผ้ากะเหร่ียงซึ่งเป็นผ้าตีนจกแบบ วัดสูงเหนือวรรณาราม อยู่หมู่ท่ี ๖ บ้านสูงเหนือ ดั้งเดิม และการทอผ้าด้วยก่ีเอว ซึ่งเป็นก่ีขนาดเล็ก ต�ำบลนาพูน เป็นวัดของชาวไทยใหญ่ที่บรรพบุรุษ ปลายกจี่ ะเปน็ เขม็ ขดั รงั้ ไวก้ บั เอวผทู้ อ ผา้ ทไ่ี ดจ้ ากการ อพยพหนีการสู้รบมาจากแขวงเชียงตุง รัฐฉาน ทอจะเปน็ ผ้าหน้าแคบ นิยมนำ� มาท�ำเข็มขดั กระเปา๋ สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมามากว่า ๔๐ ป ี ยา่ ม สายสะพาย นอกจากนยี้ งั มกี ารปกั เสอื้ กะเหรย่ี ง มศี าสนสถานเพยี งหนง่ึ เดยี วทเี่ ปน็ ทง้ั พระอโุ บสถและ ดว้ ยลกู เดอื ยแบบดงั้ เดมิ ทม่ี มี ติ ลิ วดลายทสี่ วยงามและ ศาลาการเปรยี ญทม่ี ศี ิลปะแบบเมียนมา ส่วนภายใน เป็นเอกลักษณเ์ ฉพาะของเสอ้ื แต่ละตัว พระอุโบสถมีพระพุทธรูปหยกขาวที่อัญเชิญมาจาก เมยี นมา และพระประธานพทุ ธศลิ ปแ์ บบไทย วดั แหง่ แม้วิถีชีวิตของชุมชนบ้านแม่พุงหลวงจะเปล่ียนไป น้ีมีพระจำ� พรรษาเพยี งรปู เดียว ตามยุคสมัย แต่ยังคงอนุรักษ์บ้านกะเหรี่ยงแบบ การเดินทาง จากที่ว่าการอ�ำเภอวังชิ้น ใช้ทางหลวง ดั้งเดิมไว้ได้ แม่อุ๊ยชาวกะเหรี่ยงท่ีมีรอยสักบริเวณ หมายเลข ๑๑๒๕ มุง่ หน้าไปทางตำ� บลนาพูน มือด้วยหมึกสีด�ำและใส่ต่างหูไม้ขนาดใหญ่ ซ่ึงจะไม่ ได้พบเห็นในลูกหลานชาวบ้านแม่พุงหลวงปัจจุบัน มอ่ นเสาหนิ พศิ วง (มอ่ นหนิ กอง) อยหู่ มทู่ ี่ ๑๐ ตำ� บล บ้านแม่พุงหลวงมีโฮมสเตย์ไว้รองรับนักท่องเที่ยวท่ี นาพูน มพี นื้ ท่ี ๑๙ ไร่ ค�ำวา่ “มอ่ น” เปน็ ภาษาลา้ น ตอ้ งการสมั ผสั ธรรมชาตเิ รยี นรวู้ ถิ ชี วี ติ และภมู ปิ ญั ญา นาแปลว่า “เนินเขา” ซ่ึงเป็นปรากฏการณ์ทาง วัฒนธรรมแบบด้ังเดิม สอบถามข้อมูลได้ที่คุณ ธรณีวิทยาเม่ือ ๕-๖ ล้านปี ได้เกิดการปะทุพัดพา รณเกียรติ ค�ำน้อย ผูใ้ หญ่บา้ น หมู่ท่ี ๑๕ โทร. ๐๘ หินหนืดจากใต้เปลือกโลกไหลออกมาเป็นลาวาของ ๙๒๖๒ ๔๖๒๐ 44 แพร่

ม่อนเสาหนิ พศิ วง (ม่อนหินกอง) แพร่ 45

หินบะซอลต์ปกคลุมไปทั่วบริเวณ เม่ือลาวาเกิดการ กจิ กรรมทอ่ งเที่ยว เย็นตัวลงอย่างรวดเร็วเกิดแรงดึงจากการหดตัวจึง โครงการ “นงั่ สามล้อ ผ่อเฮือนเก่า เลา่ ขานตำ� นาน เกิดเป็นรอยแยกในแนวต้ังฉากกับพื้นก่อให้เกิดเป็น เมืองแป้ (แพร่)” เหลี่ยมของพื้นผิวจนมีลักษณะคล้ายเสาบางส่วนก็ เส้นทางแรก เริ่มต้นจากคุ้มเจ้าหลวงเมืองแพร่- แตกหักดังเช่นภูเขาอังคารท่ีจังหวัดบุรีรัมย์ เป็นต้น ศาลหลกั เมอื ง-บา้ นวงศบ์ รุ -ี บา้ นวชิ ยั ราชา-บา้ นหนาน สถานที่แห่งน้ีมีสิ่งศักด์ิสิทธ์ิคุ้มครองซึ่งเป็นความเช่ือ ไชยวงศ-์ ประตชู ยั -วดั พระบาทมง่ิ เมอื ง-วงเวยี นพรหม ของชาวบ้านทเี่ ล่าสบื ตอ่ กนั มาว่าทุกวันพระจะไดย้ ิน วิหารสี่ ใช้เวลาประมาณ ๒ ชว่ั โมง ค่าโดยสารคนละ เสยี งฆ้องและกลองมาจากสถานทีแ่ ห่งนี้ ๒๕๐ บาท ด้วยลักษณะทางกายภาพของม่อนเสาหิน แบ่งออก เสน้ ทางทส่ี อง เรมิ่ จากคมุ้ เจา้ หลวงเมอื งแพร-่ วงเวยี น เป็น ม่อนเจ้าอาจญา กลุ่มแท่งเสาหินสูงเรียงราย พรหมวหิ ารส-ี่ ศาลากลางจงั หวดั -กำ� แพงเมอื ง-ประตู ทำ� มมุ ๔๕ องศา กับพืน้ ตัง้ ช่อื เป็นเกยี รติใหแ้ ก่เจา้ ใหม่-วัดสระบ่อแก้ว-บ้านหลวงศรีนัครานุกูล-วัด อาจญาผีผู้เป็นใหญ่ท่ีสุดในจ�ำนวนผีตามความเช่ือ ศรีบุญเรือง-โรงเรียนป่าไม้-บ้านวงศ์บุรี-วัดหลวง-คุ้ม ของชาวบา้ นม่อนเจา้ ค�ำ คือ กลุ่มหนิ ที่ตัง้ ตรงรวมตัว เจ้าหลวง-ก�ำแพงเมืองเก่า-คุ้มเจ้าตุ้ย-ศาลหลักเมือง อยู่เป็นกระจุกและล้มเอียงกระจัดกระจายกันอยู่ชื่อ ใช้เวลาประมาณ ๒ ชั่วโมง ๓๐ นาที ค่าโดยสาร เจ้าค�ำมาจากชื่อผีอีกตนหน่ึงท่ีชาวบ้านเคารพนับถือ คนละ ๓๐๐ บาท คือ ม่อนเสาสะเดาะเคราะห์ เป็นกลุ่มกองหินที่ไม่ สอบถามข้อมูลได้ที่ชมรมสามล้อเมืองแพร่ โทร. สูงนักเรียงตัวเป็นแนวเหมือนทางเดินไล่ระดับท่ีตรง ๐๘ ๑๖๗๓ ๙๘๔๑ กลางมีลักษณะเป็นแอ่งคล้ายบ่อน�้ำ และม่อนเสา หินพิศวง ถือเป็นจุดที่ได้รับความนิยมจากนักท่อง เทศกาลงานประเพณี เทย่ี วดว้ ยลกั ษณะทางกายภาพของแทง่ หินสูงราว ๓ งานประเพณีนมัสการพระธาตุช่อแฮเมืองแพร่ เมตร เรยี งตัวกันเป็นคูหาและห้อง บริเวณนจ้ี ะมปี า้ ย แหต่ งุ หลวง กำ� หนดจดั งานในวนั ขน้ึ ๙-๑๕ คำ่� เดอื น ๔ เตอื นนกั ทอ่ งเทยี่ วหา้ มเขา้ ไปถา่ ยรปู ดา้ นในดว้ ยเกรง มีการแห่ผ้าข้ึนไปห่มองค์พระธาตุ จัดขบวนแห่ ว่าจะเกดิ อนั ตรายจากหนิ ท่ีอาจหักโค่นหลน่ ลงมาได้ แบบล้านนา ผู้ร่วมงานทุกคนแต่งกายแบบพื้นเมือง การเดินทาง จากท่ีว่าการอ�ำเภอวังชิ้น ใช้ทางหลวง ล้านนา มมี หรสพสมโภชทกุ คืน รุ่งเชา้ วันขึน้ ๑๕ คำ่� หมายเลข ๑๑๒๕ ระยะทาง ๓๑ กโิ ลเมตร พบทาง จะมีการท�ำบุญตักบาตร กลางคืนมีการเวียนเทียน แยกแล้วเลี้ยวซ้ายเข้าไปตามทางหลวงชนบทแพร่ รอบองคพ์ ระธาตุ และพระวิหาร ๔๐๓๙ ผ่านสถานีต�ำรวจภูธรนาพูน และบ้านนา ปลากั้ง ระยะทาง ๕.๕ กิโลเมตร พบทางแยกแล้ว งานแอ่วสงกรานต์น�้ำใจเมืองแป้ นุ่งหม้อห้อมแต๊ เลย้ี วขวาไปตามถนนเฉลมิ พระเกยี รตแิ พร่ ๐๔๑๓๑ งามตา กำ� หนดจดั งานระหวา่ งวนั ที่ ๑๓-๑๗ เมษายน ระยะทาง ๔.๕ กิโลเมตร จะพบป้ายบอกทางไปมอ่ น ของทกุ ป ี ณ บรเิ วณศนู ยห์ ตั ถกรรมเวยี งโกศยั ภายใน เสาหินพศิ วง งานจะแต่งกายด้วยชุดหม้อห้อม ล้อมวงกินขันโตก และเลน่ สงกรานต์ 46 แพร่

ผ้าไหมบา้ นท่าสว่าง โรงเรยี นปา่ ไมแ้ พร่ งานประเพณลี อยกระทง “จดุ ผางปะตป๊ี ตนี๋ กา๋ ปจู า งานประเพณีก�ำฟ้าไทยพวน ก�ำหนดจัดงานในช่วง แม่ก๋าเผือก” ประจ�ำปี ๒๕๖๐ ก�ำหนดจัดงานใน เดอื นกมุ ภาพันธ์ ณ สนามกีฬาเทศบาลต�ำบลทุ่งโฮง้ วันข้นึ ๑๕ ค่�ำ เดือน ๑๒ บรเิ วณกาดสามวัย และ อ�ำเภอเมืองแพร่ เป็นประเพณีท�ำความดีละเว้นการ สวนสุขภาพเฉลิมพระเกียรติ ร.๙ อ�ำเภอเมืองแพร่ ท�ำบาป และหยุดปฏิบัติภารกิจประจ�ำ โดยในตอน ภายในงานจะแตง่ กายดว้ ยชดุ หมอ้ หอ้ ม มกี ารลอ้ มวง เช้าจะมีการท�ำบุญตักบาตรน�ำอาหารมารับประทาน กินขันโตก การประกวดนางนพมาศ การประกวด ร่วมกัน มีการบูชาฟ้าเพื่อให้เทพยดาบนฟ้าคุ้มครอง โคมลอย การประกวดกระทงฝีมือ การประกวดวง ให้รอดพ้นจากการถูกฟ้าผ่าให้มีชีวิตที่ยืนยาวพืชผล ดนตรี และการแสดงศลิ ปวัฒนธรรมพื้นเมอื ง ทางการเกษตรอุดมสมบูรณ์ และภายในงานยังมี กจิ กรรมตา่ ง ๆ อกี มากมาย เชน่ การแสดงนทิ รรศการ งานฤดูหนาวไทยล้านนาและกาชาดแพร่ ก�ำหนด วถิ ชี ีวิตไทยพวน การประกวดท�ำอาหารพื้นเมอื ง/ตัด จัดงานต้นเดือนมกราคมของทุกปี บริเวณพ้ืนท่ีรอบ เย็บผ้าหม้อหอ้ ม/รำ� พ้ืนเมืองฟ้อนแอ่น การแสดงของ หอประชุมและแสดงศิลปวัฒนธรรมล้านนาตะวัน ชุมชน การจ�ำหน่ายผลิตภัณฑ์ผ้าหม้อห้อม เป็นต้น ออก และกลมุ่ ประเทศ GMS (กอเปา) สอบถามข้อมูลได้ท่ี เทศบาลต�ำบลทุ่งโฮ้ง โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๒๔๕๘ แพร่ 47

เส้อื หมอ้ หอ้ ม สนิ ค้าพื้นเมอื ง ผ้าตีนจก เป็นงานหัตถกรรมพื้นบ้านท่ีมีความ สวยงามมีรูปแบบการทอประณีต ลวดลายเป็น เสอ้ื หมอ้ หอ้ ม (บา้ นทงุ่ โฮง้ ) เปน็ หัตถกรรมพน้ื บา้ น เอกลักษณ์เฉพาะตัว นอกจากน�ำมาตัดเย็บเป็น ทีม่ ชี อ่ื เสยี งของจงั หวัดแพร่ เปน็ สินคา้ ทมี่ คี ุณภาพใน เส้ือผ้าแล้วปัจจุบันนิยมน�ำมาท�ำกระเป๋าถือ เครื่อง ดา้ นการทอ การยอ้ มและฝมี อื การตดั เยบ็ ไดร้ บั ความ ประดบั ตกแตง่ บา้ น แหลง่ ผลติ สำ� คญั อยทู่ อี่ ำ� เภอลอง นิยมจากคนทั่วไป แหลง่ ผลติ ใหญ่อยทู่ ี่บา้ นทุ่งโฮ้ง อำ� เภอวังชิน้ และอำ� เภอเด่นชยั หมบู่ า้ นรอ่ งฟอง อย่ตู �ำบลรอ่ งฟอง เป็นสถานท่ผี ลติ ผา้ บาตกิ โดยการนำ� ผา้ ไหมชนั้ ดมี าเขยี นลายระบายสี เสื้อกันหนาว ชุดกีฬาจากผ้าร่ม และผลิตเครื่องมือ ดว้ ยฝมี อื ของชา่ งผชู้ ำ� นาญ ผนื ผา้ งดงามดว้ ยลวดลาย การเกษตรทท่ี ำ� จากเหลก็ เชน่ จอบ เสยี ม มดี เปน็ ตน้ และสีสันอันกลมกลืน เป็นสินค้าท่ีมีความโดดเด่น หมู่บ้านโป่งศรี อยู่ต�ำบลถิ่น เส้นทางเดียวกับบ้าน น่าซ้ือหา แหล่งผลิตอยู่ท่ีต�ำบลเหมืองหม้อ อ�ำเภอ รอ่ งฟอง เป็นหมบู่ ้านซือ้ ขายแลกเปล่ยี นของเก่าโดย เมอื งแพร่ เฉพาะเครอ่ื งเงนิ ซง่ึ ทที่ ำ� สบื ทอดกนั มานบั รอ้ ยปี และ จำ� หน่ายผลิตภณั ฑ์เครอื่ งเงนิ โบราณ 48 แพร่

ผลิตภัณฑ์ผ้าด้นมือ งานหัตถกรรมที่เน้นฝีมือ ผลิตภัณฑ์จากเศษไม้ (ไม้นวดเพื่อสุขภาพ) ๗๓/๔ การประดิษฐ์ น�ำผ้ามาต่อกัน บุด้วยฟองน้�ำ และ หม่ทู ี่ ๕ ต�ำบลบา้ นปนิ ถนนลอง-แพร่ ด้นทับด้วยมือทั้งผืน ท�ำให้ลวดลายบนผ้านูนเด่น ลวดลายแตล่ ะผนื ไมซ่ ำ้� กนั มที ง้ั ผา้ ปโู ตะ๊ ผา้ คลมุ เตยี ง หัตถกรรมหนุ่ ไม้ แกะสลักเป็นรูปมังกร และรูปสตั ว์ ปลอกหมอน หรอื แม้กระท่งั ผืนผา้ ทีป่ ระดษิ ฐข์ ึ้นเพ่อื ต่าง ๆ หลายรูปแบบ เหมาะส�ำหรับน�ำไปตกแต่ง ใช้ประดับตกแตง่ ผนังอาคารบา้ นเรอื น แหล่งผลิตอยู่ บ้านเรือนอย่างภูมิฐาน แหล่งผลิตอยู่ที่บ้านแม่ยาง ทบี่ ้านปา่ แดง อ�ำเภอเมืองแพร่ และอ�ำเภอร้องกวาง หลวง บา้ นแมย่ างเปรยี้ ว อ�ำเภอร้องกวาง ผลติ ภณั ฑท์ ท่ี ำ� จากลอ้ เกวยี น อยทู่ สี่ วนไซทอง หมทู่ ี่ ดอกไม้แห้งปรงุ กล่นิ งานฝีมือพนื้ บ้านที่นิยมในท้อง ๑๐ ตำ� บลแมจ่ ว๊ั ะ อำ� เภอเดน่ ชัย เปน็ ผลติ ภัณฑท์ น่ี ำ� ตลาด โดยการนำ� ดอกไมม้ าตากแหง้ และอบกลน่ิ หอม ลอ้ เกวยี นเกา่ มาแปรรูปเป็นเฟอรน์ เิ จอร์ เช่น โคมไฟ ตามธรรมชาติ ใส่ในภาชนะสวยงาม เหมาะส�ำหรับ ชงิ ช้า เก้าอี้สามขา และโซฟาเกวยี น ไม้ท่ใี ช้ท�ำไดแ้ ก่ ตกแตง่ บา้ น หรอื มอบเป็นของทร่ี ะลกึ แหลง่ ผลิตอยู่ ไมส้ ัก ไมป้ ระดู่ ไมม้ ะคา่ ล้อเกวยี นเกา่ ทมี่ ีคณุ ภาพดี ที่บา้ นฝ้าย อ�ำเภอเมอื งแพร่ และอ�ำเภอวังชนิ้ และนอกจากนน้ั ภายในสวนไซทองยงั มลี อ้ เกวยี นเกา่ และไหหมักเมี่ยง (ชาวบ้านน�ำมาหมักไว้เพ่ือเค้ียว ท�ำให้ไม่ง่วง และขยันท�ำงาน) เครื่องใช้ไม้สอยท่ีท�ำ รา้ นขายของทร่ี ะลึก จากไมใ้ นอดตี ทสี่ ะสมรวบรวมไว้ เปดิ ใหเ้ ขา้ ชมทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. สอบถามขอ้ มลู ไดท้ ี่ สวน อำ� เภอเมืองแพร่ ไซทอง โทร. ๐ ๕๔๖๑ ๓๔๕๘, ๐ ๕๔๖๑ ๓๗๗๗ แก้ววรรณา ๑๖๐ หมู่ท่ี ๘ บ้านเหล่าขนมเส้น ถนนเลยี่ งเมอื ง ๑๐๑ ต�ำบลนาจกั ร โทร. ๐๘ ๑๙๖๐ ๔๕๐๒, ๐๘ ๙๖๓๑ ๒๙๐๕ เปิดเวลา ๙.๐๐- ผลติ ภณั ฑจ์ กั สานเถาวลั ย์ โดยนำ� เอาเถาวลั ยม์ าสาน ๑๖.๐๐ น. เปน็ เครอื่ งใชใ้ นครวั เรอื น และของใชป้ ระดบั บา้ นเปน็ กลุ่มน้�ำพริกตาแดงแม่บัวขาว เดชธรรม ชุมชน ที่นิยมท่วั ไป แหล่งผลิตอยทู่ บ่ี า้ นวงั ชิ้น บ้านนาแหลม โทร. ๐ ๕๔๕๓ ๓๔๓๕, ๐๘ ๗๓๒๔ ๑๙๖๑ ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากไม้ และหวาย เป็นผลิตภณั ฑ์ ขนมครกแมห่ ลา่ ย ๗๓ หมทู่ ี่ ๒ ตำ� บลแมห่ ลา่ ย ถนน ประเภทเฟอร์นเิ จอร์ และของใช้ในครัวเรือน มแี หลง่ สายแพร-่ รอ้ งกวาง โทร. ๐ ๕๔๖๔ ๖๔๐๙ เปิดเวลา จ�ำหน่ายอยู่ที่ตลาดหัวดง บนทางหลวงหมายเลข ๐๖.๐๐-๑๘.๐๐ น. ๑๐๑ (สายแพร่-สงู เม่น) อยู่หา่ งจากอ�ำเภอเมืองแพร่ บายศรีครีเอช่นั ๑๒๔/๕ ถนนทุ่งโฮง้ -ป่าแดง ต�ำบล ไปทางทศิ ใต้ ประมาณ ๙ กโิ ลเมตร เหมอื งหมอ้ โทร. ๐ ๕๔๕๐ ๖๗๒๐-๒ www.bais- ผลิตภัณฑ์แปรรปู พืช ผกั ผลไม้ และสมุนไพร (สบู่ rishop.com สมนุ ไพร) หมูท่ ี่ ๕ ต�ำบลบ้านปิน ถนนลอง-แพร่ โทร. พาฝันหอ้ มหอ้ ม ๒๐/๓ หมู่ที่ ๖ ตำ� บลทุง่ โฮ้ง โทร. ๐ ๕๔๕๘ ๓๕๔๐, ๐๘ ๑๙๕๑ ๖๑๔๕ ๐ ๕๔๖๒ ๒๐๙๘, ๐๘ ๒๘๙๐ ๙๒๔๖ แพร่ 49

ภริ มยห์ ม้อห้อม ๑๐๖/๓ บ้านทุ่งโฮ้ง ถนนยนั ตรกิจ กิมหล่ันผ้าตีนจก ๗๓/๓ หมู่ท่ี ๕ ต�ำบลบ้านปิน โกศล โทร. ๐๘ ๐๕๐๓ ๒๓๗๑, ๐๘ ๒๑๙๒ ๙๓๕๒ ถนนลอง-แพร่ โทร. ๐ ๕๔๕๘ ๑๖๗๔ มาริสาหม้อห้อม ๒๐/๒ หมู่ท่ี ๖ ต�ำบลทุ่งโฮ้ง กลุ่มวิสาหกิจชุมชน ๑๖๗ หมู่ท่ี ๕ ต�ำบลบ้านปิน โทร. ๐ ๕๔๖๒ ๔๑๑๑, ๐๘ ๙๒๖๒ ๕๘๓๔ โทร. ๐ ๕๔๕๘ ๓๕๔๐, ๐๘ ๑๙๕๑ ๖๑๔๕ (สบู่ ม่อฮ่อมแม่หนู ๖๐ บ้านทุ่งโฮ้ง ถนนเจริญเมือง นำ�้ แร่ สเปรย์นำ้� แร)่ โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๒๗๗๒ กลุ่มศิลปาชีพบ้านประนอม ๙๗/๒ หมู่ที่ ๙ ถนน มะขามแกว้ คณุ ย่า ๗๔ หมู่ที่ ๑๓ ซอยบ้านประทับ ลอง-วังช้นิ โทร. ๐ ๕๔๕๘ ๓๔๔๓ (ผา้ ฝา้ ยตีนจก) ใจ ตำ� บลปา่ แมต โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๔๑๖๒, ๐๘ ๑๔๗๒ โกมลผ้าโบราณ ๑๕๗/๒ หมู่ที่ ๖ ต�ำบลห้วยอ้อ ๑๖๕๗ โทร. ๐๘ ๑๘๐๗ ๙๙๖๐ สุขใจม่อฮอ่ ม ๙๘/๑ หมู่ท่ี ๒ ต�ำบลทงุ่ โฮง้ โทร. ๐ เพ่ือน-แพง ๒๓๐ หมู่ที่ ๘ ต�ำบลห้วยอ้อ โทร. ๐ ๕๔๖๒ ๓๒๓๗ ๕๔๕๘ ๑๒๕๐ สุจนิ ต์ หมูยอ ๓๒๔-๓๒๖ ถนนเจริญเมือง โทร. ๐ อ�ำเภอวงั ชน้ิ ๕๔๕๑ ๑๓๓๔, ๐๘ ๙๕๕๓ ๒๒๘๖ กลุ่มทอผ้ากระเหร่ียง ๙๙/๓ หมู่ที่ ๗ บ้านค้างใจ หม้อห้อม ๒๐๐๐ ๓๑๐/๖ หมู่ที่ ๒ ต�ำบลทุ่งโฮ้ง ตำ� บลแม่เกงิ๋ โทร. ๐๘ ๖๑๘๗ ๐๔๙๓ โทร. ๐ ๕๔๕๓ ๓๔๗๒, ๐๘ ๔๙๔๘ ๔๙๑๑ อาเนยี ร ๓๖ ถนนเจริญเมือง โทร. ๐ ๕๔๕๒ ๒๐๓๘ อ�ำเภอหนองม่วงไข่ กลุ่มท�ำน้�ำพริกตาแดงแม่แก้วมา หมู่ที่ ๘ ต�ำบล อุดมผลหม้อห้อม ๒๐/๑ ถนนยนั ตรกิจโกศล ต�ำบล หนองม่วงไข่ โทร. ๐ ๕๔๖๓ ๕๑๒๗, ๐๘ ๔๐๔๒ ทงุ่ โฮ้ง โทร. ๐ ๕๔๖๒ ๔๕๕๙, ๐ ๕๔๖๒ ๔๒๕๑ ๓๓๙๒ เปิดเวลา ๐๗.๐๐-๒๐.๐๐ น. อ�ำเภอสงู เม่น อำ� เภอรอ้ งกวาง แพร่ไม้ไทย เฟอร์นิเจอร์ ๑๕๘ หมู่ท่ี ๓ ต�ำบล จนั ทร์สมผ้าทอ ๑๙๑ หมู่ท่ี ๕ บ้านบญุ ภาค ถนนวัง ร่องกาศ โทร. ๐ ๕๔๖๖ ๐๑๖๖, ๐๘ ๑๖๐๒ ๒๓๘๒ ซ้าย ต�ำบลแม่ยางรอ้ ง ศนู ยโ์ อทอปแพรส่ กั ทอง ๑๙๙ หมทู่ ี่ ๓ ตำ� บลรอ่ งกาศ อำ� เภอสอง โทร. ๐๘ ๑๘๘๕ ๔๘๐๘ เครือข่ายกระดาษสา ๒/๑ หมู่ท่ี ๖ ถนนลักษณา อ�ำเภอลอง วดี ต�ำบลบ้านหนุน โทร. ๐ ๕๔๕๙ ๑๔๘๗, ๐๘ กาญจนาผ้าตีนจก ๗๓/๗ หมู่ที่ ๕ ถนนลอง-แพร่ ๙๙๕๐ ๔๕๔๙ ต�ำบลบ้านปนิ โทร. ๐ ๕๔๕๘ ๑๔๔๗, ๐๘ ๑๗๘๓ ๙๕๘๑ 50 แพร่