สารคดี

เห็ด เผาะ ของดีทีมีแต่ในฤดูฝน สัมผัสประสบการณ์ ทีน้อยคนจะได้สัมผัส OCTOBER 04, 2020

เยน็ วนั ศกุ รป ลายเดอื นพฤษภาคม ผมไดเ ดนิ ทางกลบั มาจากการไปเรยี นตอ ทล่ี าํ ปาง และ ไดแ วะไปหาแมข องผม ซงึ่ เปน แมค า ขายกว ยเตยี๋ วใน ตลาดแหง หนง่ึ ในจงั หวดั ลาํ พนู แมไ ดบ อกกบั ผมวา \"แหมพกู แมจ ะไปเซาะเหด็ ถอบจะไปโตยกอ \" ผมตอบตกลงแมท นั ควนั ซง่ึ ผมเปน ผทู ชี่ อบกนิ เหด็ เผาะ มาก เกดิ มาไมเ คยไดเ หน็ วา เหด็ เผาะ หรอื เหด็ ถอบ นน้ั เกดิ ขนึ้ มาไดอ ยา งไร และเกดิ ขน้ึ มาในสถานทแี่ บบไหน ผมเปนเดก็ บานนอกคนหนง่ึ ทเี่ ขาปา หาของปา กับพอ ตงั้ แตเด็ก ทัง้ เหด็ โคน เหด็ ระโงก ผมกเ็ คยไดไ ป เสาะแสวงหามาหมดแลว จะเหลือกแ็ คเ หด็ เผาะเทา นัน้ ท่ีไมเคยมโี อกาสไดไ ปหาเลยสักที และก็อยากไปลองหาดู สกั ครั้งในชวี ติ หลังจากทีผ่ มตอบตกลงแมไป แมก ไ็ ดชวน ญาติพน่ี องอกี หลายคนไปดว ย เพือ่ หารคานาํ้ มนั รถกนั เพราะคร้งั น้ี เราจะไปหาเห็ดกันไกลถึง อาํ เภอแมลานอย จังหวัดแมฮ องสอน กันเลยทเี ดยี ว...

เช้าวันเสาร์ วันนี้เปนวันที่ผมต่ืนเชาที่สุดในรอบป เราออกเดินทางกันต้ังแตตี 5 เพ่ือไปใหถึงจุดหมายกอน นักหาเห็ดทานอื่นๆ แตในเม่ือเราออกเดินทางกัน เชาขนาดนี้ ก็จะมีลุงๆปาๆบางทานที่ไมไดเตรียม ขาวปลาอาหารมาเลยและใชครับผมก็ดวย ฮาฮาฮา! เราจึงตองแวะหาเสบียงกันกอนที่ \"ตลาดสดฮอด\" ซึ่งเปนตลาดท่ีเปดตั้งแตเชามืดไปจนถึงคาํ่ มีท้ังของสดของสุก อาหารคาวหวานมากมาย ใหเลือกจับจาย และท่ีสําคัญตลาดนี้มีเห็ดเผาะขาย ดวยนะ สาํ หรับคนที่ไมอยากไปหาเองใหเสียเวลา แตวันนี้เราจะมาดูใหรู วากวาจะมาเปนเห็ดเผาะ ใหเราไดรับประทานกันน้ัน มันมีที่มายังไง และเมื่อเสบียงพรอมแลว เราเดินทางกันตอเลยดีกวา.. ตลาดสดฮอด

การเดนิ ทาง หลังจากตนุ เสบยี งเรยี บรอยแลว ่เราก็เรมิ่ ออกเดนิ ทางมงุ หนา สจู งั หวดั แมฮอ งสอนอกี ครง้ั การเดนิ ทางไปจังหวัดแมฮ อ งสอนในครั้ง นี้ เราเดินทางกันบนถนนสาย เชยี งใหม-ฮอด-แมฮ อ งสอน ซง่ึ ถนนสาย ฮอด-แมฮ องสอน เปน ถนนท่ตี ัดผานภเู ขา โคงเยอะ แตไมช นั ในบางชว งกจ็ ะเปน ทางเลียบแมน ้ําแมแจม ระหวาง การเดนิ ทางบนถนนสายน้ี ผมไดพ บกบั ธรรมชาติ บรรยากาศ ทีอ่ ุดมสมบรู ณเ ขยี วชอุม ไปตลอดทาง ไดส มั ผสั กบั สายลม ไอหมอก ท่ปี กคลมุ ไปท่วั ทอ งถนนซึ่งสภาพอากาศขา งนอกนนั้ เยน็ กวา แอรใ นรถมาก เราเดนิ ทางผานแมนา้ํ ลําธารท่ีมากสาย ผานตน ไมหลากหลายพนั ธุ จนผมนั้นคดิ ไปเองวา ความสุขของ การเดินทางในครัง้ นี้นน้ั คงเกิดขึ้นระหวางทางมากกวา จุดหมายปลายทางแลว กระมงั ...

ตอนน้เี ราไดเ ดนิ ทางกนั มาถงึ พื้นทีอ่ ําเภอแมลานอ ยจงั หวัดแมฮ องสอน เปน ท่เี รยี บรอ ย ซ่ึงพวกเราเปน คนนอกพน้ื ทกี่ ลุมแรกๆท่ีมาหาเห็ดในปน ้ี จึง ไมร ูว า เห็ดออกตรงไหนแลว บาง ออกมากหรือออกนอ ย ในขณะทีพ่ อ ผม กาํ ลงั ขบั รถพาเราไปยงั ภูเขาลูกหน่ึงทพ่ี อเคยมาหาเหด็ ในปก อนน้ัน พอก็ได สังเกตเห็นคณุ ยายสองคน กม ๆ เงยๆ ทาํ ทาเหมือนกําลังหาเห็ดอยู พอของ ผมรีบหยุดรถทนั ที และทนั ใดนนั้ !!คุณลงุ คณุ ปาขางหลังรถพรอมใจกัน ตะโกนถามคณุ ยายท้งั สองวาไดเ หด็ ไหม คุณยายนา รกั มากตอบกลบั พวก คณุ ลุงคณุ ปาวา \"ไดน ดิ หนอ ยจะ เหด็ กําลังเรมิ่ ออกเลยรบี ๆลงมา\" พวกเรา และคณุ ยายถามไถส ารทกุ ขส กุ ดบิ กนั ไปพลาง เตรยี มตวั หาเหด็ ไปพลาง..

หลงั จากเตรียมตวั เตรียมอุปกรณหาเห็ดเสรจ็ ทั้งผมทั้งคณุ ลุงคณุ ปาท่มี าดวยตา งรีบพากัน เขาปาหาเห็ดกันอยางรวดเรว็ อุปกรณห าเห็ดท่ี พวกเราเตรยี มมานัน้ กค็ อื งอง หรือ จงอย คลายๆจอบจิ๋ว บางทา นก็จะใชชอนมดั ติดปลาย ไม กใ็ ชไดเ ชนกัน

ผมหาเห็ดไปไดสักพักหน่ึง แตก็ไมเจอเห็ดเผาะเลยแมแตลูกเดียว จนผูชาํ นาญการพิเศษอยางปาของผม ตองยื่นมือเขามาชวย ปาของผมทานไดอธิบายลักษณะการขึ้นของเห็ดเผาะไววา เห็ดเผาะน้ันจะข้ึนเปนกลุม ถาเจอเห็ดเผาะขึ้นตรงไหน ใหมองหาบริเวณรอบๆก็จะเจอเห็ดเผาะอีก เห็ดเผาะน้ัน เกิดขึ้นใตผิวดิน เมื่อฝนแรกของปตกลงมาชะลางหนาดิน แสงแดดสองกระทบผิวดิน ทั่วผืนปาเปนปจจัยสาํ คัญ ท่ีชวยใหการเจริญเติบโตของเช้ือเห็ดเผาะ เจริญเติบโตไดดี และเมื่อเห็ดเผาะโตข้ึนมาไดซักระยะหนึ่ง ก็จะดันเนื้อดินออก จนเกิดการนูน และเปนรอยแตกราวขึ้นบนหนาดิน จนเราสามารถสังเกตุเห็นไดอยางชัดเจน ปาของผม ทานชี้ใหผมดูหนาดิน ที่เปนรอยราวนูน 2-3 จุด ซึ่งเปนจุดท่ีผม เดินผานมาและไมทันไดสังเกตปานาํ งองถากเปดหนาดินเบาๆ และทันใดน้ันส่ิงท่ีผมไมคาดคิดก็เกิดข้ึน...

เห็ดเผาะ!! เห็ดเผาะสีขาวคลายไขงูลักษณะลูกกลมแบน ลนทะลักออกมาจากดิน ทุกทานอาจจะมีภาพจาํ หรือคุนเคยกับเห็ด เผาะท่ีเปนสีดําและสีนาํ้ ตาลกันใชไหมละครับ ผมก็เชนกันครับ ครั้ง แรกท่ีผมเห็นเห็ดเผาะสีขาวผมตกใจและแปลกใจมาก เพาะเห็ดเผาะ ท่ีรับประทานมาทั้งชีวิตเปนสีน้ําตาลถึงดํา แตก็ไดมารูคําตอบใน การมาหาเห็ดคร้ังนี้แหละครับ วาเห็ดเผาะจริงๆแลวเปนสีขาวทุกลูก เหตุที่ทําใหเห็ดเผาะมีสีน้าํ ตาลนั่นก็คือ ในตอนท่ีเราเก็บเห็ดจะมีดิน ติดมาดวย พอเก็บเห็ดไดมากเขาเห็ดในตะกราหรือในถุง ก็เกิดการ เสียดสีคลุกเคลากันจนเปนสีดําหรือน้าํ ตาล อยางท่ีเราไดเห็นกัน ตามตลาดนั่นแหละครับ และปาของผมทานยังไดบอกกับผมอีกวา เห็ดเผาะน้ันมักจะขึ้นตาม ลองลอยของทางเดินน้าํ ที่ไหลลงจากเขา เพราะน้าํ ฝนที่ชาํ ระลางหนาดินมักจะนําพาเช้ือเห็ดมาดวย

หลังจากท่ีไดเลาเรียนวิชา จากคุณปาสุดที่รัก ไดสักพัก ผมก็หาเห็ดไดดวยตนเองสักที \"การหาเห็ดเผาะก็ไมไดยากอยางท่ีคิดนะเน้ียะ\"

GET BACK TO YOUR ROOTS AND STAY GROUNDED จากประสบการณก ารหาเห็ดเผาะมาทั้งวนั ผมไดสงั เกตเุ หน็ วา เหด็ เผาะนัน้ มกั จะข้นึ ตามเสนทางเดินน้ําทไ่ี มใ ชเ สนทางเดนิ นาํ้ หลัก หรือลาํ ธาร แตเปน เสนทางเดินนา้ํ ใหม ทมี่ ีนํ้าไหลผานแคไ มก ช่ี ่ัวโมง แลวแหง ไป และข้นึ ตามใตตน ตึง(ยางพลวง) ลักษณะปาทีผ่ มมาหา เห็ดในวันนี้ เปน ปา เบญจพรรณ โดยทวั่ ไปเปน ปาโปรงไมรกทบึ

เหด็ ทเี่ ราหาไดในวันน้ี ไมมใี ครที่คดิ จะนาํ ไปขายเลย เพราะเปน เหด็ ชดุ แรกของป และหาไดก นั ไมม ากนัก การมาหาเหด็ ในครัง้ นี้ ผมมีความสขุ มาก ไดกา วออกจาก comfort zone ไดรบั ประสบการณใหมๆ ไดเหน็ สภาพบานเมอื ง ความเปน อยูของคนในจังหวดั แมฮอ งสอน พอกลบั มาถงึ บานก็ทําเมนูตม เหด็ เผาะ กนิ กนั ภายในครอบครวั ความเหนด็ เหนอื่ ย จากการเดินปา น่ังรถอกี หลายรอยโลกไ็ ดมลายหายไปจนหมดสิน้ เม่อื ไดก ินตม เห็ดเผาะฝมือแม. .. ทา ยทีส่ ุดนี้ ผมหวังวา ทกุ ทา น จะไดร บั ประสบการณ และทริคตา งๆ ไมม ากกน็ อย จากบทความที่ผมไดจัดทําขน้ึ น้ี และผมอยากจะเชิญชวนทกุ ทานไดกา วออกจาก comfort zone ของตนเอง และออกไปหา ประสบการณดีๆอกี มากมายที่รอทกุ อยู ขอใหทกุ ทานสนกุ กับการหา \"เห็ดเผาะ\"

เหด็ เผาะ หรอื เหด็ ถอบ ของดที ่มี แี ตในฤดฝู น หาไดไ มยากแตกไ็ มงาย ที่ไมใ ชใ ครกห็ าได

THE