ย่อความ

กุมภาพนั ธ์ 2560 ปีท่ี 8 I ฉบับท่ี 5 แจกฟรี Ma t ter Local Wisdom The Creative คิดสน์ วัตกรรม NetDesign ศรานนท์ ลิ้มปานานนท์



flickr.com/photos/katieb50 ไมม่ อี ะไรท่ีไม่ใช่การศกึ ษา พทุ ธทาสภกิ ขุ CREATIVE THAILAND I 3

Contents : สารบญั The Subject 6 In s ig h t 20 คบเด็กสรา้ งเมือง / Design Thinking วิธีแกป้ ัญหาของนกั คิดรุ่นจวิ๋ / หลักสูตรกำ�หนดอนาคต นวัตกรรมจากไอเดียของคนร่นุ ใหม่ Creative Startup 22 Creative Resource 8 EdWINGS ตดิ ปีกการศึกษาไทย Featured Book / Books / Documentary Creative City 24 Ma t ter 10 Buenos Aires: คิดส์นวัตกรรม City of Design, City of Changemakers Local Wisdom 12 The Creative 28 NetDesign ศรานนท์ ลมิ้ ปานานนท์ ต�ำ นานโรงเรยี นเว็บดีไซน์เมอื งไทย The Possibility ความเปน็ ไปได้ การคิดเชิงวพิ ากษ์ และหลกั สตู รการศึกษาไทย Cover Story 14 Creative Will 34 Let’s Change การศึกษาทตี่ ้องตามโลกใหท้ ัน คิดกา้ วหนา้ : กา้ วตอ่ ไปของนักเรยี นไทย และความคดิ สรา้ งสรรค์ บรรณาธิการอำ�นวยการ l อภิสิทธิ์ ไล่สัตรูไกล ที่ปรึกษา l ชมพูนุท วีรกิตติ, พิชิต วีรังคบุตร, พจน์ องค์ทวีเกียรติ, เลอชาติ ธรรมธีรเสถียร บรรณาธิการบริหาร l พัชรินทร์ พัฒนาบุญไพบูลย์ กองบรรณาธิการ l ศิริอร หริ่มปราณี, มนฑิณี ยงวิกุล, ชลดา เจริญรักษ์ปัญญา, พัทธ์ธีรา จตุรงค์ศรีพัฒน์ เลขากองบรรณาธิการ l วรรณเพญ็ บุญเพญ็ ศิลปกรรม l ชดิ ชน นินนาทนนท์ สมาชิกสมั พันธ์ l ปิยะพร สวสั ดิ์สงิ ห์ ประสานงานกองบรรณาธิการ lณัฏฐนิช ตัณมานะศริ ิ ชา่ งภาพและมลั ติมีเดยี l ชาครติ นิลศาสตร์ นักศึกษาฝึกงาน l ณัฐจรีย์ มชี ยั , ไทกล้า หมายเจรญิ , รชั ฎาภรณ์ แทนปั้น จดั ท�ำ โดย l ศูนยส์ รา้ งสรรค์งานออกแบบ (TCDC) 1160 อาคารไปรษณยี ก์ ลาง ถนนเจริญกรุง แขวงบางรัก เขตบางรัก กรงุ เทพฯ 10501 โทร. 02 105 7400 แฟกซ์. 02 105 7400 ตดิ ตอ่ ลงโฆษณาไดท้ ่ี [email protected] พมิ พ์ท่ี l โรงพิมพ์ดบั บลวิ พีเอส (ประเทศไทย) จำ�กัด โทร. 02 313 4405 แฟกซ์. 02 313 4445 จำ�นวน 22,500 เลม่ นติ ยสารฉบบั นใ้ี ชห้ มกึ พมิ พจ์ ากนา้ํ มนั ถว่ั เหลอื งทไ่ี มเ่ ปน็ อนั ตรายตอ่ สขุ ภาพ ทง้ั ยงั เปน็ มติ รตอ่ สง่ิ แวดลอ้ ม และใชก้ ระดาษ รไี ซเคิล ซ่งึ เปน็ ผลผลติ ของผ้ปู ระกอบการไทย จดั ท�ำ ภายใตโ้ ครงการ “Creative Thailand สรา้ งเศรษฐกจิ ไทยดว้ ยความคดิ สรา้ งสรรค”์ โดยศนู ยส์ รา้ งสรรคง์ านออกแบบ ส�ำ นกั งานบรหิ ารและพฒั นาองคค์ วามรู้ (องคก์ ารมหาชน) ซง่ึ มเี ปา้ หมายในการเผยแพรค่ วามรเู้ กย่ี วกบั เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ (Creative Economy) และผลักดนั การใชค้ วามคิดสรา้ งสรรค์ในการขบั เคลือ่ นเศรษฐกจิ ไทย อแสนดุญงาทตีม่ ใาห-ใไชมไใดชตเพามื่อสกญัารญคาาอ-อนนญุ ญุ าาตตคแรบเี อบทเดฟี ียควอกมันมอ3.น0สป ระเทศCไทRยEATIVE THAILAND I 4

Editor’s Note : บทบรรณาธิการ dexigner.com ทุกคร้ังที่การจัดอันดับความสามารถทางการแข่งขันด้านการศึกษาระดับ พวกเขาจะต้องกล้าท่ีจะล้มเหลว และพร้อมที่จะลุกขึ้นใหม่อย่างคนที่มี นานาชาติปรากฏผลขน้ึ ความเกรยี วกราวของการวิพากษ์ระบบการศึกษาไทย ประสบการณใ์ นความลม้ เหลวมาก่อน กม็ กั ปะทขุ นึ้ อยา่ งเขม้ ขน้ เสมอ ยงิ่ เมอื่ ในระยะหลงั ความส�ำ เรจ็ ดา้ นการพฒั นา ท่ามกลางผลการจัดอันดับการศึกษาของประเทศไทยท่ีไม่น่าพึงใจนัก ระบบการศึกษาของประเทศเพื่อนบ้านรุดหน้าอย่างรวดเร็ว และการที่ เราไดเ้ หน็ ความกระตอื รอื รน้ และความพยายามของกระทรวงศกึ ษาธกิ ารไทยที่ คนรุ่นใหม่ซึ่งเป็นผลผลิตทางการศึกษายุคปฏิรูปกลายเป็นพลังทางธุรกิจ จะสร้างและผลักดันให้เด็กเติบโตขึ้นพร้อมกับทักษะและพัฒนาการด้าน วิทยาศาสตร์ และนวตั กรรมของสังคมไดอ้ ยา่ งน่าทึง่ Design and Technology มกี ระบวนการการแกป้ ญั หาบนฐานความรู้ สามารถ เม่ือความสำ�เร็จของการศึกษามักถูกวัดที่ปลายทางว่าคนท่ีมีคุณภาพ เลอื กใชร้ ะดบั เทคโนโลยที เ่ี หมาะสม และมรี ปู แบบการบรหิ ารโครงการใหบ้ รรลุ คือใคร มีลักษณะอย่างไร จากระดับการอา่ นออกเขยี นได้ จนถงึ การวิเคราะห์ เป้าหมาย โดยแนวทางพัฒนาหลักสูตร Design and Technology เริ่มเห็น สงั เคราะหไ์ ดอ้ ยา่ งแมน่ ย�ำ และโดดเดน่ ดว้ ยทกั ษะพเิ ศษทม่ี ากมาย แตเ่ บอ้ื งหลงั ทิศทางจากการจัดกิจกรรมสะเต็ม (STEM Education) ท่ีสำ�นักงาน ของการปลกู ฝังความส�ำ เรจ็ ในระบบการศึกษายุคใหม่ คอื การพัฒนาหลักสูตร คณะกรรมการนโยบายวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยแี ละนวตั กรรมแหง่ ชาติ(สวทน.) ท่ีนำ�เอาศาสตร์ทางด้านศิลปะ วิทยาศาสตร์ และการบริหารจัดการ เข้ามา ร่วมกับกระทรวงศึกษาธิการจัดเป็นกิจกรรมในหลักสูตรการเรียนการสอนขึ้น หลอมรวมและแตกขยายออกเปน็ รายวิชาท่ีเขม้ ขน้ ตลอดจนลงลกึ ไปในแตล่ ะ โดยเรมิ่ ในโรงเรยี น2,000 กวา่ แหง่ ทวั่ ประเทศ อนั มสี าระส�ำ คญั ทจ่ี ะฝกึ ฝนทกั ษะ ช่วงวยั หลักสูตรน้ี คอื Design and Technology ท่หี ลายประเทศ เชน่ อังกฤษ ทางดา้ นวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ การท�ำ งานเป็นทีม การคิดวิเคราะห์ และ ออสเตรเลีย และสิงคโปร์ ได้ปลูกฝังการเรียนการสอนเช่นน้ีให้แก่เด็กต้ังแต่ การสร้างแรงบันดาลใจให้กบั เยาวชนในบา้ นเรา ระดบั ประถมจนถงึ ไฮสคลู และผลลพั ธข์ องการเรยี น Design and Technology น้ี ความอึดอัดบนความคาดหวังท่ีดำ�เนินมายาวนานน้ัน ควรจะค่อยๆ ไมใ่ ชก่ ารฝกึ ใหเ้ ดก็ ออกแบบได้ หรอื มคี วามสามารถดา้ นเทคโนโลยอี ยา่ งตรงไป บรรเทาลง จากการเติมเต็มส่ิงใหม่ ที่จะเป็นเคร่ืองมือและทักษะที่จะพา ตรงมาเทา่ นั้น แต่กระบวนการเรียนการสอนยังนำ�ไปสู่การสรา้ งเสรมิ โลกทัศน์ ลูกหลานของเราก้าวไปในทิศทางที่พวกเขาตั้งใจ...ไม่ใช่ในทิศทางท่ีเราต้ังใจ และวิสัยทัศน์ของเด็ก 1 คน ให้สามารถมองเห็นความเป็นไปได้ในการสร้าง เพราะการลองผิด ลองถูก และลองท�ำ ไมอ่ าจเกิดจากการบงั คับ แต่ควรเกิด ทางออกเพอ่ื แกป้ ญั หา สามารถกล้าทีจ่ ะคดิ ทดลอง และลงมอื ทำ� ทส่ี �ำ คัญ จากการเปดิ กว้าง เพ่ือสรรหาความเปน็ ไปไดท้ ดี่ ที ี่สุดน่ันเอง อภสิ ทิ ธิ์ ไลส่ ัตรูไกล บรรณาธิการอํานวยการ [email protected] CREATIVE THAILAND I 5

The Subject : ลงมือคดิ เรือ่ ง: ณฐั จรยี ์ มชี ยั , ไทกล้า หมายเจริญ และ รัชฎาภรณ์ แทนปั้น jamespaulius.com คบเด็กสรา้ งเมือง พิพิธภัณฑ์เด็กทั่วโลกนั้น นอกจากจะต้องได้รับการออกแบบมาให้ดึงดูด ข้ึนเร่ือยๆ จนอาจทำ�ให้ท่ีอยู่อาศัยในอนาคตจำ�เป็นต้องย้ายข้ึนไปอยู่บน ความสนใจจากผู้ชมวัยเยาวไ์ ด้ดแี ลว้ อีกเรือ่ งท่สี ำ�คญั ไม่นอ้ ยไปกว่ากนั กค็ ือ ท้องฟา้ การน�ำ เร่อื งราวอนั สดใหม่ ทนั สมยั และเป็นประโยชน์ตอ่ กระบวนการเรยี น ถึงแม้ปัญหาเรื่องประชากรโลกที่เพิ่มจำ�นวนข้ึนจนพื้นท่ีอาศัยบน ร้ขู องเด็กๆ มาสับเปลยี่ นหมุนเวียนนำ�เสนอ เพื่อให้เกดิ การเรยี นรู้ในหวั ข้อ แผ่นดินเริ่มไม่เพียงพอ อาจยังเห็นได้ไม่ชัดเจนมากนัก แต่ในอนาคต ใหม่ๆ อยเู่ สมอ   กลุ่มคนท่ีจะต้องพบเจอกับปัญหาน้ีก็อาจเป็นเด็กๆ ในปัจจุบันที่จะเติบโต โดยรูปแบบและเร่ืองราวท่ีเด็กๆ มักจะให้ความสนใจเป็นพิเศษก็คือ ข้ึน ดังนั้นหมู่บ้านลอยฟ้า จึงเป็นวิธีการสำ�คัญที่จะช่วยให้เยาวชนในวันนี้ นิทรรศการท่ีเปิดโอกาสให้พวกเขาสามารถเข้าไปมีส่วนร่วมได้ เพ่ือให้เกิด เกดิ ความคดิ และตระหนกั ถงึ ปญั หาทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ กบั พวกเขาในอนาคตอนั ใกล้ ประสบการณ์การเรียนรูจ้ ากการลงมือท�ำ จริง ดังเช่น นิทรรศการ “หมบู่ า้ น เพอ่ื รว่ มกนั คดิ หาหนทางแกไ้ ขทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพทส่ี ดุ กอ่ นทจ่ี ะสายเกนิ ไป ลอยฟา้ ” (Sky Vilages) โดยเจมส์ เปาเลยี ส (James Paulius) ทไ่ี ดส้ ร้าง หมู่บ้านลอยฟ้าน้ี จัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์เด็ก SPARK Brooklyn ผลงานศิลปะสุดสร้างสรรค์เพ่ือกระตุ้นต่อมความคิดให้กับเด็กๆ ในการ Children’s Museum ในยา่ นบรกู ลิน กรงุ นวิ ยอร์ก สหรัฐอเมรกิ า และแม้ จดั สรรทอ่ี ยอู่ าศยั แหง่ โลกอนาคต โดยเขาไดน้ �ำ เสนอในรปู แบบของตวั ตอ่ ไม้ จะไม่ใช่นิทรรศการท่ีล้ําด้วยนวัตกรรมท่ีสุด แต่ก็เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างการ รปู บ้านหลากสหี ลายรปู แบบ ใหเ้ ดก็ ๆ ไดห้ ยบิ จบั เคลอ่ื นย้ายมาตอ่ กนั ไดบ้ น นำ�เสนอประเด็นทางสังคมท่ีน่าขบคิดให้กับเยาวชนคนรุ่นใหม่ได้อย่างน่า ผนังสีฟ้าและแผ่นไม้รูปเมฆ เสมือนเป็นเมืองลอยฟ้าที่ปรับเปล่ียนได้ตาม สนใจ เพราะบอ่ ยครง้ั เนอ้ื หาทดี่ กี ต็ อ้ งการรปู แบบการสอื่ สารทเี่ หมาะสมและ จนิ ตนาการ พร้อมแฝงแนวคดิ ให้เด็กๆ รจู้ กั การแก้ปญั หา การคดิ วเิ คราะห์ ตรงใจกับกลุ่มเป้าหมาย โดยผู้ที่สนใจสามารถติดตามผลงานอ่ืนๆ ของ แบบสามมิติ ไปจนถงึ การเรียนรเู้ ร่ืองปัญหาจำ�นวนประชากรโลกทเ่ี พ่มิ มาก ศิลปนิ รายนี้ไดท้ ี่ www.jamespaulius.com ท่ีมา : jamespaulius.com CREATIVE THAILAND I 6

mericherry.com นวตั กรรมจากไอเดยี คนรุ่นใหม่ Design Thinking nit.org.in/igniteเดก็ ตัวนอ้ ยๆ แตม่ ีพลังความคิดสรา้ งสรรค์ยง่ิ ใหญ่ เพราะโลกของพวกเขา วิธแี ก้ปัญหาของนกั คดิ รุ่นจ๋วิ ไม่ได้จำ�กัดอยู่ที่คำ�ว่าเป็นไปไม่ได้ แต่เด็กๆ มักมีความกระตือรือร้นที่จะ ลองคดิ ลองฝนั และหาวธิ ีแกไ้ ขปญั หาตา่ งๆ เพอื่ สรา้ งสภาพแวดล้อมท่ีดี กระบวนการคดิ เชงิ ออกแบบ หรอื วธิ คี ดิ แบบนกั ออกแบบ (Design Thinking) กวา่ เดิมอยู่เสมอ การส่งเสริมให้เหลา่ นักออกแบบร่นุ เยาว์ได้แสดงความคดิ ในวันน้ีไม่ได้ถูกจำ�กัดอยู่เฉพาะในแวดวงของนักออกแบบท่ีจะคิดพัฒนา สร้างสรรค์และแสดงออกถึงศกั ยภาพ จึงเป็นหนทางท่ีจะชว่ ยพฒั นาอนาคต นวัตกรรมต่างๆ บนรากฐานของการเข้าใจความต้องการของผู้คนอย่าง ของชาติให้ไปไดไ้ กลเท่าทพ่ี วกเขาจนิ ตนาการ แทจ้ รงิ เทา่ นนั้ แตก่ ระบวนการสรา้ งสรรคน์ วตั กรรมยงั เกดิ ขนึ้ อยา่ งแพรห่ ลาย ท่อี ินเดยี มีเวทีเฟน้ หานวัตกรรมใหมๆ่ จากนักคดิ รุ่นเยาวชน ผา่ นการ และถกู สง่ ตอ่ ไปในทกุ วชิ าชพี ทกุ เพศ และทกุ วยั ลา่ สดุ ประเทศในแถบทวปี ประกวดนักคิดร่นุ จ๋วิ ท่ชี ่อื ว่า Dr APJ Abdul Kalam IGNITE Awards ซ่งึ อเมรกิ าและยโุ รปไดเ้ รม่ิ มกี ารปลกู ฝงั แนวคดิ นใี้ หก้ บั เดก็ ๆ นกั เรยี นชนั้ ประถม ในแตล่ ะปี จะมเี ดก็ ๆ จากทวั่ ประเทศสง่ ผลงานจากความคดิ สรา้ งสรรคข์ อง และมธั ยมศกึ ษากนั แล้วอย่างเปน็ จริงเปน็ จงั ตนเองเขา้ รว่ มประกวดมากกวา่ 20,000 ชน้ิ โดยผลงานประกวดสว่ นใหญจ่ ะมา การประยกุ ต์เอา Design Thinking เขา้ ไปอยู่ในห้องเรียนของเด็กๆ น้นั จากความชา่ งคดิ ชา่ งฝนั และชา่ งสงั เกตของเดก็ ๆ ทม่ี องเหน็ ปญั หาเลก็ ๆ นอ้ ยๆ มกี รณศี กึ ษาทนี่ า่ สนใจมากมาย หนง่ึ ในนน้ั คอื หอ้ งเรยี นในมลู นธิ ิTheGeorge ในชวี ติ ประจ�ำ วนั เพอื่ ปลกู ฝังใหเ้ ยาวชนร้จู ักกระบวนการคดิ เชิงออกแบบ ท่ี Lucas Educational Foundation ซ่งึ ได้นำ�แนวคิดดงั กลา่ วมาประยุกตใ์ ช้ มพี น้ื ฐานจากการเขา้ ใจตน้ เหตขุ องปญั หา กอ่ นจะแสวงหาวธิ กี ารตา่ งๆ เพอื่ กบั เด็กประถมในวชิ าเรียน Digital Shop Class: Fun and Profitable ซ่ึง น�ำ มาแกไ้ ขและพฒั นาสง่ิ ทเี่ ปน็ ปญั หาอยใู่ นสภาพแวดลอ้ มของชมุ ชนใกลต้ วั คลาสน้ีเปิดโอกาสให้เด็กๆ ประดิษฐ์สิ่งของจากวัสดุเหลือใช้ ท่ีสร้างข้ึน ตวั อยา่ งเชน่ Septic Tank Level And Pressure Indicator ผลงานของ เพ่ือแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้อย่างแท้จริง โดยเด็กๆ ต้องเป็นท้ังผู้ออกแบบ เดก็ หญงิ อนิ ดู มานกิ ปรู ิ(InduManikpuri) ทไี่ ดแ้ นวคดิ มาจากการเหน็ ปญั หา ผลิตภัณฑ์ไปจนถึงเป็นเจ้าของธุรกิจเอง ตัวอย่างผลงานท่ีนักเรียนของ หอ้ งนา้ํ สาธารณะทหี่ มบู่ า้ นในชนบทของเธอ มกั จะมขี องเสยี ลน้ ออกมาเสมอ มูลนิธิฯ ได้สร้างสรรค์ก็เช่น การออกแบบระบบขนส่งอาหารเวลาไปเท่ียว และกลายเป็นปัญหาสุขภาวะที่สำ�คัญ เธอจึงคิดสร้างถังบำ�บัดส่ิงปฏิกูลที่ เพื่อให้กักเก็บอุณหภูมิเดิมของอาหารไว้ได้นานท่ีสุด ซ่ึงนอกจากจะช่วย สามารถบอกระดบั ปรมิ าตรของเสยี อณุ หภมู ิ รวมไปถงึ ความดนั ของของเสยี แก้ปัญหาให้กับนักเดินทางแล้ว ก็ยังสามารถพัฒนาต่อไปใช้กับบริษัทส่ง ที่อยู่ภายในบ่อบำ�บัด พร้อมแจ้งเตือนว่า ถึงเวลาท่ีต้องทำ�ความสะอาด อาหารแบบเดลิเวอรไี่ ดอ้ ีกด้วย บ่อบ�ำ บัดแลว้ หรอื ผลงาน Manual Hand Lever-Based Tapioca Plant หรอื อีกหนง่ึ กรณศี กึ ษาของเมอร่ี เชอร์รี่ (Meri Cherry) ครศู ิลปะชาว Uprooter/Digger ของเด็กชายเอส วณั ชินาธนั (S Vanchinathan) ทเี่ ห็น แคนาดาท่ีได้นำ�กระบวนการคิดเชิงออกแบบมาผสานกับการเข้าอกเข้าใจ ว่ามันสำ�ปะหลังซึ่งเป็นพืชอุตสาหกรรมที่สำ�คัญของอินเดียน้ัน มีวิธีการ ผูอ้ นื่ โดยให้เดก็ ๆ ช้ันประถมไปคน้ หาความตอ้ งการของนอ้ งๆ ช้ันอนุบาล เก็บเกี่ยวท่ียากลำ�บาก เน่ืองจากมีรากฝังอยู่ในดิน จึงต้องใช้แรงและเวลา วา่ ตอ้ งการพน้ื ทแี่ บบไหนในโรงเรียน ซ่ึงเดก็ ๆ อนบุ าลท่สี นุกกับการกนิ ขนม มากในการเก็บเกี่ยวผลผลิตแต่ละคร้ัง เขาจึงคิดสร้างเครื่องมือเพ่ือใช้ และการเลน่ กต็ ้องการพื้นท่ที ี่ทงั้ เล่นและกินขนมไดท้ ั้งวนั แต่ความเปน็ จริง ขดุ มนั ส�ำ ปะหลงั ขน้ึ มาจากดนิ ทที่ นุ่ แรง และชว่ ยประหยดั เวลาในการท�ำ งาน ไมอ่ าจท�ำ แบบนน้ั ได้ บทสรปุ จงึ ออกมาเปน็ รา้ นขายลกู อมส�ำ หรบั เดก็ อนบุ าล สงิ่ ประดษิ ฐท์ ต่ี รงไปตรงมาเหลา่ นี้ อาจไมเ่ กดิ ขนึ้ หากไมม่ ดี วงตาทช่ี า่ ง ท่ีพ่ีๆ ช้ันประถมได้มีส่วนร่วมทุกข้ันตอนของการพัฒนาพื้นท่ีใช้สอยนี้ สังเกต และความคิดท่ีต้องการเปล่ียนโลกให้ดีขึ้นของเด็กๆ และคงจะดี เพ่อื ที่จะรู้จกั วางความตอ้ งการของตัวเองลง เขา้ ใจปญั หาของส่วนรวม และ ไม่นอ้ ย หากจินตนาการทเ่ี ป็นประโยชน์ไดร้ ับการส่งเสริม พรอ้ มผลักดนั จน ร่วมแกไ้ ขปัญหาเหล่าน้ัน นำ�ไปต่อยอดใช้งานได้จริงจากผู้ใหญ่ในสังคมที่ไม่ละเลยความคิดเล็กๆ ที่ การปลูกฝังวิธีคดิ Design Thinking ให้กับเดก็ ๆ อาจไม่ใช่การฝึกให้ เตม็ ไปดว้ ยนวัตกรรมและการแกป้ ัญหา พวกเขารจู้ กั การออกแบบสนิ คา้ และสรา้ งสรรคผ์ ลติ ภณั ฑเ์ ทา่ นน้ั แตพ่ นื้ ฐาน สำ�คัญก็คือ การได้ปลูกฝังแนวคิดการแก้ปัญหาบนพ้ืนฐานของความเข้าใจ ทม่ี า: nif.org.in มนษุ ย์ ซึง่ เป็นความเข้าใจต้งั ตน้ ในการเตบิ โตตอ่ ไปในสังคมน่นั เอง ทK20i่ีมd1าs7”:)บโจดทายคกวMาeeมdriu“CtDohipgeiiatrary.ol S(rg1h0o/pมบCนี ทาlaคคsมวs:าF2มu0n1“5aD)neจdsiาgPกnromfTihteairnbickleihn”egrโryดA.ยcnodKmeBvuinildJianrgreEttm(5paมtกhรyาคFoมr CREATIVE THAILAND I 7

Creative Resource : วตั ถดุ บิ ทางความคดิ เรอ่ื ง: เลอชาติ ธรรมธรี เสถียร, ชลดา เจริญรักษ์ปญั ญา และ รชั ฎาภรณ์ แทนป้ัน FEAT U RED BOOK วชิ าทวี่ า่ ดว้ ยการออกแบบและเทคโนโลยนี น้ั บรรยากาศที่เอื้อต่อการใช้ความคิดสร้างสรรค์ มุ่งพัฒนาทักษะท่ีสำ�คัญ 2 ด้าน ได้แก่ การ ข้ึนมา และเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ใช้ความคิด 1) Design and Technology in the ออกแบบ (Designing) และการลงมือทำ� อย่างเต็มที่ โดยท่ีผู้สอนน้ันเป็นเพียงผู้ส่งเสริม Primary School: Case Studies for (Making) โดยเรียนรู้เรื่องท่ีเก่ียวข้องกับ และสนับสนุนให้ความคิดเหล่าน้ันของนักเรียน Teachers เทคโนโลยีวัสดุไปพร้อมๆ กัน เมื่อพิจารณา ไปถึงจุดหมายปลายทางได้สำ�เร็จ และเมื่อการ โดย Hind Makiya และ Margaret Rogers รายละเอียดของหลักสูตรจะพบว่า ความหมาย เรียนการสอนเน้นการแก้ปัญหา ผู้เขียนหนังสือ ของการออกแบบที่อังกฤษพยายามจะปลูกฝังให้ เล่มน้ีจึงเชิญชวนให้ผู้สอนลองทำ�ความเข้าใจ อังกฤษเป็นอีกประเทศหนึ่งที่มีความตั้งใจที่ แก่คนในยุคปัจจุบันน้ี คือกระบวนการใช้ความ กบั รปู แบบของค�ำ ถามและวธิ กี ารไดม้ าซง่ึ ค�ำ ตอบ จะสร้างชาติด้วยความคิดสร้างสรรค์อย่าง คิดสร้างสรรค์ในการแก้ปัญหา ตอบสนองต่อ ท่ีแตกต่างกัน คำ�ถามปลายเปิดและข้อถกเถียง จรงิ จัง ในปี 1989 องั กฤษไดป้ ระกาศใช้หลกั สูตร ความตอ้ งการ และค�ำ นงึ ถงึ บรบิ ททเี่ กยี่ วขอ้ ง แลว้ ที่ท้าทายว่าสิ่งน้ันดีที่สุดสำ�หรับความต้องการ ภาคบังคับกับนักเรียนทุกคนต้ังแต่ระดับ เลือกใช้เทคโนโลยีเพื่อช่วยเติมเต็ม สร้างความ ที่หลากหลายแลว้ หรอื ยงั มกั ช่วยให้เกิดชอ่ งทาง ชั้นประถมศึกษา ให้เรียนวิชา “การออกแบบ เปน็ ไปไดร้ ูปแบบใหมๆ่ ให้เกดิ ขึ้นจริง ทท่ี �ำ ใหเ้ กดิ การออกแบบและการพฒั นาสง่ิ ใหมๆ่ และเทคโนโลยี” น่ันนับเป็นการปรับโครงสร้าง การเรียนการสอนเพ่ือให้เด็กพัฒนาทักษะ ซงึ่ เป็นทมี่ าของนวัตกรรมใหม่ๆ ในสังคม การศึกษาพ้ืนฐานคร้ังใหญ่ในการพัฒนา การใช้ความคิดสร้างสรรค์นั้น ผู้สอนต้องสร้าง ทรัพยากรมนุษย์ อันเป็นกำ�ลังสำ�คัญสำ�หรับ การสรา้ งชาตใิ นอนาคต CREATIVE THAILAND I 8

BOOK 2) โรงเรยี นบนั ดาลใจ โดย Ken Robinson และ Lou Aronica การผลิตทรัพยากรบุคคลที่มีคุณภาพย่อมส่งผลดีต่อสภาพเศรษฐกิจและระบบโดยรวมของประเทศ ด้วยเหตุน้ีนโยบายเพื่อยกระดับระบบการศึกษาจึงถูกกำ�หนดขึ้นมาอย่างต่อเน่ือง แต่ในทัศนะของ เซอรเ์ คน โรบนิ สนั เขามองวา่ เราก�ำ ลงั เดนิ ไปผดิ ทาง เพราะการพฒั นาระบบการศกึ ษาแบบอตุ สาหกรรม มีแนวโน้มจะทำ�ให้เด็กทุกคนได้เรียนหลักสูตรเดียวกัน ในขณะที่การเพิ่มนโยบายกลางโดยกำ�หนด มาตรฐานความเขม้ งวดใหส้ งู ขน้ึ จะยง่ิ สง่ ผลเสยี ตอ่ ตวั บคุ คล โรบนิ สนั มองวา่ สง่ิ ทคี่ วรเนน้ ยา้ํ คอื การเรยี น การสอนแบบปจั เจก ซงึ่ เปดิ โอกาสให้ผูเ้ รยี นมอี สิ ระในการเรียนรู้ได้อย่างสร้างสรรค์ วางแนวการสอน อิงไปที่ตวั บคุ คล ซ่ึงนน่ั จะทำ�ให้เดก็ ได้เร่มิ เรียนจากความสนใจและความชอบเฉพาะของตน ไมใ่ ชจ่ าก หลักสูตร 3) Creating Innovators: The Making of Young People Who Will Change D OCU M E N TA R Y the World โดย Tony Wagner 4) The Forbidden Education Innovation Skill (ทักษะด้านนวัตกรรม) เป็นหนึ่งในทักษะที่สำ�คัญสำ�หรับการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 กำ�กับโดย Germán Doin และกลายเป็นทักษะที่ช่วยสร้างความเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้นกับการใช้ชีวิตของมนุษย์ด้วย โทนี่ การศึกษาถือเป็นเรื่องสำ�คัญที่ไม่ว่าจะผ่านไป แว็กเนอร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาจะแสดงให้เห็นว่าทำ�ไมทักษะการสร้างนวัตกรรม จึงกลายเป็น ก่ียุคกสี่ มัยกย็ ังคงตอ้ งได้รบั การแก้ไขและพัฒนา สิ่งที่ควรรู้และก่อให้เกิดประโยชน์ในระดับโลก หนังสือเล่มนี้ไม่ใช่คู่มือ แต่เป็นแนวคิดที่แว็กเนอร์ อยู่เสมอ อาจเพราะวันเวลาเปลี่ยนไปและ ต้องการแนะนำ�ให้ครูและผู้ปกครองลองนำ�ไปปรับใช้ เพื่อพัฒนาความสามารถ ส่งเสริมความคิด เทคโนโลยกี า้ วไกลมากขนึ้ การศกึ ษาในยคุ เกา่ ๆ สร้างสรรค์ จุดประกายจินตนาการให้แก่เด็กๆ รวมถึงช่วยให้พวกเขาได้เรียนรู้จากความล้มเหลว จึงไม่อาจตอบสนองความต้องการของเด็ก ทั้งหมดนี้เป็นการช่วยบ่มเพาะให้เกิดนวัตกรรุ่นใหม่ นับเป็นอีกหนึ่งแนวทางในการพัฒนาเยาวชนให้ รุ่นใหม่ๆ ได้ สารคดีเรื่อง The Forbidden สอดรับกับทักษะใหม่ๆ ในอนาคต Education ต้ังคำ�ถามว่าต้นแบบของการศึกษา ท่ีหน่วยงานจัดสรรให้แก่เด็กๆ นั้น สามารถ พัฒนาและทำ�ให้คุณภาพชีวิตของพวกเขาดีข้ึน ได้อย่างไร โดยดำ�เนินเร่ืองจากสถานการณ์ จำ�ลองของระบบการศึกษาในประเทศสเปน รวมทั้งมีผู้เช่ียวชาญด้านการศึกษามาให้ คำ�แนะนำ�และวิเคราะห์เหตุการณ์ที่เกิดข้ึน แม้ จะไม่มีบทสรุปว่าการศึกษาท่ีสมบูรณ์นั้นเป็น อย่างไร แต่สิ่งสำ�คัญของพ้ืนฐานการศึกษาท่ี สารคดีเรื่องน้ีบอกก็คือ การเอาใจใส่ อิสระใน ความรัก และความรักความผูกพันระหว่าง นกั เรียนกับครู หรอื นกั เรียนกบั ครอบครวั น่ันเอง พบกบั วัตถดุ ิบทางความคิดเหลา่ นไี้ ด้ท่ี TCDC Resource Center CREATIVE THAILAND I 9

Matter : วสั ดตุ ้นคดิ mcknights.com businessinsider.com เรอ่ื ง: ชมพนู ทุ วรี กติ ติ และ ปยิ วรรณ กลน่ิ ศรสี ขุ ต้นกำ�เนิดของนักประดิษฐ์ส่วนใหญ่เริ่มจากความต้องการช่วยเหลือคนอ่ืน รางวลั ชนะเลศิ เปน็ เงนิ จ�ำ นวน50,000 เหรยี ญสหรฐั ฯ จากScientificAmerican และเปลี่ยนแปลงโลกเม่ือครั้งอายุยังน้อย และด้วยเทคโนโลยีที่ก้าวล้ําใน Science in Action Award โดยปัจจบุ ันชโิ นซกึ ะ ก�ำ ลังเรยี นท่ีมหาวิทยาลยั ปจั จบุ ัน ก็ยิ่งสง่ ผลใหเ้ ดก็ ๆ รุ่นใหม่สามารถสรา้ งต้นแบบและอุปกรณ์ตา่ งๆ ฮาร์วารด์ และเปน็ กรรมการตัดสินในรายการ Invent for Good Chalenge ที่ส่งผลดตี ่อสงั คมไดร้ วดเรว็ ย่งิ ขนึ้ รวมท้ังได้รับเชิญไปบรรยายถึงแนวคิดท่ีเป็นประโยชน์ของเขาน้ีในเวที เคนเนธ ชโิ นซกึ ะ(KennethShinozuka) เยาวชนอายุ18 ปี ผสู้ รา้ งสรรค์ TED Talk อีกด้วย ระบบการเตอื นสำ�หรบั ผ้ปู ว่ ยอัลไซเมอร์ ซง่ึ เปน็ โรคทีม่ อี ตั ราเตบิ โตที่รวดเร็ว อกี หนง่ึ เยาวชนทนี่ า่ สนใจเปน็ เดก็ สาววยั 15 ปี อยา่ ง แอนนาห์ เฮริ บ์ สต์ ที่สุด และกำ�ลังคกุ คามสขุ ภาพของชาวอเมรกิ นั เป็นอย่างมาก เพราะอาการ (Hannah Herbst) กับการคน้ หาพลงั งานจากมหาสมุทร เฮริ บ์ สตม์ ีความคิด ของโรคน้ีส่งผลกระทบกับท้ังผู้ป่วยเองและญาติพ่ีน้อง ชิโนซึกะเข้าใจ อยากช่วยจัดสรรนํ้าสะอาดและแหล่งพลังงานท่ียั่งยืนให้กับผู้คนที่อยู่อาศัย เรอ่ื งนี้ดี เพราะจำ�ได้วา่ ตอนอายุ 4 ปี คณุ ปู่ของเขาเกิดหลงทางขณะกำ�ลัง ในประเทศก�ำ ลงั พฒั นา เธอจงึ ประดษิ ฐอ์ ปุ กรณค์ น้ หาพลงั งานจากมหาสมทุ ร เดินเล่นกับเขาในสวนทปี่ ระเทศญี่ปุ่น จนท�ำ ให้ทกุ คนในครอบครัวเรยี นรูว้ ่า ซ่ึงสามารถเปล่ียนกระแสน้ําในมหาสมุทรให้เป็นพลังงานที่ใช้ได้จริงผ่าน คุณป่เู ปน็ โรคอัลไซเมอร์ ชโิ นซกึ ะจึงคิดอยากหาวิธที ี่จะท�ำ ใหร้ ูว้ า่ ปู่ของเขา เครอื่ งก�ำ เนดิ ไฟฟ้า โดยเธอเลอื กใชซ้ อฟตแ์ วร์ CAD ในการท�ำ ตน้ แบบแลว้ เดินออกไปข้างนอกตอนกลางดึกหรือไม่ เพื่อป้องกันอันตรายท่ีอาจเกิดข้ึน พมิ พอ์ อกมาดว้ ยเครอื่ งพมิ พส์ ามมติ ิ พรอ้ มประเมนิ วา่ ถา้ เพม่ิ ขนาดตน้ แบบ กบั คณุ ปขู่ องเขา ดงั นนั้ ตอนอายุ 15 ปี เขาจงึ ไดอ้ อกแบบถงุ เทา้ ทม่ี เี ซน็ เซอร์ จะสามารถเปล่ียนกระแสน้ําเป็นพลังงานท่ีเพียงพอให้แบตเตอร่ีสามตัว ตรวจจับแรงกด โดยถุงเท้าน้ีจะเร่ิมทำ�งานเมื่อมีการก้าวเดิน และจะส่ง ทำ�งานได้หน่ึงช่ัวโมง ซึ่งพลังงานที่ได้น้ีสามารถนำ�มาใช้เป็นพลังงานให้กับ ข้อความไปยังสมารท์ โฟน ของผดู้ ูแลผู้ป่วย สงิ่ ประดษิ ฐท์ เ่ี กิดขึ้นนี้ นอกจาก เครื่องสบู นา้ํ เพือ่ กล่นั น้าํ ทะเลใหเ้ ปน็ น้ําบริสุทธิ์ที่ใชด้ ื่มได้ “ฉันต่ืนเต้นมากท่ี จะทำ�ให้ชิโนซึกะประสบความสำ�เร็จในการดูแลปู่ของเขาแล้ว เขายังได้รับ จะช่วยวิกฤตพลังงานของโลก ฉันอดใจไม่ไหวท่ีจะช่วยชีวิตคนด้วยงาน CREATIVE THAILAND I 10

vcharkarn.com brit.co สงั เกตรปู ทรงของสบั ปะรดสที ก่ี กั เกบ็ นา้ํ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ เพราะมสี ว่ น ประดิษฐ์ของฉัน” ผลงานของแอนนาห์ยังได้รับรางวัลชนะเลิศจากเวที ที่สามารถดักจับนํ้าที่สำ�คัญหลายส่วน เช่น แผ่นใบท่ีมีขอบใบท้ังสองข้าง ประกวด Discovery Education 3M Young Scientist Chalenge ซ่ึงเปน็ บางกว่าบริเวณกลางใบ ทำ�ให้แผ่นใบมีลักษณะเป็นรูปตัวยูเหมือนรางนํ้า เวทปี ระกวดส�ำ หรับนกั ประดิษฐ์รุ่นเยาวใ์ นสหรัฐอเมริกา น้ําจะไหลไปกกั เกบ็ ท่ีแอ่งระหวา่ งกาบใบ หนามเลก็ ๆ บรเิ วณรอบใบชว่ ยให้ เมอื่ กลบั มาดทู ป่ี ระเทศไทย กม็ กี ลมุ่ เยาวชนจากโรงเรยี นสรุ าษฎรพ์ ทิ ยา นํ้าไหลลงไปรวมกันท่ีรางรับนํ้า เน่ืองจากแรงยึดติดระหว่างน้ํากับผิวใบ ท่เี พ่ิงได้รบั รางวลั ชนะเลิศระดับโลกท่ปี ระเทศสวเี ดน จากการคิดนวัตกรรม มากกวา่ แรงเชอ่ื มแนน่ ของนา้ํ และจากการสงั เกตพบวา่ ในเวลากลางคนื จะ การกกั เกบ็ นา้ํ โดยเลยี นแบบสบั ปะรดสี นบั เปน็ แนวทางหนง่ึ ในการแกป้ ญั หา มหี ยดนาํ้ เกาะตามแผน่ สงั กะสเี คลอื บอะลมู เิ นยี มมงุ หลงั คาบา้ น จงึ ไดน้ �ำ มา การขาดแคลนนา้ํ โดยเฉพาะในภาคการเกษตร แนวคดิ ต้งั ตน้ เกดิ จากการ เป็นต้นแบบสร้างอุปกรณ์กักเก็บนํ้าเลียนแบบสับปะรดสี โดยประดิษฐ์จาก แผน่ อะลมู เิ นยี ม เนอื่ งจากเปน็ วสั ดทุ เ่ี กบ็ ความรอ้ นนอ้ ย ในเวลากลางคนื เมอื่ ไอน้ําในอากาศมากระทบจงึ กล่นั ตัวเป็นหยดนํา้ ไดง้ า่ ย เมื่อนำ�ชดุ อปุ กรณน์ ี้ ไปใช้จริงโดยติดต้ังบนต้นยางพารา พบว่าต้นยางพาราท่ีใช้ชุดอุปกรณ์ สามารถใหผ้ ลผลิตสงู กว่าต้นท่ีไมไ่ ดใ้ ชช้ ดุ อุปกรณ์ถึง 57.50 เปอร์เซน็ ต์ และ ดว้ ยราคาตน้ ทนุ ชดุ ละ 25 บาท เมอ่ื น�ำ ไปใชก้ บั ตน้ ยางพาราเพยี ง 6 วนั กจ็ ะ คมุ้ ราคาต้นทนุ อุปกรณน์ ี้ยังสามารถช่วยเหลอื ให้เกษตรกรสามารถปลูกพชื ไดแ้ มใ้ นสภาวะแหง้ แล้ง ดว้ ยผลงานส่งิ ประดิษฐเ์ หล่านี้ จงึ เปน็ อกี หนง่ึ ขอ้ พสิ จู นว์ า่ หากเดก็ ๆ ไดร้ บั การปลูกฝังให้ช่างสังเกต และพร้อมต่อยอดให้เป็นส่ิงประดิษฐ์สร้างสรรค์ ใหมๆ่ แลว้ โลกในวันหน้ายอ่ มจะเตม็ ไปด้วย ‘คิดส์นวัตกรรม’ ที่เกดิ จาก การสรา้ งสรรค์ของเหลา่ เยาวชนอยา่ งแท้จรงิ ทม่ี า: komchadluek.net และ littlebits.cc CREATIVE THAILAND I 11

Local Wisdom : ภมู ิความคดิ เรื่อง: ณัฏฐนชิ ตณั มานะศริ ิ จากนกั ศึกษาศลิ ปะ สูน่ กั สรา้ งเวบ็ ไซต์ ภาพ: ชาคริต นลิ ศาสตร์ หากพูดถึงชื่อ “NetDesign” เชื่อว่า ในช่วงวกิ ฤตเศรษฐกจิ ตม้ ยำ�กงุ้ เฉลมิ รัฐ นาควเิ ชยี ร (นนท)์ บัณฑติ จบใหมจ่ ากสาขา แทบไม่มีใครไม่รู้จักโรงเรียนสอน นิเทศศิลป์ คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร เป็นนักศึกษายุคแรกที่เริ่มทำ� ออกแบบเว็บไซต์และคอมพิวเตอร์ ผลงานวิทยานิพนธ์เกี่ยวกับการออกแบบส่ือบนอินเทอร์เน็ต (ขณะน้ันตัวเลขผู้ใช้งาน กราฟิกในตำ�นานแห่งน้ีอย่างแน่นอน อนิ เทอรเ์ นต็ ในประเทศไทยยงั อยใู่ นหลกั หมนื่ เทา่ นนั้ ) ดว้ ยตน้ ทนุ ความรจู้ ากการฝกึ งาน เกือบ 20 ปแี ล้วท่ี NetDesign อยูค่ ู่ ท้ังในบริษัทผลิตโฆษณา สารคดี คอมพิวเตอร์กราฟิก รวมถึงการรับงานออกแบบ กับคนไทยยุคไซเบอร์ โดยมีเฉลิมรัฐ นอกห้องเรียน ทำ�ให้เขาได้เข้าทำ�งานเป็นเว็บดีไซเนอร์ในบริษัทรับออกแบบเว็บไซต์ นาควิเชียร (นนท์) เป็นผ้อู ย่เู บ้อื งหลัง สัญชาตฝิ รง่ั เศสซ่งึ มีลูกคา้ หลักเป็นบรษิ ัทในยุโรป ความสำ�เร็จของโรงเรียน ท่ามกลาง หลังจากท่ีเขาเก็บเก่ียวประสบการณ์จากการทำ�งานในบริษัทอยู่หนึ่งปี ได้เรียนรู้เร่ือง กระแสความเปลี่ยนแปลงในช่วงวิกฤต เทรนด์การออกแบบและธุรกิจอีคอมเมิร์ซซ่ึงยังไม่เป็นที่รู้จักนักในเมืองไทย และเร่ิม เศรษฐกิจปี 2540 ท่ีทำ�ให้ธุรกิจ เปิดบริษัทรับออกแบบเว็บไซต์ของตนเอง เฉลิมรัฐค้นพบว่างานที่มักจะพ่วงมากับ นับไม่ถ้วนล้มละลาย ย่ิงไปกว่าน้ัน การรับทำ�เว็บไซต์ คือลูกค้าจะกลับมาให้เขาแก้ไขข้อมูลให้เสมอ เขาจึงเปิดอบรม ทุกวันนี้เส้นทางธุรกิจของกลุ่มบริษัท เพ่ิมเติมให้ลูกค้ารู้จักการเขียนโค้ด HTML เพ่ือแก้ไขข้อมูลได้เองโดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย NetDesign ยังไม่ได้ว่าด้วยการเป็น เพม่ิ ดว้ ยวธิ กี ารสอนทีเ่ ข้าใจง่าย ไมใ่ ช้ภาษาเทคนิค จงึ มีลูกค้าแวะมาให้สอนมากขึน้ สถาบันการศึกษาอย่างเดียวอีกต่อไป ทุกวัน บ้างก็พาพนักงานไอทีและการตลาดมากันท้ังแผนก บ้างก็ชวนเพื่อนมาเรียน หากแต่กำ�ลังมุ่งหน้าสู่การเป็นยักษ์ ดว้ ย เขามองเห็นว่านค่ี อื สิง่ ทต่ี ลาดก�ำ ลงั ขาดแคลนมาก จึงตัดสินใจเปิดโรงเรียน ใหญ่แห่งภูมภิ าคท่มี ีบทบาทกับการทำ� ธุรกิจบนโลกออนไลน์ CREATIVE THAILAND I 12

โรงเรียน NetDesign สาขาแรกตงั้ อย่ทู อ่ี าคารฟอรจ์ นู ทาวน์ ช้นั 22 โดยเฉลิมรัฐเชา่ มแตากค่ กือวผ่าเู้ โชรี่ยงเวรชียานญ พน้ื ท่ใี นตึกอยฟู่ รี 6 เดอื นแรก เขาส่ังซ้อื คอมพวิ เตอร์ทั้งหมด 9 เครอื่ งโดยขอชำ�ระเงิน ภายใน 30 วนั โดยในเดอื นแรกมีคนสมัครเรยี นถึง 300 กว่าคน ดว้ ยคา่ เรียนประมาณ นอกจากธุรกิจโรงเรียนแล้ว 7,000 บาทซง่ึ นับว่าสงู มาก ลูกค้าทงั้ หมดอายุมากกวา่ เขา และส่วนใหญ่เป็นเจา้ ของ NetDesign ยงั ใหบ้ รกิ ารออกแบบ บรษิ ทั หรือนกั วชิ าการ เว็บไซต์และค่อยๆ ขยายไปสู่ สสี ม้ เปน็ สปี ระจ�ำ โรงเรยี น เพอื่ สรา้ งภาพลกั ษณท์ แ่ี ตกตา่ ง แสดงถงึ ความกระฉบั กระเฉง บริการอ่ืนๆ ตั้งแต่เว็บโฮสติ้ง* ทันสมัย ไปด้วยกันกับสไตล์การสอนแบบสบายๆ และนำ�ไปใช้งานได้จริง ต่างจาก การรบั จดโดเมนเนม การท�ำ ระบบ โรงเรยี นสอนคอมพิวเตอรใ์ นยคุ นัน้ ซึ่งมบี รรยากาศค่อนขา้ งจริงจัง ชำ�ระเงินออนไลน์ (Payment “เรียนออกแบบเว็บไซต์ อาชีพท่ีมีรายได้สูงสุด” คือสโลแกนที่ปรากฏบนใบปลิวของ Gateway) ไปจนถึงการทำ�การ NetDesign ในยคุ แรก เพราะขณะน้ันมีคนตกงานจำ�นวนมาก และคนไทยสว่ นใหญ่ยัง ตลาดออนไลน์ จนเรยี กไดว้ า่ เปน็ มีบทบาทเป็นแค่ผู้ใช้งาน (user) อย่างเดียว จึงเกิดแนวคิดที่ต้องการเปลี่ยนผู้ใช้งาน ธรุ กจิ อนิ เทอรเ์ นต็ แบบครบวงจร ชาวไทยใหก้ ลายเป็นนกั พฒั นา (developer) คอร์สแรกท่ี NetDesign เปดิ สอนในปี ล่าสดุ NetDesign Group ได้รว่ ม พ.ศ.2541 จงึ มเี พียงคอรส์ เดียวคอื “การออกแบบและสรา้ งเว็บไซต์” โดยเนน้ เร่อื งการ ทุนกับบริษัท GMO (Global ออกแบบเปน็ ศนู ยก์ ลาง “เราไมไ่ ดส้ อนใหเ้ ปน็ มนษุ ยไ์ อทที เ่ี ขา้ ใจแตร่ ะบบ ผเู้ รยี นจงึ ตอ้ ง Media Online) Internet Group ออกแบบเว็บไซตใ์ ห้มีความสวยงามและตอบโจทยก์ ารใช้งานได้เหมาะสมดว้ ย” ซง่ึ เปน็ หนง่ึ ในหา้ บรษิ ทั ไอทที ใี่ หญ่ ทส่ี ดุ ในญป่ี นุ่ มบี รษิ ทั ในเครอื 105 ไม่ใช่แคอ่ าชีพ แตค่ ือวถิ ีชวี ิต บริษัททั่วโลก เปดิ บรษิ ทั GMO-Z com NetDesign Holdings เพ่อื ปีแรกของ NetDesign ด�ำ เนินไปโดยมีเฉลิมรฐั เปน็ ครผู ู้สอนเพียงคนเดยี วตง้ั แต่ 9 โมง ดำ�เนินธุรกิจตอบสนองดิจิทัล จนถงึ 4 ท่มุ ตลอด 7 วัน จนเขา้ ปีทส่ี อง เขาจงึ เรมิ่ สร้างทีมงานผู้สอนและเปิดสาขา ไลฟ์สไตล์ในประเทศไทย โดย สองทเ่ี มเจอรร์ ชั โยธนิ เพราะเลง็ เหน็ วา่ ขณะนน้ั เรม่ิ เกดิ คา่ นยิ มการใชเ้ วลาวา่ งในสถานท่ี แบ่งออกเปน็ 4 กลุ่มธุรกิจ ได้แก่ ท่ีไมใ่ ชบ่ า้ นและท่ีทำ�งาน หรอื ท่ีเรียกกันว่า “Third Place” เชน่ ร้านกาแฟและโรงหนัง โครงสร้างพ้ืนฐานอินเทอร์เน็ต “ผมคิดว่าถ้าเขามีเวลาดูหนัง 3 ชม. เขาก็น่าจะมีเวลามาเรียน ก็เลยพยายามสร้าง การโฆษณาออนไลน์ การซ้อื ขาย ค่านิยมให้การเรียนออกแบบเว็บไซต์ในเวลาว่างกลายเป็นไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่ หลักทรัพย์ออนไลน์ และธุรกิจ เปน็ การลงทนุ กบั ความรู้ เพอ่ื ตอ่ ยอดในอนาคต” นกั เรยี นของNetDesign จากหลากหลาย มือถอื และเกม สาขาอาชีพ จึงได้รับเลือกให้เป็นพรีเซนเตอร์ของโรงเรียน เพื่อส่ือสารว่าไม่ว่าจะทำ� การร่วมทุนในครั้งน้ี นับว่าเป็น อาชพี อะไรกส็ ามารถเรยี นออกแบบเวบ็ ได้ ท�ำ ใหจ้ �ำ นวนนกั เรยี นเพม่ิ ขน้ึ จาก1,000 คนใน การลงทุนนอกประเทศครั้งใหญ่ ปแี รก เป็น 4,000 คนในปีถัดมา ที่สุดของ GMO ด้วยเงินลงทุน NetDesign มีการปรับหลักสตู รใหท้ ันยคุ และตอบโจทย์ตลาดเสมอ ปจั จบุ ันมหี ลกั สูตร มากกวา่ 1 พนั ลา้ นบาท โดยGMO ให้เลอื กเรยี นทงั้ หมด 70 หลกั สตู ร โดยต้งั แต่เปดิ โรงเรียนจนถงึ วนั น้ี มนี ักเรียนที่ผา่ น วางแผนให้ไทยเป็นศูนย์กลาง การอบรมทง้ั หลกั สตู รภายในสถาบนั และจดั อบรมภายนอก มากกวา่ 300,000 คน “คอื อะไร ธุรกิจในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ท่ตี ลาดมอี อกมาใหใ้ ช้ เราจะสอนวธิ กี ารพัฒนา เชน่ ช่วงทีเ่ ริม่ มภี าพยนตรแ์ อนิเมชนั่ เรากเ็ ปิดหลกั สตู รโดยเชญิ แอนเิ มเตอรค์ นไทยทจ่ี บจากตา่ งประเทศมาสอน พอถงึ ยคุ ท่ี *เวบ็ โฮสติง้ (Web Hosting) คือ รปู แบบการให้บริการทผี่ ้ใู ช้ เดก็ ตดิ เกมออนไลนอ์ ย่าง Ragnarok เราก็สอนวธิ สี ร้างเกม พอเริ่มมีสมาร์ทโฟน เราก็ งานอินเทอร์เน็ตสามารถฝากเว็บไซต์ของตนเองไว้กับผู้ให้ เปิดคอรส์ เขียนแอพพลเิ คชนั่ ” บรกิ ารเซิรฟ์ เวอร์ (HSP: Hosting Service Provider) เพอ่ื ให้ นโยบายรับรองคณุ ภาพการสอนของ NetDesign ทีใ่ ช้มาตลอดจนถงึ ทุกวนั น้ี คอื ถา้ เวบ็ ไซตข์ องตนเองออนไลนอ์ ยบู่ นโลกอนิ เทอรเ์ นต็ ตลอด 24 ชม. ผเู้ รยี นเรยี นจบแลว้ ยงั ไมเ่ ขา้ ใจ หรอื ตอ้ งการทบทวนบทเรยี น กส็ ามารถกลบั มาเรยี นอกี ทม่ี า: บทสมั ภาษณ์ ดร.เฉลมิ รฐั นาควเิ ชยี ร ประธานเจา้ หนา้ ท่ี ไดฟ้ รีตลอด 1 ปี โดยไม่เสียคา่ ใชจ้ า่ ยเพิ่ม บริหาร บริษัท จีเอ็มโอ-แซด คอม เน็ตดีไซน์ โฮลดิ้ง จ�ำ กดั (16 มกราคม 2017) โดย ณัฏฐนิช ตัณมานะศิริ / CREATIVE THAILAND I 13 หนงั สือ รวยสวู้ กิ ฤต (2011) โดย ดร.เฉลมิ รัฐ นาควเิ ชียร / netdesign.ac.th

Cover Story : เรอื่ งจากปก robertpennorga lery.com เรอ่ื ง: สมรรถพล ตาณพนั ธ์ุ และ กลั ยา โกวทิ วสิ ทิ ธ์ิ ในขณะที่สงั คมก�ำ ลังต้อนรบั เดก็ เจเนอเรชัน่ มิลเลนเนียมเขา้ ส่ตู ลาดแรงงาน ในรวั้ การศึกษาก็กำ�ลังต้อนรับเด็กเจเนอเรชั่นอัลฟ่าท่ีกำ�ลังเติบโตอย่างรวดเร็วพอๆ กบั เทคโนโลยีท่ีเปลยี่ นไป CREATIVE THAILAND I 14

กระแสธารแห่งเทคโนโลยีที่เช่ียวกรากกำ�ลังไหล makezine.com ผา่ นทว่ั ทกุ พนื้ ทบ่ี นโลกใบนอี้ ยา่ งไมห่ ยดุ ยงั้ สงั คม ประเพณี วัฒนธรรม วถิ ชี ีวติ ความเชื่อ ศาสนา static.guim.co.uk และความรู้ ตา่ งถกู ท�ำ ใหเ้ ปลยี่ นรปู ไปตามแรงสง่ จากเทคโนโลยี ความเปลี่ยนแปลงจากท่ีแต่เดิม สามารถเข้าถึงทุกที่ในทุกมิติด้วยสิ่งท่ีเรียกว่า Sสpลaายceขอบเขตพื้นทแ่ี ห่งการเรียนร ู้ ใช้เวลาเนิน่ นานกวา่ จะเหน็ ชัด นับวนั กลับยงิ่ ทวี สมารท์ โฟน ถกู หลอมดว้ ยวฒั นธรรมแหง่ ขอ้ มลู ที่ ความเร็วแบบติดสปีด คงไม่เกินจริงหากจะ ท่วมท้น เข้าถึงงา่ ย และให้ความส�ำ คัญกบั ภาพ เมอ่ื แหลง่ ความรแู้ ละขอ้ มลู สามารถเขา้ ถงึ ไดเ้ พยี ง กล่าวว่าทกุ ๆ นาทจี ะเกิดของใหม่ ทีเ่ ป็นผลพวง สะท้อนความสำ�เร็จท่ีรุนแรงทันทีทันควัน นิยม ปลายคลิก ห้องเรียนแบบเก่าท่ีมีคุณครูเป็น จากเทคโนโลยีขึ้น ช่วงเวลาไม่ก่ีปีที่ผ่านมา การเรียนรู้จากประสบการณ์โดยตรง ให้ความ ศูนย์กลางจึงถูกปรับเปลี่ยนไปสู่รูปแบบพื้นท่ี คนยุคใหม่ล้วนรอคอยงานจัดแสดงสินค้าทาง สำ�คัญกับการลงมือทำ�ตามวิถีทางที่กำ�หนดขึ้น การเรยี นรใู้ หม่ โดยกระจายสพู่ ้ืนท่ีนอกโรงเรียน เทคโนโลยีที่จัดขึ้นทุกๆ ปี เราเฝ้าดูความเร็ว ด้วยตัวเอง มากกว่าการเรยี นรู้ในหอ้ งเรยี น ในรูปแบบพ้ืนที่เรียนรู้เชิงปฏิบัติการ โมเดลการ ของการประมวลผลจาก CPU ที่ดูเหมือนจะ ค่านิยมที่สะท้อนออกมาทางพฤติกรรม เรียนร้ใู หม่ๆ ถูกคิดค้นข้นึ เพ่อื เช่อื มโยงความรู้ เร็วขนึ้ 2 เท่าทกุ ๆ 6 เดือน ส่งิ ของต่างๆ ทเี่ รา เหล่าน้ี เริ่มเห็นได้มากข้ึนเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็น และทักษะของเด็กสู่การปฏิบัติจริง เช่น Kid ซอ้ื วันนเ้ี หมอื นจะตกรุ่นทนั ทีทจ่ี า่ ยเงิน ความเรว็ สองสาวพี่น้องตระกูลบีตตี (Beatty) ท่ีเริ่มจาก Zania ท่ีให้เด็กทดลองสวมบทบาทอาชีพต่างๆ ของการส่ือสารจาก 2G สู่ 3G และไปที่ 4G ความสนใจในหุ่นยนต์ จนนำ�มาสู่การเรียนรู้ การปรับพื้นท่ีทำ�งานจริงของผู้ใหญ่ให้เด็กๆ เหมอื นจะไมส่ ามารถรงั้ รอไดอ้ กี ตอ่ ไป เทคโนโลยี การสร้างและเปิดบริษัทจำ�หน่ายหุ่นยนต์ให้ ได้ลงมือทดลอง เช่น FABLAB Makerspace ของผู้คนที่เกิดขึ้นในวันนี้แตกต่างจากผู้คนที่ พพิ ธิ ภัณฑ์ในอเมรกิ าในวัยเพยี ง 11 และ 14 ปี หรอื Tinker Lab ทมี่ ีเครอื่ งไมเ้ คร่อื งมอื ตลอดจน เกดิ ข้ึนเมอ่ื 10 ปที แี่ ล้วมหาศาล หรือ เอเลนา ไซมอ่ น (Elena Simon) ท่เี อาชนะ อปุ กรณต์ า่ งๆ ใหพ้ วกเขาไดท้ ดลองแปลงแนวคดิ กลุ่มเดก็ ๆ เจเนอเรชน่ั อลั ฟา่ ในวันนี้จึงตอ้ ง โรคมะเร็งตับท่ีคุณหมอชั้นนำ�ทุกคนบอกว่าไม่มี สู่ชิ้นงานด้วยเทคโนโลยีการผลิตแบบดิจิทัล ใช้ชีวิตราวกับอยู่บนกระดานโต้คล่ืน ท่องไปบน ทางรกั ษาดว้ ยการยมื ใชห้ อ้ งแลบ็ ของมหาวทิ ยาลยั (Digital Fabrication) หรือรูปแบบพื้นท่ีท่ีดึง กระแสธารแห่งเทคโนโลยี ความเร็วของ ค้นหาวิธีรักษาตัวเองจนหายขาด และหากเรายง่ิ ผู้เชี่ยวชาญมาร่วมสอนผ่านกระบวนการคิดเชิง เทคโนโลยีท่ีว่าเร็วแล้ว และต่อให้เร็วข้ึนอีกสัก คน้ หาขอ้ มลู ในอนิ เทอรเ์ นต็ กจ็ ะยงิ่ พบกรณศี กึ ษา ออกแบบ (Design Thinking) พรอ้ มทนุ สนบั สนนุ ก่ีเท่า ก็อาจยังไม่เท่าทันใจเด็กๆ เจเนอเรช่ันนี้ จากเด็กกลุ่มน้ีที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนต้องมาต้ัง เช่น space10 ของ IKEA การศกึ ษาส�ำ หรบั เจเนอเรชนั่ อลั ฟา่ จงึ ไมส่ ามารถ คำ�ถามข้ึนว่าแล้วระบบการศึกษาจะเข้ามามี ด�ำ เนนิ ตามรปู แบบเดมิ ๆ ไดใ้ นทกุ มติ ิ หากระบบ บทบาทอย่างไรกบั เดก็ เจเนอเรชน่ั นไ้ี ด้บา้ ง การศกึ ษาตอ้ งเผชญิ กบั การปรบั ตวั ตั้งแตส่ ถานที่ สภาพแวดล้อม ห้องเรียน อุปกรณ์การเรียน การสอน หลักสูตรเน้ือหาสาระการเรียน จนไป ถงึ ผสู้ อนทไี่ มเ่ พยี งแตต่ อ้ งปรบั เปลย่ี นวธิ กี ารสอน แต่ยังต้องเข้าใจธรรมชาติของเยาวชนในวันน้ี อย่างแทจ้ ริงดว้ ย Generation เทคโนโลยที ่เี ปลย่ี นแปลง เจเนอเรชัน่ ท่เี ปลีย่ นไป เจเนอเรช่ันอัลฟ่าเป็นชื่อเรียกเด็กท่ีเกิดในช่วงปี พ.ศ. 2553 เปน็ ต้นไปซง่ึ เปน็ ลูกของกลุ่มคนท่ถี กู เรยี กวา่ เจเนอเรชน่ั เอก็ ซ์ หรอื กลมุ่ คนทเี่ กดิ ในยคุ ซง่ึ ต้องปรับพฤติกรรมและวิถีชีวิตให้สอดรับกับ กระแสคลื่นเทคโนโลยีท่ีเร่ิมผลิบาน ผิดกับกลุ่ม เจเนอเรชั่นอัลฟ่าที่เกิดข้ึนท่ามกลางกระแส เทคโนโลยที ส่ี กุ งอม เดก็ เจเนอเรชนั่ อลั ฟา่ เกดิ และ เติบโตในโลกแห่งโซเซียลเน็ตเวิร์ก ในยุคสมัยที่ ขอ้ มูลต่างๆ เคล่ือนที่ผา่ นอากาศที่ความเร็วแสง CREATIVE THAILAND I 15

Fandom  แฟนดอม แฟนพนั ธแ์ุ ท้ คณุ ครูพนั ธุ์ใหม่ มติ หิ นง่ึ ระบบการศกึ ษามรี ปู แบบเปน็ เสน้ ตรงและ unsplash.com ถกู แบง่ เปน็ สว่ นๆ ตามชว่ งภาคการศกึ ษา เนอ้ื หา สาระถูกจำ�กัดไว้เฉพาะที่มีในตำ�รา ถูกนำ�เสนอ rosanbosch.com ตามลำ�ดับช่วงวัยของผู้เรียน เกิดข้ึนเฉพาะใน คาบเรียน และจบลงทันทีที่ส้ินสุดคาบเรียน Reframing Knowledge ความรู้ที่สอนในโรงเรียนแบบเก่าไปมาก แต่ใน กล่าวอีกอย่างก็คือหากคุณอยากเรียนหนังสือ การรื้อสร้างหลกั สูตร ทางกลับกัน องคค์ วามร้สู �ำ คัญๆ ทถ่ี กู มองขา้ ม คุณต้องพาตัวเองเข้าสู่ช้ันเรียนให้ได้ ในเวลาท่ี และเพิกเฉยไปนน้ั กลับมเี สียงสะท้อนท่บี อกเรา เหมาะสม และยิ่งถ้าความรู้ท่ีสนใจเป็นเรื่อง มี อ ะ ไ ร บ้ า ง ท่ี ไ ม่ ส า ม า ร ถ ห า ไ ด้ จ า ก โ ล ก ว่าเราไม่อาจละท้ิงการเรียนการสอนแบบด้ังเดิม เฉพาะทางดว้ ยแล้ว อาจจะตอ้ งรอเรยี นในระดบั อินเทอร์เน็ต  การศึกษาแบบดั้งเดิมเปรียบ ไปได้เสียท้ังหมด การเรียนการสอนรูปแบบนี้ยัง มหาวทิ ยาลยั ซงึ่ แตกตา่ งอยา่ งมากกบั มติ บิ นโลก เป็นเสาหลักของภาคการศึกษา โดยรับหน้าท่ี คงตอ้ งมอี ยู่ แต่ถูกปรบั เปลยี่ นให้สอดรับกับโลก อินเทอร์เน็ตซ่ึงพ้ืนที่ไม่ได้ข้ึนตรงต่อเวลา อยาก ประสิทธ์ิประสาทวิชาให้แก่ผู้เรียนส่วนใหญ่ซึ่ง ทเ่ี ปล่ียนแปลงไปมากขน้ึ เรียนอะไร อยากรอู้ ะไร กส็ ามารถเรยี นได้ทนั ที เป็นเด็กรุ่นใหม่ ด้านหน่ึงพวกเขาเหล่าน้ีใช้ชีวิต ความอสิ ระของการเรยี นบนโลกอนิ เทอรเ์ นต็ ไม่ว่าเรื่องท่ีอยากเรียนรู้จะเป็นเรื่องอะไร โลก อยู่ในโลกโซเชียลมีเดียที่การศึกษาต่างเป็นอิสระ นำ�ไปสู่บทบาทใหม่ของผู้เรียน ผู้เรียนหรือ อินเตอร์เน็ตจะมีกลุ่มสังคมท่ีสนใจเร่ืองเดียวกับ ไร้ขอบเขตและแปรเปล่ียนไปตามห้วงเวลา นักเรียนไม่ได้เป็นผู้รับข้อมูลเพียงฝ่ายเดียวอีก เรารออยู่แล้วเสมอ ข้อมูลหรือองค์ความรู้น้ัน ซึ่งห้วงเวลาของพวกเขาดูเหมือนนับวันจะย่ิง ต่อไป แต่ยังมีอิสระในการออกแบบวิธีการเรียน รับประกันได้เลยวา่ สดใหม่และไม่ใช่ข้อมูลระดับ หมุนเร็ว ความรู้บางประการจึงก้าวล้ํากว่า ให้ตรงกับความสนใจของตนเองมากที่สุด พ้ืนๆ แต่เป็นข้อมูลเชิงลึกจากกลุ่มคนท่ีเรียกว่า แฟนดอม หรือแฟนพันธ์ุแท้ท่ีหมกมุ่นกับสิ่งท่ี ตนเองสนใจอย่างสุดตัว ข้อมูลจากกลุ่มคน เหล่าน้ีถูกแบ่งปันอยู่บนพื้นที่ของโซเชียลมีเดีย ซึ่งไม่ได้มีเฉพาะบทความ เสียง หรือภาพ เคลื่อนไหวเท่าน้ัน แต่หมายถึงทุกส่ิงทุกอย่างท่ี สามารถแปลงให้อยู่ในรูปของดิจิทัลได้ แต่ท่ีน่า สนใจกว่าน้ันคือข้อมูลหรือองค์ความรู้เหล่านี้ไม่ ไดเ้ ป็นเพยี งความร้ทู ี่หยดุ นงิ่ แต่เปน็ องคค์ วามรู้ ที่เปิดให้เกิดการแลกเปลี่ยน วิพากษ์วิจารณ์ ทำ�ให้เกิดการแก้ไขและต่อยอดไปสู่ข้อมูล สำ�เร็จรูปใหม่ล่าสุดที่นำ�ไปปรับใช้ได้ทันที เรียก ได้ว่าความรู้วางอยู่ตรงหน้าจอให้เราเลือกเรียน ได้โดยอิสระ  CREATIVE THAILAND I 16

เด็กๆ มากมายก�ำลังก้าวออกมาไล่ตามความฝัน โดยใช้โครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีในทุกมิติ ใหเ้ กดิ ประสิทธิภาพสูงสดุ เทคโนโลยที ี่เคยถูกมอง ว่าเป็นของซับซ้อน ยาก และเป็นเรื่องของอนาคต ไมใ่ ชข่ ้อจ�ำกดั ส�ำหรบั เดก็ ๆ ยคุ ใหม่อีกต่อไป โดยเลือกตัดทอนสิ่งที่ไม่จำ�เป็น เพ่ิมพูนเนื้อหา Money คนเลา่ ตามมาแบบตดิ ๆ กบั กลมุ่ เดก็ เจเนอเรชน่ั สาระที่จำ�เป็น ตลอดจนพัฒนาและปรับปรุงผล แหล่งเงินทุนในหมู่เมฆ อัลฟ่าที่ตบเท้าเข้าแถวเป็นเศรษฐีตัวน้อย สิ่งที่ ที่ได้จากการเรียนด้วยตัวเอง เพ่ือแบ่งปันบน เรยี กวา่ ต�ำ นานถกู เขยี นขน้ึ และลบลงชนดิ วนั ตอ่ วนั โซเชียลมีเดียและแลกเปล่ียนพูดคุยกับกลุ่ม ในขณะที่การศึกษาเป็นเป้าหมายในการพัฒนา จากเด็กคลื่นลูกใหม่ท่ีมาเร็วกว่าท่ีเคย ความ แฟนดอม ส่งิ ทเ่ี กดิ ข้นึ ไม่ใช่แคค่ วามรู้ใหม่ๆ แต่ ของหลายๆ ประเทศ แต่การจดั สรรงบประมาณ สำ�เร็จอาจไม่สามารถวัดได้จากตัวเลขในบัญชี ยังรวมถึงแผนการเรียนการสอนรูปแบบใหม่ วิธี เพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงนั้นกลับใช้เวลา แตก่ ค็ งปฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่ เงนิ คอื มาตรวดั ความส�ำ เรจ็ เรยี นแบบใหม่ เครอ่ื งมอื ใหมๆ่ ซง่ึ หลดุ จากกรอบ ดำ�เนินการช้า และกลายเป็นปัจจัยที่ชะลอ หนง่ึ ทงี่ า่ ยและตรงไปตรงมาทส่ี ดุ เดก็ ๆ มากมาย การเรียนในโรงเรียนแบบดั้งเดิมโดยส้ินเชิง ความก้าวหน้าด้านการศึกษา Crowdfunding กำ�ลังก้าวออกมาไล่ตามความฝัน โดยใช้ เคร่ืองมือรูปแบบใหม่ถูกสร้างข้ึนจากผู้เรียน (การระดมทุนสาธารณะ) จึงกลายเป็นทางออก โครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีในทุกมิติให้ โดยตรง ซึ่งตอบโจทยท์ ม่ี คี วามเฉพาะเจาะจงได้ ในปัจจุบันของหลายพื้นท่ีโดยเฉพาะพื้นท่ี เกิดประสิทธิภาพสูงสุด เทคโนโลยีที่เคยถูกมอง อย่างตรงประเด็น รวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ ขาดแคลน ซงึ่ เปดิ โอกาสใหเ้ ยาวชนไดเ้ รยี นรแู้ ละ วา่ เปน็ ของซบั ซอ้ น ยาก และเปน็ เรอ่ื งของอนาคต ตัวอย่างเช่น Summly เป็นแอพพลเิ คชนั่ ทพี่ ัฒนา พฒั นาในรปู แบบของโปรเจก็ ต์ จากการระดมทนุ ไม่ใชข่ ้อจำ�กดั สำ�หรับเด็กๆ ยคุ ใหม่อกี ต่อไป โดยนคิ ดัลลอยซิโอ (Nick D’Aloisio) ในขณะท่ี บนแพลตฟอร์มอย่าง Kickstarter, Indiegogo อย่างไรก็ดี ความสำ�เร็จที่ปรากฏน้ันเป็น เขาอายุเพยี ง 17 ปี เพอื่ สรุปประเดน็ เน้ือหาทาง หรอื 100 Percent Project ตงั้ แต่การซอ้ื อุปกรณ์ เพยี งมิตหิ น่งึ แตย่ งั มอี ีกหลายมิติที่เด็กตอ้ งเรยี น ออนไลน์ ใหก้ ระชับทันใจวัยรนุ่ กลุ่ม Lifelong การเรียนการสอนในถนิ่ ทรุ กันดาร ตลอดจนการ รู้และต้องการการเรียนการสอนแบบดั้งเดิมอยู่ Kindergarten ของ MIT Media Lab ไดท้ ดลองใช้ สนับสนุนปัจจัยสำ�หรับการสร้างยานอวกาศ แม้ว่าวิธีการสอนแบบดั้งเดิมนั้นดูราวจะหยุดนิ่ง หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารคอมพวิ เตอรข์ องชมุ ชนยา่ นบอสตนั จึงไม่น่าแปลกใจว่าทำ�ไมทุกวันนี้เด็กๆ รุ่นใหม่ ไปกับช่วงเวลาในอดีตก็ตาม การปลดล็อกเวลา ในการย่อยการเรียนโปรแกรมม่ิงท่ีดูซับซ้อนให้ สามารถเติบโตและเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็ว และ ให้กลบั มาเดินไดอ้ ีกครั้งอาจไมพ่ อ แต่ยังต้องเรง่ กลายเป็นชุดของเล่นเด็กอย่าง scratch หรือ กลายเป็นเจ้าของธุรกิจท่ีประสบความสำ�เร็จได้ เวลาให้เร็วกว่ากระแสธารแห่งเทคโนโลยี เพ่ือท่ี Vittra School Telefonplan ทจ่ี ัดพ้นื ท่กี ารเรยี น ตง้ั แต่อายยุ ังน้อย การศกึ ษาจะเปน็ ผปู้ ระคบั ประคองและผลกั ดนั ให้ เปน็ กลมุ่ ท่ีสามารถเช่อื มโยงถงึ กนั ให้เด็กเข้ามา ความสำ�เร็จท่ีเกิดข้ึนเร็วและท่วมท้นจาก เด็กเจเนอเรชั่นใหม่เติบโตและก้าวไปข้างหน้า เลอื กใช้และเช่อื มโยงการเรียนร้ขู องตวั เอง กลมุ่ เด็กเจเนอเรช่นั ซี (Generation Z) คนแลว้ อย่างทีค่ วรจะเปน็ ทม่ี า: beatty-robotics.com / en.wikipedia.org/wiki/Fab_lab / indiegogo.com / kidsteachingkids.com /lk.media.mit.edu / 100percentproject.org / summly.com / today.com/ video/today/54974685 / youtube.com CREATIVE THAILAND I 17

CREATIVE THAILAND I 18

พบกับนติ ยสาร “คดิ ” Creative Thailand ได้ที่ หมดปญหาหยิบนติ ยสารไมท ัน รา้ นหนงั สือ หอ้ งสมุด สมาคม อาคารส�ำ นักงาน และรา้ นกาแฟใกล้บ้าน สมัครสมาชกรายป ในกรงุ เทพฯ เชียงใหม่ หวั หนิ และจงั หวัดอืน่ ๆ รวมถงึ miniTCDC คาใชจ ายในการจัดสง 200 บาท (12 เลม ) ดwูสwถwา.นtcทd่ีจcดั .วoาr.งthท/้งั cหreมaดtไiดveท้ t่ี:hailand/magazine/place กรุงเทพฯ • ••••• ••• • •••••••• •••••• •• RPดรOกสถSMมหCนYFCLรPT9ISHMRนMร(MชmPhaettา้า้าtรereueุีว.าaอวิมมิชoaaacohAuiaนeeยินนชrnpsิตแnssงนp.nมมtfFtrrsdtนintัtIมิดiกteมชbbrgฟoISeierทamิpBAeocาาBgu8จtมFช�ำ’มาuubuีชuorอtรryนนasMdtcนัuode&eเtวีcciาSmosรeาลาoนon(kฯฯeieทroaaHetานศnkkมDขreCkeBurนิ ร(sslytuiVกฯsา่ชีsrnlaซซDrdาGuo&imCtytTNCาiniัยHออlieumnhoอรeCakนaสiiIaoยยamttneศA(-า่tมmefhิาafCtกtneลมิeerH99ommขมGPft)ูaglปeาluia)าlาsaaapn’วba2นnKznorฒั )ddnaฯahragemนeซFrnrธmyooอoรยwlAoiร)nมdrn1t หรอสมคั รออนไลนไดท่ี ร้านหนงั สอื หัวหิน tcdc.or.th/creative_thailand •••• AKแB2iพsniSaรo่พkBuทิ onยoiyาkas •••••••••••••••• โโกบLTอบเภIรรลหบLดรรoeา้า้ยูนา้้าา้วาัตัGมงอgนนtแนนนเู่ห่า’ตแยแะeEsอกฟฮถใจนิรา็นรรLtากาSัทมขันั่วคhAอ็มหแeลมเ้าeทาคTหยรฟaาว้งวOดันรrรสีวั็นรบังรมหูนฉ์Bตหหอ ชบIา้@TaัวกีารรินวับุAนุรหหยkรา์ทหะชL แวัeุณ ินบ IหินหวีรนAryาัลสีวัา ินบN( หโโอ& เOคกหคนิรทนวั ์ทCหห)ิี่ aาินสf eน’์ รา้ นกาแฟ/ร้านอาหาร กระบี่ •• รราา้้ นนกNาaแnฟปCาoกffซeอeยB ean ขอมูลผูสมัครสมาชิก ••••••••••••••••••• LCAGIRPNดMBMCBATTSAbrOutalueอuiuumahoarecinvsefsdMeยnecffrtrCekaBfbyretmตsekiy&toiMChzantureyNุงeeoinCofcnoDaPRerfAnuT’kWiaofinPoob’sOfensnuenagCnbaodGnMryeioubarrneolcrtdC’ifi’nSlneosas’fCffeeOe’FFEE ปาย/แม่ฮอ่ งสอน พพิ ธิ ภณั ฑ์/หอศิลป์ ••••• รรรรปาา้้าา้้านนนนยคปเวลaิมอา็กยlฟาเหนลฟaว็กร่อีbาีสนิoนอเuบรลt์ท้าฟิ น c นofมfeสeด สมาชิกใหม สมาชกิ เกา (ตองการตอ อายุสมาชิก) • ••• แหนมอหุทำ�อิวทเง่ศยซกอาลิ ยี รนงปมงุ กวเแทาัฒสกรพยลนเรมาเธยีลมหรนอรารรมนีู่้ ค(TรK park) พงั งา สมาคม/ห้องสมุด •• • NTRahanirenadymSaWaatraiolynvajiienRVsesislRoaertsPohrtang Nga ชื่อ ชาย หญิง อายุ อีเมล •••••••• •• • • สแสหสสWRVATสหสศหhaหมมมมมถiูน้ออ้อ้csaefiาง่งงงaาาาาายoflปสสบสlคคคคคNd์ศenSมมมรันมมมมมeeิลtDะSrุดุุดดโฝธสหmiปelwเฆesนเโทรอะeoนy-มสsiษัง่าmกนศtinลgเสสคณนาศาไImสnnวรHทารนิดสาsนัทนครaiยtา้าInnไiกั.า้ytชgทเsusลไฮาtทยtiงLตtลeuทiยbสิ tนุer์ ary เพชรบุรี นามสกุล โทรศัพทมือถือ ••• DRGeerasvonardtSo&PmaScpHiafuica SHoinveRreeisgonrt เพศ ภูเก็ต โทรศัพท •••••• •••• • P&TNPMLBATPรSShherh้าahaaotiieaนeSlunttwvPMioopnrekoหyoaaanneayeandนtntaggnetriondังutiPwpdlany(mPPhTPสuiaArehaugPheอืruankRrphurPe)aeakeaukhPget๒nsPekruhtsotdeh๕tmkounuteR๒rkLetkteeRa๑neVstegttosภi&alroatเูnHrกtaoต็ tel ระยอง อาชีพ • Le Vimarn Cottage ลำ�ปาง นกั เรียน นิสติ /นักศกึ ษา นักออกแบบ/ครเี อทีฟ อาชีพอสิ ระ ขาราชการ/รัฐวิสาหกิจ • • • อแLEรagา้อานmลaนเมัlดpiอtภe์aกมาnางอBลgคoรเิ ต์์oAลเ้kกrำ�stสhปoทCาp์เงeฮn้า tสe์r คร/ู อาจารย พนักงานบริษทั ผปู ระกอบการ อื่นๆ โปรดระบุ สาขา/อุตสาหกรรมที่เกี่ยวของกับอาชีพของทาน โฆษณา สถาปต ยกรรม ทองเทยี่ ว/โรงแรม/สายการบนิ หตั ถกรรม/งานฝม ือ อาหาร คาปลีก/คา สง แฟชั่น ศิลปะการแสดง วรรณกรรม/การพิมพ/ส่อื ส่ิงพิมพ การเงิน/ธนาคาร การแพทย โทรคมนาคม ดนตรี ภาพยนตร พพิ ธิ ภัณฑ/หอ งแสดงงาน ทศั นศลิ ป/ การถา ยภาพ การออกแบบ โทรทศั น/ วทิ ยกุ ารกระจายเสยี ง ซอฟตแวร/แอนเิ มชนั /วิดโี อเกม อืน่ ๆ โปรดระบุ ที่อยูในการจัดสง หมบู าน/บรษิ ัท ซอย ถนน หนวยงาน/แผนก อำเภอ/เขต เลขที่ รหสั ไปรษณีย ตำบล/แขวง จังหวดั เชยี งใหม่ ••• NRAaaliwtktaleemeHaWannaddrainmRRaeedsseoorrStth&&oSSppp aa ที่อยูในการออกใบเสร็จ ••••••••••••••••••••••• •• TlCกBGหpRwwBKทC8TLFAPaมnskoerhiauuouaiiาasbลา่uาre.oasmcrdeetaAmablntoแgแหepbrังifoakrasamems.ฟpekพeาeaebsuMlpcyCrcมccshสeรilอarnaacRdsaastu.aaชสeoboมtPสีesanrecfcaapnfcppffนวe oดุตpiefefaeal,ทeaวัoeeam’ยิMowu:์+หf,nล(าfoebeมคkbEeTบuegAdนงานn’hacุ้ม,lsc,eขaา้Yiยi้าิมหceibtlเnนAaukึน้lมeจuมอdekbfขกrอ้าmeสาeyr้าpyาบ’นมeงDแaรุฯ.ดุวลbีรerัดkัตisnม)iนgdชn์e. r ขอนแกน่ •• • oรร(HC้าา้fuนนogCกสfrfSeeบืาcแaeสhฟtาoiDvนoeeคlrอALฟartฟ)s่ี เด้อ หล่า เลย เหมือนทีอ่ ยูในการจดั สง ถนน หนวยงาน/แผนก อำเภอ/เขต ••เช ียรราา้้งนนราหCยนoังfส feอื ehDearedbookafe •• มบ้าานเลชยาเนดเ้ คเกยี สงต์เฮาท์ หมูบา น/บรษิ ทั รหัสไปรษณีย ตำบล/แขวง นครราชสมี า ลพบุรี เลขที่ ซอย • Hug station resort • ซนดคิ อฟฟ่ี จังหวดั นครปฐม สมทุ รสงคราม/อมั พวา • รา้ น Dipchoc Cafe • BaanadnSpAamphawa Resort ตองการสมคั รสมาชกิ นติ ยสาร Creative Thailand ระยะเวลา 1 ป จำนวน 12 เลม นครสวรรค์ สโุ ขทัย เริม่ ต้งั แตฉ บับเดอื น โดยยินดเี สยี คา ใชจ า ยในการจดั สง เปน จำนวนเงนิ 200 บาท • รา้ น Bitter Sweet • Ananda Co.,Ltd. ••น า่ รรน้าา้ นน คRลuาnสwสaคิ yโCมoเดffลeeนา่ น สุราษฎร์ธานี วิธีการชำระเงิน • • •• aTNPMBhoanoueuvdraaitSliniSqouBgpunneaesSaSeaTacRtamhmeBlisuenuRoiagierStcspnohagrtRaRSemeassomortruti อุทัยธานี เช็คสัง่ จายศนู ยส รางสรรคงานออกแบบ พรอ มใบสมคั รสมาชิก •• รA้าvนaบta๊คุ rโทMเiปraียcleBos oktopia โอนเงินเขา บญั ชอี อมทรพั ย ศูนยสรา งสรรคง านออกแบบ เลขทบี่ ญั ชี 101-808967-0 ธนาคารกรุงเทพ สาขาสำนักงานใหญสลี ม • แฟกซใบสมัครพรอ มหลกั ฐานการโอนเงินมาที่ 02-105-7450 • หรอื สง ไปรษณียมาท่ี ศูนยส รางสรรคงานออกแบบ (Creative Thailand) อาคารไปรษณยี กลาง 1160 ถนนเจรญิ กรงุ แขวงบางรัก เขตบางรัก กรงุ เทพมหานคร 10501 CREA•TIหVรEือแTนHบไAฟIลLใ AบสNมDคั รพIรอ 1ม9หลกั ฐานการโอนเงนิ มาทอี่ ีเมล [email protected] สอบถามขอมลู เพ่ิมเติมไดท่ี 02-105-7400 ตอ 122

Insight : อนิ ไซต์ sandberg.nl เรอ่ื ง: ณฐั า อสิ ระพทิ กั ษก์ ลุ ตั้งแต่ม่านของศตวรรษท่ี 21 เร่ิมเปิดฉาก โลกก็เผชิญกับปัญหาและเหตุการณ์ความไม่สงบท่ีทำ�ให้มนุษย์จากทุกศาสตร์ ตอ้ งกลับมาทบทวนแนวคิดและบทบาทของตนต่อสงั คมกันใหม่ ไม่วา่ จะเป็นภาวะโลกรอ้ น สงครามกับกลมุ่ ก่อการรา้ ยต่างๆ อาหรบั สปรงิ เหตุการณเ์ บร็กซติ ของสหราชอาณาจกั ร ไปจนถงึ แนวคดิ สุดโตง่ อย่าง “America First” ของโดนัลด์ ทรมั ป์ ประธานาธิบดีคนท่ี 45 ของชาตทิ รงอำ�นาจอย่างสหรฐั อเมริกา บทบาทของการออกแบบสำ�หรับโลกในวันนี้ก็มี ท่ียากจะคาดเดา ดังน้ัน “การสร้างส่ิงท่ีมาถึง Programme) ทมี่ อี ยแู่ ลว้ ของสถาบนั จงึ เปน็ เสมอื น แนวโนม้ ปรบั ตวั ใหต้ อบสนองกบั ประเดน็ ในสงั คม กอ่ นกาล” จึงกลายเป็นเร่ืองท่ีสำ�คัญ การตอบโต้กบั บริบท ปรากฏการณ์ และวกิ ฤตท่ี มากข้ึนเช่นกัน ทิศทางของโมเดลหลักสูตรและ โมเดลการศึกษากึ่งทดลองแบบใหม่อย่าง ก�ำ ลงั เป็นประเดน็ ร้อนต่างๆ ซึ่งมีความจำ�เป็นท่ี วิธีการสอนท่ีต้องสอดคล้องกับอนาคตและการ การเพิ่มหลักสูตรพิเศษช่ัวคราว (Temporary จะต้องหยิบยกข้ึนมาในปีนั้นๆ เยอร์เกน เบย์ เปล่ียนแปลง เพื่อบ่มเพาะนักศึกษาให้มีแนวคิด Programme) ในการศกึ ษาระดบั ปรญิ ญาโทของ (JurgenBey) นกั ออกแบบระดบั ต�ำ นานของดชั ต์ ที่ไม่ใช่แค่สอดคล้องกับยุคสมัย แต่ต้องลํ้าสมัย สถาบัน Sandberg Instituut ในประเทศ ดีไซน์ ผู้ดำ�รงตำ�แหน่งผู้อำ�นวยการสถาบัน ไปอยา่ งนอ้ ยอีก 10 ปี กลายเปน็ ส่งิ ส�ำ คัญสำ�หรับ เนเธอรแ์ ลนด์ ทเ่ี รม่ิ มาตง้ั แตป่ พี .ศ.2554 ในฐานะ เลง็ เหน็ ถงึ ความส�ำ คญั ของการเตรยี มความพรอ้ ม การศกึ ษาในวนั น้ี เพอ่ื ชว่ ยก�ำ หนดทศิ ทางอนาคต ส่วนต่อขยายจากหลักสูตรปกติ (Permanent และพฒั นาศกั ยภาพใหแ้ กน่ กั ออกแบบ ตลอดจน CREATIVE THAILAND I 20

artandeducation.net หลกั สูตรอื่นๆ ดว้ ยเช่อื วา่ ปัญหาต่างๆ ทเี่ กดิ ข้นึ ในวันน้ีต่างทวีความซับซ้อนเกินกว่าที่จะจัดการ นักคิดรุ่นใหม่ท่ีจะเป็นกำ�ลังสำ�คัญในการตอบโต้ จากหลากหลายวิชาชีพที่มีความสนใจในหัวข้อ ไดด้ ว้ ยความรูจ้ ากสาขาวชิ าเดยี วไดอ้ กี ต่อไป กับประเดน็ ในอนาคตเหล่าน้นั เดียวกัน ต้ังแต่นักออกแบบ ศิลปิน นักวิจัย หากเปรียบสถาบันการศึกษา คือห้อง ตลอดระยะเวลา 2 ปีของการเรียนหลักสตู ร ภณั ฑารักษ์ สถาปนิก ไปจนถึงนักวิทยาศาสตร์ ทดลองท่ีบ่มเพาะและนำ�เสนอหน้าตาของความ พเิ ศษน้ี นกั ศกึ ษาจะไดส้ �ำ รวจ ตง้ั ค�ำ ถาม ทดลอง ให้ได้มาร่วมกันแลกเปลี่ยนไอเดียสดใหม่เพื่อหา เป็นไปได้ของอนาคตออกสู่สังคม บทบาทของ พรอ้ มคดิ คน้ แนวคดิ และกระบวนการใหมๆ่ ไปจนถงึ โอกาสและความเปน็ ไปไดใ้ หมๆ่ ภายใตก้ ารดแู ล ผู้อำ�นวยการสถาบันและหลักสูตรก็ไม่แตกต่าง กระบวนการผลติ ผลงานภายใตห้ วั ขอ้ เดยี วกนั ใน ของติวเตอร์ผู้เชี่ยวชาญในหัวข้อน้ันๆ ซ่ึงทำ� อะไรไปจากนกั ออกแบบอนาคต ทต่ี อ้ งมคี วามเขา้ ใจ แงม่ มุ ตา่ งๆ เชน่ การคดิ คน้ วธิ กี ารสรา้ งประโยชน์ หน้าท่ีเป็นโค้ชผู้คอยให้คำ�ปรึกษาและเปิดทัศนะ อย่างลึกซึ้งถึงความเป็นไปและการเปลี่ยนแปลง อย่างสร้างสรรค์จากตึกร้างที่มีมากมายใน ของนักศึกษาอีกด้วย นั่นจึงสะท้อนว่าโปรแกรม ของโลก การตอ้ งมองเหน็ ว่าโลกน้ันจะหมุน และ เนเธอร์แลนด์ หรือแม้กระทั่งการค้นหานิยาม ที่ว่านี้มุ่งเน้นไปท่ีการทำ�งานร่วมกันของคนจาก ควรหมุนไปในทศิ ทางใด อุตสาหกรรมมชี ่องวา่ ง วิถี และบทบาทใหม่ของประชาธิปไตย โดยตัว หลากหลายความเช่ียวชาญ มากกว่าท่ีจะแบ่ง ทตี่ อ้ งเตมิ เตม็ ในสว่ นไหน ตอ้ งพฒั นาหรอื ตอ่ ยอด โปรแกรมจะทำ�หน้าที่เป็นพื้นท่ีเพ่ือเปิดรับผู้คน แยกตามสาขาวชิ าชพี เหมอื นการเรยี นการสอนใน ในสว่ นใดบา้ ง โดยผลงานทพ่ี วกเขาสรา้ งสรรคจ์ ะ นำ�มาซึ่งโมเดลการศึกษา เนื้อหาหลักสูตร วิธี และทิศทางของการเรียนการสอน ท่ีรอให้กลุ่ม นกั เรยี นนกั ศกึ ษามารว่ มเตมิ เตม็ ในฐานะผทู้ ร่ี ว่ ม ขับเคลือ่ นการสร้างอนาคตไปดว้ ยกัน ทม่ี า: บทความ “Designers: 2017 is the year to find your purpose” โดย Mark Wilson จาก fastcodesign.com / รายงาน “Sandberg Guide 2017” โดย Sandberg Instituut จาก sandberg.nl / sandberg.nl/ CREATIVE THAILAND I 21

Creative Startup : เริ่มต้นคิด เร่ือง: พชั รนิ ทร์ พฒั นาบุญไพบูลย์ และ ปิยะพร สวัสดิส์ งิ ห์ ภาพ: สุรพศั เคยี งคู่ เม่ือระบบการศึกษาไทยยังทำ�หน้าท่ีลดความเหลื่อมลํ้าทางสังคมได้ไม่เต็มที่ เด็กไทยส่วนใหญ่ยังตกอยู่ในช่องว่างในการ เขา้ ถงึ การศกึ ษาทม่ี คี ณุ ภาพปฏบิ ตั กิ ารตดิ ปกี การศกึ ษาของ EdWINGS จงึ เรม่ิ ตน้ ขน้ึ พรอ้ มความมงุ่ มน่ั ทจ่ี ะเปน็ ล�ำ ธารเลก็ ๆ เพื่อหล่อเล้ียงระบบการศึกษากระแสหลักให้สมบูรณ์กว่าที่เคยเป็น พร้อมเป็นแหล่งน้ําใหญ่ที่จะหล่อเล้ียงเหล่าทรัพยากร มนุษย์ อนาคตของชาติให้มีประสิทธิภาพ และพร้อมรับมือต่อความเปล่ียนแปลงอันรวดเร็วที่กำ�ลังเกิดข้ึนท้ังในวันน้ีและ วนั ขา้ งหนา้ โมเดล EdWINGS ปกี แห่งฝันทกี่ ำ�ลงั กลายเป็นจริง แต่การติดปีกให้ระบบการศึกษาไม่ใช่งานเล็กๆ ท่ีจะลงมือทำ�ได้ด้วย EdWINGS เกดิ จากความฝนั ของคณุ จอย ณฐั รดา เลขะธนชลท์ อดตี ทป่ี รกึ ษา คนๆ เดยี ว เพราะคอื การปรบั เปลย่ี นและยกระดบั ทง้ั ระบบนเิ วศของการศกึ ษา มอื ดที คี่ รา่ํ หวอดในแวดวงการศกึ ษามานาน หลงั ไดค้ น้ พบแรงบนั ดาลใจของ ตัวกลางท่ีคอยประสานให้ภาคส่วนต่างๆ ที่ต้องการมีส่วนร่วม ได้ช่วยกัน การเป็น “คร”ู ทเ่ี ป็นเสมอื นผู้สร้างใหเ้ ด็กๆ ไดเ้ ปน็ “นักเรียน” ที่มีคุณภาพ เป็นผู้สร้างสรรค์ระบบนิเวศทางการศึกษาท่ีดีให้เกิดข้ึนได้จริง จึงเป็นจุด อยา่ งเทา่ เทยี มกนั “ทีม่ าทไ่ี ปของ EdWINGS มนั มาจากกลุ่มนักเรียนทสี่ อน เรม่ิ ตน้ ส�ำ คญั สกู่ ารพฒั นาอยา่ งยง่ั ยืน “จรงิ ๆ องคก์ รภาคธรุ กจิ ชน้ั น�ำ ตา่ งๆ มี ใหเ้ ราอยากเปน็ ครูเปน็ ผู้ให้ทเี่ ขา้ ใจ แต่สง่ิ ท่ีท�ำ ให้ EdWINGS เกิดขึ้นจรงิ ๆ การจดั สรรงบประมาณส�ำ หรบั กจิ กรรมเพอื่ สงั คม (CSR) โดยเฉพาะงานดา้ น มนั คือการรวมกันของความหวงั ความฝัน ทีอ่ ยากจะเห็นตวั เองมีประโยชน์ การศกึ ษาอยแู่ ลว้ แตห่ ลายครงั้ ทอี่ งคก์ รกไ็ มร่ วู้ า่ จะลงทไี่ หนดที จี่ ะมปี ระโยชน์ ไดท้ �ำ ใหส้ งั คมดขี น้ึ ซง่ึ พอกลบั มามองวา่ เราท�ำ อะไรไดบ้ า้ ง สง่ิ ทที่ �ำ ไดด้ ที สี่ ดุ สูงสุด ก็เลยไปลงท่ีการซ้ืออุปกรณ์การศึกษาแจกซึ่งเป็นส่ิงที่มีประโยชน์ ก็คอื การใหก้ ารศึกษา ใหค้ วามรู้ เราอยากเปน็ ปกี ทำ�ให้การศึกษามนั ไปได้ แตห่ ลงั จากนน้ั เราไมร่ เู้ ลยวา่ ลกู บอลทเ่ี คยใหไ้ ปมนั แฟบ่ ไปรยึ งั หรอื ชวี ติ เดก็ ๆ เร็วกว่านี้ และเป็นปีกทีช่ ่วยใหเ้ ดก็ ทุกคนไปได้ไกลเท่าท่เี ขาท�ำ ได้” ดขี นึ้ จรงิ ไหม แลว้ การทเี่ ราท�ำ งานดา้ นนม้ี าตลอด เราเลยรวู้ า่ จดุ ทเ่ี หมาะกบั เราทส่ี ุดก็คือ การเปน็ ตัวประสานกับฝา่ ยโรงเรียนท่มี คี วามตอ้ งการ เพอ่ื ให้ ตวั นกั เรียนไดร้ ับประโยชน์สูงสุด น่ันคอื จดุ ท่ี EdWINGS พยายามจะทำ�” CREATIVE THAILAND I 22

กิจการเพอ่ื สังคม (และการศึกษา) ทีท่ กุ คนมีสว่ นรว่ มได้ คณุ จอย ณัฐรดา เลขะธนชลท์ เมื่อแนวคิดต้ังต้นคือการช่วยให้เด็กไทยได้อยู่ในระบบนิเวศทางการศึกษาที่ ดีขน้ึ รปู แบบการดำ�เนนิ กจิ การเพอ่ื สงั คม (Social Enterprise) จึงเปน็ โมเดล ธุรกจิ ทเี่ หมาะสมอย่างมากส�ำ หรับ EdWINGS “เราทำ�ในส่วนที่เราถนัดทส่ี ุด นั่นคือการเทรนน่ิง (Training) การให้คำ�ปรึกษา (Consulting) การทำ� นวตั กรรมเพื่อการเรยี นการสอน (Innovative Learning Tools) และการวดั ประเมนิ ผล (Assessing) นค่ี อื สว่ นท่ีเราท�ำ เพอ่ื หารายไดใ้ นธรุ กจิ เราใหค้ วามรู้ ใหค้ �ำ ปรกึ ษากบั โรงเรยี นและธรุ กจิ ดา้ นการศกึ ษา แลว้ ชว่ ยวดั ประเมนิ ผลวา่ การลงทนุ ในภาคการศกึ ษา มนั เกดิ ผลแบบจบั ตอ้ งไดอ้ ยา่ งไรบา้ ง EdWINGS จงึ ตอบภาคเอกชนทมี่ เี งนิ ทนุ ได้ วา่ เขาใชเ้ งนิ ทกุ บาททกุ สตางคอ์ ยา่ งมคี ณุ คา่ และวดั ผลได้ จากนน้ั เราจงึ น�ำ รายไดต้ รงนกี้ ลบั มาคนื สงั คม ซงึ่ งานทเ่ี ราเนน้ ก็คือ การลดช่องว่างทางการศึกษา และขยายโอกาสให้เด็กนักเรียนทุกๆ พ้ืนท่ีได้เขา้ ถงึ โอกาสอย่างเทา่ เทยี ม ทีส่ ำ�คญั มันต้องยัง่ ยนื ไดจ้ ริงๆ” โรงเรียนฤดูร้อน ของขวัญสำ�หรบั ทกุ คน ส่ิงท่ีเรารู้จากการลงพ้ืนที่ส�ำรวจก็คือ การถามหาความย่ังยืนในระบบการศึกษาของวันน้ี อาจไม่ใช่การประคับ ในห้องเรียนวันนี้ เด็กๆ ไม่รู้ว่าเขามา ประคองหลักสูตรท่ีเคยมีให้ได้รับการถ่ายทอดไปยังเยาวชนคนรุ่นใหม่แบบ ท�ำไม เขารู้สึกว่าห้องเรียนไม่น่าสนใจ ไมม่ จี ดุ สน้ิ สดุ เพราะความเปลยี่ นแปลงทรี่ วดเรว็ ในวนั นี้ ตอ้ งการความยง่ั ยนื อีกแล้ว น่ันคือจุดที่เราต้องแก้ไข เรา ที่เกิดจากความร่วมมือร่วมใจของทุกภาคส่วน ในการสร้างระบบนิเวศ อยากให้เด็กตอบได้เองว่าเขาเรียนไป ทางการศกึ ษาทเ่ี หมาะสมและขบั เคลอ่ื นดว้ ยตวั ผเู้ รยี นอยา่ งแทจ้ รงิ “สง่ิ ทเ่ี รา ท�ำไม และจะสเู้ พอ่ื ตวั เองไดย้ งั ไง นน่ั คอื รู้จากการลงพื้นท่ีสำ�รวจก็คือ ในห้องเรียนวันน้ี เด็กๆ ไม่รู้ว่าเขามาทำ�ไม สิง่ ทเี่ รารสู้ กึ วา่ มนั ส�ำคัญมาก เขารสู้ กึ วา่ หอ้ งเรยี นไมน่ า่ สนใจอกี แลว้ นน่ั คอื จดุ ทเี่ ราตอ้ งแกไ้ ข เราอยากให้ เด็กตอบได้เองว่าเขาเรียนไปทำ�ไม และจะสู้เพ่ือตัวเองได้ยังไง น่ันคือสิ่งที่ จัดการซ่ึงเป็นทักษะชีวติ ทไ่ี มไ่ ดอ้ ย่ใู นห้องเรียน เปน็ การสรา้ งทกั ษะท่ีจะถูก เรารู้สึกวา่ มันสำ�คญั มาก” นำ�ไปต่อเช่ือมกับหลักสูตรในระบบของพวกเขาเม่ือเข้าสู่ภาคการศึกษา SummerSchoolProject หรอื โครงการพเิ ศษภาคฤดรู อ้ นทเี่ ดก็ ๆ หลาย ถดั ๆ ไป เราหวังวา่ โครงการภาคฤดูรอ้ นนจี้ ะได้รบั การสานตอ่ และพฒั นา คนไมเ่ คยมโี อกาสไดส้ มั ผสั จงึ ถกู พฒั นาขนึ้ เปน็ โมเดลจดุ พลขุ อง EdWINGS โดยทุกฝ่ายที่เห็นความสำ�คัญ จนเป็นอีกหนึ่งโมเดลทางการศึกษาท่ีย่ังยืน “ดว้ ยธรรมชาตขิ องเด็กในโรงเรยี นรัฐบาล พอปิดเทอม เขาจะถูกส่งกลับไป และไดป้ ระโยชน์จริง” ต่างจังหวัด ไม่ก็ไปทำ�งานพเิ ศษชว่ ยผปู้ กครอง แตจ่ รงิ ๆ ชว่ งเวลานี้คอื ช่วง “ถึงแม้เราจะเปล่ียนระบบการเรียนการสอน mainstream (หลักสูตร ท่เี หมาะในการนำ�โปรแกรมไปใสเ่ พื่อแก้ปัญหาตา่ งๆ ทเี่ ราพบ โดยเราเลอื ก หลกั ) ไมไ่ ดอ้ ยา่ งใจคดิ แตเ่ ราเลอื กจะสรา้ งล�ำ ธารเลก็ ๆ อยใู่ กลๆ้ สรา้ งความ ท�ำ โปรแกรมกบั เดก็ ป.6 ขน้ึ ม.1 เพราะเปน็ ชว่ งหวั เลย้ี วหวั ตอ่ หลายคนเลอื ก ชุ่มชนื่ ใหก้ ับระบบการศึกษาได้ เราเชอื่ ว่าถา้ เราสรา้ งลำ�ธารเลก็ ๆ ใหเ้ กิดขนึ้ ที่จะไมเ่ รียนตอ่ แลว้ พอมานงั่ ดหู ลักสูตรจรงิ ๆการขึ้นจากประถมเปน็ มัธยม ไดม้ ากพอ มีโครงการท่ีดแี ละเยอะมากพอ มันจะคอ่ ยๆ รวมกันเปน็ แมน่ ํ้า เด็กต้อง Shift (พัฒนา) ตัวเองมาก บวกกับสิ่งแวดล้อมท่ีมีส่ิงเร้าเยอะใน ใหญ่ ไหลเขา้ สกู่ ระแสกหลกั ไดอ้ ยา่ งไมท่ �ำ ลายคนในระบบ ทกุ คนทกุ ฝา่ ยจะ วันนี้ เลยเป็นชว่ งวยั ทีเ่ หมาะในการลงไปทำ�ความเข้าใจดว้ ยมากๆ” ไดร้ ว่ มสรา้ งระบบการศกึ ษาทด่ี ขี น้ึ ไปดว้ ยกนั โจทยต์ อ่ ไปคอื คนรนุ่ ใหมท่ เี่ ขา และเพราะนักเรียน 1 คนท่ีจะมาเข้าร่วมโครงการได้ ต้องผ่านหลาย มคี วามสามารถและอยากจะเขา้ มาชว่ ยกนั ในระบบการศกึ ษาของประเทศนี้ บคุ คลทอี่ ยู่รายรอบตวั เขา การท�ำ หนา้ ทตี่ ัวกลางทค่ี อยประสานงานทุกฝ่าย จะเขา้ มารว่ มกบั เราไดย้ งั ไง นัน่ คือความท้าทายของเรา” ของ EdWINGS จึงยิ่งเข้มข้นข้ึน “เราต้องทำ�ความเข้าใจกับท้ังผู้ปกครอง ผู้อำ�นวยการ ครู ชมุ ชน อาสาสมัครผ้สู อน และกล่มุ ท่ที �ำ งานเกย่ี วข้องกับ ตดิ ตามข่าวสารของ EdWINGS ได้ที่ www.facebook.com/EdWingsEducation/ การศึกษา ในการท่ีจะเปลี่ยนชีวิตเด็กคนหนึ่ง เพราะทุกคนคือระบบนิเวศ ของเด็ก เราต้องเขา้ ไปพูดคยุ ปรกึ ษากับทกุ ฝา่ ย เอาหลกั สูตรมากาง แล้วก็ มาน่ังดูว่าหลักสูตรแกนกลางตัวไหนที่จะต้องเข้าไปแตะ โดยมุ่งให้เด็กได้ เลอื กเรียนตามความสนใจ เวลา 3 สัปดาห์ (เรมิ่ เดอื นเมษายน 2560) ท่ีทำ� โครงการนี้ เดก็ ๆ ทกุ คนจะตอ้ งได้เลอื กในสง่ิ ทีอ่ ยากรู้ อยากเรยี น ไดล้ งมือ ทำ� ไดน้ �ำ ผลผลิตของตัวเองไปจ�ำ หน่ายจรงิ ในตลาดท่ีเราจดั ขึน้ ซ่งึ เราเชิญ คนในชุมชนของพวกเขามาเข้าร่วมด้วย เพ่ือให้เด็กๆ เรียนรู้การบริหาร CREATIVE THAILAND I 23

Creative City : จบั กระแสเมอื งสรา้ งสรรค์ เร่อื ง: วรรณเพ็ญ บุญเพ็ญ “ปารสี แหง่ ทวปี อเมริกาใต้” คอื ช่อื เลน่ ของบัวโนสไอเรส (Buenos Aires) เมืองหลวงของ ประเทศอารเ์ จนตนิ า เมอื งทมี่ สี ถาปตั ยกรรมสไตลฝ์ รง่ั เศส สองขา้ งทางเตม็ ไปดว้ ยรา้ นรวง เก๋ไก๋และคาเฟ่ในพ้นื ทเี่ ปดิ กวา้ ง จงั หวะของเมอื งคกึ คกั ราวจังหวะการเตน้ แทงโก้ ชวี ิตของ ผู้คนจัดจ้านเหมือนสีสันฉากหลังของเมือง บัวโนสไอเรสคือตัวอย่างเมืองท่ีได้หลอมรวม ศิลปวัฒนธรรมและเสน่ห์การใช้ชีวิตของผู้คนมาเป็นสินทรัพย์ของชาติ ด้วยการวางแผน และจดั การอยา่ งเปน็ ระบบจนยเู นสโก (UNESCO) ยกยอ่ งใหบ้ วั โนสไอเรสเปน็ เมอื งแหง่ การ ออกแบบ (City of Design) เมืองแรกของโลก CREATIVE THAILAND I 24

ภาพยนตร์อิสระบัวโนสไอเรส (Buenos Aires International Festival of Independent Film: BAFICI) เทศกาลทฉ่ี ายภาพยนตรอ์ ิสระจาก 150 ประเทศทว่ั โลก ซงึ่ สามารถดงึ ดดู นกั ทอ่ งเทยี่ วได้ ปีละกว่า 3.8 แสนคน รวมถึงนักท่องเที่ยวที่มี แนวโนม้ มากขนึ้ ทกุ ปจี ากการแวะเวยี นมาเสพงาน ศลิ ปแ์ ละงานดไี ซนป์ ระจ�ำ ปที บี่ วั โนสไอเรสจดั ขน้ึ โดยมีหน่วยงานรัฐซ่ึงเป็นหัวเรือใหญ่อย่าง The Metropolitan Design Center (CMD) เป็น ศูนย์กลางคอยส่งเสริมงานออกแบบให้ช่วย กระตุ้นการเกิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในประเทศ แล้วผลลัพธ์ความสำ�เร็จจากความ สร้างสรรค์ในเมืองบัวโนสไอเรสทั้งหมดนี้บอก อะไรกับเราได้บ้าง มันสามารถสะท้อนไปถึง รากฐานที่แข็งแกร่งของระบบการศึกษาของ ประเทศ ว่ามีส่วนช่วยพัฒนาเมืองบัวโนสไอเรส ให้กลายเป็นเมืองสร้างสรรค์และเป็นผู้นำ�เร่ือง ดีไซน์ไดม้ ากนอ้ ยแค่ไหนกนั การศกึ ษาทีด่ ี ในสงั คมทล่ี ้มเหลว? flickr.com/photos/hernanpc “อารเ์ จนตินาคือประเทศแรกๆ ในกลุ่มประเทศ ละตินอเมริกาที่สามารถพัฒนาระบบการศึกษา ย้อนกลบั ไปในปี 2001 หน่วยงานด้านวัฒนธรรม หลากธุรกิจในบัวโนสไอเรสค่อยๆ เกิดข้ึนอย่าง ควบคู่ไปกับระบบเศรษฐกิจได้ดีที่สุดในภูมิภาค กบั หนว่ ยงานดา้ นการพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คม ม่นั คง จนในวันนี้ นอกจากบัวโนสไอเรสจะได้รบั โดยในช่วงปลายศตวรรษที่ 20 ชาวอาร์เจนตนิ า ของเมืองบัวโนสไอเรส ได้ร่วมกันจัดต้ังแผน การยกยอ่ งใหเ้ ปน็ เมอื งแหง่ การออกแบบเมอื งแรก เกือบทุกคนในประเทศสามารถอ่านออกเขียนได้ พฒั นาเมอื ง 10 ปี ซงึ่ ชว่ ยผลกั ดนั ความแขง็ แกรง่ ของโลกแล้ว ความสำ�เร็จในเร่ืองการให้คุณค่า ซ่ึงศักยภาพของประชากรท่ีดีข้ึนนี้ส่งผลให้เกิด ของบัวโนสไอเรส โดยการชูดีเอ็นเอเร่ืองความ ด้านศิลปะ วฒั นธรรม และความสร้างสรรค์ของ ชนชน้ั กลางกลมุ่ ใหมท่ ส่ี รา้ งประโยชนเ์ ชงิ เศรษฐกจิ สร้างสรรค์พร้อมใช้มาตรการส่งเสริมให้เมืองมี ชาตยิ งั ใหผ้ ลลัพธท์ ี่ออกมาเปน็ รปู ธรรม เช่น การ ใหป้ ระเทศได”้ นค่ี อื การวเิ คราะหข์ องกลิ เลอรม์ นิ า บทบาทเป็นผูส้ รา้ ง ผู้ผลติ และผู้เผยแพร่ศิลป- เกิดขึ้นของเทศกาลเต้นแทงโก้ (World Tango ตริ ามอนติ (Guilermina Tiramonti) นักสงั คม วัฒนธรรมของประเทศ ทำ�ให้อุตสาหกรรม Festival) ที่ดึงดูดนักเต้นและนักท่องเท่ียวจาก วิทยาและนักวิจัยด้านการศึกษาประจำ�สถาบัน สร้างสรรค์และการรวมตัวกันของคลัสเตอร์จาก ทว่ั โลกกวา่ 6 แสนคนใหม้ ารว่ มงานทกุ ปี เทศกาล Latin American Social Sciences Institute แต่เม่ือเร่ิมต้นศตวรรษที่ 21 ดูเหมือนว่า ระบบการศึกษาของอาร์เจนตินากลับต้องสะดุด และหยุดชะงักลง เมื่อผลการสอบประเมินผล นักเรียนร่วมกับนานาชาติ (Programme for International Student Assessment: PISA) ของ เด็กนักเรียนในเมืองตกมาอยู่ในอันดับท้ายๆ ของโลก ซึ่งยอ้ นแยง้ กบั การทุ่มงบประมาณภาค การศึกษาที่สูงถึง 6 เปอร์เซ็นต์ของผลิตภัณฑ์ มวลรวมในประเทศ (GDP) โดย ตริ ามอนตใิ ห้ ความเห็นวา่ ผลการสอบ PISA ไมไ่ ด้เปน็ ตัวชว้ี ดั ถงึ ความสามารถของนกั เรยี นหรอื ภาคการศกึ ษา CREATIVE THAILAND I 25

เพยี งอยา่ งเดยี ว แตม่ นั ยงั แสดงใหเ้ หน็ ถงึ ความไม่ การขับเคลื่อนนวัตกรรมที่ โรงเรียนครั้งใหญ่ภายใต้การนำ�ของบูลริชก็คือ เท่าเทียมกันระหว่างชนช้ันทางสังคมอีกด้วย เรม่ิ ตน้ ในห้องเรยี น เดก็ นกั เรยี นในระดบั ประถมศกึ ษาทกุ คนจะไดร้ บั เพราะคงเป็นไปได้ยากหากจะพัฒนาระบบการ การสอนใหเ้ ขยี นโคด้ (Coding) เปน็ และเมอ่ื เขา้ ศึกษาให้ประสบผลสำ�เร็จในประเทศท่ียังคงมี ในปี 2013 ผลสำ�รวจจากภาคการศึกษาของ เรยี นตอ่ ในระดบั มธั ยมศกึ ษา เดก็ ๆ กจ็ ะไดเ้ รยี น ความเหลอื่ มลา้ํ กนั สงู อยเู่ ชน่ น้ี และนค่ี อื สญั ญาณ อารเ์ จนตนิ าพบวา่ อตั ราการไมเ่ ลอื กเรยี นตอ่ ของ รู้ทักษะการเป็นผู้ประกอบการ ซ่ึงบูลริชได้ให้ ที่กำ�ลังบอกให้รู้ว่าระบบการศึกษาแบบเดิมของ เด็กนักเรียนในช่วงมัธยมศึกษาพุ่งสูงขึ้นเป็น เหตุผลที่ต้องบังคับให้เด็กๆ เรียนรู้พ้ืนฐานการ ประเทศไม่สามารถดึงศักยภาพของเด็กๆ ให้ ประวัติการณ์ โดยเด็กๆ ให้เหตุผลส่วนใหญ่ว่า เป็นผู้ประกอบการตั้งแต่ยังเล็กไว้ว่า “เพราะ เตบิ โตและสามารถแขง่ ขนั ในระบบเศรษฐกจิ โลก “เพราะมันไม่น่าสนใจ” เน่ืองจากหลักสูตรการ ความลม้ เหลวเปน็ สว่ นหนงึ่ ของกระบวนการสรา้ ง ทท่ี นุ มนษุ ย์(HumanCapital) คอื หวั ใจส�ำ คญั ของ เรยี นยงั คงมงุ่ ใหน้ กั เรยี นเรยี นวชิ าเดมิ เหมอื นเมอ่ื นวัตกรรม ความล้มเหลวไม่ใช่ปัญหาเลย ถ้า การพฒั นาเศรษฐกจิ และคณุ ภาพชวี ติ ของผคู้ นได้ 10 ปีท่ีแล้ว แต่การเรียนวิชาเหล่านี้ในปัจจุบัน เด็กๆ ยังคงพยายามต่อไป” นอกจากนี้แล้ว กลับไม่สามารถนำ�มาประยุกต์ใช้กับการทำ�งาน กระทรวงการศึกษายังได้อนุญาตให้โรงเรียน PISA คืออะไร และความสนใจของเด็กๆ ได้ ซึ่งสัมพันธ์กับ ระดับมัธยมสร้างหลักสูตรการสอนของตัวเอง PISA หรอื Programme for International ปญั หาภายในประเทศ ณ ขณะนน้ั ทบ่ี วั โนสไอเรส ขนึ้ อย่างอิสระ ผา่ นการออกแบบหลักสูตรทต่ี ้อง Student Assessment คือโครงการ กำ�ลังประสบกับอัตราการจ้างงานท่ีชะลอตัวลง ตอบสนองความสนใจของนักเรียนในห้องเรียน ประเมินผลนักเรียนร่วมกับนานาชาติ เศรษฐกิจซบเซา และค่าเงินเฟอ้ ท�ำ ให้แผนการ เป็นหลกั ซ่ึงกระทรวงการศกึ ษาจะมีบทบาทเปน็ ทจ่ี ดั ตงั้ โดยองคก์ ารเพอ่ื ความรว่ มมอื ทาง ปฏิวัติการศึกษาใหม่ของเอสเตบัน บูลริช เพียงผู้แนะแนวการสร้างหลักสูตรพ้ืนฐานให้ เศรษฐกจิ และการพฒั นา (Organisation (Esteban Bulrich) รฐั มนตรกี ระทรวงการศึกษา เท่าน้ัน โดยการยืดหยุ่นหลักสูตรในลักษณะนี้ for Economic Co-operation and เมืองบัวโนสไอเรส เร่ิมต้นขึน้ ด้วยความเชื่อใหม่ หวงั ผลเพอ่ื ใหเ้ ดก็ นกั เรยี นสามารถมองเหน็ ลทู่ าง Development: OECD) มีวตั ถปุ ระสงค์ ท่ีว่า นวัตกรรมจะเป็นกำ�ลังขับเคล่ือนเศรษฐกิจ อาชีพท่ีตนอยากทำ�เมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ได้ตั้งแต่ เพอ่ื ประเมนิ คณุ ภาพของระบบการศกึ ษา ของประเทศให้เตบิ โต และนวัตกรรมตอ้ งเร่มิ ต้น ยงั เด็ก ในการเตรียมความพร้อมให้ประชาชนมี ในห้องเรยี น ผลลัพธ์จากการปฏิรูปการศึกษาในคร้ังนี้ ศักยภาพหรือความสามารถพื้นฐานที่ “เราจำ�เป็นต้องสอนเรื่องนวัตกรรมให้กับ หากวัดจากคะแนนการสอบ PISA ระบบ จำ�เป็นต่อการดำ�รงชีวิตในโลกท่ีมีการ เด็กๆ ในโรงเรยี น เพราะนวตั กรรมจะท�ำ ให้เด็ก การศึกษาภายใต้การดูแลของบูลริชก็ถือได้ว่า เปลี่ยนแปลง โดย PISA จะประเมิน เลกิ กลวั การเปลยี่ นแปลง เมอื่ พวกเขาสามารถอยู่ ประสบความสำ�เร็จอย่างงดงาม เพราะสถิติ สมรรถนะของนักเรียนอายุ 15 ปี ซ่ึงเป็น ร่วมกับการเปลี่ยนแปลงหรือควบคุมการ คะแนนต้ังแต่ปี 2010-2015 ได้ช้ีชัดว่า ในช่วง วยั ทจี่ บการศกึ ษาภาคบงั คบั และเปน็ การ เปลี่ยนแปลงได้ เดก็ เหลา่ นี้กจ็ ะโตข้ึนเป็นผู้สร้าง 5 ปีท่ีผ่านมานี้ เด็กนักเรียนบัวโนสไอเรส มี ทดสอบทักษะเก่ียวกับการใช้ความรู้ใน การเปล่ียนแปลงให้ประเทศ” บูลริชกล่าว โดย พัฒนาการท่ีก้าวกระโดดท่ีสุดเมื่อเทียบกับ ชวี ติ จรงิ มากกวา่ การเรยี นรตู้ ามหลกั สตู ร หน่ึงในการเปล่ียนแปลงหลักสูตรการสอนใน เดก็ นกั เรียนจากประเทศอืน่ ๆ ทว่ั โลก ในโรงเรยี น ปจั จบุ นั มปี ระเทศจากทวั่ โลก เขา้ รว่ มโครงการมากกวา่ 70 ประเทศ โดย flickr.com/photos/buenosairesprensa PISA จะประเมนิ สมรรถนะ 3 ด้าน ไดแ้ ก่ การรู้เรอื่ งการอ่าน (Reading Literacy) การรู้เร่ืองคณิตศาสตร์ (Mathematical Literacy) และการรู้เรื่องวิทยาศาสตร์ (Scientific Literacy) โดยข้อสอบของ PISA มีลักษณะเป็นคำ�ถามท่ียก สถานการณ์ในชีวิตจริงให้นักเรียนอ่าน แต่ละสถานการณ์อาจมีหลายคำ�ถาม และหลากหลายรปู แบบในการตอบ เช่น เลือกตอบ เขียนตอบส้ันๆ และเขียน อธบิ าย โดย OECD จะเปน็ ผคู้ วบคมุ ดแู ล การสมุ่ เลอื กนกั เรยี นทจ่ี ะเปน็ ตวั แทนของ นกั เรียนทัง้ ระบบใหท้ ำ�แบบทดสอบ PISA เรียบเรยี งจาก: pisathailand.ipst.ac.th CREATIVE THAILAND I 26

ตารางผลการสอบ PISA เฉลี่ยทุกรายวิชาของ flickr.com/photos/everydayinbuenosaires เด็กนักเรียน 73 ประเทศทั่วโลก (ปี 2006 - 2015) 422 469 การเปล่ยี นแปลง flickr.com/photos/stephen_downes 418 437 เพิ่งเรม่ิ ต้นขึ้น 424 ตง้ั แตป่ ี2014 เปน็ ตน้ มา รฐั บาลเมอื งบวั โนสไอเรส 415 ได้วางแผนการสร้างเมืองให้มีระบบนิเวศเป็น เมืองแห่งผู้ประกอบการ ซ่ึงมีต้นแบบมาจาก อันดับที่ 40 บัวโนสไอเรส ประเทศอาร์เจนตินา ประเทศอสิ ราเอลและซลิ คิ อนแวลลยี ์ โดยเอนรเิ ก อย่างเชน่ การเรียนร้ทู จ่ี ะเหน็ อกเห็นใจผอู้ ่ืน รูจ้ กั อันดับที่ 59 ประเทศไทย อโวกาโดร (Enrique Avogadro) เลขานุการ ยดื หยุ่นและปรบั ตัว ยอมรับความลม้ เหลว และ หน่วยงานเศรษฐกิจสร้างสรรค์ประจำ�เมือง การทำ�งานเป็นทีม ซึ่งเป็นพื้นฐานการเรียนด้วย ที่มา: OECD บวั โนสไอเรส อธิบายถึงเหตผุ ลของแผนการนีว้ ่า วธิ ีคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) และการ เพราะการพฒั นาเศรษฐกจิ ของประเทศขนึ้ อยกู่ บั เทรนนิ่งนจี้ ะน�ำ ไปใช้กับเดก็ ๆ ในพน้ื ที่ทมี่ ีรายได้ ผู้ประกอบการสร้างสรรค์ในเมือง การเร่ิมต้น ต่าํ ทีส่ ดุ ในเมืองกอ่ น ส่งเสริมผู้ประกอบการในชุมชนจึงเป็นเรื่องท่ี แม้ว่าตอนน้ีอาจยังเร็วเกินไปท่ีจะสรุปว่า จำ�เป็นต้องทำ� ซ่ึงแผนการน้ีจะรวมไปถึงการมุ่ง การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางการศึกษาของ พัฒนาภาคการศึกษาท่ีต้องตอบรับนโยบายของ บัวโนสไอเรสในครั้งนี้จะเรียกได้ว่าประสบความ การสร้างเมืองแห่งผู้ประกอบการในอนาคตด้วย สำ�เร็จ แต่การเปล่ียนแปลงก็ได้เกิดขึ้นจริงแล้ว โดยหลงั จากทเี่ ดก็ นกั เรยี นระดบั ชนั้ มธั ยมไดเ้ รยี น และในตอนน้ีบัวโรสไอเรสก็กำ�ลังพยายามสร้าง รเู้ รอื่ งทกั ษะการเปน็ ผปู้ ระกอบการแลว้ ตอ่ จากนี้ นเิ วศการเรยี นรู้ เพือ่ ให้เด็กรุ่นใหมใ่ นประเทศได้ ไปเดก็ นกั เรยี นบวั โนสไอเรสยงั จะไดร้ บั การเทรนนง่ิ เดนิ ทนั เกมการแขง่ ขนั ของโลกในปจั จบุ นั อยอู่ ยา่ ง ท่ีมุ่งพัฒนา หรือทักษะทางสังคม (Soft Skill) ไมต่ อ้ งสงสยั สายตรงถึงรฐั มนตรี (wMifEGโ(tบทบGn1rh1ดdoมท่ีท7ooca0eยumคาBSvคrbเclhWมธ:eวduSวraaนัาoiษบtrecาenohมntlวาทnมieemlreteยาloidคdd“ZeนคeACs“iจวasnnมwCRา2cาrdlngtAa0มกeaiut2ye1OsiVhfnlr0s4ston“eiuuer)n1tจtAorLsihtrmgg6nโelา,eroiดe)gnauaกafimยAelne’oaWจrssngnจrrCbrาPgiuUettPากryllifamaeEnoapกlrhaodnraneok”ui.nsmaotu’eacbktssi(ornrciso.1gngEtcHttaaoGndhgeoeSธ”toeuyrnmsrSiorนัo.mscuete(wtLiวnapnr/e9adaisาatpmaบttuifคo.eriจoเcnทo?Cมnมsาr/odคt”tmกuษDmeวE2P(lบtpาi7nาpu0IlteSยuทมthr/1eAermธlนeseค5nuoนั“op)mTวdnBsวBefr2oาueeeโaาoIs0cnมดesnnคt:t1nicnaยettTRม5o.ooohl“cu.e)vcSems.W2roosasvoA0uhmBโrethmg1iilดUierotpate2saspยn/””//s)tt ก่อนการปฏิรูปการศึกษาจะเกิดขึ้น บรรดาคุณครูในเมืองบัวโนสไอเรสได้ลุกขึ้นมาต่อต้าน การเปล่ยี นแปลงครง้ั น้ี ดว้ ยความท่ไี มเ่ ช่ือในระบบการศกึ ษาทก่ี ำ�ลงั จะถูกพัฒนาข้นึ การแก้ปญั หา ทแี่ สนจะตรงไปตรงมาเรมิ่ ตน้ ทบ่ี ลู รชิ ตดั สนิ ใจใหเ้ บอรโ์ ทรศพั ทส์ ว่ นตวั ของเขากบั คณุ ครทู ม่ี าประทว้ ง รวมถงึ ผปู้ กครองทย่ี งั คงมขี อ้ สงสยั ในการเปลย่ี นแปลงทกี่ �ำ ลงั เกดิ ขนึ้ กบั ลกู หลานของตนในโรงเรยี น การได้พูดคุยโดยตรงกับผู้มีส่วนเก่ียวข้องกับระบบการศึกษาในช่วงน้ันทำ�ให้สถานการณ์ท่ีเคย ตงึ เครยี ดกลับคลีค่ ลายลงไปได้ ซง่ึ เหตกุ ารณ์ในครัง้ น้ที �ำ ใหบ้ ูลรชิ ไดต้ ระหนกั วา่ หากเขาต้องการ สร้างความเปลี่ยนแปลงให้เกิดข้ึนในระบบการศึกษาโดยการสอนเร่ืองนวัตกรรมให้กับเด็กๆ ใน โรงเรยี น เขาก็ตอ้ งเร่ิมตน้ สร้างคณุ ครูที่จะต้องเปน็ ผู้นำ�เร่ืองนวตั กรรมให้ได้เสยี กอ่ น โดยแรงจงู ใจ แรกคือการเพ่ิมเงินเดือนให้คุณครู ลำ�ดับต่อมาคือการพาคุณครูเหล่านี้ไปศึกษาดูงานที่โรงเรียน ด้านนวัตกรรมชั้นน�ำ ในประเทศฟนิ แลนด์และสวีเดน CREATIVE THAILAND I 27

The Creative : มุมมองของนักคิด แคลวะาหมลเปัก็นสไูตปรไดก้ ากราศรึกคษิดาเไชทิงยวิพากษ์ เรือ่ ง: กมลกานต์ โกศลกาญจน์ ภาพ: สุรพศั เคียงคู่ หากเราต้องต้อนรับการมาถึงของปี 2560 ด้วยการเป็นปีแห่งการปฏิรูปการศึกษา ซ่ึงถูกระบุไว้ในร่างรัฐธรรมนูญ ฉบับประชามติ ทั้งยังต้องปะทะกับเทคโนโลยีที่รุดหน้า แต่เง่ือนไขบางประการก็ท�ำให้ประเทศไทยเรายังถูกจัดอันดับว่า ยังล้าหลัง ระบบส�ำคัญอย่าง “ระบบการศึกษา” จึงตกเป็นเป้าให้ถูกพูดถึงและได้รับการพัฒนาอยู่บ่อยคร้ัง ด้วยบทบาท ของการเป็นพ้ืนฐานที่ส�ำคัญท่ีสุดของการสร้างคน เป็นความหวังของการเดินหน้าประเทศ และเป็นทางออกท่ามกลาง ความสับสนอลหม่านของฝีเท้าจากประเทศเพ่ือนบ้านท่ีท้ังว่ิงตามและแซงหน้าไปอย่างไม่เห็นฝุ่น CREATIVE THAILAND I 28

การพูดคยุ กับ ศรานนท์ ลิม้ ปานานนท์ นกั ออกแบบและผู้ร่วมกอ่ ตง้ั Studio Aeroplane บริษัทท่ีปรึกษากลยุทธ์ด้านการออกแบบหลากหลายสาขา ในฐานะตัวแทนจากอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ ผู้ท่ีใช้ชีวิตและดำ�เนินกิจการ บนรากฐานของการคิดวิเคราะห์ การลงมือทำ� และการทำ�ความเข้าใจใน เทคโนโลยขี องโลกทเี่ ปลยี่ นแปลง จงึ เปน็ การรว่ มสะทอ้ นภาพของการศกึ ษา ไทยในปัจจุบัน กับความเป็นไปได้ หากมีการบรรจุวิชาการออกแบบลงใน หลักสูตรของนักเรียนทั่วประเทศ เพื่ออนาคตของเด็กไทยจะมีความพร้อม ยดื หยนุ่ และสามารถรบั มอื กบั ทกุ สถานการณ์ ทหี่ ากไมเ่ ปลย่ี นวนั น้ี วนั หนา้ กอ็ าจสายเกนิ ไปแลว้ ทำ�ไมเราถึงมีวิชาศิลปะในหลักสูตรการศึกษา แต่กลับไม่มี วชิ าการออกแบบ วิชาศิลปะท่ีผมเคยเรียนในโรงเรียนจะวา่ ไปคือการวาดรูประบายสี ทำ�งาน ฝมี ือ แล้วก็ได้ผลลัพธม์ าเป็นคะแนนจากการใชค้ วามคดิ เห็นของคณุ ครู พอ มองกลบั ไปกเ็ ลยคดิ วา่ ตวั เองกไ็ มค่ อ่ ยไดเ้ รยี นศลิ ปะจากวชิ าศลิ ปะในโรงเรยี น เท่าไหรอ่ ย่ดู คี รับ ส่วนการออกแบบส�ำ หรบั ผม มนั คือการสร้างแนวคดิ ใหม่ (Conceptualizing) บางอยา่ ง เพอ่ื ตคี วามสง่ิ ท่รี บั รอู้ อกมาเปน็ สง่ิ ที่สรา้ งสรรค์ จากกระบวนการคิดของเราเอง ซง่ึ ถา้ มองแบบนี้การออกแบบเองอาจยังไม่ ต้องเป็นวิชาการออกแบบโดยตรงสำ�หรับนักเรียนก็ได้ แต่จะไปอยู่ในวิชา อะไรกไ็ ด้ เพราะทกุ วชิ าก็มีพืน้ ที่ให้ออกแบบสร้างสรรคไ์ ด้ทงั้ นน้ั ในขณะท่ี ถึงแม้จะมีวิชาออกแบบเป็นเร่ืองเป็นราวในหลักสูตรขึ้นมา แต่ถ้าเป็นการ สอนด้วยระบบให้เด็กท่องจำ�หรือไม่มีการคิดเชิงวิพากษ์อะไรในช้ันเรียน วชิ านั้นก็จะเปน็ แคว่ ิชาช่อื ออกแบบทไ่ี ม่ใชว่ ชิ าออกแบบอีกเชน่ กัน ค�ำ ถามนจ้ี งึ ยากเพราะมนั ตอ้ งถอยกลบั ไปไกล ค�ำ วา่ ศลิ ปะและออกแบบ ของแต่ละประเทศก็มีรากศัพท์มาจากทัศนคติและวัฒนธรรมที่ต่างกัน ผมไม่รู้ว่าศิลปะในความหมายของไทยคืออะไร ซ่ึงมันก็อาจจะเป็นคนละ ความหมายกบั ศลิ ปะในมมุ ของคนทเี่ รยี นมาจากตะวนั ตกกไ็ ด้ สว่ นการเรยี น การออกแบบน้ันแต่ละวัฒนธรรมก็คงแตกต่างกันไปอีก เช่นฝั่งตะวันตก บางประเทศกจ็ ะใชพ้ นื้ ฐานมาจากใหเ้ ดก็ ๆ เขา้ ใจ Art เปน็ พน้ื ฐานในใจกอ่ น แลว้ ถ้าจะเรียนออกแบบกถ็ ึงเป็น Applied Arts (ประยกุ ต์ศลิ ป)์ ลกู ของ พ่ีน้องผมท่ีเขาเติบโตทต่ี ่างประเทศ วชิ าศลิ ปะสมัยประถม เขากไ็ ดไ้ ปเทย่ี ว พพิ ธิ ภณั ฑศ์ ลิ ปะกนั ไมต่ อ้ งระบายสใี หเ้ หมอื นกนั กบั ครหู รอื เพอ่ื นกไ็ ด้ มกี าร ถกเถยี งเรอ่ื งทศั นคตทิ ม่ี ตี อ่ ความงามทต่ี า่ งกนั ไดต้ ง้ั แตย่ งั เดก็ ในวนั ขา้ งหนา้ ไม่ว่าเด็กจะไปทำ�อาชีพอะไร ถ้ามีศิลปะและมีพ้ืนฐานการคิดเชิงวิพากษ์ อยู่ในชีวิตประจำ�วัน เขาก็น่าจะมีสมองท่ีเหมือนกับเป็นระบบปฏิบัติการ คอมพวิ เตอรท์ ่พี รอ้ มจะลงโปรแกรมสร้างสรรค์อนื่ ๆ เพ่ิมเตมิ ได้ แตถ่ ้าใคร เติบโตมาในสังคมที่บีบให้ระบบปฏิบัติการของคุณต้องใช้ DOS เท่านั้น ต่อใหค้ ณุ จะลงซอฟตแ์ วรใ์ หมท่ ่ีชือ่ ทันสมยั ยงั ไงก็คงจะลงไม่ได้ CREATIVE THAILAND I 29

เราสามารถสรา้ งวธิ คี ดิ เชงิ ออกแบบไดโ้ ดยไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งอยใู่ น ผมคดิ วา่ โรงเรยี นเปน็ เพยี งสว่ นหนง่ึ หลกั สตู รได้ไหม ของสังคมของเด็ก ไม่ใช่ท้ังหมด การคิดเชิงออกแบบน่าจะเรียนที่ไหนก็ได้ คำ�ว่าการออกแบบของแต่ละคน เราคงตอ้ งเปน็ สภาพแวดลอ้ มทดี่ ี คงมีความหมายไม่เหมือนกัน สำ�หรับผม การออกแบบคือการสร้างสรรค์ ให้เด็กเท่าท่ีท�ำได้ สนับสนุนให้ ส่งิ ท่ีมนั เป็นกระบวนการของ input - process - output ซ่ึง input กค็ อื เด็กๆ สามารถอยู่ร่วมกับสังคม การรบั สงิ่ ตา่ งๆ เขา้ มา process คือเราโตข้นึ มาแลว้ ระบบการใช้สมองมนั ภายนอกแบบที่มันเป็นอยู่ให้ได้ ก็พัฒนามาเป็นแบบนี้ output คือผลลัพธ์จากการที่ได้ตีความออกมา ถ้า แต่ขณะเดียวกัน ก็ต้องไม่ให้เขา เสน้ ทางระหว่าง input ไปถึง output ไม่มีส่วนไหนของ process ทีเ่ ป็นของ ยอมจ�ำนนกับส่ิงท่ีเขาอาจจะไม่ เราเลย ผมคงไมเ่ รยี กสงิ่ นนั้ วา่ การออกแบบ ซง่ึ ส�ำ หรบั ผมการท�ำ งานออกแบบ เห็นด้วยกับโลกที่ผู้ใหญ่สร้างไว้ นน้ั กต็ า่ งกบั เวลาท�ำ งานศลิ ปะ ศลิ ปะคอื การท�ำ เพอ่ื ตวั เราเอง เราคอื คนดู สว่ น ในปัจจบุ นั เชน่ กัน คนอื่นจะชอบด้วยหรือไม่ก็แล้วแต่เขา แต่การออกแบบคือเราจำ�เป็นต้อง เข้าใจคนอื่นด้วย แล้วโลกมันก็ซับซ้อนมากข้ึนเรื่อยๆ กระบวนการคิดเชิง ออกแบบ (Design Thinking) เลยถูกเรียบเรียงมา เพอื่ ทำ�ใหเ้ ราตระหนักวา่ ควรจะท�ำ ความเขา้ ใจคนอนื่ ใหม้ ากขน้ึ ไดอ้ ยา่ งไรบา้ ง แตก่ ระบวนการคดิ เชงิ ออกแบบเองก็ยังไม่ใช่การออกแบบด้วยตัวมันเอง การเข้าใจคนอื่นน้ันเป็น เพียงการได้ไฟล์ข้อมูลท่ีสำ�คัญเพิ่มเข้ามาเป็น input ในการทำ�งานเท่านั้น แตถ่ า้ ระบบปฏบิ ตั กิ ารเราไมร่ องรบั มนั กไ็ มม่ ปี ระโยชนอ์ ะไร ในขณะทถี่ า้ เรา สามารถท�ำ ความเขา้ ใจคนอนื่ มากขน้ึ เมอ่ื ไดข้ อ้ มลู มาแลว้ กส็ ามารถแปลคา่ ขอ้ มลู นนั้ ออกมาเพอื่ สรา้ งสรรคเ์ ปน็ สง่ิ ใหมท่ มี่ ปี ระโยชนไ์ ด้ ผมคดิ วา่ นนั่ กค็ อื การออกแบบเช่นกัน ไมว่ ่าผลลัพธ์นน้ั จะอยใู่ นรูปของอะไรกต็ าม คิดอย่างไรกับการท่ีพ่อแม่ยุคน้ีเร่ิมส่งลูกไปเรียนโรงเรียน ถ้าแบบนั้น เราควรช่วยกันแก้สังคมข้างนอกจะดีกว่าการไป ทางเลือกหรือโฮมสคูลกันมากขึ้น แทนที่จะเข้าโรงเรียนใน จัดการสง่ิ แวดล้อมเฉพาะแบบนนั้ ไหม หลักสตู รปกติ เห็นด้วยครบั ผมคดิ ว่าปญั หามันคือระบบนิเวศของสังคมวนั นี้ การจะไปแก้ ผมเห็นความเหล่ือมลํ้าชัดขึ้นในช่วง 5-10 ปีท่ีผ่านมา เคยรู้สึกว่าเด็กบาง ตน้ ไมต้ น้ เดยี ววา่ ท�ำ ยงั ไงใหน้ กมาเกาะมากขนึ้ แตล่ ะเลยสภาพแวดลอ้ มรอบๆ กลุ่มโตขึ้นมา ต้องเจ๋งแนเ่ ลย เพราะว่าพวกเขาไดร้ ับโอกาสท่ีดีและไดอ้ ยู่ใน วา่ มนั ไมไ่ ดเ้ หมาะกับการเติบโตของสง่ิ มีชีวิตเลย มนั คงเป็นไปไม่ได้ ดังนนั้ สภาพแวดล้อมที่ดีมากทั้งท่ีบ้านและโรงเรียน แต่ขณะเดียวกันก็เห็นพ่อแม่ คงต้องทำ�ไปพร้อมกันทั้งหมด ซึ่งลำ�พังแค่โรงเรียนหรือบ้านก็ไม่ใช่คำ�ตอบ บางกลุ่มเร่ิมคิดที่จะส่งลูกไปเรียนโรงเรียนหลักสูตรธรรมดาแล้ว เพราะคิด ทั้งหมดของชีวิตวัยเด็ก ประเด็นคือ สังคมรอบตัวมนุษย์เรา มีท้ังบ้าน ว่าท่ีผ่านมาส่ิงท่ีพวกเขากำ�ลังทำ�คือการสร้างห้องปลอดเช้ือให้ลูกเขาอยู่ใน คนรอบข้าง แล้วก็ประเทศ การสร้างระบบนิเวศก็คงต้องเร่ิมจากบ้านก่อน ประเทศท่ีก็ยังมีแต่เชื้อโรคอยู่ดี แล้วเด็กคนนั้นจะออกไปเผชิญกับสังคม แล้วกค็ นรอบขา้ ง ซ่ึงก็มบี างคนที่อาจจะสนใจแตจ่ ะใหแ้ ก้ไขระบบการศกึ ษา ภายนอกได้อย่างไร หมายความว่าเขาสรา้ งสภาพแวดล้อมทด่ี มี ากๆ ให้ลูก แต่ลืมคดิ จะแก้ไขตวั เอง ทางออกมันงา่ ยมาก น่นั คือเวลาเจอเด็กเราก็ทำ�ตัว ของเขา จนอยู่มาวันหน่ึงเขาเริ่มสงสัยตัวเอง ว่ามันต่างอะไรกับการที่เขา เป็นสภาพแวดล้อมที่ดีให้เขา แค่น้ันเลย ไม่ว่าจะทำ�อาชีพอะไร เพราะเรา สร้างห้องปลอดเชือ้ เม่อื เดก็ อยู่แต่ในห้องน้นั พอมาเจอโลกขา้ งนอกจริงๆ ทุกคนก็เป็นส่วนหน่งึ ของระบบนเิ วศทีว่ ่านี้ กจ็ ะล�ำ บากได้ ผมคิดว่าโรงเรียนเป็นเพียงสว่ นหนึง่ ของสงั คมของเด็ก ไม่ใช่ แต่การเปลี่ยนทั้งระบบนิเวศเองก็จำ�เป็นต้องใช้เวลา เรามี ท้ังหมด เราคงต้องเป็นสภาพแวดล้อมที่ดีให้เด็กเท่าที่ทำ�ได้ สนับสนุนให้ ทางเลือกอ่ืนอย่างไรบ้าง เด็กๆ สามารถอยู่ร่วมกับสังคมภายนอกแบบที่มันเป็นอยู่ให้ได้ แต่ขณะ คงมีสองทางเลือกขนานกันไป น่ันคือส่วนตัวกับส่วนรวม เรารอส่วนรวม เดียวกัน ก็ต้องไม่ให้เขายอมจำ�นนกับส่ิงที่เขาอาจจะไม่เห็นด้วยกับโลกท่ี ไม่ได้อยู่แลว้ หมายถงึ รอให้คนอื่นดกี อ่ น รอระบบใหด้ กี อ่ น รอประเทศใหด้ ี ผใู้ หญ่สรา้ งไวใ้ นปัจจบุ นั เช่นกัน ก่อน แล้วเราค่อยได้ดี มนั ไม่มีวันนัน้ อยแู่ ลว้ อย่างผมเคยเรยี นหนงั สอื ในยุค ไม่มีอนิ เทอรเ์ น็ต ในแง่ของการเขา้ ถึงความรใู้ นวันนน้ั โอกาสของผมยงั น้อย กว่าเด็กต่างจังหวัดที่อยู่ห่างไกลแหล่งเรียนรู้ในวันนี้อีก ขณะที่เด็กทั่วไปใน วันน้ีเขา้ ถึงอนิ เทอรเ์ นต็ ไดเ้ กอื บหมดแล้ว คำ�ถามคอื อะไรทีท่ ำ�ให้เด็กบางคน CREATIVE THAILAND I 30

ไม่หาความรู้ ไม่ใช้เคร่ืองมือไปในทางท่ีจะช่วยพัฒนาความรู้ทางการศึกษา ความสัมพันธ์ระหว่างอุตสาหกรรมในประเทศกับระบบการศึกษาก็ ของเขา มนั ไม่ไดแ้ ปลวา่ เขาไม่มีโอกาสนะ ถ้าแค่ต้องการหาความรู้ พวกเขา น่าจะมีส่วน การเรียนที่โรงเรียนน้ันน่าจะเป็นการเรียนเพื่อให้เด็กสามารถ ทำ�ไดท้ ันทีเลย น่ีคอื ทางเลอื กส่วนตัวทที่ �ำ ไดเ้ ลย ไม่ต้องรอโรงเรยี นสั่งใหไ้ ป พัฒนาตัวเองต่อไปหลังจากน้ันเองได้ สามารถเรียนรู้และทำ�งานในโลกที่ อา่ นหนงั สือกไ็ ด้ ถา้ มีทัศนคติทีด่ ี เด็กตอ้ งอย่ายอมแพ้ในการเลือกอนาคตท่ี เปลยี่ นแปลงไปตลอดเวลาได้ดว้ ย แตจ่ ากประสบการณ์ทเ่ี จอมา ผมคดิ ว่า ตวั เองตอ้ งการ อะไรพอจะท�ำ ได้ กท็ �ำ เลย ในขณะทสี่ ว่ นรวมกค็ อื ผใู้ หญ่ สงั คม การเรียนในประเทศไทยนั้นยากมาก กว่าทเี่ ราจะเรียนจบได้ ไมว่ ่าจะระดับ รอบขา้ ง และผมู้ อี �ำ นาจทงั้ หมด ซง่ึ กเ็ ปน็ เรอ่ื งยากหนอ่ ยทจ่ี ะเปลย่ี นอะไร แต่ มัธยมจนถึงมหาวิทยาลยั แตจ่ บมาบางครง้ั ก็ไม่ได้ใชค้ วามรู้ยากๆ ท่เี รยี น ถ้าลองใส่กระบวนการคิดเชิงออกแบบเข้าไปให้ผู้ใหญ่บ้าง ให้พวกเขาลอง มาเหล่าน้ันอีกเลย นอกจากใช้สอบ แล้วมนั กไ็ มเ่ ก่ยี วกับส่ิงทจ่ี ะไปทำ�อะไร ท�ำ ความเขา้ ใจเดก็ ใหไ้ ดก้ อ่ น ใหผ้ ใู้ หญไ่ ดเ้ รยี นรกู้ ารปรบั ตวั และการออกแบบ ในชวี ติ มากนกั คอื มนั ไมค่ อ่ ยสมั พนั ธก์ นั เทา่ ไหรร่ ะหวา่ งสง่ิ ทเ่ี รยี นในหอ้ งเรยี น สภาพแวดลอ้ มทส่ี นบั สนนุ การเรยี นรแู้ ละความสรา้ งสรรคใ์ หเ้ ดก็ ๆ ถา้ ท�ำ สว่ น กบั ชวี ติ ขา้ งนอก ไมว่ า่ จะขา้ งนอกในปจั จบุ นั หรอื การเปลยี่ นแปลงในอนาคต นัน้ ได้ สว่ นรวมจากน้ันก็จะน่าจะแกไ้ ดไ้ ม่ยากนัก หรอื ถา้ เปน็ บางประเทศในยโุ รป การเรยี นออกแบบในมธั ยมปลายกจ็ ะมเี ปน็ บทบาทของโรงเรียน บ้าน สังคมท่ีเปลี่ยนไปในประเทศไทย โรงเรียนสายอาชีพไปเลย ก็คือการได้ไปเรียนกับช่างฝีมือระดับมาสเตอร์ ทั้งการนำ�โรงเรียนเข้ามาอยู่ในบ้าน หรือการเกิดขึ้นของ แลว้ กฝ็ กึ งานกบั อุตสาหกรรมทกี่ ำ�ลงั เกดิ ขึ้นจรงิ พฒั นาไปพร้อมๆ กนั แต่ โรงเรียนทางเลอื ก ปรากฏการณ์เหล่าน้ีก�ำ ลังสะท้อนอะไร วชิ าออกแบบของประเทศไทยกย็ งั ไมค่ อ่ ยมอี ตุ สาหกรรมใดมารองรบั มากนกั ผมคิดว่ามันสะท้อนความส้ินหวังในการแก้ปัญหาผ่านระบบที่การศึกษา หรือต่อใหม้ ี กย็ ังมีเพดานบางอยา่ งทีส่ ่งิ ท่เี รียนกบั สง่ิ ที่ตอ้ งใช้กอ็ าจจะไมไ่ ด้ หลกั สตู รปกตสิ รา้ งไวใ้ ห้ คอื มนั มปี ญั หากนั ทกุ ประเทศ แตป่ ระเดน็ คอื ปญั หา สัมพันธ์กัน หลายคร้ังการเรียนออกแบบในบ้านเรา จึงเป็นการไปเรียนแค่ ไมไ่ ดม้ าจากระบบการศกึ ษาอยา่ งเดยี ว ปญั หามนั มาจากระบบนเิ วศโดยรวม เพ่ือได้เรยี นออกแบบ ไมม่ ปี ระเทศไหนทรี่ ะบบการศกึ ษาดี ทงั้ ทป่ี ระเทศแย่ มนั กก็ ลบั มาทเี่ รอ่ื งการ หรอื อย่างเร่ืองการออกแบบท่ีเก่ยี วกับเทคโนโลยที ่ีผมเรยี นมา ประเทศ สรา้ งสภาพแวดลอ้ มทด่ี ที งั้ จากทบ่ี า้ น คนรอบขา้ ง และสงั คมของประเทศให้ ทเี่ ป็นผูน้ ำ�เทคโนโลยีจริงๆ กไ็ มไ่ ดส้ อนเพยี งการผลติ หรอื บรโิ ภคเทคโนโลยี กับเด็กๆ รวมถึงระบบการศึกษาแบบท่ีเป็นอยู่ ซึ่งอาจจะมองว่าเป็นการ ทใ่ี หม่ลา่ สดุ แต่สอนวธิ ีคดิ ที่จะเข้าใจกลไกของการพฒั นาเทคโนโลยีไปดว้ ย ตดั เสอ้ื ขนาดเดยี ว แลว้ แจกใหเ้ ดก็ ทกุ คนตอ้ งใสใ่ หไ้ ดเ้ หมอื นๆ กนั ทง้ั ทไี่ ทย นั่นคอื การท�ำ ให้สมองยดื หยุ่นพอ ท่ีไม่วา่ อะไรจะมาจะไปก็ตาม กส็ ามารถ เปน็ ประเทศที่มคี วามหลากหลายด้านวัฒนธรรม ภูมิประเทศ เศรษฐกิจ ซงึ่ หยบิ น�ำ มาใชใ้ หเ้ ปน็ ประโยชนต์ อ่ งานของเราไดห้ มด ถา้ เมอื งไทยเพมิ่ ทศั นคติ ทำ�ให้ข้อจำ�กัดและความเหมาะสมของเด็กแต่ละครอบครัวก็ไม่เหมือนกัน การมองการเปล่ียนแปลงของเทคโนโลยีในลักษณะน้ีเข้ามาด้วย เราก็อาจ เด็กบางคนอาจต้องช่วยพ่อแม่ทำ�งาน บางครอบครัวก็อาจหาโรงเรียนที่ จะพฒั นาอะไรไดง้ า่ ยขนึ้ นะ เปน็ ตรงกลางระหวา่ งการหยบิ อะไรมาประกอบ เหมาะกบั ลกู ของตนในระยะใกลบ้ า้ นไมไ่ ด้ การเรยี นทบี่ า้ นกอ็ าจเปน็ ทางออก เป็นส่ิงใหม่ได้ พัฒนาจากส่ิงที่มีอยู่แล้วได้ คาดการณ์การพัฒนาของโลก ที่น่าสนใจอย่างหนง่ึ เชน่ กนั เองได้ สามารถเปน็ สว่ นหนง่ึ ของแรงขับเคล่ือนได้ ทกั ษะพวกน้ี มนั คนละ ทักษะกับการเก็งข้อสอบหรือการท่องจำ�มา ว่าเทรนด์เทคโนโลยีอะไรจะ มาแรงในอีกห้าปีสิบปี ผมเลยคิดว่าเราจำ�เป็นต้องสร้างคนที่มีพื้นฐาน ความคดิ ทสี่ รา้ งสรรค์และยดื หยุ่นพอทจี่ ะรบั มือการเปลี่ยนแปลงของโลกได้ CREATIVE THAILAND I 31

การคิดเชิงออกแบบนั้นเป็น เปา้ หมายในภาพใหญ่ท่ีเราควรจะไปคอื อะไร ทา่ มกลางโลกที่ เหมอื นยา ยงั ไม่นา่ จะให้เด็กกนิ เทคโนโลยีก้าวไปเร็วมาก กับการเพ่ิมเติมวิชาการคิดเชิง เพราะเด็กไม่ได้ป่วย คนท่ีป่วย ออกแบบเขา้ ไป ในเวลาน้ีคือผู้ใหญ่ และผู้ใหญ่ ความคิดเหน็ สว่ นตัวคอื ผมไมแ่ นใ่ จว่าผมเห็นด้วยกับการใส่วิชาการคดิ เชงิ คือเพดานที่มีผลต่อสภาพ ออกแบบเข้าไปกับหลักสูตรการศึกษาของเด็กตรงๆ โดยเฉพาะเดก็ ประถม แวดล้อมของเด็ก ต่อให้เด็กมี ถึงมัธยมต้น คิดว่าการคิดเชิงออกแบบควรใส่ให้ผู้ใหญ่ก่อน แล้วค่อยให้ ความสร้างสรรค์ มีการคิดเชิง ผู้ใหญ่สามารถไปออกแบบระบบนิเวศท่ีสร้างสรรค์ให้กับเด็กได้เหมาะสม ออกแบบที่ได้มาตรฐานตาม ตามขอ้ จ�ำ กดั ทตี่ า่ งกนั ของแตล่ ะพนื้ ท่ี การคดิ เชงิ ออกแบบนน้ั เปน็ เหมอื นยา หลักสูตรวิชาการ แต่ถ้าต้อง ยงั ไม่น่าจะใหเ้ ดก็ กินเพราะเดก็ ไมไ่ ดป้ ว่ ย คนที่ป่วยในเวลานคี้ อื ผใู้ หญ่ และ อยูใ่ ต้เพดานอ�ำนาจของผใู้ หญ่ ผู้ใหญ่คือเพดานที่มีผลต่อสภาพแวดล้อมของเด็ก ต่อให้เด็กมีความ ในระบบนเิ วศแบบเดมิ ๆ ก็ยาก สรา้ งสรรค์ มกี ารคดิ เชงิ ออกแบบทไี่ ดม้ าตรฐานตามหลกั สตู รวชิ าการ แตถ่ า้ จะท่ีเด็กโตข้ึนมาแล้วไม่จ�ำนน ต้องอยู่ใต้เพดานอำ�นาจของผู้ใหญ่ในระบบนิเวศแบบเดิมๆ ก็ยากจะที่เด็ก ตอ่ เงอื่ นไขหรอื สภาพแวดลอ้ ม โตขนึ้ มาแลว้ ไมจ่ �ำ นนตอ่ เงอื่ นไขหรอื สภาพแวดลอ้ มจนกลายมาเปน็ สว่ นหนงึ่ จนกลายมาเป็นส่วนหน่ึงของ ของระบบแบบเดิมอกี อยูด่ ี เดก็ น้นั เปน็ พลังท่ีเจ๋งมากอยู่แล้ว การนำ�การคิด ระบบแบบเดมิ อีกอยู่ดี เชงิ ออกแบบไปครอบพวกเขาเรว็ เกนิ ไปดเู ปน็ เรอ่ื งแปลกส�ำ หรบั ผม เรานา่ จะ ท�ำ ให้ผูใ้ หญม่ ีความสรา้ งสรรค์มากขนึ้ พรอ้ มท่จี ะท�ำ ความเข้าใจเดก็ ใหม้ าก ขนึ้ แลว้ ชว่ ยกนั ออกแบบระบบทช่ี ว่ ยสนบั สนนุ ใหเ้ ดก็ สามารถโตขนึ้ เปน็ ผใู้ หญ่ ทสี่ ร้างสรรคแ์ ละมีคณุ ภาพไดม้ ากกวา่ ถา้ อยากใสก่ ารคดิ เชงิ ออกแบบเขา้ ไปในหลกั สตู รการศกึ ษาจรงิ ๆ สงิ่ ท่ี ผมคาดหวังคือ ระบบปฏิบัติการในสมองของเด็ก เหมือนถ้าหากคุณเรียน วิชาพละ มันคือการฝึกร่างกายและจิตใจ แต่ถ้าเรื่องการคิดเชิงออกแบบ ผมว่ามันคล้ายวิชาเรียนยืดหยุ่นตอนมัธยม เม่ือร่างกายยืดหยุ่นได้มากข้ึน เรากเ็ คล่อื นไหวไดม้ ากขึน้ ถา้ ระบบปฏิบตั กิ ารในสมองยดื หยนุ่ ได้ เราก็จะ คดิ ถงึ ความเปน็ ไปไดต้ า่ งๆ ไดง้ า่ ยขน้ึ แลว้ ถา้ เขามที ศั นคตกิ ารใชค้ วามคดิ ท่ี ยดื หยนุ่ (FlexibleThinking) มพี นื้ ฐานการคดิ เชงิ วพิ ากษ์ (Critical Thinking) สามารถรักษาความคิดสร้างสรรค์ (Creative Thinking) ไปพร้อมกับ ความรใู้ หมๆ่ (Knowledge) ทไี่ ดร้ บั เพมิ่ เตมิ ดว้ ยได้ จากนนั้ จะไปเรยี นอะไร เพ่มิ กน็ ่าจะง่ายขึ้น การคิดเชิงวิพากษ์สำ�คัญกับการเรียนรู้อย่างไร ผมมองวา่ มนั คอื เซน็ เซอร์ (Sensor) ทางความคดิ ทส่ี ามารถฉกุ คดิ ตระหนกั เฉลียวใจได้เวลาสมองรับรู้เร่ืองใหม่ๆ เช่น ถ้าร่างกายเราไม่มีเซ็นเซอร์ เราจะไม่รู้ว่าเราเจ็บ ไฟไหม้แขน เรากไ็ มร่ ู้วา่ เราร้อน การไม่มเี ซ็นเซอรท์ าง ความคิดว่าสิ่งน้ีดีหรือไม่ดี ส่ิงนั้นพอหรือไม่พอ ไม่รู้สึกสงสัยอะไร มันก็ อันตรายเหมือนกัน ความสร้างสรรค์ของเด็กเปรียบเหมือนในการ์ตูนท่ีเด็ก ได้พลังวิเศษมา แล้วถ้าเขาคุมพลังไม่เป็น เพราะไม่รู้ว่าจะหยุดท่ีตรงไหน ก็อันตราย แตถ่ ้ามีการคดิ เชงิ วพิ ากษ์นดิ หนึ่งมันจะเกดิ เปน็ การประมวลผล ออกมาได้ ว่าเขาน่าจะใช้พลังเท่าไหนพอ หรือไม่พอสำ�หรับเขา อะไรท่ี คนอน่ื วา่ ดี เขากอ็ าจคดิ เองไดว้ า่ ไมไ่ ดด้ สี �ำ หรบั เขากไ็ ด้ ซง่ึ ของแบบนกี้ ค็ อ่ ยๆ ลองผดิ ลองถกู เรียนรู้ และปรบั ปรงุ ไปได้เรอื่ ยๆ เชน่ กนั ซง่ึ ระบบการศึกษา เองก็ไม่ควรให้เด็กเหลือทางเลือกเพียงแค่จะใช้หรือห้ามใช้พลังนั้น ผู้ใหญ่ เองควรสนบั สนนุ ใหเ้ ดก็ ๆ รจู้ กั ควบคมุ และรกั ษาพลงั สรา้ งสรรคท์ เ่ี ขามไี ปจน โตได้ และถา้ พวกเขามที ง้ั พน้ื ฐานความคดิ สรา้ งสรรคแ์ ละการคดิ เชงิ วพิ ากษ์ ในตวั กน็ า่ จะมพี ื้นฐานในการใชก้ ระบวนการคิดเชงิ ออกแบบในขัน้ ตอ่ ไปได้ CREATIVE THAILAND I 32

คิดว่าเด็กจะพร้อมรับวิชาการยืดหยุ่นของสมองไหม ทัศนคติพวกน้ีมันเหมือนเป็นเร่ืองเล็กๆ แต่เป็นปัจจัยสำ�คัญในระบบ น่าจะพร้อมนะ ผมว่ามันง่ายมากเลยสำ�หรับเด็กๆ น่าจะช่วยได้ถ้าผู้ใหญ่ ความคิดของสังคม ถ้าสังคมยังเช่ือว่าเด็กต้องยอมรับว่าผู้ใหญ่ถูกต้องกว่า ออกแบบระบบทสี่ นบั สนนุ ใหเ้ ด็กสามารถพัฒนาระบบปฏิบตั กิ ารของเขาไป การแกป้ ญั หาของผใู้ หญห่ รอื สง่ิ ทเ่ี คยมมี าแลว้ คอื สงิ่ ทดี่ กี วา่ นนั่ กเ็ ปน็ อปุ สรรค ได้เรอ่ื ยๆ เชน่ ตอนเด็กๆ คอื ใหเ้ ขาเล่นอยา่ งมคี วามสขุ แตก่ ใ็ หเ้ ขาเรยี นรู้ ในการสรา้ งระบบนเิ วศทสี่ นบั สนนุ ใหเ้ ดก็ สามารถพฒั นาหรอื รกั ษาความคดิ ว่า คนอ่ืนท่ีเล่นกับเขาหรืออยู่ใกล้เขาน้ันเจ็บหรือไม่เจ็บ กับให้เขารู้ว่าเขา สร้างสรรคข์ องตนไวไ้ ด้ ไม่ใช่คนสำ�คัญที่สุดอยู่คนเดียวบนโลก เรียนรู้การอยู่ร่วมกับคนอ่ืนให้ได้ ถา้ เรม่ิ เกดิ ความเขา้ อกเขา้ ใจ (Empathy) เดย๋ี วเรอ่ื งของการคดิ เชงิ ออกแบบ จะเกิดข้ึนได้เอง แต่คนท่ีคิดถึงแต่ตัวเองมาทั้งชีวิต วันหน่ึงบอกให้ไปทำ� User Journey Map (เส้นทางการตดั สินใจและพฤติกรรมของผู้บริโภค) คอื คงยากเพราะเขาไม่มีพ้ืนฐานการเข้าอกเข้าใจผู้อ่ืน การฝึกตั้งแต่เด็กทำ�ให้ ไมว่ ่าเขาจะโตมาทำ�อาชพี อะไร อย่างไรกม็ ีเซนส์ของการดไี ซนอ์ ยู่ ความแตกต่างระหว่างการศึกษากับการเรียนรู้คืออะไร ผมคิดว่า การศกึ ษาคือระบบ มันมีการสอน มกี ารเรยี น แต่การเรยี นร้คู ือ คุณไม่มีคู่มือชี้นำ� การศึกษาเองก็มีท้ังคู่มือชี้นำ�ที่ดีและคู่มือท่ีอันตราย ถ้า คณุ ไดค้ มู่ อื ทด่ี ี คณุ จะเตบิ โตเรว็ มาก แตถ่ า้ คณุ ไดค้ มู่ อื ทอ่ี นั ตราย คณุ จะเดนิ วนอยู่กับที่ ก็จะกลบั มาท่ีเรอ่ื งของการคิดเชิงวิพากษ์ ถา้ เดก็ มีสว่ นนี้ เขาก็ จะรไู้ ดว้ า่ คมู่ อื อนั ไหนเปน็ ค่มู ือทด่ี สี ำ�หรับเขา ผมอา่ นเจอในตำ�ราวิธกี ารเรียน เขาบอกวา่ ศรัทธาเปน็ ส่งิ ส�ำ คัญ แต่ วา่ ต้องมีเดดไลน์ คอื ถา้ คณุ เรียนกับอาจารย์ทคี่ ุณไม่มีศรทั ธากบั เขา มนั จะ มหี ลายอยา่ งมากทเี่ ขาพูดแลว้ คณุ ไม่เก็ท ท�ำ ให้คุณไมอ่ ยากทำ�ตาม แตถ่ า้ คุณอยากให้เขาเปน็ อาจารย์ คุณตอ้ งมศี รัทธา ลองทำ�ตามที่เขาสอนไปก่อน แต่ก็ต้องมีเดดไลน์ ถ้าศรัทธาไปแล้วจนถึงเดดไลน์ก็ยังไม่ได้ผลอะไร คุณต้องก้าวออกมาแล้ว ซ่ึงการจะวัดผลตัวเองได้ว่าเรียนแล้วได้ผลหรือไม่ กต็ อ้ งมพี ื้นฐานการคดิ เชิงวพิ ากษ์อยู่บ้าง ตอ้ งพจิ ารณาตวั เองเปน็ ด้วย อันนี้ เป็นพื้นฐานการเรียนวิทยายุทธทั่วไป ไม่ใช่แค่ต้องเชื่อหรือไม่เช่ืออาจารย์ ไปเลย พ้ืนฐานวิธีการเรียนรู้พวกนี้น่าจะบรรจุเข้าไปอยู่ในวิชาที่ว่าด้วยการ เรยี นอยา่ งไร เพอื่ เปน็ สว่ นหนงึ่ ของการสรา้ งระบบปฏบิ ตั กิ ารในสมอง ใหเ้ ดก็ ได้เรยี นวธิ ีการเรยี นรู้ครับ เมือ่ มองในภาพใหญ่ เปน็ ไปได้ไหมทีเ่ ราจะพฒั นาทศั นคตขิ อง วชิ าทช่ี อบมากทสี่ ดุ ทั้งประเทศ ผมชอบวิชาเลข เพราะเปน็ วชิ าท่อี า่ นเองทีบ่ ้านได้ มันอยู่ในชีวิตประจ�ำวัน ถ้าทัศนคตขิ องคนในประเทศคือ “พรงุ่ นีจ้ ะดีกว่าวนั น้ี” จากน้ีไป เวลาเขา แล้วพอไปท�ำงานออกแบบหรือศลิ ปะ เลขก็มปี ระโยชนช์ ว่ ยในระบบวธิ คี ิด เหน็ อะไรที่มันไมด่ ี ไม่เขา้ ทา่ เขาก็จะมองหาวา่ แล้วจะท�ำ ให้มนั ดขี น้ึ ได้ยังไง ได้เยอะมาก ไดบ้ า้ ง พร่งุ นีจ้ ะดขี ึ้นได้อยา่ งไรบ้าง หรอื แมแ้ ต่เหน็ สิง่ ทีด่ อี ยแู่ ล้ว เขากจ็ ะไม่ เวลาวา่ งชอบท�ำอะไร กลัวที่จะเปลี่ยนแปลงให้มันดีขึ้นไปอีกตามความเหมาะสมของยุคสมัย ถ้ามีเวลาว่างเล็กน้อย ผมชอบท�ำความสะอาดออฟฟิศ หรือถ้าว่างจริงๆ ความหวังโดยรวมของประเทศก็ดีข้ึนเร่ือยๆ ประชาชนก็จะมองปัญหาเป็น ก็นอนพัก ส่วนหนง่ึ ของชวี ติ ทส่ี ามารถช่วยกันแก้ไขพฒั นาใหม้ นั ดขี ้นึ กวา่ เก่าได้ แต่ถา้ ตวั การต์ ูนทีช่ อบที่สุด ทศั นคตริ วมของประเทศคอื “วนั วานคอื อดตี อนั ยง่ิ ใหญ”่ เรามองไปทางไหน ปาร์แมน ผมว่าปาร์แมนหมายเลข 1 เป็นตัวแทนของเด็กกลางๆ ท่ีมี ถา้ เจอปญั หาอะไรกจ็ ะโทษการเปลย่ี นแปลงวา่ เปน็ ตวั การทท่ี �ำ ใหป้ จั จบุ นั มนั ความพยายาม ไมด่ เี หมอื นอดตี แลว้ ทางออกทคี่ ดิ ขน้ึ มากจ็ ะเปน็ ทางออกทเ่ี ลอื กมาจากอดตี เพ่อื จะกลับไปในอดีตมากกว่าจะแก้ปญั หาเพอ่ื ไปสู่อนาคต CREATIVE THAILAND I 33

Creative Will : คดิ ทาํ ดี เรอ่ื ง: นนั ทกานต์ ทองวานชิ ปฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่ ยง่ิ เดก็ มปี ระสบการณท์ ห่ี ลากหลายมากเทา่ ไหร่ กิจกรรมต่อยอดเพ่ือเตรียมความพร้อมให้กับเยาวชนในระดับมัธยมศึกษา ก็จะย่ิงเพ่ิมโอกาสในการค้นพบตัวเองได้เร็วข้ึนและมากข้ึน ตอนต้น อยา่ งกจิ กรรม Drone Photography ของ TCDC ทเ่ี กิดขน้ึ ทงั้ เพื่อ เทา่ นน้ั การสง่ เสรมิ ใหพ้ วกเขารจู้ กั และเขา้ ถงึ ความรใู้ หมๆ่ อยู่ สนองนโยบายลดเวลาเรียน เพ่ิมเวลารู้ของรัฐบาล และเพ่ือให้พวกเขา เสมอ จะชว่ ยเปดิ มมุ มองของพวกเขาใหก้ วา้ งไกลไปกวา่ อาชพี สามารถดึงศักยภาพดา้ นความคดิ สรา้ งสรรคท์ ี่มอี ยูแ่ ลว้ ภายในตวั ออกมาใช้ ซ่ึงเป็นท่ีคุ้นเคยอยู่แล้วอย่างหมอ วิศวกร นักบัญชี หรือ ให้เกดิ ประโยชน์ รจู้ ักเรยี นรจู้ ากการลงมือท�ำ จริง และมีโอกาสในการเข้าถงึ สถาปนกิ เทคโนโลยีและนวตั กรรมอยา่ งเท่าเทยี ม คดิ ก้าวหน้า คอื โครงการท่เี ปิดโอกาสให้นสิ ติ นกั ศึกษาในชั้นปที ี่ 3 และ 4 กจิ กรรมดงั กลา่ วหวงั จะชว่ ยบม่ เพาะทกั ษะและกระบวนการคดิ ทจ่ี ะเปน็ จากท่ัวประเทศได้สัมผัสกับอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ของไทยอย่างใกล้ชิดใน ประโยชนต์ อ่ การเตบิ โตไปเปน็ บคุ ลากรในอตุ สาหกรรมสรา้ งสรรคท์ ม่ี คี ณุ ภาพ รปู แบบตา่ งๆ เพอื่ เปดิ มมุ มอง สรา้ งแรงบนั ดาลใจ เพมิ่ พนู ความรแู้ ละทกั ษะ ในอนาคต ผ่านการผลิตภาพยนตร์เชิงสารคดีด้วยอากาศยานไร้คนขับ สร้างสรรค์ตามความสนใจ ตลอดจนเรยี นรู้กระบวนการใช้ทุนทางความคิด (Drone) ซ่ึงเป็นนวัตกรรมที่กำ�ลังเป็นที่นิยมและมีประโยชน์หลากหลาย สร้างสรรค์ควบคู่ไปกับงานวิจัยและเทคโนโลยี ให้พร้อมที่จะก้าวสู่ตลาด ไม่ว่าจะใช้ติดกล้องถ่ายรูปเพื่อถ่ายภาพจากมุมสูง ตรวจสภาพจราจร แรงงานในอตุ สาหกรรมสรา้ งสรรค์ต่อไปเมอ่ื จบการศกึ ษา เก็บข้อมูลภูมศิ าสตร์ ขนสง่ สินค้า ให้ความชว่ ยเหลอื ผู้ประสบภยั ในพน้ื ท่ที ี่ จุดเด่นของโครงการฯ นอกจากจะเต็มไปด้วยกิจกรรมสร้างสรรค์จาก เข้าถึงได้ยาก เป็นต้น นักเรียนท่ีเข้าร่วมโครงการจะได้เรียนรู้กระบวนการ ทง้ั หนว่ ยงานรฐั และเอกชน ท่จี ะสรา้ งความมั่นใจวา่ เยาวชนที่มาเขา้ ร่วมจะ สร้างสรรค์สารคดีจากทีมงานมืออาชีพ ตั้งแต่ทักษะการเล่าเร่ืองด้วยภาพ ได้รับความรู้และประสบการณ์ท่ีแท้จริงจากมืออาชีพโดยตรงแล้ว ก็ยังมี การเขยี นบทบรรยาย การถา่ ยภาพด้วยอากาศยานไรค้ นขับ การตดั ตอ่ จน กระท่ังได้ผลลัพธ์ออกมาเป็นภาพยนตร์เชิงสารคดีขนาดส้ันเก่ียวกับสถานท่ี สำ�คญั ต่างๆ บรเิ วณรอบโรงเรยี นและชมุ ชน ความยาวประมาณ 3 นาที ในปี 2016 ท่ีผ่านมา มีโรงเรียนรัฐและเอกชนที่เข้าร่วมกิจกรรมแล้ว ทั้งหมด 5 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนวัดสังเวช โรงเรียนอัสสัมชัญบางรัก โรงเรยี นพทุ ธจักรวิทยา โรงเรยี นสวนกุหลาบวทิ ยา และโรงเรียนมาแตร์เดอี วิทยาลัย และมีแผนจะทำ�ต่อเน่ืองกับอีก 6 โรงเรียนในปี 2017 เพื่อเป็น ชอ่ งทางหนง่ึ ในการสอื่ สารกบั เยาวชนไทยในวนั นว้ี า่ โลกใบนย้ี งั มงี านทส่ี รา้ ง รายได้อีกมากมาย และความคดิ สรา้ งสรรคค์ ือทุนที่สามารถน�ำ ไปประยกุ ต์ ใช้ได้กบั ทกุ สาขาอาชพี ท่ีมา: สาํ นกั งานบรหิ ารและพฒั นาองคค์ วามรู้ (OKMD) / ศนู ยส์ รา้ งสรรคง์ านออกแบบ (TCDC) / อุทยานการเรียนรู้ (TK Park) / พพิ ธิ ภัณฑ์การเรยี นรู้แห่งชาติ (Museum Siam) CREATIVE THAILAND I 34