milyway ทางช้างเผือก

Milky Way กาแลคซี่ทางช้างเผอื ก

ทางช้างเผือก ( Milky Way) คือดาราจกั รทีเ่ ปน ท่ีตงั้ ของระบบสุรยิ ะและโลกของเรา ชื่อภาษาอังกฤษของทางชางเผอื ก (Milky Way) มาจากคาํ ภาษากรีกวา γαλαξίας κύκλος (กาลาซิอัส คูคลอส, \"วงกลมสีนา้ํ นม\") โดยเมื่อมองบนทองฟาจะปรากฏเปนแถบขมกุ ขมัว คลา ยเมฆของแสงสวางสีขาว ซ่ึงเกิดจากดาวฤกษจ ํานวนมากภายในดาราจักรท่มี ีรปู รางเปนแผนจาน แตเ ดมิ นนั้ นัก ดาราศาสตรคิดวา ดาราจักรทางชางเผอื กมีลกั ษณะเปนดาราจกั รชนิดกน หอยธรรมดา แตห ลงั จากผานการประเมนิ คร้ัง ใหมใ นป พ.ศ. 2548 พบวา ทางชางเผือกนา จะเปนดาราจักรชนิดกน หอยมคี านเสยี มากกวา . เสนผา ศูนยก ลางของดารา จักรทางชา งเผอื กมีระยะทางระหวาง 150,000 ถึง 200,000 ปแ สง และมจี ํานวนดาวฤกษป ระมาณ 1 แสนลาน ถงึ 4 แสน ลา นดวง สวนทสี่ วางทีส่ ดุ ของทางชา งเผือกอยูบรเิ วณกลุม ดาวคนยิงธนู ซงึ่ เปน ทศิ ทางไปสูใจกลางดาราจกั ร ณ จดุ ศุน ยกลางของดาราจกั รทางชางเผอื กเปนแหลงคลนื่ วิทยุท่ีมีความเขมขนสูง เรยี กวา ซากติ ทาเรยี ส A โดยจุดที่สัญญาณ เขมขน ที่สดุ เรยี กวา ซากิตทาเรยี ส A* ซ่งึ คาดวาจะเปน หลุมดํามวลยิง่ ยวด ท่ีมขี นาดมวลราว 4.100 (± 0.034) ลานเทา ของมวลสุรยิ ะ ระบบสรุ ิยะอยูห างจากใจกลางดาราจกั รออกมาราว 26,490 (± 100) ปแ สง โดยตั้งอยตู รงขอบดา นในของแขนนาย พราน (Orion Arm) เม่อื เทียบกับเสนศนู ยส ูตรฟา ทางชา งเผอื กข้นึ ไปเหนอื สุดที่กลุมดาวแคสซโิ อเปย และลงไปใตส ุด บริเวณกลมุ ดาวกางเขนใต ซึง่ แสดงใหเ ห็นวา ระนาบศนู ยส ูตรของโลก ทํามมุ เอียงกบั ระนาบดาราจักรอยมู าก คนในเมือง ใหญไ มมโี อกาสมองเห็นทางชางเผือกเน่อื งจากมลภาวะทางแสงและฝนุ ควนั ในตวั เมอื ง แถบชานเมืองและในท่ีหา งไกล สามารถมองเหน็ ทางชา งเผือกได แตบางคนอาจนกึ วาเปนกอ นเมฆในบรรยากาศ

กาแล็กซที างชา งเผือก เปนกาแลก็ ซแี บบกังหนั มดี าวฤกษป ระมาณ แสนลา นดวง มมี วลรวมประมาณ 9 หมน่ื ลา นเทาของมวลดวงอาทติ ย แบง เปน 3 สว น ดงั นี้ ■ จาน (Disk) ประกอบดว ยแขนของกาแล็กซี มีขนาด เสน ผานศนู ยกลางประมาณ 100,000 ปแ สง ความหนา 1,000 – 2,000 ปแสง มดี าวฤกษป ระมาณ 400,000 ลา นดวง องคประกอบหลักเปน ฝนุ แกส และประชากรดาวประเภทหนึง่ (Population I) ซึง่ มสี เปคต รมั ของโลหะอยูม าก ■ สวนโปง (Bulge) คือบริเวณใจกลางของกาแล็กซี มีขนาดประมาณ 6,000 ปแสง มีฝนุ และแกส เพยี งเลก็ นอย องคประกอบหลกั เปน ประชากรดาวประเภทหนง่ึ ทเี่ กา แก และประชากรดาวประเภทสอง (Population II) ซ่ึงเปน ดาวเกาแกแ ตมโี ลหะเพยี งเลก็ นอย ■ เฮโล (Halo) อยูล อมรอบสว นโปงของกาแล็กซี มีองคประกอบหลกั เปน “กระจกุ ดาวทรงกลม” (Global Cluster) ดังในภาพท่ี 4 อยูเ ปน จํานวนมาก กระจกุ ดาวทรงกลมแตล ะกระจุกประกอบดว ยดาวฤกษ นับลานดวง ซงึ่ ลวนเปน ประชากรดาวประเภทสองซึง่ มอี ายมุ าก นกั ดาราศาสตรส นั นษิ ฐานวา กระจกุ ดาวทรงกลมเปนโครงสรา งเกาแก ของกาแล็กซี โคจรขึ้นลงผา นสว นโปง ของกาแล็กซี

เมอ่ื สังเกตเห็นทอ งฟา ยามค่าํ คนื คําวา \"ทางชา งเผอื ก\" ถูกจาํ กัดกลมุ หมอกของแสงสขี าวบาง 30 องศา ลอยกวางขาม ทอ งฟา (แมวาทัง้ หมดของดาวที่สามารถมองเห็นไดด ว ยตาเปลาเปนสว นหนงึ่ ของดาราจกั รทางชางเผอื ก) แสงในแถบนม้ี า จากดาวที่สลายและวสั ดอุ ่นื ๆ ท่อี ยภู ายในระนาบทางชา งเผอื ก บรเิ วณมืดภายในวง เชน ระแหงดี และถุงถา น ท่สี อดคลองกับ บรเิ วณทมี่ ีแสงจากดาวไกลถกู บล็อกโดย ฝนุ ละอองระหวา งดวงดาว ดาราจกั รทางชางเผอื ก มคี วามสวา งพน้ื ผวิ ท่คี อนขา งตา่ํ การมองเห็นของมนั สามารถลดนอยลงโดยแสงพ้นื หลังเชน มลพษิ ทางแสงหรือแสงเลด็ ลอดจากดวงจันทร เราสามารถมองเห็นไดอยา งงายดายเม่อื มขี นาด จํากดั คือ 5.1 หรอื มากกวา ในขณะทีแ่ สดงการจดั การท่ดี ขี องรายละเอียดที่ 6.1 ซึ่งทาํ ใหท างชางเผอื กมองเหน็ ไดย ากจากใด ๆ สถานที่ในเมอื งหรอื ชาน เมืองสดใสสวาง แตท โี่ ดดเดน มากเม่ือมองจากพื้นท่ีชนบทเมือ่ ดวงจนั ทรอยูใ ตเสนขอบฟา