ບັນຍາຍ-ວິຊາ:ອີເລັກໂທຣນິກ

ບດົ ທີ 1 ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ທາງດາ້ ນ ອເີ ລກັ ໂທຣນກິ 1. ຄວາມເປັນມາຂອງອເີ ລກັ ໂທຣນິກໂດຍຫຍໍ້  ປີ ຄສ 1901 ທາ່ ນ ມາໂຄນີ ( Marconi ) ໄດ້ສ່ງົ ຂາ່ ວສານຂ້າມມະຫາ ສະໝດຸ ອດັ ລງັ ຕິກ, ໂດຍການໃຊ້ໂທລະເລກແບບບໍ່ມີສາຍ ( Wireless telegraphy ) ເຊິ່ງໃນປດັ ຈຸບນັ ເອນ້ີ ວາ່ : ວິທະຍຸ ( Radio )  ປີ ຄສ 1906 ດີຟເຣດຊ ( Deforest ) ໄດ້ຜະລດິ ຫຼອດສູນຍາກາດ ໃຊ້ໃນດາ້ ນເອລີ ໂີ ອ ( Audio vacuum tube ) ແລະ ກ່ໍໄດ້ນາໍ ຫຼອດນີມ້ າປັບປງູ ໃນສ່ວນຂອງອຸປະກອນທ່ິີບໍ່ ມສີ າຍ.  ເຫດການທິ່ີສໍາຄັນໃນປີ ຄສ 1906 ທ່ານ ປກີ ກາດ ( Pickard ) ໄດ້ໃຊ້ເຄອ່ິ ງ ( Crystal radio detector ) ເປັນເຄອິ່ ງທໍາອດິ , ເຊິ່ງ ເປນັ ການປັບປູງລະບົບທ່ິີມີຢ່ໃູ ຫດ້ ີຂີ້ນ ເຮັດໃຫ້ວທິ ະຍຸ ( Radio ) ແລະ ອີເລກັ ໂທຣນິກເປັນທີິ່ຮຈູ້ ັກກັນຫຼາຍຂ້ີນ. ເຫດການອກີ ຢູ່າງໜ່ິງມີ ການແນະນໍາໃຊເ້ ຊມຄີ ອນດັກເຕີ ( Semiconductor ) ຄນ່າງມະນີ ( Crystal ) ເຊງິ່ ເປນັ ວດັ ຖທຸ ີິ່ມີຄວາມສາໍ ຄັນຕ່ໍອານາຄດົ ຂອງ ວິຊາໃໝ່ໆ ເຊັົ່ນ: ວິທະຍຸ ແລະ ອເີ ລັກໂທຣນິກຕ່າງໆ.  ວິທະຍກຸ ານຄາ້ ມີຂ້ີນໃນປີ ຄສ 1920 ຢູ່ທີິ່ ຟິດທ໌ເບກີ ເພນັ ຊວີ າເນຍ ( Pennsylvania ) ໂທລະພາບ ( Television ) ໃນທາງການຄ້າ ໄດເ້ ລ່ິີມປະມານ ຄສ 1946 ເຄິອ່ ງຮັບໂທລະພາບມີຄວາມສັບຊ້ອນຫາຼ ຍເມ່ິອທຽບກບັ ວິທະຍຸ, ອຸປະກອນອີເລັກໂທຣນິກອ່ິນໆ ແລະ ຫອຼ ດ ສູນຍາກາດໄດ້ນໍາມາປບັ ປຸງອຸປະກອນອີເລກັ ໂທຣນິກໃຫດ້ ີຂ້ີນ. ເຄ່ິອງຄອມພວິ ເຕີທີໃິ່ ຊຫ້ ອຼ ດສູນຍາກາດເຄອິ່ ງທໍາອິດສ້າງຂີ້ນໃນປີ ຄສ 1943 ຢູ່ທມ່ິີ ະຫາວິທະຍາໄລເພັນຊີວາເນຍ, ເລີິ່ມມກີ ານຜະລດິ ເພ່ອິ ການຄ້າແຕເ່ ຄອ່ິ ງທໍາອດິ ແມ່ນມຂີ ະໜາດໃຫຍ່, ລາຄາແພງ ແລະ ມີ ຄວາມຮ້ອນຫາຼ ຍອັນເນ່ິອງມາຈາກການໃຊ້ຫຼອດສູນຍາກາດຫຼາຍຕົວ, ອຸປະກອນອີເລກັ ໂຕນິກດງັົ່ ກ່າວໃຊ້ບ່ໍໄດດ້ ີ ແລະ ເປເູ່ ພໄວ. ນກັ ວິທະຍາສາດຮູ້ວ່າ ຕອ້ ງໃຊຫ້ ຼອດສູນຍາກາດສໍາຫັຼບອຸປະກອນຕ່າງໆ ແຕ່ຖ້າຕອ້ ງການອຸປະກອນທ່ິີມີປະສິດທິພາບຕອ້ ງໃຊ້ນາ່ ງມະນີ ( Crystal ) ນັກວທິ ະຍາສາດບໍ່ສາມາດສ້າງນ່າງມະນີທີ່ິບລິສຸດພຽງພກັບອຸປະກອນນີ້ັນ. ໃນປີ ຄສ 1947 ນັກວທິ ະຍາສາດໄດ້ ຜະລດິ ທຣານຊິສເຕີ ໄດ້ສາໍ ເລດັ ແລະ ສບຕພໍ່ ັດທະນາມາເລອີ້ ຍໆ ແລະ ປັດຈບຸ ັນຖກນໍາໃຊ້ແທນຫອຼ ດສູນຍາກາດ ເຊ່ິງເຮັດໃຫ້ ( Solid state ) ໄດ້ກາຍມາເປັນທີິ່ຮູຈ້ ັກກັນຢູ່າງກ້ວາງຂວາງ.

• ທາ່ ນ ເຈກັ ກບີ າຍ ( Jackilby ) ໄດ້ພັດທະນາມາເປັນວົງຈອນລວມ ຫຼ ເອນີ້ ວ່າ: ວງົ ຈອນໄອຊີ ໃນປີ ຄສ 1958 . ໄອຊີ ເປນັ ອຸປະກອນຫຼາຍຊະນດິ ທີສິ່ ະຫັຼບສບັ ຊ້ອນລົງໃນຖານທວົ່ ໄປ ແລະ ມີການພັດທະນາເລ້ີອຍໆຈນົ ມີຂະໜາດນ້ອຍລົງ ແລະ ລາຄາຖກ. ໄອຊີ ຖກນາໍ ໃຊ້ໃນການຜະລດິ ອາວດຸ ລະເບດີ ແລະ ປດັ ຈຸບນັ ອເີ ລກັ ໂທຣນກິ ໄດ້ນໍາໄປປະຍກຸ ໃນຫາຼ ຍດາ້ ນ. ເຊິງ່ ຕ່າງກບັ ສະໄໝກອ່ ນທິີນ່ ໍາໄປໃຊກ້ ບັ ວິທະຍພຸ ຽງຢູາ່ ງດຽວ ທກຸ ວັນນອີ້ ເີ ລັກໂທຣນກິ ໄດ້ເຂ້າີົ ເປັນພາກສ່ວນໜ່ິງໃນສງັ ຄົມ ແລະ ການ ຄ້າ. ດົັງ່ ນ້ັີນ, ມະນຸດເຮາົ ກາໍ ລງັ ກ້າວເຂີົາ້ ສ່ຍູ ກຸ ຂອງອເີ ລັກໂທຣນກິ ຫຼ ວ່າຍຸກໄອທຊີ ີ (ITC). 2. ອເີ ລັກໂທຣນິກແມ່ນຫຍັງ? ເຮົາສາມາດແຍກ ອອກໄດວ້ ່າສິ່ງໃດເປັນອປຸ ະກອນໄຟຟ້າ ແລະ ສງ່ິ ໃດເປນັ ອປຸ ະກອນອີເລກັ ໂທຣນກິ ເຊ່ົັນ: ເຕົາໄຟຟາ້ , ເຕົາ ລີດ, ພັດລມົ ແມນ່ ອປຸ ະກອນໄຟຟາ້ ສວ່ ນວທິ ະຍຸ, ໂທລະພາບ, ເຄ່ອິ ງຂະຫຍາຍສຽງ ແມ່ນອປຸ ະກອນອີ ເລກັ ໂທຣນິກ. ເຕາົ ລດີ ເປນັ ອປຸ ະກອນໄຟຟ້າ ເນ່ິອງຈາກເຕາົ ລີດໄຟຟ້າໃຊ້ພະລັງງານໃນການເຮດັ ໃຫ້ເກີດຄວາມຮອ້ ນ ໃນຂະນະດຽວກນັ ເຕົາໄຟຟາ້ ຈະປ່ຽູ ນພະລງັ ງານໄຟຟາ້ ເປນັ ພະລັງງານຄວາມຮ້ອນ ເພອິ່ ໃຊ້ໃນການຫງູ - ຕ້ົມີ , ດັງ່ົ ນີ້ນັ ເຕົາໄຟຟາ້ ຈ່ິງເປນັ ອຸປະກອນ ໄຟຟ້າ. ອເີ ລັກໂທຼນິກເປັນເທກັ ໂນໂລຢທີ ິ່ກີ ່ຽວຂອ້ ງກັບວງົ ຈອນໄຟຟາ້ ມີປະກອບດ້ວຍຊ້ີິນສ່ວນທ່ີິເປນັ active (ປະຕິບດັ ການ) ເຊນົ່ັ : ຫອຼ ດສນູ ຍາກາດ, ທຣານຊິສເຕີ, ໄດໂອດ ແລະ ຊິນີ້ ສ່ວນທິີ່ເປັນ Passive (ບປໍ່ ະຕບິ ັດການ) ເຊັົ່ນ: ຕວົ ນາໍ ໄຟຟາ້ , ເຄ່ອິ ງ ຕາ້ ນ ແລະ ເຄ່ອິ ງທອ້ ນ. ໃນວຊິ າອເີ ລັກໂທຣນິກນີນັ້ ຈດຸ ມງຸ້ ໝາຍຂອງການສກສາຢທູ່ ີິ່ຜົນຂອງສັນຍານໄຟຟາ້ ເຊິງ່ ຄາໍ ວາ່ ສັນຍານ ໄຟຟາ້ ມຄີ ວາມໝາຍກ້ວາງຂວາງຫາຼ ຍ. ວິທະຍເຸ ປັນອຸປະກອນທາງອເີ ລກັ ໂທຣນກິ ທິຮ່ີ ັບ ຄ້ີນສັນຍານແມເ່ ຫກັຼ ໄຟຟາ້ ຈາກອາກາດ ແລ້ວປູຽ່ ນຮູບເປນັ ສນັ ຍານໄຟຟາ້ ຈາກນັ້ີນຈິ່ງຂະຫຍາຍສນັ ຍານ ແລວ້ ປູຽ່ ນຮບູ ສັນຍານເປນັ ສຽງທີ່ເິ ຮາົ ໄດຍ້ ນິ , ຄອມພວິ ເຕີເປນັ ອປຸ ະກອນເອເລັກໂທຣນິກເມ່ອິ ປ້ອນຂມໍ້ ນູ ຕວົ ເລກ ຫຼ ຄໍາສົັງ່ ເຂ້ົີາໄປແລວ້ ຄອມພວິ ເຕີຈະປຽູ່ ນຂໍມ້ ູນນັ້ີນໃຫ້ເປນັ ສັນຍານໄຟຟາ້ ແລ້ວຜາ່ ນກາໍ ມະວິທີການຄາໍ ນວນໃນຮູບແບບຂອງສັນຍານ ຜົນໄດ້ຮັບສະແດງອອກເປັນຕົວໜງັ ສ ຫຼ ຕວົ ເລກ. ສະນ້ັີນ ໄຟຟາ້ ຈ່ງິ ມຄີ ວາມສໍາຄັນຫຼາຍຕໍ່ການສກສາວິຊາ ອີເລັກໂທຣນກິ .

3. ຄວາມຈາໍ ເປນັ ທຕ່ີິ ອ້ ງຮຽນອເີ ລກັ ໂທຣນກິ ນັກວິສະວະກອນ ຫຼ ຊ່າງເຕັກນິກທີ່ິດີຄວນຈະຮູ້ວົງຈອນ ຫຼ ເຄ່ິອງມທາງອີເລັກໂທຣນິກ ຈິ່ງຈະເຮັດວຽກດ້ວຍ ຄວາມໝັີ້ນໃຈ ແລະ ມີຄວາມລະອຽດຮອບຄອບຂີ້ນເພ່ິອພັດທະນາຄວາມສາມາດການເຮັດວຽກໃນດ້ານອີເລັກ ໂທຣນກິ ຂອງຕນົ ໄດ້ ບ່ວໍ ່າຈະເປັນດ້ານການອອກແບບ ຫຼ ສ້ອມແປງ. ດັົ່ງນັີ້ນ ຈິ່ງເຫັນວ່າວິຊາຊີບດ້ານອີເລັກໂທຣນິກ ເປັນອາຊີບທີ່ິຈໍາເປັນ ແລະ ຕ້ອງຮຽນຮູ້ທາງດ້ານທິດສະດີ ແລະ ປະຕິບັດຕົວຈິງໃຫ້ຫຼາຍ ເພາະເປັນອາຊີບທີ່ິຕ້ອງຊອກ ຫາຄວາມຮູ້ຕະຫອຼ ດເວລາ. ກອ່ ນຈະຮຽນຮູ້ຫັກຼ ການທິດສະດີ ແລະ ການເຮັດວຽກຂອງສິ່ງປະດິດທາງອີເລັກໂທຣນິກ ຫຼ ວົງຈອນທີ່ິເຮົາຄວນ ຮເູ້ ຖງິ ຄວາມຈະເລນີ ກ້າວໜາ້ ແລະ ຂອບເຂດຂອງງານຕະຫອຼ ດຈນົ ຮອດຫກັຼ ການເບີ້ອງຕ້ົນີ ເສຍກ່ອນ. ຍຸກນີ້ແມ່ນຍຸກໂລກາພິວັດຂ້ໍມູນຂ່າວສານຕ້ອງທັນສະໄໝ ມີຄວາມສະດວກສະບາຍ ດັົ່ງນັີ້ນ, ມະນຸດເຮົາຈ່ິງບ່ໍ ສາມາດປະຕເິ ສດການນໍາໃຊຜ້ ນົ ສໍາເລັດຄວາມກາ້ ວໜ້າຂອງອເີ ລກັ ໂທຣນິກໄດ້ ເພາະສະນັີ້ນມັນຈິ່ງຈໍາເປັນທີິ່ສຸດທີິ່ພວກ ເຮົາຈະໄດ້ສກສາ ຮໍ່າຮຽນອີເລັກໂທຣນິກທັງພາກທິດສະດີ ແລະ ພາກປະຕິບັດຕົວຈິງ ຈະຂາດຢູ່າງໃດຢູ່າງໜ່ິງແມ່ນບ່ໍ ໄດ້, ເພິ່ອໃຫ້ມີຄວາມເຂົີ້າໃຈພຽງພກ່ຽວກັບຫຼັກການພ້ີນຖານຂອງການປະກອບສ້າງ ແລະ ຫຼັກການເຮັດວຽກຂອງ ອປຸ ະກອນຕາ່ ງໆເຫ່ົຼານີ້ ໃຫ້ສາມາດນາໍ ໃຊຢ້ າູ່ ງມປີ ະສິດທິຜົນ, ສາມາດສ້ອມແປງ, ບໍາລຸງຮັກສາ ແລະ ຄວມຄຸມການານໍາ ໃຊກ້ ມໍ່ ຄີ ວາມຈາໍ ເປັນເຊົ່ນັ ດຽວກັນ. 4. ການນາໍ ໃຊ້ອເີ ລັກໂທຣນິກເຂາ້ົີ ໃນວຽກງານຕາ່ ງໆ ໃນປດັ ຈຸບັນອີເລກັ ໂທຣນິກມີບົດບາດສາໍ ຄນັ ໃນວົງການຕາ່ ງໆເກອບທຸກປະເພດ ຫຼ ອາດເວົີ້າວ່າການພັດທະນາເທັກໂນ ໂລຢີທກຸ ຂະແໜງ ທ່ີິຈະເລນີ ຂນ້ີ ໄດທ້ ກຸ ວັນນີ້ເປນັ ຜນົ ສວ່ ນໜງ່ິ ມາຈາກ ຄວາມຈະເລີນກາ້ ວໜ້າທາງດ້ານອເີ ລກັ ໂທຣນິກ.

4.1. ອີເລກັ ໂທຣນກິ ກບັ ການສສິ່ ານ 1. ການສົງ່ ສຽງເປັນຮູບການທີິ່ເກົ່າແກ່ທີ່ິສຸດ ຢູ່າງໃດກດີການເຄິ່ອນທີິ່ຂອງສຽງແມ່ນໄປໄດ້ຊ້າ ປະມານ 333 m/s ຫຼ 331 m/s ໃນອາກາດ ແລະ ຖ້າສົ່ງສຽງໄປສະຖານທີ່ິໄກໆຈະຕ້ອງສົ່ງສຽງຮ້ອງຫຼາຍທີ່ິສຸດ, ແຕ່ສັນຍານໄຟຟ້າສາມາດເຄ່ິອນທີິ່ໄດ້ດ້ວຍຄວາມໄວສູງເທົ່າຄວາມໄວຂອງແສງ ປະມານ 3.108 m/s ດງົັ່ ນີ້ັນ, ເພນິ່ີ ຈງ່ິ ນາໍ ໃຊ້ໄຟຟ້າເປັນຕວົ ນໍາສັນຍານ ເຊິງ່ ຈະເຮດັ ໃຫໄ້ ລ່ຍະເວລາທິີໃ່ ຊ້ຈະມີຄ່ານ້ອຍສຸດຈົນບ່ໍສາ ມາດຄດິ ໄລ່ໄດ້. 2. ວິທີການສ່ິສານດ້ວຍວິທະຍຸ ເປັນການສ່ິສານໂດຍການປູ່ຽນສັນຍານສຽງໃຫ້ເປັນສັນຍານທາງໄຟ ຟ້າ ໄມຮໂຄຣໂຟນຈະເຮັດໜ້າທີ່ິປູ່ຽນ ສັນຍານສຽງເປັນສັນຍານໄຟຟ້າ ແຕ່ສັນຍານໄຟຟ້າທີິ່ໄດ້ຈາກໄມໂຄຣ ໂຟນ ເປັນສັນຍານຕໍ່າບໍ່ສາມາດສົ່ງຄີ້ນໄຟຟ້າແມ່ເຫຼັກອອກສູ່ອາກາດໄປໄດ້ໄກ ດັົ່ງນັ້ີນຈິ່ງໄດ້ນໍາເອົາກໍາມະວິ ທີແບບນໍາເອົາຄ້ີນທີິ່ມີຄວາມຖີິ່ສູງ (ຄວາມຖີ່ິວິທະຍຸ) ມາປະສົມກັບຄ້ີນສຽງຂະຫຍາຍສັນຍານໃຫ້ແຮງຂ້ີນ. ຈາກນັ້ີນຈ່ິງ ກະຈາກອອກໄປໃນອາກາດໂດຍຜ່ານສາຍອາກາດ ພະລັງງານເຄ່ິອນທີິ່ອອກໄປໃນອາກາດຈະ ເຄ່ິອນທີິ່ດ້ວຍຄວາມໄວເທົ່າກັບການເຄິ່ອນທີິ່ຂອງແສງ ແລະ ແຜ່ອອກໄປເປັນວງົ ມົນໄປໄດ້ໄລຍະທາງໄກ. 3. ການສົ່ງສັນຍານສຽງທາງວິທະຍຸ ມີມານນານແລ້ວແຕ່ການສິ່ສານ ຫຼ ສົ່ງຂ່າວສານດ້ານໂທລະພາບ ໂທລະພາບເປັນສິ່ງທີ່ິເຮົາຄຸ້ນເຄີຍກັນ ຫຼາຍ ການສົ່ງສັນຍານໂທລະ ພາບກຄກັບການສົ່ງສັນຍານວິທະຍຸ ໂດຍແບ່ງສັນຍານພາບ ແລະ ສັນຍານສຽງມາເປັນຄວາມຖີ່ິວິທະຍຸ ແລະ ຂະຫຍາຍສັນຍານ ສງ່ົ ກະຈາຍໃນອາກາດ.

4.2. ອີເລັກໂທຣນິກກບັ ການພັກຜ່ອນ 4.3. ອີເລກັ ໂທຣນກິ ກບັ ໂຮງງານອຸດສາຫະກາໍ

4.4. ອເີ ລັກໂທຣນິກກບັ ວງົ ການແພດ ອປຸ ະກອນອີເລກັ ໂທຣນິກທເ່ີິ ຂີ້ົາມາກ່ຽວຂອ້ ງກັບວງົ ການແພດສິ່ງທໍາອີດແມ່ນຫຼອດ x-ray ແສງຈາກ x-ray ສາມາດຜ່ານສ່ວນຕ່າງໆຂອງຮ່າງກາຍ ໄດ້ແຕກຕ່າງກັນ ເຊັນົ່ : ຜ່ານກ້າມເນອ້ີ ໄດ້ດີກວ່າກະດຸກ. ແພດໄດຖ້ ່າຍຮບູ ສ່ວນທີິ່ຜດິ ປົກກະຕິຂອງຮ່າງກາຍເຊັ່ົນ: ບລິເວນກະດກຸ ຫັກ, ຊອກຫາບລເິ ວນທີິ່ ເປນັ ໂລກ ມະເຮງັ . ນອກນີ້ອີເລກັ ໂທຣນິກຍັງຊວ່ ຍບໍາບດັ ກ້າມເນ້ີອຕາ່ ງໆໃຫ້ກັບສູ່ສະພາບປົກກະຕິໄດ້ໄວ ໂດຍໃຊ້ຄ້ີນຄວາມໄວສງູ 27 MHz ສອດຜ່ານ ເນ້ີອເຍອິ່ ຂອງກາ້ ມເຮັດໃຫ້ມີຄວາມຮອ້ ນພາຍໃນ ຫຼ ໃຊ້ຄ້ີນຄວາມຖີິ່ສູງຂະໜາດອຸນຕ້າໂຊນິກກໄດ້, ໃຊອ້ ຸປະກອນອີເລັກໂທຣນິກເຮັດໜາ້ ທີິ່ແທນອະໄວຍະ ວະ ບາງສວ່ ນເຊັົ່ນ: ໃຊຄ້ ວບຄຸມແຂນທຽມ, ຂາທຽມ, ໃຊເ້ ຄອ່ິ ງກະຕ້ນຸ ຫົວໃຈ, ໃຊແ້ ທນໜວ່ ຍຕາຂອງຄົນ ເປັນຕົນີ້ . 4.5. ອີເລກັ ໂທຣນກິ ກບັ ການຄີນົ້ ຄ້ວາອາວະກາດ

ບດົ ທີ 2 ຫອຼ ດອເີ ລກັ ໂທຣນກິ ແລະ ສັນຍາລກັ 1. ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງສນັ ຍາລກັ ໃນວົງຈອນ ສັນຍາລັກ ແມ່ນໃຊ້ແທນຕົວອຸປະກອນ, ຈະຖກໃຊ້ໃນແຜນພາບວົງຈອນ ເພິ່ອສະແດງໃຫ້ດຫັນການ ຕໍ່ເຂົີ້າກັນຂອງວົງຈອນ, ແຕ່ຮູບແບບຕົວ ອຸປະກອນຈິງຈະແຕກຕ່າງຈາກແຜນພາບວົງຈອນ ສະນັ້ີນໃນການສ້າງ ວົງຈອນຈ່ິງຈໍາເປັນຕ້ອງມີແຜນພາບສະແດງການວາງອຸປະກອນ ສະຄຼິບບອດ ຫຼ ແຜນ່ ປຣ້ນີິ .













ສນັ ຍາລກັ ເຫຼົີ້ານີ້ສະແດງເຖງິ ອຸປະກອນຫັຍງໃນວົງຈອນ?









2. ເຄິອ່ ງຕາ້ ນ (Resistor) ເຄິອ່ ງຕາ້ ນ ເປັນອຸປະກອນໄຟຟ້າຊະນິດໜງ່ິ ທິ່ມີ ຄີ ຸນສມົ ບັດໃນການຕ້ານການໄຫຜຼ ່ານຂອງ ກະແສໄຟຟ້າ ຜະລດິ ມາຈາກກ້ໍສາຍ ຕາ້ ນທານ ຫຼ ຖາ່ ນກາກບອນ ເປັນຕນີົ້ . ຖາ້ ອປຸ ະກອນນນີ້ັ ມີຄວາມ ຕ້ານຫາຼ ຍກະແສໄຟຟາ້ ທໄ່ີິ ຫຼຜ່ານຈະນອ້ ຍລົງ ເປັນອປຸ ະກອນໄຟຟາ້ ຊະນິດພາສຊີບສອງຂ້ົວີ ທີິ່ສ້າງຜົນລົບລະດັບໄຟຟາ້ ທັງສອງຂ້ີວົ ໂດຍສດັ ສວ່ ນຫຼາຍນ້ອຍຕາມປະລມິ ານກະແສໄຟຟ້າທີ່ໄິ ຫຜຼ ່ານເຊິ່ງອັດຕາ ສວ່ ນລະຫ່ວາງຜນົ ລົບລະດບັ ໄຟຟ້າ ແລະ ປະລິ ມານກະແສໄຟຟາ້ ກຄຄາ່ ຄວາມຕາ້ ນ, ໂດຍຄ່າຄວາມຕາ້ ນມຫີ ວົ ໜ່ວຍເປັນໂອມ ( Ω ).

ຂຽນເປັນສົມຜົນຕາມກດົ ເກນໂອມດົ່ງັ ນີ້: ������ R = ������ ແບ່ງດວ້ ຍການຍດເອົາຄ່າຄວາມຕາ້ ນເປັນຫັຼກຈະແບ່ງອອກໄດເ້ ປັນ 3 ຊະນິດຄ: ເຄອ່ິ ງຕາ້ ນຊະນິດຄງົ ຄ່າ, ເຄິ່ອງຕາ້ ນຊະນິດປັບຄ່າໄດ້ ແລະ ເຄອ່ິ ງຕາ້ ນຊະນິດພເິ ສດ (ປູ່ຽນຄ່າໄດ)້ . 2.1. ເຄອ່ິ ງຕ້ານຊະນິດຄົງຄ່າ 1. ເຄ່ອິ ງຕ້ານຊະນດິ ປະສມົ ກາກບອນ (Carbon Composition) ເປັນເຄິ່ອງຕ້ານທີ່ິນິຍົມໃຊ້ຢູ່າງແຜ່ຫຼາຍ ເນ່ິອງຈາກມີລາຄາຖກ, ໂຄ້ງສ້າງເຮັດມາຈາກວັດສະດຸທີມີຄຸນສົມ ບັດເປັນຕົວຕ້ານທານ ປະສົມກັນລະຫວ່າງກາກບອນ ແລະ ຜົງສະນວນ, ອັດຕາປະສົມກັນຂອງວັດຖຸທັງສອງຊະນິດນີ້ຈະເຮັດໃຫ້ຄ່າຄວາມຕ້ານມີຄ່ານ້ອຍ ປູ່ຽງ ແປງໄດຕ້ າມຕອ້ ງການ, ບລິເວນປາຍທງັ ສອງດ້ານຂອງເຄິ່ອງຕານຕດ່ໍ ້ວຍກສ້ໍ າຍຊັກນໍາ.

2. ເຄ່ິອງຕາ້ ນແບບຟີມໂລຫະ (Metal Film) ເຄ່ິອງຕ້ານແບບຟີມໂລຫະເຮັດມາຈາກແຜ່ນຟີມບາງຂອງແກ້ວ ແລະ ໂລຫະຫຼອມເຂົີ້າກັນແລ້ວນໍາໄປເຄອບເຊຣາມິກ (ດິນເຜົາ) ເຮັດເນ ຮູບຊົງກະບ໋ອກແລ້ວຕັດແຜ່ນຟີມເຄອບອອກໃຫ້ໄດ້ຄ່າຄວາມຕ້ານທີິ່ຕ້ອງການ ຂັ້ີນຕອນສຸດທ້າຍຈະເຄອບດ້ວຍທາດ ອີປອກຊີ ( Epoxy ) ເຄິ່ອງຕ້ານຊະນິດນີ້ມີຄ່າຄວາມຜິດບ່ຽງ ±1% ເຖີງ ±2% ເຊີິ່ງມີຄ່າຄວາມຜິດບ່ຽງນ້ອຍຫຼາຍ ນອກຈາກນີ້ຍັງທົນທານຕ່ໍການປູ່ຽນແປງ ອນຸ ຫະພູມຈາກພາຍນອກໄດ້ດີ, ສນັ ຍານລບົ ກວນນອ້ ຍເມອ່ິ ທຽບກບັ ເຄ່ອິ ງຕາ້ ນຊະນດິ ອ່ິນ. 3. ເຄອ່ິ ງຕ້ານແບບຟີມກາກບອນ (Carbon Film) ເປັນເຄ່ິອງຕ້ານແບບຄົງທີ່ິ ໂດຍການສຽບຜົງກາກບອນລົງເທິງແທ່ງເຊຣາມິກເຊິ່ງເປັນສະນວນ ຫຼັງຈາກທີ່ິເຮັດການເຄອບແລ້ວຈະຕັດ ຟີມເປັນວງົ ແຫວນຄກບັ ກຽວນອດ ໃນກລະນີເຄອບກາກບອນໃນປະລິມານນ້ອຍຈະເຮັດໃຫ້ຄ່າຄວາມຕ້ານສູງ ແຕ່ຖ້າເພີ່ິມຟີມກາກບອນໃນ ປະລມິ ານຫຼາຍຂີ້ນຈະເຮັດໃຫຄ້ າ່ ຄວາມຕາ້ ນຕາໍ່ . ເຄອິ່ ງຕ້ານຊະນດິ ນ້ມີ ີຄ່າຄວາມຜິດບຽ່ ງ ±5% ເຖິງ ±20% ທົນທານຕ່ໍກໍາລັງຕັ້ີງແຕ່ 1 ������ 8 ເຖີງ 2 ������ ມຄີ ່າຄວາມຕາ້ ນຕັງ້ີ ແຕ່ 1Ω ເຖີງ 100 ������Ω.

4. ເຄ່ອິ ງຕ້ານແບບແຜນ່ ຟີມໜາ (Thick Film Network) ໂຄງສ້າງເຮັດມາຈາກແຜ່ນຟີມໜາ ມີຮູບຮ່າງແຕກຕ່າງກັນຂ້ີນຢູ່ກັບການໃຊ້ງານ. ໃຊ້ເທັກໂນໂລຢີ SMT ( Surface Mount Technology) ໃນການຜະລດິ , ບ່ໍມຂີ າ, ມອີ ດັ ຕາທົນກໍາລງັ ປະມານ 0,063 ������ ເຖງິ 500 ������ ມີຄ່າຜດິ ບຽ່ ງ ±1% ເຖີງ ±5%

5. ເຄິ່ອງຕ້ານແບບແຜ່ນຟມີ ບາງ (Thick Film Network) ໂຄງສ້າງເຮັດມາຈາກແຜ່ນຟີມບາງ ມລີ ັກສະນະຮູບຮ່າງຄກັບຕວົ ໄອຊີ ໃຊ້ເທກັ ໂນໂລຢີ SMT ( Surface Mount Technolugy) ໃນການຜະລິດ ຄກບັ ແຜ່ນຟີມໜາ, ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ມີ 16 ຂາ, ມີອດັ ຕາທົນກໍາລັງ 50 mW ມີຄ່າຜິດບຽ່ ງ ±5%. 2.2. ເຄ່ອິ ງຕາ້ ນຊະນດິ ປຽູ່ ນຄ່າໄດ້ ໂຄງສ້າງພາຍໃນເຮັດມາຈາກກາກບອນເຊຣາມິກ ຫຼ ພາລາສຕິກ ໃຊ້ໃນວຽກທີິ່ຕ້ອງການປູ່ຽນຄ່າຄວາມຕ້ານເລິ່ອຍໆ ເຊັ່ົນ : ໃນເຄິ່ອງຮັບວິທະຍຸ, ໂທລະທດັ ເພ່ອິ ປັບຫດຸຼ ຫຼ ເພ່ີມິ ສຽງ, ປບັ ຫຸຼດ ຫຼ ເພ່ິີມແສງໃນວົງຈອນໄຟຫ່ີຼິ. ເຊິງ່ ມີຢູ່ຫາຼ ຍຂີ້ນກັບຈຸປະສງົ ການໃຊ້ງານ.

2.3. ເຄ່ິອງຕາ້ ນຊະນິດປັບຄາ່ ໄດ້ ໂຄງສ້າງເຄິ່ອງຕ້ານຊະນິດນີ້ເກີດຈາກການໃຊ້ກ້ໍສາຍພັນລົງແກນເຊຣາມິກ ຫຼັງຈາກນັີ້ນຕໍ່ກໍ້ສາຍຊັກນໍາດ້ານຫົວ ແລະ ທ້າຍຂອງກໍ້ສາຍທີິ່ພັນ , ສວ່ ນຄ່າຄວາມຕາ້ ນຂ້ນີ ຢ່ກູ ັບວດັ ສະດຸທີິນ່ ໍາມາເຮັດກສ້ໍ າຍ, ຂະໜາດເສັີ້ນຜ່າສູນ ກາງຂອງແກນເຊຣາມິກ ແລະ ຄວາມຍາວຂອງກໍ້ສາຍ. ເຊິ່ງຂັ້ີນຕອນສຸດ ທ້າຍຈະເຄອບດ້ວຍທາດປະເພດເຊຣາມິກ ບລິເວນຮອບນອກອີກຄັີ້ງໜິ່ງ. ຄ່າຄວາມຕ້ານຂອງເຄິ່ອງຕ້ານແບບນີ້ຈະມີຄ່າຕໍ່າ ເພາະຕ້ອງການໃຫ້ມີກະແສ ໄຫຼໄດ້ ສູງ ທົນຕໍ່ຄວາມຮ້ອນໄດ້ດີ ແລະ ສາມາດລະບາຍຄວາມຮ້ອນໂດຍໃຊ້ອາກາດຖ່າຍເທ. ເຄິ່ອງຕ້ານປັບຄ່າໄດ້ຊະນິດນີ້ໃຊ້ສໍາລັບປັບຕັ້ີງລວງໜ້າ (Preset) ໃຊ້ໄຂຄວງນ້ອຍໆ ຫຼ ເຄ່ອິ ງມອ່ນິ ທິີ່ຄາ້ ຍກັນປັບ 3. ເຄ່ອິ ງທອ້ ນ ເຄ່ິອງທ້ອນເປັນອຸປະກອນອີເລັກໂທຼນິກຢູ່າງໜ່ິງ ເຮັດໜ້າທີ່ິເກັບພະລັງງານໄຟຟ້າໃນທົ່ງໄຟຟ້າ ທີິ່ສ້າງຂ້ີນລະຫວ່າງຄູ່ສາຍຊັກນໍາ ໂດຍມີຄ່າໄຟຟ້າ ບັນຈຸເທົ່າກັນ ແຕ່ມີໄຟຟ້າບັນຈຸຕ່າງຊະນິດກັນ. ບາງຄັ້ີງເອີ້ນເຄິ່ອງທ້ອນນີ້ວ່າ: ຄອນເດັນເຊີ (Condenser) ເປັນອຸປະກອນສໍາຄັນໃນວຽກ ງານອີ ເລັກໂທຼນິກ ແລະ ພບົ ເຫັນໃນເກອບທຸກວງົ ຈອນ. ຖາ້ ແບ່ງຕາມລະບົບເກ່ົາທ່ິເີ ຄີຍໃຊແ້ ບງ່ ມາ ສາມາດແບງ່ ເຄອິ່ ງທອ້ ນໄດ້ເປັນ 3 ຊະນດິ ຄ:

1. ເຄິອ່ ງທອ້ ນຊະນດິ ຄງົ ຄ່າ  ເຄ່ິອງທ້ອນຊະນິດອີເລັກໂທຼໄລ (Electrolyte Capacitor): ເປັນທີິ່ນິຍົມໃຊ້ຫຼາຍເພາະໃຫ້ຄ່າຄວາມທ້ອນໄດ້ສູງ, ມີຄ່າ ບວກ-ລົບ ເວລາໃຊ້ ງານຕ້ອງຕດິ ຕ້ີັງໃຫ້ຖກຂວ້ົີ , ໂຄງສາ້ ງພາຍໃນຄ້າຍກັບແບດັ ເຕລີ ີ, ນິຍມົ ໃຊ້ກັບງານທີ່ິມີຄວາມຖີິ່ຕໍ່າ ຫຼ ໃຊ້ສໍາລັບໄຟຟ້າກະແສກົງ, ມີຂ້ໍເສຍຄກະແສ ຫວົ ໄຫຼ ແລະ ມີຄວາມຜດິ ພາດສູງ.  ເຄິ່ອງທ້ອນຊະນິດແທນທາລໍາ ອີເລັກໂທຼໄລ( Tantalum Electrolyte Capacitor): ໃນວົງຈອນອີເລັກໂທຼນິກທີ່ິ ຕ້ອງການຄວາມຜິດພາດ ໜ້ອຍ, ໃຊ້ກັບກະແສໄຟຟ້າກົງໄດ້ຢູ່າງມີປະສິດທິພາບ ມັກຈະໃຊ້ເຄ່ິອງທ້ອນຊະນິດແທນທາລໍາ ອີເລັກໂທຼໄລທໍາມະດາ ເພາະໃຫ້ຄ່າຄວາມທ້ອນ ສູງ. ໂຄງສ້າງ ພາຍໃນປະກອບດ້ວຍແຜນ່ ຊກັ ນໍາທິີເ່ ຮັດມາຈາກແທນທາລໍາ ແລະ ແຜ່ນແທນທາລໍ້າເປີອອກໄຊອີກແຜ່ນ. ນອກຈາກນີ້ຍັງມີແມງກາ ນດັ ອອກໄຊ, ເງນີ ແລະ ເຄອບດວ້ ຍເຣຊນິ .

 ເຄອ່ິ ງທ້ອນຊະນິດໄບໂຟຣາ (Bipolar Capacitor) ນຍິ ົມໃຊ້ກນັ ຫຼາຍໃນວງົ ຈອນພາກຈ່າຍໄຟຟາ້ ກະແສກົງ, ເຄອ່ິ ງຂະຫຍາຍສຽງ, ເປັນ ເຄ່ິອງທອ້ ນຈໍາພວກດຽວກບັ ຊະນດິ ອີເລັກໂທຼໄລ ແຕບ່ ມ່ໍ ຂີ ວີົ້ ບວກລົບ ຫຼ ເອ້ນີ ສນີັ້ ໆວ່າ: ໄບແຄບ.  ເຄ່ິອງທ້ອນຊະນິດເຊຣາມິກ (Ceramic Capector): ເປັນເຄ່ິອງທ້ອນທີ່ິມີຄ່າບໍ່ເກີນ 1������������ ນິຍົມໃຊ້ທົ່ວໄປເພາະ ມີລາຄາຖກ ເໝາະສໍາ ລບັ ວົງຈອນຄວາມຖີິ່ວິທະຍ. ຂ້ເໍ ສຍຂອງເຄ່ອິ ງທອ້ ນຊະນິດນ້ີຄມກີ ານສູນເສຍ ຫຼາຍ.  ເຄ່ິອງທ້ອນຊະນິດໄມຣາ (Mylar Capacitor): ເປັນເຄິ່ອງທ້ອນທີ່ິມີຄ່າຫຼາຍກ່ວາ 1������������ ເພາະສະນັີ້ນໃນງານບາງຢູ່າງຈະໃຊ້ເຄ່ິອງທ້ອນ ຊະນດິ ນ້ີ ເນອ່ິ ງຈາກມີເປີເຊັນຄວາມຜິດພາດ ແລະ ການຮົ່ວໄຫຼຂອງກະແສນ້ອຍກວ່າຊະນິດເຊຣາມິກ ເໝາະສໍາລັບວົງຈອນກັນຕອງຄວາມ ຖີິ່ສູງ, ວົງຈອນພາກໄອແອັບຂອງວິທະຍຸ, ໂທລະທັດ, ເຄ່ິອງທ້ອນຊະນິດນີ້ມີຮູບຮ່າງທີິ່ໃຫຍ່ກ່ວາກວ່າເຄ່ິອງທ້ອນເຊາມິກ ແຕ່ມີອັດຕາທົນ ແຮງດນັ ເທາົ່ ກັນ.

 ເຄອິ່ ງທ້ອນຊະນດິ ຟດຼີ ທູ (Feed – through Capacitor ): ລັກສະນະໂຄງສ້າງເປັນຕົວຖັງຊົງກົມ ມີຂາໃຊ້ງານ 1 ຫຼ 2 ຂາ, ໃຊ້ໃນການກັນຕອງ ຄວາມຖິ່ີລົບກວນທ່ິເີ ກດີ ຈາກເຄິອ່ ງຈັກ ແລະ ມັກໃຊ້ ໃນວິທະຍຸລດົ .  ເຄ່ິອງທ້ອນຊະນິດໂຟລີສໄຕຣລິນ ( Polystyrene Capacitor): ເປັນເຄ່ິອງທ້ອນໄຟຟ້າທີິ່ມີຄ່ານ້ອຍລະດັບນາໂນຟາຣັດ (nF) ມີຂໍ້ດີຄ: ໃນຄ່າ ການສູນເສຍ ແລະ ກະແສຮົ່ວໄຫຼນ້ອຍຫຼາຍ. ນິຍົມໃຊ້ໃນ ງານຄວາມຖີ່ິວິທະຍຸ ແລະ ວົງຈອນຈູນທີ່ິຕ້ອງການຄວາມຖີິ່ສູງ ຈັດເປັນເຄິ່ອງທ້ອນເກຣດ A.  ເຄິ່ອງທ້ອນຊະນິດຊິວເວີ ໄມກ້າ ( Silver Mica Capacitor ): ເປັນເຄິ່ອງທ້ອນທີິ່ມີຄ່າ 10 ������������ ເຖີງ 10 ������������ ເປີເຊັນຄວາມຜິດພາດນ້ອຍ ນຍິ ົມໃຊກ້ ັບວົງຈອນຄວາມຖ່ີິສູງ, ຈດັ ເປນັ ເຄ່ິອງທ້ອນລະດັບ ເກຣດ A ອີກຊະນໜິ ິງ່ .

3.2. ເຄ່ິອງທ້ອນຊະນດິ ປບັ ຄາ່ ໄດ້ ຄ່າຄວາມທ້ອນປ່ຽູ ນແປງໄປຕາມການເຄິອ່ ນທ່ີິຂອງແກນໝູນ ໂຄງສ້າງພາຍໃນປະກອບດວ້ ຍແຜ່ນໂລຫະ 2 ແຜ່ນ ຫຼ ຫຼາຍກວ່ າວາງໃກ້ກັນ, ແຜນໜ່ງິ ຈະຢູຄ່ ງົ ທິ່ີ ອກີ ສ່ວນໜິ່ງຈະເຄອິ່ ນທ່ີິໄດ້. 3.3. ເຄິ່ອງທອ້ ນຊະນິດປູ່ຽນຄ່າໄດ້ ເຄ່ອິ ງທອ້ ນອັນດຽວ ແຕ່ມຄີ າ່ ໃຫ້ເລອກໃຊ້ງານຫຼາຍກວາ່ ໜ່ງິ ຄ່າ

ບດົ ທີ 3 ການນາໍ ໃຊເ້ ຄອ່ິ ງວດັ ແທກອະເນກປະສງົ ( Multi meter ) 1. ເຄ່ອິ ງວັດແທກໄຟຟາ້ ອະເນກປະສົງ ( Multi meter ) 1.1. ການວັດແທກໄຟຟາ້ ຄໍາສັບທີ່ິວ່າມິວຕິມິດເຕີ ( Multi meter ) ເປັນການເອົາຄໍາສັບມາເຊ່ິອມເຂົ້ີາກັນໂດຍມີຄໍາວ່າມິວຕີ ( multi ) ໄປລວມກັບຄໍາວ່າ ( meter ) ແປວ່າເຄ່ິອງວັດແທກອະເນກປະສົງ. ລວມຄວາມແລ້ວ ເຄ່ິອງ ມວັດແທກເພິ່ອທົດສອບຄວາມສາມາດຫຼາຍຢູ່າງລວມກັນຢູ່ອັນດຽວ ເພ່ິອກວດສອຍ ອປຸ ະກອນຕ່າງທິີ່ເປັນອປຸ ະກອນອເີ ລັກໂທຣນິກ. ເຄ່ິອງວັດແທກ ມິວຕິມິດເຕີ ( Multi meter ) ສາມາດວດັ ແທກຮບູ ແບບຕາ່ ງໆດ່ງັົ ລຸ່ມນີ້: ກ. ວັດແທກແຮງດັນໄຟຟ້າກງົ DC ແລະ ແຮງດັນໄຟຟາ້ ສະຫຼັບ AC ຂ. ວັດແທກກະແສໄຟຟ້າກົງ DC ແລະ ກະແສໄຟຟ້າສະຫັບຼ AC ຄ. ວດັ ແທກຄາ່ ຄວາມຕ້ານ ( Resistance ) ນອກຈາກນີ້ຍງັ ສາມາດວັດແທກເພ່ິອກວດສອບແຮງງານອິ່ນໆເຊັ່ົນ: ວດັ ແທກ - ທົດສອບສັນຍານຄວາມຖ່ີິ (Output test) ວດັ ແທກຄວາມຕເໍ່ ນ່ິອງ (Continuous teat) ເພິອ່ ບອກວ່າວົງຈອນໃນສວ່ ນນັີ້ນໆຕໍ່ເຖິງກັນ ຫຼ ບໍ່. ວັດແທກອັດຕາຂະຫຍາຍຂອງທຣານຊິສເຕີ (hfe) ການວດັ ແທກກະແສຮົວ່ ໄຫຼຂອງທຣານຊິສເຕີ (Iceo)

1.2. ສວ່ ນປະກອບພາຍນອກ ສກສາການໃຊ້ງານ ແລະ ເຕັກນິກຕ່າງໆຂອງມິວຕິມິດເຕີ, ເພ່ິອການສກສາຢູ່າງງາຍທີິ່ສຸດກຄ ສກສາອົງປະກອບພາຍນອກຂອງຕົວມິວຕິມິດເຕີ ສາກ່ອນ,ຈິ່ງຈະເຂີົາ້ ໃຈອົງປະກອບພາຍນອກໄດ້ພ້ອມ ທັງຄວາມເຂົ້ີາໃຈກ່ຽວກັບການໃຊ້ງານຂອງມັນ ແລະ ມິວຕິມິດເຕີທີິ່ຊ່າງ ນິຍົມໃຊ້ຫຼາຍແມ່ນລຸ້ນ yx – 360 TR ເຊ່ິງມຮີ ູບຮ່າງພາຍນອກ ດ່ົງັ ຮບູ 2 1. ໜ້າປດັ ສະແດງສະເກນຕ່າງໆ 2. ເຂມັ ມິດເຕີ 1 3. ປຸ່ມູ ປບັ ປຽູ່ ນເຂັມມິດເຕີ 4. ຈດຸ ເຊິ່ອມຕ່ໍ Output 8 5. ຈດຸ ຕໍຂ່ ວ້ີົ ບວກຂອງມດິ ເຕີ ຈະຕ້ອງໃຊສ້ າຍສີແດງເພິ່ອສຽບຕ່ໍ 3 6. ຈດຸ ຕຂໍ່ ວົີ້ ຂອງມິດເຕີ ຈະຕ້ອງໃຊ້ສາຍສີດໍາເພິອ່ ສຽບຕ່ໍ 4 7. ສະວດິ ເລອກຈດຸ ຂອງການວດັ ແທກ ທິ່ສີ າມາດປິ່ນໄດ້ຮອບທິດທາງ 8. ປຸູ່ມ OΩADJ ຫຼ ປຸູ່ມປັບເພ່ິອໃຫ້ເຂັມມິດເຕີຢູ່ຕໍາແໜ່ງສູນກ່ອນ, ການວັດແທກ 7 ຄວາມຕ້ານທຸກຄັີ້ງເພ່ິອໃຫ້ໄດ້ຄ່າຄວາມຕ້ານທີ່ິຊັດເຈນທີິ່ສຸດໃນການວັດ ແທກ 6 ຕ້ອງໃຊ້ສາຍສີແດງ (+) ແລະ ສາຍວັດສີດໍາ (-) ແປະກັນແລ້ວປັບປຸູ່ມດັົ່ງກ່າວໃຫ້ 5 ເຂມັ ຊີທ້ ຈິ່ີ ດຸ ສູນກາງນັີ້ນຈິງ່ ເຮດັ ການວັດແທກ

1. ສະເກນຂອງໂອມມິດເຕີ Ω ເປັນສະເກນທີິ່ໃຊ້ອ່ານຄ່າຄວາມຕ້ານ ສະເກນຈະເປັນສດີ ໍາມີຄ່າ ແຕ່ 0 − ∞ Ω. 2. ແວ່ນເງົາເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ການອ່ານຄ່າດ້ວຍເຂັມມີຄວາມຖກຕ້ອງທີ່ິ 2 ສດຸ ເຊິ່ງການອ່ານຄ່າຕ້ອງອ່ານໃນຕໍາແໜ່ງທີິ່ເຂັມກັບເງົາຂອງເຂັມ 1 ຊໃ້ີ ນແວ່ນທ່ິຊີ ອ້ ນທັບພດ.ີ 3 3. ສະເກນຂອງ DCV ເດຊີມິນດີອໍາແປ (DcmA) ແລະ ACV 7 ເປນັ ສະເກນສດີ ໍາໃຊອ້ າ່ ນຄ່າໄດ້ 3 ຢູາ່ ງດງັ່ົ ນ:້ີ 4 5 ຈດຸ ວັດແທກ DCV ໃຊ້ອ່ານຄາ່ ແຮງດັນໄຟຟ້າກົງ 6 ຈດຸ ວດັ ແທກ DcmA ໃຊ້ອ່ານຄາ່ ກະແສໄຟຟ້າກງົ ຈຸດວດັ ແທກ ACV ໃຊ້ອາ່ ນຄ່າແຮງດັນໄຟຟ້າສະຫຼັບ ຍົກເວັີ້ນຄ່າ AC 10V 4. ສະເກນ AC 10 V ເປັນສະເກນທີອ່ິ ່ານຄ່າແຮງດັນໄຟຟ້າສະຫຼັບ ເມິ່ອໝູນປຸູ່ມວັດແທກໄປທີ 10 ������ ໃຊ້ສະເກນຂອງ AC 10 V ສະເກນຈະເປນັ ສແີ ດງ. 5. ສະເກນທິ່ີບອກຄ່າຄວາມດັນຂອງສນັ ຍານສຽງທ່ິີມີຫົວໜ່ວຍເປັນເດຊເີ ບລ (db) 6. ສະເກນ LI (������������������������) ແລະ LV ເປັນສະເກນທິ່ໃີ ຊກ້ ວດສອບຄນຸ ສົມບັດຂອງໄດໂອດ ຫຼ LED ໂດຍໃຊຮ້ ່ວມກບັ ຄ່າແຮງດັນ ແລະ ກະແສທີິໄ່ ດຮ້ ັບຈາກຈຸດວດັ ແທກຂອງໂອມມິດເຕີ ເຊົນ່ັ : ຈດຸ ວັດແທກ RX 1K ຈະມີແຮງດັນທປ່ິີ າຍສາຍວັດແທກ 3 V ແລະ ກະແສ 15 ������������ (ສະເກນ LV ມຄີ ່າແຕ່ 0 – 3 V, ສະເກນຂອງ KI ມີຄາ່ ແຕ່ 0 − 15������������ ຫາຈຸດທຕີິ່ ງີ້ັ ວັດແທກ ������������ 10 ສະເກນຂອງ LI ມຄີ າ່ ແຕ່ 0 − 15 ������������)

2. ການນາໍ ໃຊເ້ ຄອິ່ ງວດັ ແທກເຂ້ີາົ ໃນການວັດແທກວງົ ຈອນໄຟຟາ້ ແລະ ອປຸ ະກອນຕ່າງໆ. 1. ຂນີ້ັ ຕອນ ແລະ ວິທີອາ່ ນຄາ່ ແຮງດັນ, ກະແສໄຟຟ້າກງົ ຫຼ DCV ກ. ຂີ້ນັ ຕອນ ປບັ ສະວດິ ຕວົ ປບັ ປຽູ່ ນເຣນ (Range) ມາຢູ່ທິ່ຕີ ງີັ້ ເມິອ່ ມີການວັດແທກ DCV ການວັດແທກແຮງດນັ ໄຟຟາ້ ໃຊວ້ ທິ ີການວດັ ແທກສອງສົີ້ນຂອງອຸປະກອນທີ່ິຕ້ອງການຮູ້ຄ່າແຮງ ດັນໂດຍກົງ ໂດຍບໍ່ຕ້ອງຖອດອຸປະກອນໃນວົງ ຈອນອອກ. ການວດັ ແທກຕອ້ ງຄໍານງເຖິງຂົ້ີວບວກຂົ້ີວລົບ ຫຼ ຕ້ອງຄໍານງເຖິງລະດັບໄຟຟ້າວ່າທາງໃດໄຟບວກ ຈ່າຍເຂົີ້າມາ, ທາງໃດໄຟລົບຈ່າຍເຂົີ້າມາ ທາງ ໄຟບວກຕອ້ ງໃຊສ້ າຍມດິ ເຕີບວກ ແລະ ທາງລບົ ໃຊສ້ າຍມິດເຕີລົບ. ໃນກລະນບີ ຮໍ່ ູ້ຄາ່ ແຮງດນັ ໄຟໃນວົງຈອນ ໃຫ້ຕ້ງີັ ເລນຂອງເຄິ່ອງວດັ ສູງໄວ້ກ່ອນ ແລວ້ ຄ່ອຍລົດ ເຣນຕໍ່າລົງມາເພ່ິອຄວາມເໝາະສົມ, ປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ ມດິ ເຕີ ເກີດຄວາມເສຍຫາຍ. ຂ. ການອາ່ ນຄ່າວັດແທກໃນໜ້າປດັ ຂອງມິວຕິມດິ ເຕີ (Multimeter) ສາໍ ລບັ (DCV) ມິວຕິມິດເຕີ ໃນລຸ້ນ y – 360 TR ສັງເກດເຫັນວ່າ ມີ ມາດຕາວັດແທກ, ມີເຣນໃຊ້ງານຢູ່ທັງໝົດ 7 ເລກຄ: 0,25; 0,5; 2,5; 10; 50; 250 ແລະ 1000 ໂວນ. ເມ່ິອຕ້ອງການ ວດັ ແທກແຮງດນັ ໄຟດຊີ ີໂວນ (DCV) ໃຫ້ບິດເຣນສະວິກມາຖກ ຕາມທິ່ີຕີ້ງັ DCV ຫຼ DC ນີັນ້ .

ເຣນ 10 v ມີຄວາມສາມາດໃນການວັດແທກແຮງດັນໄຟຟ້າກົງ (DC) ບ່ໍເກີນ 10 v, ການອ່ານຄ່າມີສະເກນເລກເປັນສະເກນຄ່າກົງຢູ່ ໃນໜ້າປັດຊຸດ DCV, ສາມາດອ່ານຄ່າອອກມາໂດຍກົງ, ສະເກນແບ່ງອອກເປັນໄລຍະ 2 v, ໃນແຕ່ລະໄລຍະນີ້ມີຂີດຍ່ອຍແບ່ງອອກເປັນ 10 ຂດີ ແລະ ຄິດໄລຄ່ ່າອອກມາເປັນຂດີ , ຂີດລະ 0,2 v ຕະຫຼອດໜາ້ ປດັ . ຕົວຢູ່າງ1 : ມິດເຕີຕັ້ີງເຣນ 10 (Rx10v) ວັດແທກໄຟຟ້າກົງ ໃນວົງຈອນປາກົດວ່າ ຊີ້ເລີຍເລກ 8 ໄປຂີດ 4. ຢາກຮູ້ວ່າໂວນທີ່ິແທ້ຈິງ ສາມາດຊອກໄດ້ຈາກ 8+(4 x 0,2)= 8,8 ໂວນ. ເຣນ 50 ໂວນ, ສາມາດວັດແທກໄຟຟ້າກົງສູງສຸດ 50 ໂວນ. ການອ່ານຄ່າສະເກນໃນຊຸດ DCVທີ່ິຕົວເລກ 50 ໃຫ້ອ່ານອອກມາກົງ, ອ່ານຄ່າໄດ້ ເທົ່າໃດ ຄ່າໂວນຕົວຈິງກເທົ່ານັີ້ນ. ໃນສະເກນດຽວສະ ເກນນີ້ ແບ່ງອອກເປັນໄລຍະໃຫຍ່ໆ ຢູ່ໃນໄລຍະ 10 v, ໃນແຕ່ລະໄລຍະມີ 10 ຂີດນ້ອຍ. ດ່ົັງນັີ້ນ ຄາ່ ໂວນແຕ່ລະຂີດເທົ່າ ກັບ 1 ໂວນ. ຕົວຢູ່າງ2: ຕັ້ີງມິດເຕີ DCV ເປັນເຣນ 50 ວັດແທກໄຟຟ້າຂອງວົງຈອນຂະຫຍາຍສຽງ ປາກົດວ່າເຂັມ ມິດເຕີກາຍຕົວເລກ 40 ໄປ 2 ຂີດ ດັ່ົງນນ້ັີ , ດົງັ່ ນນ້ັີ ຄ່າໂວນຂອງວົງຈອນຂະຫຍາຍສຽງຊຸດນ້ີແມ່ນ 40+(2 x 1)=42 ໂວນ. 2.2. ຂນີັ້ ຕອນ ແລະ ວິທີການອ່ານຄ່າແຮງດນັ ກະແສໄຟຟ້າສະຫັບຼ ຫຼ ACV ກ. ຂ້ນີັ ຕອນ ຕງ້ັີ ຍ່ານການວດັ ການໃຊ້ງານ ACV ໃຫຖ້ ກຕ້ອງກບັ ແຮງດນັ ໄຟຟາ້ ທິ່ຈີ ່າຍໃຫ້ກັບ ອຸປະກອນໂດຍ ໃຊ້ວິທີການຈັດຢູ່ສອງສົ້ີນຂອງອຸປະກອນບໍ່ຕ້ອງ ຖອດອຸປະກອນໃດໆອອກຈາກວົງຈອນ ແລະ ບ່ໍຕອ້ ງຄໍາ ນງເຖີງຂວີ້ົ ບວກ ແລະ ລບົ ແຕ່ຢູາ່ ງໃດ. ໃນກລະນີທີ່ິບ່ໍຮູ້ຄ່າແຮງດັນໄຟຟ້າທີ່ິຕ້ອງການວັດແທກ ໃຫ້ຕັ້ີງເລກສູງໄວ້ກ່ອນແລ້ວຈ່ິງຄ່ອຍຫຼຸດ ຕໍ່າລົງຕາມລໍາດັບ ເພິ່ອປ້ອງກັນການເປ້ເພເສຍ ຫາຍ.

ຂ. ວທິ ີອາ່ ນຄາ່ ວັດແທກ (ACV) ເມ່ອິ ສັງເກດຈາກສະເກນໜ້າປັດຂອງມິວຕິມິດເຕີ, ເປັນມິວຕິມິດເຕີລຸ້ນ yx – 360 ເຫັນ ວ່າ ເຣນດັົ່ງກ່າວມີທັງໝົດ 4 ເລກຄ:10, `50, 250 ແລະ 1000 v ອ່ານຄ່າອອກມາເປັນໂວນ (ACV) ໃນກລະນີທີຕ້ອງການວັດກະ ແສໄຟຟ້າສະຫຼັບຈ່ິງຍດຫຼັກເກນວ່າ: ໃຫ້ບິດເຣນສະວິກ ມາໃສ່ A.C.V ສະເກນສີແດງເທິງໜ້າປັດ ການ ອ່ານຄ່າ A.C.V ແມ່ນໃຊ້ຫຼັກການດຽວກັບ D.C.V ເຊັນ່ົ : ເຣນ 10 v ເປັນເຣນທີ່ິສາມາດອ່ານຄ່າໄຟຟ້າຕັ້ີງແຕ່ແຮງດັນໄຟຕໍ່າໄປຈົນເຖິງແຮງດັນ ໄຟຟ້າບໍ່ເກີນ 10 v ໂວນ. ການອ່ານສະເກນຈາກໜ້າປັດທຽບກັບສະເກນ 10 ໂດຍແນະເກນ ໜາ້ ປດັ ເຂົາີ້ ກັບສະເກນສີແດງແທນທີ່ິຈະແນ່ໃສ່ສະເກນສີດໍາ, ສະເກນດັ່ົງກ່າວໄດ້ແບ່ງອອກເປັນ ໄລຍະເທາ່ົ ກັນ. ໄລຍະ 2 v ຕ່ໍ 10 ຂດີ ເຊງິ່ ໄລອ່ ອກເປນັ ຂດີ ລະ 0,2 v. ຕົວຢູ່າງ 1: ເອົາມິດເຕີຕັີ້ງຍ່ານ A.C ວັດແທກໄຟຟ້າໃນໝໍ້ແບ່ງ ປາກົດວ່າວັດແທກໄຟດ້ວຍເຣນ 10 ໂວນ. ເຂັມມີດເຕີເລີຍ ກາຍເປັນ 2 ຂີດ. ອ່ານຄາ່ ໄດ້ເທາົ່ ກັບ 6 v ບວກກບັ ອີກ 2 ຂດີ , ຂີດລະ 0,2 v ລວມແລ້ວເທາົ່ 6+ (2 x 0,2)= 6,4 v. ຕົວຢູ່າງ 2: ວດັ ແທກໄຟຟາ້ ຈາກແຫຼ່ງກໍາເນີດໄຟຟ້າສະຫຼັບດ້ວຍເຣນ 10 v ເຂັມມິດເຕີກາຍເລກ 8 ໄປ 5 ຂີດຈ່ິງອ່ານໄຟອອກ ມາໄດ້ 8+(5 x 0,2) = 9 v. 2.3. ການວັດແທກ ແລະ ອ່ານຄ່າກະແສໄຟຟາ້ DCA ກ. ການວັດແທກ ໃນກລະນີຕ້ອງການວັດແທກກະແສໄຟຟ້າຄ່າບໍ່ເກີນ 100 ������������ ຈ່ິງນໍາເອົາສາຍມິດເຕີບວກຕ່ໍກັບທິດທາງກະແສທາງດ້ານລົບໝາຍ ຄວາມວ່າ ຕ້ອງຕ່ໍໃສຂ່ ວົີ້ ລບົ ຂອງບໍ່ກະຈາຍໄປ D.C

ຂ. ວທິ ີອ່ານຄາ່ ຂອງກະແສໄຟຟາ້ (D.C.A) ມິວຕິມິດເຕີລຸ້ນ yx – 360 TR ມີຄວາມສາມມາດວັດແທກສູງສຸດ 250 ������������ ຫຼ 0,25 ������ ນັີ້ນເອງ. ມິວຕິມິດເຕີດັ່ົງກ່າວ ມີຍ່ານວັດແທກສໍາລັບ D.C.A ຢູ່ 4 ເຣນດ້ວຍກັນຄ: 100 ������������, 2,5 ������������, 25 ������������ ແລະ 0,25 ������ ໃນການອ່ານຄ່າສະເກນຂອງມິດເຕີ ໃນຍ່ານ ວດັ ແທກທັງ 4 ໃຫແ້ ນ່ກັບສະເກນສີ ດໍາ ແລະ ສາມາດອ່ານໄດ້ດ່ົັງນີ້. ເຣນ 100 ������������ ສາມາດວັດແທກສູງສຸດໄດ້ 100 ������������. ໃນການວັດແທກເຣນນີ້ໃຫ້ໃຊ້ ສະເກນໜາ້ ປັດຊຸດທີ່ິຂຽນ (D.C.V.A) ເລກ 50 ເຊິ່ງໃນແຕ່ລະໄລຍະແບ່ງອອກເປັນຄ່າ 10, 20, 30, 40 ແລະ 100 ������������. ໃນແຕ່ໄລຍະໄດ້ແບ່ງອອກເປັນ 10 ຂີດ, ຈິ່ງສາມາດອ່ານຄ່າໄດ້ ຂີດລະ 1 ������������ ໃນຕະຫອຼ ກໜ້າປັດ. ຕົວຢູ່າງ: ວັດແທກກະແສໄຟຟາ້ ໃນວງົ ຈອນເອເລກັ ໂທຼນິກໃນຫົວໜ່ວຍຄວບຄມຸ ໄຟແລ່ນ. ປະກົດວ່າໃນຫົວໜ່ວຍຄວບຄຸມນີ້ ໝໍ້ໄອຊີ ເຮັດໜ້າທີິ່ເປັນຫົວໜ່ວຍໂປຼແກຣມວັດແທກກະແສໃນເຣນ 100 ������������ ແລ້ວເຂັມກາຍເລກສະເກນ 20 ຢູ່ 5 ຂີດ, ຖາມວ່າ: ຈະອ່ານຄ່າ ກະແສອອກມາເທ່ົາໃດ? ວທິ ຄີ ດິ ໄລ:່ ຄ່າກະແສທີ່ິອ່ານອອກມາໄດ້ລະຂີດ 2 ������������ ດັ່ົງນັີ້ນ ເຂັມມິດເຕີຊີ້ກາຍເລກ 20 ໄປຢູ່ 5 ຂີດ ຈິ່ງອ່ານໄດ້ 50 ������������ເຣນ 2,5 ������������ ສາມາດວດັ ແທກສູງສຸດໄດ້ 2,5 ������������ ເມ່ອິ ວັດແທກຍາ່ ນວັດແທກດັົ່ງກ່າວໃຫ້ອ່ານ ຄ່າສະເກນໜ້າໃນແຖວ ຕົວເລກ 250 ອ່ານຄ່າອອກມາເ ໝອນກັບອ່ານຄ່າສະເກນທໍາມະດາ ແລ້ວເອົາ 100 ມາຫານໃຫ້ຕົວເລກທີິ່ອອກມາຈະໄດ້ຄ່າຈິງ ຫຼ ອ່ານຄ່າອອກມາຂີດລະ 0,05 ������������ ຕະຫອຼ ກໜ້າປັດ.

2.4. ວິທວີ ດັ ແທກ ແລະ ອາ່ ນຄາ່ ຄວາມຕາ້ ນ ກ. ວທິ ີວດັ ແທກ ການວັດແທກຄາ່ ຄວາມຕາ້ ນ ຫຼ ການວັດແທກໂອມ ເປັນການວັດແທກອຸປະກອນໃນເມິ່ອບ່ໍມີ ແຮງດັນໄຟຟ້າກະຈາຍໃຫ້ອຸປະກອນ ຫຼ ບໍ່ ມີແຮງດນັ ຕົກຄາ້ ງຢູ່ໃນວົງຈອນ ຕ້ອງອາໄສແບັດເຕລີ ໃີ ນຕວົ ມາ ໃຊ້ປະກອບການວັດແທກ. ດັ່ົງນັີ້ນ ການທີິ່ຈະວັດແທກໂອມທຸກໆຄັີ້ງກ່ອນອິ່ນ ຕ້ອງນໍາເອົາສາຍມິດເຕີບວກ - ລົບ ມາແປະໃສ່ກັນແລ້ວປັບປຸູ່ມຢູ່ໜ້າປັດຂອໂອມຕົນກ່ວາເຂັມໜ້າປັດຢູ່ສູນໂອມ. ທຸກໆຄັີ້ງເວລາປູ່ຽນ ສະ ເກນເຊ່ນັົ : x1, x1k ແລະ x10k. ໂດຍໃຊ້ວທິ ອີ ່ານຄ່າສະເກນໜ້າປັດໄດດ້ ັງ່ົ ລຸ່ມນີ້: ຂ. ການອ່ານຄາ່ ຄວາມຕາ້ ນ. ສະເກນ x1 ສາມາດວັດແທກຄ່າຄວາມຕ້ານໄດ້ແຕ່ 0Ω − 2������Ω ປົກກະຕິແລ້ວໂດຍຫຼັກການມິວ ຕິມິດເຕີເວົ້ີາວ່າ: ການອ່ານຄ່າຄວາມ ຕາ້ ນທ່ໄີິ ດຄ້ ່າຖກຕອ້ ງໆອາ່ ນຈາກເຂັມມິດເຕີທີິ່ຊີ້ຢູ່ເຄິ່ງກາງໜ້າປັດ, ແຕ່ກລະນີດັົ່ງກ່າວເຣນຄ່າຄວາມຕ້ານຢູ່ລະຫ່ວາງ 0Ω − 100Ω ຢູ່າງໃດກ ຕາມເພອ່ິ ພິຈາລະນາສະເກນ ແລ້ວເຫັນວ່າຄ່າເປັນຊັດສວ່ ນດ່ັົງມາດຕາອ່ິນ ຈງິ່ ແບ່ງລາຍລະອຽດໃນແຕ່ລະໄລຍະດ່ງົັ ຕໍ່ໄປນ:ີ້ ຈາກເລກ 0 – 2 ມີ 10 ຂີດ ອາ່ ນຂີດລະ 0,2Ω ຈາກເລກ 2 – 10 ມີ 16 ຂດີ ອາ່ ນຂີດລະ 0,5Ω ຈາກເລກ 10 – 20 ມີ 10 ຂີດ ອາ່ ນຂີດລະ 1Ω ຈາກເລກ 20 – 50 ມີ 15 ຂດີ ອ່ານຂດີ ລະ 2Ω ຈາກເລກ 50 – 100 ມີ 10 ຂດີ ອາ່ ນຂດີ ລະ 5Ω ຈາກເລກ 100 – 200 ມີ 5 ຂີດ ອ່ານຂດີ ລະ 20Ω

ຫາກຄວາມຕ້ານທີ່ິວດັ ແທກມຄີ ່າເກີນກວ່ ານີ້ໃຫ້ປ່ຽູ ນເປັນສະເກນທີ່ິສູງຂ້ີນ. ສະເກນ x10 ສາມາດວັດແທກຄ່າຄວາມຕ້ານໄດ້ຕັ້ີງແຕ່ 0Ω − 20������Ω ນິຍົມໃຊ້ວັດແທກຄວາມ ຕ້ານທີິ່ມີຄ່າລະຫ່ວາງ 10������Ω ຈົນເຖິງ 1������Ω. ການອ່ານຄ່າໃນເຣນນີ້ຄກັນກັບການອ່ານຄ່າໃນເຣນ x1 ພຽງແຕ່ເມິ່ອອ່ານຄ່າອອກມາແລ້ວໃຫ້ຄູນກັບ 10 ແລະ ຈະແບ່ງລາຍລະອຽດ ອອກເປນັ ດງັົ່ ນີ້: ຈາກເລກ 0 – 2 ມຄີ າ່ ຕງ້ີັ ແຕ່ 0Ω − 20Ω ມີ 10 ຂີດ, ອາ່ ນຂດີ ລະ 2Ω ຈາກເລກ 2 – 10 ມີຄາ່ ຕີ້ງັ ແຕ່ 20Ω − 100Ω ມີ 16 ຂດີ , ອາ່ ນຂີດລະ 5Ω ຈາກເລກ 10 – 20 ມີຄາ່ ຕ້ີັງແຕ່ 100Ω − 200Ω ມີ 10 ຂດີ , ອ່ານຂີດລະ 10Ω ຈາກເລກ 20 – 50 ມຄີ ່າຕີງັ້ ແຕ່ 200Ω − 500Ω ມີ 10 ຂີດ, ອາ່ ນຂດີ ລະ 20Ω ຈາກເລກ 50 – 100 ມີຄ່າຕີ້ງັ ແຕ່ 500Ω − 1000Ω ມີ 10 ຂດີ , ອ່ານຂດີ ລະ 50Ω ຈາກເລກ 100 – 200 ມີຄ່າຕງ້ັີ ແຕ່ 1000Ω − 2000Ω ມີ 5 ຂີດ, ອາ່ ນຂດີ ລະ 200Ω ເຣນ x1 k ມີຄວາມສາມາດວດັ ແທກຄວາມຕ້ານ ຕັີ້ງແຕ່ຄ່ານ້ອຍຈົນເຖິງ 2������Ω ນິຍົມ ໃຊ້ກັບການວັດແທກຄວາມຕ້ານລະຫ່ວາງ 1 k – 100 k. ການອ່ານຄ່າຕົວເລກໃຫ້ອ່ານຄ້າຍຄ x1 ພຽງອ່ານຄ່າທີ່ິໄດ້ຈະຕ່ິມຫົວໜ່ວຍມາຈາກໂອມເປັນກິໂລໂອມ ລາຍລະອຽດສ່ວນນ້ີ ຫາກຈະແຍກລາຍລະອຽດອອກມາສາມາດອ່ານຄ່າແຕລ່ ະໄລຍະດງົັ່ ນ້ີ:

ຕວົ ເລກແຕ່ 0 − 2������Ω ມີ 10 ຂດີ ອ່ານຂີດລະ 200Ω ຫຼ 0,2kΩ ຕົວເລກແຕ່ 2 − 10������Ω ມີ 16 ຂີດ ອ່ານຂີດລະ 500Ω ຫຼ 0,5kΩ ຕວົ ເລກແຕ່ 10 − 20������Ω ມີ 10 ຂີດ ອາ່ ນຂີດລະ 1kΩ ຕວົ ເລກແຕ່ 20 − 50Ω ມີ 15 ຂີດ ອາ່ ນຂີດລະ 2kΩ ຕົວເລກແຕ່ 50 − 100Ω ມີ 10 ຂີດ ອ່ານຂີດລະ 5kΩ ຕົວເລກແຕ່ 100 − 200Ω ມີ 5 ຂດີ ອາ່ ນຂດີ ລະ 20kΩ  ຂຄໍ້ ວນເອົາໃຈໃສ່: ໃນການວັດແທກໂອມຕອ້ ງບໍ່ມກີ ານຈາ່ ຍໄຟຟ້າເຂາ້ີົ ໃນວົງຈອນນີ້ັນ ເພາະຈະເຮດັ ໃຫມ້ ິດເຕີເປ້ເພ ເສຍຫາຍ. ສະເກນ x 1 ເໝາະສົມວດັ ແທກຄ່າຕີງ້ັ ແຕ່ 0 − 100Ω ສະເກນ x 10 ເໝາະສົມວດັ ແທກຄ່າຕງີັ້ ແຕ່ 10 − 1000Ω ສະເກນ x 1 k ເໝາະສົມວດັ ແທກຄ່າຕງັ້ີ ແຕ່ 1 ������ − 100������Ω ສະເກນ x 10 k ເໝາະສມົ ວັດແທກຄ່າຕັີ້ງແຕ່ 10������Ω ຂນ້ີ ໄປ. ເມ່ອິ ປບັ ເຣນທກຸ ຄງີ້ັ ຕ້ອງປບັ 0Ω ໃນທຸກຄີ້ງັ .

ຕວົ ຢູ່າງ1. ການອ່ານຄ່າຄວາມຕາ້ ນທານ ເມອິ່ ຕໍາແໜງ່ ເຂມັ ມິດເຕີຊເ້ີ ລກ 13 ເຊ່ງິ ເຮົາຈະສາມາດອ່ານຄາ່ ຄວາມຕ້ານທານໄດ້ຕາມຕາຕາລາງລຸ່ມນີ້: ສະເກນທ່ອິີ າ່ ນໄດ້ ຈດຸ ທິ່ຕີ ີງ້ັ ວັດ ຄ່າທີ່ສິ າມາດອ່ານໄດ້ X 1 13Ω 0−∞ X 10 130Ω X1k 13KΩ X 10 k 130KΩ ຕວົ ຢາູ່ ງ2. ການອາ່ ນຄາ່ ຄວາມຕ້ານທານ ເມິອ່ ຕາໍ ແໜງ່ ເຂມັ ມດິ ເຕຊີ ີ້ເລກ 75 ເຊງິ່ ເຮາົ ຈະສາມາດອາ່ ນຄ່າຄວາມຕ້ານທານໄດ້ຕາມຕາຕາລາງລຸ່ມນີ້: ສະເກນທອ່ິີ າ່ ນໄດ້ ຈດຸ ທຕີິ່ ງ້ີັ ວັດ ຄ່າທ່ິສີ າມາດອ່ານໄດ້ 0−∞ X1 75Ω X 10 750Ω X1k 75KΩ X 10 k 750KΩ 1. ອາ່ ນຄາ່ ຄວາມຕາ້ ນ 4 ແຖບສີ ນອກຈາກການອ່ານຄ່າຄວາມຕ້ານຈາກເຄ່ິອງວັດແທກມິວຕິມິດເຕີ ແລ້ວຍັງສາມາດອ່ານຄ່າຄວາມຕ້ານຈາກຄ່າຂອງແຖບສີທີິ່ບອກ ລະຫັດຄ່າຄວາມຕ້ານໄວ້. ໃນປັດຈຸບັນມີ 4 ແຖບສີ 3 ແຖບສີທໍາອິດຈະມີ ສີຕິດຕ່ໍກັນ, ສ່ວນແຖບທີ 4 ຈະຢູ່ຫ່າງອອກໄປເພິ່ອເຮົາສາມາດ ແຍກອອກໄດ້ວາ່ ແຖບສີ ທໍາອດິ ແລະ ແຖບສີສດຸ ທ້າຍຄສີທິີ່ນັບຈາກທາງໃດໄປ. 1. ສີແຖບທໍາອິດເປັນຄ່າຕົວເລກເຊິ່ງມີລະຫັດຕ່າງກັນເຊັົ່ນ: ສີດໍາ = 0, ສີນໍ້າຕານ = 1, ແດງ = 2, ສົ້ີມ = 4, ຂຽວ = 5, ສີຟ້າ = 6, ສີມວງ = 7, ສີເທົາ = 8 ແລະ ສຂີ າວ = 9.

2. ແຖບສີທີສອງ ມີຄ່າຕົວເລກໃຊ້ລະຫັດສີດຽວກັບແຖບສີທໍາອິດຄ: ສີດໍາ = 0, ສີນໍ້າຕານ = 1, ແດງ = 2, ສົີ້ມ = 4, ຂຽວ = 5, ສີຟ້າ = 6, ສີມວງ = 7, ສເີ ທາົ = 8 ແລະ ສຂີ າວ = 9. 3. ແຖບສທີ ີສາມ ເປັນຄາ່ ຕວົ ຄນູ ຫຼ ຕວົ ຕິ່ມ 0 ໂດຍຄ່າຄນູ ທິ່ຈີ າກພ້ີນຖານຂອງເລກ 10 ຍົກ ກາໍ ລງັ ຕາມລະຫດັ ສີນັີ້ນໆ. ຕົວຢູ່າງ 1: ແຖບສີທີສາມເປັນສີດໍາ ຄ່າຕົວຄູນຂອງສີນີ້ມີຄ່າ 100 = 1, ເປັນສີນໍ້າຕານ ມີ ຄ່າ 101 = 10 ເປັນສີແດງ ມີຄ່າ 102 = 100, ເປັນສີສົ້ີມ 103 = 100, ເປັນສີເຫຼອງ ມີຄ່າ 104 = 10.000, ເປັນສີຂຽວ ມີຄ່າ 105 = 100.000 , ເປັນສີຟ້າ 106 = 1.000.000 ນີ້ເປັນຕົີ້ນເມ່ິອຮູ້ຄ່າ ດັ່ົງກ່າວ ແລ້ວເອົໄປຄູນເຂົ້ີາຕົວເລກທີ່ິໄດ້ຈາກແຖບທີ 1 ແລະ ແຖບທີ 2 ແລ້ວ ອ່ານອອກມາ ເປັນຫວົ ໜ່ວຍ ໂອມ. ຄາ່ ແຖບສີທີ 1 ເປນັ ຄ່າຕວົ ເລກທໍາອິດໂດຍມລີ ະຫດັ ຄກັນ 4 ແຖບສີ. ຄາ່ ແຖບສທີ ີ 2 ເປັນຄາ່ ຕວົ ເລກທີ 2 ຄາ່ ແຖບສທີ ີ 3 ເປນັ ຄາ່ ຕວົ ເລກທີ 3 ຄ່າແຖບສີທີ 4 ເປັນຄ່າຕວົ ຄູນ ຫຼ ຕວົ ຕ່ມິ 0 ທຽບໄດກ້ ັບແຖບສີທີ 3 ຂອງລະຫັດສີ 4 ແຖບສີ. ຄ່າແຖບສີທີ 5 ເປັນຄ່າເປີເຊັນຕາມຄວາມຜິດບ່ຽງເຊິ່ງມີ 2 ສີຄ: ສີນໍ້າຕານກັບສີແດງ. ສີນໍ້າຕານ ມີຄ່າ ເປີເຊນັ ຜດິ ບຽ່ ງເທົ່າກບັ 1% ຫຼ (ດວ້ ຍຕວົ ອັກສອນ F) ຫຼ ສແີ ດງເປີເຊັນຜິດບ່ຽງ 2% ຫຼ ແທນດ້ວຍຕົວ ອັກສອນ G ຕວົ ຢູາ່ ງ: 2. ຄາ່ ລະຫັດຂອງຄວາມຕ້ານ 5 ແຖບສລີ ຽງຕາມລໍາດັບຄ: ສແີ ດງ, ສມີ ວ່ ງ, ສີດໍາ, ສີດໍາ ແລະ ສີນໍ້າຕານ ອ່ານຄ່າໄດ້ລຽງລໍາ ດັບດັງ່ົ ນ້ີ: 2, 7,0 ແລະ 0 ຕາມລາໍ ດບັ ຕວົ ແຖບສີທີ 5 ເປນັ 1% ອ່ານຄາ່ ລວມ ກັນແລ້ວເທ່ົາກັບ 2700 ໂອມ ຫຼ 2,7 ກິໂລໂອມ 1%. 2. ການອາ່ ນຄາ່ ຄວາມຕ້ານ 6 ແຖບສີ ຄວາມຕ້ານ 6 ແຖບສີກັບຄວາມຕ້ານ 5 ແຖບສີອ່ານຄ່າອອກມາເຊັົ່ນດຽວກັນ ພຽງແຕ່ຄວາມຕ້ານ 6 ແຖບສີຈະພົບເຫັນຢູ່ໃນວົງ ຈອນທີິຕ່ ້ອງການຄວາມແນ່ນອນສູງ. ເຊງິ່ ຄວາມຕ້ານດ່ັງົ ກາ່ ວໄດ້ຄໍານງເຖິງສໍາປະສິດທາງອຸນຫະພູມກຄອຸນຫະພູມສູງຂ້ີນ ຄ່າຄວາມຕ້ານຍັງ ຄົງທີ່ິຢູ່ ແລະ ປູ່ຽນແປງດ້ວຍຄວາມຕ້ານໜ້ອຍກ່ວາຄວາມຕ້ານທໍາມະດາ, ຄ່າຄວາມຕ້ານແຖບສີທີິ່ເພີິ່ມເຂົີ້າມາໝາຍເຖິງຄ່າສໍາປະສິດ ອນຸ ຫະພູມ ຫຼ ຄາ່ PP m/c ນ້ັນີ ເອງ.

ການອ່ານຄ່າທີ 1, 2 ແລະ ທີ 3 ຄຄ່າຕົວເລກທີ່ິຮຽງກັນຕາມລໍາດັບ ຄຄວາມຕ້ານ 5 ແຖບສີ, ສ່ວນທີ 4 ຄຕົວຄູນ ຫຼ ຕົວເພີ່ິມ 0. ສີ ແຖບທີ 5 ຄຄ່າແຖບສີຄວາມຜດິ ບ່ຽງ ເຊິ່ງແຖບສນີ ມີ້ ີຄວາມຜດິ ບ່ຽງນ້ອຍກວ່ າ 1% ແລະ ສະແດງ ດົັ່ງລມຸ່ ນ້ີ: ສດີ າໍ ອກັ ສອນຫອ້ ຍທ້າຍ ������ = 20% ສີນໍາ້ ເງນີ ອກັ ສອນຫ້ອຍທ້າຍ ������ = 10% ສີທອງ ອກັ ສອນຫອ້ ຍທ້າຍ ������ = 5% ສີແດງ ອັກສອນຫ້ອຍທ້າຍ ������ = 2% ສີນໍ້າຕານ ອັກສອນຫ້ອຍທ້າຍ ������ = 1% ສຂີ ຽວ ອກັ ສອນຫອ້ ຍທ້າຍ ������ = 0,5% ຕາຕາລາງກາໍ ເນີດຄາ່ ຄວາມຕາ້ ນຕາມແຖບສີ ສຟີ າ້ ອັກສອນຫ້ອຍທ້າຍ ������ = 0,25% ສມີ ວ່ ງ ອກັ ສອນຫ້ອຍທ້າຍ ������ = 0,1% ແຖບສີ ແຖບທີ 1 ແຖບທີ 2 ແຖບທີ 3 ແຖບທີ 4 ດໍາ 0 0 × ������������������ =× ������ ສເີ ທົາ ອັກສອນຫອ້ ຍທ້າຍ ������ = 0,05% 1 1 ±������% ຕັບໝູ 2 2 × ������������������ ±������% ແດງ 3 3 × ������������������ ສມົີ້ 4 4 × ������������������ ເຫຼອງ 5 5 × ������������������ ຂຽວ 6 6 × ������������������ ຟາ້ 7 7 × ������������������ ອດິ 8 8 ເທາົ 9 9 ຂາວ ເຫຼອງອອ່ ນ × ������������−������ ±������% ທອງ × ������������−������ ±������������% ເງີນ ±������������% ບມ່ໍ ສີ ີ





3. ການວດັ ແທກເຄິອ່ ງທ້ອນດ້ວຍໂອມມດິ ເຕີ ເພ່ິອກວດສອບຄຸນລັກສະນະຂອງເຄ່ິອງທ້ອນວ່າມີໜ້າທີ່ິເກັບໄຟຟ້າບັນຈຸໄດ້ ຫຼ ບ່ໍ ລວມໄປເຖິງຄ່າວັດ ແທກດັົ່ງກ່າວມີກະແສຮົ່ວໄຫຼ ຫຼ ບ່ໍ . ສາມາດໃຊ້ມິວຕິມິດເຕີວັດແທກໄດ້ບໍ່ ໝາຍຄວາມວ່າມິວຕິມິດເຕີສາມາດ ທ້ອນໄຟຟ້າໄດ້ຢູ່າງແທ້ຈິງ ຄ່າທີິ່ສາມາດໃຊ້ມິວຕິມິດເຕີກວດສອບໄດ້ຜົນ ຕ້ອງມີຄ່າບນ່ໍ ອ້ ຍກວ່າ 1000 ������������. 3.1. ການວດັ ແທກເຄອິ່ ງທ້ອນໄຟຟ້າແບບບໍ່ມຂີ ້ີົວ ຫຼ ເຄ່ິອງທ້ອນໄຟຟ້າ AC ເມອ່ິ ເຮາົ ວັດແທກຄວາມຕ້ານໃນຮູບແບບການວັດແທກວົງຈອນແລ້ວ ໃຊ້ໂອມມິດເຕີວັດແທກຄຸນລັກ ສະນະນີ້ອອກມາເນິ່ອງຈາກພາຍໃນໂອມ ມິດເຕນີ ີ້ນັ ມກີ ານຕໍ່ແບດເຕລີ ີເອົາໄວ້ພາຍໃນ, ເຮດັ ການກວດສອບ ການເກັບບັນຈຂຸ ອງເຄ່ິອງທອ້ ນໄຟຟາ້ ໄດ້. ຖ້າວ່າເອາົ ມວິ ຕິມດິ ເຕີໄປວດັ ແທກເຄ່ອິ ງທ້ອນທີ່ິມີຄ່າໜ້ອຍຕອ້ ງຕງີ້ັ ຄາ່ ເຣນໃຫ້ສງູ . ຖາ້ ເອາົ ມວິ ຕິມດິ ເຕີໄປວັດແທກເຄ່ິອງທ້ອນທີິ່ມຄີ ່າສງູ ຕອ້ ງຕງີ້ັ ຄ່າເຣນຕ່ໍາໆ. ເຄິອ່ ງທ້ອນທິີ່ຈະວດັ ແທກມຄີ ່າຢູ່ລະຫວ່າງ 1000 PF − 1������������ ໃຫຕ້ ງັີ້ ເຣນ × 10������ ເຄ່ິອງທຈີ່ິ ະວັດແທກມີຄາ່ ຢູ່ລະຫວ່າງ 1 − 1000 ������������ ໃຫຕ້ ້ີັງເຣນ × 1������ ຫຼ × 100 ເຄ່ິອງທອ້ ນຕອ້ ງການວັດແທກມຄີ ່າຕັງ້ີ ແຕ່ 1000������������ ຂີ້ນໄປໃຫ້ຕງັ້ີ ເຣນ × 10 ການຕ້ງັີ ເຣນບໍ່ສາໍ ພັນກບັ ຄ່າທິຕ່ີ ອ້ ງວັດແທກ ມີຜົນເຮັດໃຫ້ການວິເຄາະຄຸນລັກສະນະຂອງເຄິ່ອງ ທ້ອນຜິດ ບ່ຽງໄດ້ ເຄິ່ອງທ້ອນຊະນິດ AC ສ່ວນຫຼາຍ ຈະມຄີ າ່ ຕັ້ີງແຕ່ 1������������ ລົງມາອາດຈະມີຄາ່ ຫຼາຍກ່ວານີ້ໄດ້. ຖາ້ ຫາກວ່າເຄິ່ອງທອ້ ນບໍ່ມີຂວົ້ີ ການກວດໃຫເ້ ຮັດຕາມຂີັ້ນຕອນດງົັ່ ນີ້: 1. ຕ້ີັງໂອມໃຫຖ້ ກຕອ້ ງຕາມຄ່າທີກໍານົດແລວ້ ເອົາໄປວັດແທກເຄ່ອິ ງທ້ອນສັງເກດການຂ້ີນຂອງເຂັມມດິ ເຕີ 2. ຫາກເຂັມມິດເຕຂີ ້ນີ ແລວ້ ຕົກລົງມາສະແດງວາ່ ເຄອິ່ ງທອ້ ນຍງັ ດີ. ຖ້າເຂັມຂີ້ນໜ້ອຍ ຫຼ ຄ່າເຂັມຂ້ີນຫຼາຍ ໃຫ້ທົດລອງປູ່ຽນສາຍວັດແທກ, ເຄ່ິອງທ້ອນ ທີດ່ິ ຕີ ອ້ ງເຮດັ ໃຫ້ເຂມັ ມິດເຕີຕົກມາຄກັນກັບຄັີງ້ ທາໍ ອິດ. 3. ຖາ້ ວ່າເຂັມມດິ ເຕີຄ້າງ ຫຼ ຂນ້ີ ບສໍ່ ດຸ ສະແດງວາ່ ເຄ່ອິ ງນັ້ີນຮວ່ົ . 4. ຖາ້ ວັດແທກແລວ້ ເຂັມມິດເຕຊີ ້ີເລກ 0 ໝາຍເຖງິ ເຄິ່ອງທ້ອນຊ໋ອດ ຫຼ ເຄິ່ອງລດັ ວງົ ຈອນ. 5. ຖາ້ ວດັ ແທກແລ້ວເຂມັ ມິດເຕີບໍ່ຂ້ີນເລີຍ ໝາຍເຖິງ ເຄ່ອິ ງທ້ອນຂາດ (ໃຊບ້ ໄໍ່ ດ້)

3.2. ການວດັ ແທກເຄອິ່ ງທອ້ ນແບບມຂີ ົ້ີວ ຫຼ ເຄ່ິອງທອ້ ນ DC ເຄ່ິອງທ້ອນແບບມີຂົີ້ວອາດມີຄ່າແຕ່ 0,1������������ ໄປຈົນເຖິງຄ່າ ������ ໃດໜິ່ງ. ເຄິ່ອງທ້ອນທີ່ິທົນຕ່ໍຄວາມດັນ ສູງຈະມີຂະໜາດໃຫຍ່ ແລະ ເຄ່ິອງ ທ້ອນທີິ່ທົນຕໍ່ຄວາມດັນຕໍ່າຈະມີຂະໜາດນ້ອຍ. ຖ້າມີການກະຈາຍກະແສໄຟ ຟ້າໃຫ້ເຄ່ິອງທ້ອນຢູ່າງຖກຕ້ອງຕາມຂົີ້ວບວກ, ຂົີ້ວລົບທີ່ິລະບຸໄວ້ວ່າຈະ ເຮດັ ໃຫ້ມີການ ເກັບໄຟຟ້າບັນຈຸໄດ້ຕາມ ເວລາຄງົ ທີ. ການວັດແທກເຄ່ິອງທ້ອນທີ່ິຕ້ອງເລອກເຣນວັດໃຫ້ຖກຕ້ອງ ເຊັົ່ນ: ຄ່າບໍ່ເກີນ 1������������ ໃຫ້ຕັີ້ງເຣນ × 10; ຄ່າບ່ໍເກີນ 1000������������ ໃຫ້ຕັ້ີງເຣນ × 1������ ຫຼ × 100; ຄ່າບ່ເໍ ກນີ 2000������������ ໃຫຕ້ ງ້ັີ ເຣນ × 10 ຄ່າຫຼາຍກວ່ າ 2000������������ ໃຫຕ້ ີ້ັງເຣນ × 1. ການວັດແທກເຄິ່ອງທ້ອນມີຂົີ້ວ ຫາກຈ່າຍໄຟຈາກມິດເຕີຖກຕ້ອງກົງກັບຂົີ້ວຂອງເຄ່ິອງທ້ອນຈະວັດ ແທກຄຸນລັກສະນະການເກັບບັນຈຸໄຟຟ້າ ໄດຄ້ າ້ ຍຄກບັ ເຄ່ິອງທ້ອນແບບບ່ໍມີຂົ້ີວເຊັ່ົນ: ເຂັມມິດເຕີຂ້ີນແລ້ວຕົກລົງ ມາຈົນສຸດ, ເນິ່ອງຈາກໂຄງສ້າງມິດເຕີຕາມແບບສະບັບຂອງຍີິ່ປຸູ່ນ ໂດຍທົ່ວ ໄປສາຍມດິ ເຕບີ ວກຈະກະຈາຍໄຟ ລົບອອກມາ, ສາຍມິດເຕີລົບຈະກະຈາຍໄຟບວກຈາກແບດເຕີລີພາຍໃນອອກມາ ຫາກເອົາສາຍສີແດງຈັບເຂົີ້າ ກັບ ຂົີ້ວລົບ ສາຍສີດໍາຈັບເຂົ້ີາກັບຂົ້ີວບວກ ເຂັມມິດເຕີຕ້ອງຂີ້ນແລ້ວຕົກລົງມາ ສະແດງວ່າເຄ່ິອງທ້ອນນັ້ີນຖກວັດ ແທກມາແລ້ວຄັີ້ງໜິ່ງ . ການທີິ່ຈະ ວັດແທກໃຫ້ໄດ້ຜນົ ຕອ້ ງຄາຍບນັ ຈຖຸ ີ້ມິ ສາກ່ອນ ຫາກປ່ຽູ ນສາຍອີກຄັ້ີງໜິ່ງ ເປັນການວັດແທກແບບຈ່າຍໄຟ ປູ່ຽນຂົີ້ວເຄິ່ອງທ້ອນກ່ອນຈະໃຫ້ຊ໋ອດຂາ ເຄິອ່ ງທອ້ ນເພອ່ິ ຄາຍບັນຈຸຖິ້ີມ. ເຄອິ່ ງ ທ້ອນທດີ່ິ ີຈະຕອ້ ງເຮັດໃຫ້ເຂັມມິດເຕີຂ້ີນແລວ້ ຕົກລງົ ມາຄ້າງ - ບຕ່ໍ ົກສດຸ . ນັີ້ນໝາຍຄວາມວ່າ ຫາກມີຄົນຂູດເຄ່ິອງໝາຍບວກ - ລົບ ຂອງເຄ່ິອງທ້ອນຖິີ້ມໄປ ແລະ ສາມາດບວກໄດ້ວ່າຂາໃດເປັນຂາບວກ ແລະ ຂາໃດ ເປັນຂາລົບ ເຮາົ ກສາມາດໃຊ້ມິດເຕວີ ັດແທກໄດ້ເຊົັ່ນກັນ. ໂດຍການວດັ ແທກຫາຂົວ້ີ ຂອງເຄອິ່ ງທອ້ ນກ່ອນຈະວັດແທກ, ໃຫ້ເຮັດການຄາຍບັນຈຸໄຟຟ້າຂອງເຄິ່ອງ ທ້ອນໄຟຟ້າເສຍກ່ອນຈິ່ງວັດແທກ, ຖ້າ ເຂັມມິດເຕີວັດແທກຂີ້ນແລ້ວຕົກລົງຮອດສູນໝາຍວ່າ ເຄິ່ອງວັດຈ່າຍກະ ແສໄຟຖກຂົ້ີວສາຍມິດເຕີສີດໍາໄປທາງໃດ ທາງນັ້ີນປັນຂົີ້ວບວກ; ສາຍມິດ ເຕສີ ແີ ດງຈບັ ຂ້ີວົ ທາງໃດ ທາງນ້ນີັ ເປັນ ຂວ້ົີ ລົບ; ຫາກວັດແທກແລ້ວປາກົດວ່າ ເຂັມມິດເຕີຂ້ີນແລ້ວຕົກລົງມາບ່ໍສຸດ ຫຼ ວັດແທກແລ້ວເຂັມມິດເຕີນັ້ີນ ຍັງ ຄາ້ ງບ່ເໍ ໜງັ ຕີງ ບໍ່ວ່າຈະວັດແທກໄປຖກຂົີ້ວ ຫຼ ປູ່ຽນຂົີ້ວຖວ່າເຄ່ິອງທ້ອນນັີ້ນຮົ່ວ, ເຊັ່ົນດຽວກັນກັບ ຖ້າຫາກວັດ ແທກ ແລ້ວເຂັມມິດເຕີນັີ້ນຄ້າງ ສດຸ ສະເກນ ຖວ່າເຄ່ອິ ງນີັ້ນຊ໋ອດແລວ້ .

4. ການທດົ ສອບລາໍ ໂພງ ກ. ການກວດສອບລໍາໂພງດວ້ ຍໂອມມດິ ເຕີ 1. ຕັງ້ີ ມດິ ເຕີໃຫເ້ ຣນວັດແທກຄວາມຕ້ານໂອມ × 1 ເອົາສາຍວັດແທກເຂ່ຍຂົ້ີວທັງສອງຂອງລໍາໂພງ ໂດຍຈຸດປະສົງເພິ່ອໃຫ້ກະແສຈາກແບັດເຕີ ລພີ າຍໃນມດິ ເຕເີ ຂົ້າີ ໄປໃນກ້ໍສາຍຂອງລໍາໂພງເຮັດ ໃຫ້ມີກໍາລັງໄຟຟ້າເກີດຂີ້ນ. 2. ຟັງສຽງທອີິ່ ອກຈາກລາໍ ໂພງດັງຕາມຈັງຫວະທິ່ເີ ຂຍ່ ດ້ວຍມດິ ເຕີ ຫຼ ບ່ໍ. ຖ້າຫາກມີສຽງດັງຕາມຈັງ ຫວະທີ່ິເຂ່ຍຖວ່າລໍາໂພງຍັງດີ, ແຕ່ຖ້າຫາກບໍ່ ມີສຽງດັງຕາມຈັງຫວະທິ່ເີ ຂ່ຍ ຖວາ່ ລໍາໂພງນັ້ີນຕາຍ ຫຼ ກ້ໍສາຍຂອງລໍາໂພງຂາດ. 3. ໃນກລະນຖີ ້າເຂ່ຍແລ້ວ ສຽງດັງອອກມາບ່ໍແຮງໃຫ້ໃຊ້ມຂູດຄ່ອຍໆ ແລ້ວວາງເປັນຈັງຫວະ ສັງ ເກດເບິ່ງວ່າລໍາໂພງມີສຽງດັງອອກມາ ຫຼ ບ່ໍ. ຈາກນີັນ້ ຈ່ິງໃຊ້ມິວຕິມດິ ເຕີວັກແທກໂອມຂອງລໍາ ໂພງ. ໃນກລະນີທ່ີິມິວຕິມິດເຕີນີັ້ນສາມາດວດັ ແທກຄວາມຕເໍ່ ນ່ິອງໄດ້ ຈະສະແດງຜົນດວ້ ຍສຽງ ຫຼ ແສງຂອງໄດໂອດເປງ່ັ ແສງ. ຂ. ການກວດສອບເຟສຂອງລໍາໂພງ ປັດຈບຸ ັນລໍາໂພງຖກອອກແບບໃຫ້ເປັນຕູ້ລະບົບລອງໂທນ (Long tone) ເພ່ິອສົ່ງສຽງເບສໃຫ້ ເກີດຂ້ີນດຽວຄວາມໜັກແໜ້ນ ແລະ ຄວບ ຄຸມພີ້ນທ່ີິໄດ້ຫຼາຍທສ່ີິ ຸດ ເໝາະສມົ ກັບການສະແດງຄອນເສີດ, ການປາໄສກາງແຈ້ງ ແລະ ອ່ິນໆ. ແຕ່ເພ່ິອຮູ້ວ່າລະບົບໃນຕູ້ລໍາໂພງໜິ່ງໃຊ້ໄດ້ດີ ຫຼ ບ່ໍ ເພີນິ່ ມີຂ້ນັີ ຕອນການ ກວດສອບດງັ່ົ ນີ້: 1. ປົກກະຕລິ ໍາໂພງຈະມີເຄ່ອິ ງໝາຍບອກຂ້ວີົ ບວກ ແລະ ຂ້ີົວລົບ, ແຕ່ລາໂພງໃດທີ່ິບໍ່ບອກຂົ້ີວໄວ້ ຖວ່າເປັນລາໂພງເຟສບວກ. ການກວດສອບຂົີ້ວ ລໍາໂພງໃຫ້ໃຊມ້ ດິ ເຕີຕ້ີງັ ໄວ້ແລວ້ ໄປເຂ່ຍຂົ້ີວລໍາໂພງ ຖາ້ ຫາກວ່າໄຟທິ່ີອອກຈາກມິດເຕີຖກ ຂວົີ້ ລໍາໂພງຈະເກີດຂີ້ນໃນນ້າປດັ ມິດເຕີ. 2. ລໍາໂພງ ທີ່ິບອກເຄິ່ອງໝາຍບວກ – ລົບ ໄວ້ໃຫ້ເອົາສາຍມິດເຕີບວກ (ຈ່າຍໄຟລົບອອກມາ) ຊ່ິງສາຍສີແດງຈັບກັບຂົ້ີວລົບຂອງລໍາໂພງ. ເອົາ ສາຍມດິ ເຕີລົບ (ຈາ່ ຍໄຟບວກອອກມາ) ເຊິ່ງໃຊສ້ າຍສີດໍາເຂ່ຍກັບຂົ້ີວລົບຂອງລໍາໂພງ ຫາກເຈ້ຍລໍາໂພງດັນອອກມາ ຖວ່າລໍາໂພງນັີ້ນເປັນເຟສ ບວກ ຫາກລໍາໂພງຫຸບຼ ເຂີ້ົາຖວ່າລາໍ ໂພງນີັ້ນເປັນເຟສລົບ.

ບົດທີ 4 ໝໍ້ແປງໄຟຟາ (Transformer) 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງໝແ້ໍ ປງໄຟຟ້າ ໝໍ້ແປງເປັນເຄອ່ິ ງໃຊ້ໄຟຟາ້ ຊະນິດໜ່ິງ, ທີສ່ິ າມາດປູ່ຽນແປງຄາ່ ແຮງດນັ ໄຟຟາ້ ກະແສສະຫຼບັ ໃຫ້ເພມີິ່ ຂນ້ີ ຫຼ ຫດຸຼ ລົງໂດຍຄວາມຖີິບ່ ່ປໍ ູ່ຽນແປງ, ດງັົ່ ນັ້ີນ ຂອບເຂດຂອງ ການໃຊ້ງານຈິງ່ ກວ້ າງຂວາງເຊິງ່ ໃຊ້ໃນລະບບົ ສົ່ງຈາ່ ຍກໍາລັງໄຟຟາ້ ຈາໍ ນວນບໍ່ຫາຼ ຍ, ມີລະດບັ ແຮງດນັ ໄຟຟ້າສງູ , ໝໍ້ແປງທິີ່ໃຊ້ໃນວົງຈອນອເີ ລັກໂທຼນິກ ຈນົ ນັບທັງໃຊໃ້ ນ ລະບບົ ຂົນສງົ່ ໄຟຟາ້ ຈໍານວນຫາຼ ຍເຊງິ່ ມີລະດບັ ແຮງດນັ ໄຟຟາ້ ແຮງສງູ ເຊນົ່ັ : ໃນລະບບົ ສງົ່ ຈາ່ ຍໄຟຟ້າ ຈາກລະບົບຜະລດິ ໄປຫາແຫຼ່ງຈາ່ ຍໄຟ. 2. ໂຄງສາ້ ງຂອງໝແໍ້ ປງ (Construction of transformer) ໝໍ້ແປງໄຟຟ້າແບບທໍາມະດາທີິ່ໃຊ້ທົ່ວໄປຈະມີຂົດລວດ 2 ຊດຸ ເຊັນ່ົ : ພັນຮອບແກນຫຼກັ ເຊິງ່ ຈາກ ແກນເຫຼກັ ແຜນ່ ບາງໆ ປະມານ 0,35 ມມ ຫຼາຍແຜ່ນ ຊ່ອງແຕ່ລະ ແຜນ່ ຈະເຄອບດວ້ ຍທາດທ່ິບີ ຊໍ່ ັກນາໍ ໄຟຟ້າ ທັງສອງເບີ້ອງແລ້ວແລ້ວນໍາມາອັດເຂົ້ີາກັນເອີ້ນວ່າ: ແກນເຫຼັກລາມິເນດ (Laminated Sheetsteel) ເພ່ິອຫຼຸດ ຜ່ອນການສູນ ເສຍເນ່ິອງຈາກກະແສໄຫວຼ ຽນ (Eddy Current), ສ່ວນປະກອບຂອງໝ້ແໍ ປງລວມມີ 3 ພາກສວ່ ນຄ: ແກນເຫກັຼ ໝແໍ້ ປງໄຟຟ້າ (Transformer Core) ຂົດກສ້ໍ າຍຮອບຕນີ້ົ (Primary Winding) ຂົດກ້ໍສາຍຮອບສາໍ ຮອງ (Secondary Winding)

ອດັ ຕາສວ່ ນລະຫວາ່ ງຈໍານວນຮອບຂອງກໍ້ສາຍຕີນົ້ ແລະ ກ້ໍສາຍສໍາຮອງຈະເປນັ ຕວົ ກາໍ ນົດວ່າແຮງດັນ ໄຟຟາ້ ເພີິມ່ ຂ້ນີ ຫຼ ຫດຸຼ ລົງຂອງກໍສ້ າຍສາໍ ຮອງ. ໝ້ແໍ ປງຊິງ່ ມແີ ຮງດັນໄຟຟາ້ ເບີອ້ ງກ້ສໍ າຍຕ້ນົີ ສງູ ກວ່າແຮງດັນກໍ້ສາຍສາໍ ຮອງ ເອີນ້ ວ່າ: ໝໍ້ແປງຜ່ອນ ແຮງດນັ (Step Down Transformer). ໝແໍ້ ປງຊງ່ິ ມແີ ຮງດັນໄຟຟາ້ ເບອີ້ ງກ້ໍສາຍຕີົ້ນຕາໍ່ ກວ່າແຮງດນັ ກສໍ້ າຍສາໍ ຮອງ ເອີນ້ ວາ່ : ໝ້ແໍ ປງເພ່ມີິ ແຮງດນັ (Step Up Transformer). ພະລງັ ງານຈະຖກຖ່າຍທອດຈາກກໍ້ສາຍຕົ້ີນ (Input) ໄປຫາກ້ໍສາຍສໍາຮອງ (Output), ການຖ່າຍ ທອດພະລັງງານໄຟຟ້າຈະຖ່າຍທອດສະເພາະໄຟຟ້າ ສະຫບັຼ ເທົ່ານັ້ນີ , ເພາະວາ່ ໄຟຟ້າສະຫຼັບຈະມີຄ່າ ຜົນລົບລະດັບໄຟຟ້າປູ່ຽນແປງຢູ່ຕະຫຼອດເວລາ ເຮັດໃຫ້ມີການປູ່ຽນແປງທົ່ງຄວາມໄຫຼແມ່ເຫຼັກ ເຊິ່ງຈະ ເຮັດໃຫເ້ ກີດມຜີ ົນລົບລະດັບໄຟຟາ້ ຢູກ່ ສ້ໍ າຍສາໍ ຮອງ ເອີ້ນວາ່ : ຜົນລົບລະດບັ ໄຟຟາ້ ສໍາຮອງ. ຜນົ ລົບລະດບັ ໄຟຟ້າຕົີ້ນ ແລະ ໄຟຟາ້ ສາໍ ຮອງມກີ ານພວົ ພັນກບັ ຈໍານວນຮອບຂອງກ້ໍສາຍຕນ້ີົ ແລະ ກສ້ໍ າຍສາໍ ຮອງຕາມແບບຕ້ັງີ ຂາ້ ງລມຸ່ ນ້ີ: ������1 = ������1 ������2 ������2 ������1 ແມນ່ ຜົນລບົ ລະດບັ ໄຟຟາ້ ຕີົ້ນ ������2 ແມ່ນຜົນລົບລະດບັ ໄຟຟ້າສາໍ ຮອງ ������1 ແມ່ນຈໍານວນຮອບກໍສ້ າຍຕີ້ນົ ������2 ແມ່ນຈໍານວນຮອບກສໍ້ າຍສໍາຮອງ ຜນົ ລບົ ລະດບັ ໄຟຟາ້ ຕ້ີົນ ແລະ ໄຟຟາ້ ສາໍ ຮອງແມນ່ ເປັນອັດຕາສວ່ ນພົວພັນກງົ ກບັ ຈາໍ ນວນຮອບຂອງກ້ໍສາຍ ຂອງມັນ.

3. ໂຄງສ້າງສວ່ ນທ່ີິເປນັ ວງົ ຈອນແມເ່ ຫັກຼ ແກນເຫກັຼ ທຊີິ່ ້ອນກນັ ເຂີາ້ົ ຖວ່າເປນັ ໂຄງສ້າງຫັຼກ ຂອງໝແ້ໍ ປງທເີິ່ ຮັດໜາ້ ທ່ເີິ ປນັ ເສັນ້ີ ທາງເດນີ ຂອງເສນ້ີັ ແຮງແມເ່ ຫກຼັ ເພອິ່ ໃຫເ້ ກດີ ແຮງເຄິ່ອນໄຟຟ້າຂນ້ີ ໃນຂົດລວດ ຂອງກສ້ໍ າຍຕນ້ີົ ແລະ ກໍສ້ າຍສາໍ ຮອງ. ຮູບ: ສະແດງເສັນ້ີ ທາງເດີນຂອງເສນັີ້ ແຮງແມ່ເຫຼັກໃນໝແໍ້ ປງໄຟຟ້າ ພາບນີສ້ ະແດງໃຫເ້ ຫັນເສ້ັີນທາງຂອງແຮງແມ່ເຫກຼັ ໃນໝໍ້ແປງໄຟຟ້າ: ລັກສະນະຂອງແກນເຫກັຼ ມີ 2 ແບບຄ: ກ. ໝໍແ້ ປງແບບຂົດລວດອ້ອມແກນ ຫຼ ໝແໍ້ ປງແບບຄ (Core type transformer) ຂດົ ລວດຂອງກໍສ້ າຍຕີົ້ນ ແລະ ກສ້ໍ າຍສໍາຮອງຈະພນັ ແຍກກັນດັົ່ງຮູບຂ້າງເທິງແຕ່ຈະມີຜົນເສຍຍ້ອນວ່າ ເສັີ້ນແຮງແມ່ເຫຼັກຮົ່ວ (Leakage Flux) ຈໍານວນຫຼາຍຊ່ິງ ຈະມຜີ ົນຕ່ໍການເຮດັ ວຽກຂອງໝ້ແໍ ປງ. ດງົ່ັ ນ້ີັນ ການ ພັນຂົດລວດໝໍ້ແປງແບບຄ ຈ່ິງອາດພັນໄດ້ອີກວິທີໜ່ິງຄ ແກນເຫຼັກແຕ່ລະຂ້າງຈະພັນຂົດລວດແຮງ ດັນຕໍ່າ (Low voltage winding) ແລະ ຂົດລວດຄວາມດນັ ສູງ (High voltage winding) ຂາ້ ງລະເຄິງ່ ໜງ່ິ , ເພິ່ອ ຫດຸຼ ຜ່ອນການຮ່ົວໄຫຼຂອງເສ້ີນັ ແມ່ເຫກຼັ .