ສື່ປະກອບການຮຽນ - ການສອນໃນວິຊາ ສອນປະຈໍາສົກຮຽນ 2022 - 2023

ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສັນຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນະຖາວອນ ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງນ້າທາ ພາກວຊິ າ ເຄມີສາດ - ຊວີ ະວິທະຍາ ສປ່ື ະກອບການຮຽນ - ການສອນໃນລາຍວຊິ າຕາ່ ງໆປະຈາ ສກົ ຮຽນ 2022- 2023 I. ຄວາມໝາຍຂອງວຊິ າເຄມີສາດ. 1

II. ການຈດັ ແບ່ງສາຂາໃນວິຊາເຄມີ. ເຄມອີ ົງຄະທາດ(organic chemistry) ເຄມີອະນົງຄະທາດ(Inorganic chemistry) ເຄມຟີ ຊີ ກິ (Physiccal chemistry) ເຄມວີ ິເຄາະ(Analytical chemistry) ສາຂາວຊິ າເຄມີສາດ ເຄມຊີ ວີ ະ(Biochemistry) 2

1. ເຄມອີ ົງຄະທາດ(organic chemistry) 2. ເຄມອີ ະນງົ ຄະທາດ(Inorganic chemistry) 3

3.ເຄມີຟຊີ ິກ ( Physiccal chemistry) 4. ເຄມີວເິ ຄາະ(Analytical chemistry) 4

5. ເຄມຊີ ວີ ະ ( Biochemistry ) III. ຫົວໜວ່ ຍວັດແທກທາງເຄມີສາດ 5

ຫວົ ໜວ່ ຍ ມວນສານ ວດັ ແທກ ຄວາມຍາວ ອຸນຫະພູມ ບລມິ າດ ຄວາມດັນ ຄວາມຮ້ອນ 6

ຫວົ ໜວ່ ຍວດັ ແທກອນຸ ຫະພູມ ຫົວໜ່ວຍ ອນຸ ຫະພມູ ແຊນຊີອຸດ ແກນວິນ(K) ຟາເຣັນຮາຍ ໂຣເມີ 7

IV.ຕາຕະລາງທາດມນູ ເຄມີໃນປັດຈບຸ ັນ 1.ຕາຕະລາງທາດມນູ ເຄມ.ີ 8

2. ການເພມ້ີ ຂະໜາດຂອງອາໂຕມ. 3.ຂະໜາດຈານວນອາໂຕມຂອງທາດມູນເຄມີ. 9

4.ທາດໂລຫະສງ່ືົ ຕື່ 10

5. ພັນທະໂກວາລງັ ( bond) 6. ພັນທະຮໂີ ດຣແຊນ (Hydrogen bond) 11

12

IV. ທາດມນູ ເຄມທີ ່ໃີື ຊໃ້ ນຫ້ອງທົດລອງ ພາບ ຊ່ື ສນັ ຍະລກັ ອົກຊດິ ອາລູມີນອີ ອມ ແປກມັງການັດກາລອີ ອມ Al2O3 ດີໂກຣມມດັ ກາລອີ ອມ KMnO4 K2Cr2O7 13

H2O2 ແປກອກົ ຊດິ ຮີໂດແຊນ C5H8NO4Na ນາຕີກຍຼຸ ຕາມມດັ (ແປ້ງນວົ ) C2H5OH ເອຕາໂນລ CH3COOH (ເຫາົຼ້ ) ອາຊີດ ອາເຊຕິກ (ນ້ໍາສ້ຼມົ ສາຍຊູ) 14

Pb(CH3COO)2·3H2O ອາເຊຕດັ ຊນື ອມົ 3ໂມເລກນຸ ນົ້າຼ NiSO4 ນແິ ກນຊນຸ ຟາດ ກາລອີ ອມເຮັກຊາຊຢີ າໂນເຫັກ 3 K3[Fe(CN)6] ມາດ S 15

Na2CO3 ນາຕກີ າກໂບນັດ ກາລີໂກຣມມດັ K2CrO4 ຊນື ໂກຣມມດັ PbCrO4 16

MnO2 ອກົ ຊດິ ມງັ ການ4 PbSO4 ຊືນຊຸນຟາດ FeS ຊນຸ ຟວົ ເຫກັ 2 CaC2 ການຊກີ າກບົວ (ຖ່ານຫນີ ) 17

Al2O3 ອົກຊິດອາລູມີນີອອມ Sb2O3 ອກົ ຊດິ ອັງຕມີ ວນ As2O3 ອົກຊດິ ອາກເຊນິດ(III) 18

As2O5 ອົກຊດິ ອາກເຊນດິ (V) Bi2O3. ອກົ ຊດິ ບສີ ະມດຸ III CaO ອກົ ຊິດການຊີອອມ Cr2O3 ອກົ ຊດິ ດໂີ ກຣມມິກ 19

CrO3 ອົກຊິດໂກຮມ(VI) Cu2O ອກົ ຊດິ ທອງI CuO ອກົ ຊິດທອງII 20

FeO ອົກຊດິ ເຫກັ II Fe2O3 ອກົ ຊິດເຫັກIII PbO ອົກຊິດກົ່ວII 21

PbO2 ອົກຊດິ ກົ່ວ(IV) MgO ອກົ ຊດິ ມາເຢຊີອອມ MnO2 ອົກຊດິ ມງັ ການ(IV) 22

Ag2O ອົກຊດິ ເງນິ SnO2 ອົກຊິດຊນື ZnO ອົກຊດິ ສງັ ກະສີ CO2 ອກົ ຊດິ ກາກບອນ(IV) 23

TeO2 ອກົ ຊດິ ຕຕີ ານ(IV) NO2 ອກົ ຊິດນເີ ຕ(ີ IV) (NH4)2CO3 ອາໂມນກາກໂບນັດ 24

ບາລກີ າກໂບນດັ BaCO3 ການຊີກາກໂບນດັ CaCO3 ທອງII ກາກໂບນັດ CuCO3 ກົວ່ ກາກໂບນດັ PbCO3 25

Li2CO3 ລຕີ ກີ າກໂບນັດ NiCO3 ນແີ ກນກາກໂບນັດ K2CO3 ກາລີກາກໂບນັດ ZnCO3 ສັງກະສີກາກໂບນດັ 26

Na2CO3 ນາຕຣີກາກໂບນດັ MnCO3 ມັງການ II ກາກໂບນັດ MnCl2 MnSO4 ມງັ ການII ກຼໍລົວ ມງັ ການຊຸນຟາດ 27

AlCl3 ອາລມູ ີນີອອມກລຼໍ ົວ Al2(SO4)3 ອາລມູ ີນອີ ອມຊຸນຟາດ KAl(SO4)2 ກາລອີ າລມູ ີນອີ ອມຊຸນຟາດ ອາກເຊນິກຕຣີຊຸນຟົວ As2S3 28

GaAs. ຄວິ ແລມອາກເຊນິກ Ba(NO3)2 ບາລນີ ີຕຣາດ BaO2 ອົກຊດິ ບາລີອອມ 29

KBrO3 ກາລໂີ ບຣມມດັ KBr ກາລໂີ ບຣມມົວ AgBr ເງິນໂບຣມມົວ 30

NiCl2 ນແີ ກນກລຼໍ ົວ AgF ເງນິ ຟອູ ຣົວ Ag2S ເງິນຊນຸ ຟວົ 31

ZnSO4 ສງັ ກະສຊີ ນຸ ຟາດ MnCO3 ມັງການກາກໂບນັດ ກາລກີ ໍລຼ າດ KClO3 ກາລເີ ປກິ ໍເຼ ລີ KClO4 32

KOH ກາລຮີ ດີ ຣກົ ຊດິ K2CrO4 ກາລີໂກຣມມດັ Ni(NO3)2 ນີແກນນີຕຣາດ KCr(SO4) ກາລໂີ ກຣມIIIຊຸນຟາດ 33

CrCl3 ໂກຣມIII ກຼໍລວົ Na2CrO4 ນາຕຣີໂກຣມມດັ Na2Cr2O7 Cr2(SO4)3 ນາຕຣີດີໂກຣມມດັ ໂກຣມIII ຊຸນຟາດ 34

CoSO4 ໂກບານຊນຸ ຟາດ CuBr ທອງI ໂບຣມ ມົວ LiNO3 ລຕີ ນີ ຕີ ຣາດ CaCl2 ການຊກີ ຼລໍ ວົ 35

CdCl2 ກາກມີອອມກໍລຼ ວົ FeCl3 ເຫກັ III ກລຼໍ ົວ 36

V. ຮບູ ແລະ ຊ່ຂື ອງອປຸ ະກອນພ້ນຖານທ່ໃືີ ຊ້ໃນຫ້ອງທດົ ລອງເຄມີສາດ. ຈອກບິກເກ(ີ Beaker) ກະບອກຕວງມີຂດີ ນັບ(Graduated cyclinder) ແກວ້ ແອກແລນໄມເຍີ (Erlenmeyer FlasK) ຫອດຢອດ ( Dropper ) ທ່ອນແກ້ວໃຊ້ສາລັບຄນົ ລກູ ຢາງດູດ (pipette bulb) ( Glass Rod ໃຊໃ້ ນການດດູ ທາດໃສ່ປເີ ປຕ 37

ປເີ ປຕຫາຍບລິມາດ ປີເປຕຫາຍບລິມາດດ່ຽວ ປິວເຣດ ( Buret ) ( Graduated pipette) ( Volumetric pipette) ຈວຍຕອງ ( Funnet ) ແກ້ວວດັ ບລມິ າດ ຕົວຄວບແໜ້ນ( Condenser ) ( Volumetric Flask) ຂາຕຼງົ້ັ ແລະ ຄີມໜບີ ດອນຢາງ ( Rubber stoppers) ດອນແກວ້ ( Stand – Clamp) 38 (Glass stoppers)

ຄບີ ໜບີ ຖ້ວຍເຄອື ບ ໄມ້ຄີບຫອດທົດລອງ ແກ້ວໜາ້ ໂມງ (Crucible tongs) ( Test – tube hoider ) ( Watch glass) ເຄື່ອົ ງວາງຫອດທດົ ລອງ ຫອດທດົ ລອງ (Trst tube ) ( Trst tube rack) ບ່ວງຕກັ ທາດເຄມີ ( Spatula ) ຄຽງສາມຂາ ( Tripod stand ) ແຜນ່ ກະຈາຍຄວາມຮ້ອນ ໃຊສ້ າລບັ ວາງອຸປະກອນເພອ່ົື ເຜາົ ຫຕື ົຼມ້ ດ້ວຕະກຽງ ( Winre gauze )ໃຊກ້ ະຈາຍຄວາມຮ້ອນ ແລະ ວາງ ອປຸ ະກອນເຜົາຮ້ອນ ກວດໃສນ່ າ້ຼົ ກນັົ່ ( Wash bottle) 39

ຝອຍລາ້ ງຫອດທດົ ລອງ ຖ້ວຍກະເບຼົ້ອື ງ ຄກົ ບົດທາດເຄມພີ ້ອມດວ້ ຍສາກ ( Tet-tube brush) ( Evaporting dish ) ( Motar and pestel) ຈວຍແຍກທາດ ແກວ້ ປຸ້ງກົນ້ຼ ພຽງ ແກວ້ ປຸງ້ ກົ້ຼນມົນ (Separating Funnels) ( Florence tlasks) ( Round Bottom Flask) ຫອດຕວົ U ຂວດ( Bottle ) ຈອກມຕີ ນີ ( Utube ) 40 ( Stem glass )

ຊາມແກ້ວ ຫອດສກັ ຢາ ການໄຕຣເຕຣດ ( Crystallizer ) ( Syrings ) ( titration ) ເຄົອື່ ງວດັ ແທກ PH ເຈ້ຍວດັ ແທກ PH ເຈຍ້ ລດິ ມດັ ( PH meter ) ( testpaper ) ( litmus paper ) ເຄອົື່ ງຊ່ົງັ 2 ຕາແໜ່ງ ເຄົ່ອື ງຊງົັ່ 4 ຕາແໜງ່ ເຄົືອ່ ງຊ່ົງັ 2 ຜາງພ້ອມຕຸ້ມນົ້ຼາໜັກ (Weighing two positions) (Weighing four positions) (Table Balance withweights ) 41

1. ທາດປະສມົ ຂອງທາດໃນຈຸ IA ເມື່ອເຜົາໄໝຈ້ ະມສີ ແີ ຕກຕາ່ື ງກນັ . ແດງ ເຫອຼ ງ ມ່ວງອອ່ ນ ມ່ວງ ຟາ້ 2. ທາດປະສົມຂອງທາດໃນຈຸ II A ເມອ່ື ເຜົາໄໝ້ຈະມີສແີ ຕກຕາ່ ງກັນ. ສແີ ດງອິດ ສແີ ດງ ສີຂຽວ 42

3. ພນັ ທະໂກວາລງັ ( Covalent bond) ພັນທະໂກວາລງັ ແບ່ງອອກເປັນ 3 ຊະນດິ ຄ : ພນັ ທະດຽ່ ວ (Single bond) ພັນທະຄູ່ (Double bond) ພັນທະສາມ (triple bond) 43

44

4. 45

46

47

48

49

50