ວິຊາ ເຄມີວິເຄາະ 1 ສໍາລັບສາຍ ຄູມັດທະຍົມ ລະບົບ (12+4 ) ສາຍຄູ ເຄມີສາດ ປີທີ 3 ສົກຮຽນ 2017 - 2018

- ຌບກ຅າກຌີໄ ບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂໄຓັ ຂຸຌ້ ກ໣ໃຘາຓາຈຖະຖາງບາຖຓູ ຌີ ີບບຓແຈ້ ຾ຉ່ເນບ້ າງຆູຌຒູຽຖີ 2Al + 6H2SO4 2Al3+ + 3SO42- + 3SO2 + 6H2O - ບາຖູຓີຌີບບຓຍ໣ໃຖະຖາງເຌບາຆິຈຌີຉຕິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌ ຾ຉ່ຖະຖາງເຌປີຈຕ຺ກຆິຈບັຖ຃າແຖ ແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄ ຽຉຉຕາປີຈຕກ຺ ຿ຆບາຖູຓີຌາຈ (III) ຾ຖະ ບາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌ 2Al + 2OH- + 6H2O 2[Al(OH)4]- + 3H2 ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄບາຖູຓີຌີບບຓ (III). ຋າຈຖະຖາງກົໍຼຖ຺ທບາຖູຓີຌີບບຓ (AlCl3) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0,33M ນົື ຋າຈຖະຖາງບາຖູຓີຌບີ ບຓຆຌູ ຒາຈ (Al2(SO4)3.16H2O)ເຆ້ຘກື ຘາຎະຉິກຖິ ິ ງາຂບຄບບີ ຄ຺ ບາຖຓູ ີຌີບບຓ (III) ແຈ້. # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບາຓ຿ຓງກັ ເນ້ຑກຶ ຘີຽນບົື ຄຂບຄ ປີຈຕ຺ກຆິຈບາຖຓູ ຌີ ີບບຓ. Al3+ + 3NH3 + 3H2O Al(OH)3 + 3NH4+ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງ ປຈີ ຕ຺ກຆິຈຌາຉົີບບຓແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄປີຈຕ຺ກຆຈິ ບາຖຓູ ີຌບີ ບຓ Al3+ + 3OH- Al(OH)3 - ຑຶກຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງປີຈຕ຺ກຆິຈຌາຉົີບບຓ຋ີໃຓີນົາງແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌບີບ຺ຄຽຉຉຕາປີຈຕ຺ກຆິຈບາຖູຓີຌາຈ (III) Al(OH)3 + OH- [Al(OH)4]- ຎະຉິກິຖິງາຌີໄຏັຌກັຍແຈ້ ຊໟາຉືໃຓ຋າຈກທຈຘບຍຽຑືໃບຖຸຈຎະຖິຓາຌບີບ຺ຄປີຈຕ຺ກຆິຈເນ້ໜໟບງຖ຺ຄຽຆິໃຄ ຎະຉກິ ຖິ ິງາ຅ະຎ່ຼຌ຅າກຂທາແຎນາຆາໟ ງ ຽປັຈເນ້ປີຈຕ຺ກຆິຈບາຖູຓີຌີບບຓຉ຺ກຑຶກກັຍ຃ືຌຓາ ຽຆັໃຌ: ກາຌຉືໃຓຽກືບ ກົຼຕໍ ຺ທບາ຿ຓຌບີ ບຓ ນົື ກາຌຽຉຓີ ບາຆິຈຽຎັຌຉໄ຺ຌ [Al(OH)4]- + NH4+ Al(OH)3 + NH3 + H2O [Al(OH)4]- + H+ Al(OH)3 + H2O - ຾ຉກ່ າຌຽຉຓີ ບາຆິຈເຌຎະຖຓິ າຌນາົ ງຽກຌີ ແຎຽປັຈເນຑ້ ກຶ ປຈີ ຕກ຺ ຆຈິ ບາຖູຓີຌີບບຓ຋ໃີຽກີຈຂໄຌື ຖະຖາງແຈ້ Al(OH)3 + 3H+ Al3+ + 3H2O # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຆຌູ ຒ຺ທບາ຿ຓຌີບບຓເນຑ້ ກຶ ຘຂີ າທຂບຄປີຈຕກ຺ ຆິຈບາຖູຓີຌີບບຓ ຾ຖະ ບາງຆູຌຒ຺ທ ປີ຿ຈຕ຾ຆຌ 2Al(OH)3 + 3H2S 2Al3+ + 3S2- + 6H2O # ຎະຉິກຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງບາຽຆຉາຈຌາຉົີບບບຓ ຍ໣ໃຽກີຈຑຶກເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃຽດັຌ ຾ຖະ ຽຎັຌກາຄ ຽຓືໃບຌ໣າ ຽບ຺າແຎຉຓ຺ໄ ກຍັ ຌາຉີົບາຽຆຉາຈ຋ີໃຓີນາົ ງ຅ະແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄຈີປີຈຕກ຺ ຿ຆບາຖຓູ ີຌີບບຓບາຽຆຉາຈ Al3+ + 3CH3COO- + 2H2O Al(OH)2CH3COO + 2CH3COOH # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌຒ຺ຈຘະຒາຈຈີຌາຉບີົ ບຓ ແຈຑ້ ຶກຘຂີ າທຂບຄ ຒຈ຺ ຘຽຒຈບາຖຓູ ີຌບີ ບຓ Al3+ + HPO42- AlPO4 + H+ ຎະຉິກິຖະງາຌີໄຏັຌກັຍແຈ້ ຑຶກຖະຖາງເຌບາຆິຈ຾ກ່ ຾ຖະ ເຌ຋າຈຖະຖາງປີຈຕ຺ກຆິຈຌາຉົີບບຓ ຾ຉ່ຍໃ໣ ຖະຖາງເຌບາຆຈິ ບາຽຆຉິກ 2.6. ຿ກຕຓ (Cr) ຿ກຕຓຽຎຌັ ຿ຖນະ຋ຓໃີ ີຘຂີ າທ, ຽຎໃືບງ຋ໃີ 1765 , ຖະຖາງເຌບາຆິຈກົຼໍປີຈຕິກຽ຅ືບ຅າຄ ນົື ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ ແຈ້ບີ ບ຺ຄ຿ກຕຓ (II) ຾ຖະ ບາງປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌຊາໟ ເຌ຋າຈຖະຖາງຌຌັໄ ຍ໣ຓໃ ີບາກາຈ. Cr + 2H+ Cr2+ + H2 Cr + 2HCl Cr2+ + 2Cl- + H2 - ຾ຉຊ່ າໟ ຓບີ າກາຈ ບ຺ກຆ຾ີ ຆຌ຅ະແຎບກ຺ ຆີແຈບີບ຺ຄ຿ກຕຓ (II) ເນ້ຽຎັຌບບີ ຺ຄ຿ກຕຓ (III) 4Cr2+ + O2 + 4H+ 4Cr3+ + 2H2O - ບາຆຈິ ຆູຌຒຖູ ິກຽ຅ືບ຅າຄຖະຖາງ຿ກຕຓແຈດ້ ່າຄຆາໟ ໂ ແຈ້ບີບ຺ຄ຿ກຕຓ (II) ຾ຖະ ບາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌ ຾ຉ່ບາຆິຈຆູຌຒູ ຖກິ ຽຂັໄຓຂ້ຌຸ ຾ຖະ ປບໟ ຌຖະຖາງ຿ກຕຓແຈ້ດ່າຄແທ ແຈ້ບບີ ຄ຺ ຿ກຕຓ (III) ຾ຖະ ບາງຆຌູ ຒຽູ ຖີ ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 47

2Cr + 6H2SO4 2Cr3+ + 3SO42- + 3SO2 + 6H2O ເຌ຋າຈຖະຖາງ຿ກຕຓຘະ຾ຈຄແຒຒ້າຍຌັ ຅ຸແຈ້ 3 ຆະຌິຈ຃:ື ບີບ຺ຄ຿ກຓ (II) ຾ຖະ ບີບ຺ຄ຿ກຓ (III) ຓີແຒຒ້າ ຍຌັ ຅ຽຸ ຎຌັ +2 ຾ຖະ +3 ຉາຓຖາ໣ ຈັຍ. ບີບຄ຺ ຿ກຕຓາຈ ຾ຖະ ບບີ ຺ຄຈີ຿ກຕຓ ຓາຈ ຓແີ ຒຒາ້ ຍັຌ຅ຽຸ ຎັຌ -2 ຿ຈງ຋ໃີ຿ກຕຓຓຽີ ຖກບກ຺ ຆຈີ າຆຄ຺ ຽຎັຌ +6 ຃ືກັຌ. ຎະຉກິ ິຖິງາຂບຄບີບຄ຺ ຿ກຕຓ (III). ຋າຈຖະຖາງ ກົຼຖໍ ທ຺ ຿ກຕຓ (III) (CrCl3. 6H2O) ຽຂໄຓັ ຂຸ້ຌ 0,33 M ນົື ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒາຈ຿ກຕຓ (III) (Cr2(SO4)3 .15H2O) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0,166 M ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉິກິຖິງາ ຂບຄບີບ຺ຄ຿ກຕຓ (III) # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງກັ ເນ້ຑຶກຘຽີ ຋າ຺ -ຂຼທ ນືົ ຘີຽ຋຺າ-ຌ໣ໄາຽຄຌິ ຂບຄ ປີຈຕ຺ກຆິຈ຿ກຕຓ (III) Cr3+ + 3NH3 + 3H2O Cr(OH)3 + 3NH4+ - ຑກຶ ຖະຖາງແຈ້ຽຖັກຌບໟ ງເຌ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງກັ ຋ີຓໃ ີນົາງ ຋ໃີບຸຌນະຑູຓຉ໣ໃາຽກີຈບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄຽປັກຆາບາ ຓີຌ຿ກຕຓາຈ (III) ຽຆໃີຄຓຘີ ີຓໞທຄ ນົື ຘີຍທ຺ (ຆ຺ຓຑູ) Cr(OH)3 + 6NH3 [Cr(NH3)6]3+ + 3OH- # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກາກ຿ຍຌາຈຌາຉົີບບຓແຈ້ຑຶກຘີຽ຋຺າ - ຂຼທ ນົື ຘີຽ຋຺າຒ້າຂບຄປີຈຕ຺ກຆິຈ຿ກຕຓ (III) ຾ຖະ ບາງຈີບກ຺ ຆິຈກາກຍບຌ 2Cr(OH)3 + 3CO2 2Cr3+ + 3CO32- + 3H2O # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງ ປີຈຕ຺ກຆິຈຌາຉຕີບບຓເນ້ຑຶກຘີຽ຋຺າ - ຂຼທ ນົື ຘີຽ຋຺າ - ຒ້າ ຂບຄ ປີຈຕ຺ກຆິຈ ຿ກຕຓ (III) Cr(OH)3 Cr3+ + 3OH- - ຎະຉກິ ຖິ ິງາຌີໄຏຌັ ກຍັ ແຈຊ້ າໟ ຉໃືຓບາຆິຈຖ຺ຄ ຽຑາະ຅ະຽປຈັ ເນ້ຑຶກຖະຖາງ - ຑຶກປີຈຕ຺ກຆິຈ຿ກຕຓ (III) ຖະຖາງແຈ້ຊໟາຉືໃຓ຋າຈຖະຖາງປີຈຕ຺ກຆິຈຌາຉຕີບບຓ ຽກີຈບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄ ຽຉຉຕາປີຈຕ຺ກ຿ຆ຿ກຕຓາຈ (III) ຽຆິໃຄຓີຘີຂຼທ Cr(OH)3 + OH- [Cr(OH)4]- - ຎະຉກິ ຖິ ງິ າຌຏໄີ ັຌກັຍແຈ້ຊໟາຉໃືຓບາຆິຈຖ຺ຄແຎຑຼຄຽຖັກຌໟບງ ນົື ຌ໣າ຋າຈຖະຖາງຌີໄແຎຉ຺ໄຓກ໣ໃ຅ະແຈ້ຑຶກ ປີຈຕ຺ກຆິຈ ຿ກຕຓ (III) ກັຍ຃ຌື ຓາ - ຊາໟ ຉຓໃື ຾ຎກບ຺ກຆິຈປີ຿ຈຕ຾ຆຌ ຖຄ຺ ແຎເຌ຋າຈຖະຖາງຈາໞ ຄຂບຄບີບຄ຺ ຽຉຉຕາປີ ຕກ຺ ຿ຆ຿ກຕຓ (III) ຋າຈຖະຖາງ຅ະຎຼ່ ຌຽຎັຌຘີຽນບົື ຄ ຽຑາະທໞາ຿ກຕຓ (III) ຊກື ບກ຺ ຆີແຈແຎຽຎຌັ ຿ກຕຓ (VI) 2[Cr(OH)4]- + 3H2O2 + 2OH- 2CrO42- + 8H2O # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒ຺ທບາ຿ຓຌີບບຓ ແຈ້ຑຶກຘີຽ຋຺າ-ຂຼທ ນົື ຘີຽ຋຺າ-ຒ້າຂບຄ ປີຈຕ຺ກຆິຈ຿ກຕຓ (III) ຾ຖະ ບາງຆຌູ ຒ຺ທປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌ 2Cr(OH)3 + 3H2S 2Cr3+ + 3S2- + 6H2O # ຎະຉກິ ິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງ຾ຎກບ຺ກ຿ຆຈີຆູຌຒາຈກາຖີບບຓ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຽນົືບຄຂບຄ ບີບ຺ຄ຿ກຕຓາຈເຌ ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈ 2CrO42- + 16H+ + 6SO42- 2Cr3+ + 3S2O82- + 8H2O ຊາໟ ຽປຈັ ເນ຋້ າຈຖະຖາງ ບີບຄ຺ ຿ກຕຓຽຎັຌບາຆິຈຈໟທງບາຆິຈບາຽຆຉກີ ຾ຖທ້ ຉໃືຓກົໍຼຖ຺ທຍາຖີຖ຺ຄແຎ຅ະແຈ້ຑຶກຘີ ຽນົບື ຄຂບຄ຿ກຕຓາຈຍາຖບີ ບຓ BaCrO4 Ba2+ + CrO42- 2.7. ຘັຄກະຘີ (Zn) ຘັຄກະຘີຽຎັຌ຿ຖນະ຋ີໃຓີຘີຂາທ-ຒ້າ, ຽຎືໃບງ຋ີໃ 410 , ຘັຄກະຘີ຋ີໃຍ໣ຖິຘຸຈຖະຖາງແຈ້ດ່າຄຆໟາໂ ເຌບາຆິຈ ຾ຖະ ຍາຽຆີ ຾ຉ່ກາຌຖະຖາງ຅ະຈີຂືຌໄ ຊາໟ ຉຓໃື ຋າຈຖະຖາງຽກືບຂບຄ຾ຑັຈຉີຌ໣າ(Pt) ນົື ຋ບຄ ຖ຺ຄແຎຑຼຄໜໟບງໜຶໃຄ ງໟບຌ຾ຑຈັ ຉີຌາ໣ ຾ຖະ ຋ບຄຽຎຌັ ຋າຈຽຖັໃຄຎະຉກິ ິຖິງາຌໄີ - ຘຄັ ກະຘີຖະຖາງແຈ້ຈເີ ຌບາຆຈິ ກປົໍຼ ີຈິກ ຾ຖະ ບາຆິຈຆຌູ ຒຖູ ກິ ຽ຅ືບ຅າຄແຈ້ບາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌ: ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 48

Zn + 2H+ Zn2+ + H2 - ຾ຉກ່ າຌຖະຖາງເຌບາຆິຈຌຉີ ຕິກຽ຅ບື ຅າຄ຅ະຍຓໃ໣ ີບາງຽກຈີ ຂໄືຌ 4Zn + 10H+ + NO3- 4Zn2+ + NH4+ + 3H2O - ຊາໟ ຽຑີຓ຃ທາຓຽຂໄຓັ ຂ້ຌຸ ຂບຄບາຆິຈຌີຉກີ ເນ້ນົາງຂຌໄື ຅ະແຈ້ບາງບ຺ກຆີຈຈີຌ຿ີ ຉຕ຾ຆຌ (N2O) ຾ຖະ ບ຺ກຆິຈຌີ຿ຉ ຾ຆຌ(II) (NO) 4Zn2+ + N2O +5H2O 4Zn + 10H+ + 2NO3- 3Zn2+ + 2NO + 6NO3 + 4H2O 3Zn + 8HNO3 - ຘັຄກະຘີ ຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ເຌປີຈຕ຺ກຆິຈ຿ຖນະຈັໃຄ ແຈ້຃ືກັຌ຾ຉ່ແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄຽຉຉຕາປີຈຕ຺ກ຿ຆຆິຄ ກາຈ (II) ຾ຖະ ບາງປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌ [Zn(OH)4]2- + H2 Zn + 2OH- + 2H2O ຘັຄກະຘີຽກີຈຽກືບແຈ້ນົາງຆະຌິຈ ຽກືບ຋ຸກຆະຌິຈຘັຄກະຘີ຅ະເຆ້ຽຖກບ຺ກຆີຽຈຽຆີຌຽຎັຌ +2 ຽຆິໃຄຽຎັຌ ບະຌຑຸ ັຌຂບຄ ບກ຺ ຆຈິ ຘຄັ ກະຘີ (ZnO) ຎະຉກິ ິຖິງາຂບຄບບີ ຺ຄຘຄັ ກະຘີ (II). ຋າຈຖະຖາງຆຌູ ຒາຈຘຄັ ກະຘີ (ZnSO4 .7H2O) ຽຂັຓໄ ຂ້ຌຸ 0,25 M ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉກິ ຖິ ິງາຂບຄບບີ ຄ຺ ຘັຄກະຘີ (II) ຃ື # ຎະຉິກຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງປີຈຕກ຺ ຆິຈຌາຉີົບບຓ ແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄ ປຈີ ຕ຺ກຆິຈຘັຄກະຘີ Zn2+ + 2OH- Zn(OH)2 - ຑຶກຂບຄປີຈຕກ຺ ຆຈິ ຘຄັ ກະຘີ ຖະຖາງແຈ້ເຌບາຆິຈ ແຈບ້ ບີ ຺ຄຘັຄກະຘີ (II) Zn(OH)2 + 2H+ Zn2+ + 2H2O - ຾ຖະ ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງປຈີ ຕ຺ກຆຈິ ຌາຉບົີ ບຓ຋ຓໃີ ີນາົ ງແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິຄຆໟບຌບີບ຺ຄຽຉຉຕາປີຈຕກ຺ ຿ຆຆຄິ ກາຈ (II) Zn(OH)2 + 2OH- [Zn(OH)4]2- ຘັຄກະຘີຓ຃ີ ຌຸ ຘ຺ຓຍຈັ ຽຎັຌ຾ບຓັ ຿ຒ຾ຉ຃ື ຘະ຾ຈຄ຃ຸຌຘຓ຺ ຍຈັ ຽຎຌັ ແຈ້຋ຄັ ບາຆິຈ ຾ຖະ ຍາຽຆີ # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງັກ ເນ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄ ປີຈຕກ຺ ຆຈິ ຘັຄກະຘີ Zn2+ + 2NH3 + 2H2O Zn(OH)2 + 2NH4+ - ຑກຶ ຖະຖາງແຈ້ຈີ ເຌ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງກັ ຋ໃຓີ ນີ າົ ງ ຾ຖະ ເຌ຋າຈຖະຖາງຽກືບບາ຿ຓຌ ແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄ ຽຉຉຕາບາ໣ ຓຌີ ຘຄັ ກະຘີ (II) [Zn(NH3)4]2+ + 2OH- Zn(OH)2 + 4NH3 # ຎະຉິກຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒ຺ທບາ຿ຓຌີບບຓ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄຆູຌຒ຺ທຘັຄກະຘີ ເຌ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌກາຄ ນືົ ຽຎຌັ ຍາຽຆີຽຖັກຌໟບງ ZnS Zn2+ + S2- # ຎະຉກິ ິຖງິ າກຍັ ຆຌູ ຒ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌແຈຑ້ ຶກຘີຂາທຂບຄຆູຌຒ຺ທຘັຄກະຘີ ເຌ຋າຈຖະຖາງຽຎຌັ ກາຄ Zn2+ + H2S ZnS + 2H+ - ຽຓບໃື ຉຓືໃ ຋າຈຖະຖາງບາຽຆຉາຈບັຖ຃າແຖ ຃ທາຓຽຂັໄຓຂຸ້ຌ H+ ຅ະນຼຸຈຖ຺ຄຽຑາະກາຌຽກີຈບາຆິຈບາຽຆຉິກ ຽປັຈ ເນ຃້ ທາຓຽຂໄັຓຂ້ຌຸ ຂບຄບບີ ຄ຺ ຆູຌຒ຺ທຽຑຓີ ຂືຌໄ ຘໃຄ຺ ຏຌ຺ ເນກ້ າຌຉ຺ກຑກຶ ຆູຌຒ຺ທຘັຄກະຘີຽກຈີິ ຂໄືຌແຈ້ດາ່ ຄຘຓ຺ ຍຌູ Zn2+ + H2S + 2CH3COO- ZnS + 2CH3COOH - ຑກຶ ຆູຌຒທ຺ ຘຄັ ກະຘີບາຈກຼຓແຈ້຅າກຎະຉິກິຖິງາ ຖະນທາໞ ຄ຋າຈຖະຖາງບັຖ຃າແຖຽຉຉຕາປີຈຕ຺ກ຿ຆຆິຄກາຈ (II) ກຍັ ຆຌູ ຒ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌ ZnS + 2OH- + 2H2O [Zn(OH)4]2- + H2S # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌຒ຺ຈຘະຒາຈຈີຌາຉບົີ ບຓ ແຈຑ້ ກຶ ຘີຂາທຂບຄ ຒ຺ຈຘະຒາຈຘັຄກະຘີ 3Zn2+ + 2HPO42- Zn3(PO4)2 + 2H+ - ຊາໟ ເຌດູ່຋າຈຖະຖາງບບີ ຄ຺ ບາ຿ຓຌບີ ບຓຌ໣າ ຅ະແຈ້ຑກຶ ຘັຄກະຘີບາ຿ຓຌບີ ບຓຒຈ຺ ຘະຒາຈ ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 49

Zn2+ + NH4+ + HPO42- Zn(NH4)PO4 + H+ - ຑກຶ ຋ຄັ ຘບຄຆະຌຈິ ຌໄີຖະຖາງເຌບາຆຈິ ຽ຅ືບ຅າຄ ຾ຖະ ເຌ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງກັ ແຈ້ບບີ ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄຽຉຉຕາບ໣າ ຓີຌຘຄັ ກະຘີ (II) Zn3(PO4)2 + 12NH3 3[Zn(NH3)4]2+ + 2PO43- Zn(NH4)PO4 + 3NH3 [Zn(NH3)4]2+ + HPO42- # ຎະຉິກຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງກາຖີບບຓຽປກັ ຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) ແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທ຋ໃີຓຘີ ທໞ ຌຎະກບຍຉໞາຄກັຌ ຽຆັໃຌ ຊາໟ ຉຓືໃ ຋າຈກທຈຘບຍຌີໄເນນ້ າົ ງຽກຌີ ຑ຅໣ ະແຈ້ຑກຶ ກາຖີບບຓຘັຄກະຘີຽປັກຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) 3Zn2+ + 2K+ + 2[Fe(CN)6]4- K2Zn3[Fe(CN)6]2 2. ຋ຈິ ຘະຈີ ຾ຖະ ນກັົ ກາຌທຽິ ຃າະກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3 ກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3 ຅ະຉ຺ກຑຶກເຌ຋າຈຖະຖາງບາຓ຿ຓງັກ, ກົຼໍຕ຺ທບາ຿ຓຌີບບຓ ຾ຖະ ຆູຌຒ຺ທບາ຿ຓຌີບບຓ ແຈ້ຑຶກຆູຌຒ຺ທ ຾ຖະ ປີຈຕ຺ກຆິຈ ຽຆິໃຄຑຶກຆູຌຒ຺ທຓີ 5 ຆະຌິຈແຈ້຾ກ່: ຆູຌຒ຺ທຂບຄບີບ຺ຄ Ni2+, Fe3+ (຾ຖະ Fe2+), Zn2+, Mn2+ ຾ຖະ Co2+ ຘໞທຌຑກຶ ປີຈຕ຺ກຆິຈຓີ 2 ຆະຌິຈ຃ື: ປີຈຕ຺ຈຆິຈຂບຄບີບ຺ຄ Al3+ ຾ຖະ Cr3+ ຑກຶ ກາ຅ບີ ຺ຄເຌໝທຈ຋ີ 3 ຽນາໃົ຺ ຌໄີຖະຖາງແຈ້ເຌບາຆຈິ ກປໍົຼ ຈີ ຕກິ ນົື ບາຆຈິ ຌຉີ ຕິກ຋ປີໃ ໟບຌ. ກາ຅ີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3 ຾ຍ່ຄບບກຽຎັຌ 2 ກຸ່ຓງບໞ ງ ຽຆິໃຄ຾ງກແຈ້ຈໟທງກາຌຽຉີຓຍາຽຆິ຾ກ່ຖ຺ຄແຎຽຆັໃຌ: ປີຈຕ຺ກຆິຈ ຂບຄກາຖບີ ບຓ ນົື ຌາຉີົບບຓ ຾ຖະ ຾ຎກບກ຺ ຆິຈປີ຿ຈຕ຾ຆຌ ຿ຈງປີຈຕ຺ກຆິຈຂບຄບີບ຺ຄ Zn2+, Al3+ ຾ຖະ Cr3+ ຅ະຖະຖາງ຅ັຈຽຎັຌ ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3B ຘໞທຌປີຈຕ຺ກຆິຈຂບຄບີບ຺ຄ Ni2+, Fe3+, Mn2+ ຾ຖະ Co2+ ຍ໣ໃຖະຖາງ ຅ັຈຽຎັຌກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3A ຘາ໣ ຖັຍ ກາຌຉືໃຓ຾ຎກບກ຺ ຆຈິ ປີ຿ຈຕ຾ຆຌຖ຺ຄແຎກ໣ ຽຑືໃບບ຺ກຆີແຈບີບ຺ຄ Cr3+ ຽຎັຌບີບ຺ຄ CrO42-, ບກ຺ ຆແີ ຈບີບ຺ຄ Mn2+ ຽຎັຌບີບ຺ຄ Mn4+, ບ຺ກຆີແຈບີບ຺ຄ Fe2+ ຽຎັຌບີບ຺ຄ Fe3+ ຾ຖະ ຎ່ຼຌບີບ຺ຄ Co2+ ຽຎຌັ ບີບຄ຺ Co3+ ຽຆຄິໃ ປຈີ ຕ຺ກຆຈິ ຂບຄກາ຅ບີ ຺ຄຽນໃ຺ົາຌຽໄີ ຓໃບື ຓຽີ ຖກບ຺ກຆີຈາຆຄ຺ ຂຌໄັ ຘຄູ ຅ະຍ໣ໃຖະຖາງ ຽປັຈເນ້ຘາຓາຈ຾ງກ ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 ບບກຽຎັຌ 2 ກຸ່ຓງໞບງແຈ້ດ່າຄຆັຈຽ຅ຌ ກໞາທ຃ືກຸ່ຓ 3 A ຎະກບຍຈໟທງຑຶກ MnO2, Fe(OH)3, Co(OH)2 ຾ຖະ Ni(OH)2 ຘໞທຌກຸ່ຓ 3B ຎະກບຍຈໟທງ຋າຈຖະຖາງຂບຄບີບ຺ຄ [Al(OH)4]-, CrO42- ຾ຖະ [Zn(OH)4]2-. 3. ຂະຍທຌກາຌທິຽ຃າະກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 3.1 ກາຌຉກ຺ ຑກຶ ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 ຋າຈຖະຖາງເຘໂ຋ີໃແຈ້຅າກກາຌ຾ງກກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 2 ບບກແຎ຾ຖ້ທບາຈຓີກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 – 5 ຅ິໃຄ ຉບໟ ຄຌາ໣ ຓາທຽິ ຃າະຉ໣ແໃ ຎ຿ຈງຌ໣າຓາຉຓໄ຺ ແຖ່ H2S ບບກແຎເນ້ໝ຺ຈ ຾ຖ້ທຽຉີໃຓNH4Cl ບີໃຓຉ຺ທ 4 ດບຈ ຾ຖະ 15M NH3 ຽ຋ບືໃ ຖະດບຈ຅ຌ຺ ກທໞາ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌຍາຽຆິ຾ຖ້ທຽຉີຓ 15M NH3 ຖ຺ຄແຎບີກ 2 ດບຈ ຾ຖະ ຉືໃຓ 1.2M CH3CSNH2 ຅໣າຌທຌ 10 ດບຈ ຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌຽຎັຌຽທຖາ 5 ຌາ຋ີ ຊໟາຓີຑຶກຽກີຈຂຶໄຌ ຘະ຾ຈຄທາໞ ຓີກາ຅ບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 ຾ຖທ້ ຽປັຈເນ້ຑຶກຉກ຺ ຑກຶ ດາ່ ຄຘ຺ຓຍູຌ ຿ຈງກາຌຉືໃຓ 1.2M CH3CSNH2 ຖ຺ຄແຎ ບີກ ຾ຉ່ຊາໟ ຍ໣ຓໃ ຑີ ກຶ ຽກຈີ ຂຌຶໄ ຘະ຾ຈຄທາໞ ຍໃ໣ຓີກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3 ເນ້ຌາ໣ ຋າຈຖະຖາງຌັໄຌແຎທິຽ຃າະກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ຾ຖະ ຋ີ 5 ຉໃ໣ແຎ. ຑຶກ຋ໃແີ ຈຽ້ ຎັຌຑຶກຆຌູ ຒ຺ທ ຾ຖະ ປີຈຕ຺ກຆິຈຂບຄກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 ບາຈ຅ະຽຎຌັ MnS (ຘຍີ ທ຺ ), FeS(ຘີ ຈ໣າ), Fe2S3(ຘຈີ ໣າ), CoS (ຘີຈ໣າ), NiS (ຘີຈາ໣ ), Al (OH)3 (ຘຂີ າທ), Cr (OH)3 (ຘຂີ ໄີຽ຋າໃ຺ ) ຾ຖະ ZnS (ຘຂີ າທ)ຌ໣າຑຶກ຋ແໃີ ຈ້ແຎ຾ງກກາ຅ບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 3A ຾ຖະ 3B ເຌນ຺ທຂໄ໣ຉໃແ໣ ຎ. ຎະຉກິ ິຖິງາກາຌຉ຺ກຑຶກກາ຅ບີ ຺ຄໝທຈ ຋ີ 3 ຓຈີ ຄັໃ ຌໄີ: MnS + 2NH4+ Mn2+ + 2NH3 + H2S FeS + 2NH4+ Fe2+ + 2NH3 + H2S 2Fe3+ + 6NH3 + 3H2S Fe2S3 + 6NH4+ Ni2+ + 2NH3 + H2S NiS + 2NH4+ Co2+ + 2NH3 + H2S CoS + 2NH4+ ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 50

Zn2+ + 2NH3 + H2S ZnS + 2NH4+ ຘ໣າຖຍັ ບບີ ຄ຺ Al3+ ຾ຖະ Cr3+ ຅ະຍຉ໣ໃ ຺ກຑຶກຆູຌຒ຺ທ຾ຉ່຅ະຉ຺ກຑຶກປີຈຕ຺ກຆິຈ ຽຑາະທໞາຆູຌຒ຺ທຂບຄບາຖູຓີຌີ ບບຓ ຾ຖະ ຿ກຕຓ ຍໝໃ໣ ັໄຌ຃຺ຄ ຾ຖະ ຊືກບ຺ກຆີແຈແຈຄ້ າໞ ງກາງຽຎັຌຑກຶ ປີຈຕກ຺ ຆິຈ ຈຄໃັ ຘ຺ຓຏ຺ຌຖຓຸ່ ຌີ:ໄ Al3+ + 3NH3 + 3H2O Al(OH)3 + 3NH4+ Cr3+ + 3NH3 + 3H2O Cr(OH)3 + 3NH4+ 3.2 ກາຌ຾ງກກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3 ບບກຽຎຌັ ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3A ຾ຖະ 3B ຌ໣າຽບ຺າຑຶກກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3 ຋ໃແີ ຈຓ້ າແຎຖາໟ ຄຈໟທງ 2M NH4Cl ຅໣າຌທຌ 2 ດບຈ, ຌ໣ໄາ 8 ດບຈ ຾ຖະ 3M NH3 ຅າ໣ ຌທຌ 2 ດບຈ; ຌ໣າໄ ຋ຖີໃ າໟ ຄຑຶກເນຽ້ ຋ຊິໄຓແຎ ຉຓືໃ ຌາ໣ໄ 10 ດບຈ຾ຖະ HNO3 ຎຸກ 10 ດບຈ຾ຖ້ທຌ໣າແຎເນ້ ຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ຅຺ຌຑຶກຖະຖາງດ່າຄຘ຺ຓຍູຌ ຅າກຌັໄຌຽປັຈເນ້຋າຈຖະຖາງຌີໄຽຎັຌຍາຽຆິ຿ຈງກາຌຉືໃຓ 6M NaOH ຖ຺ຄແຎຽ຋ືໃບຖະດບຈ ຾ຖ້ທຉືໃຓ 6M NaOH ຽຑີໃຓບີກ 12 ດບຈ ຾ຖະ ຃຺ຌເນ້຋຺ໃທ຾ຖ້ທຽຉີຓ 3% H2O2 ຅າ໣ ຌທຌ 15 ດບຈ ຃຺ຌຈໟທງ຾຋່ຄ຾ກ້ທ຾ຖ້ທຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌ ເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ ຽຎັຌຽທຖາຎະຓາຌ 3 ຌາ຋ີ ຅າກຌຌໄັ ຾ງກ຋າຈຖະຖາງເຘບບກ຅າກຑກຶ (ຑຶກຽຎັຌຑກຶ ຂບຄກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3A ຊໟາຍ໣ໃຓີຑຶກຘະ຾ຈຄທໞາຍ໣ໃ ຓີກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3A) ຖໟາຄຑຶກຈໟທງຌ໣ໄາ 10 ດບຈ ຌ໣ໄາ຋ີໃຖໟາຄຑຶກເນ້ຽກັຍຖທຓແທ້ກັຍ຋າຈຖະຖາງຉບຌ຋໣າບິຈ (຋າຈຖະຖາງເຘ຅ະຽຎຌັ ຋າຈຖະຖາງຂບຄກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3B). 1. ຎະຉກິ ິຖງິ າກາຌຖະຖາງຑກຶ ກາ຅ີບຄ຺ ຅ຸ 3 ຈໟທງບາຆິຈຌຉີ ຕກິ ຓີຎະຉກິ ິຖງິ າຈໃັຄຌ:ໄີ 3MnS + 2NO3- + 8H+ 3Mn2+ + 2NO + S + 4H2O FeS + NO3- + 4H+ Fe3+ + NO + S + 2H2O Fe2S3 + 2NO3- + 8H+ 2Fe3+ + 2NO + 3S + 4H2O 3CoS + 2NO3- + 8H+ 3Co2+ + 2NO + 3S + 4H2O 3NiS + 2NO3- + 8H+ 3Ni2+ + 2NO + 3S + 4H2O Al(OH)2 + 3H+ Al3+ + 3H2O Cr(OH)2 + 3H+ Cr3+ + 3H2O 3ZnS + 2NO3- + 8H+ 3Zn2+ + 2NO + S + 4H2O 2. ກາຌຽປຈັ ເນ້຋າຈຖະຖາງບາຆິຈຽຎັຌຍາຽຆີ຿ຈງຉຓໃື ຌາຉປີບບຓປີຈຕກ຺ ຆິຈເນ້ຑຼຄຑ໣ຓີຎະຉກິ ິຖິງາຈັໃຄຌີໄ: Mn2+ + 2OH- Mn(OH)2 Fe3+ + 3OH- Fe(OH)3 Co2+ + 2OH- Co(OH)2 Ni2+ + 2OH- Ni(OH)2 AlO2- + 2H2O Al3+ + 4OH- [Al(OH)4]- ນືົ Al3+ + 4OH- CrO2- + 2H2O Cr3+ + 4OH- [Cr(OH)4]- ນືົ Cr3+ + 4OH- ZnO22- + 2H2O Zn2+ + 4OH- [Zn(OH)4]2- ນືົ Zn2+ + 4OH- 3. ກາຌຽຉີຓ຾ຎກບ຺ກຆຈິ ປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີຽໃ ຎຌັ ຍາຽຆິຂບຄປຈີ ຕ຺ກຆິຈຌາຉົີບບຓ ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 ຅ະຓຎີ ະຉກິ ຖີ ິງາກາຌຎຼ່ ຌ຾ຎຄຈໃຄັ ຌ:ໄີ Mn(OH)2 + H2O2 MnO2 + 2H2O 2Co(OH)2 + H2O2 2Co(OH)3 2[Cr(OH)4]- + 4H2O2 2CrO42- + 8H2O ນືົ 2CrO2-+ 4H2O2 2CrO42- + 4H2O 3.3 ກາຌ຾ງກຓຄັ ກາຌບບກ຅າກຽນັົກ, ຿ກຍາຌ ຾ຖະ ຌິກ຾ກຌ ຌາ໣ ຽບາ຺ ຑກຶ ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3A (MnO2, Fe(OH)3, Co(OH)3, Ni(OH)2) ຓາຖໟາຄຈໟທງຌ໣ໄາ 15 ດບຈ ຾ຖທ້ ຽ຋ຌໄາ໣ ຋ຖີໃ ໟາຄຊິໄຓແຎ ຅າກຌັໄຌຉືໃຓ HNO3 ຎຸກ 20 ດບຈ ຾ຖະ 6M KNO2 ຅໣າຌທຌ 2 ດບຈ ຌ໣າແຎ ຉ຺ໄຓເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ຅຺ຌຑຶກຖະຖາງໝ຺ຈ ຾ຖ້ທຉ຺ໄຓຉ໣ໃແຎບີກດ່າຄຌໟບງ 4 ຌາ຋ີ ຉ໣ໃ຅າກຌັໄຌເນ້ຉືໃຓຑຶກ KClO3 ຅໣າ ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 51

ຌທຌ 20 ຓິຖີກົາຓ ຉ຺ໄຓຉ໣ໃແຎບີກ 1 ຌາ຋ີ ຊໟາງັຄຍ໣ໃແຈ້ຑຶກຘີຌ໣ໄາຉາຌຈ໣າຂບຄ MnO2 ເນ້ຉືໃຓຑຶກ KClO3 ຖ຺ຄແຎ ບີກ຅໣າຌທຌ 20 ຓິຖີກົາຓ຅຺ຌກທໞາ຅ະແຈ້ຑຶກຌັໄຌຽກີຈຂຶໄຌ (ເຆ້ KClO3 ຍ໣ໃຽກີຌ 140 ຓິຖີກົາຓ) ຌ໣າຑຶກຘີຈ໣າແຎ ທຽິ ຃າະຓັຄກາຌເຌນ຺ທຂໄຉ໣ ໃ໣ແຎ. ຎະຉິກີຖິງາກາຌ຾ງກຓັຄກາຌບບກ຅າກຽນກັົ , ຿ກຍາຌ ຾ຖະ ຌກິ ຾ກຌຓີຈຄັໃ ຌີໄ: 1. ຎະຉິກິຖງິ າກາຌຖະຖາງຑຶກກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3A ຈໟທງ HNO3 ຾ຖະ KNO2 MnO2 + NO2- + 2H+ Mn2+ + NO3- + H2O Fe(OH)3 + 3H+ Fe3+ + H2O 2Co(OH)3 + NO2- + 4H+ 2Co2+ + NO3- + 5H2O Ni(OH)2 + 2H+ Ni2+ + 2H2O 2. ຎະຉິກິຖິງາ຋ີໃຽກີຈ຅າກກາຌຽຉີຓ KClO3 ຿ຈງ KClO3 ຅ະບ຺ກຆີແຈບີບ຺ຄ Mn2+ ຽຎັຌ MnO2 ຾ງກບບກຓາ຅າກບບີ ຺ຄ Fe3+, Co2+ ຾ຖະ Ni2+ 3Mn2+ + ClO3- + 3H2O 3MnO2 + Cl- + 6H+ Mn2+ + 2ClO3- MnO2 + 2ClO2 3.4 ກາຌທຽິ ຃າະຓຄັ ກາຌ ຖໟາຄຑຶກ MnO2 ຈໟທງຌ໣ໄາ 12 ດບຈ (ຌ໣ໄາ຋ີໃຖໟາຄຑຶກ຾ຓ່ຌຽ຋ຊິໄຓແຎ) ຉືໃຓ 3M HNO3 ຅໣າຌທຌ 20 ດບຈ ຾ຖະ 6M KNO2 ຅໣າຌທຌ 1 ດບຈ, ເນ້຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ຅຺ຌຑຶກຖະຖາງ (ຊໟາຑຶກຖະຖາງຍ໣ໃໝ຺ຈນົັຄ ຅າກຉໄ຺ຓ຾ຖທ້ 3 ຌາ຋ີເນຽ້ ຉຓີ 6M KNO2 ຅າ໣ ຌທຌ 1 ດບຈຖຄ຺ ແຎບີກ ຾ຖ້ທຉ຺ໄຓຉ໣ໃແຎ຅຺ຌຑຶກຖະຖາງໝ຺ຈ) ຅າກ ຌັໄຌຉໃືຓຑຶກ NaBiO3 ຅າ໣ ຌທຌ 10 mgຘໃຌັ ເນຽ້ ຂໄ຺າກັຌຈີ ຊໟາ຋າຈຖະຖາງຓີຘີຓໞທຄຂບຄບີບ຺ຄ MnO4- ຘະ຾ຈຄທໞາ ກາ຅ີບ຺ຄຌໄີຓີ ຓັຄກາຌ(Mn). ຎະຉິກິຖິງາກາຌທິຽ຃າະຓັຄກາຌຽກີຈຂຌໄຶ ຈັໃຄຌີໄ: - ຎະຉກິ ິຖິງາກາຌຉໃືຓ HNO3 ຾ຖະ KNO2 ເຘ່ຑກຶ MnO2 MnO2 + 2H+ + NO2- Mn2+ + NO3- + H2O - ຎະຉກິ ິຖິງາກາຌຉຓືໃ NaBiO3 2MnO4- + 5Na+ + 5Bi3+ + 7H2O Mn2+ + 5NaBiO3 + 14H+ 3.5 ກາຌ຾ງກຽນກົັ ບບກ຅າກ຿ກຍາຌ ຾ຖະ ຌກິ ຾ກຌ ຋າຈຖະຖາງເຘ຋ີໃແຈ້຅າກຂ໣ໄ 4.4 ບາຈຓີບີບ຺ຄຂບຄຽນົັກ,຿຃ຍາຌ ຾ຖະ ຌິກ຾ກຌ ຉໟບຄຌ໣າຓາຽຉີຓ 2M NH4NO3 ຅໣າຌທຌ 8 ດບຈ ຾ຖ້ທຉືໃຓ 15M NH3 ຽ຋ືໃບຖະດບຈ຅຺ຌ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌຍາຽຆິ (຋຺ຈຘບຍ຃ທາຓ ຽຎັຌຍາຽຆຈີ ທໟ ງຽ຅້ງຖຈິ ຓຘັ ຘ຾ີ ຈຄ) ຾ຖ້ທຉໃືຓ 15M NH3 ຽຑີຓໃ ບກີ 5 ດບຈ ຌາ໣ ແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ ຽຎັຌຽທຖາ 1 ຌາ຋ີ ຊໟາເຌ຋າຈຖະຖາງຓີ Fe3+ ບີບ຺ຄ຅ະແຈ້ຑຶກຘີຌ໣ໄາຉາຌ຾ຈຄ ຾ງກຑຶກບບກ຅າກ຋າຈຖະຖາງ ເຘຌາ໣ ຑກຶ ແຎທິຽ຃າະຽນັກົ ເຌຂ໣ບໄ ໃືຌຉແ໣ໃ ຎ ຾ຉ່ຊາໟ ຍ໣ໃຉກ຺ ຑກຶ ຘະ຾ຈຄທາໞ ຍຓໃ໣ ີຽນັກົ . ຎະຉິກຖິ ິງາກາຌ຾ງກຽນົັກບບກ຅າກ ຿຃ຍາຌ ຾ຖະ ຌກິ ຾ກຌຓີຈໃັຄຌ:ໄີ Fe3+ + 3NH3 + 3H2O Fe(OH)3 + 3NH4+ Ni2+ + 6NH3 [Ni(NH3)6]2+ Co2+ + 6NH3 [Co(NH3)6]2+ ບີບ຺ຄ [Co(NH3)6]2+ ບາຈຊກື ບບກຆີແຈຈທໟ ງບ຺ກຆຽີ ຽຆຌ ເຌບາກາຈແຈ້ [Co(NH3)6]3+ຈັຄໃ ຘຓ຺ ຏຌ຺ : 4[Co(NH3)6]2+ + O2 + 2H2O 4[Co(NH3)6]3+ + 4OH- ຾ຉ່ບີບຄ຺ [Ni(NH3)6]2+ ຽຎັຌບີບຄ຺ ຽຆຄິ ຆບໟ ຌ຋ີໝໄຌັ ຃຺ຄ຅ະຍໃຊ໣ ກື ບບກຆແີ ຈຈທໟ ງບ຺ກຆ຾ີ ຆຌເຌບາກາຈ. 3.6 ກາຌທິຽ຃າະຽນກົັ ຑຶກ຋ແີໃ ຈບ້ າຈຽຎັຌຑກຶ ຂບຄ Fe(OH)3 (ຽຍິໃຄ຃໣າບະ຋ິຍາງຂໄ໣ 1) ຖາໟ ຄຑຶກຈໟທງຌໄ໣າ 12 ດບຈ຾ຖທ້ ຉືໃຓ 3M HCl ຅໣າຌທຌ 12 ດບຈ ຌາ໣ ແຎເນ້຃ທາຓປບໟ ຌເຌບໞາຄຌາ໣ໄ ຋ຐີ ຺ຈຽຎັຌຽທຖາ 3 ຌາ຋ີ ຉືໃຓ 1M KSCN ຅໣າຌທຌ 5 ດບຈ ຊໟາແຈ້຋າຈຖະຖາງຘ຾ີ ຈຄຂບຄບີບຄ຺ ຽຆໃິຄຆໟບຌ [Fe(SCN)6]3- ຘະ຾ຈຄທໞາຓ຾ີ ຃ຈບບີ ຄ຺ ຽຎຌັ ຽນົັກ. - ຎະຉິກິຖງິ າກາຌທຽິ ຃າະຽນົກັ . [Fe(SCN)]2+ Fe3+ + SCN- ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 52

ກາຌຽກຈີ ບບີ ຺ຄຽຆຄິ ຆໟບຌຖະນທໞາຄບບີ ຄ຺ Fe3+ ຾ຖະ SCN- ບາຈຓີບີບ຺ຄ SCN- ແຈ້ຉັໄຄ຾ຉ່ 1 ຽຊິຄ 6 ບີບ຺ຄ ຽຆັໃຌ ບບີ ຄ຺ [Fe(SCN)6]3- ຽຎຌັ ຉຌໄ຺ . 3.7 ກາຌຉຼຓ຋າຈຖະຖາງ຿຃ຍາຌ ຾ຖະ ຌິກ຾ກຌຽຑບໃື ກາຌທິຽ຃າະ ຌ໣າ຋າຈຖະຖາງເຘເຌຂ໣ໄ 4.5 ຋ໃີ຾ງກຑກຶ ຂບຄຽນກົັ ບບກແຎ຾ຖ້ທຓາເນ້຃ທາຓປໟບຌຽຑືໃບຖະຽນີງ຋າຈຖະຖາງ ຌີໄ຅຺ຌຽກືບຍ຾ນ້ຄ຅ະແຈ້ບ຺ກຆິຈຂບຄ຿ກຍາຌ ຾ຖະ ຂບຄຌິກ຾ກຌຽຆິໃຄຍ໣ໃຖະຽນີງເຌຖະນທໞາຄເນ້຃ທາຓປໟບຌ 2 ຆະຌິຈ຃ື ຆະຌິຈຓີຽຖກບ຺ກຆີຈາຆ຺ຄ +2 ແຈ້຾ກ່ CoO ຾ຖະ NiO ຘໞທຌບີກຆະຌິຈໜຶໃຄຓີຽຖກບ຺ກຆີຈາຆ຺ຄ +3 ແຈ້຾ກ່ Co2O3 ຾ຖະ Ni2O3 ຾ຖ້ທຉືໃຓ 3M HCl ຅໣າຌທຌ 2cm3 ຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌຽຑືໃບຖະຖາງຑຶກ ນົັຄ ຅າກເນ້຃ທາຓປໟບຌ 3 ຌາ຋຾ີ ຖ້ທຑກຶ ງັຄຖະຖາງຍ໣ໃໝ຺ຈເນ້ຉືໃຓ 3M HNO3 ຅໣າຌທຌ 5 ດບຈ ເນ້຃ທາຓປໟບຌຉ໣ໃ ແຎ຅຺ຌຑຶກຖະຖາງຉ໣ໃ຅າກຌັໄຌເນ້ຉືໃຓ 6M NaOH ຖ຺ຄແຎຽ຋ືໃບຖະດບຈ຅຺ຌ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌຍາຽຆີ (຋຺ຈຘບຍ ຃ທາຓຽຎຌັ ຍາຽຆີຈທໟ ງຽ຅້ງຖິຈຓຘັ ຘ຾ີ ຈຄ) ຾ຖ້ທຽປັຈເນ້຋າຈຖະຖາງຽຎັຌບາຆິຈ຿ຈງຉືໃຓ 6M HC2H3O2 ຖ຺ຄແຎ ຽ຋ບືໃ ຖະດບຈ (຋຺ຈຘບຍ຃ທາຓຽຎັຌບາຆິຈຈໟທງຽ຅້ງຖິຈຓັຘຘີຒ້າ) ຾ຖ້ທຉືໃຓ 6M HC2H3O2 ຽຑີໃຓບີກ 5 ດບຈ ຾ຍຄ່ ຋າຈຖະຖາງບບກຽຎຌັ 2 ຘໞທຌ ຘໞທຌໜຶຄໃ ຌ໣າແຎທິຽ຃າະ຿຃ຍາຌເຌຂໄ໣ 4.8 ຾ຖະ ບີກຘໞທຌໜຶໃຄຌ໣າແຎທິຽ຃າະຌິກ ຾ກຌເຌຂໄ໣ 4.9. ຎະຉກິ ິຖິງາກາຌກະກຼຓ຋າຈຖະຖາງ຿຃ຍາຌ ຾ຖະ ຌິກ຾ກຌຽຑືບໃ ກາຌທຽິ ຃າະ. - ຎະຉກິ ຖິ ງິ າ຋ຽີໃ ກີຈ຅າກກາຌຉໃຓື HCl ນືົ HNO3 ຖຄ຺ ເຘ່ຑຶກບ຺ກຆຈິ ຂບຄ຿ກຍາຌ ຾ຖະ ຌິກ຾ກຌ຋ັຄຘບຄຆະຌິຈ. CoO + 2H+ Co2+ + H2O NiO + 2H+ Ni2+ + H2O Co2O3 + 2Cl- + 6H+ 2Co2+ + Cl2 + 2H2O Ni2O3 + 2Cl- + 6H+ 2 Ni2+ + Cl2 + 2H2O ຘທໞ ຌກາຌຉຓໃື ປຈີ ຕກ຺ ຆິຈຌາຉີບົ ບຓ (NaOH) ກຽ໣ ຑບໃື ຽປັຈເນ຋້ າຈຖະຖາງຽຎັຌກາຄ ຾ຖະ ກາຌຉືໃຓບາຆິຈ ບາຽຆຉກິ (HC2H3O2) ຽຑໃບື ຽປັຈເນ້຋າຈຖະຖາງຽຎັຌບາຆຈິ ຽຖັກຌບໟ ງຽຑືໃບກຼຓທິຽ຃າະຉແໃ໣ ຎ. 3.8 ກາຌທຽິ ຃າະ຿ກຍາຌ ຌ໣າຽບ຺າ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃແຈ້ເຌຂ໣ໄ 4.7 ຘໞທຌ຋ີໃໜຶໃຄຓາຉືໃຓ 6M KNO2 ຅໣າຌທຌ 15 ດບຈ຃຺ຌ຋າຈ ຖະຖາງຈໟທງ຾຋່ຄ຾ກ້ທ຾ຖ້ທຉັຄຎະແທ້ຎະຓາຌ 15 ຌາ຋ີ ນົື ນົາງກທໞາຊໟາແຈ້ຑຶກຘີຽນົືບຄຂບຄ K3[Co(NO2)6] ຘະ຾ຈຄທາໞ ກາ຅ີບຄ຺ ຌີໄຽຎັຌ ຿ກຍາຌ. - ຎະຉິກິຖິງາ຋ີໃຽກຈີ ຅າກ Co2+ ຎຼ່ ຌຽຎັຌ Co3+ ຈໟທງ KNO2 ເຌ຋າຈຖະຖາງບາ ຆິຈບາຽຆຉິກ Co3+ + NO + H2O Co2+ + NO2- + 2H+ [Co(NO2)6]3- Co3+ + 6NO2- 3.9 ກາຌທຽິ ຃າະຌກິ ຾ກຌ ຌາ໣ ຋າຈຖະຖາງຘໞທຌ຋ໃີ 2 ຽຆິຄໃ ຾ຍຄ່ ແທເ້ ຌຂໄ໣ 4.7 ຓາຉໃຓື 1%DimethylGlyoxime (C4H8N2O2) ຅າ໣ ຌທຌ 8 ດບຈ ຘັໃຌຽຍ຺າໂ ນົື ຃຺ຌຈທໟ ງ຾຋ຄ່ ຾ກທ້ ຅າກຌັໄຌດບຈ 3M NH3 ຖ຺ຄແຎຽ຋ືໃບຖະດບຈ ຊາໟ ແຈ້ຑກຶ ຘ຾ີ ຈຄຂບຄ Ni(C4H7N2O2)2 ຘະ຾ຈຄທໞາກາ຅ີບ຺ຄຌໄີຽຎັຌ ຌິກ຾ກຌ. Ni2+ + 2C4H8N2O2 Ni(C4H7N2O2)2 + 2H+ 3.10 ກາຌ຾ງກບາຖຓູ ີຌບີ ບຓ ບບກ຅າກ຿ກຕຓ ຾ຖະ ຘຄັ ກະຘີ ຌ໣າຽບ຺າ຋າຈຖະຖາງເຘເຌຂ໣ໄ 4.2 ຋ີໃແຈ້຅າກກາຌ຾ງກກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3A ບບກແຎ຾ຖ້ທຓາຉືໃຓ 12M HCl ຖ຺ຄແຎຽ຋ືໃບຖະດບຈ ຅຺ຌ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌບາຆິຈ ຾ຖະ ຽຉີຓ 12M HCl ຖ຺ຄແຎບີກ 2 ດບຈ ຾ຖ້ທຉືໃຓຑຶກ NH4Cl ຎະຓາຌ 150 mg ບຸຌ່ ເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ຅຺ຌ຋າຈ຾ຂຄຖະຽນີງໝ຺ຈ ຅າກຌັໄຌຉືໃຓ 15M NH3 ຖ຺ຄແຎຽ຋ືໃບ ຖະດບຈ຅຺ຌ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌຍາຽຆິ຾ຖ້ທຽຉີຓ 15M NH3 ຖ຺ຄແຎບີກ 4 ດບຈ ຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາ ປບໟ ຌຽຎຌັ ຽທຖາ 3 ຌາ຋ີ ຊາໟ ແຈຑ້ ຶກຘີຂາທຽກຈີ ຂຌຶໄ ຾ຖ້ທຌາ໣ ຑກຶ ແຎທຽິ ຃າະບາຖຓູ ີຌີບບຓເຌນ຺ທຂ໣ໄ 4.11 ຾ຉ່ຊໟາຍ໣ໃຓີ ຑຶກຘະ຾ຈຄທໞາ ຍ໣ໃຓບີ າຖຓູ ຌີ ີບບຓ ເນຌ້ າ໣ ຽບ຺າ຋າຈຖະຖາງເຘແຎທິຽ຃າະເຌນ຺ທຂໄຉ໣ ໣ໃແຎ. ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 53

- ຎະຉິກິຖິງາ຋ີໃຽກຈີ ຅າກກາຌເນ຋້ າຈຖະຖາງຽຎຌັ ບາຆິຈຈໟທງ HCl [Al(OH)4]- + 4H+ Al3+ + 4H2O CrO42- + 2H+ Cr2O72- + H2O [Zn(OH)4]2- + 4H+ Zn2+ + 4H2O - ຎະຉກິ ິຖິງາ຋ີໃຽກີຈ຅າກກາຌເນ຋້ າຈຖະຖາງຽຎຌັ ຍາຽຆິຈໟທງ NH3 Al3+ + 3NH3 + 3H2O Al(OH)3 + 3NH4+ Cr2O72- + 2NH3 + H2O 2CrO42- + 2NH4+ Zn2+ + 4NH3 [Zn(NH3)4]2+ 3.11 ກາຌທິຽ຃າະບາຖຓູ ີຌີບບຓ ຖາໟ ຄຑຶກ຋ໃີແຈ້ເຌຂ໣ໄ 4.10 ຈໟທງ 2M NH4Cl ຅໣າຌທຌ 3 ດບຈ ຾ຖະ ຌ໣ໄາ 10 ດບຈ (ຌ໣ໄາ຋ີໃຖໟາຄຑຶກຽ຋ຊິໄຓ ແຎ) ຾ຖທ້ ຉໃຓື 3M HCl ຖຄ຺ ແຎບີກ 10 ດບຈ ຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ຅຺ຌຑຶກຖະຖາງ ຅າກຌັໄຌຉືໃຓ 0.1% Aluminon (ຽກືບບາ຿ຓຌີບບຓຂບຄບາຆິຈຽບີຕິຌ - ຉົີກາກ຿ຍຆີຖິກ) ຅໣າຌທຌ 4 ດບຈ ຾ຖ້ທຽປັຈເນ້ ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌກາຄຈໟທງກາຌດບຈ 3M NH3 ຖ຺ຄແຎຽ຋ືໃບຖະດບຈ ຉ໣ໃ຅າກຌັໄຌຽຉີຓ 3M NH3 ຖ຺ຄແຎບີກ 1 ດບຈ ຊາໟ ແຈ້ຑກຶ ຘີ຾ຈຄຂບຄ Al(OH)3 ຽກຈີ ຂຌໄຶ ຘະ຾ຈຄທາໞ ກາ຅ີບ຺ຄຌີໄຽຎຌັ ບາຖູຓຌີ ີບບຓ. 3.12 ກາຌ຾ງກ຿ກຕຓບບກ຅າກຘຄັ ກະຘີ ຌາ໣ ຽບ຺າ຋າຈຖະຖາງເຘໂເຌຂ໣ໄ 4.10 ຓາຉືໃຓ 0.3M Ba(NO3)2 ຅໣າຌທຌ 5 ດບຈຊໟາແຈ້ຑຶກຘີຽນົືບຄ ຂບຄ BaCrO4 ເນ້ດບຈ 0.3M Ba(NO3)2 ຖ຺ຄແຎຽ຋ືໃບຖະດບຈ຅຺ຌກທໞາຑຶກ຅ະຉ຺ກດ່າຄຘ຺ຓຍູຌ ຌ໣າຽບ຺າຑຶກ຋ີໃ ແຈແ້ ຎທຽິ ຃າະ຿ກຕຓເຌນ຺ທຂ໣ໄ 4.13 ຾ຉ່ຊໟາຍ໣ໃຓີຑຶກຘະ຾ຈຄທໞາ ຍ໣ໃຓີ຿ກຕຓ ເນ້ຌ໣າຽບ຺າ຋າຈຖະຖາງເຘແຎທິຽ຃າະ ຘັຄກະຘີເຌນທ຺ ຂໄ໣ 4.14 ຉໃແ໣ ຎ. - ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກາຌ຾ງກ຿ກຕຓບບກ຅າກຘັຄກະຘີ CrO42- + Ba2+ BaCrO4 3.13 ກາຌທຽິ ຃າະ຿ກຕຓ ຌ໣າຽບ຺າຑກຶ ຘຽີ ນບືົ ຄ຋ແໃີ ຈເ້ ຌຂໄ໣ 4.12 ຓາຉຓໃື 3M HNO3 ຅າ໣ ຌທຌ 6 ດບຈ ເນ້຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ ຅ຌ຺ ຑກຶ ຖະຖາງ ຾ຖ້ທຉືໃຓ 3% H2O2 ຖ຺ຄແຎຽ຋ືໃບຖະດບຈ ຊໟາ຋າຈຖະຖາງຎ່ຼຌຘີຽຎັຌຘີຒ້າ (ຽກີຈຂຶໄຌຆ຺ໃທ຃າທ) ຘະ຾ຈຄທາໞ ກາ຅ີບ຺ຄຽຎັຌ ຿ກຕຓ. - ຎະຉກິ ຖິ ງິ າ຋ຽໃີ ກຈີ ຅າກກາຌຖະຖາງຉ຺ທຂບຄຑຶກ BaCrO4 ຈໟທງ HNO3 2BaCrO4 + 2H+ Cr2O72- + 2Ba2+ + H2O - ຎະຉກິ ຖິ ິງາ຋ຽໃີ ກີຈ຅າກບີບຄ຺ Cr2O72- ຎຼ່ ຌແຎຽຎຌັ CrO5 ຈທໟ ງ H2O2 Cr2O72- + 4H2O2 + 2H+ CrO5 + 5H2O - ຎະຉິກິຖງິ າ຋ໃີຽກຈີ ຅າກກາຌຘະນົາງຉ຺ທຂບຄ CrO5 ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈ 5CrO5 + 12H+ 4Cr3+ + 7O2 + 6H2O ຃າ໣ ຊາຓ ຾ຖະ ຍ຺ຈຽຐກິ ນັຈ 1. ບີບ຺ຄຂບຄ຿ຖນະ຋ໃີຉ຺ກຑກຶ ຆຸຌຒ຺ທ ນືົ ປີຈຕ຺ກຆິຈເຌ຋າຈຖະຖາງຍາຽຆີ ນືົ ຽກືບບາ຿ຓຌີບບຓຓ຅ີ ກັ ບີບ຺ຄ຃ືບບີ ຺ຄ ເຈ຾ຈ່? 2. ຅ໃຄ຺ ຍບກ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະຒີຆິກ ຾ຖະ ຽ຃ຓຂີ ບຄຓຄັ ກາຌ 3. ບ຺ກຆຈິ ຂບຄຓຄັ ກາຌ຋ີໃປູ້຅ກັ ກັຌຈີຓີ຅ກັ ຆະຌຈິ ຃ືຆະຌິຈເຈ຾ຈ່? 4. ຅ຄໃ຺ ຂຼຌຘຓ຺ ຏຌ຺ ຽຉຓັ ຂບຄຎະຉກິ ຖິ ງິ າຉແໃ໣ ຎຌີໄ: ກ. + ຽຆໃຄິ ແຈ້຅າກ ຾ຖະ ແຈ຅້ າກ ຂ. + ); ແຈ້຅າກ ຾ຖະ ແຈ຅້ າກ ຽຆິໃຄ ແຈ້຅າກ ( ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 54

຃. + ຽຆໃິຄ ແຈ້຅າກ ; ແຈ຅້ າກ ຾ຖະ ແຈ຅້ າກ ຄ. + + ++ + 5. ຅ໃຄ຺ ຆຄໃັ ຆາຘ຺ຓຏ຺ຌຎະຉິກຖິ ິງາຈໃັຄຉ໣ໃແຎຌໄີ: ກ. K2MnO4 + H2O MnO2 + KMnO4 + KOH ຂ. MnSO4 + NH3 + H2O Mn(OH)2 + (NH4)2SO4 ຃. Fe + H2SO4 + HNO3 Fe(NO3)3 + SO2 + H2O ຄ. Fe + HNO3 Fe(NO3)3 + NH4NO3 + H2O ຅. Fe + HCl + HNO3 FeCl3 + NO + H2O ຘ. [Fe(CN)6]4- + H2SO4 + H2O Fe2+ + CO + NH4+ + SO42- ຆ. FeCl2 + K4[Fe(CN)6] K2Fe[Fe(CN)6] + KCl ງ. Fe2+ + Cr2O72- + H+ Fe3+ + Cr3+ + H2O ຈ. Co + H2SO4 + HNO3 CoSO4 + NO + H2O ຉ. Co2+ + NO2- + H+ + K+ K3[Co(NO2)6] + NO + H2O ຊ. Ni(OH)2 + NH4Cl + KOH [Ni(NH3)6]Cl2 + KCl + H2O ຋. S + HCl + HNO3 SO42- + Cl- + NOCl + H+ + H2O ຌ. Na2[Ni(CN)4] + HCl Ni(CN)2 + HCN + NaCl ຍ. [Ni(CN)4]2- + OBr- + OH- Ni(OH)2 + CN- + Br- ຎ. AlCl3 + (NH4)2S + H2O Al(OH)3 + NH4Cl + H2S ຏ. AlCl3 + Na2HPO4 AlPO4 + NaCl + HCl ຐ. CrCl3 + Na2CO3 + H2O Cr(OH)3 + CO2 + NaCl ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 55

ຍ຺ຈ຋ີ 6 ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະຂບຄຑທກກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 4 ຾ຖະ 5 1. ຃ຸຌຖັກຘະຌະ຋ທໃ຺ ແຎຂບຄກາ຅ີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 4 1.1 ຃ຌຸ ຖັກຘະຌະຒີຆີກຂບຄກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 4 ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ 4 ຽຎຌັ ບບີ ຄ຺ ຂບຄ຿ຖນະ຋ຉໃີ ຺ກຑຶກກາກ຿ຍຌາຈ ເຌ຋າຈຖະຖາງຍາຽຆີ ຾ຖະ ຽບຉີຖ຾ບຖກ໣ປ໣ ຓີ: ບີບ຺ຄ Ba2+, Ca2+, Sr2+ ຾ຖະ Mg2+. ຑຶກກາກ຿ຍຌາຈຂບຄກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ 4 ຋ຸກຆະຌິຈຽຎັຌຑຶກຘີຂາທ, ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌບາຆຈິ ບາຽຆຉກິ . 1.2 ຃ຌຸ ຖັກຘະຌະ຋າຄຽ຃ຓີຂບຄກາ຅ບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ 4 ແຈ້຾ກ່: ຍາຖີບບຓ, ຘະຉ໡ບຄຆຼຓ, ກາຌຆີບບຓ ຾ຖະ ຓາຽດຆີບບຓ ຓີ຃ຸຌ ຖກັ ຘະຌະ຋າຄຽ຃ຓີຈໃັຄຌີໄ: 1.2.1 ຍາຖີບບຓ (Ba): ຍາຖບີ ບຓຽຎັຌ຿ຖນະຘີຂາທ-ຒາ້ , ຽຎບໃື ງ຋ໃີ 710 , ໝັໄຌ຃຺ຄຽຓືໃບດູ່ເຌບາກາຈ຾ນຄ້ , ຾ຉ່ເຌບາກາຈຆຸ່ຓ຅ະຽກີຈຎະຉິກິຖິງາກັຍຌ໣ໄາ ແຈ້ບ຺ກຆິຈ ນົື ປີຈຕ຺ກຆິຈ ຊໟາຽກີຈຎະຉິກິຖິງາກັຍຌ໣ໄາ຋ີໃບຸຌຌະຑູຓ ນບໟ ຄ຅ະແຈ້ ປຈີ ຕກ຺ ຆິຈຍາຖີບບຓ ຾ຖະ ບາງປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌ Ba + 2H2O Ba2+ + H2 + 2OH- ຍາຖີບບຓຖະຖາງເຌບາຆິຈຽ຅ືບ຅າຄ ແຈ້ບາງປີ຿ຈ຾ຆຌ Ba + 2H+ Ba2+ + H2 ເຌ຋າຈຎະຘ຺ຓຉໞາຄໂຍາຖີບບຓ຅ະເຆ້ຽຖກບ຺ກຆີຈາຆ຺ຄຽຎັຌ +2 ຘະຽໝີ ຘ໣າຖັຍຽກືບກົຼໍຖ຺ທ ຾ຖະ ຌີຉຕາຈ ຂບຄຍາຖີ ຖະຖາງຌໄ໣າແຈ້ຈ,ີ ຾ຉ່ຊາໟ ຉືໃຓບາຆຈິ ກປໍຼົ ີຈຕິກຖຄ຺ ແຎເຌ຋າຈຖະຖາງຽກືບຂບຄຍາຖີ຅ະແຈ້ຍາຖີກົໍຼຖ຺ທ ນົື ຍາ ຖຌີ ຉີ ຕາຈຉ຺ກຑກຶ ແຈ້ ຎະຉກິ ິຖງິ າຂບຄບີບຄ຺ ຍາຖບີ ບຓ (II). ຋າຈຖະຖາງກຼຖໍົ ທ຺ ຍາຖີບບຓ (BaCl2 .2H2O) ນືົ ຋າຈຖະ ຖາງຌີຉຕາຈຍາຖບີ ບຓ (Ba(NO3)2) ຽຂຓັໄ ຂຸ້ຌ 0,25 M ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉິກຖິ ງິ າຂບຄ ບບີ ຺ຄຍາຖບີ ບຓ (II) ແຈຈ້ ັຄໃ ຌີໄ: # ຎະຉິກິຖງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງກາກ຿ຍຌາຈບາ຿ຓຌີບບຓ ແຈ້ຑກຶ ຘີຂາທຂບຄກາກ຿ຍຌາຈຍາຖີບບຓ Ba2+ + CO32- BaCO3 - ຑຶກຖະຖາງເຌບາຆິຈບາຽຆຉິກ ຾ຖະ ເຌບາຆິຈ຾ກ່ຽ຅ືບ຅າຄ ຾ຖະ ຖະຖາງແຈ້ຽຖັກຌໟບງເຌ຋າຈຖະຖາງຽກືບບາ ຿ຓຌຂບຄບາຆິຈ຾ກ່ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບບກຆາຖາຈບາ຿ຓຌີບບຓ ເນຑ້ ຶກຘີຂາທຂບຄບບກຆາຖາຈຍາຖີບບຓ Ba2+ + (COO)22- Ba(COO)2 # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍບາຆິຈຆຌູ ຒູຖກິ ຽ຅ບື ຅າຄ ແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄຆຌູ ຒາຈຍາຖີບບຓ Ba2+ + SO42- BaSO4 - ຑຶກຌີໄຍ໣ໃຖະຖາງເຌຌໄ໣າ, ເຌບາຆິຈຽ຅ບື ຅າຄ ຾ຖະ ເຌ຋າຈຖະຖາງ ຆູຌຒາຈບາ຿ຓຌ ຾ຉ່ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌບາຆິຈຆູຌ ຒູຖິກຽຂໄຓັ ຂຸ້ຌ ຾ຖະ ປໟບຌ Ba2+ + 2HSO4- BaSO4 + H2SO4(conc) - ຊາໟ ຉຓ຺ໄ ຑກຶ ຍາຖບີ ບຓຆຌູ ຒາຈກຍັ ຋າຈຖະຖາງກາກ຿ຍຌາຈຌາຉບີົ ບຓຽຂໄັຓຂຌຸ້ ຅ະຎ່ຼຌແຎຽຎັຌຑຶກກາກ຿ຍຌາຈຍາ ຖີບບຓແຈ້ BaCO3 + SO42- BaSO4 + CO32- ຎະຉິກຖິ ິງາຌໄີຏັຌກັຍແຈ້ ຘະ຾ຈຄທໞາກາຌຎຼ່ ຌ຾ຎຄຌີໄຽກຈີ ຂືໄຌຍຘໃ໣ ຓ຺ ຍູຌ # ຎະຉກິ ິຖງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງຆຌູ ຒາຈຌາຉບີົ ບຓບີໃຓຉທ຺ ແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄ ຆູຌຒາຈຍາຖີບບຓ຋ັຌ຋ີ SO42- + Ba2+ BaSO4 ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 56

# ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງ຿ກຕຓຓາຈກາຖບີ ບຓ ເນຑ້ ກຶ ຘີຽນົບື ຄຂບຄ຿ກຕຓຓາຈຍາຖບີ ບຓ Ba2+ + CrO42- BaCrO4 - ຊາໟ ຉໃຓື ບາຆິຈຖຄ຺ ເຌ຋າຈຖະຖາງ຿ກຕຓຓາຈກາຖີບບຓ ຋າຈຖະຖາງຘີຽນົືບຄ຅ະຎ່ຼຌຽຎັຌຘຘີ ຺ໄຓ - ຾ຈຄ ຽຑາະທໞາ ຽກີຈບີບຄ຺ ຈີ຿ກຕຓຓາຈ Cr2O72- + H2O 2CrO22- + 2H+ 1.2.2 ຘະຉ໡ບຄຆບີ ບຓ (Sr) ຘະຉບ໡ ຄຆີບບຓ ຽຎຌັ ຿ຖນະ຋ຓີໃ ີຘຂີ າທ-ຒ້າ, ຽຎືບໃ ງ຋ີໃ 771 , ຓ຃ີ ຌຸ ຘ຺ຓຍຈັ ຃າໟ ງ຃ືກຍັ ຍາຖີບບຓ. ຎະຉກິ ິຖງິ າຂບຄບີບຄ຺ ຘະຉ໡ບຄຆີບບຓ(II) ຋າຈຖະຖາງກຼົຖໍ ທ຺ ຘະຉ໡ບຄຆີບບຓ(SrCl2.6H2O ນືົ ຋າຈ ຖະຖາງຌີຉຕາຈຘະຉ໡ບຄຆບີ ບຓ(Sr(NO3)2) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0,25 M ເຆຘ້ ືກຘາຎະຉິກິຖິງາຂບຄ ບີບ຺ຄຘະຉ໡ບຄຆີບບຓ (II) ແຈ້ຈໃຄັ ຌໄີ: # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງບາຓ຿ຓງັກ ຍໃ໣ຽກຈີ ຑກຶ ຾ຖະ ຍ໣ໃຓີກາຌຎຼ່ ຌ຾ຎຄຽກີຈຂຌືໄ # ຎະຉິກິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງກາກ຿ຍຌາຈບາ຿ຓຌບີ ບຓ ແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄກາກ຿ຍຌາຈຘະຉຕບຄຆີບບຓ Sr2+ + CO32- SrCO3 ກາກ຿ຍຌາຈຘະຉຕບຄຆີບບຓຖະຖາງຌໄ໣າແຈໜ້ ໟບງກທໞາກາກ຿ຍຌາຈຍາຖບີ ບຓ # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍບາຆຈິ ຆຌູ ຒູຖິກຽ຅ບື ຅າຄ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄຆຌູ ຒາຈຘະຉຕບຄຆບີ ບຓ Sr2+ + SO42- SrSO4 - ຆຌູ ຒາຈຘະຉຕບຄຆີບບຓຘາຓາຈຎຼ່ ຌກາກ຿ຍຌາຈຘະຉຕບຄຆບີ ບຓແຈ້ຽກບື ຍໝ຺ຈຽຓືໃບຉ຺ໄຓກັຍ຋າຈຖະຖາງກາກ ຿ຍຌາຈຌາຉບີົ ບຓຽຂຓັໄ ຂຸ້ຌ SrCO3 + SO42- SrSO4 + CO32- # ຎະຉກິ ິຖງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງບບກຆາຖາຈບາ຿ຓຌບີ ບຓ ແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄບບກຆາຖາຈຘະຉຕບຄຆີບບຓ Sr2+ + (COO)22- Sr(COO)2 - ຑກຶ ຖະຖາງແຈ້ຽຖກັ ຌບໟ ງຍຖໃ໣ ະຖາງເຌບາຆິຈບາຽຆຉກິ ຾ຉ່ຖະຖາງເຌບາຆຈິ ຾ກ່ # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງ຿ກຕຓຓາຈກາຖີບບຓ ແຈ້ຑກຶ ຘຽີ ນົືບຄຂບຄ຿ກຕຓຓາຈຘະຉຕບຄຆີບບຓ Sr2+ + CrO42- SrCrO4 1.2.3 ກາຌຆີບບຓ (Ca) ກາຌຆບີ ບຓຽຎັຌ຿ຖນະ຋ໃຓີ ີຘີຂາທ-ຒາ້ , ຽຎໃືບງ຋ໃີ 845 , ຽຓບໃື ຊກື ກັຍບ຺ກຆີ຾ຆຌເຌບາກາຈ ຾ຖະ ຃ທາຓ ຆຸ່ຓ຅ະຽກີຈບ຺ກຆິຈກາຆີ ນົື ປີຈຕ຺ກຆິຈກາຆີ. ກາຌຆີຖະຖາງຉ຺ທແຈ້ເຌຌ໣ໄາ ແຈ້ປີຈຕ຺ກຆິຈກາຆີ ຾ຖະ ບາງປີ຿ຈ ຕ຾ຆຌ ເຌ຋າຈຖະຖາງກາຌຆີ຅ະດູ່ເຌປຍູ ຾ຍຍບີບ຺ຄກາຌຆີ (II) (Ca2+). ຽກືບຂບຄກາຌຆີຓີຘີຂາທ ຽຓືໃບຽປັຈຽຎັຌ ຋າຈຖະຖາງແຈ້຋າຈຖະຖາງຍຓ໣ໃ ີຘີ ຌບກ຅າກ຅ະຽຎັຌຘີຂບຄບບີ ຺ຄຖ຺ຍ຋ີໃຽຎັຌຘໞທຌຎະກບຍຂບຄຽກືບກາຌຆີຽ຋຺ໃາຌັໄຌ; ຑຶກກົຼໍຖ຺ທກາຌຆີເຆ້ຽຎັຌ຋າຈຈູຈ຃ທາຓຆຸ່ຓ ຾ຖະ ເຆ້ຽຎັຌ຋າຈ຋ີໃຽປັຈເນ້຾ນ້ຄ. ຽກືບຂບຄກົຼໍຖ຺ທກາຌຆີ ຾ຖະ ຌຉີ ຕາຈກາຌຆີ ຖະຖາງແຈ້ຈເີ ຌຽບຉາ຿ຌຌ ນົື ເຌ຋າຈຖະຖາງຎະຘ຺ຓຖະນທໞາຄຽບຉາ຿ຌຌ຋ີໃຍ໣ໃຓີຌ໣ໄາກັຍຈີຽບຉິຖຽບ ຾ຉເຌບຈັ ຉາຘທໞ ຌ 1:1 ຎະຉກິ ຖິ ິງາຂບຄບບີ ຄ຺ ກາຌຆບີ ບຓ (II). ຋າຈຖະຖາງກຖຼົໍ ທ຺ ກາຌຆີ (CaCl2.6H2O) ຽຂຓັໄ ຂຸ້ຌ 0,5 M ເຆ້ຘກຶ ຘາຎະຉກິ ິຖິງາຂບຄບບີ ຺ຄກາຌຆີ (II)ແຈ້ຈໃັຄຌໄີ: # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງັກ ຍຽ໣ໃ ກຈີ ຑຶກປີຈຕກ຺ ຆຈິ ກາຌຆີ ງໟບຌປີຈຕ຺ກຆິຈກາຌຆີຖະຖາງຌ໣ໄາແຈ້ຈີ ຾ຉ່ ບາຈຽນັຌຑຶກຂຸ່ຌຘີຂາທຂບຄກາກ຿ຍຌາຈກາຌຆີ ຽຑາະ຋າຈຖະຖາງຊືກກັຍບາກາຈຽຆິໃຄຓີບາງຈີບ຺ກຆິຈກາກຍບຌ ຽຎຌັ ຘທໞ ຌຎະກບຍດູ່ຌ໣າ # ຎະຉິກຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກາກ຿ຍຌາຈບາ຿ຓຌີບບຓ ແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄກາກ຿ຍຌາຈກາຌຆີ Ca2+ + CO32- CaCO3 ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 57

- ຑກຶ ຖະຖາງແຈ້ເຌຌ໣າໄ ຋ໃຓີ ີບາຆຈິ ກາກ຿ຍຌິກດູ່ນົາງ (ເຆ້ຌໄ໣າ຿ຘຈາ຋ກໃີ ຼຓຂືຌໄ ເໝໂ່ ) ຽກີຈຽກືບປີ຿ຈຕ຾ຆຌກາກ຿ຍ ຌາຈກາຌຆີ ຋ໃຖີ ະຖາງຌາ໣ໄ ແຈ້ CaCO3 + H2O + CO2 Ca2+ + 2HCO3- # ຎະຉິກິຖິງາກຍັ ບາຆຈິ ຆູຌຒູຖກິ ຽ຅ບື ຅າຄແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄຆູຌຒາຈກາຌຆີ Ca2+ + SO42- CaSO4 - ຑກຶ ຆູຌຒາຈກາຌຆີຖະຖາງແຈ້ເຌບາຆິຈຆູຌຒູຖກີ ຽຂໄັຓຂຸ້ຌ ຾ຖະ ປບໟ ຌ CaSO4 + H2SO4 2H+ + [Ca(SO4)2]2- # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບບກຆາຖາຈບາ຿ຓຌີບບຓແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄບບກ ຆາຖາຈກາຌຆີ ຽກີຈຂືໄຌ຋ັຌ຋ີ ຊາໟ ຉໃືຓ຋າຈຖະຖາງຽກືບຂບຄກາຌຆີ ຽຂັໄຓຂຌຸ້ ຖ຺ຄແຎ ຾ຖະ ຅ະຽກຈີ ບບກຆາຖາຈກາຌຆຂີ ໄືຌດາ່ ຄຆໟາໂ ເຌ຋າຈຖະຖາງ ຽ຅ບື ຅າຄ Ca(COO)2 Ca2+ + (COO)22- # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງ຿ກຕຓຓາຈກາຖີບບຓ ແຈ້ຑກຶ ຘຽີ ນບົື ຄຂບຄ຿ກຕຓຓາຈ ກາຌຆີ Ca2+ + CrO42- CaCrO4 (ຑຶກຖະຖາງເຌບາຆຈິ ບາຽຆຉກິ ) # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກາຖີຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄກາຖີກາຌຆີຽປັກຆາຆີງາ ຿ຌ຾ຒຕຈັ (II) K2Ca[Fe(CN)6] Ca2+ + 2K+ + [Fe(CN)6]2- 1.2.4 ຓາຽດຆີບບຓ (Mg) ຓາຽດຆີບບຓຽຎຌັ ຿ຖນະ຋ີຓໃ ີຘຂີ າທ, ຽຎືໃບງ຋ີໃ 650 , ຽຓືໃບຽຏ຺າແໝ້ເຌບາກາຈ ນົື ບ຺ກຆີ຾ຆຌ ຅ະແຈ້຾ຘຄ ຘີຂາທຘ຺ຈເຘ ແຈ້ບ຺ກຆິຈຓາຽດ ຾ຖະ ຌຉີ ຺ົທຓາຽດຽຖັກຌບໟ ງ (Mg3N2). ຓາຽດຖະຖາງຉ຺ທແຈ້ດ່າຄຆໟາໂ ເຌຌ໣ໄາຽດັຌ ແຈ້ປຈີ ຕ຺ກຆິຈຓາຽດ ຾ຖະ ບາງປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌ ຾ຉຊ່ າໟ ຽບ຺າແຎຉຓ຺ໄ ເນ້ຒ຺ຈຎະຉິກິຖິງາ຅ະຽກຈີ ແຈ້ດາ່ ຄແທທາ Mg + 2H2O Mg(OH)2 + H2 - ຓາຽດຆີບບຓຖະຖາງແຈ້ຈີເຌບາຆິຈ ແຈ້ບບີ ຄ຺ ຓາຽດຆີບບຓ (II) ຾ຖະ ບາງປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌ Mg + 2H+ Mg2+ + H2 ຎະຉິກຖິ ງິ າຂບຄບີບຄ຺ ຓາຽດຆີບບຓ (II). ຋າຈຖະຖາງກົຖໍຼ ທ຺ ຓາຽຆຆບີ ບຓ(MgCl2.6H2O) ນືົ ຋າຈ ຖະຖາງຆຌູ ຒາຈຓາຽຆຆີບບຓ (MgSO4 .7H2O) ຽຂຓໄັ ຂຌຸ້ 0,5 M ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉິກິຖິ ງາຂບຄບບີ ຺ຄຓາຽດຆີບບຓ (II) ແຈຈ້ ໃັຄຌໄ:ີ # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງກັ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄປຈີ ຕ຺ກຆິຈຓາຽດຆີບບຓ Mg2+ + 2NH3 + 2H2O Mg(OH)2 + 2NH4+ # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງປີຈຕ຺ກຆິຈຌາຉົີບບຓ ແຈ້ຑກຶ ຘີຂາທຂບຄປີຈຕກ຺ ຆຈິ ຓາຽດຆີບບຓ Mg2+ + 2OH- Mg(OH)2 (ຑຶກຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງຽກບື ບາ຿ຓຌ) # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກາກ຿ຍຌາຈບາ຿ຓຌີບບຓ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄປີຈຕ຺ກຆິຈຓາຽດຆີບບຓ - ກາກ຿ຍ ຌາຈຓາຽດຆບີ ບຓ 4MgCO3 .Mg(OH)2 .5H2O + 2HCO3- 5Mg2+ + 6CO32- + 7H2O - ຊາໟ ຓີຽກືບບາ຿ຓຌດູ່ເຌ຋າຈຖະຖາງ ຅ະຍຉໃ໣ ກ຺ ຑກຶ ຽຑາະຽປຈັ ເນ້ຎະຉກິ ິຖງິ າຘ຺ຓຈຸຌຖ່ຓຸ ຌີໄຎ່ຼຌແຎ຋າຄຂທາຓື ແຈ້ບີ ບຄ຺ ປີ຿ຈຕ຾ຆຌກາກ຿ຍຌາຈ NH3 + HCO3- NH4+ + CO32- # ຎະຉກິ ິຖງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌຒ຺ຈຘະຒາຈຈີຌາຉົີບບຓ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄຓາຽດບາ຿ຓຌີບບຓຒ຺ຈຘະ ຒາຈ ເຌ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງກັ ຋ໃີຓີຽກບື ກຕົຼໍ ຺ທບາ຿ຓຌບີ ບຓຽຖກັ ຌໟບງ Mg2+ + NH3 + HPO42- Mg(NH4)PO4 - ຊາໟ ເນ້ບບີ ຺ຄຓາຽດຽກີຈຎະຉກິ ຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌຒ຺ຈຘະຒາຈຈີຌາຉົີບບຓ ເຌ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌກາຄ ຅ະແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌຒຈ຺ ຘະຒາຈຓາຽດ ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 58

Mg2+ + HPO42- MgHPO4 3. ຋ຈິ ຘະຈີ ຾ຖະ ນັກົ ກາຌທິຽ຃າະກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ຎະກບຍຓີບີບ຺ຄ Ba2+, Mg2+, Ca2+ ຾ຖະ Sr2+ ຽຆິໃຄຽຎັຌ຋າຈ຋ີໃດູ່ເຌ຅ຸຈຼທກັຌເຌ ຉາຉະຖາຄ຋າຈຓຌູ ຈໃັຄຌຌໄັ , ກາ຅ບີ ຄ຺ ເຌໝທຈຌີໄ ຅ິໃຄຓີຽຖກບ຺ກຆີຈາຆ຺ຄ຃ືກັຌ ຾ຖະ ຽກີຈຎະຉິກິຖິງາ຃ໟາງ຃ືກັຌນົາງ ຅ິໃຄ຾ງກບບກ຅າກກາ຅ີບຄ຺ ເຌໝທຈບຌໃື ໂແຈ້ຄາໞ ງກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ຅ະຉກ຺ ຑຶກກາກ຿ຍຌາຈເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃຽຎັຌ ຍາຽຆິ ຽຆິໃຄຑຶກກາກ຿ຍຌາຈຽນົ຺ໃາຌີໄຖະຖາງແຈ້ເຌບາຆິຈບາຽຆຉິກ ຘໞທຌກາຌ຾ງກກາ຅ີບ຺ຄ຾ຉ່ຖະຆະຌິຈ ຽຑືໃບກາຌ ທິຽ຃າະຌໄຌັ ຽປຈັ ແຈ້຿ຈງເນ້ບີບ຺ຄ Ba2+ ຉ຺ກຑຶກ BaCrO4, ບີບ຺ຄ Sr2+ ຉ຺ກຑຶກ SrSO4 ຾ຖະ ບີບ຺ຄ Ca2+ ຉ຺ກ ຑຶກ CaC2O4 ຅ິໃຄຘາຓາຈ຾ງກ ຾ຖະ ທິຽ຃າະກາ຅ີບ຺ຄ຾ຉ່ຖະຆະຌິຈແຈ້ ຌບກ຅າກຌີໄບາຈ຅ະຉໟບຄຽປັຈກາຌ Flame test (ຘັຄຽກຈຘີ຅າກ຾ຎທ຋ຽີໃ ຏາ຺ ຋າຈ) ຽຑືໃບເນຽ້ ກີຈ຃ທາຓໝັໄຌເ຅ງິໃຄຂຶໄຌເຌກາຌທິຽ຃າະ ຾ຉ່ຘ໣າຖັຍບີບ຺ຄ Ca2+ ຾ຖະ ບີບ຺ຄ Sr2+ ກາຌຽປັຈ Flame test ຉັຈຘິຌ຃ໟບຌຂໟາຄງາກ ຽຑາະເນ້຃ໟາງ຃ືກັຌ ຾ຖະ ບາຈຽກີຈ ຃ທາຓຍ໣ໃ຾ຌ່ເ຅ເຌກາຌຘະນຼຸຍຏ຺ຌແຈ້ ທິ຋ີ຾ກ້ແຂກ໣຃ືຉໟບຄຎຼຍ຋ຼຍ຾ຎທແຒກັຍ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃປູ້຾ຖ້ທກັຍ຋າຈ ຉທ຺ ດ່າຄ຋ທໃີ ຽິ ຃າະ ຽຑໃືບເນ້ຽກຈີ ຾ຌ່ເ຅ງໃິຄຂຶຌໄ ເຌກາຌຘະນຼຸຍ. 3. ຂະຍທຌກາຌທຽິ ຃າະກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 3.1 ກາຌຉ຺ກຑຶກກາ຅ີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 4 ຽຌືໃບຄ຅າກ຋າຈຖະຖາງເຘ຋ີໃແຈ້຅າກກາຌ຾ງກກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 ບບກແຎ຾ຖ້ທຓີຖັກຘະຌະຽຎັຌບາຆິຈ ຅ິໃຄຌາ໣ ຓາຽປັຈເນຽ້ ຎັຌຍາຽຆິ຿ຈງຉຓືໃ 15M NH3 ຽ຋ືໃບຖະດບຈ ຾ຖ້ທຉືໃຓ 2M (NH4)2CO3 ຅໣າຌທຌ 12 ດບຈ ຉ໣ໃ຅າກຌັໄຌຉືໃຓຽບ຋ິຖ຾ບຖກ໣ປ໣ຽ຋຺ໃາກັຍຎະຖິຓາຈຂບຄ຋າຈຖະຖາງເຌນົບຈ຋຺ຈຖບຄຉັໄຄແທ້ຽຎັຌຽທຖາ 10 – 12 ຌາ຋ີ ຊາໟ ແຈຑ້ ຶກຘຂີ າທຘະ຾ຈຄທໞາຓກີ າ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ຌ໣າຽບ຺າຑຶກແຎທິຽ຃າະກາ຅ີບ຺ຄເຌຂ໣ໄ 3.2 ຘໞທຌ຋າຈຖະຖາງ ເຘເນ້ຌ໣າແຎທິຽ຃າະກາ຅ີບ຺ຄເຌໝທຈ຋ີ 5 ຾ຉ່ຊໟາຍ໣ໃຓີຑຶກຽກີຈຂຶໄຌຘະ຾ຈຄທໞາ ຍ໣ໃຓີກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ເນ້ຌ໣າແຎ ທຽິ ຃າະກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 5. ຎະຉກິ ຖິ ິງາກາຌຉ຺ກຑກຶ ກາ຅ີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 4 - ຎະຉິກຖິ ງິ າ຋ໃີຽກີຈ຅າກກາຌເຆ້຋າຈຖະຖາງ (NH4)2CO3 ຖຄ຺ ເຘ຋່ າຈຉ຺ທດ່າຄ Ba2+ + CO32- BaCO3 Ca2+ + CO32- CaCO3 Sr2+ + CO32- SrCO3 Mg2+ + CO32- MgCO3 ຘ໣າຖຍັ ບີບຄ຺ Mg2+ ເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີຓໃ ຽີ ນ຺ົາໄ ຅ະຉ຺ກຑຶກຽຎຌັ ຽກບື ຽຆໃິຄຆບໟ ຌຈັໃຄຘຓ຺ ຏ຺ຌຖຓຸ່ ຌໄີ Mg2+ + 2NH4+ + 2CO32- + 4H2O MgCO3. (NH4)2CO3. 4H2O 3.1.2 ກາຌ຾ງກຍາຕີບບຓ (Ba) ບບກ຅າກຘະຉຕບຄຆບີ ບຓ (Sr), ກາຌຆບີ ບຓ (Ca) ຾ຖະ ຓາຽດຆບີ ບຓ (Mg) ຌ໣າຽບ຺າຑຶກ຋ີໃແຈ້ເຌຂ໣ໄ 3.1 ຓາຉືໃຓ 6M HC2H3O2 ຅໣າຌທຌ 6 ດບຈ ຾ຖະ ຌ໣ໄາ 15 ດບຈ ຌ໣າເນ້຃ທາຓ ປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌຽຎັຌຽທຖາ 2 ຌາ຋ີ ຊໟາຑຶກຖະຖາງຍ໣ໃໝ຺ຈເນ້ຽຉີຓ 6M HC2H3O2 ບີກ 2 ດບຈ ຾ຖ້ທເນ້ ຃ທາຓປໟບຌຉ໣ໃແຎບີກ 2 ຌາ຋ີ ຅າກຌັໄຌຽຉີຓ 2M HC2H3O2 ຅໣າຌທຌ 12 ດບຈ ຾ຖະ 0.5M K2CrO4 ຅໣າ ຌທຌ 2 ດບຈ ຃຺ຌຈທໟ ງ຾຋ຄ່ ຾ກທ້ ຊາໟ ຍ໣ຓໃ ີຑກຶ ຽກີຈຂໄຶຌຘະ຾ຈຄທາໞ ຍ໣ຓໃ ບີ ີບຄ຺ Ba2+ ເນ້ຌາ໣ ຋າຈຖະຖາງເຘແຎທິຽ຃າະ ເຌຂ໣ໄ 3.4 ຾ຉ່ຊໟາຓີຑຶກຘີຽນົືບຄຽກີຈຂຶໄຌ ເນ້ຽຉີຓ 0.5M K2CrO4 ຽຑີໃຓບີກຽ຋ືໃບຖະດບຈ຅຺ຌຑຶກຉ຺ກຑຶກດ່າຄ ຘຓ຺ ຍຌູ ຉໃ໣຅າກຌຌັໄ ຌ໣າຑຶກ຋ໃແີ ຈ້ແຎທຽິ ຃າະຍາຖີບບຓເຌຂໄ໣ 3.3 ຎະຉິກຖິ ງິ າກາຌ຾ງກຍາຖີບບຓບບກ຅າກຘະຉຕບຄ ຆີບບຓ, ກາຌຆບີ ບຓ ຾ຖະ ຓາຽດຆບີ ບຓຓີຈໃັຄຌໄ:ີ - ຎະຉິກິຖິງາກາຌຖະຖາງຂບຄຑຶກກາກ຿ຍຌາຈຂບຄກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ຈໟທງບາຆຈິ ບາຽຆຉກິ BaCO3 + 2HC2H3O2 Ba2+ + 2C2H3O2- + H2O + CO2 SrCO3 + 2HC2H3O2 Sr2+ + 2C2H3O2- + H2O + CO2 CaCO3 + 2HC2H3O2 Ca2+ + 2C2H3O2- + H2O + CO2 ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 59

MgCO3 + 2HC2H3O2 Mg2+ + 2C2H3O2- + H2O + CO2 - ຎະຉິກຖິ ິງາກາຌຉກ຺ ຑກຶ ຿ກຕຓຓາຈຍາຖບີ ບຓ຅າກກາຌຉຓືໃ ຿ກຕຓຓາຈກາຖີບບຓ Ba2+ + CrO42- BaCrO4 3.1.3 ກາຌທຽິ ຃າະຍາຖີບບຓ ຖາໟ ຄຑຶກ຋ແໃີ ຈ້ເຌຂໄ໣ 3.2 ຈໟທງຌຌໄ໣າ 10 ດບຈ (ຌໄາ໣ ຋ຖີໃ ໟາຄຑກຶ ຈັຄໃ ກາໞ ທເນຽ້ ຋ຊໄິຓແຎ) ຉືໃຓ 12M HCl ຅໣າຌທຌ 10 ດບຈ ຃຺ຌຈໟທງ຾຋່ຄ຾ກ້ທເນ້ຑຶກຖະຖາງ ຾ຉ່ຊໟາຑຶກຖະຖາງຆໟາເນ້ຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ຅຺ຌ ຑຶກຖະຖາງໝຈ຺ ຉ໣຅ໃ າກຌຌັໄ ເນຽ້ ຉຓີ 12M HCl ຽຑຓີໃ ບີກ 5 ດບຈ ຾ຖ້ທຖະຽນງີ ຅຺ຌຽກີຈ຾ນ້ຄ ຌ໣າຽບ຺າຘໞທຌ຋ີໃຽນົືບ ແຎຽປັຈກາຌ Flame test ຿ຈງເຆ້ຎາງຖທຈຎຖາຉິຌ຋ີໃຘະບາຈ ຾ຎະກັຍຘໞທຌ຋ີໃຽນົືບ຋ີໃຎຼກຆຸ່ຓ຋ີໃແຈ້຅າກກາຌ ຖະຽນງີ ຾ຖທ້ ຌ໣າແຎຽຏາ຺ ແຒ ຊາໟ ແຈ຾້ ຎທແຒຘີຂຼທຘະ຾ຈຄທໞາກາ຅ີບ຺ຄຽຎັຌ ຍາຖີບບຓ ນົື ບາຈ຅ະ຋຺ຈຘບຍຉ໣ໃແຎແຈ້ ຿ຈງຌາ໣ ຘໞທຌ຋ີໃຽນົືບ຋ີໃແຈ້຅າກກາຌຖະຽນີງຓາຉືໃຓຌ໣ໄາ 15 ດບຈ ຾ຖະ 12M HCl ຅໣າຌທຌ 12 ດບຈ ຃຺ຌຈໟທງ ຾຋່ຄ຾ກ້ທ຅຺ຌຘໞທຌ຋ີໃຽນົືບຖະຖາງໝ຺ຈ ຾ຖ້ທຉືໃຓ 3M H2SO4 ນົື 3M (NH4)2SO4 ຅໣າຌທຌ 5 ດບຈ ຊໟາແຈ້ ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄ BaSO4 ກຘ໣ ະ຾ຈຄທໞາກາ຅ີບຄ຺ ຌຽີໄ ຎຌັ ຍາຖີບບຓ. ຎະຉິກິຖງິ າກາຌທຽິ ຃າະຍາຖບີ ບຓຓີຈຄໃັ ຌໄີ: - ຎະຉກິ ິຖິງາກາຌຖະຖາງຂບຄຑກຶ ຿ກຕຓຓາຈຍາຖີບບຓຈໟທງບາຆິຈກົປຼໍ ີຈຕິກ 2BaCrO4 + 2H+ 2Ba2+ + Cr2O72- + H2O Cr2O72- + 6Cl- + 14H+ 2Cr3+ + 3Cl2 + 7H2O -ຎະຉກິ ິຖງິ າຖະນທໞາຄກຕຼໍົ ຺ທຍາຖບີ ບຓກັຍບາຆິຈຆູຌຒຖູ ກິ ນົື ຆຌູ ຒຈັ ບາ຿ຓຌີບບຓ Ba2+ + SO42 BaSO4 ກາຌ຾ງກຘະຉຕບຄຆບີ ບຓ(Sr)ບບກ຅າກກາຌຆີບບຓ( Ca ) ຾ຖະ ຓາຽດຆີບບຓ( Mg ) ຌ໣າ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃແຈ້ເຌຂ໣ໄ 3.2 ຓາເນ້຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌຎະຓາຌ 3 ຌາ຋ີ ຾ຖ້ທຉືໃຓ 3M (NH4)2SO4 ຅໣າຌທຌ 12 ດບຈ ເນ຃້ ທາຓປໟບຌຉ໣ໃແຎບີກ 2 ຌາ຋ີ ຉັໄຄຎະແທ້ເນ້ຽດັຌ ຊໟາຓີຑຶກຽກີຈຂຶໄຌຘະ຾ຈຄ ທາໞ ເຌ຋າຈຖະຖາງຍ໣ຓໃ ີບບີ ຄ຺ Sr2+ ເນ້ຌ໣າ຋າຈຖະຖາງແຎທິຽ຃າະເຌຂ໣ໄ 3.6 ຾ຉ່ຊໟາຓີຑຶກຘີຂາທຽກີຈຂຶໄຌ ເນ້ຌ໣າຓາ ຾ຆຌ່ າໄ໣ ຽດຌັ ຾ຖະ ຃຺ຌຈທໟ ງ຾຋ຄ່ ຾ກ້ທຎະຓາຌ 5 ຌາ຋ີ ຅າກຌັໄຌຌາ໣ ຑຶກແຎທິຽ຃າະ Sr ເຌຂ໣ໄ 3.5 ຘໞທຌ຋າຈຖະຖາງ ເຘເນຌ້ າ໣ ແຎທິຽ຃າະເຌຂໄ໣ 3.6 ຉແໃ໣ ຎ. ຎະຉິກິຖິງາກາຌ຾ງກຘະຉຕບຄຆີບບຓບບກ຅າກກາຌຆີບບຓ ຾ຖະ ຓາຽດຆີ ບບຓຓີຈັໃຄຌໄີ: - ຎະຉກິ ຖິ ິງາກາຌຉ຺ກຑຶກຆູຌຒາຈຘະຉຕບຄຆບີ ບຓຈທໟ ງຆູຌຒາຈບາ຿ຓຌີບບຓ Sr2+ + SO42- SrSO4 - ຊໟາເຌ຋າຈຖະຖາງຓີບີບ຺ຄ Ca2+ ບາຈ຅ະຉ຺ກຑຶກ CaSO4 ຌ໣າບີກ຾ຉ່ເຌ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒາຈບາ຿ຓຌີບບຓ ຑຶກ CaSO4 ນົື ບບີ ຄ຺ Ca2+ ຅ະດເູ່ ຌປູຍຂບຄບີບຄ຺ ຽຆຄິໃ ຆບໟ ຌ ບີ ບຄ຺ [Ca(SO4)2]2- ຈຄັໃ ຌ:ີໄ Ca2+ + SO42- CaSO4 CaSO4 + SO42- [Ca(SO4)2]2- 3.1.4 ກາຌທຽິ ຃າະຘະຉຕບຄຆບີ ບຓ ຌ໣າຑຶກຘີຂາທ຋ີໃແຈ້ເຌຂ໣ໄ 3.4 ຓາຉືໃຓ 1.5M Na2CO3 ຅໣າຌທຌ 20 ດບຈ ຾ຖ້ທຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌ ຽຎັຌຽທຖາດ່າຄຌໟບງ 5 ຌາ຋ີ ຽຑືໃບເນ້ SrSO4 ຎ່ຼຌຽຎັຌ SrCO3 (຋າຈຖະຖາງເຘໂເນ້ຽ຋ຊິໄຓແຎ) ຖໟາຄຑຶກ ຈທໟ ງຌ໣າໄ 15 ດບຈ (ຌ໣າໄ ຋ີຖໃ ໟາຄຽ຋ຊິຓໄີ ແຎ) ຅າກຌໄັຌຉໃືຓ 3M HCl ຅໣າຌທຌ 20 ດບຈ຃຺ຌຈໟທງ຾຋່ຄ຾ກ້ທ ຽຑືໃບເນ້ ຑຶກຖະຖາງ; ຑກຶ ຋ີໃຍ໣ໃຖະຖາງເນ້ຊິຓໄ ແຎ ຾ຖ້ທຌ໣າແຎຽປັຈກາຌ Flame test ຿ຈງເຆ້ຖທຈຎຖາຉິຌ຋ີໃຘະບາຈ ຊໟາ ເນ຾້ ຎທແຒຘີ຾ຈຄຘະ຾ຈຄທໞາ ຓກີ າ຅ບີ ຄ຺ ຽຎຌັ ຘະຉຕບຄຆີບບຓ ຾ຖທ້ ຽປັຈຆາ໣ໄ ຽຑືໃບເນ້຃ທາຓ຾ຌ່ເ຅ທໞາກາຌຘະນຼຸຍຍໃ໣ ຏຈິ ຑາຈ. ຎະຉິກິຖິງາກາຌທຽິ ຃າະຘະຉຕບຄຆີບບຓຓຈີ ໃັຄຌໄີ: - ຎະຉກິ ິຖງິ າ຋ີຽໃ ກຈີ ຅າກ SrSO4 ຎ່ຼຌແຎຽຎັຌ SrCO3 ຈທໟ ງ Na2CO3 SrSO4 + CO32- SrCO3 + SO42- - ຎະຉິກິຖງິ າກາຌຖະຖາງຂບຄຑຶກ SrCO3 ຈໟທງ HCl SrCO3 + 2H+ Sr2+ + H2O + CO2 ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 60

3.1.5 ກາຌ຾ງກກາຌຆບີ ບຓ(Ca) ບບກ຅າກຓາຽດຆບີ ບຓ(Mg) ຌາ໣ ຋າຈຖະຖາງ຋ແໃີ ຈ້ເຌຂ໣ໄ 3.4 ຓາຉືຓໃ 3M (NH4)2C2O4 ຅໣າຌທຌ 7 ດບຈ຃຺ຌຈໟທງ຾຋ຄ່ ຾ກ້ທ ຾ຖ້ທຌ໣າ ແຎເນ້຃ທາຓປບໟ ຌຽຎັຌຽທຖາຎະຓາຌ 5 ຌາ຋ີ ຅າກຌຌັໄ ຌ໣າບບກຓາຉືໃຓ 95% C2H5OH ຅໣າຌທຌ 20 ດບຈ ຃຺ຌ ຈໟທງ຾຋ຄ່ ຾ກທ້ ຉັຄໄ ຎະແທເ້ ຌບຄໞ ຌ໣າໄ ຽດັຌຎະຓາຌ 5 ຌາ຋ີ ຊໟາຓີບີບ຺ຄ Ca2+ ຅ະແຈ້ຑຶກຘີຂາທ ຉ໣ໃ຅າກຌັໄຌຌ໣າຑຶກແຎ ທິຽ຃າະກາຌຆບີ ບຓເຌຂ໣ໄ 3.7 ຘທໞ ຌ຋າຈຖະຖາງເຘໂເນ້ຌ໣າແຎທຽິ ຃າະເຌຂໄ໣ 3.8 ຾ຉຊ່ ໟາຍໃ໣ຑຶກຽກີຈຂຶໄຌຘະ຾ຈຄທໞາຍ໣ໃ ຓບີ ີບຄ຺ Ca2+. ຎະຉກິ ິຖງິ າກາຌ຾ງກກາຌຆີບບຓບບກ຅າກຓາຽດຆີບບຓຓຈີ ຄໃັ ຌີ:ໄ - ຎະຉິກິຖິງາກາຌຽກຈີ ຑຶກບ຺ກຆຖີ າຈກາຌຆີບບຓຈທໟ ງບກ຺ ຆີຖາຈບາ຿ຓຌີບບຓ Ca2+ + C2O42- CaC2O4 3.1.6 ກາຌທຽິ ຃າະກາຌຆີບບຓ ຌາ໣ ຽບາ຺ ຑຶກຘີຂາທ຋ແໃີ ຈ້ເຌຂ໣ໄ 3.6 ຓາຉືໃຓ 1.5M Na2CO3 ຅໣າຌທຌ 15 ດບຈ຾ຖ້ທຌ໣າ ແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌ ເຌບໞາຄຌໄ໣າປບໟ ຌຽຎັຌຽທຖາດາ່ ຄຌບໟ ງ 5 ຌາ຋ີ ຾ງກ຋າຈຖະຖາງເຘຊຓໄິ ແຎ ຾ຖ້ທຖໟາຄຑຶກຈໟທງ1.5M Na2CO3 ຅໣າ ຌທຌ 10 ດບຈ (຋າຈຖະຖາງ຋ີໃແຈ຅້ າກກາຌຖໟາຄຑກຶ ເນ້ຽ຋ຊໄິຓແຎ) ຉືໃຓ 3M HCl ຅໣າຌທຌ 12 ດບຈ ຃຺ຌຈໟທງ ຾຋່ຄ຾ກ້ທ຅຺ຌຑຶກຖະຖາງໝ຺ຈ ຅າກຌັໄຌຌ໣າແຎຽປັຈກາຌ Flame test ຿ຈງເຆ້ຖທຈຎຖາຉິຌ຋ີໃຘະບາຈ ຊໟາເນ້ ຾ຎທແຒຘີ຾ຈຄບິຈຘະ຾ຈຄທໞາ ຓີກາ຅ີບ຺ຄຽຎັຌ ກາຌຆີບບຓ ຾ຖ້ທຽປັຈຆ໣ໄາຽຑືໃບເນ້຃ທາຓ຾ຌ່ເ຅ທໞາກາຌຘະນຼຸຍຍ໣ໃ ຏຈິ ຑາຈ. ຎະຉິກິຖງິ າກາຌທິຽ຃າະກາຌຆບີ ບຓຓີຈໃັຄຌີໄ: - ຎະຉກິ ິຖິງາ຋ຽີໃ ກີຈ຅າກ ຑກຶ CaC2O4 ຎຼ່ ຌຽຎຌັ ຑຶກ CaCO3 CaC2O4 + CO32- CaCO3 + C2O42- - ຎະຉິກິຖງິ າກາຌຖະຖາງຂບຄຑຶກ CaCO3 ຈໟທງ HCl CaCO3 + 2H+ Ca2+ + H2O + CO2 3.1.7 ກາຌທິຽ຃າະຓາຽດຆີບບຓ ຌ໣າ຋າຈຖະຖາງເຘໂເຌຂ໣ໄ 3.6 ຓາຉືໃຓ 15M NH3 ຖ຺ຄແຎຽ຋ືໃບຖະດບຈ຅຺ຌ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌຍາຽຆິ ຾ຖະ ຽຉີຓ 15M NH3 ຖ຺ຄແຎບກີ 6 ດບຈ ຉ໣຅ໃ າກຌັໄຌຉືໃຓ 0.3M Na2HPO4 ຅໣າຌທຌ 10 ດບຈ ຃຺ຌຈໟທງ຾຋່ຄ຾ກ້ທ; ຉໄຄັ ຎະແທ້ຎະຓາຌ 10 – 15 ຌາ຋ີ ຊໟາ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄMgNH4PO4 ຘະ຾ຈຄທໞາຓີກາ຅ີບ຺ຄຽຎັຌຓາຽດຆີບບຓ ຾ຉ່ຊໟາຍ໣ໃຽກີຈຑຶກຘະ຾ຈຄທໞາຍ໣ໃຓີຓາຽດຆີບບຓ ເຌ຋າຈຖະຖາງຌີໄ ນົື ບາຈ຋຺ຈຘບຍຉ໣ໃແຎແຈ້ ຿ຈງຖໟາຄຑຶກຈໟທງຌ໣ໄາ 10 ດບຈ ຾ຖະ 3M NH3 ຅໣າຌທຌ 3 ດບຈ(ຌ໣ໄາ຋ີໃຖໟາຄຑຶກເນ້ຽ຋ຊິໄຓແຎ) ຅າກຌັໄຌຖະຖາງຑຶກຈໟທງ 6M HCl ຅໣າຌທຌ 6 ດບຈ ຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌເຌບໞາຄຌ໣ໄາປໟບຌ຅຺ຌຑຶກຖະຖາງໝ຺ຈ຾ຖ້ທຉືໃຓຌ໣ໄາ 15 ດບຈ ຾ຖະ 0.1% para-nitrobenzeneazorecinal or 4-(4-nitroPhen ylazorecinal ຅໣າຌທຌ 1 ດບຈ ຅າກຌັຌຽປັຈເນ້ຽຎັຌຍາຽຆິຈໟທງກາຌຉືໃຓ 6M NaOH ຽ຋ືໃບຖະດບຈ ຾ຖ້ທ ຽຉີຓ 6M NaOH ຖ຺ຄແຎບີກ 1 ດບຈຊໟາແຈ້ຑຶກ຋ີໃຓີຖັກຘະຌະ຃ືງໟຌຘີຒ້າຘະ຾ຈຄທໞາຓີກາ຅ີບ຺ຄຽຎັຌຓາຽດຆີບບຓ. ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກາຌທຽິ ຃າະຓາຽດຆີບບຓຓີຈັໃຄຌໄີ: - ຎະຉກິ ິຖິງາກາຌຽກີຈຽຎຌັ MgNH4PO4 ຈໟທງ Na2HPO4 ເຌ຋າຈຖະຖາງ NH3 Mg2+ + NH3 + HPO42- MgNH4PO4 - ຎະຉິກິຖິງາກາຌຖະຖາງຂບຄຑຶກ MgNH4PO4 ຈທໟ ງ HCl MgNH4PO4 + H+ Mg2+ + NH4+ + HPO42- 4. ຃ຌຸ ຖກັ ຘະຌະ຋຺ໃທແຎຂບຄກາ຅ີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 5 4.1. ຃ຸຌຖັກຘະຌະຒຆີ ິກຂບຄກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 5 ກາ຅ບີ ຺ຄໝທຈ 5 ຽຎຌັ ບບີ ຄ຺ ຂບຄ຿ຖນະ຋ີໃຍ໣ໃຉ຺ກຑຶກກັຍ຋າຈກທຈຘບຍເຈໂ ຋ີໃເຆເຌກາຌ຾ງກກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ 1-4 ກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ 5 ຓີ຃ື: ບີບ຺ຄ Na+, K+ ຾ຖະ NH4+. ຽຊິຄທໞາບີບ຺ຄ NH4+ ຅ະຍ໣ໃ຾ຓ່ຌກາ຅ີບ຺ຄຂບຄ຿ຖນະ ຾ຉ່ກ໣ໃຘາຓາຈຽກຈີ ຎະຉກິ ິຖງິ າຉໞາຄໂແຈ້຃ືກຍັ ຿ຖນະ. 4.2 ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະ຋າຄຽ຃ຓຂີ ບຄກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 5 ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 61

ກາ຅ີບຄ຺ ໝທຈ 5 ແຈ້຾ກ່: ກາຖີບບຓ, ຌາຉົີບບຓ ຾ຖະ ບາ຿ຓຌບີ ບຓ(ບາ຿ຓຌ) ຓີ຃ຸຌຖັກຘະຌະ຋າຄຽ຃ຓີຈັໃຄ ຌ:ໄີ 4.2.1 ກາຖີບບຓ (K): ກາຖີບບຓຽຎັຌ຿ຖນະ຋ໃີຓຘີ ີບບຌໞ ຘີຂາທ-ຒາ້ ,ຽຎບືໃ ງ຋ີໃ 63,5 , ຽຓືບໃ ຽຏ຺າ຅ະແຈ້຾ຎທແຒຘີຓທໞ ຄ, ຍຎ໣ໃ ່ຼຌ຾ຎຄເຌບາກາຈ຾ນຄ້ ຾ຉ່຅ະຊກື ບກ຺ ຆແີ ຈດ່າຄແທທາເຌບາກາຈຆຓຸ່ ຽກຈີ ຽຎຌັ ຾ຏ່ຌຒຓີ ຘີຒ້າຽ຃ືບຍ຋ໃີຏິທ. ກາຖີຖະຖາງຉທ຺ ແຈ້ເຌຌໄ໣າດາ່ ຄປຸຌ຾ປຄແຈ້ບາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌ 2K+ + 2H2O 2K+ + 2OH- + H2 ຽກືບຂບຄກາຖີບບຓຉາໞ ຄໂ ກາຖີບບຓ຅ະຓີຽຖກບ຺ກຆີຽຈຽຆີຌຽຎັຌ +1 ຘະຽໝີ. ຽກືບຽນົ຺ໃາຌີໄຖະຖາງຌ໣ໄາແຈ້ຈີ ຾ຖະ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຍໃຓ໣ ີຘີ ຽທໄັຌ຾ຉ່ຽຎັຌຘີຂບຄບີບຄ຺ ຖ຺ຍ ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄກາຖີບບຓ (I). ຋າຈຖະຖາງກົຼໍຖ຺ທກາຖີບບຓ (KCl) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 1M ເຆ້ຘຶກຘາ ຎະຉິກຖິ ິງາຂບຄ ບບີ ຄ຺ ກາຖີບບຓ ຈໃັຄຌ:ໄີ # ຎະຉິກຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງຌາຉບີົ ບຓຽປັກຆາຌ຿ີ ຉຕ຿ກຍາຌຉາຈ (III) ແຈ້ຑກຶ ຘຽີ ນບືົ ຄຂບຄ ກາຖີຽປັກຆາຌີ຿ຉຕ ຿ກຍາຌຉາຈ (III) K3[Co(NO2)6] 3K+ + [Co(NO2)6]3- # ຎະຉກິ ິຖງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງບາຆຈິ ຾ຎກັ ກໍຼຖົ ກິ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ຾ຎັກກົຼໍຖ຺ທກາຖີບບຓເຌ຋າຈຖະຖາງຽ຅ືບ຅າຄ ຎາຌກາຄ KClO4 K+ + ClO4- - ຑກຶ ຖະຖາງແຈ້ເຌຌ໣າໄ , ຍໃ໣ຖະຖາງເຌຽນົໄ຺າຘຓ຺ ຍູຌ ຊາໟ ຓບີ ບີ ຺ຄບາ຿ຓຌີບບຓດູ່ເຌ຋າຈຖະຖາງຌີໄກ໣ໃຍ໣ໃຓີຏ຺ຌຉ໣ໃກາຌຉ຺ກ ຑຶກ # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈຽປັກຆາກົຼໍ຿ຖຎົາຉີຌິກ (IV) ແຈ້ຑຶກຘີຽນົືບຄຂບຄກາຖີຽປັກຆາກົຼໍ຿ຖຎົາຉີຌາຈ (IV) K2[PtCl6] 2K+ + [PtCl6]2- # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌາຉບົີ ບຓຽຉຉຕາຽຒຌີຖຍຕ໣ ບຌ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທເຌ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌກາຄ ນົື ເຌ຋າຈ ຖະຖາງບາຆຈິ ບາຽຆຉກີ K[B(C6H5)4] K+ + [B(C6H5)4]- 4.2.2 ຌາຉບີ ບຓ (Na) ຌາຉບີ ບຓ ຽຎັຌ຿ຖນະ຋ີຓໃ ີຘີຘຂີ າທ-ຒ້າ, ຽຎບໃື ງ຋ີໃ 97,5 , ຽກີຈບ຺ກຆີແຈແຈ້ແທທາເຌບາກາຈຆຸ່ຓ ຈໟທງ ຽນຈຌໄີ຅ຄໃຶ ຉບໟ ຄຽກຍັ ຌາຉີົບບຓແທເ້ ຌຑາຖາຒີຓ຾ນທົ . ຌາຉົີບບຓຽກຈີ ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ຌ໣າໄ ດ່າຄປຸ່ຌ຾ປຄແຈ້ປີຈຕ຺ກຆິຈຌາ ຉີົບບຓ ຾ຖະ ບາງປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌ 2Na+ + 2OH- + H2 2Na + 2H2O ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄຌາຉຕີບບຓ (I): ຋າຈຖະຖາງກົໍຼຖ຺ທຌາຉຕີບບຓ ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 1M ເຆ້ຘຶກຘາ ຎະຉກິ ິຖິງາຂບຄບບີ ຺ຄຌາຉຕີບບຓ (I) ແຈຈ້ ຄັໃ ຌໄີ: # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງດູຖາຌິຖຓາຽດຆີບບຓບາຽຆຉາຈ ແຈຑ້ ກຶ ຘີຽນບົື ຄຂບຄຌາຉີົຓາຽດຆີບບຓດູຖາຌີຖບາຽຆ ຉາຈເຌ຋າຈຖະຖາງຽຂຓັໄ ຂຌຸ້ NaMg(UO2)3(CH3COO)9 Na+ + Mg2+ + 3UO22+ + 9CH3COO- # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງດູຖາຌິຖຘັຄກະຘີບາຽຆຉາຈ ແຈ້ຑຶກຘີຽນົືບຄຂບຄຌາຉົີຘັຄກະຘີດູຖາຌິຖບາຽຆຉາຈ (NaZn(UO2)3(CH3COO)9 .9H2O) 4.2.3 ບີບຄ຺ ບາ຿ຓຌີບບຓ(຾ບັຓ຿ຓຌຼຓ ນົື ບບີ ຄ຺ ບາ຿ຓຌ) (NH4+) ບີບ຺ຄບາ຿ຓຌີບບຓ ຽຎັຌບະຌຑຸ ັຌຂບຄ຾ບັຓ຿ຓຽຌງ(ບາຓ຿ຓງັກ ນົື ບາ຿ຓຌີງັກ) ຾ຖະ ບີບ຺ຄປີ຿ຈ຾ຆຌ. ຃ຸຌ ຖັກຘະຌະ຋ທໃ຺ ແຎຂບຄບບີ ຄ຺ ຌີໄ຃ໟາງກັຍບີບ຺ຄຂບຄ຿ຖນະ຅ຸ 1A ຉໞາຄໂ ຊໟາຌ໣າ຋າຈຖະຖາງຽກືບບາ຿ຓຌີບບຓຓາ຾ງກ ຘະນົາງຈໟທງແຒຒາ້ ຿ຈງເຆ້ຍານົບຈກາ຿ຉຈ (-) ຅ະແຈ້ບີບ຺ຄບາ຿ຓຌີບບຓ (ບະຓຖັ ກາຓ) ຽກຈີ ຂໄຌື ຋ີໃກາ຿ຉຈຽຆິໃຄຓີ ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະ຃ກື ັຍ (ບະຓຖັ ກາຓ) ຂບຄຌາຉີ ນົື ກາຖີບບຓ. ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 62

ຽກືບບາ຿ຓຌີບບຓຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາແຈ້຋າຈຖະຖາງຍ໣ໃຓີຘີ ຽທັໄຌ຾ຉ່຅ະຽຎັຌຘີຂບຄບີບ຺ຄຖ຺ຍ ຊໟາຌ໣າ຋າຈ ຖະຖາງຽກືບບາ຿ຓຌ຋ຸກຆະຌິຈແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌ຅ະຘະນົາງຉ຺ທແຈ້ບາງບາຓ຿ຓງັກ ຾ຖະ ຋າຈຖະຖາງຓີ຃ຸຌ ຖັກຘະຌະຽຎຌັ ບາຆຈິ . ຎະຉິກຖິ ງິ າບບີ ຺ຄບາ຿ຓຌບີ ບຓ (I). ຋າຈຖະຖາງກົຼຖໍ ຺ທບາ຿ຓຌີບບຓ (NH4Cl) ຽຂັຓໄ ຂຸ້ຌ1M ເຆຘ້ ກຶ ຘາຎະຉິກິຖງິ າຂບຄ ບີບຄ຺ ບາ຿ຓຌບີ ບຓແຈຈ້ ັໃຄຌໄ:ີ ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງປຈີ ຕກ຺ ຆິຈຌາຉົີ ແຈ້ບາງບາ຿ຓງກັ ຽຓໃືບຌ໣າແຎເນ຃້ ທາຓປບໟ ຌ NH4+ + OH- NH3 + H2O # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງ຿ຖນະຈັໃຄ ຂບຄກາຖີບບຓຽຉຉຕາບີບ຺ຈ຿ຈຽຓີ຃ິທຕາຈ (II) ແຈ້ຑຶກຘີຌ໣ໄາຉາຌ ນົື ຋າຈຖະຖາງຘີຌ໣ໄາຉາຌ ນົື ຘີຽນົືບຄ ຂືໄຌດູ່ກັຍຎະຖິຓາຌຂບຄ຾ບຓ຿ຓຽຌງ ນົື ບີບ຺ຄບາ຿ຓຌີບບຓ ແຈ້ຑຶກຽຍຆິກ ຍານບົ ຈ (II) ບາຓີຌ຿ຌ-ບີບຈ຺ ຈ຺ທ HgO.Hg(NH2)I + 7I- + 3H2O NH4+ + 2[HgI4]2- + 40H- # ຎະຉິກິຖງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງບາຆຈິ ຽປກັ ຆາກໍຼ຿ົ ຖຎົາຉຌີ ິກ (IV) ແຈຑ້ ກຶ ຘຽີ ນົືບຄຂບຄບາ຿ຓຌີບບຓຽປັກຆາກົຼໍ຿ຖຎົາ ຉີຽຌຈ (IV) 2NH4+ + [PtCl6]2- (NH4)2[PtCl6] # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌາຉົີຽປັກຆາຌີ຿ຉຕ຿ກຍາຌຉາຈ (III) ແຈ້ຑຶກຘີຽນົືບຄຂບຄບາ຿ຓຌີບບຓຽປັກຆາຌີ ຿ຉຕ຿຃ຍາຌຉາຈ (III) ຃ືກຍັ ຎະຉກິ ຖິ ງິ າຂບຄບີບຄ຺ ກາຖບີ ບຓ 3NH4+ + [Co(NO2)6]3- (NH4)3[Co(NO2)6] # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌ຋າຉຕາຈຌາຉີົບບຓບີໃຓຉ຺ທ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄປີ຿ຈຕ຾ຆຌ຋າຉຕາຈບາ ຿ຓຌບີ ບຓ຃ໟາງ຃ືກຍັ ຑກຶ ຂບຄຽກືບກາຖີບບຓ ຾ຉ່ຖະຖາງແຈ້ຈີກທາໞ ຽຖກັ ຌບໟ ງ NH4+ + HC4H4O6- NH4HC4H4O6 - ຽຓືບໃ ຌ໣າຑກຶ ຌໄີແຎຉ຺ຓໄ ກັຍ຋າຈຖະຖາງຌາຉົີປີຈຕກ຺ ຆິຈ຅ະແຈ້ບາງບາ຿ຓງກັ 5. ຋ິຈຘະຈີ ຾ຖະ ນົກັ ກາຌທິຽ຃າະກາ຅ບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 5 ຋າຈຖະຖາງເຘ຋ໃີແຈ຅້ າກກາຌ຾ງກກາ຅ບີ ຄ຺ ຅ຸ 4 ຎະກບຍຈໟທງກາ຅ບີ ຄ຺ ຋ີຍໃ ໃຉ໣ ຺ກຑກຶ ແຈເ້ ຌກາຌ຾ງກກາ຅ີບ຺ຄ຋ັຄ 4 ຅ຸ຋ຏີໃ ໞາຌຓາ຅ຶໃຄຘາຓາຈຽບີຌກາ຅ບີ ຄ຺ ຅ຸຌີໄທໞາ Soluble groupd ກ໣ໃແຈ້ ຆຶໃຄແຈ້຾ກ່ບີບ຺ຄ Na+, K+, ຾ຖະ NH4+. ເຌກາຌທິຽ຃າະ ບີບ຺ຄ NH4+ ຅ະຉໟບຄເຆ້຋າຈຉ຺ທດ່າຄ຿ຈງກ຺ຄຓາ຋໣າຎະຉິກິຖິງາກັຍຍາຽຆີ຾ກ່ຽຆັໃຌ: ຌາຉີບບຓ ປຈີ ຕ຺ກຆິຈຽຎັຌຉຌ຺ໄ ຽຓບໃື ຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌຑຼຄຽຖັກຌບໟ ງ຅ະຽກີຈກາຘບາ຿ຓງັກຓຎີ ະຉກິ ິຖິງາຈໃັຄຌີໄ: NH4+ + OH- NH3 + H2O ກາຘບາຓ຿ຓງັກ຋ີໃຽກີຈຂືໄຌບາຈປູ້ແຈ້຅າກກາຌຈ຺ຓກິໃຌ ນົື ເຆ້ຽ຅້ງຖິຈຓັຘຘີ຾ຈຄ຋ີໃຎຼກຆຸ່ຓຽຓືໃບຊືກກັຍບາ ຿ຓຌງີ ກັ ຅ະຎຼຌຽຎັຌຘີຒ້າ. ຘ໣າຖັຍກາຌທິຽ຃າະບີບ຺ຄ Na+ ຾ຖະ K+ ຌັໄຌເຆ້ຘັຄກະຘີດູຕາຌີຖບາຽຆຉາຈ ຾ຖະ ຌາຉົີ຿຃ຍາຌຉີຌີຉີຈຽຎັຌ ຖຽີ ບຽ຅ຌຉາຓຖາ໣ ຈຍັ ຽປຈັ ເນ້ບີບຄ຺ Na+ ຉ຺ກຑກຶ ຘຽີ ນບືົ ຄຂບຄ ຌາຉບີ ບຓຘັຄກະຘີດູຕາຌີຖບາຽຆຉາຈ ຾ຖະ ບີບ຺ຄ K+ ເນ້ຑຶກຘຽີ ນືົບຄຂບຄ ກາຖບີ ບຓ຿ກຍາຌຉຌີ ີຉີຈ ຘໞທຌ NH4+ ກເ໣ໃ ນຑ້ ຶກຘີຽນົືບຄກັຍ ຌາຉີບບຓ຿ກຍາຌຉີຌີຉີຈຽຆັໃຌ ຈຼທກັຌ ຈຄໃັ ຌໄຌັ ກບໞ ຌທິຽ຃າະບບີ ຺ຄ K+ ຉບໟ ຄກາ໣ ຅ຈັ ບີບ຺ຄ NH4+ ບບກແຎກໞບຌ. ຽຌບືໃ ຄ຅າກກາຌທຽິ ຃າະ຾ຍຍຽ຃ຄໃິ ຅ຖຸ ະຑາກຌເໄີ ຆ຋້ າຈເຌຎະຖິຓາຌໜບໟ ງນົາງ ກາຌເຆ້ຖີຽບຽ຅ຌຈັໃຄກໞາທທິຽ຃າະ ນາບບີ ຺ຄ Na+ ຾ຖະ K+ ງບໞ ຓບາຈຏຈິ ຑາຈແຈ້ ຾ຖະ ບາຈຘະນຼຸຍທາໞ ຍຓ໣ໃ ີກາ຅ີບຄ຺ ຋ຄັ ຘບຄຌີໄກ໣ໃແຈ້ ທິ຋ີ຋ີໃ຅ະຆໞທງເນ້ ຓີ຃ທາຓຽຆືໃບໝັໄຌເຌກາຌທຽິ ຃າະນາບີບຄ຺ Na+ ຾ຖະ K+ ເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃຓີ຃ທາຓຽຂັໄຓຂຸ້ຌຉ໣ໃາແຈ້ບີກ຋າຄໜຶໃຄກໃ໣ ຃ືກາຌຘັຄຽກຈຘີຂບຄ຾ຎທແຒ ນົື ກາຌຽປັຈ Flame test ຆຶໃຄບີບ຺ຄ Na+ ຅ະເນ້຾ຎທແຒຘີຽນົືບຄ ຘໞທຌບີບ຺ຄ K+ ຅ະເນ຾້ ຎທແຒຘີຓໞທຄ ຾ຖະ ກາຌຘະນຼຸຍ຅ະຄາໞ ງຂືໄຌຊາໟ ຎຼ່ ຍ຋ຼຍຖະນທໞາຄ຋າຈ຋ໃີປ້຾ູ ຖທ້ ກຍັ ບບີ ຺ຄ຋ຄັ ຘບຄຆະຌຈິ ຌີໄ. 6. ຂະຍທຌກາຌທຽິ ຃າະກາ຅ບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 5 6.1 ກາຌກຼຓ຋າຈຖະຖາງຽຑືໃບທຽິ ຃າະ. ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 63

຋າຈຖະຖາງ຋ແໃີ ຈ້຅າກກາຌ຾ງກກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ບບກແຎ຾ຖ້ທ຅ະຓີບີບ຺ຄ NH4+ ດເູ່ ຌ຋າຈຖະຖາງຌີໄຽຆິໃຄ ຽກີຈ຅າກກາຌຉຓໃື CH3CSNH2, NH4Cl, (NH4)2CO3 ຉັໄຄ຾ຉກ່ າຌທຽິ ຃າະກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 2 ຽຎັຌຉໄ຺ຌຓາ ຈໃັຄຌໄັຌ຅ຄິໃ ຉບໟ ຄກາ໣ ຅ຈັ ບີບ຺ຄ NH4+ ບບກ຅າກ຋າຈຖະຖາງກໞບຌ຋຅ໃີ ະຌາ໣ ແຎທຽິ ຃າະຌາຉບົີ ບຓ ນົື ກາຖີບບຓ. ກາຌກ໣າ຅ຈັ ບີບ຺ຄ NH4+ ຽຖໃີຓຉໄຌ຺ ຈໟທງກາຌຌາ໣ ຽບ຺າ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃແຈ້຅າກກາຌ຾ງກກາ຅ີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ບບກ ແຎ຾ຖ້ທຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌຽຑືໃບຖະຽນີງ຋າຈຖະຖາງຌີໄເນ້຾ນ້ຄ (ຽປັຈເຌ ຉູ້຃ທັຌ) ຌ໣າບບກຓາຉັໄຄແທ້ເນ້ຽດັຌ ຎະຓາຌ 2 – 3 ຌາ຋ີ ຉ໣ໃ຅າກຌັໄຌເນ້ຉືໃຓ 15M HNO3 ຅໣າຌທຌ 1.5 cm3 ຃຺ຌຈໟທງ຾຋່ຄ຾ກ້ທ຾ຖ້ທຌ໣າແຎຖະ ຽນງີ ເຌຉ຃ູ້ ທຌັ ຅ຌ຺ ແຈ້຃ທັຌຘຂີ າທ ຽຆິຄໃ ຽກີຈ ຅າກກາຌຘະຖາງຉ຺ທຂບຄຽກືບບາ຿ຓຌີບບຓ; ຉັໄຄຎະແທ້ເນ້ຽດັຌ ຊໟາຍໃ໣ ຓີຑກຶ ນືົ ຘິຄໃ ຽຘຈຽນົືບຉ຺ກ຃າໟ ຄຽນືບົ ດູຘ່ ະ຾ຈຄທາໞ ຍໃ໣ຓີ ຌາຉົີບບຓ ນົື ກາຖີບບຓ ຾ຖະ ບີບ຺ຄຓາຽດຆີບບຓ ແຈ້ຉ຺ກຑຶກ ດາ່ ຄຘຓ຺ ຍູຌ; ເຌກາຌ຾ງກກາ຅ບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ນົື ຋າຈຖະຖາງຉ຺ທດ່າຄຍ໣ໃຓີກາ຅ີບ຺ຄຽນົ຺ໃາຌີໄເນ້ຽປັຈກາຌທິຽ຃າະ ບີບ຺ຄ NH4+ ຾ຉ່ຊາໟ ຓຑີ ກຶ ຽນບືົ ດຘູ່ ະ຾ຈຄທໞາບາຈຓີກາ຅ີບຄ຺ ຽຎຌັ ຌາຉົີບບຓ, ກາຖບີ ບຓ ນົື ຓາຽດຆີບບຓ຋ີໃຉ຺ກຑຶກຍ໣ໃຘ຺ຓຍູຌ ເນ້ຉືໃຓຌ໣ໄາ 1 cm3 ຾ຖະ 6M HC2H3O2 ຅໣າຌທຌ 2 ດບຈ ບຸ່ຌຈໟທງ຾ຎທແຒບໞບຌໂ (ຑຶກຊິໄຓແຎ) ຾ຍ່ຄ຋າຈ ຖະຖາງເຘບບກຽຎັຌ 2 ຘໞທຌ ຘໞທຌໜຶໃຄ ຌ໣າແຎທິຽ຃າະຌາຉົີບບຓ. ຎະຉິກິຖິງກາຌກຼຓ຋າຈຖະຖາງ ຽຑືໃບກາຌ ທິຽ຃າະກາ຅ີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 5ຓຈີ ໃຄັ ຌ:ໄີ NH4Cl + HNO3 N2O + HCl + 2H2O NH4NO3 N2O + 2H2O 6.1.1 ກາຌທຽິ ຃າະກາຖີບບຓ ຌ໣າ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃ຾ຍ່ຄແທ້ຽຑືໃບທິຽ຃າະກາຖີບບຓຓາຉືໃຓ6M HC2H3O2 ຅໣າຌທຌ 2 ດບຈ ຃຺ຌຈໟທງ຾຋່ຄ ຾ກທ້ ຾ຖທ້ ຉຓໃື 0.2M Na3[Co(NO2)6] ຅າ໣ ຌທຌ 10 ດບຈ ຘັໃຌ຾ຖ້ທຉັໄຄຎະແທ້ຽຎັຌຽທຖາ 10 ຌາ຋ີ ຊໟາແຈ້ຑຶກ ຘີຽນົືບຄຽກີຈຂຶຌໄ ດາ່ ຄຆໟາໂຘະ຾ຈຄທໞາຓີກາ຅ີບ຺ຄຽຎັຌກາຖີ ບບຓ (ຽ຋຋າຈຖະຖາງເຘຊິໄຓແຎ) ຌ໣າຑຶກຓາຉືໃຓ 12M HCl ຃຺ຌຈໟທງ຾຋່ຄ຾ກ້ທຽຑືໃບເນ້ຑຶກຖະຖາງ຾ຖ້ທຽປັຈກາຌ Flame test ຿ຈງເຆ້ຎຖາຉິຌ຋ີໃຘະບາຈ຅ຸ່ຓ຋າຈ ຖະຖາງຌີໄ຾ຖ້ທຌ໣າແຎຽຏ຺າແຒ ຊໟາແຈ້຾ຎທແຒຘີຓໞທຄ ຘະ຾ຈຄທໞາຓີກາ຅ີບ຺ຄຽຎັຌກາຖີບບຓ. ຎະຉິກິຖິງກາຌທິຽ຃າະ ກາຖບີ ບຓຓີຈຄໃັ ຌ:ີໄ - ຎະຉິກຖິ ງິ ກາຌຽກີຈຑກຶ K3[Co(NO2)6] ຈໟທງ Na3[Co(NO2)6] 3K+ + [Co(NO2)6]3- K3[Co(NO2)6] ຊໟາເຌ຋າຈຖະຖາງຓີບີບ຺ຄ NH4+ ກ໣ຘາຓາຈຽກີຈຎະຉິກິຖິງາຌີໄ ຾ຖະ ເນ້ຑຶກຘີຽນົືບຄກັຍ຋າຈຖະຖາງ Na3[Co(NO2)6] ຽຆຌໃັ ຈຼທກັຌ ຈັໃຄຌັໄຌ, ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃ຅ະທິຽ຃າະບີບ຺ຄ K+ ຅ະຉໟບຄກ໣າ຅ັຈບີບ຺ຄ NH4+ ບບກ ແຎເນ້ໝຈ຺ . 3NH4+ + [Co(NO2)6]3- (NH4)3[Co(NO2)6] 6.1.2 ກາຌທິຽ຃າະຌາຉຕບີ ບຓ ຌ໣າຽບ຺າ຋າຈຖະຖາງເຘບີກຘໞທຌໜຶໃຄ຋ີໃ຾ຍ່ຄແທ້ຽຑືໃບທິຽ຃າະຌາຉົີບບຓຓາຉືໃຓ ຌາຉົີບບຓຕີບາຽ຅ຌ (ຓາຽດຆີ ບບຓດູຕາຌິຖບາຽຆຉາຈເຌບາຆິຈບາຽຆຉິກ) ຅໣າຌທຌ 10 ດບຈຘັໃຌ຾ຖ້ທຉັໄຄຎະແທ້ເຌຌ໣ໄາຽດັຌຎະຓາຌ 12 ຌາ຋ີ ຊໟາແຈ້ຑກຶ ຘີຽນືບົ ຄຽກຈີ ຂໄຌຶ ດາ່ ຄຆໟາໂ ຘະ຾ຈຄທາໞ ຓີກາ຅ີບ຺ຄຽຎັຌຌາຉົີບບຓ ບາຈ຅ະ຋຺ຈຘບຍຉ໣ໃແຎແຈ້຿ຈງຖະຖາງຑຶກ ຌີໄຈໟທງ 12M HCl ຾ຖທ້ ຽປັຈກາຌ Flame test. ຎະຉິກຖິ ິງກາຌທຽິ ຃າະຌາຉີບົ ບຓຓີຈຄໃັ ຌໄ:ີ - ຎະຉກິ ິຖິງກາຌຽກີຈຽຎັຌຑຶກຌາຉົີບບຓຓາຽດຆີບບຓດູຖາຌິຖບາຽຆຉາຈຈໟທງຌາຉົີຕີບາຽ຅ຌ (ຓາຽດຆີບບຓບາຽຆ ຉາຈ - ດຕູ າຌຖິ ບາຽຆຉາຈ) NaMg(UO2)3(C2H3O2)9 Na+ + Mg2+ + 3UO22+ + 9C2H3O2- 6.1.3 ກາຌທິຽ຃າະບີບຄ຺ ບາ຿ຓຌີບບຓ ກາຌທຽິ ຃າະບີບ຺ຄບາ຿ຓຌີບບຓ຅ະຉໟບຄເຆ້຋າຈຉ຺ທດ່າຄຓາທິຽ຃າະ຿ຈງກ຺ຄ ຊໟາ຋າຈຉ຺ທດ່າຄຽຎັຌ຋າຈຖະຖາງ ເນ້ເຆ້຅າ໣ ຌທຌ 10 ດບຈ ຾ຉ່ຊາໟ ຽຎັຌ຋າຈ຾ຂຄເນ້ເຆ້຋າຈຉ຺ທດ່າຄຎະ ຓາຌ 15 mg ຽປັຈຽຎັຌ຋າຈຖະຖາງ຿ຈງ ຉຓໃື 6M NaOH ຅າ໣ ຌທຌ 10 ດບຈ ບັຈຎາກ຅ບກຍິກຽກີຈໟທງ຾ກ້ທໜໟາ຿ຓຄ ຿ຈງຓີຽ຅້ງຖີຘຓັຈຘີ຾ຈຄ຋ີໃຎຼກ ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 64

ຆຓຸ່ ຉຈິ ດ຋ູ່ ີ຾ໃ ກ້ທໜໟາ຿ຓຄຈໟາຌເຌ ຅າກຌັໄຌບຸ່ຌ຋າຈຖະຖາງຌີໄຈໟທງແຒບໞບຌໂເຌບໞາຄຌ໣ໄາຎະຓາຌ 1 ຌາ຋ີ ຊໟາຽ຅້ງ ຖີຘຓັຈຎຼ່ ຌ຅າກຘີ຾ຈຄຽຎຌັ ຘຒີ ້າ ຘະ຾ຈຄທາໞ ຓີກາ຅ີບຄ຺ ຽຎັຌບບີ ຺ຄບາ຿ຓຌບີ ບຓ. ຎະຉກິ ຖິ ງິ ກາຌທິຽ຃າະບາ຿ຓຌີບບຓ ຓີຈຄໃັ ຌໄ:ີ NH4OH NH4+ + OH- ຃າ໣ ຊາຓ ຾ຖະ ຍ຺ຈຽຐິກນັຈ 1. ບີບຄ຺ ຂບຄ຿ຖນະ຋ໃີຉ຺ກຑກຶ ກາກ຿ຍຌາຈເຌ຋າຈຖະຖາງຍາຽຆີ ນືົ ຽບຉາ຿ຌຖຓີ຅ັກບີບ຺ຄ຃ືບີບຄ຺ ເຈ຾ຈ່? 2. ຑທກກາ຅ີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 4 ຓ຃ີ ຸຌຖັກຘະຌະຒີຆກິ ຃຾ື ຌທເຈ? 3. ບີບ຺ຄຍທກ຋ຍໃີ ໃ໣ຉ຺ກຑກຶ ກັຍ຋າຈກທຈຘບຍເຈໂຓີບີບ຺ຄເຈ຾ຈ?່ 4. ຂຼຌຘ຺ຓຏຌ຺ ຽຉັຓຂບຄຎະຉກິ ິຖິງາຉໃແ໣ ຎຌີ:ໄ ກ. + [ ] + HgO.Hg(NH2) + + ແຈ຅້ າກ [ ] ຾ຖະ ແຈ້຅າກ ຽຆິໃຄ ແຈ້຅າກ ;[ ] ຂ. + + (NH4) ຽຆຄິໃ ແຈ້຅າກ ຾ຖະ ແຈ້຅າກ 5. ຅຺ໃຄຆັໃຄຆາຘ຺ຓຏຌ຺ ຂບຄຎະຉກິ ິຖງິ າຈຄັໃ ຉ໣ໃແຎຌໄ:ີ HgO.Hg(NH2)I + I- + H2O ກ. NH4+ + [HgI4]2- + 0H- ຂ. BaCl2 + (NH4)2CO3 BaCO3 + NH4Cl ຃. CrO42- + H+ Cr2O72- + H2O ຄ. Ca(NO3)2 + NH3 + H2O Ca(OH)2 + NH4NO3 ຅. CaCl2 + NH3 + CO2 + H2O CaCO3 + NH4Cl ຘ. CaCO3 + CO2 + H2O Ca2+ + HCO3- ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 65

ຑາກ຋ີ III ກາຌທຽິ ຃າະບາຌີບ຺ຄ ຍຈ຺ ຋ີ 7 ກາຌ຅ຈັ ຾ຍຄ່ ຍັຌຈາບາຌບີ ຄ຺ ດູ່ເຌຽ຃ຓີທຽິ ຃າະ 7.1 ຎະນທັຈ຃ທາຓຽຎັຌຓາຂບຄບາຌີບ຺ຄ ບາຌີບ຺ຄຽຎັຌບີບ຺ຄ຋ຓີໃ ແີ ຒຒ້າຍຌັ ຅ຸຽຎັຌຖຍ຺ ຽຆໃຄິ ຽກີຈ຅າກກາຌ຾ຉກຉທ຺ ຂບຄບາຆິຈ ຾ຖະ ຽກືບ. ຉາຓຎ຺ກກະຉິບາ ຌີບຄ຺ ຓກັ ຽກຈີ ຅າກກາຌຖທຓຉທ຺ ຂບຄ຋າຈຉັໄຄ຾ຉ່ 2 ຋າຈຂໄຌື ແຎງກ຺ ຽທໄຌັ ຒຖບູ ຕ໣ ທ຺ , ກົຼຖໍ ທ຺ , ຿ຍຕຓຓ຺ທ, ບີບ຺ຈ ຾ຖະ ບບີ ຺ຄຆູຌຒທ຺ . ບາຌບີ ຄ຺ ຍາຄຆະຌິຈຽຎຌັ ຉທ຺ ຈຈູ ບກ຺ ຆ຾ີ ຆຌ຅ະຽກີຈຎະຉິກິຖິງາກັຍຉ຺ທບ຺ກຆີແຈຽກີຈກາຌເນ້ ຾ຖະ ປັຍ ບີຽຖກັ ຉ຺ຄຽຆໃິຄກັຌ ຾ຖະ ກຌັ ຽບຌີໄ ທໞາ ຽກີຈຎະຉິກິຖິງາບບກຆີຽຈຽຆີຌ-ຖີຈັກຽຆີຌ ນົື ຎະຉິກິຖິງາຖີຈບກຽຆັໃຌ: ບີບ຺ຄ ຆູຌຒທ຺ ຘາຓາຈຖີຈິທ (ຈູຈບກ຺ ຆີ຾ຆຌ) ບີບຄ຺ ກຖໍົຼ າຈແຈຏ້ ຌ຺ ຏະຖຈິ ຽຎັຌບີບ຺ຄຆູຌຒາຈ ຾ຖະ ບີບ຺ຄກົຼໍຖ຺ທຽຎັຌຉ຺ໄຌ. ຎະຉິ ກຖິ ງິ າຌີໄຽກີຈ຅າກບບີ ຄ຺ ຆູຌຒທ຺ ເນ້ບີຽຖັກຉ຺ົຄ຾ກ່ ບີບ຺ຄກົຼໍຖາຈ ຽປັຈເນ້ບີບ຺ຄຆູຌຒ຺ທຊືກບ຺ກຆີແຈແຎຽຎັຌບີບ຺ຄຆູຌຒາຈ ຘທໞ ຌບບີ ຺ຄກຼົໍຖາຈ ຅ະຊກື ຖີຈີທແຎຽຎັຌກໍຼົຖທ຺ ບີບຄ຺ . ບາຌີບ຺ຄ຋ໃີຽຎຌັ ບະຌຸຓຌູ ບາຆຈິ ຋ຘໃີ າ໣ ຃ັຌຓີຈຄໃັ ຌ:ໄີ AsO43- ບບີ ຄ຺ ບາຆີຽຌຈ (Arsenate) AsO33- ບີບຄ຺ ບາຆີຌຈິ (Arsenite) Br- ບີບ຺ຄ ຿ຍຓຓ຺ທ (Bromide) CO32- ບີບ຺ຄ ກາກ຿ຍຌາຈ (Carbonate) ClO3- ບີບ຺ຄ ກົຼໍຖາຈ (Chlorate) Cl- ບີບຄ຺ ກຖໍຼົ ທ຺ (Chloride) CrO4- ບີບ຺ຄ ຿ກຓົ ຓາຈ (Chromate) [Fe(CN)6]3- ບີບ຺ຄ ຽປກັ ຆາແຆງາ຿ຌ຾ຒຕຈັ III (Ferricyanide) [Fe(CN)6]4- ບີບ຺ຄ ຽປກັ ຆາແຆງາ຿ຌ຾ຒຕຈັ II (Ferrocyanide) F- ບີບຄ຺ ຒບຼູ ຕ໣ ຺ທ (Fluoride) I- ບບີ ຄ຺ ບີບ຺ຈຈທ຺ (Iodide) NO3- ບີບຄ຺ ຌຉີ ຕາຈ (Nitrate) NO2- ບບີ ຄ຺ ຌຉີ ຕິຈ (Nitrite) C2O42- ບບີ ຺ຄ ບບກຆາຽຖຈ (Oxalate) PO43- ບີບ຺ຄ ຒ຺ຈຘະຒາຈ (Phosphate) SO42- ບບີ ຄ຺ ຆູຌຒາຈ (Sulfate) S2- ບບີ ຺ຄ ຆຌູ ຒ຺ທ (Sulphide) SO32- ບບີ ຺ຄ ຆູຌຒີຈ (Sulfite) ບບີ ຄ຺ ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈ (Thiocyanate) SCN ບບີ ຄ຺ ຋ີ຿ບຆູຌຒາຈ (Thiosulfate) S2O32- ເຌກາຌທິຽ຃າະບາຌີບຄ຺ ຂໄັຌຉບຌ຋າ໣ ບິຈຽປ຺າຉໟບຄປູ້ທໞາ຋າຈຖະຖາງຉ຺ທດ່າຄຓີບາຌີບ຺ຄດູ່ເຌໝທຈເຈ຾ຈ່ ຽຆິໃຄ ກາຌ຾ງກບາຌີບ຺ຄບບກຽຎັຌໝທຈຽຆິໃຄ຅ະຽທ຺ໄາຉ໣ໃແຎຌີໄ ບາແຘກາຌຖະຖາງຂບຄຽກືບກາຌຆີ, ຍາຖຼຓ, ຾຃ັຈຓຼຌ ຾ຖະ ຽຄຌິ ຂບຄບບີ ຄ຺ ຽນົາໃ຺ ຌຌໄັ ຈໃັຄຌ:ໄີ - ບາຌີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 1 : ຽຎັຌບາຌີບ຺ຄຽຓືໃບຽກີຈຽກືບກາຌຆີບບຓ຾ຖ້ທຍ໣ໃຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃຽຎັຌຍາຽຆີ (ຈໞາຄ) ຽຖກັ ຌໟບງແຈ້຾ກ່: ບີບ຺ຄກາກ຿ຍຌາຈ(CO32-), ຆູຌຒ຺ທ(S2-), ບາຆີຌີຈ(AsO33-), ບາຆີຌາຈ(AsO43-), ຒ຺ຈຘະຒາຈ(PO43-), ບບກຆາຽຖຈ(C2O42-), ຾ຖະ ຒບຼູ ຕ໣ ທ຺ (F-) - ບາຌີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 2 : ຽຎັຌບາຌບີ ຄ຺ ຽຓບໃື ຽກຈີ ຽກືບກາຌຆີ ຾ຖທ້ ຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ ຾ຉ່ຊາໟ ຽກີຈຽກືບຍາຖີ ບບຓ຅ະຍຖໃ໣ ະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ໃີຽຎັຌຍາຽຆີ (ຈໞາຄ) ຽຖັກຌໟບງແຈ້຾ກ່: ບີບຄ຺ ຆຌູ ຒາຈ(SO42-) ຾ຖະ ຿ກຕຓ ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 66

ຓັຈ(CrO42-) - ບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3 : ຽຎັຌບາຌີບ຺ຄ ຽຆິໃຄຽຓືໃບຽກີຈຽກືບກາຆີ ຾ຖະ ຍາຖີບບຓ຾ຖ້ທຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ ຾ຉ່ຊໟາ ຽກຈີ ຽກບື ກາຈຓີບບຓ຅ະຍໃ໣ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ໃີຽຎັຌຍາຽຆີຽຖັກຌໟບງແຈ຾້ ກ່: ບີບ຺ຄຆູຌຒີຈ(SO32-), ຽປັກຆາຆີ ງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ(II) ([Fe(CN)6]4- ) ຾ຖະ ຽປັກຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕັຈ(III) ([Fe(CN)6]3- ) - ບາຌີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 : ຽຎັຌບາຌບີ ຄ຺ ຋ໃີຽຓໃືບຽກີຈຽກບື ກາຆ,ີ ຍາຖີບບຓ ຾ຖະ ກາຈຓບີ ບຓ ຾ຖ້ທຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ ຾ຉ່ຊໟາຽກີຈຽກືບຽຄິຌ຅ະຍ໣ໃຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃຽຎັຌບາຆິຈຽຖັກຌໟບງຂບຄບາຆິຈ ຌຉີ ຕກິ ແຈ້຾ກ:່ ບບີ ຺ຄ຋ີ຿ບຆູຌຒາຈ(S2O32-), ກົຼໍຖ຺ທ(Cl-), ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈ(SCN-), ບີບ຺ຈ(I-) ຾ຖະ ຿ຍຕຓຓ຺ທ (Br-) - ບາຌີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 5 : ຽຎັຌບາຌີບ຺ຄຽຓືໃບຽກີຈຽກີບກາຌຆີ, ຍາຖີບບຓ, ກາຈຓີບບຓ ຾ຖະ ຽຄິຌ຾ຖ້ທ ຘາຓາຈ ຖະຖາງແຈ້ເຌຌ໣າໄ ນົື ເຌບາຆຈິ ແຈ້຾ກ:່ ບີບ຺ຄກົຼໍຖາຈ(ClO3-), ຌີຉຕຈີ (NO2-) ຾ຖະ ຌີຉຕກິ (NO3-) 7.2 ກາ຾ງກໝທຈບາຌີບຄ຺ ເຌກາຌຉ຺ກຑຶກຂບຄບາຌບີ ຺ຄ ຾ຉ່ຖະໝທຈ຅ະເຆ້຋າຈຖະຖາງຽກືບບາຽຆຉາຈຂບຄກາຌຆີ, ຍາຖີບບຓ, ກາຈຓີ ບບຓ ຾ຖະ ຽຄິຌ. ຋າຈຖະຖາງຽກືບບາຽຆຉາຈຽນາໃ຺ົ ຌີໄຓ຃ີ ຸຌຖກັ ຘະຌະຽຎັຌຍາຽຆີຽຖກັ ຌໟບງ. ຾ຏຌທາຈກາຌ຾ງກບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 1-5 ຋າຈຖະຖາງຉທ຺ ດ່າຄ (ບາຌີບຄ຺ ໝທຈ 1-5) Ca(C2H3O2)2 ຑກຶ (ບາຌບີ ຺ຄໝທຈ1) ຋າຈຖະຖາງ (ບາຌີບຄ຺ ໝທຈ 2-5) Ba(C2H3O2)2 ຋າຈຖະຖາງ (ບາຌບີ ຺ຄໝທຈ 3-5) ຑກຶ (ບາຌບີ ຺ຄໝທຈ 2) Cd(C2H3O2)2 ຋າຈຖະຖາງ (ບາຌີບຄ຺ ໝທຈ 4-5) ຑຶກ (ບາຌບີ ຺ຄໝທຈ 3) AgC2H3O2 ຋າຈຖະຖາງ (ບາຌບີ ຺ຄໝທຈ 5) ຑກຶ (ບາຌບີ ຺ຄໝທຈ 4) ຃໣າຊາຓ ຾ຖະ ຍຈ຺ ຽຐກິ ນຈັ 67 1. ຽຑິໃຌບຄີ ເຘ຃່ ຸຌຖກັ ຘະຌະເຈຂບຄ຋າຈເຌກາຌ຅ຈັ ໝທຈຂບຄຑທກບາຌີບ຺ຄ? 2. ບາຌີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 1 ຾ຓຌ່ ບີບ຺ຄຖ຺ຍຎະຽຑຈເຈ? 3. ບາຌບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 2 ຾ຓ່ຌບບີ ຄ຺ ຖ຺ຍຎະຽຑຈເຈ? 4. ບາຌີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 ຾ຓ່ຌບີບຄ຺ ຖ຺ຍຎະຽຑຈເຈ? 5. ບາຌບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ຾ຓຌ່ ບີບຄ຺ ຖ຺ຍຎະຽຑຈເຈ? ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ

ຍ຺ຈ຋ີ 8 ຃ຌຸ ຖັກຘະຌະ຋ທໃ຺ ແຎຂບຄຑທກບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 1 8.1 ຃ຌຸ ຖັກຘະຌະຒຆີ ກິ ຂບຄຑທກບາຌີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 1 ບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 1 ຽຎັຌບາຌີບ຺ຄ຋ໃີຽກີຈຽກບື ກາຌຆີ຾ຖ້ທຍ໣ໃຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃຽຎັຌຍາຽຆີຽຖັກຌໟບງແຈ້ ຾ກ:່ ບບີ ຺ຄກາກ຿ຍຌາຈ, ຆຌູ ຒ຺ທ, ຒຈ຺ ຘະຒາຈ, ບບກຆາຖາຈ ຾ຖະ ຒຖບູ ໣ຕທ຺ . 8.2 ຃ຌຸ ຖັກຘະຌະ຋າຄຽ຃ຓຂີ ບຄຑທກບາຌີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 1 8.2.1 ບບີ ຺ຄກາກ຿ຍຌາຈ (CO32-) ຽກືບກາກ຿ຍຌາຈ຋ກຸ ຆະຌຈິ ຍ໣ຖໃ ະຖາງເຌຌ໣າໄ ງກ຺ ຽທໄັຌ ຽກບື ກາກ຿ຍຌາຈຂບຄ຿ຖນະຈັໃຄ ຾ຖະ ບາ຿ຓຌີບບຓ. ຽກບື ປີ຿ຈຕ຾ຆຌກາກ຿ຍຌາຈຂບຄກາຈຓບີ ບຓ, ຘະຉຕບຄຆີບບຓ, ຍາຖີບບຓ, ຓາຽດຆີບບຓ ຾ຖະ ຽນົັກ ຽຆິໃຄຽກີຈ ຅າກກາຌຉຓໃື ບາຆຈິ ກາກ຿ຍຌກີ (H2O + CO2) ເນ້ນາົ ງຽກຌີ ຖຄ຺ ເຌຽກບື ກາກ຿ຍຌາຈ ຾ຖະ ຅ະຖະຖາງຉ຺ທຽຓືໃບ ຌ໣າແຎຉໄ຺ຓ CaCO3 + H2O + CO2 Ca2+ + 2HCO3- ຽກືບປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌກາກ຿ຍຌາຈຂບຄ຿ຖນະບຖັ ຃າແຖ ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ ຾ຉ່ຖະຖາງແຈ້ໜໟບງກທໞາຽກືບກາກ ຿ຍຌາຈ ຎະຉິກຖິ ງິ າຂບຄຽກບື ບບີ ຺ຄກາກ຿ຍຌາຈ. ຋າຈຖະຖາງຌາຉີົກາກ຿ຍຌາຈ (Na2CO3 .10H2O) ຽຂັໄຓ ຂ້ຌຸ 0,5 M ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉກິ ິຖງິ າຂບຄກາກ຿ຍຌາຈບບີ ຄ຺ ແຈ້ຈຄໃັ ຌີ:ໄ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງ ບາຆິຈກົໍຼປີຈຕິກຽ຅ືບ຅າຄ ແຈ້ບາງຈີບກ຺ ຆິຈກາກຍບຌ ງບໟ ຌທາໞ ບີບຄ຺ ກາກ຿ຍຌາຈຘະນົາງຉ຺ທ CO2 + H2O CO32- + 2H+ - ຊາໟ ເນ້ບາງ຋ໃີຽກີຈຂໄືຌຏໞາຌຖ຺ຄແຎເຌຌາໄ໣ ຎຌູ ເຘຂຸ່ຌ ງໟບຌຽກຈີ ຑກຶ ຘີຂາທຂບຄກາກ຿ຍຌາຈກາຌຆີ CO2 + Ca2+ + 2OH- CaCO3 + H2O # ຎະຉິກິຖງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງກໍຼົຖ຺ທຍາຖີ ນືົ ກຼົໍຖທ຺ ກາຌຆີ ແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄກາກ຿ຍຌາຈຍາຖີ ນືົ ກາຌຆບີ ບຓ CO32- + Ba2+ BrCO3 CO32+ + Ca2+ CaCO3 - ຑຶກຖະຖາງແຈ້ເຌບາຆິຈ຾ກ່ ແຈ້ບາງຈີບ຺ກຆິຈກາກຍບຌ ຾ຖະ ຖະຖາງເຌບາຆິຈກາກ຿ຍຌິກ ແຈ້ບີບ຺ຄປີ຿ຈຕ ຾ຆຌກາກ຿ຍຌາຈ BaCO3 + 2H+ Ba2+ + CO2 + H2O BaCO3 + CO2 + H2O Ba2+ + 2HCO3- # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄກາກ຿ຍຌາຈຽຄິຌຽຆິໃຄຍ໣ໃຖະຖາງເຌບາຆິຈຌີຉຕິກ ຾ຖະ ເຌບາ຿ຓງກັ CO32- + 2Ag+ Ag2CO3 - ຊາໟ ຌາ໣ ຽບາ຺ ຑກຶ ຌໄີແຎຉ຺ໄຓ ຅ະແຈ້ຑຶກຂບຄບ຺ກຆິຈຽຄິຌ Ag2CO3 Ag2O + CO2 8.2.2 ບບີ ຄ຺ ຆູຌຒີຈ(SO32-) ຽກືບຆູຌຒີຈຂບຄ຿ຖນະຈັໃຄ ຾ຖະ ບາ຿ຓຌີບບຓຽ຋຺ໃາຌັໄຌ຋ີໃຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ. ຘໞທຌຆູຌຒີຈຂບຄ຿ຖນະ ບືໃຌໂ ຍາຄຆະຌິຈຖະຖາງແຈໜ້ ບໟ ງ ຾ຖະ ຍາຄຆະຌຈິ ຍ໣ໃຖະຖາງຊໟາຽຎັຌຽກບື ປີ຿ຈຕ຾ຆຌຆູຌຒີຈຂບຄ຿ຖນະບັຖ຃າແຖ ກ໣ໃຖະຖາງເຌຌໄາ໣ ແຈ້ຈີ຃ືກຌັ . ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 68

ຎະຉກິ ຖິ ິງາຂບຄບບີ ຄ຺ ຆູຌຒຈີ . ຋າຈຖະຖາງຆຌູ ຒຈີ ຌາຉົີບບຓ (Na2SO3 .7H2O) ຽຂໄັຓຂຸຌ້ 0,5 M ຋ໃກີ ຼຓຂຌໄື ຓາເໝໂ່ ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄຆູຌຒີຈ ແຈ້ຈໃຄັ ຌີໄ: # ຎະຉິກິຖງິ າກຍັ ບາຆຈິ ກປຼໍົ ີຈຕິກຽ຅ືບ຅າຄ ນືົ ບາຆຈິ ຆຌູ ຒູຖກິ ຽ຅ືບ຅າຄແຈ້ບາງຆຌູ ຒູຽຖີດ່າຄແທຽຓືໃບຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓ ປໟບຌ SO2 + H2O SO32- + 2H+ # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກຖໍົຼ ຺ທຍາຖີບບຓ ແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄຍາຖຆີ ຌູ ຒູຖິກ SO32- + Ba2+ BaSO3 - ຑກຶ ຖະຖາງເຌບາຆຈິ ກປຼໍົ ີຈຕກິ ຽ຅ບື ຅າຄ ແຈ້ບາງຆູຌຒຽູ ຖີ BaSO3 + 2H+ Ba2+ + SO2 + H2O - ຊາໟ ຉັໄຄຑຶກຆຌູ ຒີຈຍາຖບີ ບຓຎະແທ້ ຅ະຊກື ບກ຺ ຆແີ ຈດ່າຄຆໟາໂ ຈທໟ ງບ຺ກຆີ຾ຆຌເຌບາກາຈຎຼໃຌແຎຽຎັຌຑຶກຆູຌຒາຈ ຍາຖີບບຓ ຽຆຄິໃ ຍໃ໣ຖະຖາງເຌບາຆິຈ຾ກ່ຽ຅ບື ຅າຄ 2BaSO3 + O2 2BaSO4 - ກາຌຎຼຌໃ ຾ຎຄຌີໄ຅ະຽກີຈຂໄືຌດ່າຄແທຽຓືໃບຌ໣າແຎບຸ່ຌກັຍຌ໣ໄາ຿ຍຕຓ ນົື ບາຆິຈຌີຉຕິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌຎາຄກາຄ ນົື ກັຍ຾ຎກ ບກ຺ ຆິຈປີ຿ຈຕ຾ຆຌ BaSO3 + Br2 + H2O BaSO4 + 2Br- + 2H+ 3BaSO3 + 2HNO3 BaSO4 + 2NO + H2O BaSO3 + H2O2 BaSO4 + H2O # ຎະຉິກຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈຌີຉຕາຈຽຄິຌ ຍຓໃ໣ ີກາຌຎ່ຼຌ຾ຎຄຘີເນ້ຽນຌັ ງໟບຌຽກິຈີ ບີບ຺ຄຽຆໃິຄຆໟບຌ຋ໃີຓຘີ ີຂບຄບີບຄ຺ ຆຌູ ຒຈີ ຿ຉບາຽ຅ຌຉາຈ (I) SO32- + Ag+ [AgSO3]- - ຊາໟ ຉຓືໃ ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌຖ຺ຄ ເຌ຋າຈຖະຖາງຂບຄບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌຌີໄເນ້ນົາງຽກີຌຑ໣ ຅ະແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ ຆຌູ ຒີຈຽຄິຌ [AgSO3]- + Ag+ Ag2SO3 - ຆຶຄໃ ຑກຶ ຌີໄຖະຖາງແຈ້ ຊາໟ ຉຓໃື ບບີ ຺ຄຆູຌຒິຈເນນ້ ົາງຽກີຌຑ໣ Ag2SO3 + SO32- 2[AgSO3]- ຊາໟ ຉຓໃື ຋າຈຖະຖາງຽກບື ຽຆິໃຄຆໟບຌບີບ຺ຄຆູຌຒີຈ຿ຉບາຽ຅ຌຉາຈ (I) ນົື ກາຌຉ຺ໄຓຑຶກຆູຌຒີຈຽຄິຌ ຅ະແຈ້ຑຶກຘີ ຽ຋຺າຂບຄ຿ຖນະຽຄິຌຽກີຈຂຌໄື 2Ag + SO42- + SO2 2[AgSO3] 2Ag + SO42- + 2H+ Ag2SO3 + H2O - ຽຄຌິ ຆຌູ ຒຈີ ຖະຖາງເຌບາຆຈິ ຌຉີ ຕິກຽ຅ືບ຅າຄ ແຈ້ບາງຓາຈຈບີ ກ຺ ຆຈິ Ag2SO3 + 2H+ SO2 + 2Ag+ + H2O # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງ຾ຎກຓຄັ ກາຌຌັຈກາຖີບບຓ ຽປັຈເນ້ຘີຓໞທຄ຾ຈຄຂບຄ຾ຎກຓັຄກາຌັຈນາງແຎ ງໟບຌ ຊືກຽຖຈກຸ ຽຉີ (ຖຈີ ທີ ) ແຎຽຎຌັ ບບີ ຺ຄຓຄັ ກາຌ (II) ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆຈິ ຆຌູ ຒູຖິກຽ຅ບື ຅າຄ 5SO32- + 2MnO4- + 6H+ 2Mn2+ + 5SO42- + 3H2O # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງຈີ຿ກຕຓຓຈັ ກາຖບີ ບຓ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຂຼທຂບຄບີບຄ຺ ຿ກຕຓ (III) ເຌ຋າຈ ຖະຖາງບາຆຈິ ຆູຌຒູຖິກຽ຅ບື ຅າຄ 2Cr3+ + 3SO42- + 4H2O 3SO32- + Cr2O72- + 8H+ # ຎະຉກິ ິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງບາຽຆຉາຈຆຌື ນືົ ຌຉີ ຕາຈຆຌື ເນ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄຆືຌຆູຌຒີຈ ຽຆິໃຄຖະຖາງເຌບາຆິຈ ຌຉີ ຕກິ ຽ຅ບື ຅າຄ PbSO3 SO32- + Pb2+ - ຊາໟ ຌາ໣ ຑຶກແຎຉໄ຺ຓ຅ະຊກື ບກ຺ ຆີແຈຈທໟ ງບ຺ກຆີ຾ຆຌເຌບາກາຈ ແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄຆຌື ຆຌູ ຒາຈ ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 69

2PbSO3 + O2 2PbSO4 # ຎະຉິກຖິ ງິ າກຍັ ຿ຖນະຘັຄກະຘີ ຾ຖະ ບາຆິຈຆູຌຒູຖິກ ແຈ້ບາງຆູຌຒ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌ ຽຆິໃຄກທຈຘບຍແຈ້຿ຈງ຿ຈງ ຅ັຍຽ຅ງ້ ຉບຄ຋ໃີ຅ຸຍ ບາຽຆຉາຈຆຌື ແທ້຋ໃີຎາກນບົ ຈ຋຺ຈຖບຄ຅ະຎຼ່ ຌຽຎັຌຘຈີ າ໣ ຂບຄຆູຌຒ຺ທຆືຌ (PbS) SO32- + 3Zn + 8H+ H2S + 3Zn2+ + 3H2O # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ຌໄາ໣ ຎູຌເຘ ຽຓຶໃບດບຈບາຆິຈກົໍຼປີຈຕິກຽ຅ືບ຅າຄຖ຺ຄຽ຋ິຄຑຶກຽກືບຆູຌຒິຈ຅ະແຈ້ບາງຆູຌຒູຽຖີ ຾ຖະ ຽຓໃືບເນ້ບາງຌີໄຏາໞ ຌຖຄ຺ ແຎເຌຌາ໣ໄ ຎູຌເຘ ຅ະແຈ້ຑກຶ ຘີຂາທຂບຄ ຆຌູ ຒຈິ ກາຌຆບີ ບຓ SO32- + Ca2+ CaSO3 - ຑຶກຖະຖາງແຈ້ ຊາໟ ຏາໞ ຌບາງຆູຌຒູຽຖີຖ຺ຄແຎເນນ້ ົາງຽກີຌຑ໣ ງບໟ ຌຽກີຈບີບຄ຺ ປີ຿ຈ຾ຆຌຆຌູ ຒຈິ CaSO3 + SO2 + H2O Ca2+ + 2HSO3- 8.2.3. ບີບຄ຺ ຒຈ຺ ຘະຒາຈ (PO43-) ບາຆຈິ ຒຈ຺ ຘະຒຖ໣ ກິ 3 ຆະຌິຈ ຋ໃີປູ້຅ັກກັຌຈ຃ີ ື: ບບກ຿ຉຒຈ຺ ຘະຒຖ໣ ິກ (H3PO4), ແຑ຿ຖຒຈ຺ ຘະຒຖ໣ ິກ (H4P2O7) ຾ຖະ ຽຓຉາຒຈ຺ ຘະຒຖ໣ ກິ (HPO3). ຽກືບຂບຄບາຆຈິ ຒຈ຺ ຘະຒຖ໣ ກິ ຋ຄັ 3 ຆະຌິຈຌໄີ ຽກບື ບບກ຿ຉຒ຺ຈ ຘະຒຖ໣ ກິ ໝຌໄັ ຃຺ຄ຋ໃີຘຈຸ ຾ຖະ ຓ຃ີ ທາຓຘາ໣ ຃ັຌນາົ ງ຋ີໃຘຸຈ. ຋າຈຖະຖາງຽກືບແຑ຿ຖຘະຒ໣ຖກິ ຾ຖະ ຽຓຉາຒ຺ຈຘະຒຖ໣ ິກ ຘາຓາຈຎຼ່ ຌແຎຽຎັຌຽກບື ບບກ຿ຉຒຈ຺ ຘະຒາຈແຈ້ດາ່ ຄຆໟາໂ ຋ໃີບຌຸ ນະຑູຓນບໟ ຄ ຾ຖະ ຎ່ຼຌແຎແຈ້ດາ່ ຄແທທາຽຓືບໃ ຌ໣າແຎ ຉ຺ໄຓ ຽກືບຒ຺ຈຘະຒາຈຂບຄ຿ຖນະຈໃຄັ (ງກ຺ ຽທໄັຌຖີຉີບບຓ) ຾ຖະ ບາ຿ຓຌີບບຓຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ ຾ຖະ ຽກືບຒ຺ຈ ຘະຒາຈຂຌໄັ 1 ຂບຄ຿ຖນະຈັໃຄກໃ໣ຖະຖາງແຈ້ຈີ຃ືກຌັ . ຘໞທຌຽກືບຒຈ຺ ຘະຒາຈຂບຄ຿ຖນະບືໃຌໂຖທຓ຋ັຄຽກືບຒ຺ຈຘະຒາຈ ຂັຌໄ 2 ຾ຖະ ຂຌໄັ 3 ຂບຄ຿ຖນະຈັຄໃ ຖະຖາງຌໄ໣າແຈ້ໜໟບງນົື ຍ໣ຖໃ ະຖາງ ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄຒ຺ຈຘະຒາຈ: ຋າຈຖະຖາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌຒ຺ຈຘະຒາຈຈີຌາຉົີບບຓ (Na2HPO4 .12H2O) ຽຂໄັຓຂຌຸ້ 0.033 M ເຆ້ຘກຶ ຘາຎະຉກິ ຖິ ິງາຂບຄບບີ ຺ຄຒ຺ຈຘະຒາຈ ແຈຈ້ ັໃຄຌີ:ໄ # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌ ແຈ້ຑຶກຘຽີ ນົືບຄຂບຄຽຄິຌບບກ຿ຉຒ຺ຈຘະຒາຈ HPO42- + 3Ag+ Ag3PO4 + H+ - ຑກຶ ຖະຖາງເຌບາຆິຈຌີຉຕິກຽ຅ບື ຅າຄແຈ້ຈປີ ີ຿ຈຕ຾ຆຌຒ຺ຈຘະຒາຈບີບ຺ຄ Ag3PO4 + 2H+ H2PO4- + 3Ag+ - ຾ຖະ ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຾ບັຓ຿ຓຌຼຓ ແຈ້ຈບີ ໣າຓຌິ ຽຄິຌ (I) ບີບ຺ຄ Ag3PO4 + 6NH3 3[Ag(NH3)2]+ + PO43- # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກົໍຼຖ຺ທຍາຖີບບຓ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄຒ຺ຈຘະຒາຈຍາຖີຂັໄຌ2 ນົື ປີ຿ຈຕ຾ຆຌຒ຺ຈຘະ ຒາຈຍາຖີບບຓ ເຌ຋າຈຖະຖາງຽຎຌັ ກາຄ HPO42- + Ba2+ BaHPO4 ຑກຶ ຖະຖາງເຌບາຆຈິ ຾ກ່ຽ຅ືບ຅າຄ ຾ຖະ ເຌບາຆິຈບາຽຆຉິກ ຊໟາເຌຎະຉິກິຖິງາກາຌຉ຺ກຑຶກຈັໃຄກໞາທຓີ຋າຈ ຖະຖາງບາ຿ຓງກັ ຽ຅ບື ຅າຄຌ໣າ ຅ະແຈຑ້ ຶກຘີຂາທຂບຄຒຈ຺ ຘະຒາຈຍາຖີບບຓຂໄຌັ 3 ນືົ ຒຈ຺ ຘະຒາຈຍາຖີບບຓ 2HPO42- + 3Ba2+ + 2NH3 Ba3(PO4)2 + 2NH4+ # ຎະຉກິ ິຖງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓຌີບບຓ຿ຓຈິຍຽຈຈ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຽນົືບຄຂບຄບາ຿ຓຌີບບຓຒ຺ຈຘະ຿ຒ຿ຓ ຈຍິ ຽຈຈ (NH4)3[P(Mo3O10)4 ]. ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈຌີຉຕິກ ຎະຉິກິຖິງາ຅ະຽກີຈແຈ້ຈີຽຓືໃບບຸ່ຌເນ້ປໟບຌ຋ີໃ ບຸຌນະຑູຓຎະຓາຌ 40 ຾ຖະ ຉຓືໃ ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈບາ຿ຓຌີບບຓຽຖກັ ຌບໟ ງ HPO42- +3NH4+ + 12MoO42- + 23H+ (NH4)3[P(Mo3O10)4] +12H2O # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກົຖໍຼ ຺ທຽນັົກ (III) ແຈ້ຑກຶ ຘີຂາທ-ຽນືົບຄບບໞ ຌຂບຄຒຈ຺ ຘະ ຒາຈຽນັກົ (III) ຽຆຄໃິ ຖະຖາງເຌບາຆິຈ຾ກ່ຽ຅ບື ຅າຄ ຾ຉ່ຍໃຖ໣ ະຖາງເຌບາຆິຈບາຽຆຉກິ ຽ຅ບື ຅າຄ. HPO42- + Fe3 FePO4 + H+ 8.2.4 ບບີ ຄ຺ ບບກຆາຖາຈ (COO)22- ນົື (C2O4)2- ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 70

ຽກືບບບກຆາຖາຈຂບຄ຿ຖນະຈຄໃັ ຾ຖະ ຂບຄຽນັກົ (II) ຖະຖາງແຈ້ຈເີ ຌຌໄາ໣ . ຘທໞ ຌຽກບື ບກ຺ ຆາຖາຈຂບຄ຿ຖນະ ບໃຌື ໂ ຍໃ໣ຖະຖາງເຌຌາໄ໣ ນືົ ຖະຖາງແຈ້ໜໟບງນົາງ. ຾ຉ່ຽກືບບບກຆາຖາຈ຋ກຸ ຆະຌິຈຖະຖາງເຌບາຆິຈຽ຅ບື ຅າຄ. ບາ ຆິຈບບກຆາຖິກຽຎັຌຑກຶ (ປຈີ ຕາຈ) ຍໃຓ໣ ີຘີຓີຘູຈ(COOH)2.2H2O) ຾ຖະ ຎຼ່ ຌຽຎຌັ ຑກຶ ຋ໃີຎາຘະ຅າກຌ໣ໄາ ((COOH)2) ແຈ້ຽຓໃືບຌາ໣ ແຎເນ຃້ ທາຓປໟບຌ ຋ໃບີ ຌຸ ນະຑູຓ 110 , ບາຆິຈບບກຆາຖິກຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌາໄ໣ ຓ຃ີ ໞາ ກາຌຖະຖາງແຈ້ 111 g/l ຋ໃີ 20 ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄບບກຆາຖາຈ ຋າຈຖະຖາງບບກຆາຖາຈຌາຉົີບບຓ ((COONa)2) ນົື ຋າຈ ຖະຖາງ ບບກຆາຖາຈບາ຿ຓຌີບບຓ ((COONH4)2) ຋ີໃຓີຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0.1M ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄບບກ ຆາຖາຈແຈ້ ຈຄັໃ ຌ:ີໄ # ຎະຉິກຖິ ງິ າກັຍບາຆຈິ ຆຌູ ຒູຖກິ ຂໄຓັ ຂຸ້ຌ ຖະຖາງຉ຺ທແຈ້ບາງ຿ຓ຿ຌບກ຺ ຆິຈກາກຍບຌ ຽຆິໃຄກທຈຘບຍແຈ້຿ຈງຏໞາຌບາງ຋ໃີຽກຈີ ຂືໄຌຖຄ຺ ແຎເຌຌາໄ໣ ຎູຌເຘ (COOH)2 H2O + CO + CO2 ຽຆຄໃິ ບາຆຈິ ຆຌູ ຒູຖິກຽຂັໄຓຂ້ຌຸ ຅ະຽປຈັ ໜໟາ຋ໃີຽຎຌັ ຋າຈຈູຈຌ໣ໄາຌໄຌັ ຽບຄຘ໣າຖັຍບາຆິຈຆູຌຒຖູ ິກຽ຅ືບ຅າຄ຅ະຍໃ໣ຽກີ ຈຎະຉິກິຖງິ າຌ຾ໄີ ຉ່ຊາໟ ເຌ຋າຈຖະຖາງຓຓີ ຄັ ກາຌຈບີ ຺ກຆຈິ ກໃ຅໣ ະຽປຈັ ເນ້ບບກຆາຖາຈຖະຖາງຉ຺ທຽຎຌັ ບາງກາກຍບຌ ຈີບ຺ກຆິຈແຈ້ (COO)22- + MnO2 + 4H+ Mn2+ + 2CO2 + 2H2O # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄບບກຆາຖາຈຽຄິຌຽຆິໃຄຖະຖາງຌ໣ໄາແຈ້ໜໟບງ ຖະຖາງ ແຈ້ຈເີ ຌ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງັກ ຾ຖະ ເຌບາຆຈິ ຌີຉຕິກຽ຅ືບ຅າຄ (COO)22- + 2Ag+ (COOAg)2 - ຑກຶ ຖະຖາງແຈ້ຈເີ ຌ຋າຈຖະຖາງບາ຿ຓງັກ ແຈ້ບບີ ຄ຺ ຽຆິໃຄຆໟບຌບີບ຺ຄຈີບ໣າຓີຌຽຄິຌ (I) ຾ຖະ ເຌບາຆິຈຌີຉຕິກຽ຅ືບ ຅າຄ ແຈບ້ ີບ຺ຄຽຄິຌ (I) 2[Ag(NH3)2]+ + (COO)22- 2Ag+ + (COO)22- + 2H+ (COOAg)2 + 4NH3 (COOAg)2 + 2H+ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກົຼໍຖ຺ທກາຌຆີບບຓ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄບບກຆາຖາຈກາຌຆີບບຓເຌ຋າຈຖະຖາງ ຽຎຌັ ກາຄ ນືົ ຽຎຌັ ຍາຽຆີຽຖກັ ຌໟບງ (COO)2Ca (COO)22- + Ca2+ - ຑກຶ ຍໃ໣ຖະຖາງເຌບາຆຈິ ບາຽຆຉິກຽ຅ືບ຅າຄ, ບາຆິຈບບກຆາຖິກ ຾ຖະ ຋າຈຖະຖາງ ບາ຿ຓຌີບບຓບບກຆາຖາຈ ຾ຉ່ຖະຖາງເຌບາຆຈິ ກປ໣ ີຈຕິກຽ຅ືບ຅າຄ ຾ຖະ ເຌບາຆິຈຌີຉຕິກຽ຅ບື ຅າຄ - ຋າຈຖະຖາງກົຼໍຖທ຺ ຍາຖບີ ບຓ ກ໣ໃຽກຈີ ຎະຉິກິຖງິ າຌີໄແຈ້ຑກຶ ຘີຂາທຂບຄບບກຆາຖາຈ ຍາຖບີ ບຓ (COO)2Ba (COO)22- + Ba2+ # ຎະຉິກິຖງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງ຾ຎັກຓັຄກາຌກາຖີບບຓ ແຈ້ບາງຈີບ຺ກຆິຈກາກຍບຌ຾ຖະ ຋າຈຖະຖາງຎ່ຼຌຘີ຅າກ ຘີຓທໞ ຄ຾ຈຄຽຎຌັ ຋າຈ຋ໃີຍ໣ໃຓີຘີ ຽຆິໃຄຽກີຈເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆຈິ ຋ໃີບຸຌນະຑຓູ 60 5(COO)22- + 2MnO4- + 16H+ 10CO2 + 2Mn2+ + 8H2O # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກຍັ ຃ທາຓປໟບຌຽກືບບບກຆາຖາຈ຋ຸກຆະຌິຈຖະຖາງຉ຺ທແຈ້ຽຓືໃບຌ໣າແຎຽຏ຺າ ຾ຉ່ເນ້ຏ຺ຌຏະຖິຈ຾ຉກ ຉໞາຄກັຌ ຿ຈງບບກຆາຖາຈຂບຄ຿ຖນະຈັໃຄຖະຖາງຉ຺ທເນ້ຽກືບກາກ຿ຍຌາຈ ຾ຖະ ແຈ້ບາງ຿ຓ຿ຌບ຺ກຆິຈກາກຍບຌ ຽຎຌັ ຏຌ຺ ຏະຖຈິ ນັກົ ຾ຖະ ຓີບາງກາກຍບຌຈີບ຺ກຆຈິ ຾ຖະ ກາກຍບຌຽຖັກຌໟບງ ຽຆັໃຌ: ຽກືບບບກຆາຖາຈຌາຉົີບບຓ ຾ຖະ ບບກຆາຖາຈຍາຖີບບຓ 7(COONa)2 7Na2CO3 + 3CO + 2CO2 + 2C (COO)2Ba BaCO3 + CO ຽກບື ຽຄິຌບບກຆາຖາຈ ຽຓໃືບຽຏ຺າ຅ະແຈ຿້ ຖນະຽຄິຌ ຾ຖະ ຈີບ຺ກຆິຈກາກຍບຌ ຽຑາະທໞາບ຺ກຆິຈຽຄິຌ ຋ີໃຽກີຈຂືໄຌ ເຌຑກຶ ຋າ໣ ບຈິ ຅ະຘະນົາງຉ຺ທຽຎຌັ ຿ຖນະຽຄິຌຽຓບໃື ປໟບຌ. ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 71

(COOAg)2 2Ag + 2CO2 ບາຆິຈບບກຆາຖິກກ໣ໃຖະຖາງແຈ້ຽຓຶືໃບປໟບຌແຈ້ບາງກາກຍບຌຈີບ຺ກຆິຈ ຾ຖະ ບາຆິຈຒບກຓິກ ຽຆິໃຄບາຆິຈ ຒບກຓກິ ຅ະຖະຖາງຉ຺ທຉ໣ໃແຎ ແຈ້ກາກຍບຌ຿ຓ຿ຌບ຺ກຆຈິ ຾ຖະ ຌໄ໣າ (COOH)2 HCOOH + CO2 HCOOH CO + H2O 8.2.5. ບີບ຺ຄຒຼູບ໣ຕທ຺ (F-) ຽກືບຒບຼູ ໣ຂບຄ຿ຖນະຈັຄໃ , ຽຄິຌ, ຍານບົ ຈ, ບາຖຓູ ີບບຓ ຾ຖະ ຌກີ ຾ກຌຖະຖາງແຈ້ຈເີ ຌຌໄ໣າຘໞທຌຽກືບຒຼູບ໣ຂບຄ ຆຌື , ຋ບຄ຾ຈຄ, ຽນັົກ (III), ຍາຖີບບຓ ຾ຖະ ຖຉີ ບີ ບຓ ຖະຖາງແຈໜ້ ໟບງ ຾ຉ່ຽກືບຒບຼູ ໣ຂບຄ຿ຖນະຈັໃຄຈິຌຍ໣ໃຖະຖາງ ເຌຌາ໣ໄ ຎະຉິກຖິ ງິ າຂບຄບບີ ຄ຺ ຒຼູບຕ໣ ຺ທ: ຋າຈຖະຖາງຒບຼູ ໣ຕທ຺ ຌາຉົີບບຓ (NaF) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0.1M ຘາຓາຈເຆ້ຘຶກ ຘາຎະຉິກິຖງິ າຂບຄບີບຄ຺ ຒບຼູ ໣ແຈ້ຈໃຄັ ຌີໄ: # ຎະຉກິ ິຖງິ າກຍັ ບາຆຈິ ຆູຌຒຖູ ິກຽຂຓໄັ ຂຸຌ້ ຽຓໃບື ເຆ້ຽກືບຒບຼູ ໣຋ໃຽີ ຎຌັ ຋າຈ຾ຂຄ຋໣າຎະຉິກິຖິງາກັຍບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂັໄຓ ຂຸ້ຌ ຾ຖະ ຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌ຅ະແຈ້ບາງຒຼູບ໣ປີ຿ຈຕ຾ຆຌ (H2F2) ຽຆິໃຄຍ໣ໃຓີຘີ຾ຉ່ຓີ຃ຸຌຖັກຘະຌະເຌກາຌ ກຈັ ນຼຌໄ ຾ຖະ ຽກີຈ຃ທຌັ ຘີຂາທຽຓບໃື ຊືກກຍັ ບາກາຈຆຸຓ່ . 2F- + H2SO4 H2F2 + SO42- - ບາງຒບຼູ ໣ປີ຿ຈຕ຾ຆຌຘາຓາຈກັຈນຼໄຌຆີຖກິ ຂບຄ຾ກ້ທ ຾ຖະ ຎ຺ຈຎ່ບງບາງຆຖີ ິກກບຌຽຉຉຕາຒຼູບ໣ຕ຺ທບບກຓາ SiO2 + 2H2F2 SiF4 + 2H2O - ຊາໟ ຅ຍັ ຾຋່ຄ຾ກ້ທ຋ີໃຎຼກເນ້ຘ໣າຑັຈກັຍບາງ຋ີໃຽກີຈຂືໄຌ ຅ະແຈ້ບາຆິຈຆີຖິກຆິກ (H2SiO3) ຉິຈດູ່຋ີໃ຾຋່ຄ຾ກ້ທຓີ ຖກັ ຘະຌະ຃ືກັຍງໟຌຘີຂາທ ຽຆຄິໃ ຽກຈີ ຓາ຅າກກາຌຘະນົາງຉ຺ທຂບຄບາງຆີຖກິ ບຌຽຉຉຕາຒຼູບຕ໣ ຺ທ ຌໄຌັ ຽບຄ. 3SiF4 + 3H2O 2[SiF6]2- + H2SiO3 + 4H+ - ຋ໃີບຸຌນະຑູຓນບໟ ຄບາງຒບຼູ ໣ຕ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌຽກືບຍ຋ຄັ ໝ຺ຈ຅ະດູ່ເຌປູຍແຈຽຓີ (຃ໟາງກັຍຑທກ຿ຎຖີຽຓີ) ຈັໃຄຌັໄຌ ຘູຈ ຂບຄບາງຌີໄ຅ຄໃຶ ຂຼຌຽຎຌັ H2F2 ຊາໟ ບຸຌນະຑູຓຽຑໃຓີ ຂຶຌໄ ຎະຓາຌ 90 ຅ະຖະຖາງຉ຺ທຽຎຌັ ຿ຓ຿ຌຽຓີ ດາ່ ຄຘຓ຺ ຍູຌ H2F2 2HF # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄຌິ ຍ໣ໃຽກີຈຑຶກງໟບຌຒບຼູ ໣ຕ຺ທຽຄິຌຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກໍຖຼົ ທ຺ ກາຌຆີບບຓ ເນຑ້ ຶກຘຂີ າທຂບຄຒບຼູ ຕ໣ ທ຺ ກາຌຆບີ ບຓ 2F- + Ca2+ CaF2 - ຑກຶ ຖະຖາງແຈ້ຽຖກັ ຌບໟ ງ ເຌບາຆິຈບາຽຆຉກິ ຾ຉ່ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌບາຆິຈກໍຼົປີຈຕກິ ຽ຅ບື ຅າຄ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກົຼໍຖ຺ທຽນົັກ (III) ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ຋າຈຽຆິໃຄຆໟບຌຌາຉົີຽປັກຆາຒຼູບ໣ຽນົັກ (III) ເຌ ຋າຈຖະຖາງຒບຼູ ໣ຕ຺ທຌາຉບົີ ບຓ ຽຂັຓໄ ຂຌຸ້ Na3[FeF6] 6F- + Fe3+ + 3Na+ ຃າ໣ ຊາຓ ຾ຖະ ຍຈ຺ ຽຐກິ ນັຈ 1. ຍຌັ ຈາບາຌບີ ຺ຄ຋ີຽໃ ກຈີ ຽກືບກາຌຆບີ ບຓ຾ຖ້ທຍໃ໣ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ໃຽີ ຎຌັ ຍາຽຆຽິ ຖັກຌບໟ ງຓີບບີ ຄ຺ ເຈ຾ຈ່? 2. ເຌກາຌຉກ຺ ຑກຶ ຍັຌຈາບາຌບີ ຄ຺ ເຌໝທຈ຋1ີ ຽຑຌໃິ ເຆ້ບບີ ຺ຄຂບຄ຿ຖນະເຈຽຎັຌ຋າຈຕີບາຽ຅ຌ ? 3. ຽຓືໃບຽປ຺າຽຎາ຺ໃ ຖຓ຺ ເຘຂ່ ທຈ຾ກ້ທ຋ີໃຍັຌ຅ຸຌ໣ໄາຎູຌເຘ຾ຖ້ທຽກີຈຑຶກຘີຂາທຂບຄກາຌຆີກາກ຿ຍຌາຈ ຅຺ໃຄຂຼຌຘ຺ຓຏ຺ຌ ຎະຉກິ ິຖງິ າຂບຄຎະກ຺ຈກາຌຈໃຄັ ກາໞ ທ? 4. ບາຆິຈຂບຄຒ຺ຈຘະຒ໣຋ໃີປູ້຅ກັ ກັຌຈຓີ ີ຅ັກຆະຌຈິ ?຃ືຆະຌິຈເຈ຾ຈ່? 5. ຽກບື ບກ຺ ຆາຖາຈຂບຄ຿ຖນະຎະຽຑຈເຈ຋ໃຖີ ະຖາງເຌຌາໄ໣ ແຈ້ຈີ? 6. ແຈຽຓີຂບຄຒຕູບ໣ປີ຿ຈຕ຾ຆຌຓີຘູຈ຋າຄຽ຃ຓີ ຾ຖະ ຘູຈ຿຃ຄຘໟາຄ຃ື຾ຌທເຈ? 7. ຅ຄໃ຺ ຆໃັຄຆາຘ຺ຓຏ຺ຌຂບຄຎະຉກິ ິຖງິ າຉ໣ແໃ ຎຌ:ໄີ ກ. (COONa)2 + KMnO4 + H2SO4 K2SO4 + MnSO4 + Na2SO4 + H2O + 10 CO2 ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 72

ຂ. (COOAg)2 + NH3 [Ag(NH3)2]+ + (COO)22- ຃. (COONa)2 Na2CO3 + CO + CO2 + C ຄ. SiF4 + H2O [SiF6]2- + Na2SiO3 + H+ ຅. (COO)22- + MnO4- + H+ Mn2+ + Na2SO4 + H2O 8. ຅ຄໃ຺ ຂຼຌຘຓ຺ ຏຌ຺ ຽຉັຓຂບຄຎະຉິກຖິ ິງາຈຄໃັ ຉໃ໣ແຎຌ:ີໄ ກ. 5(COO)22- + 2MnO4- + 16H+ 10CO2 + 2Mn2+ + 8H2O (COO)22- ແຈ຅້ າກ (COOK)2, MnO4- ແຈ຅້ າກ KMnO4 ຾ຖະ H+ ແຈ຅້ າກ H2SO4 ຂ. (COO)22- + 2Ag+ (COOAg)2 (COO)22- ແຈ້຅າກ (COONH4)2 ຾ຖະ Ag+ ແຈ຅້ າກ AgNO3 ຃. [AgSO3]- + Ag+ Ag2SO3 [AgSO3]- ແຈ້຅າກ Na[AgSO3] ຾ຖະ Ag+ ແຈ຅້ າກ AgCl ຄ. Ag2SO3 + 2H+ SO2 + 2Ag+ + H2O H+ ແຈ຅້ າກ HNO3 ຅. 5SO32- + 2MnO4- + 6H+ 2Mn2+ + 5SO42- + 3H2O SO32- ແຈ຅້ າກ Na2SO3, MnO4- ແຈ຅້ າກ KMnO4 ຾ຖະ H+ ແຈ້຅າກ H2SO4 ຘ. 3SO32- + Cr2O72- + 8H+ 2Cr3+ + 3SO42- + 4H2O SO32- ແຈ຅້ າກ Na2SO3, Cr2O72- ແຈ຅້ າກ K2Cr2O7 ຾ຖະ H+ ແຈ຅້ າກ H2SO4 ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 73

ຍ຺ຈ຋ີ 9 ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະ຋ໃທ຺ ແຎຂບຄຑທກບາຌບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 2 9.1 ຃ຸຌຖັກຘະຌະຒີຆິກຂບຄຑທກບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 2 ບາຌີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 2 ຽຎຌັ ບາຌບີ ຄ຺ ຋ໃີຽກີຈຽກບື ກາຌຆ຾ີ ຖ້ທຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ ຾ຉ່ຊໟາຽກີຈຽກືບຍາຖີບບຓ ຅ະຍ໣ໃ ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ໃີຽຎັຌຍາຽຆີຽຖັກຌໟບງແຈ້຾ກ່ ບບີ ຺ຄຆູຌຒາຈ ຾ຖະ ບບີ ຄ຺ ຿ກຓົ ຓາຈ 9.2 ຃ຸຌຖັກຘະຌະ຋າຄຽ຃ຓຂີ ບຄຑທກບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 2 9.2.1. ບບີ ຺ຄຆູຌຒາຈ (SO42-) ຽກືບຆູຌຒາຈຂບຄຍາຖີບບຓ, ຘະຉຕບຄຆີບບຓ ຾ຖະ ກ຺ໃທ ຍ໣ໃຖະຖາງເຌຌ໣ໄາ ຾ຉ່ຽກືບຆູຌຒາຈຂບຄກາຌຆີ ບບຓ ຾ຖະ ຍານົບຈ (II) ຖະຖາງຌ໣ໄາແຈ້ຽຖັກຌໟບງ; ຘໞທຌຽກືບຆູຌຒາຈຂບຄ຿ຖນະບືໃຌໂຖະຖາງຌ໣ໄາແຈ້ຈີ. ຘ໣າຖັຍ ຽກືບຽຍຆິກຆູຌຒາຈຂບຄ຿ຖນະຍາຄຆະຌິຈ ຽຆັໃຌ: ຍານົບຈ, ຍິຈຘະຓັຈ ຾ຖະ ຿ກົຓ ຍ໣ໃຖະຖາງເຌຌ໣ໄາ຃ືກັຌ ຾ຉ່ ຖະຖາງເຌບາຆຈິ ກໍຼປົ ີຈຕິກ ຾ຖະ ເຌບາຆຈິ ຌີຉຕິກຽ຅ບື ຅າຄ. ບາຆິຈຆູຌຒູຖກິ ຽຎັຌ຋າຈຍ໣ໃຓີຘີ, ຓີຖັກຘະຌະ຃ໟາງຌ໣ໄາຓັຌ, ຓີ຃ຸຌຘ຺ຓຍັຈຈູຈ຃ທາຓຆຸ່ຓແຈ້, ຓີຓທຌຘາຌ຅໣າ ຽຑາະ 1.838 ຋ີໃຍ໣ຖິຘຸຈ, ບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 98% ຓີ຅ຸຈຒ຺ຈ຋ີໃ 338 ຖທຓຽຎັຌຽຌືໄບຈຼທກັຍຌ໣ໄາ ຾ຖະ ຖະຽນີງແຈ້ຽຓຶໃບປໟບຌ. ກາຌຽປັຈເນ້ບາຆິຈຽ຅ືບ຅າຄຉໟບຄຊບກຖ຺ຄເຘ່ຌ໣ໄາ ນໟາຓຊບກຌ໣ໄາຖ຺ຄເຌບາຆິຈ ຽຑາະ຅ະຽກີ ຈບັຌຉະຖາງແຈ້ ຎະຉິກຖິ ງິ າຂບຄບີບ຺ຄຆູຌຒາຈ ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒາຈຌາຉົີບບຓ (Na2SO4 .10H2O) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0.1 M ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉິກຖິ ິງາຂບຄບີບ຺ຄຆູຌຒາຈແຈ້ຈັໃຄຌໄ:ີ # ຎະຉິກຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກຼົໍຖທ຺ ຍາຖບີ ບຓ ແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄຆູຌຒາຈຍາຖີບບຓ SO42- + Ba2+ BaSO4 ຑຶກຆຌູ ຒາຈຍາຖີບບຓ ບາຈຉບຄແຈ້຅າກ຋າຈຖະຖາງ຋ໃີປໟບຌ ຾ຖະ ຽຓຶືໃບນົບຓຑຶກຽ຋ິຄຏ຺ຄຊໞາຌກັຍຑຶກກາກ ຿ຍຌາຈຌາຉີົບບຓ຅ະແຈ້ຆູຌຒ຺ທຌາຉົີບບຓຽກີຈຂຶໄຌ ຘະກັຈຆູຌຒາຈຌາຉົີບບຓບບກ຅າກຏ຺ຌຏະຖິຈ຋ີໃແຈ້ຈໟທງກາຌ ຖະຖາງຌາ໣ໄ ຾ຖທ້ ຉບຄ BaSO4 + 4C + Na2CO3 Na2S + BaCO3 + 4CO Na2S 2Na+ + S2- # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບາຽຆຉາຈຆຌື ແຈ້ຑກຶ ຘີຂາທຂບຄຆູຌຒາຈຆືຌ SO42- + Pb2+ PbSO4 # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌຉີ ຕາຈຽຄຌິ (AgNO3) ແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄຆຌູ ຒາຈຽຄິຌ (Ag2SO4) SO42- + 2Ag+ Ag2SO4 - ຑກຶ ຖະຖາງເຌຌາ໣ໄ ແຈ້ຽຖກັ ຌໟບງ ຓ຃ີ າໞ ກາຌຖະຖາງແຈ້ 5.8g/l ຋ໃີ 18 # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌຉີ ຕາຈຍານົບຈ (II) ແຈ້ຑກຶ ຘີຽນົືບຄຂບຄຽຍຆກິ ຆຌູ ຒາຈຍານົບຈ (II) SO42+ + 3Hg2+ + 2H2O HgSO4 .2HgO + 4H+ 8.2.3 ບບີ ຄ຺ ຿ກຓົ ຓາຈ (CrO42-) ຉາຓຎ຺ກກະຉິຽກືບຂບຄ຿ກົຓຓາຈຂບຄ຿ຖນະຉໞາຄໂຽຎັຌ຋າຈ຋ີໃຓີຘີ ຾ຖະ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຽນົືບຄຽຓືໃບ ຖະຖາງຌ໣ໄາ ຾ຉ່ຊໟາຖະຖາງເຌບາຆິຈ຾ກ່ຽ຅ືບ຅າຄ຅ະຽປັຈເນ້຿ກົຓຓາຈຎຼໃຌແຎຽຎັຌບີບ຺ຄຈີ຿ກົຓຓາຈ ແຈ້຋າຈຖະ ຖາງຘີຘຓ຺ໄ - ຾ຈຄ Cr2O72- + H2O 2CrO42- + 2H+ - ຊາໟ ຉືຓໃ ຍາຽຆີຖຄ຺ ແຎຎະຉິກຖິ ງິ າ຅ະຽກີຈ ງໟບຌກັຍແຎຽຎຌັ ບບີ ຄ຺ ຿ກົຓຓາຈ ຋າຈຖະຖາງ຅ະຓຘີ ຽີ ນົືບຄ຃ືຽກາ຺ໃ Cr2O72- + 2OH- 2CrO42- + H2O - ກາຌຎຼຌໃ ຾ຎຄບາຈຘະ຾ຈຄຽຎັຌຘ຺ຓຏຌ຺ ແຈ້ຈຄໃັ ຌີ:ໄ ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 74

2CrO42- + 2H+ 2HCrO4- Cr2O72- + H2O - ຽກບື ຂບຄ຿ກົຓຓາຈຂບຄ຿ຖນະຈັໃຄ, ກາຌຆີ ຾ຖະ ຓາຽດ ຖະຖາງເຌຌໄ໣າແຈ້ຈີ ຾ຉ່ຽກືບ຿ກົຓຓາຈຂບຄຘະຉ໡ບຄຆຼຓ ຖະຖາງແຈ້ຽຖກັ ຌໟບງ ຘໞທຌຽກືບ຿ກົຓຓາຈຂບຄ຿ຖນະບໃຌື ໂຘທໞ ຌເນງຍໞ ໣ໃຖະຖາງເຌຌໄ໣າ ຎະຉິກຖິ ງິ າຂບຄບບີ ຺ຄ຿ກົຓຓາຈ ຋າຈຖະຖາງ຿ກົຓຓາຈກາຖີ(K2CrO4) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0.1M ເຆ້ຘືກຘາ ຎະຉກິ ຖິ ງິ າຂບຄບບີ ຺ຄ຿ກຓົ ຓາຈແຈ້ຈໃັຄຌ:ໄີ # ຎະຉກິ ິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງກໍຖົຼ ທ຺ ຍາຖີບບຓ ແຈ້ຑຶກຘີຽນືົບຄຂບຄຍາຖີ຿ກຓົ ຓາຈ CrO42- + Ba2+ BaCrO4 - ຑຶກຍ໣ໃຖະຖາງເຌຌໄ໣າ ຾ຖະ ເຌບາຆຈິ ບາຽຆຉກິ ຾ຉ່ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌບາຆຈິ ຽ຅ືບ຅າຄ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌ ແຈ້ຑຶກຘຌີ າໄ໣ ຉາຌ-຾ຈຄຂບຄ຿ກຓົ ຓາຈ ຽຄຌິ CrO42- + 2Ag+ Ag2CrO4 - ຑກຶ ຍຖໃ໣ ະຖາງເຌບາຆຈິ ບາຽຆຉິກ ຾ຉຖ່ ະຖາງເຌບາຆິຈຌີຉິຕິກຽ຅ືບ຅າຄແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຘ຺ໄຓ - ຾ຈຄຂບຄບີບ຺ຄຈີ ຿ກຓົ ຓາຈ + 2H+ 4Ag+ + Cr2O72- + H2O 2Ag2CrO4 - ຌບກ຅າກຌໄີຑກຶ ຽຄິຌ຿ກົຓຓາຈ ງັຄຖະຖາງແຈ້ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຓ຿ຓງັກແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຽນົືບຄຂບຄບີບ຺ຄ຿ກົຓ ຓາຈ ຾ຖະ ບບີ ຺ຄຽຆໃຄິ ຆບໟ ຌ ບີບ຺ຄຈີບ໣າຓີຌຽຄິຌ (I) 2[Ag(NH3)2]+ + CrO42- Ag2CrO4 + 4NH3 - ກຍັ ບາຆິຈກຼໍປົ ີຈຕິກ຅ະຎຼໃຌຑຶກ຿ກົຓຓາຈຽຄິຌແຎຽຎຌັ ຑຶກກໍຼົຖທ຺ ຽຄິຌຽຆໃິຄຓີຘີຂາທ Ag2CrO4 + 2Cl- 2AgCl + CrO42- # ຎະຉກິ ິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງບາຽຆຉາຈຆຌື ແຈ້ຑຶກຘຽີ ນົບື ຄຂບຄ຿ກົຓຓາຈຆຌື CrO42- + Pb2 PbCrO4 - ຑກຶ ຍຖໃ໣ ະຖາງເຌບາຆຈິ ບາຽຆຉິກ ຾ຉ່ຖະຖາງເຌບາຆຈິ ບາຆຈິ ຌີຉຕກິ ຽ຅ືບ຅າຄ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຘ຺ໄຓ - ຾ຈຄ ຂບຄ ບບີ ຄ຺ ຈີ຿ກົຓຓາຈ 2Pb2+ + Cr2O72- + H2O 2PbCrO4 + 2H+ - ຑຶກ຿ກົຓຓາຈຆືຌ ຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ເຌ຋າຈຖະຖາງປີຈຕ຺ກຆິຈຌາຉຕີບບຓ ແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄຽຉຉຕາປີ ຈຕ຺ກ຿ຆຑຖ໣າຍາຈ (II) ຾ຖະ ຋າຈຖະຖາງຓີຘຽີ ນືົບຄຂບຄບີບ຺ຄ຿ກົຓຓາຈ PbCrO4 + 4OH- [Pb(OH)4]2- + CrO42- - ຊາໟ ຉຓໃື ບາຆຈິ ບາຽຆຉກິ ຽ຅ບື ຅າຄຖຄ຺ ແຎ ຅ະແຈ້ຑຶກ຿ກົຓຓາຈຆືຌກຍັ ຃ືຌຓາ # ຎະຉິກິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງ຾ຎັກບ຺ກຆິຈປີ຿ຈຕ຾ຆຌ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຒ້າ ຽຂັໄຓຂບຄ຾ຎຄຉາບ຺ກຆິຈ຿ກົຓ ເຌ ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈ CrO5 + 3H2O CrO42- + 2H+ + 2H2O2 - ຋າຈຖະຖາງຘຒີ າ້ ຌີໄຍໝ໣ໃ ັໄຌ຃຺ຄ ຉຄັໄ ຎະແທໜ້ ບໟ ງໜຶຄໃ ຅ະຘະນາົ ງຉ຺ທຽຎັຌບາງບກ຺ ຆີ ຾ຆຌ ຾ຖະ ຋າຈຖະຖາງຎຼຌໃ ຽຎັຌຘີຂຼທຂບຄບີບ຺ຄ຿ກົຓ (III) (Cr3+) # ຎະຉິກຖິ ງິ າກັຍຆຌູ ຒ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຂຼທຂບຄບີບ຺ຄ຿ກົຓ (III) ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈຽຆິໃຄຽກີ ຈຂຌຶໄ ຽຌບໃື ຄ຅າກບບີ ຺ຄ຿ກົຓຓາຈຊກື ຖຈີ ິທ ຾ຖະ ແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄຓາຈ ງບໟ ຌຆູຌຒທ຺ ປີ຿ຈຕ຾ຆຌຊືກບກ຺ ຆີແຈ 2CrO42- + 3H2S + 10H+ 2Cr3+ + 3S + 8H2O # ຎະຉກິ ິຖິງາກຍັ ຈີບ຺ກຆິຈຓາຈແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຂຼທຂບຄບີບຄ຺ ຿ກຓົ (III) ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈ຾ກ່ຽ຅ືບ຅າຄ 2CrO42- + 3SO2 + 4H+ 2Cr3+ + 3SO42- + 2H2O # ຎະຉິກຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບຈ຺ ຈທ຺ ກາຖບີ ບຓ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຒ້າຉາຓຎະຖິຓາຌຂບຄ ບີບ຺ຈຈ຺ທ (I3-) ຾ຖະ ບີບຄ຺ ຿ກົຓ (III) ຋ໃີຽກີຈຂຌຶືໄ ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆຈິ ຾ກ່ຽ຅ືບ຅າຄ 2CrO42- + 9I- + 16H+ 2Cr3+ + 3I3- + 8H2O ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 75

# ຎະຉກິ ິຖງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒາຈຽນກັົ (II) ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘຂີ ຼຓຂບຄບີບ຺ຄ຿ກົຓ (III) ເຌ຋າຈຖະຖາງບາ ຆິຈ຾ກ່ຽ຅ືບ຅າຄ Cr3+ + 3Fe3+ + 4H2O CrO42- + 3Fe2+ + 8H+ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍຽບຉາ຿ຌຖ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘຂີ ຼທຂບຄບີບຄ຺ ຿ກຓົ (III) ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆຈິ ຾ກ່ຽ຅ບື ຅າຄ 2CrO42- + 3C2H5OH + 10H+ 2Cr3+ + 3CH3CHO + 8H2O # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍບາຆິຈກໍຼົປີຈຕິກຽຂຓັໄ ຂຌຸ້ ຽຓໃບື ຎະຘ຺ຓຑຶກ຿ກົຓຓາຈກາຖີບບຓກັຍບາຆຈິ ກຼໍປົ ີຈຕິກ ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ ຾ຖ້ທ ຽບາ຺ ແຎເນ຃້ ທາຓປບໟ ຌ ຅ະແຈ້ບາງກຼົຖໍ ຺ທ ຾ຖະ ຋າຈຖະຖາງຎຼຌໃ ຽຎັຌຘຂີ ຼທຂບຄບີບຄ຺ ຿ກຓົ (III) 2K2CrO4 + 16HCl 2Cr3+ + 3Cl2 + 4K+ + 10Cl- + 8H2O ຃໣າຊາຓ ຾ຖະ ຍຈ຺ ຽຐິກນັຈ 1. ຍຌັ ຈາບາຌບີ ຄ຺ ຋ໃີຽກຈີ ຽກບື ກາຌຆີບບຓ ຾ຖ້ທຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ ຾ຉ່ຊໟາຽກີຈຽກືບຍາຖີບບຓ຾ຖ້ທຍ໣ໃຖະຖາງເຌ ຋າຈຖະຖາງ຋ຽໃີ ຎັຌຍາຽຆິຽຖັກຌໟບງຓີບີບຄ຺ ເຈ຾ຈ?່ 2. ເຌກາຌຑິຘຈູ ຍຌັ ຈາບາຌບີ ຺ຄເຌໝທຈ຋ີ 2 ຽຑິຌໃ ເຆ້ບບີ ຄ຺ ຂບຄ຿ຖນະເຈ ຽຎຌັ ຋າຈຕບີ າຽ຅ຌ? 3. ຈໟທງຽນຈຏ຺ຌເຈຽຑໃິຌ຅ຄໃິ ນໟາຓຍເໃ໣ ນຊ້ ບກບາຆິຈເຘ່ຌາໄ໣ ? 4. ຅຺ຄໃ ຂຼຌຘຓ຺ ຏ຺ຌຽຉຓັ ຂບຄຎະຉິກິຖິງາຈຄໃັ ຉໃ໣ແຎຌໄ:ີ ກ. SO42- + 3Hg2+ + 2H2O HgSO4 . 2HgO + 4H+ ຽຆໃຄິ SO42- ແຈ້຅າກ Na2SO4 ຾ຖະ Hg2+ ແຈ຅້ າກ Hg(NO3)2 ຂ. 2Ag2CrO4 + 2H+ 4Ag+ + Cr2O72- + H2O ຽຆໃຄິ H+ ແຈ້຅າກ HNO3 ຃. PbCrO4 + 4OH [Pb(OH)4]2- + CrO42- ຽຆິໃຄ OH- ແຈ້຅າກ KOH ຄ. CrO42- + 2H+ + 2H2O2 CrO5 + 3H2O ຽຆິໃຄ CrO42- ແຈ຅້ າກ Na2CrO4 ຾ຖະ H+ ແຈ້຅າກ H2SO4 ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 76

ຍຈ຺ ຋ີ 10 ຃ຸຌຖກັ ຆະຌະ຋ໃທ຺ ແຎຂບຄຑທກບາຌີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 3 1. ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະຒີຆກິ ຂບຄຑທກບາຌີບ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 ບາຌີບ຺ຄໝທຈ 3 ຽຎັຌບາຌີບ຺ຄ຋ີໃຽກີຈຽກືບກາຌຆີບບຓ ຾ຖະ ຍາຖີບບຓ ຾ຖ້ທຖະຖາງແຈ້ ຾ຉ່ຊໟາຽກີຈຽກືບ ກາຈຓີບບຓ ຅ະຍຖໃ໣ ະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ໃີຽຎັຌຍາຽຆີຽຖັກຌໟບງແຈ້຾ກ່ ບີບ຺ຄຆູຌຒ຺ທ, ບີບ຺ຄຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) ຾ຖະ ບບີ ຺ຄຽປກັ ຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕັຈ(III) 2. ຃ຸຌຘ຺ຓຍຈັ ຋າຄຽ຃ຓີຂບຄຑທກບາຌບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 3 2.1. ບບີ ຄ຺ ຆຌູ ຒທ຺ (S2-) - ຆູຌຒ຺ທຂບຄ຿ຖນະຈັໃຄຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ ຽຆິໃຄຏະຖິຈຉະຑັຌ຋ີໃຽກີຈຂຶໄຌ ຅ະຽກີຈຎະຉິກິຖິງາກາຌ຾ງກຘະນົາງ ຈໟທງຌາ໣ໄ ຉໃ໣ແຎແຈ້ ຽປຈັ ເນ຋້ າຈຖະຖາງຓີ຃ຌຸ ຖັກຘະຌະຽຎັຌຍາຽຆີ(Base) S2- + H2O HS- + OH- SH- + H2O H2S + OH- - ຆູຌຒທ຺ ຂບຄ຿ຖນະບໃຶຌໂ ຽກືບຍ຋ກຸ ຆະຌິຈຍໃ໣ຖະຖາງເຌຌ໣ໄາ ຘ໣າຖັຍຂບຄ຿ຖນະຈັໃຄຈິຌຖະຖາງແຈ້ໜໟບງເນ້ບີບ຺ຄປີ ຿ຈຕ຾ຆຌຆູຌຒ຺ທ CaS + H2O Ca2+ + HS- + OH- - ຆູຌຒ຺ທຂບຄບາຖູຓີຌີບບຓ, ຿ກົຓ ຾ຖະ ຓາຽດຆີບບຓກຼຓແຈ້຅າກກາຌຽຏ຺າ຿ຖນະຽນົ຺ໃາຌີໄກັຍຐຸ່ຌຓາຈຆຶໃຄ຅ະຽກີ ຈຎະຉິກຖິ ິງາກາຌ຾ງກຘະນົາງຈໟທງຌ໣ໄາແຈ້ດ່າຄຘ຺ຓຍູຌແຈ້ ຑຶກປີຈຕ຺ກຆິຈຂບຄ຿ຖນະ ຾ຖະ ບາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌຆູຌ ຒ຺ທ Al2S3 + 6H2O 2Al(OH)3 + 3H2S ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄຆູຌຒ຺ທ ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒ຺ທຌາຉົີບບຓ (Na2S.9H2O) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 2M ເຆ້ຘຶກ ຘາຎະຉກິ ິຖງິ າຂບຄບບີ ຺ຄຆຌູ ຒ຺ທແຈ້ຈຄັໃ ຌ:ໄີ # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ບາຆິຈກົປໍຼ ີຈຕກິ ຽ຅ບື ຅າຄ ນືົ ບາຆຈິ ຆູຌຒູຖກິ ຽ຅ບື ຅າຄແຈ້ບາງຆູຌຒ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌ ຽຆິໃຄຽຎັຌບາງ຋ໃີ ຓີກໃີຌຘະຽຑາະຉ຺ທ ຾ຖະ ຘາຓາຈຎຼຌໃ ຘີຽ຅້ງຉບຄ຋ໃີ຅ຍຸ ຋າຈຖະຖາງ ບາຽຆຉາຈຆືຌ ແຈ້ຽຎຌັ ຘີຈາ໣ ຂບຄຆູຌຒ຺ທຆືຌແຈ້ S2- + 2H+ H2S H2S + Pb2+ PbS + 2H+ ຊາໟ ຅ຸຍຽ຅້ງຉບຄຈທໟ ງບາຽຆຉາຈກາຈຓີບບຓ ຅ະຎຼໃຌຽຎຌັ ຘີຽນົືບຄຂບຄຆູຌຒທ຺ ກາຈຓີບບຓ H2S + Cd2+ CdS + 2H+ # ຎະຉິກຖິ ງິ າກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຓາຈເຆ້຋າຈຖະຖາງຌາຉົີບບຓຽຉຉຕາປີຈ຺ກ຿ຆຑຖ໣າຍາຈ(II) ຽຆິໃຄກຼຓແຈ້຿ຈງຽຉີຓ ຋າຈຖະຖາງປຈີ ຕ຺ກຆິຈຌາຉົບີ ບຓຖ຺ຄເຌ຋າຈຖະຖາງບາຽຆຉາຈຆືຌ຅຺ຌຑກຶ ປີຈຕ຺ກຆິຈຆືຌ຋ໃີຽກີຈຂືໄຌຖະຖາງ. Pb2+ + 2OH- Pb(OH)2 Pb(OH)2 + 2OH- [Pb(OH)4]2- [Pb(OH)4]2- PbS + 2OH + 2H2O - ຆູຌຒ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌຽຎັຌຉ຺ທຖີຈຸກຽຉີ຋ຈໃີ ີ ຘາຓາຈຖຈີ ຸກຽຉີ຾ຎກັ ຓຄັ ກາຌັຈກາຖີບບຓ (1) ຾ຖະ ຈີ຿ກຕຓຓາຈກາຖີ ບບຓ (2) ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈແຈ້ບີບ຺ຄຓັຄກາຌ (II) ຾ຖະ ຿ກຕຓ (III) ຉາຓຖ໣າຈັຍຌບກ຅າກຌີໄງັຄ ຘາຓາຈຖີ ຈກຸ ຽຉີຉົບີ ີບຈ຺ ຈ຺ທກາຖີບບຓເນຽ້ ຎັຌບີບຈ຺ ຈ຺ທແຈ້ບີກຈໟທງ (3) 2MnO4- + 5H2S + 6H+ 2Mn2+ + 5S + 8H2O (1) (2) Cr2O72- + 3H2S + 8H+ 2Cr3+ + 3S + 7H2O (3) I3- + H2S 3I- + 2H+ + S ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 77

# ຎະຉກິ ິຖງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງຌຉີ ຕາຈຽຄິຌແຈ້ຑຶກຘີຈ໣າຂບຄຆູຌຒ຺ທຽຄິຌ ຽຆໃິຄຍໃ໣ຖະຖາງເຌຌ໣ໄາຽດັຌ ຾ຉ່ຖະຖາງເຌຌ໣ໄາ ປບໟ ຌ ຾ຖະ ເຌບາຆິຈຌີຉຕິກຽ຅ບື ຅າຄ S2- + 2Ag+ Ag2S # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບາຽຆຉາຈຆຌື ແຈ້ຑຶກຘຈີ ໣າຂບຄຆຌູ ຒ຺ທຆືຌ S2- + Pb2+ PbS 2.2. ບບີ ຺ຄຽປັກຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) ([Fe(CN)6]4-) ຽກບື ຂບຄ຿ຖນະຈໃັຄ ຾ຖະ ຿ຖນະຈັຄໃ ຈິຌ ຂບຄຽປກັ ຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ. ຘໞທຌຽກືບຂບຄ ຿ຖນະບຌໃື ໂຍຖ໣ໃ ະຖາງເຌຌ໣ໄາ ຾ຖະ ເຌບາຆຈິ ຽ຅ບື ຅າຄ຋ໃີຽດັຌ຾ຉ່຅ະຖະຖາງຉ຺ທເຌຍາຽຆີ ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II). ຋າຈຖະຖາງກາຖີບບຓຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) (K4[Fe(CN)6].3H2O) ຽຂັຓໄ ຂຌຸ້ 0.25M ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉກິ ິຖງິ າຂບຄບີບ຺ຄຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) ແຈ້ ຈັໃຄຌໄີ: # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈບາຆຈິ ຆູຌຒູຖກິ ຽຂັໄຓຂຸ້ຌແຈ້ບາງ຿ຓ຿ຌບ຺ກຆິຈກາກຍບຌຽຓືບໃ ຌ໣າແຎຉ຺ໄຓ [Fe(CN)6]4- + 6H2SO4 + 6H2O Fe2+ + 6NH4+ + 6CO + 6SO42- - ຾ຖະ ບາຈ຅ະຓບີ າງຆູຌຒຽູ ຖີຽກີຈຂືໄຌຽຖກັ ຌບໟ ງ ບັຌຽຎຌັ ຏ຺ຌຓາ຅າກບາຆຈິ ຆູຌຒູຖິກແຎ ແຎບບກຆີແຈຘ໢ບີບ຺ຄຽນົັກ (II). 2Fe3+ + SO2 + SO42- + 2H2O 2Fe2+ + 2H2SO4 # ຎະຉກິ ງິ າກັຍບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽ຅ືບ຅າຄຎະຉິກິຖິງາຽກີຈຂຶໄຌແຈ້ຽຖັກຌໟບງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃຽດັຌ ຾ຉ່ຽຓືໃບຌ໣າແຎ ຉໄຓ຺ ບບີ ຄ຺ ຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕຈັ (II) ຍາຄຘໞທຌ຅ະຘະນາົ ງຉທ຺ ແຈ້ບາງຆີງາຌ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌ [Fe(CN)6]4- + 6H+ 6HCN + Fe2+ # ຎະຉິກງິ າກັຍບບີ ຺ຄຽນກົັ (II) ແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄກາຖີບບຓຽນັກົ (II) ຽປກັ ຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) [Fe(CN)6]4- + Fe2- + 2K+ K2Fe[Fe(CN)6] # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງຌຉີ ຕາຈຽຄິຌແຈ້ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄຽຄິຌຽປັກຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕຈັ (II) [Fe(CN)6]4- + 4Ag+ Ag4[Fe(CN)6] - ຑກຶ ຍໃ໣ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງບາຓ຿ຓງກັ ຾ຖະ ເຌບາຆຈິ ຌີຉຕິກ ຾ຉ່ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງຆີງາຌ຺ທກາຖີບບຓ ແຈ້ບບີ ຄ຺ ຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄຈີຆີງາ຿ຌບາຽ຅ຌຉາຈ(I) ຾ຖະ ຽປກັ ຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) Ag4[Fe(CN)6] + 8CN- 4[Ag(CN)2]- + [Fe(CN)6]4- - ຾ຖະ ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຿ບຆູຌຒາຈຌາຉົີບບຓແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄຈີ຋ີ຿ບຆູຌຒາຈ຿ຉບາຽ຅ຌຉາຈ(I) ຾ຖະ ບບີ ຄ຺ ຽປກັ ຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II). 4[Ag(S2O3)2]3- + [Fe(CN)6]4- Ag4[Fe(CN)6] + 8S2O32- - ຊາໟ ບຸຌ່ ຑຶກຽຄຌິ ຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕຈັ (II) ກຍັ ບາຆຈິ ຌີຉຕິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌ຅ະຎຼໃຌຽຎັຌຑກຶ ຘີຘ຺ໄຓ - ຾ຈຄ ຂບຄຽຄິຌຽປັກ ຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕຈັ (III) ຾ຖະ ບາງບກ຺ ຆຈິ ຌີ຿ຉຕ຾ຆຌ (II) 3Ag4[Fe(CN)6] + HNO3+ 3H+ 3Ag3[Fe(CN)6] + 3Ag+ + NO + 2H2O - ຽຆິໃຄຑຶກຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງບາຓ຿ຓງັກແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄຈີບ໣າຓິຌຽຄິຌ (I) ຾ຖະ ບີບ຺ຄຽປັກຆາຆີງາ ຿ຌ຾ຒຕຈັ (III) 3[Ag(NH3)2]+ + [Fe(CN)6]3- Ag3[Fe(CN)6] + 6NH3 # ຎະຉກິ ິຖງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງກົຼໍຖ຺ທຽນົັກ (III) ແຈ້ຑຶກຘີຌ໣ໄາຽຄິຌຂບຄຽນົັກ (III) ຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) ເຌ ຋າຈຖະຖາງ຋ໃີຽຎັຌກາຄ ນືົ ຽຎັຌບາຆຈິ ຽຖັກຌບໟ ງ Fe4[Fe(CN)6]3 3[Fe(CN)6]4- + 4Fe3+ # ຎະຉກິ ິຖງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒາຈ຋ບຄ (II) ແຈ້ຑກຶ ຘີຌ໣ໄາຉາຌຂບຄ຋ບຄ (II) ຽປກັ ຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕຈັ (II) [Fe(CN)6]4- + 2Cu2+ Cu2[Fe(CN)6] # ຎະຉກິ ິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈ຋ຕ໣ ຖຼຓ (IV) ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ຋ຕ໣ ຖຼຓ (IV) ຽປກັ ຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒ ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 78

ຕັຈ (II) Th[Fe(CN)6] [Fe(CN)6]4- + Th4+ # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກຍັ ບາຆິຈກປຼົໍ ີຈຕກິ ຽຓບໃື ເຆ້຋າຈຖະຖາງ ກາຖີຽປັກຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕຈັ (II) ຽຂັໄຓຂຌຸ້ ຽກີຈຎະຉິກິຖິງາ ກັຍບາຆຈິ ກຼໍົປີຈຕກິ ຽຂຓໄັ ຂຌຸ້ 6 M ຅ະແຈ້຋າຈຎະຘຓ຺ ຽຆຄໃິ ຆໟບຌ ບາຆຈິ ຽປັກຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕິກ (II) ຽຆິໃຄຘະກັຈບບກ ຅າກ຋າຈຖະຖາງຈໟທງຽບ຾ຉຊໟາຖະຽນີງຽບ຾ຉບບກແຎ຅ະແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ຋າຈຌີ:ໄ [Fe(CN)6]4- + 4H+ H4[Fe(CN)6] # ຎະຉກິ ິຖງິ າກັຍ຃ທາຓປໟບຌ ຋າຈຎະຘ຺ຓຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (II) ຋ຸກຆະຌິຈຖະຖາງຉ຺ທຽຓືໃບແຈ້ປັຍ຃ທາຓ ປບໟ ຌ ແຈ້ບາງຌີ຿ຉຕ຾ຆຌ ຾ຖະ ປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌແຆງາຌທ຺ 3K4[Fe(CN)6] N2 + 2(CN)2 + 12KCN + Fe3C + C 2.3. ບບີ ຄ຺ ຽປກັ ຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕຈັ (III) ([Fe(CN)6]3-) ຽກືບ຿ຖນະຈັຄໃ ຾ຖະ ຿ຖນະຈັໃຄຈິຌ ຂບຄຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ(III) ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ ຃ືກັຌກັຍຽກືບຂບຄ ຽນກັົ (III) ຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ(III). ຘໞທຌຽກືບຂບຄ຿ຖນະບຌໃື ໂຍຖ໣ໃ ະຖາງ ນືົ ຖະຖາງແຈ້ໜໟບງນົາງ. ຿ຈງ຋຺ໃທ ແຎຽກືບ຿ຖນະຂບຄຽປັກຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕັຈ(III) ຖະຖາງແຈ້ນາົ ງກທາໞ ຽກືບ຿ຖນະຂບຄຽປັກຆາຆງີ າ຿ຌ຾ຒຕັຈ(II) ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄຽປັກຆາຆີງາ຾ຒຕັຈ(III). ຋າຈຖະຖາງກາຖີຽປັກຆາຆີງາ຾ຒຕັຈ(III) (K3[Fe(CN)6]) ຽຂຓໄັ ຂຸຌ້ 0.33 M ເຆຘ້ ຶກຘາຎະຉກິ ິຖງິ າຂບຄບບີ ຄ຺ ຽປກັ ຆາຆີງາ຾ຒຕຈັ (III) ແຈ້ຈໃັຄຌ:ໄີ # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ບາຆິຈຆຌູ ຒູຖິກຽຂໄັຓຂຸ້ຌ ຽຓືໃບເນ້຃ທາຓປໟບຌ຾ກ່ຽກືບຽປັກຆາຆີງາ຾ຒຕັຈ(III) ກັຍບາຆິຈຆູຌຒູ ຖິກຽຂໄັຓຂຸ້ຌ຅ະແຈ້ບາງກາກຍບຌ຿ຓ຿ຌບກ຺ ຆຈິ ຽຑາະທໞາຽກືບຽຆໃຄິ ຆບໟ ຌຌີໄຘະນາົ ງຉ຺ທ K3[Fe(CN)6]+ 6H2SO4+ 6H2O 6CO + Fe3++ 3K++ 6NH4++ 6SO42- - ບາຆິຈຆຌູ ຒຖູ ິກຽ຅ບື ຅າຄ ຾ຖະ ຽດັຌຍໃ໣ຽກີຈຎະຉິກິຖງິ າຌໄີ຾ຉ່ຊາໟ ຌາ໣ ແຎຉໄຓ຺ ຅ະແຈ້ບາຆິຈແຆງາຌິກ [Fe(CN)6]3- + 6H+ Fe3+ + 6HCN ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌ ແຈຑ້ ຶກຘຘີ ຓໄ຺ - ຾ຈຄຂບຄຽຄຌິ ຽປກັ ຆາຆີງາ຾ຒຕັຈ (III) [Fe(CN)6]3- + 3Ag+ Ag3[Fe(CN)6] # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກົໍຼຕ຺ທຽນົັກ (III) ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຌ໣ໄາຉາຌຂບຄ຋າຈຎະຘ຺ຓຽຆິໃຄຆໟບຌຽນົັກ (III) ຽປກັ ຆາແຆງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (III) ຽຆິໃຄຍໃ໣຾ຉກຉ຺ທຽຎັຌບີບຄ຺ ເຌ຋າຈຖະຖາງ [Fe(CN)6]3- + Fe3+ Fe[Fe(CN)6] # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງຆຌູ ຒາຈ຋ບຄ (II) ແຈ້ຑຶກຘີຂຼທຂບຄ຋ບຄ (II) ຽປັກຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (III) 2[Fe(CN)6]3- + 3Cu2+ Cu3[Fe(CN)6]2 # ຎະຉິກິຖງິ າກຍັ ບາຆິຈກົຼໍປີຈຕກິ ຽຂຓໄັ ຂຌຸ້ ຽຓບືໃ ຉືໃຓບາຆິຈກົຼໍປີຈຕິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌຖ຺ຄ ເຌ຋າຈຖະຖາງກາຖີຽປັກຆາຆີງາ ຿ຌ຾ຒຕັຈ(III) ບີຓໃ ຉທ຺ ຾ຖະ ຽດຌັ ຅ະແຈ້ຑຶກຘຌີ ໄ໣າຉາຌຂບຄ຋າຈຽຆໃຄິ ຆໟບຌບາຆິຈຽປກັ ຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕິກ(III) [Fe(CN)6]3- + 3HCl H3[Fe(CN)6] + 3Cl- # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງບີບຈ຺ ຈ຺ທກາຖີບບຓແຈ້ ບີບຈ຺ ຈ຺ທເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈກົໍຼປີຈຕິກຽ຅ືບ຅າຄ ບາຈ຋຺ຈ ຘບຍບີບ຺ຈຈ຺ທ຋ຽໃີ ກຈີ ຂໄືຌຈທໟ ງຌໄາ໣ ຾ຎ້ຄ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຒ້າ 2[Fe(CN)6]3- + 3I- 2[Fe(CN)6]4- + I3- # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຃ທາຓປໟບຌ ຽປັຈເນ້ຽກືບ຿ຖນະຈັໃຄຽປັກຆາແຆງາ຿ຌ຾ຒຕັຈ (III) ຘະນົາງຉ຺ທແຈ້ບາງຌີ຿ຉຕ ຾ຆຌ ຾ຖະ ບາງແຆງາຌທ຺ ຃ກື ຍັ ຽກືບຽປກັ ຆາຆີງາ຿ຌ຾ຒຕຈັ (II) 6K3[Fe(CN)6] 6N2 + 3(CN)2 + 18KCN + 2Fe3C + 10C ຃໣າຊາຓ ຾ຖະ ຍ຺ຈຽຐິກນັຈ 1. ຍຌັ ຈາບາຌບີ ຄ຺ ຋ຽີໃ ກຈີ ຽກບື ກາຌຆບີ ບຓ ຾ຖະ ຽກບື ຍາຖບີ ບຓ ຾ຖ້ທຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ ຾ຉ່ຊໟາຽກີຈ຾຃ຈຓີບບຓ ຾ຖ້ທຍໃຖ໣ ະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ຽໃີ ຎັຌຍາຽຆຽິ ຖກັ ຌບໟ ງຓີບບີ ຺ຄເຈ຾ຈ່? ຾ຖະ ຌບຌດເູ່ ຌໝທຈເຈ? 2. ຽຑິໃຌເຆ້ບີບ຺ຄຂບຄ຿ຖນະເຈຽຎັຌ຋າຈຕີບາຽ຅ຌເຌກາຌຉກ຺ ຑກຶ ບາຌີບຄ຺ ເຌໝທຈ຋ີ 3 ? ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 79

ຍຈ຺ ຋ີ 11 ຃ຸຌຖັກຆະຌະ຋຺ທແຎຂບຄຑທກບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 4 1. ຃ຌຸ ຖັກຘະຌະຒີຆກິ ຂບຄຑທກບາຌີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 4 ບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ 4 ຽຎຌັ ບາຌີບຄ຺ ຋ຽໃີ ກີຈຽກືບກາຌຆ,ີ ຍາຖີ ຾ຖະ ກາຈຓີບບຓ຾ຖທ້ ຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ ຾ຉ່ຊໟາຽກີ ຈຽກບື ຽຄຌິ ຅ະຍຖ໣ໃ ະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ໃຽີ ຎຌັ ບາຆຈິ ຽຖກັ ຌໟບງຂບຄບາຆຈິ ຌີຉຕິກ ແຈ້຾ກ່: ບີບ຺ຄ຋ີ຿ບຆູຌຒັຈ, ບີບ຺ຄ ກົຼໍຕ຺ທ, ບີບຄ຺ ຋຿ີ ບຆີງາຌາຈ, ບີບຄ຺ ບບີ ຺ຈຈທ຺ ຾ຖະ ບີບ຺ຄ຿ຍຕຓ຺ທ 2. ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະຽ຃ຓີຂບຄຑທກບາຌບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 4 ບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ 4 ຓີ ບບີ ຺ຄ຋຿ີ ບຆູຌຒັຈ, ບີບ຺ຄກົຕຼໍ ທ຺ , ບີບຄ຺ ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈ, ບບີ ຺ຄບີບຈ຺ ຈທ຺ ຾ຖະ ບບີ ຺ຄ຿ຍຕຓ຺ທ 2.1. ບບີ ຺ຄ຋ີ຿ບຆູຌຒາຈ (S2O32-) ຽກືບຂບຄ຋຿ີ ບຆູຌຒັຈຘໞທຌເນງໞຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ ຘ໣າຖັຍຽກືບຂບຄ຋ີ຿ບຆູຌຒັຈຂບຄກ຺ໃທ, ຽຄິຌ ຾ຖະ ຍາຖີ ຖະຖາງແຈ້ໜໟບງນົາງ ຾ຉ່ກາຌຖະຖາງ຅ະຈີຂືໄຌຽຓືໃບຉືໃຓ຋າຈຖະຖາງ຋ີ຿ບຆູຌຒັຈຌາຉົີບບຓເນ້ຓີນົາງຽກີຌຑ໣ ຽຑາະຽປັຈເນຽ້ ກີຈບີບ຺ຄຽຆໃຄິ ຆບໟ ຌ຋ໃີຖະຖາງແຈ້ເຌຌ໣ໄາ ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບຄ຺ ຋ີ຿ບຆູຌຒຈັ ຋າຈຖະຖາງ຋ີ຿ບຆູຌຒັຈຌາຉົີ(Na2S2O3.5H2O) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0.5 M ເຆ້ຘກຶ ຘາຎະຉກິ ຖິ ງິ າຂບຄບີບ຺ຄ຋຿ີ ບຆຌູ ຒັຈແຈ້ຈັໃຄຌໄີ: # ຎະຉິກິຖງິ າກັຍບາຆຈິ ກປໍົຼ ີຈຕກິ ຽ຅ບື ຅າຄ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄຓາຈ ຾ຖະ ບາງຆູຌຒູຽຖີ ຽຆິໃຄຎະຉກິ ຖິ ິງາຽກີຈຂືໄຌດ່າຄ ຆາໟ ໂ S + SO2 + H2O S2O32- + 2H+ # ຎະຉິກຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງຉີບົ ີບຈ຺ ຈ຺ທກາຖີບບຓ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຍໃ໣ຓີຘຂີ ບຄບີບ຺ຄ ຽຉຉຕາ຋ີ຿ບຌັຈ ຾ຖະ ແບ຿ບ ຈີຌຊືກຽຖຈຸກຽຉີແຎຽຎຌັ ບີບ຺ຈຈ຺ທ 3I- + S4O62- I3- + 2S2O32- # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງກົໍຼຕ຺ທຍາຖີບບຓ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ຋ີ຿ບຆູຌຒັຈຍາຖີບບຓ ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈ ຽຂັໄຓຂຌຸ້ ຎາຌກາຄ BaS2O3 S2O32- + Ba2+ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌ ແຈ້ຑກຶ ຘີຂາທຂບຄ຋ີ຿ບຆູຌຒຈັ ຽຄິຌ S2O32- + 2Ag+ Ag2S2O3 - ຑຶກຍໃ໣ໝຌັໄ ຃ຄ຺ ຅ະຎ່ຼຌຽຎຌັ ຘຈີ າ໣ ຂບຄຽຄິຌຆຌູ ຒຈັ ຽຓບໃື ຉໄັຄຎະແທ້ Ag2S2O3 + H2O Ag2S + 2H+ + SO42- # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງາຽຆຉາຈຆືຌ ນົື ຌີຉຕາຈຆືຌ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ຋ີ຿ບຆູຌຒາຈຆືຌ ຆຶໃຄຖະຖາງເຌ ຋າຈຖະຖາງ຋ີ຿ບຆຌູ ຒັຈ຋ີໃຓີນົາງຽກຌີ ຑ.໣ S2O32- + Pb2- PbS2O3 - ຊາໟ ຌາ໣ ຑກຶ ຌີໄແຎຉໄຓ຺ ຅ະຎ່ຼຌຽຎຌັ ຑກຶ ຘຈີ ໣າຂບຄຆຌື ຆຌູ ຒທ຺ PbS2O3 + H2O PbS + H+ + SO42- # ຎະຉິກຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງຆີງາຌ຺ທກາຖີບບຓ ເຌຉບຌ຋າ໣ ບິຈຉໟບຄຽປັຈ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃຉໟບຄ ກາຌ຋຺ຈຘບຍເນ້ ຽຎັຌຍາຽຆີຈໟທງປຈີ ຕ຺ກຆຈິ ຌາຉບົີ ບຓ ຾ຖທ້ ຉຓໃື ຋າຈຖະຖາງຆງີ າຌ຺ທກາຖບີ ບຓ ຽຓບືໃ ຌາ໣ ແຎຉ຺ໄຓ຅ະແຈ້ບີບ຺ຄ຋ີ຿ບຆີງາ ຌາຈ S2O32- + CN- SCN- + SO32- - ຌ໣າ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃແຈ້ຌີໄຓາຽປັຈຽຎັຌບາຆິຈຈໟທງບາຆິຈກົຼໍປີຈຕິກຽ຅ືບ຅າຄ ຾ຖ້ທຉືໃຓກົໍຼຕ຺ທຽນົັກ (III) ຅ະແຈ້຋າຈ ຖະຖາງຘ຾ີ ຈຄຂບຄ຋ີ຿ບຆີຌາຈຽນັົກ (III) 3SCN- + Fe3+ Fe(SCN)3 ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 80

# ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງກົຼໍຕ຺ທຽນົັກ (III) ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຓໞທຄຂບຄບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄຈີ຋ີ຿ບຆູຌຒັຈ ຿ຉ຾ຒຕັຈ (III) [Fe(S2O3)2]- 2S2O32- + Fe3+ - ຊາໟ ຉັໄຄ຋າຈຖະຖາງຌໄີຎະແທຘ້ ີ຅ະນາງແຎດາ່ ຄແທ ງໟບຌຽກຈີ ບີບຄ຺ ຽຉຉຕາ຋ີ຿ບຌັຈ ຾ຖະ ບບີ ຺ຄຽນັົກ (II) [Fe(S2O3)2]- + Fe3+ 2Fe2+ + S4O62- ຈໃຄັ ຌັໄຌ ຎະຉິກິຖງິ າຖທຓຂບຄກາຌຽກີຈຽຖຈກຸ ຽຉີບບີ ຺ຄຽນກົັ (III) ຿ຈງບີບ຺ຄ຋ີ຿ບຆູຌຒຈັ ຽຎັຌຈັຄໃ ຌີໄ: 2S2O32- + 2Fe3+ S4O62- + 2Fe2+ 2.2. ບບີ ຄ຺ ກົໍຼຕທ຺ (Cl-) ຽກືບກົຼໍຕ຺ທ ຘໞທຌນົາງຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ. ຘ໣າຖັຍກົຼໍຕ຺ທຍານົບຈ(I) (Hg2Cl2), ກົຼໍຕ຺ທຽຄິຌ (AgCl), ຆືຌ ກົຼໍຕ຺ທ (PbCl) (ຖະຖາງແຈ້ໜໟບງເຌຌາໄ໣ ຽດັຌ ຾ຉ່ຖະຖາງແຈ້ຈເີ ຌຌາ໣ໄ ປໟບຌ), ກົຼໍຕ຺ທ຋ບຄ (I) (CuCl), ຍິຈຘະຓັຈ ບ຺ກຆິກົໍຼຕ຺ທ (BiOCl), ຘະຉີຍີບບຓບ຺ກຆິກົໍຼຕ຺ທ (SbOCl) ຾ຖະ ຍານົບຈ (II) ບ຺ກຆິກົໍຼຕ຺ທ (Hg2OCl2) ຍໃ໣ ຖະຖາງເຌຌາ໣ໄ ຎະຉິກຖິ ິງາຂບຄບບີ ຺ຄກຼົໍຕ຺ທ. ຋າຈຖະຖາງກໍຕຼົ ທ຺ ຌາຉບີົ ບຓ (NaCl) ຽຂໄັຓຂຸ້ຌ 0.1 M ເຆ້ຘຶກຘາຎະຉິກິ ຖິງາຂບຄບີບ຺ຄກົໍຼຕ຺ທ ແຈ້ຈໃັຄຌໄີ: # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ບາຆິຈຆຌູ ຒູຖິກຽຂັຓໄ ຂຸ້ຌ ແຈ້ບາງປ຿ີ ຈຕ຾ຆຌກໍຼົຕທ຺ ຽຓືໃບບຸຌ່ ເນ້ປໟບຌ Cl- + H2SO4 HCl + HSO4- # ຎະຉິກິຖງິ າກຍັ ຈບີ ຺ກຆິຈຓັຄກາຌ ຾ຖະ ບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂໄຓັ ຂຌຸ້ ຊາໟ ຌ໣າຑຶກຽກືບກໍຼົຕທ຺ ຎະຘ຺ຓກຍັ ຓຄັ ກາຌຈີບ຺ກຆິຈ ຎະຖິຓາຌຽ຋຺ໃາໂກັຌ ຾ຖ້ທຉືໃຓບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌຖ຺ຄແຎບຸ່ຌ຋າຈຖະຖາງຎະຘ຺ຓຌີໄຈໟທງແຒບໞບຌໂ຅ະແຈ້ບາງ ກຼໍຕົ ຺ທຽຆໃຄິ ປູ້ແຈ້຅າກກາຌຈ຺ຓກີໃຌບາງ຋ໃີຽກີຈຂືໄຌ ນືົ ບາງ຋ີໃແຈ້ຓີຘີຂຼທ - ຽນົືບຄບໞບຌ ຒບກ຅າຄຘີຽ຅້ງຖິຈຘະຓັຈ຋ໃີ ຎຼກ ນືົ ຎຼ່ ຌຽ຅້ງຉບຄ຅ຓຸ່ ຌໄ໣າ຾ຎ້ຄຽຎັຌຘຒີ ້າ. ຽຓືບໃ ຏາໞ ຌບາງ຋ໃີຽກີຈຂໄຌື ຌີໄຖ຺ຄແຎເຌ຋າຈຖະຖາງບີບ຺ຈຈ຺ທກາຖີບບຓ. MnO(OH)2 + 2H2SO4 + 2Cl- Mn2+ + Cl2 + 2SO42- + 3H2O # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງຌຉີ ຕາຈຽຄຌິ ແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄກໍຕົຼ ທ຺ ຽຄິຌຽຆໃິຄຍ໣ຖໃ ະຖາງເຌຌ໣ໄາ ຾ຖະ ເຌບາຆິຈຌີຉຕິກ ຽ຅ືບ຅າຄ AgCl Cl- + Ag+ - ຑຶກຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງບາຓ຿ຓງັກຽ຅ືບ຅າຄ ແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌບີບ຺ຄຈີບາຓີຌຽຄິຌ (I) ຾ຖະ ຑຶກກັຍ຃ືຌແຈ້ ຽຓບືໃ ຽປຈັ ເນ຋້ າຈຖະຖາງຽຎັຌບາຆິຈ [Ag(NH3)2]+ + Cl- AgCl + 2NH4+ AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]+ + Cl- + 2H+ - ຽຓບືໃ ຉບໟ ຄຑກຶ ກໍຼົຕທ຺ ຽຄຌິ ຾ຖະ ຖາໟ ຄຑກຶ ຌໄີຈໟທງຌາ໣ໄ ກັໃຌ຅ຌ຺ ຘະບາຈ຾ຖທ້ ຉໃຓື ຋າຈຖະຖາງ ບາຈຆີຌີຈຌາ ຉົບີ ບຓ ຾ຖທ້ ຘໃຌັ ຅຺ຌແຈ້ຑກຶ ຘຽີ ນົບື ຄຂບຄບາຈຆຌີ ີຈຽຄິຌ 3AgCl + AsO33- Ag3AsO3 + 3Cl- # ຎະຉິກຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບາຽຆຉາຈຆຌື ແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄກົຕໍຼ ທ຺ ຆືຌ 2Cl- + Pb2+ PbCl2 2.3. ບບີ ຄ຺ ຈ຿ີ ບຆງີ າຌາຈ (SCN-) ຽກືບ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈຽຄຌິ ຾ຖະ ຋ບຄ (I) ຍ໣ຖໃ ະຖາງເຌຌໄາ໣ . ຘໞທຌຽກບື ຂບຄ຋຿ີ ບຆງີ າຌາຈຂບຄຍານົບຈ(II) ຾ຖະ ຆືຌຖະຖາງແຈ້ຽຖັກຌໟບງຓີ຃ໞາກາຌຖະຖາງແຈ້຋ີໃ 20 ຽຎັຌ 0.0003, 0.0005, 0.7 ຾ຖະ 0.45 g/dm3 ຉາຓຖ໣າຈັຍ. ຘ໣າຖຍັ ຽກບື ຋ີ຋ີ຿ບຆງີ າຌາຈຂບຄ຿ຖນະບືໃຌໂ ຖະຖາງແຈຈ້ ີເຌຌ໣ໄາ ຎະຉິກຖິ ງິ າຂບຄບີບ຺ຄ຋ີ຿ບຆງີ າຌາຈ ຋າຈຖະຖາງ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈກາຖບີ ບຓ(KSCN)ຽຂຓັໄ ຂຸ້ຌ 0.1 M ເຆ້ຘກຶ ຘາຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບຄ຺ ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈແຈ້ຈໃຄັ ຌີໄ: # ຎະຉິກິຖິງາກັຍບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຽນົືບຄຽຓືໃບຽດັຌ ຊໟາບຸ່ຌເນ້ປໟບຌຎະຉິກິຖິງາ຅ະຽກີ ຈປຌຸ ຾ປຄແຈ້ບາງກາກ຿ຍຌຖິ ຆູຌຒ຺ທ ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 81

SCN- + H2SO4 + H2O COS + NH4+ + SO42- ຘາ໣ ຖຍັ ບາຆິຈຆຌູ ຒຖູ ິກຽ຅ບື ຅າຄຽຂໄັຓຂຸຌ້ 3M ຍໃ໣ຽກີຈຎະຉິກິຖິງາ຋ີໃບຸຌນະຑູຓນໟບຄ ຾ຉ່ຊໟາ ຌ໣າແຎຉ຺ໄຓ຅ະແຈ້ ຋າຈຖະຖາງຘີຽນົບື ຄ ຾ຖະ ຽກີຈບາງຆູຌຒຽູ ຖີ ຾ຖະ ບາງກາກ຿ຍຌິຖຆູຌຒທ຺ ໜໟບງໜຶໃຄ. # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈຽຄິຌຽຆິໃຄຍ໣ໃຖະຖາງເຌບາຆິຈຌີຉຕິກ ຽ຅ບື ຅າຄ AgSCN SCN- + Ag+ - ຑກຶ ຖະຖາງແຈ້ເຌ ຋າຈຖະຖາງບາຓ຿ຓຌີງກັ ແຈ້ບີບຄ຺ ຽຆຄໃິ ຆບໟ ຌ ບີບ຺ຄຈີບາຓີຌຽຄຌິ (I) AgSCN + 2NH3 [Ag(NH3)2]+ + SCN- - ຊາໟ ຉຓໄ຺ ຑຶກ຋ີ຿ບຆງີ າຌາຈຽຄຌິ ກຍັ ຋າຈຖະຖາງກົໍຕຼ ຺ທຌາຉບີົ ບຓ຅ະຎ່ຼຌຽຎັຌຑກຶ ກົຕໍຼ ທ຺ ຽຄຌິ ແຈ້ AgSCN + Cl- AgCl + SCN- # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒັຈ຋ບຄ (II) ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຂຼທເຌຉບຌ຋໣າບິຈ຾ຖ້ທຎ່ຼຌຽຎັຌຑຶກຘີຈ໣າ ຂບຄ຋຿ີ ບຆີງາຌາຈ຋ບຄ (II) Cu(SCN)2 2SCN- + Cu2+ - ກາຌຉຶໃຓບາຆຈິ ຆຌູ ຒູຖິກ (຋າຈຖະຖາງບີໃຓຉ຺ທຂບຄບາງຆູຌຒູຽຖີເຌຌ໣ໄາ) ຅ະຽປັຈເນ້ຑຶກຘີຈ໣າຂບຄ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈ ຋ບຄ (II) ຎຼ່ ຌຽຎຌັ ຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄ຋ີ຿ບຆງີ າຌາຈ຋ບຄ (I). 2Cu(SCN)2 + SO2 + 2H2O 2CuSCN + 2SCN- + SO42- + 4H+ # ຎະຉິກິຖງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງຍານບົ ຈ (II) ຌຉີ ຕາຈແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ຋຿ີ ບຆງີ າຌາຈຍານົບຈ (II) 2SCN- + Hg2+ Hg(SCN)2 - ຑກຶ ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງບີບຄ຺ ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈ຋ໃີຓນີ ົາງຽກຌີ ຑ໣ແຈ້ບບີ ຺ຄຽຆໃຄິ ຆໟບຌບີບ຺ຄຽຉຉຕາ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈ຿ຉຽຓິ ຃ທິ ຕາຈ (II) [Hg(SCN)4]2- Hg(SCN)2 + 2SCN- # ຎະຉິກິຖງິ າກັຍຘັຄກະຘີ ຾ຖະ ບາຆິຈກົຼໍປີຈຕິກຽ຅ືບ຅າຄແຈ້ບາງຆູຌຒ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌ຾ຖະ ບາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌຆີງາ ຌ຺ທ ຽຆິຄໃ ຽຎຌັ ບາງຑິຈ H2S + HCN + Zn2+ SCN- + Zn + 3H+ # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງກໍຼົຕທ຺ ຽນກົັ (III) ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘ຾ີ ຈຄຂບຄ຋າຈ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈຽນັົກ (III) 3SCN- + Fe3+ Fe(SCN)3 ຘະກຈັ ຋າຈຘ຾ີ ຈຄຌໄີບບກ຅າກ຋າຈຖະຖາງແຈ້຿ຈງເຆ້ຽບ຾ຉ. ຘ໣າຖັຍບີບ຺ຄຒຼູບ໣, ບີບ຺ຄຍານົບຈ (II) ຾ຖະ ບີ ບ຺ຄບບກຆາຖາຈ ຘາຓາຈຽກີຈຎະຉກິ ິຖງິ າກັຍ຋າຈຘີ຾ຈຄແຈ້຋າຈຖະຖາງຍ໣ໃຓີຘີຂບຄບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌ ບີບ຺ຄຽປັກຆາຒຼູບ໣ ຿ຕ຾ຒຕັຈ (III), ບີບຄ຺ ຽຉຉຕາ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈ຿ຉຽຓີ຃ິທຽຕຈ (II) ຾ຖະ ບບີ ຄ຺ ຉົີບບກຆາຖາຈ຿ຉຽຽຒຕັຈ (III) ຉາຓຖ໣າ ຈັຍ Fe(SCN)3 + 6F- [FeF6]3 + 3SCN 4Fe(SCN)3 + 3Hg2+ 3[Hg(SCN)4]2- + 4Fe3+ Fe(SCN)3 + 3(COO)22- [Fe{(COO)2}3]3- + 3SCN # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກັຍບາຆຈິ ຌີຉຕິກຽ຅ືບ຅າຄ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈ຅ະຘະນາົ ງຉ຺ທຽຓບໃືີ ບຌຸ່ ເນປໟບຌແຈ້຋າຈຖະຖາງຓີຘີ຾ຈຄ ຽກຈີ ບາງບ຺ກຆຈິ ຌີ຿ຉຕ຾ຆຌ(II) ຾ຖະ ປີ຿ຈຕ຾ຆຌຆີງາຌ຺ທ SCN- + H+ + 2NO3- 2NO + HCN + SO42- ຘາ໣ ຖັຍບາຆິຈຌີຉຕິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌຎະຉິກິຖິງາ຅ະຽກິີຈດ່າຄປຸ່ຌ຾ປຄແຈ້ບາງຌີ຿ຉຕ຾ຆຌ (II) ບ຺ກຆິຈ ຾ຖະ ກາກ ຍບຌຈີຆຌູ ຒ຺ທ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈ຿຃ຍາຌ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຒ້າຂບຄບບີ ຄ຺ ຽຆິໃຄຆໟບຌບີບ຺ຄຽຉຉຕາ຋ີ຿ບຆີງາຌາຈ ຿ຉ຿຃ຍາຌຉາຈ(II) [Co(SCN)4]2- 4SCN- + Co2+ ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 82

2.4. ບີບຄ຺ ບີບຈ຺ ຈ຺ທ (I-) ກາຌຖະຖາງຌ໣ໄາຂບຄຽກືບບີບຈ຺ ຈທ຺ ຃າໟ ງ຃ືກັຍຽກືບກົໍຼຕ຺ທ ຾ຖະ ຿ຍຕຓຓ຺ທ. ຽກືບບີບ຺ຈຈ຺ທຂບຄຽຄິຌ, ຍານົບຈ (I), ຍານບົ ຈ (II), ຋ບຄ (I) ຾ຖະ ຆືຌຖະຖາງເຌຌ໣າໄ ແຈໜ້ ໟບງ ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄບີບ຺ຈຈ຺ທ ຋າຈຖະຖາງບີບ຺ຈຈ຺ທກາຖີບບຓ, (KI) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0.1 M ເຆ້ຘຶກຘາ ຎະຉກິ ຖິ ງິ າຂບຄບີບ຺ຈຈທ຺ ບີບຄ຺ ແຈ້ຈໃັຄຌໄີ: # ຎະຉິກິຖິງາກຍັ ບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂໄັຓຂຌຸ້ ຽຓບືໃ ເນຑ້ ຶກຽກືບບີບ຺ຈຈ຺ທຽກີຈຎະຉິກິຖິງາກັຍບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌ ຾ຖ້ທຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌ຅ະຽກີຈບາງບີບ຺ຈຈ຺ທຽຆິໃຄຓີຖັກຘະຌະຽຎັຌບາງຘີຓໞທຄ-຾ຈຄ ຾ຖະ ຘາຓາຈຎ່ຼຌຽ຅້ງ ຉບຄ຋຅ໃີ ຸຍຌ໣ໄາ຾ຎ້ຄເນຽ້ ຎັຌຘີຒາ້ ແຈ້ I3- + SO42- + 2H2O + SO2 3I- + 2H2SO4 ຏຌ຺ ຂບຄຎະຉິກິຖິງາບາຈແຈ້ບີບ຺ຈຈ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌຽຆິໃຄຓີຖັກຘະຌະຽຎັຌ຃ທັຌຘີຂາທກ໣ໃແຈ້ ຾ຉ່ຎະຉິກິຖິງາ຋ີໃ ຽກີິຈຘໞທຌເນງໞ ບີບຈ຺ ຈທ຺ ຅ະຽຖຈກຸ ຽຉີບາຆິຈຆຌູ ຒຖູ ິກເນ້ຽຎັຌບາງຆູຌຒູຽຖີ, ຆູຌຒ຺ທປີ຿ຈ຾ຆຌ ຾ຖະ ຓາຈ ຽຆິໃຄ຅ະ ແຈຏ້ ຌ຺ ຏະຖຈິ ຂບຄຎະຉິກິຖິງາຽຎັຌ຋າຈເຈຌັໄຌຂຶໄຌດູ່ກັຍບັຈຉາຘໞທຌຂບຄ຃ທາຓຽຂັໄຓຂຸ້ຌຖະນທໞາຄບີບ຺ຈຈ຺ທກັຍບາ ຆຈິ ຆຌູ ຒຖູ ກິ ຽຂັໄຓຂຸຌ້ HI + HSO4- I- + H2SO4 I3- + SO42- + 2H2O + SO2 3I- + 2H2SO4 12I- + 5H2SO4 4I3- + H2S + 4SO42- + 4H2O 9I- + 4H2SO4 3I3- + S + 3SO42- + 4H2O ຘ໣າຖຍັ ບີບຈ຺ ຈ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌ຋ີໃຍ໣ຖິຘຸຈຽກິີຈ຅າກຎະຉິກິຖງິ າຖະນທາໞ ຄຽກບື ບີບຈ຺ ຈ຺ທກຍັ ບາຆຈິ ຒຈ຺ ຘະຒຖ໣ ກິ ຽຂໄຓັ ຂ້ຌຸ HI + H3PO4- I- + H3PO4 - ຊາໟ ຉືຓໃ ຈີບກ຺ ຆຈິ ຓັຄກາຌຖ຺ຄເຌ຋າຈຎະຘ຺ຓຖະນທໞາຄຑກຶ ຽກບື ບີບຈ຺ ຈ຺ທກຍັ ບາຆຈິ ຆຌູ ຒຖູ ິກ ຽຂັຓໄ ຂຌຸ້ ຅ະແຈ້ບາງບີ ບ຺ຈຈ຺ທ ຑຼຄຆະຌິຈຈຼທ ຘທໞ ຌບາຆຈິ ຆູຌຒູຖິກ຅ະຍໃຊ໣ ກື ຽຖຈຸກຽຉີ 3I- + MnO2 + 2H2SO4 I3- + Mn2+ + 2SO42- + 2H2O # ຎະຉກິ ິຖງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄຌິ ແຈ້ຑກຶ ຘຽີ ນືບົ ຄຂບຄບບີ ຺ຈຈ຺ທຽຄິຌ (AgI) I- + Ag+ AgI # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌຉີ ຕາຈຆືຌ ແຈ້ຑກຶ ຘີຽນບືົ ຄຂບຄບີບຈ຺ ຈທ຺ ຆືຌ (PbI2 ) 2I- + Pb2+ PbI2 # ຎະຉກິ ິຖິງາກຍັ ຈ຿ີ ກຕຓຓຈັ ກາຖີບບຓ ຾ຖະ ບາຆຈິ ຆູຌຒູຖກິ ຽຂັໄຓຂຸ້ຌແຈ້ບາງຘີຌ໣ໄາຉາຌ຾ຈຄຂບຄບີບ຺ຈຈ຺ທ ຽຓືໃບ ຌາ໣ ຋າຈຖະຖາງຎະຘ຺ຓຌໄີແຎກຌັໃ 3I2 + 2Cr3+ + 7SO42- 7H2O 6I- + Cr2O72- + 7H2SO4 # ຎະຉິກິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງຆຌູ ຒຈັ ຋ບຄ (II) ແຈ້ຑກຶ ຘຌີ າ໣ໄ ຉາຌຽຆໃິຄຽຎັຌຘໞທຌຎະຘ຺ຓຖະນທໞາຄບີບ຺ຈຈ຺ທ຋ບຄ (I) ກຍັ ບີບ຺ຈຈ຺ທ 5I- + 2Cu2+ 2CuI + I3- - ບາຈກ໣າ຅ັຈບີບ຺ຈຈ຺ທບບກແຎແຈ້຿ຈງຉືໃຓ຋າຈຖະຖາງ຋ີ຿ບຆູຌຒັຈຌາຉົີບບຓ ນົື ບາຆິຈ຋ີ຿ບຆູຌ ຒາຈ ຅ະຽນືົບຑກຶ ຘຂີ າທຂບຄບບີ ຺ຈຈທ຺ ຋ບຄ (I) ຑຼຄດ່າຄຈຼທ I3- + 2S2O32- 3I- + S4O62- # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌຉີ ຕາຈກາຖີບບຓແຈຈທໟ ງບບີ ຺ຈຈທ຺ ເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆຈິ ບາຽຆຉິກຽ຅ືບ຅າຄ ນົື ບາ ຆຈິ ຆູຌຒູຖກິ ຽ຅ືບ຅າຄ 3I- + 2NO2- + 4H+ I3- + 2NO + 2H2O # ຎະຉິກຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງກໍຼຕົ ຺ທຍານບົ ຈ (II) ແຈ້ຑຶກຘ຾ີ ຈຄຘ຺ຈຂບຄບີບຈ຺ ຈທ຺ ຍານົບຈ (II) 2I- + HgCl2 HgI2 + 2Cl- ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 83

- ຑຶກຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງບບີ ຺ຈຈ຺ທກາຖີບບຓ຋ໃີຓນີ າົ ງຽກຌີ ຑ໣ແຈ້ບີບ຺ຄຽຆິໃຄຆໟບຌບີບ຺ຄຽຉຉຕາບີບ຺ຈ຿ຈຽຓີ຃ິທຕາຈ (II) [HgI4]2- HgI2 + 2I- # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈຖະຖາງ຾ຎ້ຄ ຽຌບືໃ ຄ຅າກບີບ຺ຈຈທ຺ ຊກື ບບກຆີແຈແຈ້ຄໞາງເຌ຋າຈ ຖະຖາງບາຆິຈແຈ້ບີບຈ຺ ຈ຺ທຽຆໃິຄ຅ະຽປັຈເນຘ້ ີຒ້າກຍັ ຋າຈຖະຖາງ຾ຎຄ້ . ຉທ຺ ບບກຆຈີ າຆ຺ຄ຋ໃີຈີ຋ໃຘີ ຈຸ ຋ໃີແຎບບກຆີແຈບີ ບ຺ຈຈທ຺ ເນຽ້ ຎຌັ ແບ຿ບຈຌີ ກ຃ໃ໣ ື ຋າຈຖະຖາງຌຉີ ຕາຈເຌບາຆຈິ 3I- + 2NO2- + 4H+ I3- + 2NO + 2H2O - ຆງີ າຌ຺ທບາຈຖ຺ຍກທຌຎະຉິກິຖິງາຌໄີແຈ້ ງບໟ ຌຽປັຈເນຽ້ ກີຈຆງີ າ຿ຌຽຽຆຌ ຾ຖະ ບບີ ຄ຺ ບີບຈ຺ ຈ຺ທ I3- + CN- 3CN + 2I- 2.5. ບບີ ຄ຺ ຿ຍຕຓຓທ຺ (Br-) ຽກືບ຿ຍຕຓຓທ຺ ຂບຄຽຄຌິ , ຍານົບຈ(I) ຾ຖະ ຋ບຄ (I) ຍໃຖ໣ ະຖາງເຌຌໄາ໣ ຘ໣າຖັຍຽກືບ຿ຍຕຓຓ຺ທຂບຄຆືຌຖະຖາງ ຌາໄ໣ ແຈ້ຽຖັກຌບໟ ງຽຓໃືບຽດຌັ ຾ຉ່ຖະຖາງແຈ້ນາົ ງຂຶໄຌຽຓືບໃ ປໟບຌ. ຘທໞ ຌຽກືບ຿ຍຕຓທ຺ ຂບຄ຿ຖນະບຌືໃ ໂ ຖະຖາງແຈ້ຈີ ຎະຉກິ ຖິ ິງາຂບຄບບີ ຄ຺ ຿ຍຕຓຓ຺ທ ຋າຈຖະຖາງ຿ຍຕຓ຺ທກາຖີບບຓ (KBr) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0,2 M ເຆ້ຘຶກຘາ ຎະຉິກຖິ ິງາຂບຄບບີ ຄ຺ ຿ຍຕຓຓທ຺ ແຈ້ ຈຄໃັ ຌ:ໄີ # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ບາຆຈິ ຆູຌຒູຖກິ ຽຂັຓໄ ຂຸ້ຌ ຽຓບໃື ຊບກບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌຖ຺ຄຽ຋ິຄຑຶກ຿ຍຕຓຓ຺ທກາຖີບບຓ຅ະ ແຈ້ ຋າຈຖະຖາງຘຌີ ໄາ໣ ຉາຌ - ຾ຈຄຽກີຈຂໄຶຌກບໞ ຌນົັຄ຅າກຌັໄຌ຅ະແຈ້ບາງຘີຌ໣ໄາຉາຌ - ຾ຈຄຂບຄ຿ຍຕຓຓີຌກັຍ຿ຍຕຓ ຓ຺ທປີ຿ຈຕ຾ຆຌ (ບາຈ຅ະຽນຌັ ຽຎຌັ ຃ທັຌຘີຂາທເຌບາກາຈຂໄືຌ) KBr + H2SO4 HBr + HSO4- + K+ 2KBr + 2H2SO4 Br2 + SO2 + SO42- + 2K+ + 2H2O ຎະຉິກຖິ ງິ າ຋ຄັ ຘບຄຌໄີ຅ະຽກີຈແທຂຌໄຶ ຽຓືບໃ ຌ໣າແຎເນ຃້ ທາຓປບໟ ຌ ຾ຉ່ຊາໟ ເຆ້ບາຆຈິ ຒ຺ຈຘະຒ໣ຖິກ຾຋ຌບາຆິຈຆູຌ ຒູຖິກນັຄົ ຅າກຌາ໣ ຋າຈຎະຘ຺ຓແຎເນ຃້ ທາຓປໟບຌ຅ະແຈ້ບາງປີ຿ຈຕ຾ຆຌ຿ຍຕຓຓ຺ທຑຼຄດາ່ ຄຈຼທ KBr + H3PO4 HBr + H2PO4- + K+ # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍຈບີ ກ຺ ຆຈິ ຓັຄກາຌ ຾ຖະ ບາຆຈິ ຆູຌຒຖູ ິກຽຂຓໄັ ຂຸ້ຌຽຓືໃບຎະຘ຺ຓຑຶກຽກືບ຿ຍຕຓຓ຺ທກັຍຐຸ່ຌຈີບ຺ກຆິຈ ຓັຄກາຌ ຾ຖະ ບາຆິຈຆຌູ ຒູຖິກຽຂຓໄັ ຂຸ້ຌ຾ຖ້ທຌາ໣ ແຎບຸ່ຌເນປ້ ໟບຌ຅ະແຈ້ບາງຘຌີ າໄ໣ ຉາຌ - ຾ຈຄຂບຄ຿ຍຕຓຓ຺ທ 2KBr + MnO2 + 2H2SO4 Br2 + 2K+ + Mn2+ + 2SO42- + 2H2O # ຎະຉິກຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌແຈ້ຑກຶ ຘີຽນົືບຄບບໞຌຂບຄ຿ຍຕຓຓ຺ທຽຄຌິ Br- + Ag AgBr # ຎະຉິກິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງບາຽຆຉາຈຆຌື ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄ຿ຍຕຓຓທ຺ ຆືຌຽຆຄໃິ ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາປໟບຌ 2Br- + Pb2+ PbBr2 # ຎະຉກິ ິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງຈ຿ີ ກຕຓຓຈັ ກາຖີບບຓ ຾ຖະ ບາຆຈິ ຆູຌຒູຖິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌ ຽຓືໃບຎະຘ຺ຓຑຶກຽກືບ຿ຍຕຓ ຓທ຺ ກຍັ ບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂໄັຓຂຸ້ຌ ຾ຖະ ຑຶກຈີ຿ກຕຓຓາຈກາຖີ຾ຖ້ທຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປໟບຌຽຍ຺າໂ຅ະຽກິຈບາງ຿ຍຕຓ ຓທ຺ 3Br2 + 2Cr3+ + 8K+ +7SO42- +7H2O 6KBr + K2Cr2O7 + 7H2SO4 # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍບາຆຈິ ຌຉີ ຕິກຽຂັໄຓຂຸຌ້ 8M ຾ຖະ ປໟບຌຘາຓາຈບບກຆແີ ຈ຿ຍຕຓຓທ຺ ເນ້ຽຎັຌ຿ຍຕຓຓຌີ ແຈ້ 6Br- + 8HNO3 3Br2 + 2NO + 6NO3- + 4H2O ຃າ໣ ຊາຓ ຾ຖະ ຍຈ຺ ຽຐິກນັຈ 1. ຍັຌຈາບາຌບີ ຄ຺ ຋ໃຽີ ກຈີ ຽກືບກາຌຆີບບຓ, ຽກບື ຍາຖບີ ບຓ ຾ຖະ ຽກືບ຾຃ຈຓບີ ບຓ຾ຖທ້ ຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ ຾ຉ່ຊໟາ ຽກີຈຽກືບຽຄິຌ຾ຖ້ທຍ໣ໃຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃຽຎັຌບາຆິຈຽຖັກຌໟບງຓີບີບ຺ຄເຈ຾ຈ່? ຾ຖະ ຌບຌດູ່ເຌໝທຈ ເຈ? 2. ຽຑິໃຌເຆ້ບີບຄ຺ ຂບຄ຿ຖນະເຈຽຎັຌ຋າຈຕີບາຽ຅ຌເຌກາຌຉກ຺ ຑກຶ ຍຌັ ຈາບາຌບີ ຺ຄເຌໝທຈ຋ີ 4? 3. ຅຺ໃຄຂຼຌຘ຺ຓຏ຺ຌຽຉຓັ ຂບຄຎະຉກິ ຖິ ງິ າຉໃແ໣ ຎຌີໄ: ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 84

ກ. S2O32- + 2H+ S + SO2 + H2O ຽຆິຄໃ S2O32- ແຈ຅້ າກ K2S2O3 ຾ຖະ H+ ແຈ຅້ າກ HNO3 ຂ. I3- + 2S2O32- 3I- + S4O62- ຽຆິໃຄ I3- ແຈ຅້ າກ NaI3 ຾ຖະ S2O32- ແຈ຅້ າກ (NH4)2S2O3 ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 85

ຍ຺ຈ຋ີ 12 ຃ຸຌຖກັ ຆະຌະ຋຺ທໃ ແຎຂບຄຑທກບາຌບີ ຺ຄໝທຈ຋ີ 5 1. ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະຒີຆິກຂບຄຑທກບາຌີບຄ຺ ໝທຈ຋ີ 5 ບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ 5 ຽຎຌັ ບາຌບີ ຺ຄ຋ຽໃີ ກີຈຽກບື ກາຌຆີ, ຍາຖີ, ກາຈຓີບບຓ ຾ຖະ ຽຄິຌ຾ຖ້ທຘາຓາຈຖະຖາງແຈ້ເຌ ຌ໣ໄາ ນົື ເຌບາຆິຈແຈ້຾ກ່: ບີບ຺ຄກົໍຼຕາຈ (ClO3-), ບີບ຺ຄຍ໣ຕາຈ (BO33-, B4O72-,BO2 ), ບີບ຺ຄຌີຉຕີຈ (NO2-) ຾ຖະ ບີບຄ຺ ຌຉີ ຕາຈ (NO3-) 2. ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະ຋າຄຽ຃ຓຂີ ບຄຑທກບາຌບີ ຄ຺ ໝທຈ຋ີ 5 ບາຌບີ ຺ຄໝທຈ 5 ແຈ້຾ກ່: ບບີ ຄ຺ ກຕຼົໍ າຈ (ClO3-), ບີບຄ຺ ຍຼຕໍົ າຈ (BO33-, B4O72-,BO2 ), ບີບ຺ຄຌີຉຕີຈ (NO2- ) ຾ຖະ ບບີ ຺ຄຌີຉຕາຈ (NO3-) 2.1. ບບີ ຄ຺ ກຼຕໍົ າຈ (ClO3-) ຽກືບກົຼໍຕາຈ຋ກຸ ຆະຌຈິ ຖະຖາງແຈເ້ ຌຌໄ໣າ. ເຌຍັຌຈາຽກືບກົຼໍຕາຈ຋ຄັ ໝຈ຺ ກຼົໍຕາຈກາຖີບບຓຖະຖາງແຈ້ໜໟບງ຋ີໃຘຸຈ ຾ຖະ ຽກືບກຼໍົຕາຈຖຉີ ີບບຓຖະຖາງແຈ້ນາົ ງ຋ຘໃີ ຸຈ ຎະຉິກຖິ ງິ າຂບຄບີບຄ຺ ກຼຕໍົ າຈ. ຋າຈຖະຖາງກົໍຕຼ າຈກາຖີບບຓ (KClO3) ຽຂັຓໄ ຂຸ້ຌ 0.1 M ເຆ້ຘກຶ ຘາຎະຉກິ ິຖງິ າຂບຄບບີ ຺ຄກົຕຼໍ າຈແຈ້ຈັຄໃ ຌີໄ: # ຎະຉິກຖິ ງິ າກຍັ ບາຆິຈຆູຌຒູຖິກຽຂໄຓັ ຂຸ້ຌ ຽກືບກົໍຼຕາຈ຋ຸກຆະຌິຈ຅ະຖະຖາງຉ຺ທເນ້ບາງ ຘີຂຼທ - ຽນົືບຄ ຂບຄຈີ ບ຺ກຆຈິ ກົຼຖໍ ທ຺ ຽຆຄິໃ ຖະຖາງເຌບາຆິຈຆູຌຒູຖກິ ແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຽນົືບຄ - ຘ຺ຓໄ 3KClO3+ 3H2SO4 2ClO2 + ClO4- + 3SO42- + 4H+ + 3K+ + H2O # ຎະຉິກິຖິງາກັຍບາຆິຈກົໍຼປີຈຕິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌ ຽກືບກົຼໍຕາຈ຋ຸກຆະຌິຈ຅ະຖະຖາງຉ຺ທເຌບາຆິຈກົໍຼປີຈຕິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌແຈ້ ບາງກົຼໍຕ຺ທ ຾ຖະ ຏະຖິຈຉະຑັຌຉໞາຄກັຌ ຖທຓ຋ັຄຈີບ຺ກຆິຈກົຼໍຕ຺ທຽຆິໃຄຽຎັຌ຋າຈ຋ີໃຖະຽຍີຈແຈ້ ຾ຖະ ຽປັຈເນ້຋າຈ ຖະຖາງຓີຘີຽນົືບຄ. ເຌກາຌ຋຺ຈຖບຄ຅ຶໃຄ຃ທຌເຆ້຋າຈຉໞາຄໂເຌຎະຖິຓາຌໜໟບງຽຑືໃບນຼູຈ຃ທາຓປຸຌ຾ປຄຂບຄ ຎະຉິກິຖິງາຽຆັຌໃ : ເຆ້ກົຕຼໍ ຺ທກາຖີບບຓຍ຃ໃ໣ ທຌຽກີຌ 0.1 g ຽຎັຌຉຌໄ຺ ຎະຉກິ ິຖງິ າຽ຃ຓຖີ ຓຸ່ ຌີໄຽຎັຌຎະຉິກິຖິງາຖະນທໞາຄ ກໍຕົຼ າຈກາຖບີ ບຓກັຍບາຆຈິ ກໍຼປົ ຈີ ຕິກຽຂັໄຓຂຸຌ້ ຽຆໃຄິ ຓີ຿ບກາຈຽກີຈແຈ້ຽ຋າໃ຺ ໂກັຌ 2KClO3 + 4HCl 2ClO2 + Cl2 + 2K+ + 2Cl + 2H2O KClO3 + 6HCl 3Cl2 + K+ + Cl- + 3H2O # ຎະຉິກຖິ ງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕຈີ ກາຖບີ ບຓຽຓືບໃ ຎະຘຓ຺ ຋າຈຖະຖາງກໍຕຼົ າຈກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕີຈກາຖີບບຓ ຾ຖທ້ ຌ໣າແຎເນ້຃ທາຓປບໟ ຌຈໟທງແຒບບໞ ຌໂກຼົຕໍ າຈ຅ະຊືກຖີຈຸກຽຉີແຎຽຎັຌກົຖໍຼ ຺ທ ClO3- + 3NO2- Cl- + 3NO3- - ກາຌກທຈຘບຍນາ Cl- ຋ໃີຽກຈີ ຂໄຌຶ ແຈຽ້ ປຈັ ເນ້຋າຈຖະຖາງຽຎຌັ ບາຆຈິ ຈໟທງບາຆິຈຌີຉຕິກຽ຅ືບ຅າຄ຾ຖ້ທຉືໃຓ຋າຈ ຖະຖາງຽຄຌິ ຌຉີ ຕາຈ຅ະແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄຽຄິຌກໍົຼຕ຺ທ - ຋າຈຖະຖາງຂບຄບາຆິຈຆູຌຒູຽຕີ ນືົ ບາຆິຈຒບກຓກິ (10%) ກໃຽ໣ ກຈີ ຎະຉກິ ິຖງິ າຌແໄີ ຈ້຃ືກັຌ ClO3- + 3H2SO3 Cl- + 3SO42- + 6H+ ClO3- + 3HCHO Cl- + 3HCOOH - ຎະຉິກິຖິງາ຅ະຽກີຈແຈ້ຈີຽຓືໃບເນ້຋າຈຖະຖາງກົໍຼຕາຈຽກີຈຎະຉິກິຖິງາກັຍ຿ຖນະຘັຄກະຘີ ນົື ບາຖູຓີຌີບບຓ ນືົ ຋ບຄ (ຎະກບຍຈໟທງ Al 45% Zn 5% ຾ຖະ Cu 50% ) ເຌ຋າຈຖະຖາງ ປີຈຕ຺ກຆິຈຌາຉີບົ ບຓ ClO3- + 3Zn + 6OH- + 3H2O Cl- + 3[Zn(OH)4]2- ClO3- + 2Al + 2OH- + 3H2O Cl- 2[Al(OH)4]- # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງບີບ຺ຈຈທ຺ ກາຖີບບຓແຈ້ບີບ຺ຈເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈ຾ກ່ ຾ຉ່ຊໟາ ເຆ້ບາຆິຈບາຽຆຉິກ ຅ະຍໃແ໣ ຈ້ບີບຈ຺ ຽຊຄິ ທໞາ຅ະຉັໄຄຎະແທຽ້ ຎັຌຽທຖາຈ຺ຌກ໣ຉໃ າຓ ClO3- + 9I- + 6H+ 3I3- + Cl- + 3H2O ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 86

# ຎະຉກິ ິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງຆູຌຒາຈຽນົກັ (II) ແຈກ້ ຼົໍຖ຺ທຽຓືບໃ ຉໄ຺ຓເຌບາຆຈິ ຾ກ່ງໟບຌກຼໍຕົ າຈຊກື ຖຈີ ທິ ClO3- + 6Fe2+ + 6H+ Cl- + 6Fe3+ + 3H2O # ຎະຉກິ ຖິ ິງາກັຍຆຌູ ຒ຺ທຓັຄກາຌ (II) ຾ຖະ ບາຆິຈຒ຺ຈຘະຒ໣ຖິກຽຓືໃບເນ້຋າຈຖະຖາງຆູຌຒ຺ທຓັຄກາຌ (II) ເຌບາ ຆິຈຒ຺ຈຘະຒຖ໣ ິກຽຂຓັໄ ຂຌຸ້ ຋າ໣ ຎະຉກິ ຖິ ິງາກຍັ ກົຕຼໍ າຈ຅ະແຈ້຋າຈຖະຖາງຘີຓໞທຄຂບຄບບີ ຄ຺ ຽຆິໃຄຆໟບຌບີບ຺ຄຈີຒ຺ຈຘະຒັຈ຿ຉ ຓຄັ ກາຌາຈ (III) 6[Mn(PO4)2]3- + Cl- + 3H2O ClO3- + 6Mn2+ + 12PO43- + 6H+ # ຎະຉິກິຖິງາກັຍ຃ທາຓປໟບຌຽຓືໃບເນ້຃ທາຓປໟບຌ຾ກ່ຽກືບກົຼໍຕາຈ຋ຸກຆະຌິຈ຅ະຘະນົາງຉ຺ທແຈ້ຽກືບກົໍຼຕ຺ທ ຾ຖະ ບາງບ຺ກຆ຾ີ ຆຌ, ບາຈຓ຾ີ ຎັກກຕໍຼົ າຈຽຎັຌຏ຺ຌຏະຖິຈເຌຆໞທຄກາຄຂບຄຎະຉກິ ິຖິງາຽກີຈຂໄືຌ 2KClO3 2KCl + 3O2 2 KClO3 KClO4 + KCl + O2 2.2. ບີບ຺ຄຍຕ໣ າຈ (BO33- , B4O72- , BO2-) ຍຕ໣ າຈແຈ້ຓາ຅າກບາຆິຈຍົຼໍຖິກ 3 ຆະຌິຈ຃ື: ບາຆິຈບ໣ຕ໢຿ຉຍ໣ຕິກ (H3BO3), ບາຆິຈແຑ຿ຕຍ໣ຕິກ(H2B4O7) ຾ຖະ ບາຆິຈຽຓຉາຍ໣ຕິກ (HBO2). ບ໣ຕ໢຿ຉຍ໣ຕິກ ຽຎັຌບາຆິຈບບໞຌຓີຖັກຘະຌະຽຎັຌ຋າຈ຾ຂຄຘີຂາທ, ຖະຖາງແຈ້ ຌໟບງເຌຌ໣ໄາຽດັຌ ຾ຉ່ຖະຖາງແຈ້ນົາງຂືໄຌເຌຌ໣ໄາປໟບຌ ຽຓືໃບເນ້຃ທາຓປໟບຌ຾ກ່ບາຆິຈບ໣ຕ໢຿ຉຍ໣ຕິກ ຋ີໃບຸຌນະຑູຓ 100 ຅ະຎ່ຼຌແຎຽຎັຌບາຆິຈຽຓຉາຍ໣ຕິກ ຾ຖະ ບຸຌນະຑູຓ 140 ຅ະຎ່ຼຌແຎຽຎັຌບາຆິຈແຑ຿ຕຍ໣ຕິກ(ແຈ້ ຽກືບຍົໍຼຕາຈຘໞທຌນົາງຽຎັຌບະຌຸຑັຌຂບຄບາຆິຈແຑ຿ຕຍ໣ຕິກ ຾ຖະ ຽຓຉາຍ໣ຕິກ; ຽຌືໃບຄ຅າກບາຆິຈຍ໣ຕິກຽຎັຌບາຆິຈ ບໞບຌ ຋າຈຖະຖາງຂບຄຽກືບຍົໍຼຕາຈ຅ຶໃຄຽກີຈຎະຉິກິຖິງາກາຌ຾ງກຘະນົາງຈໟທງຌ໣ໄາແຈ້ ຽປັຈເນ້຋າຈຖະຖາງຓີ ຃ຸຌຘຓ຺ ຍັຈຽຎັຌຍາຽຆີຽຖັກຌໟບງ. H3BO3 + 3OH- BO33- + 3H2O 4H3BO3 + 2OH- B4O72- + 7H2O H3BO3 + OH- BO2- + 2H2O ຽກືບຍຕ໣ າຈຂບຄ຿ຖນະຈໃຄັ ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ. ຘໞທຌຽກືບຍ໣ຕາຈຂບຄ຿ຖນະບືໃຌຖະຖາງແຈ້ໜໟບງເຌຌ໣ໄາ ຾ຉ່ ຖະຖາງແຈ້ຈີເຌບາຆຈິ ຾ຖະ ເຌ຋າຈຖະຖາງກຕໍົຼ ຺ທບາ຿ຓຌີບບຓ ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບບີ ຄ຺ ຍຕ໣ າຈ. ຋າຈຖະຖາງຽຉຉຕາຍ໣ຕາຈຌາຉົີບບຓ (ຌາຉແີົ ຑ຿ຕຍຕ໣ າຈ ນືົ ຍ຾໣ ຕກ) (Na2B4O7.10H2O) ຽຂຓັໄ ຂຌຸ້ 0.1M ເຆ້ຘກຶ ຘາຎະຉກິ ິຖິງາຂບຄບີບຄ຺ ຍ໣ຕາຈແຈ້ຈຄັໃ ຌີໄ # ຎະຉິກິຖິກຍັ ບາຆິຈຆຌູ ຒູຖິກຽຂັຓໄ ຂຌຸ້ ແຈ້ບາຆຈິ ບຕ໣ ໢຿ຉຍ໣ຕກິ ຽຓໃບື ຌາ໣ ແຎເນ຃້ ທາຓປໟບຌ຅ະແຈ້຃ທັຌຘີຂາທຂບຄບາ ຆຈິ ຌໄີ 4H3BO3 + 2Na+ + SO42- Na2B4O7 + H2SO4 + 5H2O - ຾ຉ່ຊໟາເຆ້ບາຆິຈກົໍຼປີຈຕິກຽຂັໄຓຂຸ້ຌຉືໃຓຖ຺ຄເຌ຋າຈຖະຖາງຍ໣຾ຖັກຽຂັໄຓຂຸ້ຌ຅ະແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄບາຆິຈບ໣ຕ໢຿ຉ ຍ໣ຕິກ. 4H3BO3 + 2Na+ + 2Cl- Na2B4O7 + 2HCl + 5H2O # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕາຈຽຄິຌ ແຈ້ຑຶກຘີຂາທຂບຄຽຓຉາຍ໣ຕາຈຽຄິຌ຅າກ຋າຈຖະຖາງຍ໣຾ຕກຽຂັໄຓຂຸ້ຌ ຑກຶ ຖະຖາງເຌ຋າຈຖະຖາງບາຓ຿ຓງກັ ຽ຅ືບ຅າຄ ຾ຖະ ເຌບາຆິຈບາຽຆຉິກ B4O72- + 4Ag+ + H2O 4AgBO2 + 2H+ ຊາໟ ຉືໃຓຑຶກກັຍຌ໣າໄ ຅ະຽກິຈຎະຉິກຖິ ິງາກາຌ຾ງກຘະນາົ ງຈໟທງຌ໣ໄາແຈ້ຑຶກຘຌີ ໄ໣າຉາຌຂບຄ ບກ຺ ຆິຈຽຄິຌ 2AgBO2 + 3H2O Ag2O + 2H2BO3 # ຎະຉິກິຖງິ າກັຍ຋າຈຖະຖາງກຼົໍຕ຺ທຍາຖບີ ບຓ ແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄຽຓຉາຍຕ໣ າຈຍາຖບີ ບຓ B4O72- + 2Ba2+ + H2O 2Ba(BO2)2 + 2H+ 2.3. ບີບຄ຺ ຌີຉຕີຈ (NO2-) ຽກບື ຌຉີ ຕີຈຽຄຌິ ຖະຖາງແຈ້ໜໟບງເຌຌາໄ໣ ຾ຉ່ຽກບື ຌີຉຕຈີ ບໃືຌໂຖະຖາງແຈ້ຈີ ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ົີຌງາຽງີ 87

ຎະຉິກຖິ ິງາຂບຄບບີ ຄ຺ ຌີຉຕຈີ . ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕຈິ ກາຖບີ ບຓ (KNO2) ຽຂໄັຓຂຸ້ຌ 0.1 M ເຆ້ຘຶກຘາ ຎະຉກິ ຖິ ິງາຂບຄບີບ຺ຄຌີຉຕີຈແຈ້ຈໃຄັ ຌີໄ: # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກັຍບາຆຈິ ກປຼົໍ ີຈຕກິ ຽ຅ບື ຅າຄຽຓບືໃ ຉືຓໃ ບາຆິຈກຼໍປົ ຈີ ຕກິ ຖຄ຺ ຽ຋ິຄຑກຶ ຽກືບຌີຉຕຈີ ຅ະແຈ້ຂບຄ຾ນົທຘີຒ້າຽກິ ຈຂຌືໄ ຆໃ຺ທຂະຌະໜຄໃຶ (ຘະ຾ຈຄທໞາຽກິີຈບາຆິຈຌີຽຉົີ (HNO2) ນົື ບາຈດູ່ເຌປູຍ຋ີໃຎາຘະ຅າກຌ໣ໄາຂບຄຈີຌີ຿ຉຕ຾ຆຌຉີົ ບກ຺ ຆິຈ (N2O3)) ຉ໣ໃ຅າກຌໄັຌ຅ະເນ຃້ ທັຌຘີຌໄ໣າຉາຌຂບຄຈບີ ຺ກຆຈິ ຌີ຿ຉຕ຾ຆຌຽຆິໃຄຽກິີຈ຅າກບ຺ກຆິຈຌີ຿ຉຕ຾ຆຌຽກີຈ ຎະຉິກິຖງິ າຖທຓຉທ຺ ກຍັ ບກ຺ ຆີ຾ຆຌເຌບາກາຈ. NO2- + H+ HNO2 ( 2HNO2 H2O + N2O3 ) 3HNO2 HNO3 + 2NO + H2O 2NO + O2 2NO2 # ຎະຉກິ ິຖິງາກັຍ຋າຈຖະຖາງຌຉີ ຕຈັ ຽຄຌິ ແຈ້ຑຶກຘຂີ າທຂບຄຌີຉຕິຈຽຄຌິ ເຌ຋າຈຖະຖາງຽຂັຓໄ ຂຌຸ້ NO2- + Ag+ AgNO2 # ຎະຉິກິຖິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງບບີ ຈ຺ ຈ຺ທກາຖີບບຓຽຓຶໃບຉືໃຓ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕີຈຖ຺ຄເຌ຋າຈຖະຖາງ ບີບ຺ຈຈ຺ທກາຖີ ບບຓ຾ຖທ້ ຽປຈັ ເນຽ້ ຎຌັ ບາຆຈິ ຈທໟ ງບາຆິຈບາຽຆຉກິ ນືົ ບາຆິຈຆຌູ ຒູຖິກຽ຅ືບ຅າຄ຅ະແຈ້ແບ຿ບຈີຌ 2NO2- + 3I- + 4CH3COOH I3- + 2NO + 4CH3COO- + 2H2O # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ຋າຈຖະຖາງ຾ຎກັ ຓັຄກາຌັຈກາຖີບບຓເຌ຋າຈຖະຖາງບາຆິຈຽປັຈເນ້ຘີຂບຄ຾ຎັກຓັຄກາຌັຈ຅າຄ ນາງແຎຽຌືໃບຄ຅າກຌຉີ ຕີຈແຎຖີຈິທ ຾ຖະ ຍ໣ໃຓີບາງຽກີຈຂໄຌຶ 5NO2- + 2MnO4- + 6H+ 5NO3- + 2Mn2+ + 3H2O # ຎະຉິກຖິ ິງາກຍັ ກຼໍຕົ ທ຺ ບາ຿ຓຌີບບຓຽຓືບໃ ຉ຺ໄຓ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕີຈກັຍຑຶກກົຼໍຕ຺ທບາ຿ຓຌີບບຓ ຋ີໃຓີນົາງຽກີຌຑ໣຅ະ ແຈ້ບາງຌີ຿ຉຕ຾ຆຌ N2 + 2H2O NO2- + NH4+ 2.4. ບບີ ຄ຺ ຌຉີ ຕຈັ (NO3-) ຽກືບຌີຉຕັຈ຋ຸກຆະຌິຈຖະຖາງແຈ້ຈີເຌຌ໣ໄາ ຾ຉ່ຽກືບຌີຉຕັຈຂບຄຍານົບຈ ຾ຖະ ຍິຈຘະຓັຈຽຓືໃບຽກີຈຎະຉິ ກິຖິງາກຍັ ຌາ໣ໄ ຅ະແຈ້ຽກືບຍາຽຆີ ຽຆຶໃຄຖະຖາງແຈ້ຈເີ ຌບາຆິຈຌຉີ ິຕິກຽ຅ືບ຅າຄ ຎະຉິກິຖິງາຂບຄບີບ຺ຄຌີຉຕັຈ ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕັຈກາຖີບບຓ (KNO3) ຽຂັໄຓຂຸ້ຌ 0.1M ເຆ້ຘຶກຘາ ຎະຉິກຖິ ິງາຂບຄບີບຄ຺ ຌີຉຕັຈແຈ້ຈໃັຄຌ:ໄີ # ຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ບາຆຈິ ຆຌູ ຒູຖິກຽຂຓໄັ ຂຸ້ຌ ແຈ້ບາງຘີຌ໣ໄາຉາຌ຾ຈຄຂບຄຈີບ຺ກຆິຈຌີ຿ຉຕ຾ຆຌ ຾ຖະ ແຈ້ກິໃຌຂິທ຾ຘຍ ຈັຄຂບຄບາງບາຆິຈຌີຉຕິກ ຽຆິໃຄຓີຖັກຘະຌະຽຎັຌ຃ທັຌຘີຂາທຽກີຈຂຶໄຌເຌບາກາຈຽຓືໃບເນ້຃ທາຓປໟບຌ຾ກ່ ຑຶກ ຽກືບຌີຉຕຈັ ຋ໃີຎະຘ຺ຓກັຍບາຆຈິ ຆຌູ ຒູຖິກຽຂໄຓັ ຂຸຌ້ ຊາໟ ເຆ້ບາຆຈິ ຆູຌຒູຖກິ ຽ຅ືບ຅າຄ຅ະຍ໣ໃຽກິຈຎະຉິກິຖິງາຌ:ີໄ 4NO3- + 2H2SO4 4NO2 + O2 + 2SO42- + 2H2O # ຎະຉິກິຖງິ າຽຖຈກຸ ຽຉີຌີຉຕັຈເຌ຋າຈຖະຖາງ຿ຖນະຈັໃຄແຈ້ບາງບາຓ຿ຓງັກຽຆິໃຄກທຈຘບຍແຈ້ຈໟທງກາຌຈ຺ຓກິໃຌ ນືົ ຿ຈງເຆ້ຽ຅້ງຖຈິ ຘະຓັຈຘີ຾ຈຄ ຎະຉກິ ິຖິງາຽກີຈ຅າກກາຌຉ຺ໄຓ຋າຈຖະຖາງຌີຉຕັຈກັຍຐຸ່ຌຘັຄກະຘີ ນົື ຐຸ່ຌບາຖູຓີ ຌບີ ບຓ ເຌ຋າຈຖະຖາງກາຖີປຈີ ຕກ຺ ຆຈິ , ຊາໟ ຓີບີບ຺ຄບາ຿ຓຌບີ ບຓ ເຌ຋າຈຖະຖາງ຋ີໃ຅ະ຋຺ຈຘບຍຉໟບຄກ໣າ຅ັຈບບກ ແຎກໞບຌ ຿ຈງກາຌຉ຺ໄຓກັຍ຋າຈຖະຖາງປີຈຕ຺ກຆິຈຌາຉົີບບຓກໞບຌກາຌຉືໃຓ຿ຖນະຽຆິໃຄ຅ະຽປັຈເນ້ບີບ຺ຄບາ຿ຓຌີ ບບຓ ຎຼ່ ຌແຎຽຎັຌບາງບາຓ຿ຓງກັ ບບກແຎ຅າກ຋າຈຖະຖາງ. NO3- + 4Zn + 7OH- + 6H2O NH3 + 4[Zn(OH)4]2- 3NO3- + 8Al + 5OH- + 18H2O 3NH3 + 8[Al(OH)4]- # ຎະຉກິ ິຖງິ າກັຍ຃ທາຓປໟບຌ ແຈຏ້ ຺ຌ຾ຉກຉໞາຄກັຌບບກແຎຉາຓຆະຌິຈຂບຄ຿ຖນະ ຽຆັໃຌ: ຽກືບຌີຉຕັຈຂບຄ຿ຖນະ ຌາຉບີົ ບຓ ຾ຖະ ກາຖບີ ບຓແຈ້ບາງບ຺ກຆ຾ີ ຆຌ ຾ຖະ ຽກບື ຌີຉຕຈີ ຽກືບບາ຿ຓຌີບບຓແຈ້ບາງບ຺ກຆິຈຈີຌີ຿ຉຕ຾ຆຌ ຾ຖະ ຌ໣ໄາ. ຽກືບຌີຉຕັຈຂບຄຽຄິຌແຈ້຿ຖນະຽຄິຌ, ບາງຈີບ຺ກຆິຈຌີ຿ຉຕ຾ຆຌ ຾ຖະ ບ຺ກຆີ຾ຆຌ. ຌີຉຕັຈຂບຄ຿ຖນະ ບືໃຌໂ ຽຆໃຌັ : ຆືຌ ຾ຖະ ຋ບຄ ແຈ້ບາງຈບີ ກ຺ ຆຈິ ຌີ຿ຉຕ຾ຆຌ, ບ຺ກຆ຾ີ ຆຌ ຾ຖະ ບ຺ກຆິຈຂບຄ຿ຖນະ ຎ຋ ຌຈິ ງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 88

2NaNO3 2NaNO2 + O2 NH4NO3 N2O + 2H2O 2AgNO3 2Pb(NO3)2 2Ag + 2NO2 + O2 2PbO + 4NO2 + O2 ຃າ໣ ຊາຓ ຾ຖະ ຍ຺ຈຽຐິກນັຈ 1. ເຌຍັຌຈາຽກືບກົໍຼຕາຈ຋ັຄໝ຺ຈ຋ໃີຖະຖາງເຌຌໄາ໣ ແຈ້ເຌຌໄຌັ ຓກີ ົຕໍຼ າຈຂບຄ຿ຖນະເຈ຋ີຖໃ ະຖາງແຈນ້ າົ ງ຋ໃີຘຸຈ ຾ຖະ ຖະຖາງແຈໜ້ ໟບງ຋ີໃຘຈຸ ? 2. ບາຆິຈຍຼຕໍົ ກິ ຓ຅ີ ກັ ຆະຌຈິ ? ຃ຆື ະຌຈິ ເຈ຾ຈ?່ 3. ຅ຄໃ຺ ຆບກນາ຃າໞ ບກ຺ ຆຈິ ຈາຆ຺ຄຂບຄ຋າຈ຋ີໃຂຈີ ກບໟ ຄຖຸ່ຓຌ:ໄີ ກ. ( ) ຂ. [ ( ) ] ຃. [ ( ) ] )] ຄ. ( ) [ ( ຅. ຘ. (NH2) ຆ. [ ( ) ] ງ. ຈ. (NH4) ຉ. [ ( ) ] ) ຊ. [ ] ຋. ( ) ຌ. [ ( ) ]( ຍ. ຎ. ( ) ຏ. [ ( ) ] ຐ. [ ( ) ]( ) 4. ຅ຄ຺ໃ ຆຄັໃ ຆາຘຓ຺ ຏຌ຺ ຉໃ໣ແຎຌີໄ ກ. ຂ. ຃. ++ ຄ. C2H6O + Cr2O72- + H2SO4 C2H4O2 + Cr3+ + SO42- + H2O ຅. CH3OH + KMnO4 + H2SO4 HCHO + MnSO4 + K2SO4 + H2O ຘ. CH3CH2OH + KMnO4 + H2SO4 CH3CHO + MnSO4 + K2SO4 + H2O ຆ. CH3CH2CH2OH + KMnO4 + H2SO4 CH3CH2CHO + MnSO4 + K2SO4 + H2O ງ. CH3CH2CH2CH2OH + KMnO4 + H2SO4 CH3CH2CH2CHO + MnSO4 + K2SO4 + H2O ຎ຋ ຌິຈງາກບຌ ຃ີົຌງາຽງີ 89

ຽບກກະຘາຌບໟາຄບີຄ 1. ຎໄືຓ຾ຍຍປຼຌ ຾ຖະ ຃ຓູ່ ຃ື ູທິຽ຃າະ 1 ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈ ຓະນາທ຋ິ ະງາແຖຕາຓກ໣າ຾ຑຄ ປຘ. ຆຉູ ຓິ າ ຘຕທີ ິຍູຖງ໢ 2. ຎໄືຓ຾ຍຍປຼຌ ຾ຖະ ຃ູ່ຓື຃ທູ ຽິ ຃າະ 2 ຃ະຌະທ຋ິ ະງາຘາຈ ຓະນາທ຋ິ ະງາແຖຕາຓກ໣າ຾ຑຄ ປຘ. ຆຉູ ິຓາ ຘຕທີ ິຍູຖງ໢ e-book.ram.edu/e-book/inside/html/link.asp?ID=CH e-book.ram.edu/e-book/inside/html/dlbook.asp?code=CH233%20(H) e-book.ram.edu/e-book/inside/html/link.asp e-book.ram.edu/e-book/inside/html/link.asp?ID=CH e-book.ram.edu/e-book/inside/html/link.asp