E-book 4

เรอ่ื ง ประโยคเพื่อการสื่อสาร ช้ันประถมศึกษาปีที่ ๓ โรงเรียนวดั โพธิ์เรยี ง สานกั งานเขตบางกอกน้อย กรงุ เทพมหานคร

ก คาแนะนาในการใชห้ นังสือ ให้นักเรียนคลกิ เพอื่ เปดิ หนังสือหนา้ ถัดไป หากนกั เรียนเกดิ ข้อสงสยั เน้อื หาสว่ นใด สามารถขอคาปรึกษาจากคณุ ครไู ด้

ข คานา หนังสอื อเิ ล็กทรอนิกส์ (E-Book) นีจ้ ัดทาข้ึนเพ่ือ ประกอบการเรียนการสอนในรายวชิ าภาษาไทย เรือ่ ง การแต่ง ประโยคเพอื่ การสื่อสาร ระดับช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ผู้จัดทา ไดส้ รุปเนือ้ หา ฝกึ ให้นักเรียนคน้ คว้าและสร้างองค์ความรู้ ความเขา้ ใจในเนอ้ื หามากยง่ิ ขึ้น นาเสนอในรูปแบบท่นี า่ สนใจ ใหน้ ักเรียนได้เห็นภาพประกอบการเรยี นรูไ้ ด้ดยี ิ่งข้ึน ผจู้ ดั ทาหวงั เปน็ อยา่ งยิง่ ว่าจะเป็นประโยชน์แก่นักเรียน และผู้สนใจไมม่ ากก็น้อย ผจู้ ัดทา นางสาววรรณฤดี อาจไพรินทร์

สารบัญ ค เรือ่ ง หนา้ คาแนะนาในการใชห้ นงั สอื ก คานา ข สารบัญ ค ความรู้เรอ่ื งการแต่งประโยคเพอื่ การสอ่ื สาร ๑ ส่วนประกอบของประโยค ๒ ประโยคบอกเล่า ๓ ประโยคปฏเิ สธ ๔ ประโยคคาถาม ๕ ประโยคขอรอ้ ง ๖ ประโยคคาสง่ั ๗ มาฝกึ แต่งประโยคกันเถอะ ๘ อา้ งองิ ๙ ประวตั ิผจู้ ัดทา ๑๐

๑ ความรู้เรอ่ื งการแต่งประโยคเพ่ือการส่อื สาร ประโยค คอื คาหรอื กล่มุ คาทน่ี ามาเรียบเรียง แลว้ ไดใ้ จความสมบูรณ์ว่าใครหรือสิ่งใดทากิริยาอาการ อย่างไร ตัวอยา่ ง ปลาว่ายน้า ข้าวฟ่างรดนา้ ต้นไม้

ส่วนประกอบของประโยค ๒ สว่ นประกอบของประโยค ประโยคทุกชนดิ ประกอบด้วย ๒ ส่วน ได้แก่ ๑. ภาคประธาน ๒. ภาคแสดง ประกอบด้วย ประธาน ประกอบดว้ ย กรยิ าและ คอื ผู้กระทาหรอื ผู้แสดง กรรม กรยิ าเป็นส่วนที่ อาการซงึ่ เป็นคานามหรอื แสดงอาการหรอื การกระทา คาสรรพนาม ของประธานใน ประโยค สว่ นกรรม คือ ผู้ถกู กระทา

๓ ประโยคบอกเล่า เปน็ ประโยคท่บี อกให้ทราบวา่ ใคร ทาอะไร เช่น นกบนิ นก เปน็ ประธาน บิน เป็น กริยา กระตา่ ยแทะหวั ผกั กาด กระตา่ ย เปน็ ประธาน แทะ เปน็ กริยา หัวผกั กาด เปน็ กรรม

๔ ประโยคปฏิเสธ เป็นประโยคคัดค้านหรือไมย่ อมรบั บอกใหท้ ราบว่า ประธานไมไ่ ด้เปน็ ผูก้ ระทา มกั มีคาวา่ ไม่ ไมไ่ ด้ มิได้ อยู่ในประโยค นอ้ งไม่เดนิ นอ้ ง เป็น ประธาน ไม่ เปน็ คาปฏเิ สธ เดิน เปน็ กริยา ฝนไมไ่ ดต้ ก ฝน เปน็ ประธาน ไม่ได้ เป็น คาปฏเิ สธ ตก เป็น กรยิ า

๕ ประโยคคาถาม เปน็ ประโยคทีแ่ สดงความสงสยั และต้องการคาตอบ ซึง่ ในประโยคมักจะมีคาวา่ กี่ ใคร หรอื ทไี่ หน อะไร ทาไม อย่างไร ถา้ ใช้ในชีวติ ประจาวนั ควรลงทา้ ยประโยค ด้วยคาวา่ คะ ครับ จะทาให้ประโยคสุภาพและไพเราะขน้ึ ใครทาแจกนั แตก ใคร แสดงคาถาม ทาแตก เป็น กริยา แจกัน เป็น กรรม พระสงั ข์ซ่อนท่ีไหน พระสงั ข์ เปน็ ประธาน ซ่อน เปน็ กรยิ า ท่ีไหน แสดงคาถาม

๖ ประโยคขอร้อง เป็นประโยคทม่ี ใี จความเพอื่ ขอความช่วยเหลอื ขอให้ใคร ช่วยทาหรือไมท่ าส่งิ ใดสงิ่ หนึ่ง ซึ่งจะละประธานของประโยคไว้ แตม่ คี าวา่ กรณุ า โปรด ชว่ ย อยู่หนา้ ประโยค และมักมี คาว่า ด้วย หนอ่ ย นะ อยู่ทา้ ยประโยค ถา้ ใชป้ ระโยค ขอร้องในชีวิตประจาวนั ควรมคี าลงท้ายประโยคว่า คะ่ ครับ นะคะ นะครับ เพ่อื ทาใหป้ ระโยคไพเราะและสุภาพมากข้นึ กรุณาหยิบหนงั สอื ใหผ้ มหนอ่ ยครบั กรุณา แสดงการขอรอ้ ง หยบิ เปน็ กริยา หนงั สอื เปน็ กรรม

๗ ประโยคคาสงั่ เป็นประโยคท่สี ัง่ ให้ทาหรอื หา้ มทาสง่ิ ใดสงิ่ หนงึ่ ซ่ึงจะละประธานของประโยคไว้ แตจ่ ะใช้คากริยาหรือคาว่า อยา่ หา้ ม จง ขึ้นต้นประโยค จงแปรงฟันกอ่ นนอน จง แสดงคาสง่ั แปรง เป็น กรยิ า ฟนั เปน็ กรรม

มาฝึกแตง่ ประโยคกนั เถอะ ๘ ---ป--ร-ะ-โย--ค-บ-อ-ก-เ-ล-่า--- ------------------ ---ป-ร-ะ-โ-ย-ค-ป-ฏ--เิ ส--ธ---- ------------------ ---ป--ร-ะ-โย--ค-ค-า-ถ-า-ม---- ------------------ ---ป--ร-ะ-โย--ค-ข-อ-ร-อ้ -ง---- ------------------ ----ป-ร-ะ-โ-ย-ค-ค-า-ส-ง่ั ----- ------------------

๙ อา้ งองิ

๑๐