บท 7 สิทธิมนุษยชน

บทท่ี7

3หน่วยการเรยี นรู้ท่ี กฎหมายกับชวี ติ สิทธมิ นุษยชนตามบทบัญญตั ิรัฐธรรมนญู 1. สทิ ธแิ ละเสรภี าพส่วนบุคคล สิทธิและเสรภี าพในชีวิตและรา่ งกาย ประชาชนทุกคนมีสิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย การทรมาน ทารุณ- กรรม หรอื การลงโทษด้วยวธิ ีการโหดร้ายจะกระทามไิ ด้ เสรภี าพในเคหสถาน อาศัยอยู่ในเคหสถานอย่างปกติสุขโดยไม่ได้รับการรบกวนจากบุคคลอ่ืน การตรวจคน้ เคหสถานหรอื ในทร่ี โหฐานจะกระทามิได้ เวน้ แต่มคี าส่งั หรือหมายศาล

3หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี กฎหมายกบั ชวี ติ 1. สทิ ธแิ ละเสรภี าพส่วนบุคคล เสรภี าพในการเดินทางและการเลอื กถน่ิ ท่ีอยอู่ าศัย ประชาชนทุกคนมีเสรีภาพในการที่จะเดินทางไปในสถานที่ต่าง ๆ ภายในประเทศได้อยา่ งเสรี รวมถงึ การเลือกทจี่ ะต้ังถิ่นฐานในพ้ืนที่ต่าง ๆ ภายในประเทศ เว้นแตเ่ ปน็ เขตทีก่ ฎหมายหา้ มไว้

3หน่วยการเรียนร้ทู ี่ กฎหมายกับชีวิต 1. สิทธแิ ละเสรภี าพส่วนบุคคล สทิ ธิในครอบครัว ประชาชนทุกคนมีสิทธิในครอบครัว เกียรติยศ ช่ือเสียง ตลอดจนความเป็นอยู่ สว่ นตวั การกระทาทเ่ี ป็นการละเมิดหรือกระทบถึงสิทธิของบุคคลในครอบครัวจะกระทา มไิ ด้ เวน้ แตก่ รณีที่เปน็ ประโยชน์ต่อสาธารณะ เสรีภาพในการสื่อสาร ประชาชนทุกคนมีเสรีภาพในการสื่อสารถึงกันในทางที่ชอบด้วยกฎหมาย การขดั ขวางดว้ ยวิธกี ารต่าง ๆ จะกระทามิได้ ยกเว้นเพอื่ การรกั ษาความม่นั คงของรัฐ

3หน่วยการเรียนรู้ที่ กฎหมายกับชวี ิต 1. สทิ ธิและเสรภี าพส่วนบคุ คล เสรภี าพในการนับถอื ศาสนา ประชาชนทุกคนมีเสรีภาพในการ นับถือศาสนาได้อย่างเสรี โดยไม่ เป็นปฏิปกั ษ์ต่อหนา้ ทข่ี องพลเมือง ประชาชนมเี สรีภาพในการนบั ถอื ศาสนาไดอ้ ย่างเสรี สิทธใิ นการเกณฑ์แรงงาน ตามบทบญั ญัติรัฐธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจกั รไทย การเกณฑ์แรงงานจากรัฐบาลไม่สามารถทาได้ เว้นแต่ โดยอาศัยอานาจตามบทบญั ญัติแห่งกฎหมายเฉพาะเพ่ือประโยชน์ในการป้องกันภัยพิบัติ สาธารณะท่ีเกดิ ขึน้ ในภาวะฉุกเฉนิ

3หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ กฎหมายกบั ชวี ติ 2. สิทธิในกระบวนการยุตธิ รรมของประชาชนชาวไทย สทิ ธกิ ารรบั โทษทางอาญา บุคคลไม่ต้องรับโทษทางอาญาเว้นแต่บุคคลนั้นได้กระทาผิดตามกฎหมายอาญา และให้ถือว่าบคุ คลน้นั ยงั ไมม่ ีความผดิ จนกวา่ ศาลจะมคี าพพิ ากษาถึงทีส่ ดุ แล้วเท่าน้นั สิทธิในกระบวนการยุติธรรม ประชาชนทุกคนมีสิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้โดยง่าย เช่น การได้รับการปฏิบัติท่ีเป็นธรรม โปร่งใส ในกระบวนการยุติธรรม มีโอกาสในการต่อสู้คดี ตา่ ง ๆ

3หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ กฎหมายกับชีวติ 3. สทิ ธิในทรัพย์สนิ ของประชาชนชาวไทย สทิ ธใิ นทรพั ยส์ นิ ประชาชนทุกคนมีสทิ ธิในทรัพย์สนิ ที่ได้มาโดยถูกต้องตามกฎหมาย เช่น การสืบมรดก สทิ ธิในการทจี่ ะไมถ่ กู เวนคนื อสงั หาริมทรพั ย์ หรือทรัพยท์ ่ไี ม่สามารถเคล่ือนท่ีได้ เช่น บ้านและท่ีดิน เว้นแต่โดยอาศัยอานาจ ตามบทบัญญัติแหง่ กฎหมาย แต่ต้องกาหนดคา่ ตอบแทนอยา่ งเป็นธรรม

3หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี กฎหมายกับชวี ิต 4. สทิ ธแิ ละเสรีภาพในการประกอบอาชีพของประชาชนชาวไทย เสรีภาพในการประกอบอาชพี ประชาชนทุกคนมีเสรีภาพใน การประกอบอาชีพได้อย่างเต็มท่ี มีการ แขง่ ขันโดยเสรีและเปน็ ธรรม ประชาชนทุกคนมสี ทิ ธใิ นการประกอบอาชพี สุจริต สทิ ธใิ นการมหี ลักประกนั ความปลอดภัยในการทางาน ประชาชนทุกคนจะมีหลักประกันความปลอดภัยและสวัสดิภาพในการทางาน รวมทง้ั หลักประกนั ในการดารงชีพทั้งในระหว่างการทางานและเมอื่ พ้นภาวะการทางาน

3หนว่ ยการเรียนรู้ที่ กฎหมายกบั ชีวิต 5. เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของบคุ คลและส่อื มวลชน เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น ประชาชนทุกคนสามารถแสดงความคิดเห็น การพูด การเขียน การพิมพ์ การโฆษณา และการสื่อความหมายโดยวิธีอ่ืนได้อย่างเต็มที่ เว้นแต่โดยอาศัยอานาจ ตามบทบัญญัติแหง่ กฎหมาย เสรภี าพในด้านการส่อื สารสาธารณะ ส่ือสารมวลชนทุกแขนงมีเสรีภาพในการเสนอข่าวและแสดงความคิดเห็น ภายใต้ข้อจากัดตามรัฐธรรมนูญ โดยไม่ตกอยู่ภายใต้อานาจของหน่วยงานใด แต่ต้องไม่ ขัดต่อจรยิ ธรรมแหง่ การประกอบวิชาชพี

3หน่วยการเรียนรู้ท่ี กฎหมายกับชีวิต 6. สทิ ธิเสรภี าพในการศกึ ษา ประชาชนทุกคนมีสิทธิเท่าเทียมกันในการได้รับการศึกษาของรัฐโดยไม่เก็บ ค่าใช้จ่ายและมีคณุ ภาพไมน่ ้อยกว่า 12 ปี และมีเสรีภาพทางวิชาการ โดยประชาชนได้รับ การศึกษาอบรม การเรียนการสอน การวิจัยและการเผยแพร่งานวิจัยตามหลักวิชาการ ย่อมได้รับความคุ้มครอง ทั้งน้ีต้องไม่ขัดต่อหน้าท่ีของพลเมืองหรือศีลธรรมอันดีของ ประชาชน

3หนว่ ยการเรียนรู้ที่ กฎหมายกับชีวิต 7. สทิ ธิในการไดร้ ับบริการสาธารณสขุ และสวสั ดกิ ารจากรฐั สทิ ธิทจี่ ะได้รบั การบรกิ ารทางสาธารณสขุ ท่ีเหมาะสมและไดม้ าตรฐาน ต้องเปน็ ไปอย่างทว่ั ถึงและมีประสทิ ธภิ าพ ประชาชนมสี ิทธิทีจ่ ะได้รบั การบริการสาธารณสุขอย่างทว่ั ถึง เด็ก เยาวชน และบคุ คลในครอบครวั มสี ทิ ธทิ ีจ่ ะได้รบั ความคมุ้ ครองจากรฐั จากการใช้ความรนุ แรง และการปฏบิ ัติท่ีไมเ่ ป็นธรรม รวมทั้งมสี ิทธทิ จี่ ะมชี ีวิตรอด และไดร้ ับการพฒั นาทางดา้ นรา่ งกาย จติ ใจ และสติปัญญาตามศกั ยภาพในสภาพแวดล้อม ท่เี หมาะสม

3หน่วยการเรียนรทู้ ี่ กฎหมายกบั ชีวติ 7. สทิ ธใิ นการไดร้ ับบรกิ ารสาธารณสุขและสวสั ดิการจากรฐั สทิ ธขิ องผสู้ งู อายุ อายุเกิน 60 ปีบริบูรณ์ขึ้นไปและไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพ มีสิทธิได้รับ สวสั ดกิ าร ส่ิงอานวยความสะดวกอนั เป็นสาธารณะอย่างสมศักดิศ์ รี สทิ ธขิ องผ้พู ิการหรอื ทพุ พลภาพ ผู้พิการหรือทุพพลภาพ มีสิทธิเข้าถึงและใช้ประโยชน์จากสวัสดิการ ส่ิงอานวย ความสะดวก สทิ ธิของผ้ยู ากจน ผู้ท่ียากจน ไร้ที่อยู่อาศัย และมีรายได้ไม่เพียงพอต่อการยังชีพ ย่อมมีสิทธิได้รับ ความชว่ ยเหลือท่เี หมาะสมจากรัฐ

3หนว่ ยการเรียนรู้ที่ กฎหมายกบั ชวี ติ 8. สทิ ธิในขอ้ มลู ขา่ วสารและการร้องเรยี น ประชาชนมีสทิ ธไิ ดร้ ับทราบและเขา้ ถึงข้อมูลของหน่วยราชการ เว้นแต่การเปิดเผยข้อมูลหรือข่าวสารนั้นจะกระทบต่อความม่ันคงของรัฐ การดาเนนิ โครงการที่มีผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม สขุ ภาพอนามัย รัฐต้องจัดให้มี กระบวนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนอยา่ งทว่ั ถงึ ประชาชนมีสทิ ธิในการมีส่วนร่วมในกระบวนการพจิ ารณาของเจ้าหน้าทีร่ ัฐ ท่ีมผี ลกระทบตอ่ สทิ ธแิ ละเสรภี าพ รวมถงึ สทิ ธิเสนอเร่อื งราวร้องทุกข์และไดร้ ับ แจ้งผลการพิจารณาภายในเวลาอันรวดเร็ว ประชาชนมสี ิทธิในการฟ้องรอ้ งหน่วยงานต่าง ๆ ทปี่ ฏบิ ตั ไิ มเ่ ปน็ ธรรมตอ่ ตนเอง และมีสิทธิได้รบั การคุม้ ครองในฐานะของ ผบู้ ริโภค

3หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี กฎหมายกับชีวิต 9. เสรีภาพในการชุมนมุ และการสมาคม ประชาชนมีเสรภี าพในการชมุ นุมโดยสงบและปราศจากอาวุธ เว้นแต่โดยอาศัยอานาจตามบทบญั ญตั ิแห่งกฎหมาย เฉพาะในกรณกี ารชุมนุม สาธารณะ และเพอ่ื คุม้ ครองความสะดวกของประชาชนทจ่ี ะใชพ้ ้ืนท่สี าธารณะ ประชาชนมสี ิทธใิ นการรวมกันเปน็ สมาคม สหภาพ สหพันธ์ สหกรณ์ กลุ่มเกษตรกร องค์การเอกชน องค์การพัฒนา เอกชน หรอื หม่คู ณะอนื่

3หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี กฎหมายกบั ชวี ติ 9. เสรีภาพในการชุมนมุ และการสมาคม ประชาชนมีเสรีภาพในการรว่ มกันจัดตงั้ พรรคการเมอื ง เพื่อดาเนินกิจกรรมในทางการเมืองให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ตามวิถีทางของ การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย ประชาชนมสี ิทธิตอ่ ตา้ นโดยสันตวิ ิธี ซ่ึงการกระทา ใด ๆ ท่ีเป็นไปเพื่อให้ได้มาซ่ึงอานาจในการปกครองประเทศ โดยวิธกี ารที่ไม่เปน็ ไปตามวถิ ีทางท่ีบญั ญัตไิ ว้ในรัฐธรรมนูญ