การเเบ่งชั้นบรรยากาศ

การเเบง ชนั้ บรรยากาศ

ความหมาย บรรยากาศ (atmosphere) หมายถึง อากาศในทต่ี า ง ๆ ท้ังหมดซึ่งเปนสวน ทหี่ อ หุมโลกอยโู ดยรอบ จะอยูสูงจากผิวโลกขน้ึ ไปประมาณ 800-1,000 กโิ ลเมตร บรรยากาศสวนใหญจะหนาแนนมากในระดบั ตํ่า ๆ และจะเจือจางลงเมื่อ สูงขึ้น อากาศ (Air) หมายถึง อากาศทอ่ี ยใู นบรเิ วณจาํ กดั สามารถกําหนดขอบเขต ได อยูเหนอื ตาํ แหนงบนผวิ โลก

สว นประกอบของอากาศ 1. สวนประกอบของอากาศเเหง ในอากาศแหง สว นใหญ จะประกอบดว ยแกส ไนโตรเจนประมาณ รอ ยละ 78 แกส ออกซิเจน ประมาณรอยละ 21 และแกสอ่ืนๆ อกี ประมาณ รอยละ 1 ตามปกติแลว จะไมมอี ากาศแหง เนอื่ งจาก อากาศท่วั ๆ ไปเปนอากาศชน้ื ท่มี ไี อนา้ํ และแกสอ่ืนๆ ปนอยดู ว ย 2. สว นประกอบอากาศชืน้ อากาศช้ืน เปน อากาศทีม่ ีไอน้ําปนอยูดวยประมาณ รอยละ 0-4 โดยมวลหมายความวา ถาอากาศ ชืน้ มมี วล 1 กโิ ลกรมั (1,000 กรมั ) จะมีไอนาํ้ อยูมากท่สี ดุ 40 กรัม ปรมิ าณไอนํ้าในอากาศทําใหป ริมาณ แกส ไนโตรเจนซง่ึ มีอยใู นอากาศแหงประมาณ รอยละ 78 และปริมาณแกสออกซเิ จนในอากาศแหง ประมาณ รอยละ 21 เปล่ยี นแปลงไปจากเดมิ เล็กนอย

การแบง ชนั้ บรรยากาศโดยใชอุณหภมู ขิ องอากาศเปน เกณฑ 1. โทรโพสเฟย ร(Troposphere) สงู จากพื้นดินสูงข้นึ ไป 10 กโิ ลเมตร มลี ักษณะดงั น้ี – มีอากาศประมาณรอ ยละ 80 ของอากาศทง้ั หมด – อุณหภมู ิจะลดลงตามระดับความสูงท่ีเพมิ่ ข้นึ โดยเฉลี่ย 6.5 ๐C ตอ 1 กิโลเมตร – มคี วามแปรปรวนมาก เน่อื งจากเปนบริเวณทไี่ อนาํ้ เมฆ ฝน พายตุ างๆ ฟา แลบฟารองและฟา ผา 2. สตราโทสเฟยร(Mesosphere) อยสู งู จากพื้นดิน 10-50 กโิ ลเมตร มอี ากาศเบาบาง มเี มฆนอยมาก เนือ่ งจากมีปริมาณไอน้ํานอยอากาศไมแ ปรปรวน เคร่อื งบินบินอยใู นช้นั น้ี มีแกส โอโซนมาก ซ่ึงอยูที่ ความสูงประมาณ 25 กิโลเมตร ชว ยดดู กลืนรงั สีอตั ราไวโอเลตจากดวงอาทติ ยไวบ างสวน 3. มีโซสเฟยร(Mesosphere) สูงจากพน้ื ดินประมาณ 50-80 กิโลเมตร อณุ หภูมลิ ดลงตามระดับความสูง ท่เี พม่ิ ขนึ้ สดุ เขตของบรรยากาศชน้ั น้เี รียกวา มโี ซพอส ซึง่ มอี ุณหภมู ิประมาณ -140 ๐C เปนบรรยากาศ ชั้นท่สี ง ดาวเทยี มขึน้ ไปโคจรรอบโลก

การแบงชน้ั บรรยากาศโดยใชอณุ หภมู ิของอากาศเปน เกณฑ(ตอ) 4. เทอรโ มสเฟย ร(Thermosphere) อยูสูงจากพนื้ ดินประมาณ 80-500 กโิ ลเมตร ดาวตกและอกุ าบาตร จะ เริม่ ลกุ ไหมในบรรยากาศชนั้ นี้ อุณหภูมิจะสูงขึน้ อยา งรวดเรว็ ในชว ง 80-100 km จากน้นั อณุ หภมู ิจะคอยๆ ลดลง โดยทั่วไป อุณหภมู ิจะอยูในชว ง 227-1,727 ๐C บรรยากาศชัน้ น้มี ีความหนาแนน ของอนุภาคตางๆ จางมาก แตแ กสตา งๆ ในชัน้ นีจ้ ะอยูใ นลกั ษณะทเี่ ปนอนภุ าคทป่ี ระจุไฟฟา เรยี กวา ไอออน สามารถสะทอน คล่ืนวทิ ยุบางความถ่ีไดเ รียกชื่ออีกอยา งหนงึ่ วา ไอโอโนสเฟย ร (Ionosphere) 5. เอกโซสเฟย ร(Exosphere) อยใู นระดบั ความสูงจากผวิ โลก 500 กิโลเมตรข้นึ ไป ไมมีแรงดึงดดู ของโลก ดาวตกและอกุ บาตรจะไมล กุ ไหมในชนั้ นเ้ี น่ืองจากมแี กส เบาบางมากจนไมถ ือวาเปน สวนหน่ึงของบรรยากาศ

การแบงช้ันบรรยากาศโดยใช สมบัติของแกส เปน เกณฑ 1.โทรโพสเฟย ร (troposphere) เปนช้นั บรรยากาศที่อยูในระดบั ความสูงโดยเฉล่ียประมาณ 10 กิโลเมตร จากระดบั นาํ้ ทะเล ประกอบดวยสวนผสมของแกสหลายชนิด และ ไอนาํ้ เปนสว นใหญ แกสดงั กลาวไดแ ก แกส ไนโตรเจน ออกซเิ จน อารก อน คารบ อนไดออกไซด และ แกส อ่นื ๆ เปนตน 2.โอโซโนสเฟย ร (ozonosphere) เปนช้นั บรรยากาศทีอ่ ยเู หนือระดบั โทรโพสเฟย รข น้ึ ไป คือในชว ง ระยะความสงู 10-50 กิโลเมตรจากระดับนํ้าทะเล มแี กส โอโซนอยอู ยา งหนาแนน ทาํ หนา ท่ชี วยดดู กลืน รังสีอัลตราไวโอเลตที่มาจากดวงอาทิตยไ ว จงึ ชว ยลดอนั ตรายทจ่ี ะเกิดขนึ้ แกม วลมนษุ ยได 3.ไอโอโนสเฟยร (ionosphere) เปน ชนั้ บรรยากาศทอี่ ยเู หนอื ระดับโอโซโนสเฟย รข้ึนไปประมาณ 50-600 กโิ ลเมตรจากระดบั น้าํ ทะเลประกอบดวยอนุภาคทม่ี ปี ระจไุ ฟฟา ซ่ึงเรยี กวา ไอออน (ion) สามารถสะทอ นคลืน่ วิทยุความถี่ไมสูงนกั ได เชน วทิ ยุระบบ A.M. จึงเปนประโยชนใ นการใชวทิ ยุ ส่อื สารระยะไกลได 4.เอกโซสเฟย ร (exosphere) เปน บรรยากาศชั้นนอกสดุ ของโลกมีอากาศเบาบางมากสวนใหญเ ปน กา ซไฮโดรเจนและฮเี ลียม

การแบง ชนั้ บรรยากาศโดยใช สมบตั ิทางอตุ ุนิยมวทิ ยาเปน เกณฑ 1. บริเวณที่มอี ทิ ธิพลของความฝด อยูสงู จากผวิ โลกประมาณ 2 กิโลเมตร 2. โทรโพสเฟยรช ้ันกลางและชนั้ บน อณุ หภมู ชิ ้นั นจ้ี ะลดลงอยา งสมํ่าเสมอตามระดบั ความ สูงท่เี พมิ่ ข้นึ 3. โทรโพสเฟย ร อยูระหวางโทรโพสเฟย รและสตราโทสเฟยร 4. สตราโตสเฟย ร มีลักษณะอากาศเหมอื นกบั สตราโทสเฟย รท แี่ บง โดยใชอ ุณหภูมเิ ปน เกณฑ 5. บรรยากาศชั้นสงู เปนช้นั ทอ่ี ยเู หนอื สตราโตสเฟยรถ งึ ขอบนอกสดุ ของบรรยากาศ

จดั ทําโดย นางสาว รตยิ ากร โปรดปราน เลขท่ี 15 รหสั นักศกึ ษา 6211502684 สาขา วิทยาศาสตรท ่วั ไป