หน่วยที่ 2 ธรรมชาติของเสียง ระดับเสียง 3

โรงเรียนวดั เทพชมุ นมุ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 5 หนว่ ยท่ี 3 แรงและพลงั งาน เร่อื ง ระดับเสียง 3 ผู้สอน : ครพู ัชรี วรรตั นานุรักษ์ (ครไู ก่)

ข้นั กระตุ้นความสนใจ เสียงแต่ละเสียงที่ไดย้ นิ มีระดบั เสียงแตกต่างกนั หรือไม่ อยา่ งไร เสเสียียงงนกกลรอ้องง ตจ๊ิบุม้ ตจิ๊บุม้ ตจ๊ิบุม้ จติ๊บุม้ 94

1.1 ระดบั เสียง ระดบั เสียง เสียงสูง แหล่งกาเนิดเสียงสน่ั ดว้ ยความถ่ีสูง เสียงต่า แหล่งกาเนิดเสียงสน่ั ดว้ ยความถ่ีต่า 95

ข้นั สารวจและค้นหา 1.1 ระดบั เสียง เสียงสูง เสียงต่าแตกต่างกนั อยา่ งไร นกั เรียนสามารถเรียนรู้ไดจ้ าก การปฏิบตั ิกิจกรรมต่อไปน้ี 96

กจิ กรรมที่ 9 1.1 ระดบั เสียง ทดลอง เสียงสูง เสียงต่า ปัญหา การเกิดเสียงสูง เสียงต่าข้ึนอยกู่ บั อะไร กาหนดสมมุตฐิ าน เม่ือความสู งของระดับ น้ าในแก้วมากข้ึน เสียงที่เกิดน่าจะต่าลง ทกั ษะ 1. สงั เกต 2. ทดลอง 3. ต้งั สมมุติฐาน 4. ตีความหมายขอ้ มูลและลงขอ้ สรุป 97

1.1 ระดบั เสียง อุปกรณ์ ไมเ้ คาะ 1 อนั แกว้ 2 ใบ น้า 1 ขวด 98

1.1 ระดบั เสียง ข้นั ตอน ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิตามข้นั ตอนต่อไปน้ี แกว้ น้า 1. ใส่น้าลงไปในแกว้ ท้งั 2 ใบ ให้ระดบั น้าแตกต่างกนั โดยใบแรกใส่น้า 1 ประมาณ 4 ของแกว้ และใบท่ี 2 ใส่น้าเกือบเตม็ แกว้ 99

1.1 ระดบั เสียง ไมเ้ คาะ 2. ใชไ้ มเ้ คาะเคาะขา้ งแกว้ แต่ละใบดว้ ยแรงเท่า ๆ กนั สงั เกตเสียงที่เกิดข้ึน 100

1.1 ระดบั เสียง บนั ทกึ ผล ระดบั นา้ ในแก้ว ผลการสังเกต ไดย้ นิ เสียงสูง 1 ของแกว้ ไดย้ นิ เสียงต่า 4 เกือบเตม็ แกว้ 101

ข้ันอธิบายความรู้ 1.1 ระดบั เสียง แปลความหมายข้อมูล การไดย้ ินเสียงสูง เสียงต่าเมื่อเคาะแกว้ ข้ึนอยู่กบั ความถ่ีของการส่ันของอากาศในแกว้ โดยเมื่อน้าใน แกว้ มีความสูงมาก จะไดย้ นิ เสียงต่า เนื่องจากอากาศ ในแกว้ สัน่ ดว้ ยความถี่ต่า แต่เมื่อน้าในแกว้ มีความสูง นอ้ ยจะไดย้ นิ เสียงสูง เนื่องจากอากาศในแกว้ ส่นั ดว้ ย ความถี่สูง 102

1.1 ระดบั เสียง สรุปผล การไดย้ ินเสียงสูง เสียงต่าข้ึนอยู่กบั การส่ัน ของแหล่งกาเนิดเสียง 103

ข้ันขยายความรู้ 1.1 ระดบั เสียง ค้นหาคาตอบ 1. ตวั แปรตน้ ตวั แปรตาม และตวั แปรควบคุมของกิจกรรมน้ีคืออะไร ตวั แปรตน้ คือ ความสูงของระดบั น้าในแกว้ ตวั แปรตาม คือ ระดบั เสียงท่ีเกิดข้ึน ตวั แปรควบคุม คือ แรงที่ใชใ้ นการเคาะแกว้ 2. มวลของน้าในแกว้ แต่ละใบ สมั พนั ธก์ บั เสียงสูง เสียงต่าที่ไดย้ นิ อยา่ งไร ไม่เหมือนกนั เน่ืองจากเมื่อเคาะแกว้ ที่มีน้ามากจะไดย้ นิ เสียงต่า แต่เมื่อเคาะแกว้ ที่มีน้านอ้ ยจะไดย้ นิ เสียงสูง 104

1.1 ระดบั เสียง ค้นหาคาตอบ 3. การเกิดเสียงสูง เสียงต่าเกี่ยวขอ้ งกบั ความสูงของระดบั น้าในแกว้ หรือไม่ อยา่ งไร ความสูงของระดบั น้าในแกว้ มีผลต่อการเกิดเสียงสูง เสียงต่า โดยเสียง ท่ีไดย้ นิ จะเป็นเสียงสูงเม่ือความสูงของระดบั น้านอ้ ย และเสียงที่ไดย้ นิ จะเป็นเสียงต่าเมื่อความสูงของระดบั น้ามาก 105

1.1 ระดบั เสียง ค้นหาคาตอบ 4.เสียงสูงเสียงต่าทไี่ ด้ยนิ สัมพนั ธ์กบั ความถ่ีในการสน่ั ของน้าอยา่ งไร ความสูงของระดบั น้าในแกว้ มีผลต่อความถ่ีของเสียง โดยเม่ือเคาะแกว้ ที่มีความสูงของระดบั น้านอ้ ย อากาศในแกว้ จะสน่ั ดว้ ยความถี่สูง จึงไดย้ นิ เสียงสูง และเมื่อเคาะแกว้ ท่ีมีความสูงของระดบั น้ามาก อากาศในแก้ว จะสน่ั ดว้ ยความถี่ต่า จึงไดย้ นิ เสียงต่า 106

1.1 ระดบั เสียง ระดบั เสียงข้ึนอยกู่ บั ขนาด ความยาว และความตงึ ของแหล่งกาเนิดเสียง แหล่งกาเนิดเสียง แหล่งกาเนิดเสียง เสียงสูง มีขนาดเลก็ จะสนั่ ดว้ ย มีความยาวนอ้ ย ความถ่ีสูง และมีความตึงมาก แหล่งกาเนิดเสียง แหล่งกาเนิดเสียง เสียงตา่ มีขนาดใหญ่ จะสนั่ ดว้ ย มีความยาวมาก 107 ความถ่ีต่า และมีความตึงนอ้ ย

ข้นั สรุป นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั 1. ปัจจยั ที่มีผลต่อการสน่ั ของแหล่งกาเนิดเสียงดว้ ยความถ่ี ต่าง ๆ มีอะไรบา้ ง ขนาด ความยาว และความตึงของแหล่งกาเนิดเสียง 2. ถา้ เสียงจากแหล่งกาเนิดเสียง ก มีความถ่ี 150 เฮิรตซ์ และเสียงจากแหล่งกาเนิดเสียง ข มีความถี่ 300 เฮิรตซ์ เสียงจากแหล่งกาเนิดเสียงท้งั สองมีลกั ษณะเหมือนกนั หรือไม่ อยา่ งไร ไม่เหมือนกนั โดยเสียงจากแหล่งกาเนิดเสียง ข จะมีเสียง สูงกวา่ เสียงจากแหล่งกาเนิดเสียง ก เนื่องจากมีความถ่ีสูง กวา่ จึงทาใหเ้ กิดเสียงท่ีสูงกวา่ 108

ข้นั สรุป ระดบั เสียง ข้ึนอยกู่ บั ความถใี่ นการส่ัน ความตึงของ ของแหล่งกาเนิดเสียง แหล่งกาเนิดเสียง ขนาดของ ความยาวของ แหล่งกาเนิดเสียง แหล่งกาเนิดเสียง 109