การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของมนุษย์

โรงเรียนวัดเทพชมุ นมุ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 5 หนว่ ยที่ 6 สง่ิ มีชวี ิตกับส่งิ แวดลอ้ ม เรื่อง การถา่ ยทอดลักษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย์ (1) ผ้สู อน : ครูพชั รี วรรตั นานุรักษ์ (ครไู ก่)

ข้นั สร้างความสนใจ นกั เรียนมีหนา้ ตา เหมือนใครมากท่ีสุด

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรม ของมนุษย ์ มนุ ษย์มีการสื บพันธุ์และถ่ายทอด ลกั ษณะจากบรรพบุรุษไปสู่รุ่นลูกรุ่นหลาน ทาใหส้ ามารถดารงพนั ธุ์ต่อไปได้

การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมมนุษย ์ การที่เรามีลักษณะคล้ายพ่อแม่ เนื่องจากลักษณะต่าง ๆ สามารถ ถ่ายทอดจากพ่อแม่มายงั ตัวเราได้ โดยลกั ษณะบางอยา่ งในตวั เราไดร้ ับ การถ่ายทอดมาจากพ่อ และลกั ษณะ บางอย่างก็ไดร้ ับการถ่ายทอดมาจาก แม่

ครอบครัวเดียวกนั มีลกั ษณะทางพนั ธุกรรมท่ีคลา้ ยกนั

ข้นั สารวจและคน้ หา โครงสร้างใบหน้ามนุษย์ ประกอบด้วยอะไรบ้าง เราลองมาออกแบบ โครงสร้างใบหน้ามนุษย์กนั

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมมนุษย ์ 12.. สทงัาเโกคตรสง่วสนร้าปงรใะบกหอนบา้ ตม่านงุษๆยขห์ อลงาใยบๆหแนบา้ เบพ่ือโนดยๆใชใโ้นคกรลงุ่มสรไ้าดงแ้ ใกบ่ หคิ้วนา้ตเาดิม เจแตมติมูก่เลปแงลใลี่ยนะนรปสูปา่วกในบจปหารกนะนา้ ก้นั รอวะบาบทดา่ีไรยูดปสจ้ไีใาวหก้ส้แขลว้นั ยว้ ตงเลอาือมนกแสร่วกนประกอบแต่ละอยา่ ง

ข้นั การอธิบาย การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมมนุษย ์ แนวคำถำม 1. ส่วนประกอบของใบหนา้ เพื่อนแต่ละคนมีลกั ษณะเหมือนกนั หรือแตกต่างกนั แตกต่างกนั 2. นกั เรียนไดร้ ับประโยชน์อะไรจากการปฏิบตั ิกิจกรรมน้ี แนวคาตอบ ไดร้ ับความรู้ สามารถนาไปใชใ้ นการบอก ลกั ษณะใบหนา้ ของมนุษยแ์ ต่ละคนได้

ข้นั ขยายความรู้ การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมมนุษย ์ สนุกทา สนุกคดิ กบั วทิ ยาศาสตร์ เกมใครคูใ่ คร วธิ ีเล่น มีภาพแม่และลูกอยู่ 4 คู่ จากคาพดู ของแม่ใหน้ กั เรียน จบั คู่แม่และลูก

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมมนุษย ์ สุดา แนน ลูกของฉนั กาญจนา บอย ผมตรง ปูเป้ ลูกของฉนั ป๊ อก ปราณี ผมหยกั ศก ลูกของฉนั น้าทิพย์ เป็นผชู้ าย ลูกของฉนั ผมตรงและ ไม่สวมแวน่

ข้นั ประเมิน นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั 1. พอ่ กบั แม่ของนกั เรียนมีลกั ษณะคลา้ ยป่ ูกบั ยา่ และตากบั ยายหรือไม่ เพราะอะไร มีลกั ษณะคลา้ ยกนั เพราะพอ่ ไดร้ ับลกั ษณะ บางอยา่ งจากป่ ูและลกั ษณะบางอยา่ งจากยา่ และแม่ไดร้ ับลกั ษณะบางอยา่ งจากตาและ ลกั ษณะบางอยา่ งจากยาย

กิจกรรมประจาหน่วย ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ พอ่ แม่ของเราไดร้ ับการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมมาจากใคร พอ่ ไดร้ ับการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมมาจากป่ ูและยา่ แม่ไดร้ ับการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมมาจากตาและยาย

กิจกรรมประจาหน่วย การประยุกต์ใช้ในชีวติ ประจาวนั 1. เปรียบเทียบตวั นกั เรียนกบั พีน่ อ้ งในครอบครัว ใครที่มีลกั ษณะคลา้ ย พอ่ หรือแม่มากที่สุด แนวคาตอบ พ่สี าวมีลกั ษณะคลา้ ยแม่มากท่ีสุด 2. การท่ีตวั นกั เรียนมีลกั ษณะคลา้ ยกบั พอ่ แม่ นกั เรียนคิดวา่ มีประโยชน์ หรือไม่ ลกั ษณะใด แนวคาตอบ มีประโยชน์ เพราะทาใหค้ นในครอบครัวเดียวกนั มีหนา้ ตาคลา้ ยกนั และทาใหเ้ รามีหนา้ ตาแตกต่างจากเพื่อน

สรุป การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย์ ผา่ น การสืบพนั ธ์ุ เพอื่ ถ่ายทอด ลกั ษณะทางพนั ธุกรรม

โรงเรียนวัดเทพชมุ นมุ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 5 หนว่ ยที่ 6 สง่ิ มีชวี ิตกับส่งิ แวดลอ้ ม เรื่อง การถา่ ยทอดลักษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย์ (2) ผ้สู อน : ครูพชั รี วรรตั นานุรักษ์ (ครไู ก่)

ข้นั สร้างความสนใจ นักเรียนมลี กั ษณะใดเหมือนพแม่อ่

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธกุ รรม ของมนุษย ์ ลกั ษณะทางพนั ธุกรรม ที่สามารถถ่ายทอดจากบรรพบุรุษไปสู่รุ่นลูกรุ่นหลาน มีดงั น้ี กเรชะหงดิ นหสกหมังนผนันตม่อลีา้มจิว้าลตีผกัมตหสนิง่ย้ากูรวัอหไกมิโง้แดงูดแมช้ หง่ ่มนั้ ลอื มได ้ กระเหดชนกไงิผหไมันงหไมอ่มต่มิวน้ ่มลหาหสี่มา้ลีนิชย้ นวผัตี ไกักนัแั้จมงาิ่ ยศมเหกม่ไดมิ้ก่มดูกตยี อื ร้ วไงม่ได ้

ข้นั สารวจและคน้ หา ตวั เรามีลกั ษณะใดบา้ ง ท่ีเหมือนกบั บรรพบุรุษ นกั เรียนสามารถเรียนรู้ไดจ้ าก การปฏิบตั ิกิจกรรมต่อไปน้ี

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ กจิ กรรมที่ 40 สารวจ ลกั ษณะท่ีถ่ายทอดทางพนั ธุกรรม ปัญหำ ลกั ษณะบางอยา่ งในตวั เราเหมือนใคร ทกั ษะ 1. สงั เกต 2. จาแนกประเภท 3. จดั กระทาและสอื่ ความหมาย ขอ้ มูล

การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ อปุ กรณ์ ดนิ สอ/ปากกา 1 สมุด 1 เลม่ แทง่ /ดา้ ม

การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ ข้นั ตอน ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิตามข้นั ตอนต่อไปน้ี สารวจและเปรียบเทียบลกั ษณะต่าง ๆ ท่ีสงั เกตไดง้ ่ายของนกั เรียน กบั คนในครอบครัว และเครือญาติท่ีใกลช้ ิด แลว้ บนั ทึกขอ้ มูลลงในตาราง

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ บนั ทึกผล ลกั ษณะท่ี ลกั ษณะที่ ได้รับการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมจาก ศึกษา ปรากฏในตัว พ่อ แม่ ป่ ู ย่า ตา ยาย 1. เส้นผม นักเรียน ตรง หยกั ศก ตรง ✔ ✔ 2. สีผวิ ขาว ✔ ✔ ✔ ✔ ขาว ดาแดง

การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมของมนุษย ์ บนั ทึกผล ลกั ษณะท่ี ลกั ษณะที่ ได้รับการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมจาก ศึกษา ปรากฏในตวั พ่อ แม่ ป่ ู ย่า ตา ยาย นักเรียน 3. หนังตา ✔ หนงั ตาช้นั เดียว หนงั ตาสองช้นั หนงั ตาสองช้นั 4. ตง่ิ หู ไม่มีติ่งหู ✔ ✔ มีติ่งหู ไม่มีต่ิงหู

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมของมนุษย ์ บนั ทึกผล ลกั ษณะที่ ลกั ษณะที่ ได้รับการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมจาก ศึกษา ปรากฏในตวั พ่อ แม่ ป่ ู ย่า ตา ยาย 5. การห่อลนิ้ นักเรียน ห่อลิ้นได้ ห่อลิ้นไม่ได้ ห่อลิ้นได้ ✔ ✔

ข้นั การอธิบาย การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ ค้นหำคำตอบ 1. นกั เรียนไดร้ ับการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมจากใครมากท่ีสุด แนวคาตอบ พอ่ 2. ลกั ษณะทางพนั ธุกรรมใดท่ีนกั เรียนไม่ไดร้ ับการถ่ายทอดจากพอ่ แม่ แต่ไดร้ ับการถ่ายทอดจากป่ ู ยา่ ตา หรือยาย แนวคาตอบ หนงั ตาสองช้นั

ข้นั ขยายความรู้ การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมของมนุษย ์ สรปุ ผล คนในครอบครัวเดียวกันจะมีการถ่ายทอดลักษณะทาง พันธุกรรมจากบรรพบุรุ ษไปสู่รุ่นถัดๆ ไป ลักษณะทาง พนั ธุกรรมของมนุษยม์ ีหลายลกั ษณะ เช่น ลกั ษณะต่ิงหู ช้นั ของหนังตา ลกั ยิ้ม การเวียนของขวญั การห่อลิ้น เชิงผมที่ หนา้ ผาก สีผม สีผวิ สีตา ลกั ษณะเสน้ ผม

ข้นั ขยายความรู้ การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ สรปุ ผล ซ่ึงลักษณะบางอย่างของลูกอาจเหมือนพ่อ เหมือนแม่ เหมือนท้ังพ่อและแม่ หรื อแตกต่างจากท้ังพ่อและแม่ได้ ลกั ษณะของลูกท่ีแตกต่างจากพอ่ และแม่น้นั เป็นลกั ษณะที่รุ่น ป่ ูยา่ หรือตายาย ถ่ายทอดมาสู่พอ่ หรือแม่ แต่แฝงไวไ้ ม่ปรากฏ ให้เห็นในรุ่นพ่อแม่ แต่เมื่อรุ่นพ่อแม่มีการสืบพันธุ์ก็จะ ถ่ายทอดลกั ษณะน้ันให้แก่ลูก ทาให้ลกั ษณะน้ันปรากฏให้ เห็นในรุ่นลูกได้

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ ลกั ษณะทางพนั ธุกรรมจะถ่ายทอดจากรุ่นพอ่ แม่ ไปสู่รุ่นลูกไดโ้ ดยผา่ นการสืบพนั ธ์ุ ลกั ษณะทางพนั ธุกรรมจะถา่ ยทอดผา่ นทางไขแ่ ละอสุจิของพอ่ แม่มาสู่ลูก

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ เร่ืองน่ารู้: ยนี ลกั ษณะทางพนั ธุกรรมสามารถถ่ายทอดจากพอ่ แม่ไปสู่ลูกได้ โดยอาศยั หน่วยพนั ธุกรรมท่ีเรียกวา่ ยนี

ยีน (Gene) คือ หน่วยพนั ธุกรรมท่ีทาหน้าท่ีควบคุมและถ่ายทอดลกั ษณะทาง พนั ธุกรรมของส่ิงมีชีวติ ยนี จะอยบู่ นโครโมโซมซ่ึงอยภู่ ายในเซลลข์ องสิ่งมีชีวิต โดย โครโมโซมแท่งหน่ึงจะมียนี อยเู่ ป็นจานวนมาก และเน่ืองจากโครโมโซมอยกู่ นั เป็นคู่ ยนี ท่ีอยบู่ นโครโมโซมจึงมีเป็นคู่ดว้ ย

ยีน 1 ยีน จะควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมเพียงลักษณะเดยี ว โดย ยีนทค่ี วบคมุ ลักษณะทางพนั ธกุ รรมมี 2 ชนดิ ได้แก่ ยีนเด่น คือ ยีนที่สามารถแสดงลักษณะน้ันออกมาได้ แม้มียีน นั้นเพียงยีนเดียว เรียกว่า ลักษณะเด่น เขียนแทนด้วยตัวอักษร ภาษาองั กฤษตวั พมิ พใ์ หญ่ เช่น AA , Aa ยีนดอ้ ย คือ ยีนท่ีสามารถแสดงลักษณะน้ันออกมาได้ก็ต่อเม่ือ ต้องเข้าคู่กับยีนด้อยด้วยกัน เรียกว่าลักษณะด้อย เขียนแทนด้วย ตวั อกั ษรภาษาอังกฤษตวั พิมพ์เล็ก เชน่ aa

เราเรียกการจับคู่กันของยีนท่ีควบคุมการปรากฏลักษณะ ทางพันธุกรรมว่า จโี นไทป์ (Genotype) จะเขียนแทนดว้ ย ตวั อังษรภาษาอังกฤษ 2 ตัวคู่กัน เช่น AA , Bb , dd และ เรียกการปรากฏของลักษณะทางพันธุกรรมว่า ฟีโนไทป์ (Phenotype) เช่น ลักษณะการมีติ่งหู ลักษณะขนสีขาว ลักษณะลาต้นเปน็ หนาม

การถ่ายทอดลกั ษณะทางพันธุกรรมของส่ิงมีชีวติ สามารถสรุปได้ 3 ลกั ษณะ ดงั น้ี 1. ลกั ษณะเด่น คือ ลักษณะทแี่ สดงหรอื ปรากฏในทกุ รนุ่ ของสงิ่ มชี ีวิต 2. ลกั ษณะดอ้ ย คือ ลักษณะที่แสดงหรอื ปรากฏในบางรนุ่ เทา่ นน้ั เพราะถูก ลกั ษณะเดน่ ขม่ ไว้ 3. ลกั ษณะทแ่ี ปรผนั คือ ลกั ษณะท่ีแตกต่างจากลักษณะของสมาชิกใน ครอบครัว และสามารถถ่ายทอดไปยังรุ่นตอ่ ๆไปได้

การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมของมนุษย ์ สมาชิกในห้องเรียนแต่ละคน มีลกั ษณะอย่างไร เราลองมาสารวจลกั ษณะ ของสมาชิกในห้องเรียนกนั

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ 2. อภิปราย เปรียบเทียบบุคคลที่มีลกั ษณะใกลเ้ คียงกนั หรือแตกต่างกนั 1. สงั เกตลกั ษณะต่อไปน้ีของสมาชิกในหอ้ งเรียนและบนั ทึกขอ้ มูล นาเสนอขอ้ มูล ในรูปกราฟแท่ง ∙ สีดวงตา (ดา, น้าตาล) ∙ สีผม (ดา, น้าตาล) ∙ สีผวิ (ขาว, ดาแดง) ∙ เสน้ ผม (ตรง, หยกั ศก) ∙ ลกั ยมิ้ (มี, ไม่มี)

การถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมของมนุษย ์ แนวคำถำม 1. สมาชิกคนใดในหอ้ งเรียนท่ีมีลกั ษณะเหมือนกนั ทุกอยา่ ง ไม่มี 2. สมาชิกในหอ้ งเรียนมีลกั ษณะใดท่ีเหมือนกนั มากที่สุด กี่คน แนวคาตอบ สีผมเหมือนกนั มากท่ีสุด คือ มีผมสีดา 25 คน

การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย ์ แนวคำถำม 3. นกั เรียนไดป้ ระโยชนอ์ ะไรจากการปฏิบตั ิกิจกรรมน้ี แนวคาตอบ ทราบวา่ เพื่อนแต่ละคนมีลกั ษณะแตกต่างกนั และไม่ควรลอ้ เลียนเพ่อื นท่ีมีลกั ษณะแตกต่างจากคนอื่น

การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมของมนุษย ์ ตวั เรากบั นอ้ งอาจจะมีความสูงไม่เท่ากนั ความแตกต่างดงั กล่าว เรียกวา่ ความแปรผนั ทางพนั ธุกรรม

นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั 1. ส่ิงใดเป็นตวั กาหนดลกั ษณะทางพนั ธุกรรม ของมนุษย์ ยนี 2. พ่นี อ้ งท่ีเกิดจากพอ่ แม่เดียวกนั แต่มีลกั ษณะ บางอยา่ งแตกต่างกนั เนื่องจากสาเหตุใด ความแปรผนั ทางพนั ธุกรรม

ข้นั ประเมิน ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ 1. สิ่งมีชีวติ สามารถใหก้ าเนิดลูกหลานไดโ้ ดยผา่ นกระบวนการใด การสืบพนั ธุ์ 2. ลกั ษณะเฉพาะบางอยา่ งที่ถ่ายทอดจากพอ่ แม่ไปสู่ลูกหลานได้ เรียกวา่ อะไร ลกั ษณะทางพนั ธุกรรม

ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ 3. ยกตวั อยา่ งลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษยม์ า 5 อยา่ ง แนวคาตอบ 1) ผมตรง–ผมหยกั ศก 4) มีลกั ยมิ้ –ไม่มีลกั ยมิ้ 2) มีติ่งหู–ไม่มีติ่งหู 5) ห่อลิ้นได–้ ห่อลิ้นไม่ได้ 3) หนงั ตาช้นั เดียว–หนงั ตาสองช้นั 4. หนูนามีผมยาวเหมือนแม่ ถือวา่ เป็นลกั ษณะทางพนั ธุกรรมหรือไม่ เพราะอะไร ไม่ เพราะผมยาวไม่ใช่ลกั ษณะทางพนั ธุกรรม

ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ 5. เป็นไปไดห้ รือไม่วา่ ตวั เราอาจมีลกั ษณะบางอยา่ งท่ีคลา้ ยป่ ู ยา่ ตา หรือยาย เป็ นไปได้ 6. คนในครอบครัวเดียวกนั อาจมีลกั ษณะบางอยา่ งท่ีแตกต่างกนั ลกั ษณะที่แตกต่างกนั น้ีเกิดจากอะไร ความแปรผนั ทางพนั ธุกรรม

ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจท่คี งทน 1. พิจารณาลกั ษณะต่อไปน้ี แลว้ บอกวา่ ลกั ษณะใดเป็นลกั ษณะทาง พนั ธุกรรม และลกั ษณะใดไม่เป็นลกั ษณะทางพนั ธุกรรม มแี ผลเป็ น ถนัดซ้าย ผมตรง ผวิ ผมส้ัน หนังตาสองช้ัน สายตายาว ชอบกนิ หวาน ดาแดง มลี กั ยมิ้ ห่อลนิ้ ได้ ดวงตาสีนา้ ตาล มีตง่ิ หู

ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจทค่ี งทน ลกั ษณะทางพนั ธุกรรม ไดแ้ ก่ ผมตรง หนงั ตาสองช้นั ผวิ ดาแดง มีลกั ยมิ้ ห่อลิ้นได้ ดวงตาสีน้าตาล และมีต่ิงหู ลกั ษณะท่ีไม่ใช่ลกั ษณะทางพนั ธุกรรม ไดแ้ ก่ มีแผลเป็น ถนดั ซา้ ย ผมส้นั สายตายาว และชอบกินหวาน

ทักษะสร้างเสริมความเข้าใจทค่ี งทน 2. พอ่ แม่ของเดก็ หญิงไม่มีลกั ยมิ้ แต่ตวั เดก็ หญิงมีลกั ยมิ้ นกั เรียน จะใชค้ วามรู้ท่ีเรียนมาอธิบายเรื่องน้ีอยา่ งไร เดก็ หญิงไดร้ ับการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมการมีลกั ยมิ้ จากป่ ู ยา่ ตา หรือยาย

ข้นั ประเมิน สรุป การถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของมนุษย์ เรียนรู้เก่ียวกบั ลกั ษณะของมนุษย์ทสี่ ามารถถ่ายทอดไปสู่รุ่นลกู รุ่นหลานได้ เช่น เสน้ ผม หนงั ตา การห่อลิ้น สีผวิ ต่ิงหู