หน่วยที่ 2 ธรรมชาติของเสียง (2) ระดับเสียง 1

โรงเรียนวดั เทพชมุ นมุ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 5 หนว่ ยท่ี 3 แรงและพลงั งาน เร่อื ง ระดับเสียง 1 ผสู้ อน : ครพู ัชรี วรรตั นานุรักษ์ (ครไู ก่)

ข้นั กระตุ้นความสนใจ นกั เรียนเคยไดย้ นิ เสียงจากเคร่ืองดนตรีน้ีหรือไม่ เสียงท่ีนกั เรียนไดย้ นิ มีความแตกต่างกนั ในเร่ืองใด 64

1.1 ระดบั เสียง ระดบั เสียงมีความสมั พนั ธ์กบั ความถข่ี องเสียง ความถ่ีสูง เสียงสูง 1 วนิ าที เสียงตา่ ความถ่ีตา่ 65

1.1 ระดบั เสียง ความยาวของกระบอกไมข้ ององั กะลุง ท่ีต่างกนั ทาใหร้ ะดบั เสียงต่างกนั ขนาดของสายกีตาร์ท่ีต่างกนั ทาใหร้ ะดบั เสียงต่างกนั 66

ข้นั สารวจและค้นหา 1.1 ระดบั เสียง ระดบั เสียงมีความสมั พนั ธ์กบั ปริมาณใด ลองตอบคาถามจากแนวคาถามต่อไปน้ี 67

1.1 ระดบั เสียง แนวคาถาม 1. ปัจจยั ใดมีผลต่อการเกิดเสียงสูง เสียงต่า ความถี่ของเสียง 2. เสียงสูง เสียงต่าเกิดจากสาเหตุใด เกิดจากการสน่ั ของแหล่งกาเนิดเสียงสนั่ ดว้ ยความถ่ีต่างกนั 68

1.1 ระดบั เสียง สิ่งมีชีวติ แตล่ ะชนิดไดย้ นิ เสียงในช่วงความถี่ที่แตกต่างกนั เช่น ความถี่ (เฮริ ตซ์) 100,000 7–98ค,0้า0ง0คาว 95,000 60–50,แ0ม00ว 898500,,,000ส000000ิ่งมีชีวติ แต่ละชนิดไดย้ นิ เสียง 7750,,0000ใ00นช่วงความถี่เดียวกนั หรือไม่ 65,000 60,000 สุนัข 55,000 15–35,000 50,000 400–2จ8งิ้ ,0ห0ร0ีด 45,000 40,000 35,000 30,000 25,000 คน 20,000 20–20,000 15,000 กบ 10,000 5,000 50–10,000 1,000 750 ปลา 500 32–5,000 69 250 0

บูรณาการอาเซียน ซึง ในชุมเชหนนือของนกั เรียน แคน มีเคร่ืองดนตรีไทยใดที่เป็นเครตื่อะวงนั ดออนกตรีพ้นื บา้ นบา้ ง เครื่องดนตรีไกลทางยพ้ืนบเฉาีย้ งนเหในนือชุมชน สร้างข้ึนจากภูมิปัญญาของคนในทอ้ งถิ่น ดงั น้กนั ลนอกังแเรขียกนควรจะช่วยอนุรักษใ์ หค้ งอยตู่ ลจอะเดขไ้ ป ใต้ 70

นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั 1. มนุษยไ์ ดย้ นิ เสียงในช่วงความถ่ีประมาณเท่าใด 20–20,000 เฮิรตซ์ 2. หลกั การเกิดเสียงสูง เสียงต่าสามารถนาไปใชป้ ระโยชน์ ในเร่ืองใด ใชใ้ นการสร้างเคร่ืองดนตรีชนิดต่าง ๆ และทาใหส้ ามารถ แยกเสียงที่มาจากแหล่งกาเนิดเสียงต่างชนิดกนั ได้ 71

ข้นั อธิบายความรู้ กิจกรรมประจาหน่วย ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ เสียงสูงหรือเสียงต่ามีความสมั พนั ธ์กบั ความถี่ของเสียง ลกั ษณะใด เสียงสูงเกิดจากการสน่ั ของแหล่งกาเนิดเสียงดว้ ยความถ่ีสูง ส่ ว นเ สี ย งต่ าเ กิ ด จา กก าร สั่น ขอ งแ หล่ งก าเ นิ ด เสี ยง ด้ว ย ความถี่ต่า 72

กิจกรรมประจาหน่วย ทกั ษะสร้างเสริมความเข้าใจทคี่ งทน เมื่อนกั เรียนเคาะส้อมเสียง 2 คร้ัง ปรากฏวา่ เสียงดงั เท่ากนั ท้งั 2 คร้ัง นกั เรียน สามารถสรุปไดห้ รือไม่วา่ เสียงท่ีไดย้ นิ มีความถ่ีเท่ากนั เพราะเหตุใด สรุปไม่ได้ เพราะความถี่ของเสียงมีความสัมพนั ธ์กบั เสียงสูงหรือเสียงต่า คือ ถา้ แหล่งกาเนิดเสียงสนั่ ดว้ ยความถี่สูงจะเกิดเสียงสูง แต่ถา้ แหล่งกาเนิด เสียงส่ันด้วยความถี่ต่าจะเกิดเสียงต่า ส่วนเสียงดังหรื อเสียงค่อยมี ความสัมพันธ์กับพลังงานในการสั่นของแหล่งกาเนิดเสียง คือ ถ้า แหล่งกาเนิดเสียงส่ันดว้ ยพลงั งานมากจะเกิดเสียงดงั แต่ถา้ แหล่งกาเนิด เสียงสน่ั ดว้ ยพลงั งานนอ้ ยจะเกิดเสียงค่อย 73

ข้ันขยายความรู้ กิจกรรมประจาหน่วย เสียงจากเครื่องดนตรีประเภทเป่ ามีระดบั เสียงแตกต่างกนั นกั เรียนคิดวา่ เกิดจากสาเหตุใด เกิดจากการส่ันของอากาศภายในเครื่องดนตรีดว้ ยความถ่ี ท่ีแตกต่างกนั จึงทาใหเ้ กิดเสียงที่มีระดบั เสียงแตกต่างกนั 74

ข้นั สรุป ระดบั เสียง คือ ลกั ษณะเฉพาะที่เกี่ยวกบั การไดย้ นิ เสียงของผฟู้ ัง แบ่งเป็ น เสียงสูง เสียงต่า 75

76