หน่วยที่ 2 ธรรมชาติของเสียง ระดับเสียง2

โรงเรียนวดั เทพชมุ นมุ รายวิชาวิทยาศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 5 หน่วยที่ 3 แรงและพลงั งาน เรอ่ื ง ระดบั เสียง 2 ผู้สอน : ครพู ชั รี วรรตั นานรุ กั ษ์ (ครไู ก่)

ข้นั กระตุ้นความสนใจ ใมเนสีลชียกั ีวงษเแสิตตณตีปย่ากงะงรตสแะๆ่าูตงจงทแกากวลี่นตนันัะ่ากั หเงมเสรกรีรีียยืนัอะงนไดอตไมบยั่าด่า่เสยง้ ไนิียรง 64

1.1 ระดบั เสียง ระดบั เสียงข้ึนอยกู่ บั ความถใ่ี นการสนั่ ของแหล่งกาเนิดเสียง กลองเลก็ กลองใหญ่ ความถี่สูง เสียงสูง ความถ่ีตา่ เสียงตา่ 65

ข้นั สารวจและค้นหา 1.1 ระดบั เสียง แหล่งกาเนิดเสียงที่สน่ั ดว้ ยความถี่สูงข้ึน ทาใหเ้ สียงท่ีเกิดสูงข้ึนจริงหรือไม่ นกั เรียนสามารถเรียนรู้ไดจ้ าก การปฏิบตั ิกิจกรรมต่อไปน้ี 66

กิจกรรมที่ 1.2 เสียงสูง เสียงต่า เกิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไร บนั ทกึ ผลการทากจิ กรรม จุดประสงคข์ องกิจกรรม ทดลองและอธิบายการเกิดเสียงสูง เสียงต่า สมมติฐาน ความถ่ีในการสน่ั ของไมบ้ รรทดั มีผลต่อเสียงสูง เสียงต่า โดยไมบ้ รรทดั ส่วนท่ีพน้ จากขอบโตะ๊ ส่นั ดว้ ยความถ่ีนอ้ ย เสียงท่ีไดย้ นิ จะเป็นเสียงต่า แต่ถา้ ไมบ้ รรทดั ส่วน ท่ีพน้ จากขอบโตะ๊ สัน่ ดว้ ยความถ่ีมาก เสียงที่ไดย้ นิ จะเป็นเสียงสูง ตวั แปรตน้ ความถี่ในการส่นั ของไมบ้ รรทดั ที่แตกต่างกนั 67

กิจกรรมที่ 1.2 เสียงสูง เสียงต่า เกิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไร บันทกึ ผลการทากจิ กรรม ตวั แปรตาม เสียงสูง เสียงต่าที่ไดย้ นิ ตวั แปรท่ีตอ้ งควบคุมใหค้ งที่ ใชไ้ มบ้ รรทดั อนั เดิม ใชม้ ือกดไมบ้ รรทดั ท่ีขอบโตะ๊ เหมือนกนั กดไมบ้ รรทดั ดว้ ยแรงเท่าเดิม ใชค้ นเดิมในการทากิจกรรม นิยามเชิงปฏิบตั ิการ การเปรียบเทียบความถ่ีของการส่นั ของไมบ้ รรทดั สังเกตจากการสน่ั เร็ว ชา้ หรือ สังเกตจากจานวนรอบของการสน่ั ของไมบ้ รรทดั ในเวลาที่เท่ากนั โดยไมบ้ รรทดั ท่ีมี ความถี่มากกวา่ จะสั่นเร็วกวา่ หรือมีจานวนรอบของการสั่นมากกวา่ ในเวลาท่ีเท่าๆกนั 68

กจิ กรรมท่ี 8 1.1 ระดบั เสียง ทดลอง ความถ่ีของเสียง ปัญหา เสียงท่ีเกิดข้ึนจะสูงหรือต่าข้ึนอยกู่ บั อะไร กาหนดสมมุตฐิ าน เมื่อแหล่งกาเนิดเสียงสั่นดว้ ยความถ่ีสูงข้ึน เสียงที่เกิดน่าจะสูงข้ึน ทักษะ 1. สงั เกต 2. ทดลอง 3. ต้งั สมมุติฐาน 4. ตีความหมายขอ้ มูลและลงขอ้ สรุป 69

1.1 ระดบั เสียง อปุ กรณ์ ไมบ้ รรทดั พลาสติกแบบแขง็ 1 อนั โตะ๊ 1 ตวั 70

1.1 ระดบั เสียง ข้นั ตอน ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิตามข้นั ตอนต่อไปน้ี ไมบ้ รรทดั 25 เซนติเมตร 1. นาไมบ้ รรทดั วางไวบ้ นโต๊ะ ให้ปลายขา้ งหน่ึงย่ืนออกมานอกขอบโต๊ะ ประมาณ 25 เซนติเมตร 71

1.1 ระดบั เสียง 212505เซเซนนตติเมิเมตตรร 32. .ดใาเชน้มินือกขาา้รงเชห่นนเ่ึงดกียดวกไมบั บ้ขอ้รร1ท–2ดั บแตน่เโปตล๊ะ่ียในหค้ชวิดามขยอาบวโขตอ๊ะงไแมลบ้ ว้ รกรดทใดั หส้แ่วนน่นที่ ยจนื่ าพกน้ นจ้ันากใขชอ้มบือโอตีกะ๊ ขเปา้ ็งนห2น0่ึ,ง1ก5ดแไลมะ้บ1ร0รเซทนดั ตสิเ่วมนตทรี่โตผามลล่พาน้ ดขบั อแบลโะตใช๊ะแ้ แรลงท้วี่ กปดลไม่อยบ้ รสรงั ทเกดั ตแรตะ่ลดะบั คเรส้ังียใงหทเ้ ่ีไทด่ายก้ นิั และอตั ราเร็วของการสน่ั ของไมบ้ รรทดั 72

1.1 ระดบั เสียง บนั ทกึ ผล ความยาวของไม้บรรทัด ระดับเสียงทไี่ ด้ยิน ความเร็วของการส่ัน ทย่ี ื่นพ้นขอบโต๊ะ สูง (แหลม) ต่า (ทุ้ม) (เซนตเิ มตร) 25 เสียงทุม้ เบา ชา้ มาก เสียงทุม้ ชา้ 20 เสียงแหลม เร็ว 15 เสียงแหลมท่ีสุด เร็วมาก 10 73

ข้ันอธิบายความรู้ 1.1 ระดบั เสียง แปลความหมายข้อมูล เม่ือกดไม้บรรทัดให้ความยาวของไม้บรรทัด ที่ยื่นพน้ ขอบโต๊ะเท่ากบั 25 เซนติเมตร ไม้บรรทดั สั่นช้าและเสียงท่ีเกิดข้ึนต่า (ทุม้ ) เมื่อลดความยาว ของไมบ้ รรทดั ที่ยนื่ พน้ ขอบโตะ๊ ไมบ้ รรทดั ส่ันเร็วข้ึน และเสียงท่ีเกิดสูง (แหลม) ข้ึน 74

1.1 ระดบั เสียง สรุปผล การสนั่ ของวตั ถุท่ีเป็นแหล่งกาเนิดเสียงมีผลต่อ ความถี่ของเสียง ถา้ วตั ถุท่ีเป็ นแหล่งกาเนิดเสียง สั่นเร็วข้ึน เสียงท่ีเกิดข้ึนจะมีความถี่สูงข้ึนหรือ มีเสียงสูงข้ึน 75

ข้ันขยายความรู้ 1.1 ระดบั เสียง ค้นหาคาตอบ 1. ความถ่ีของเสียงเก่ียวขอ้ งกบั ความยาวของไมบ้ รรทดั ที่ยนื่ พน้ ขอบโตะ๊ ในลกั ษณะใด ความถี่ของเสียงสูงข้ึนเมื่อความยาวของไมบ้ รรทดั ที่ยนื่ พน้ ขอบโตะ๊ ลดลง 2. เราควรกดไมบ้ รรทดั ดว้ ยแรงที่เท่ากนั ทุกคร้ังเพราะอะไร เพราะในการทดลองตอ้ งการสงั เกตความถ่ีของเสียงเท่าน้นั เราจึงตอ้ ง ออกแรงกดไมบ้ รรทดั ใหค้ งที่ เพอ่ื ใหผ้ ลการทดลองเที่ยงตรงท่ีสุด 76

1.1 ระดบั เสียง เรื่องน่ารู้: ประโยชน์ของคลื่นเหนือเสียง คล่ืนเสียงความถี่สูงที่คนเราไม่สามารถไดย้ ิน เรียกว่า คลื่นเหนือเสียงหรือ คล่ืนอลั ตราซาวนด์ แพทยใ์ ชค้ ล่ืนน้ีในการตรวจสอบเพศของทารกในครรภ์ โดย จะปล่อยคล่ืนเสียงความถ่ีสูงถึง 2,000,000–7,500,000 เฮิรตซ์ ผา่ นผวิ หนงั ของแม่ ไปยงั ทารก คลื่นเสียงจะสะทอ้ นและแปลผลออกมาเป็นภาพใหเ้ ห็นท่ีหนา้ จอ 77

วธิ ีเล่น กลุ่มนกั ดนตรีหมีน้อยวงบอด้ีแบร์กาลงั ทาท่าเล่นเครื่อง ดนตรี จากท่าทางเหล่าน้ีให้นักเรียนลากเส้นโยงนักดนตรี หมีน้อยวงบอด้ีแบร์ทางซ้ายมือกบั เคร่ืองดนตรีทางขวามือ ใหม้ ีความสมั พนั ธ์กนั 78

Ans. Ans. Ans. Ans. 79

นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั 1. ถา้ แหล่งกาเนิดเสียงสน่ั ดว้ ยความถ่ีสูง เสียงที่เกิดข้ึน จะมีลกั ษณะใด มีเสียงสูง 2. ถา้ แหล่งกาเนิดเสียงสน่ั ดว้ ยความถ่ีต่า เสียงท่ีเกิดข้ึน จะมีลกั ษณะใด มีเสียงต่า 80

ข้นั สรุป ระดบั เสียง แบ่งเป็ น เสียงสูง เสียงตา่ เกิดจาก เกิดจาก แหล่งกาเนิดเสียง แหล่งกาเนิดเสียง สนั่ ดว้ ยความถ่ีสูง สนั่ ดว้ ยความถ่ีต่า 81

82