คู่มือคุณภาพมาตรฐาน บริการสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ.2566

แบบประเมนิ หนว่ ยบรกิ าร.......................................อำ� เภอ.............................จงั หวดั ............................... ประเดน็ : 2.1 OPD 2.5 NCD และ 4.1 การบริการแพทย์แผนไทย (เครอ่ื งมือที่สอดคลอ้ งกบั การบรกิ าร : การบ�ำรงุ รกั ษา สอบเทียบ) เกณฑ์การตรวจประเมนิ ผลการตรวจสอบ มี ไมม่ ี ชดุ สำ� หรับตรวจท่พี ร้อมใชง้ าน ต้องมรี ายการ ดงั น ี้ (1) หฟู งั (2) เครอ่ื งวดั ความดันโลหติ (3) เคร่ืองตรวจดู ตา หู คอ จมูก (4) ไม้กดลิน้ (5) ไฟฉาย (6) อุปกรณ์วัดอณุ หภมู ิกาย (7) ไม้เคาะเขา่ (8) อปุ กรณ์ช่ังน�้ำหนัก วัดสว่ นสงู (9) อปุ กรณ์วดั สายตา (Snellen’s Chart / E – Chart) (10) เครือ่ งตรวจน�ำ้ ตาลปลายน้ิว DTX (ส�ำหรับการประเมิน NCD) หมายเหตุ : 1. การประเมิน OPD และแพทย์แผนไทย (ใช้เครอ่ื งมือชดุ ตรวจรว่ มกนั ได้) - OPD และแพทย์แผนไทย มขี ้อ 1 – 9 = มี = 1 คะแนน - OPD และแพทยแ์ ผนไทย ขาดขอ้ ใดขอ้ หนึง่ ในข้อ 1 – 9 = ไมม่ ี = 0 คะแนน 2. การประเมิน NCD (เครือ่ งมอื ชดุ ตรวจในข้อ 1 – 9 ใชร้ ่วมกับ OPD ได้) - NCD มีข้อ 1 – 10 = มี = 1 คะแนน - NCD ขาดขอ้ ใดข้อหน่งึ ในขอ้ 1 – 10 = ไมม่ ี = 0 คะแนน อา้ งอิงจาก : เกณฑ์ข้นึ ทะเบียน “หน่วยบรกิ ารประจำ� และหนว่ ยบริการปฐมภมู ิ” ปี 2562 (สปสช.) คู่มือคณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 41

แบบประเมิน หนว่ ยบรกิ าร.......................................อำ� เภอ.............................จงั หวดั ............................... ประเดน็ : 2.2 ER (เครือ่ งมอื ทีส่ อดคลอ้ งกบั การบรกิ าร : การบำ� รุง รกั ษา สอบเทยี บ) ผลการตรวจสอบ ระดบั เกณฑก์ ารตรวจประเมนิ มี ไมม่ ี S 1. ชดุ ชว่ ยชีวติ ฉุกเฉนิ 1.1 เครอ่ื งมือชว่ ยชีวิตฉกุ เฉนิ ได้แก่ 1.1.1 ท่อหายใจทางปาก (oral airway # 1 x No.2, No.3, No.4) 1.1.2 ชุดอุปกรณ์กู้ชีพ ประกอบด้วย Ambulatory Bag พร้อม Re-breathing Mask และรายงานการทดสอบความพร้อม ของเครอื่ งมอื การบำ� รุงรักษาเครอื่ งมือ 1.2 กระดานรองหลงั ส�ำหรับทำ� CPR 2. อุปกรณท์ ำ� แผลเบอ้ื งตน้ 3. ชดุ อปุ กรณต์ รวจภายใน และ Pap Smear 4. ออกซิเจนพร้อมอปุ กรณ์การให้ออกซเิ จน 5. มีอปุ กรณ์ผ่านการฆ่าเชื้อตามระบบมาตรฐานและมีอปุ กรณ์ส�ำหรับฆ่าเชื้อ ท่ีไดม้ าตรฐาน รวมทงั้ วิธกี ารหรือแนวทางปฏบิ ตั ใิ นการฆา่ เชอ้ื ตามมาตรฐาน วธิ ีการตรวจสอบประสิทธภิ าพของเครอื่ งมือหรอื ตอู้ บฆา่ เชอื้ หมายเหตุ : กรณีมี Central Supply ตามดูท่ี รพ.สต. เครือข่าย/รพ.แม่ข่าย M ใช้เคร่ืองมือชดุ เดยี วกบั S และ มี 1. ชดุ ผา่ ตดั เลก็ /มอี ปุ กรณ์ เครือ่ งมอื สำ� หรบั ใหบ้ ริการผา่ ตดั เลก็ ได้ L ใชเ้ ครอ่ื งมือชดุ เดียวกับ S และ ม ี 1. ชดุ ผา่ ตัดเลก็ /มอี ปุ กรณ์ เครือ่ งมือ ส�ำหรับใหบ้ ริการผา่ ตดั เล็กได้ 2. ชุดช่วยชีวติ ฉุกเฉิน (กรณีแพทย์ออกให้บรกิ าร) ต้องมี Laryngoscope และ Endotracheal Tube 3. เครือ่ ง AED (Automated External Defibrillator) เคร่อื งกระตุกหวั ใจไฟฟา้ แบบอัตโนมัติ หมายเหตุ : - มคี รบทุกข้อ = 1 คะแนน - ขาดขอ้ ใดข้อหน่ึง = 0 คะแนน อ้างอิงจาก : เกณฑ์ขนึ้ ทะเบยี น “หนว่ ยบรกิ ารประจำ� และหน่วยบรกิ ารปฐมภูม”ิ ปี 2562 (สปสช.) 42 คู่มือคณุ ภาพมาตรฐานบริการสขุ ภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566

แบบประเมิน หนว่ ยบรกิ าร.......................................อำ� เภอ.............................จงั หวดั ............................... ข้อ 2. การบริการในสถานบรกิ าร ประเด็น : 2.3 เกณฑ์มาตรฐานคลินกิ ฝากครรภ์ (ANC) (เคร่ืองมือที่สอดคล้องกับการบริการ : การบำ� รงุ รักษา สอบเทียบ) เกณฑ์การตรวจประเมิน ผลการตรวจสอบ มี ไม่มี อปุ กรณ์ในการให้บรกิ ารครบถ้วนและพรอ้ มใช้ 1. เครอ่ื งวดั ความดันแบบปรอท (ใช้สำ� หรับผู้ท่มี ปี ระวตั คิ วามดนั โลหติ สูง) 2. เครอื่ ง Doptone 3. สายวดั ระดบั ยอดมดลกู หมายเหตุ : - มคี รบทกุ ขอ้ = มี = 1 คะแนน - ขาดขอ้ ใดขอ้ หนึ่ง = ไมม่ ี = 0 คะแนน อ้างองิ จาก : เกณฑ์ข้นึ ทะเบยี น “หนว่ ยบริการประจำ� และหนว่ ยบรกิ ารปฐมภูมิ” ปี 2562 (สปสช.) คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบริการสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 43

แบบประเมิน หนว่ ยบริการ.......................................อำ� เภอ.............................จงั หวดั ............................... ขอ้ 2. การบรกิ ารในสถานบรกิ าร ประเด็น : 2.4 มาตรฐานคลินกิ ส่งเสรมิ สขุ ภาพเดก็ ดี (WCC) (เครอื่ งมอื ทส่ี อดคลอ้ งกับการบริการ : การบำ� รุง รักษา สอบเทยี บ) เกณฑก์ ารตรวจประเมิน ผลการตรวจสอบ มี ไม่มี 1. อปุ กรณช์ ัง่ น�้ำหนัก วดั ส่วนสงู สำ� หรับเดก็ 2. สายวัดรอบศรี ษะ 3. วัสดแุ ละอุปกรณ์ เพ่ือส่งเสริมพัฒนาการเด็ก เช่น ของเลน่ หนังสอื นิทาน หนงั สือ รปู ภาพเอกสาร แผ่นพับ 4. ชดุ ตรวจประเมนิ พฒั นาการเดก็ หมายเหตุ : - มคี รบทุกขอ้ = 1 คะแนน - ขาดข้อใดข้อหนึ่ง = 0 คะแนน อา้ งองิ จาก : เกณฑ์ข้นึ ทะเบยี น “หน่วยบรกิ ารประจ�ำและหนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ”ิ ปี 2562 (สปสช.) 44 ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566

แบบประเมิน หนว่ ยบริการ.......................................อำ� เภอ.............................จงั หวดั ............................... ขอ้ 2. การบริการในสถานบรกิ าร ประเด็น : 4.2 เกณฑ์การบรกิ ารกายภาพบำ� บัด (รพ.สต. ระดบั L) (อปุ กรณ์/เครือ่ งมที ่มี ีบริการใน รพ.สต.) เกณฑก์ ารตรวจประเมนิ ผลการตรวจสอบ มี ไมม่ ี มอี ปุ กรณ์หรือเคร่ืองมอื ให้บริการตามมาตรฐานทจ่ี ัดบริการตามบรบิ ทของพืน้ ท่ี หมายเหตุ : - มตี ามบริบทการใหบ้ รกิ าร = 1 คะแนน - ไมม่ ี = 0 คะแนน คมู่ อื คุณภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 45

แบบประเมนิ หนว่ ยบรกิ าร.......................................อำ� เภอ.............................จงั หวดั ............................... ข้อ 3. การจดั บรกิ ารทนั ตสาธารณสุข/ทันตกรรม (เคร่อื งมือที่สอดคล้องกบั การบริการ : การบำ� รุง รักษา สอบเทยี บ) เกณฑ์การตรวจประเมิน ผลการตรวจสอบ มี ไม่มี (1) มีระบบการควบคุมการติดเช้ือของหน่วยบรกิ ารท่ีได้มาตรฐานและมีเครือ่ งท�ำให้ ปลอดเช้ือด้วยไอน้�ำร้อนแรงดันสูง (autoclave) หรือมีใช้ร่วมกันในเครอื ข่าย สถานบรกิ าร (2) มยี นู ติ ทำ� ฟนั ทง้ั แบบตดิ ตงั้ และ/หรือแบบเคลอ่ื นท่ี ซง่ึ ประกอบดว้ ยรายการทงั้ 3 ขอ้ ครบ ดงั น ้ี 2.1 ระบบแสงสว่างโดยโคมไฟสอ่ งปากมีคณุ สมบัติของแสงสวา่ งท่ีไม่มีความร้อน 2.2 ระบบกรอฟนั ท่ีไดม้ าตรฐานตามทส่ี ำ� นกั งานมาตรฐานผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรม กระทรวงอตุ สาหกรรมก�ำหนด 2.3 ระบบดดู น�้ำลายเปน็ ระบบทป่ี ้องกันการฟุ้งกระจายในหอ้ ง (3) มเี ครอื่ งขูดหินน�้ำลายไฟฟา้ (Ultrasonic Scaler) (4) มีเครอื่ งป่นั อมลั กมั (5) มเี ครอ่ื งบม่ วสั ดุด้วยแสงส�ำหรบั ใชก้ บั วัสดทุ ันตกรรม (light curing unit) (6) มีชุด Hand Instrument เพียงพอส�ำหรบั การบริการและผ่านการทำ� ใหป้ ราศจากเชื้อ ได้ตามมาตรฐาน IC และไม่เกดิ การปนเปือ้ นระหวา่ งใหบ้ รกิ าร (7) มตี เู้ ยน็ ส�ำหรับเก็บวัสดุทางทันตกรรมและเวชภณั ฑ ์ (8) มีอ่างล้างมือ สบู่ ผา้ /กระดาษเช็ดมอื หมายเหตุ : - มีครบ ขอ้ 1 – 8 = มี - ถ้าขาดข้อใดข้อหนึง่ = ไม่มี ***กรณีที่ รพ.สต. แห่งใดท่ียังไม่มีศักยภาพเพียงพอในการให้บรกิ ารทันตกรรม ให้ใช้ข้อมูลการประเมิน ของ รพ.สต. ในเครอื ขา่ ยท่ใี ห้บรกิ ารรว่ มกัน อ้างองิ จาก : เกณฑข์ ้นึ ทะเบยี น “หนว่ ยบรกิ ารประจ�ำและหน่วยบรกิ ารปฐมภมู ”ิ ปี 2562 (สปสช.) 46 คู่มือคณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566

แบบประเมิน หนว่ ยบริการ.......................................อำ� เภอ.............................จงั หวดั ............................... ขอ้ 5. การจัดบริการในชุมชน ประเด็น : 5.1 COC : LTC (LTC 4 กลุม่ เป้าหมาย : ผสู้ ูงอายุ ผ้ปู ว่ ยตดิ เตยี ง ระดับ 3 - 4, ผูพ้ กิ ารทีต่ ้องดูแลเปน็ พเิ ศษ, เดก็ พฒั นาการลา่ ชา้ , Palliative care) อา้ งอิงตามเกณฑ์กรมอนามยั เกณฑก์ ารตรวจประเมิน ผลการตรวจสอบ มี ไมม่ ี ชดุ ส�ำหรบั ตรวจทีพ่ ร้อมใชง้ าน ต้องมีรายการ ดังน้ี (1) หูฟงั (2) เคร่อื งวัดความดันโลหติ (3) เครื่องตรวจดตู า หู คอ จมูก (4) ไมก้ ดลนิ้ (1-8) ใช้รว่ มกบั เครอื่ งมอื การบริการในสถานบริการ (5) ไฟฉาย (6) อปุ กรณ์วัดอุณหภมู กิ าย (7) ไม้เคาะเข่า (8) เคร่ืองตรวจน�ำ้ ตาล (9) เตยี ง Fowler (10) เคร่ือง suction mobile (11) Oxygen Home therapy (หมายถงึ เครอื่ งผลติ ออกซเิ จนไฟฟา้ และ/หรือ oxygen tank) หมายเหตุ : COC : LTC (ผู้สงู อายุ ผู้ป่วยติดเตียง ระดับ 3 - 4, ผ้พู กิ ารที่ต้องไดร้ ับการดแู ลเปน็ พเิ ศษ, เดก็ พัฒนาการล่าช้า) - มีข้อ 1 - 8 = มี - ขาดขอ้ ใดข้อหนึง่ ในข้อ 1 - 8 = ไม่มี Palliative care (ข้อ 9 - 11 ใหป้ ระเมนิ ท่ี node หรอื แมข่ า่ ยทีเ่ ป็นศนู ยส์ ำ� รองเครอ่ื งมือ) - มีข้อ 9 – 11 = มี - ขาดข้อใดขอ้ หน่งึ ในขอ้ 9 - 11 = ไมม่ ี - มคี รบ = 1 คะแนน - ไมม่ ี = 0 คะแนน อา้ งองิ จาก : เกณฑ์ขึน้ ทะเบยี น “หน่วยบรกิ ารประจำ� และหนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ” ปี 2562 (สปสช.) คู่มอื คุณภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 47

48 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 ส่วนท ี่ 6 ดา้ นระบบห้องปฏบิ ัตกิ ารดา้ นการแพทยแ์ ละสาธารณสุข หนว่ ยบริการ......................................................อ�าเภอ.............................จงั หวัด............................... (โปรดท�าเครอื่ งหมาย ในชอ่ งทเี่ ลือก และ/หรือเตมิ ข้อความให้ครบถ้วน ข้อท่ี ระบบคณุ ภาพ/มาตรฐานงานบริการ 0 1 2 34 หลักฐาน ค�าสง่ั แตง่ ตง้ั 1. บุคลากร ไมม่ ีคา� สั่ง มคี า� ส่ัง มคี า� สง่ั มอบหมาย มคี �าสง่ั มอบหมาย มคี �าส่งั มอบหมาย 1 1.1 มีการมอบหมายหน้าท่ีผู้รับผิดชอบหลักและรอง มอบหมาย มอบหมาย ผู้ปฏิบตั หิ ลกั หลักฐานการ ด้านการตรวจทางหอ้ งปฏิบัตกิ าร ผปู้ ฏิบตั หิ ลกั และรอง ผู้ปฏบิ ัตหิ ลกั และรอง ผู้ปฏิบัติงานทีท่ า� อบรม/สอน • ค�าสั่งมอบหมายการปฏิบัติงานผู้รับผิดชอบหลัก ไมม่ ีใบประกาศ และรองต้องระบุให้ชัดเจนว่าท�าหน้าท่ีตรวจวเิ คราะห์รายการ หรอื บันทึก ไม่มีใบประกาศ มีใบประกาศ หรอื และบุคลากรอน่ื การตรวจวิเคราะห์ ทดสอบใดและเป็นปัจจบุ นั การอบรม หรอื บนั ทกึ บนั ทกึ การอบรม 2 1.2 ผู้ปฏิบัติงานตรวจทางห้องปฏิบัติการด้านการแพทย ์ การอบรมของ ของผูป้ ฏิบัติหลกั แต่ไมค่ รบทุกคน จรงิ ครบทกุ คน และสาธารณสุขต้องผ่านการอบรมหรอื ได้รับการฟื้นฟ ู ผู้ปฏิบัติงานหลัก รวมทั้งของผู้ปฏิบัติ ทางวชิ าการ มีบนั ทกึ ประวตั กิ ารอบรม มเี ฉพาะบนั ทกึ งานจริงน้อยกวา่ ท่ีปฏิบตั ิงานจริง • ผมู้ หี นา้ ทต่ี รวจวเิ คราะหท์ างหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร ทกุ คนตอ้ ง การอบรม 50% ของจา� นวน มีหลักฐานการได้ฝึกอบรมจาก รพ. พเ่ี ล้ียง หรือ ผู้ตรวจ ผู้ปฏิบัตงิ านจริง มีใบประกาศ หรือ มีใบประกาศ/ วเิ คราะห์สามารถรับการฝึกอบรมจากผู้รับผิดชอบหลัก น้อยกว่า 50% ผู้ปฏิบัติงาน ใน รพ.สต. ทผ่ี า่ นการฝกึ อบรมได ้ โดยมหี ลกั ฐาน การฝกึ อบรม ของจา� นวน ในค�าส่ังมอบหมาย บนั ทึกการอบรมของ บนั ทกึ การอบรม มีใบประกาศ/เอกสารบันทึก การสอนหน้างาน (On the job ผู้ปฏิบตั ิงานใน หนา้ ที่รบั ผิดชอบ training) ผู้ท่ีจะท�าหน้าที่สอนหน้างานควรเป็นบุคลากร คา� สงั่ มอบหมาย ผูป้ ฏบิ ัติหลักและรอง ของผู้ปฏบิ ัตทิ ุกคน ทร่ี บั ผดิ ชอบงานเทคนคิ การแพทย์ใน รพ.สต. ทผ่ี า่ นการอบรม หนา้ ที่รบั ผดิ ชอบ โดยนักเทคนิคการแพทย์ของ รพ. ท่ีเป็นพ่ีเลี้ยง โดยได้รับ และรวมท้งั ของ หลกั ฐาน การอบรมครอบคลมุ รายการทดสอบท่ใี หบ้ รกิ าร (ดูหลกั ฐาน การอบรมในรอบ 1 ปยี อ้ นหลัง นบั จากวันประเมนิ ) ผปู้ ฏบิ ัตงิ านจริง การอบรม/สอน มากกวา่ 50% ของจ�านวนผปู้ ฏบิ ตั ิ งานในคา� ส่งั มอบ หมายหนา้ ที่ รับผดิ ชอบ

ข้อที่ ระบบคณุ ภาพ/มาตรฐานงานบริการ 0 1 2 3 4 หลกั ฐาน 3 1.3 มีที่ปรกึ ษาทางวิชาการ เช่น นักเทคนิคการแพทย์ หรอื ไมม่ ี มคี า� สง่ั แต่งตัง้ 1. มคี า� สั่งแตง่ ตั้ง 1. มคี า� สัง่ แตง่ ตั้ง 1. มีค�าสัง่ แต่งต้งั ค�าสง่ั แต่งตง้ั , เจ้าพนักงานวิทยาศาสตร์การแพทย์ของโรงพยาบาลทุติยภูมิ/ ตตยิ ภูมิ แตไ่ มม่ ีบนั ทกึ ที่ปรกึ ษา ท่ีปรกึ ษา ที่ปรึกษา บนั ทกึ การ • มีค�าสั่งแต่งตั้งและมีหลักฐานการรับค�าปรึกษาจาก พ่ีเลี้ยง สามารถคัดลอกข้อความการรับค�าปรึกษาจาก การขอรับ 2. มีหลกั ฐาน 2. มหี ลกั ฐาน 2. มีหลักฐาน ขอค�าปรกึ ษา โทรศพั ท์/line/face book ได้ คา� ปรกึ ษา การขอรบั คา� ปรกึ ษา การขอรับคา� ปรึกษา การขอรับคา� ปรกึ ษา หรอื มีบันทกึ ครบทุกชอ่ งทาง ครบทกุ ชอ่ งทางท่ี ครบทุกชอ่ งทางท่ี การขอค�าปรึกษา ทีป่ รึกษาจริงและเป็น ปรึกษาจริงและเป็น ปรึกษาจรงิ และเปน็ แต่ไมไ่ ด้ทา� คา� สง่ั ปัจจุบัน ปัจจุบนั ปจั จุบนั 3. ผูร้ ับผดิ ชอบหลัก 3. ผูร้ บั ผดิ ชอบหลกั 3. ผรู้ ับผดิ ชอบหลกั และรองไมล่ งลายมอื ชอื่ และรองลงลายมือชื่อ และรองลงลายมอื ชอ่ื รับทราบค�าปรกึ ษา รบั ทราบคา� ปรกึ ษา รับทราบค�าปรกึ ษา ไมค่ รบทกุ คน ครบทกุ คน ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 49 2. สถานท่ีท�าการทดสอบ/พน้ื ทีป่ ฏบิ ตั ิงาน ไมไ่ ดจ้ ัดพ้ืนที่ ใชพ้ น้ื ท่ีตรวจ ใช้พื้นท่ีเดียวกนั กับ แยกเปน็ สัดส่วน แยกเป็นสดั สว่ น สังเกต, ปฏบิ ัตงิ าน Lab วเิ คราะห์รว่ มกบั งานอนื่ แต่สลับเวลา สอบถาม 4 2.1 มีพน้ื ที่ปฏิบัติการเพียงพอ มีการแยกพ้นื ที่ปฏิบัติการ งานอื่นในช่วงเวลา ใช้งาน หรือจดั พ้นื ท่ี/ มีใชพ้ นื้ ทร่ี ว่ มกบั ชัดเจน สะอาด ออกจากพื้นทท่ี �างานอื่น ไม่ไดจ้ ดั พื้นท่ี สงั เกต, • พืน้ ท่ีตรวจปัสสาวะ ควรเป็นสัดส่วน ไม่ตรวจท ่ี วางเครื่องมือ เดยี วกัน ตงั้ โต๊ะเฉพาะในวันที่ งานอน่ื บางสว่ น ไม่รอ้ น ไม่ชืน้ สอบถาม, หน้าห้องน้�า ให้บรกิ าร ลองขยับ เล็กน้อย ไม่ใช้พ้นื ที่รว่ มกบั มั่นคงหรือไม่มน่ั คง มพี นื้ ท่ีวาง 5 2.2 มพี น้ื ทจี่ ดั วางเครอื่ งมอื วทิ ยาศาสตรท์ จ่ี า� เปน็ ในการตรวจ แตใ่ ชพ้ ืน้ ท่รี ว่ มกัน แตไ่ ม่มั่นคง งานอืน่ วเิ คราะห์อย่างเหมาะสม • พื้นท่ีวางเครื่องปั่น Hematocrit เหมาะสม แข็งแรง กับงานอื่น พ้นื ทวี่ างมน่ั คง จดั วางในพน้ื ที่มนั่ คง มัน่ คง เมอื่ จะใช้งาน ถึงจะยกเครอื่ งมือ แตส่ ิ่งแวดลอ้ ม เพยี งพอพร้อม มาวาง ไม่เหมาะสม เช่น ใช้งาน สง่ิ แวดล้อม มีความชื้น หรอื เหมาะสม แดดสอ่ ง หรือเขา้ ไป ใช้งานได้ยาก

50 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 ขอ้ ท่ี ระบบคณุ ภาพ/มาตรฐานงานบริการ 0 1 2 3 4 หลกั ฐาน 3. วัสดุ นา�้ ยาและเครื่องมอื ทดสอบ 3.1 วัสดนุ ้า� ยา 6 3.1.1 มีระบบการจดั เก็บวสั ดแุ ละชดุ น�า้ ยาทดสอบ วัสดุและชดุ นา�้ ยา วสั ดแุ ละ วสั ดุและ วสั ดแุ ละ วสั ดแุ ละ ตรวจเอกสาร, • มีระบบการจัดเก็บวัสดุและชุดน�้ายาทดสอบ ทดสอบจัดเกบ็ ชดุ นา้� ยาทดสอบ ชุดนา้� ยาทดสอบ ชดุ นา�้ ยาทดสอบ ชดุ น้�ายาทดสอบ สังเกต, ในอณุ หภูมทิ ี่ถกู ต้องตามเอกสารก�ากับนา�้ ยา ในอณุ หภูมิ 25% จัดเก็บ 50% จดั เก็บ 75% จัดเก็บ จดั เกบ็ ในอณุ หภมู ิ สอบถาม ท่ีไมเ่ หมาะสม ในอณุ หภมู ิ ในอุณหภมู ิ ในอณุ หภูมิ ทเี่ หมาะสมทุกช้ิน ทุกชน้ิ ทเ่ี หมาะสม ทเี่ หมาะสม ทเ่ี หมาะสม 7 3.1.2 มีการบันทึกหมายเลขการผลิต (Lot number) ระบ ุ มีหมดอายุ ไมร่ ะบุ มกี ารบนั ทึกครบถ้วน มีการบันทกึ ครบถ้วน มีการบันทึกครบถว้ น ตรวจเอกสาร, วันเริ่มใช้ วันหมดอายุของน�้ายา, วัสดุวทิ ยาศาสตร์และ แตไ่ มห่ มดอายุ มรี ะบไุ มท่ กุ ชน้ิ มีระบุทกุ ชิ้น มีระบุถูกตอ้ งทกุ ช้นิ สงั เกต, ตรวจสอบทุกครั้งที่มีการเปิดใช้น้�ายากล่องใหม่หรอื ขวดใหม่ หรือไม่ถกู ต้อง แต่ไมถ่ กู ต้อง และไมห่ มดอายุ สอบถาม ก่อนท�าการทดสอบและมีบันทึกในแบบบันทึกการตรวจ และไมห่ มดอายุ และไม่หมดอายุ วเิ คราะห์ (Work sheet) • แถบตรวจนา้� ตาลปลายนวิ้ , Tube Hematocrit แถบ ตรวจปสั สาวะ (Multiple urine test strip) มีการระบวุ ันเปิดใช้ วนั หมดอายบุ นขวดตามเอกสารกา� กบั น้า� ยา Lot ปจั จุบัน • แถบตรวจปสั สาวะหาการตง้ั ครรภ ์(Urine pregnancy test strip) หลอดเกบ็ เลอื ด มกี ารระบวุ นั หมดอาย ุ ตามเอกสาร ก�ากับน้�ายา Lot ปจั จุบนั 3.2 เคร่อื งมอื ทดสอบ 8 3.2.1 มที ะเบียนประวัตเิ ครอื่ งมือ ไมม่ ที ะเบยี น มที ะเบยี น มที ะเบยี นและ มีทะเบยี นและ มีทะเบียนเคร่ืองมอื ตรวจเอกสาร, เครอื่ งมือ 75% ท่ขี อ้ มูลครบ สอบถาม • ทะเบียนประวัติเครือ่ งมือให้มีรายละเอียดที่ส�าคัญ เครอ่ื งมือ แต่ขอ้ มูลไมค่ รบ เครอ่ื งมือ 50% มีขอ้ มลู ครบ ตามขอ้ ก�าหนด ตามข้อก�าหนด ทกุ เครอ่ื ง และ เช่น ช่ือเครอ่ื งมือหมายเลขเครอ่ื งหรอื หมายเลขครุภัณฑ์ ตามข้อก�าหนด มขี ้อมูลครบ เป็นปจั จุบนั วนั ทร่ี บั บริษัทจา� หน่าย ราคาผู้รับผดิ ชอบดแู ลรกั ษา ทุกเครอื่ ง ตามข้อกา� หนด

ขอ้ ที่ ระบบคณุ ภาพ/มาตรฐานงานบริการ 01 2 3 4 หลักฐาน 9 3.2.2 มีแผนการสอบเทียบและบ�ารุงรักษาเคร่อื งมือ 1. ไมม่ แี ผนสอบ 1. มแี ผนสอบ 1. มแี ผนสอบเทียบ 1. มีแผนสอบเทยี บ 1. มีแผนสอบเทียบ ตรวจเอกสาร, ทางห้องปฏิบัติการหรือใชแ้ ผนสอบเทียบรวมระดับอา� เภอ เทยี บเคร่อื งมอื เทียบเคร่ืองมอื แต่ไม่ครบทกุ เครื่อง และระบุความถ่ี จดุ ทตี่ ้องการสอบ สอบถาม 2. ไมม่ ีแผนบา� รุง ไม่ครบทุกเครือ่ ง และไมร่ ะบุความถี่ ในการสอบเทยี บ เทยี บตรงกบั รักษาเครอื่ งมอื และไมร่ ะบุ หรือไมร่ ะบุจดุ ครบทกุ เคร่ือง การใช้งานจริง รายละเอียดใดๆ ทตี่ ้องการ แต่ไมร่ ะบุจุด พรอ้ มระบคุ วามถ่ใี น ในแผน สอบเทยี บ ท่ีต้องการสอบเทยี บ การสอบเทียบครบ 2. ไมม่ ีแผนบา� รงุ 2. มแี ผนบา� รงุ หรอื สอบเทยี บ ทกุ เครอื่ ง รักษาเครือ่ งมือ รกั ษาเคร่อื งมือ ไมต่ รงตามการ 2. มแี ผนบ�ารงุ 50% ของประเภท ใช้งานจริง รกั ษาครบ เครอ่ื งมือทมี่ อี ยู่ 2. มีแผนบ�ารุง รักษา ทกุ ประเภท เคร่ืองมือ ≥ 75% เครือ่ งมือ ของประเภท ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 51 เครือ่ งมอื ทีม่ ีอยู่ 10 3.2.3 มีบันทึกการสอบเทียบและบ�ารุงรักษาเคร่ืองปั่น 1. ไมม่ บี นั ทึก 1. มีบนั ทึก 1. มีบันทึก 1. มีบนั ทึก 1. มบี นั ทึก ตรวจเอกสาร, Hematocrit ท่เี ป็นปัจจุบันมรี ายละเอยี ดจากการสอบเทียบ หรือ ผลการ การสอบเทียบ การสอบเทยี บ การสอบเทียบ การสอบเทียบ สอบถาม ส�าเนาจากหน่ายงานที่สอบเทียบโดยสอบเทียบความเร็วรอบ สอบเทยี บ แตผ่ ลการ ผลการสอบเทยี บ ผลการสอบเทยี บ ผลการสอบเทยี บ และตัวตั้งเวลาของเครอื่ งปั่น ท�าอย่างน้อยปีละ 1 คร้ัง 2. ไมม่ ีผลการ สอบเทยี บ ผ่านเกณฑ์ ผา่ นเกณฑ์ ผา่ นเกณฑ์ ถ้าไม่มีการสอบเทียบตัวต้ังเวลาเม่ือใช้งานจรงิ ต้องน�านาฬิกา บ�ารงุ รกั ษา ไมผ่ ่าน ความถี่ไม่ตรง แต่ความถ่ีไมต่ รง ความถี่ตรง ภายนอกชนิดมีสัญญาณเตือนท่ีผ่านการสอบเทียบเวลา เคร่ืองมือ และไม่มกี ารแก้ไข ตามก�าหนดในแผน ตามกา� หนดในแผน ตามกา� หนดในแผน แล้วมาจับเวลาเสมอ 3. ไมม่ รี ะบบ 2. ไมม่ ผี ลการ 2. มผี ลการ 2. มผี ลการบ�ารงุ 2. มีผลการบา� รงุ • มรี ะบบสา� รองแปรงถา่ นส�ารอง (carbon brush) หรือ สา� รอง บ�ารุงรกั ษา บ�ารุงรักษา รักษาเป็นปัจจุบัน รกั ษาเป็นปัจจบุ ัน ฟิวสห์ รือมรี ะบบส�ารองเครอ่ื งมอื ทพี่ รอ้ มให้บรกิ ารในพน้ื ท่ี เคร่ืองมือ แต่ไมส่ มา�่ เสมอ และสม�า่ เสมอ และสม�า่ เสมอ 3. ไมม่ รี ะบบสา� รอง หรอื ไม่เป็นปัจจุบัน มหี ลักฐาน มีหลกั ฐาน 3. มรี ะบบสา� รอง เชงิ ประจกั ษ์ เชงิ ประจกั ษ์ 3. มรี ะบบส�ารอง 3. มีระบบสา� รอง

52 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 ขอ้ ที่ ระบบคุณภาพ/มาตรฐานงานบริการ 01 2 3 4 หลักฐาน 11 3.2.4 มบี ันทกึ การสอบเทียบนาฬกิ าจบั เวลาชนดิ มสี ัญญาณ ไมม่ ีบันทกึ มีบันทกึ มีบันทึก มีบันทกึ มบี ันทึก ตรวจเอกสาร, เตือนท่ีเป็นปัจจุบันท่ีมีรายละเอียดจากการสอบเทียบ หรือ ผลการ การสอบเทียบ การสอบเทยี บ การสอบเทยี บ การสอบเทียบ สอบถาม ส�าเนาจากหน่วยงานท่ีสอบเทียบ โดยสอบเทียบทุก 6 เดือน สอบเทียบ แตจ่ ดุ ท่สี อบเทียบ แตจ่ ดุ ทีส่ อบเทยี บ จดุ ทสี่ อบเทียบ จดุ ที่สอบเทยี บ ตรงตามคา่ ทใ่ี ชง้ าน สามารถทา� การสอบเทยี บเองได้โดยไมต่ อ้ ง ไมต่ รงกับ ไม่ตรงกบั ตรงกบั ตรงกบั ใช้ใบรบั รองจากองคก์ รอน่ื มขี อ้ มลู บนั ทกึ ครบถว้ น การสอบเทยี บ การใช้งานจริง การใชง้ านจรงิ การใช้งานจรงิ การใชง้ านจริง ในแต่ละจดุ ใช้งานต้องจับเวลาอย่างน้อย จดุ ละ 3 ครั้ง ความถี่ไมต่ รง ความถ่ีไม่ตรงตาม แต่ความถ่ีไมต่ รง ความถ่ีตรงตาม เม่อื สอบเทียบแล้วจดั ให้มฉี ลากติด ตามก�าหนด และ กา� หนด หรอื ตามก�าหนด หรือ กา� หนด สอบเทียบไมค่ รบ สอบเทียบไมค่ รบ สอบเทยี บไมค่ รบ ครบทกุ เครื่อง ทกุ เครอื่ งตามแผน ทุกเครอ่ื งตามแผน ทุกเครอ่ื งตามแผน ตามแผน 12 3.2.5 มีบันทึกการบ�ารุงรักษาเครอื่ ง glucose meter ที่เป็น ไมม่ ผี ล มีผลการบ�ารุงรกั ษา มผี ลการบ�ารงุ รักษา มีผลบา� รงุ รกั ษา มีผล ตรวจเอกสาร, ปัจจบุ ันตามค�าแนะน�าของบรษิ ัทผู้ผลิตและมีแบตเตอรี่ส�ารอง การบา� รงุ รักษา เครอ่ื งมอื ≥ 25% เคร่อื งมอื ≥ 50% เครื่องมือ ≥75% การบา� รุงรกั ษา สอบถาม พรอ้ มใชง้ าน เครอ่ื งมอื และ ของจา� นวนเครื่องท่ี ของจ�านวน ของจ�านวน ครบทกุ เคร่ือง ไมม่ แี บตเตอร่ี มอี ย่แู ละไมม่ ี เคร่อื งที่มีอย่ ู และ เครอ่ื งที่มอี ยู ่ และ เป็นปจั จบุ ัน และ ส�ารอง แบตเตอรี่สา� รอง ไม่มแี บตเตอรีส่ า� รอง มแี บตเตอร่สี �ารอง มแี บตเตอร่สี �ารอง ในหน่วยงาน แต่ ในหน่วยงาน อยา่ งน้อย 1 ชุด อยา่ งนอ้ ย 1 ชุด สามารถจัดหาไดท้ นั แต่สามารถจัดหา ตอ่ การใชง้ าน ได้ทันตอ่ การใช้งาน 13 3.2.6 อปุ กรณ์การตรวจ Hematocrit มคี วามพรอ้ มใช ้ ไม่ม ี หรอื แผ่นอ่านสเกลมแี ต่ แผ่นอา่ นสเกลมี แผ่นอ่านสเกล แผน่ อ่านสเกลคมชดั สังเกต, • Tube Hematocrit ชนิด Heparin (มีแถบคาดสีแดง มีแตใ่ ช้งานไม่ได้ ใชง้ านยาก แต่ใช้งานยาก คมชดั มี Tube และแขง็ แรง สอบถาม ทีป่ ลายหลอด) หลังปัน่ อา่ นพบ มองเส้นอ่านไม่ชัด มองเส้นอา่ นไมช่ ดั Hematocrit ไมส่ ามารถ • ดินน้�ามันสามารถใช้ดินน้�ามันชนิดธรรมดาได้ ไม่ใช้ นา้� ส่วนบน ม ี Tube Hematocrit ม ี Tube Hematocrit ตามก�าหนด ม้วนงอได้ มี Tube Hematocrit ตาม สีแดงหรอื สีส้มหรอื สีชมพ ู มีผิวหน้าเรยี บ ให้สาธิตการใช้งาน ลดระดบั ตามกา� หนด ตามก�าหนด มีดนิ น้า� มนั จริงและดูวา่ น้�าส่วนบนใน Tube Hematocrit ไมล่ ดระดบั มดี ินน�้ามนั มดี นิ น�า้ มนั และ และ ไม่ใช้สีแดง กา� หนดมีดินน้า� มนั • มีแผ่นสเกลอ่านค่า Hematocrit คมชัด ไม่จ�าเป็น แต่ใชส้ แี ดง หรือ ไมใ่ ช้สีแดง หรือ หรือ และไมใ่ ชส้ ีแดง หรอื ตอ้ งเปน็ โลหะ สีสม้ หรอื สีชมพู สสี ้ม หรอื สชี มพู สสี ม้ หรือ สีชมพ ู สสี ้ม หรือ สชี มพู

ข้อที่ ระบบคณุ ภาพ/มาตรฐานงานบริการ 0 1 2 3 4 หลักฐาน - - - สังเกต, 14 3.2.7 มีอปุ กรณ์เจาะเลอื ด เข็มเจาะปลายนว้ิ (Lancet) ไม่มี หรอื ใชเ้ ขม็ มีเป็น lancet หรือ สอบถาม ม ี แต่ไมส่ ะอาด ม ี และแหง้ สะอาด มี และแหง้ สะอาด เข็มเจาะปลายน้ิว ฉดี ยามาเจาะ ไมแ่ หง้ แตใ่ ชซ้ ้า� ใชค้ ร้งั เดียว สงั เกต, โดยเฉพาะ สอบถาม ปลายนิ้ว ม ี และแห้งสะอาด 15 3.2.8 มีภาชนะใสป่ ัสสาวะ (สะอาด, แหง้ , ใชค้ ร้ังเดยี ว) ไม่มี มฝี าปิด และ ใช้ครั้งเดียว • ภาชนะใส่ปัสสาวะ สามารถใช้แบบถ้วยน�้าพลาสติก แบบไมม่ ฝี า ไมค่ วรเปน็ แบบกระดาษเคลอื บไขและตอ้ งตรวจทนั ท ี 4. ขัน้ ตอนกอ่ นการทดสอบ 16 4.1 มีคู่มือการเก็บตัวอย่างที่มีรายละเอียดแสดงวธิ ีการเก็บ ไมม่ ี มีคู่มอื ทจ่ี ดั ท�า มีคมู่ อื ที่ มีคู่มือท่ีจดั ท�า มคี มู่ ือของ ตรวจเอกสาร, จดั ท�าขึ้นเอง โดยกล่มุ งานเทคนคิ กรมวิทยาศาสตร์ สอบถาม ตวั อยา่ งแตล่ ะชนิด ปรมิ าณตวั อย่าง เวลาที่เกบ็ และกรณีไม่ได้ ข้ึนเอง มีเอกสารอ้างองิ การแพทยห์ รอื แต่ไมเ่ ปน็ ปจั จุบัน การแพทย์ ของกลุ่มงานเทคนิค ตรวจเอกสาร, ตรวจทนั ทีต้องมีวธิ กี ารเก็บรักษาตัวอย่าง ไมม่ ีเอกสารอ้างองิ แต่ไม่เปน็ ปจั จบุ ัน การแพทยท์ เ่ี ปน็ ปจั จุบนั สอบถาม มีช่ือ-สกุล ผปู้ ว่ ย มคี รบตามกา� หนด • ใช้คู่มือของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์หรอื มีรายการตรวจ มีชื่อ-สกลุ ผ้ปู ว่ ย หรือมีสงั่ ตรวจ สังเกต, มีรายการตรวจ ใน Family folde สอบถาม ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 53 ของกลุ่มงานเทคนคิ การแพทย์ได้ แตไ่ ม่ระบุ และผู้สั่งตรวจ ผู้สง่ั ตรวจ มรี ายละเอยี ดครบ 17 4.2 ใบส่งตรวจมีรายละเอียดครบถ้วน ได้แก่ ชื่อ-สกุล ไม่มี มชี ่อื -สกุล ผู้ปว่ ย ม ี แต่รายละเอยี ด ม ี แตร่ ายละเอยี ด ตามก�าหนด ไมค่ รบ ไม่ครบ แตส่ ามารถ เลขประจ�าตัวผู้ป่วย (ถ้ามี) อายุ เพศ รายการตรวจผู้เก็บ แตไ่ มม่ รี ายการตรวจ ทวนสอบได้ ตัวอย่าง ผู้สั่งตรวจและหน่วยงานท่ีส่งตรวจกรณีตรวจ และไม่ระบุ วเิ คราะห์เอง ไมต่ อ้ งเขียนใบสง่ ตรวจ ผู้สัง่ ตรวจ 18 4.3 ฉลากตดิ ภาชนะบรรจตุ วั อยา่ ง ระบ ุ ชอ่ื -สกลุ เลขประจา� ตวั กรณสี ่งต่อ รพ. กรณีตรวจเอง ผปู้ ว่ ย วันเวลาทเี่ กบ็ ตัวอย่าง หน่วยงานทสี่ ่งตรวจ ไมม่ ี หรอื One Stop Service • กรณีตรวจเองในพ้นื ท่ี ภาชนะบรรจุตัวอย่าง ระบุ ไมเ่ ขยี น ช่ือ-สกลุ ไม่เขยี น ชื่อ-สกุล ชอ่ื -นามสกลุ สามารถใชป้ ากกาเคมีแบบถาวรเขยี นได้ หน่วยงานที่ส่ง

54 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 ข้อท่ี ระบบคณุ ภาพ/มาตรฐานงานบรกิ าร 01 2 3 4 หลกั ฐาน 5. ขน้ั ตอนการทดสอบ ไมม่ ี ม ี แตไ่ ม่ครบ มีค่มู ือทุกรายการ มีคมู่ ือทุกรายการ มีคู่มอื ทุกรายการ ตรวจเอกสาร, 19 5.1 มีคู่มือการทดสอบตัวอย่างครบทุกรายการที่เปิดให้ ทุกการทดสอบ ท่เี ปิดให้บรกิ าร ทเี่ ปิดให้บรกิ าร ท่ีเปดิ ให้บรกิ าร สอบถาม แตม่ ี 2 รายการ และเป็นปัจจบุ ัน และเปน็ ปจั จุบันตรง บรกิ าร ไม่ตรงกบั เอกสาร แต่ม ี 1 รายการ กบั เอกสาร ก�ากับน้�ายา ไม่ตรงกับเอกสาร ก�ากบั น้า� ยา • คู่มือการตรวจวเิ คราะห์หรือคู่มือการเก็บส่งิ ส่งตรวจ และ/หรือ ก�ากบั น�า้ ยา ปฏิบัตติ ามขัน้ ตอน ปฏิบตั ิตามขั้นตอน นอกจากของกรมวทิ ยาศาสตร์การแพทย์แล้ว รพ.แม่ข่าย ไมเ่ ปน็ ปจั จบุ ัน ไมถ่ กู ต้อง สามารถจัดท�าขึน้ เองได้โดยนักเทคนิคการแพทย์และต้อง 2 รายการ ไม่ถกู ต้อง ทดสอบ 1 รายการ มเี อกสารก�ากับน้�ายาท่เี ปน็ ปัจจุบันอยดู่ ว้ ยเสมอ ไมป่ ฏบิ ตั ติ ามขน้ั ตอน ปฏบิ ตั ติ ามขน้ั ตอน ทดสอบ ปฏิบัตติ ามขน้ั ตอน ใหป้ ฏบิ ัตหิ รือ 20 5.2 ปฏิบตั ติ ามขนั้ ตอนทร่ี ะบไุ ว้ในค่มู อื อยา่ งเคร่งครัด ท�า 2 รายการ ถูกต้องตามคูม่ ือ บรรยายขน้ั ตอน, และความถ่ีไมไ่ ด้ ทา� 3 รายการ • สุ่มบุคลากรผู้ได้รับมอบหมายให้สาธิตหรอื บรรยาย หรือปฏบิ ตั ิ ไมถ่ กู ต้อง ตามท่ีกา� หนด ความถ่ี ทกุ รายการ สงั เกต, สอบถาม ทดสอบ ข้ันตอนการตรวจวิเคราะหท์ กุ รายการทดสอบ ไมถ่ กู ต้อง 3 รายการ เดอื นละ 1 ครั้ง ทุกรายการ ทดสอบ หรอื ครบทุกการ ทดสอบ แต่ความถ่ี 6. การประกันคณุ ภาพการทดสอบ ไมไ่ ด้ตามทก่ี า� หนด ทา� IQC ทุกการ ตรวจเอกสาร, 21 6.1 มกี ารควบคมุ คณุ ภาพภายใน (Internal Quality Control, ไมม่ กี ารท�า IQC ทา� 1 รายการ ทดสอบความถ ี่ สอบถาม เดือนละ 1 ครงั้ IQC) ควบคูก่ บั การทดสอบ อยา่ งนอ้ ยเดอื นละ 1 คร้งั ทกุ รายการ และความถี่ไม่ได้ • ควรทา� IQC โดยบันทึกใน Worksheet การปฏบิ ัติงาน ตามทก่ี า� หนด ประจ�าต่อจากผู้ป่วย โดยไม่ต้องแยกแบบฟอร์ม (ยกเว้น IQC ของการตรวจนา้� ตาลจากปลายนิ้ว) • การทดสอบ Hematocrit ให้ควบคุมปัจจัยน�าเข้า และกระบวนการ (input & process) ตรวจวิเคราะห์แทนการ สง่ ตัวอยา่ งเลอื ดทา� IQC

ขอ้ ที่ ระบบคุณภาพ/มาตรฐานงานบริการ 01 2 3 4 หลักฐาน 22 6.2 ควรมีการควบคุมคุณภาพโดยองค์กรภายนอก ไม่มีการท�า EQA ทา� EQA หรอื ทา� EQA หรอื ท�า EQA หรือ ทา� EQA หรอื ตรวจเอกสาร, (External Quality Assessment, EQA) หรอื เปรียบเทียบผล หรือ Inter-Lab Inter-Lab Inter-Lab Inter-Lab Inter-Lab สอบถาม ระหว่างหอ้ งปฏบิ ตั ิการ (Inter-lab) 2 รายการทดสอบ 2 รายการทดสอบ 3 รายการทดสอบ ทกุ การทดสอบ • มีการท�าเปรียบเทียบผลระหว่างห้องปฏิบัติการ และท�า 1 ครัง้ / ปี 2 ครั้ง/ปี 2 คร้งั /ปี หรอื 2 ครงั้ /ปี อย่างน้อยปีละ 2 คร้ัง มีสรุปผลการเปรียบเทียบ มีบันทึก หรอื ท�า 2, 3 ท�าครบทกุ ทบทวนผลการเปรยี บเทียบ รายการทดสอบ รายการทดสอบ • กรณที ่ีท�าไม่ครบ 2 ครง้ั ตอ้ งมแี ผนรองรบั และทา� 1 ครงั้ / ปี แตท่ �า 1 ครัง้ / ปี 23 6.3 กรณีท่ีพบว่าผลการควบคุมคุณภาพภายใน หรือ ไมม่ กี าร มบี ันทึก มบี นั ทึกการหา มบี ันทกึ มีบนั ทกึ ตรวจเอกสาร, การควบคุมคุณภาพโดยองค์กรภายนอกออกนอกเกณฑ ์ ดา� เนนิ การ การหาสาเหตุ สาเหตคุ รบถ้วน การหาสาเหตแุ ละ การหาสาเหต ุ สอบถาม การยอมรับ ให้มีการหาสาเหตุของปัญหา, ด�าเนินการแก้ ไข ไมค่ รบถ้วน แตท่ า� การแก้ไข ทา� การแก้ไขครบถว้ น ดา� เนินการแก้ไขและ และป้องกันการเกิดซ้�า โดยปรกึ ษาร่วมกับพเี่ ล้ียงและบันทึกไว้ และทา� การแก้ไข ไม่ครบ แต่ขาดมาตรการ กา� หนดมาตรการ เปน็ หลกั ฐาน ไมค่ รบถว้ น ป้องกนั ปอ้ งกนั ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 55 7. การรายงานผลการทดสอบ 1. มที ะเบียน 1. มีทะเบยี น 1. มีทะเบยี น 1. มที ะเบียน ตรวจเอกสาร, 24 7.1 มีทะเบียนบันทึกผลการทดสอบ จัดท�ารายงาน ไมม่ หี ลกั ฐาน ผลการทดสอบกรณีที่ท�าการทดสอบได้เองและมีบันทึก แสดง ผลการทดสอบ ผลการทดสอบ ผลการทดสอบ ผลการทดสอบ สอบถาม การรายงานคา่ วกิ ฤติ 1 รายการ 2 รายการ ครบถ้วน ถกู ต้อง ครบถ้วน ถกู ตอ้ ง • ม ี work sheet การทดสอบปสั สาวะ โดยบนั ทกึ การอา่ น 2. มหี ลักฐานการ 2. มีหลักฐาน 3 รายการ 4 รายการ ปฏิกิรยิ าของแถบตรวจปัสสาวะ (Multiple urine test strip), ควบคุมกา� กบั การควบคมุ ก�ากับ 2. มหี ลกั ฐาน 2. มหี ลักฐาน แถบตรวจปัสสาวะหาการตั้งครรภ์ (Urine pregnancy test อสม. ในการเจาะ อสม. ในการเจาะ การควบคุมก�ากับ การควบคุมกา� กับ strip) กรณีทะเบียนบันทึกผลการตรวจน้�าตาลปลายนิ้วไม่ได้ ปลายน้ิว ปลายน้วิ อสม. ในการเจาะ อสม. ในการเจาะ ท�าในรูปแบบ Worksheet ต้องสามารถทวนสอบได้ถึง ตรวจน�้าตาล ตรวจน้�าตาล ปลายน้ิว ปลายน้ิว วันที่ตรวจ, lot number ของแถบตรวจ, วันหมดอายุ ชื่อผู้ท�าการตรวจ และให้มีการลงลายมือช่ือผู้ตรวจ/ ในเลือด ในเลือด ตรวจนา้� ตาล ตรวจน้า� ตาล ผู้ตรวจสอบรับรองรายงานผล กรณีไม่สามารถระบุชื่อ ในเลือด ในเลือด ผู้ตรวจได้ เชน่ อสม. 2 คน ท�าการตรวจ ตอ้ งทวนสอบข้อมูล

56 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 ขอ้ ที่ ระบบคุณภาพ/มาตรฐานงานบริการ 0 1 2 3 4 หลักฐาน อนื่ ๆ ได ้ ทงั้ นใี้ หด้ หู ลกั ฐานการควบคมุ กา� กบั อสม. ของ รพ.สต. ในการเจาะปลายนว้ิ ตรวจนา้� ตาลในเลอื ดดว้ ย 25 7.2 กรณีส่งตรวจต่อไปยังโรงพยาบาลแม่ข่ายต้องมีระบบ 1. ไมม่ ที ะเบยี น 1. ใบรายงาน 1. มสี า� เนารายงานผล 1. ไมม่ ีทะเบียน 1. มีทะเบยี น ตรวจเอกสาร, ทะเบยี นบนั ทกึ การสง่ ตรวจและผลการตรวจ ใบรายงานผลการ และไม่สามารถ มีขอ้ มูล ปีปัจจบุ นั แตส่ ามารถคน้ หา การสง่ ต่อ สอบถาม ทดสอบมีรายละเอียดของผปู้ ่วย ผลการทดสอบ ชอ่ื ผูท้ ดสอบ คน้ หาจาก ไม่ครบถว้ น 2. ใบรายงาน จากระบบได้ และมผี ลการตรวจ วนั ท ่ีเวลาทร่ี ายงานผล ผตู้ รวจสอบรบั รองผลและลงนามกา� กบั ระบบได้ 2. ไมม่ ีลายมอื ชื่อ มีข้อมูลครบถว้ น 2. ใบรายงาน 2. ใบรายงาน ไวเ้ ปน็ หลกั ฐาน เกบ็ สา� เนารายงานผลการทดสอบไว ้เพอื่ อา้ งองิ 2. ไมม่ ี และช่ือ-สกลุ มีขอ้ มลู ครบถ้วน มขี อ้ มูลครบถว้ น ตามระยะเวลาทกี่ า� หนด เกบ็ สา� เนาผลการตรวจ อยา่ งนอ้ ย 5 ป ี ใบรายงานผล ผู้วิเคราะห์/ ผูต้ รวจสอบผล รวม คะแนนที่ได้ /คะแนนเตม็ คดิ เปน็ รอ้ ยละ โปรดลงชอ่ื ตวั บรรจง 1) ชอ่ื – สกลุ .............................................................................................................. ผตู้ รวจวิเคราะห/์ ใหข้ อ้ มูล/รับการตรวจประเมนิ ต�าแหนง่ ................................................................................................................ 2) ช่ือ – สกุล.............................................................................................................. ผู้นเิ ทศ/ตรวจประเมิน ต�าแหนง่ ................................................................................................................ วันท่นี ิเทศ/ตรวจประเมนิ ................................................

ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 57 คา� ชแี้ จงเพิม่ เติม 1. หมายถึง ข้อก�าหนดท่ีจ�าเป็น ได้แก่ ข้อ 1, 3, 5 และ 6 ต้องไม่ได้คะแนน 0 (ศูนย์) ถ้ามีคะแนน 0 (ศูนย์) ในข้อก�าหนดดังกล่าว คะแนนของส่วนท่ี 6 ด้านระบบห้องปฏิบัติการ ดา้ นการแพทยแ์ ละสาธารณสุข (Lab) จะได้คะแนนเทา่ กับ 0 (ศูนย์) 2. ศกั ยภาพ และเครื่องมอื /อุปกรณ์ในการใหบ้ ริการของแตล่ ะ รพ.สต. อาจต่างกัน ดงั นน้ั การคดิ คะแนนเตม็ ให้คดิ ตามบรบิ ทการใหบ้ ริการตรวจวิเคราะห์จรงิ 3. รายการทดสอบทางห้องปฏิบัติการอ่ืนๆ ท่ี รพ.สต. ให้บรกิ ารตรวจวิเคราะห์เพ่มิ เติม ต้องอยู่ในการก�ากับดูแลของนักเทคนิคการแพทย์และให้ท�าการประเมินทุกรายการ ตรวจวเิ คราะหร์ วมในเกณฑ์ 4. การจดั หา IQC material ให้ รพช./รพท./รพศ./คปสอ. ดา� เนินการเพื่อให้ รพ.สต. ทา� IQC และสง่ รายงานผลให้ นักเทคนิคการแพทยผ์ ้ดู ูแล เพอ่ื ดู trend หรือแนวโนม้ เพือ่ วางแผนปอ้ งกนั หรือแก้ไข 5. การท�า IQC ของการตรวจ Hematocrit ให้ควบคุมปัจจัยน�าเข้าและกระบวนการ (input & process) ได้แก่ การฝึกอบรม การสอบเทียบความเร็วรอบเครอื่ งปั่นและเวลา ระดับเลือด และดนิ น�า้ มนั แผน่ สเกลอา่ นคา่ Hematocrit 6. การทดสอบที่ไม่มี EQA ให้ท�าการเปรียบเทียบผลระหว่างห้องปฏิบัติการ (Interlab Comparisons) โดย รพช./รพท./รพศ./CUP เป็นผู้สนับสนุนพร้อมด�าเนินการและวเิ คราะห์ผล อย่างนอ้ ยปลี ะ 2 คร้งั 7. ข้อเสนอแนะในการตรวจประเมนิ มขี อ้ เสนอแนะอยา่ งน้อย ดังน้ี 7.1 การรักษาความลับของผู้ใช้บรกิ าร 7.2 การเบกิ วัสดใุ ชง้ านไม่เกิน 3 เดือน 7.3 การสง่ ตอ่ ตัวอย่างต้องมภี าชนะน�าสง่ ท่มี ีฝาปิดมิดชิด และมกี ารควบคุมอณุ หภมู ิอย่างถกู ตอ้ ง และปลอดภัย ข้อเสนอแนะ (ผู้ประเมนิ ) ........................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................................................

58 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 สว่ นที ่ 7 ดา้ นการจัดบริการเภสัชกรรมและงานคมุ้ ครองผ้บู รโิ ภคดา้ นสขุ ภาพ (คบส.) หน่วยบริการ......................................................อ�าเภอ.............................จงั หวัด............................... 1. ด้านการจดั บริการเภสชั กรรม (RDU) หวั ข้อ ประเดน็ การประเมิน รายการประเมิน คะแนน คะแนน หลกั ฐาน/ หมายเหตุ เต็ม ท่ีได้ แหล่งข้อมลู 1 1. การบริหารจัดการระบบยา 1. ค�าสั่งคณะกรรมการเภสัชกรรม การบรหิ ารจัดการ ระบบยา โดยการ 1. มคี า� สง่ั แตง่ ตง้ั คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบา� บดั ในการจดั การ 1 และการบ�าบดั ฯ ระดับอา� เภอ มีส่วนร่วมของเภสัชกร รพ.แม่ข่าย ระบบยาระดับอ�าเภอ 2. แผนการปฏบิ ัตกิ ารฯ กบั โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพต�าบล 2. มีแผนการปฏิบัติการและปฏิบัติงานจรงิ ตามแผน อย่างน้อย 1 3. สมุดเย่ียม หรือผลปฏิบัติงาน ปีละ 4 คร้งั หรือเอกสารอื่นๆ ฯลฯ 3. มกี ารสนบั สนนุ วิชาการจากเภสชั กร รพ.แมข่ า่ ย ไดแ้ ก ่ การจดั อบรม 1 4. คู่มอื /สอื่ การใช้ยา ใน รพ.สต. วิชาการ, คู่มือ/สื่อการใช้ยา ใน รพ.สต. 1 1 1. บัญชีรายการยา รพ.สต. 2. การคดั เลือก การส่งมอบยาทป่ี ลอดภยั และมคี ณุ ภาพ 2. ตรวจสอบ Emergency box และ 2.1 มียาใช้อย่างเหมาะสม และเพยี งพอ 1. มีบญั ชีรายการยา รพ.สต. มยี าชว่ ยชวี ติ มีดังนี้ 2. มยี าชว่ ยชีวติ ใน รพ.สต. และคมู่ อื การใชย้ าชว่ ยชวี ติ 2.1 Adrenaline injection 3. มีหลักเกณฑ์หรือขอบเขตในการสั่งใช้ยาท่ีสอดคล้องกับศักยภาพ 1:1000 ผสู้ ัง่ ใชย้ า 2.2 Steroid injection เช่น Dexa injection หรอื Hydrocortisone injection 2.3 C h l o r p h e n i r a m i n e injection 2.4 50% Glucose injection

หวั ข้อ ประเด็นการประเมนิ รายการประเมนิ คะแนน คะแนน หลกั ฐาน/ หมายเหตุ เตม็ ที่ได้ แหลง่ ข้อมลู 2.5 ยาอมใตล้ ิน้ เพ่อื ขยายหลอด 2.2 มีการเฝ้าระวังการใช้ยาเพอื่ ลด 1. มีฐานขอ้ มลู ผู้ปว่ ยแพ้ยา 1 เลอื ดหัวใจ 1 3. คมู่ อื การใชย้ าชว่ ยชวี ติ ปัญหาท่ีเกี่ยวข้องกับการใช้ยาในกลุ่ม 2. มีฐานขอ้ มลู ผู้ปว่ ยท่ใี ช้ยาเสี่ยงสงู เชน่ Warfarin 1 4. หลักเกณฑ์หรอื ขอบเขตในการ ส่ังใช้ยาที่สอดคล้องกับศักยภาพ ผู้ป่วยแพ้ยา และผู้ป่วยที่ใช้ยาเสี่ยงสูง 3. มีการบันทึกข้อมูลผู้ป่วยแพ้ยาโดยการติดสต๊กิ เกอร์ใน family 1 ผสู้ ง่ั ใชย้ า - ฐานข้อมูลผู้ป่วยแพ้ยาและผู้ป่วย เชน่ Warfarin folder หรอื วธิ ีการอ่ืนใด 1 ท่ีใช้ยาเส่ียงสูง เช่น Warfarin ในคอมพิวเตอร ์ หรอื ไฟลข์ อ้ มูล 4. มีการบันทึกข้อมูลผู้ป่วยที่ใช้ยาเสี่ยงสูง เช่น Warfarin โดยการ 1 - family folder 1 - มีแนวทางการส่งต่อผู้ป่วย ตดิ สติ๊กเกอร์ใน family folder หรือวิธกี ารอ่ืนใด 1 กรณแี พ้ยา 1 ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 59 5. มีแนวทางหรอื การออกบัตรแพ้ยาเบื้องต้นให้แก่ผู้ป่วยไปประเมิน แพย้ าตอ่ ท่ีโรงพยาบาลโดยเภสชั กร 3. คลังยาและเวชภัณฑ ์ 3.1 มีสถานที่จัดเก็บยาและเวชภัณฑ์ 1. ประตูมีกญุ แจล็อค 2 ชัน้ - ประตมู กี ุญแจล็อค 2 ชน้ั มาตรฐาน ตามมาตรฐานและจดั เกบ็ อยา่ งเหมาะสม 2. มีแนวทางการเปดิ /ปิด คลงั ยาชดั เจน - ค�าส่ังหรอื บันทึกมอบหมาย คลงั ยา 3. ไมพ่ บยาและเวชภณั ฑว์ างบนพนื้ โดยตรง ให้เจ้าหน้าทถี่ ือกุญแจคนละดอก ก�าหนดไว้ 4. มีการแยกประเภทยา วชย วสด และวสั ดุอ่นื ๆ ชดั เจน - แนวทางการเปิด-ปิด คลังยา เป้าหมาย ตามบริบทของ รพ.สต. คือความ ปลอดภัย ป้องกัน การสูญหาย

60 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 หวั ขอ้ ประเดน็ การประเมนิ รายการประเมนิ คะแนน คะแนน หลกั ฐาน/ หมายเหตุ เตม็ ท่ีได้ แหล่งข้อมลู 1 3.2 มีการควบคุมสถานที่เก็บยาและ 1. มกี ารบันทึกอณุ หภูมแิ ละความชื้น 1 - ไมม่ กี ลิ่นอบั ชน้ื ยาไม่ถกู แสงแดด ประเมินจาก 1 เวชภัณฑ์เป็นไปตามมาตรฐาน 2. บันทกึ อุณหภูมิและความชน้ื เป็นปัจจบุ นั - เคร่อื งวัดอุณหภมู ิและความชนื้ คลงั ยาทเี่ ปน็ 3. ไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน (อณุ หภูมิไม่เกิน 30 ๐C และความชื้น 1 - แบบบนั ทกึ อณุ หภมู ิและความชน้ื จุดจา่ ยยา ไมเ่ กิน 70 %) กรณีที่ไม่ได้จัดให้มีคลังยา (มีการ ให้กับ รพ.สต 4. คลังยาสามารถปอ้ งกนั สตั วแ์ ละแมลงได้ สา� รองยาไมเ่ กิน 2 สปั ดาห)์ ใหต้ าม น้ันๆ รอยคะแนน 3.3 การควบคุมและการเบิกจ่าย 1. ส่มุ stock card นับยา 10 รายการ ตรงทกุ รายการ 1 - ม ี รบ.301 /stock card ครอบคลมุ เวชภัณฑเ์ ป็นไปตามระเบยี บทเ่ี กยี่ วข้อง 2. มีใบเบิกยาจากคลังยาโรงพยาบาล และมีการลงนามครบถ้วน 1 ยา วชย วัสดุการแพทย์ และ (ผูเ้ บกิ ผจู้ า่ ย ผรู้ ับ ผู้อนมุ ัติ) 1 3. ใบเบิกยาจากคลงั ยา รพ. สอดคล้องกับ stock card 1 วสั ดุวทิ ยาศาสตร์ 4. มีใบเบิกยาจากคลังยา รพ.สต. ไปยังจุดจ่ายและมีการลงนาม ครบถว้ น (ผูเ้ บิก ผู้จ่าย ผรู้ บั ผอู้ นุมตั )ิ 1 - สุ่ม รบ.301 /Stock Card และ 5. ใบเบิกยาจากคลังยา รพ.สต. สอดคลอ้ งกับ stock card ตรวจนบั ยาในคลัง 10 รายการ - รบ.301 หรือ stock card รพ.สต. ขอ้ มลู จ�านวนรบั และวนั ท่ี รับยาต้องสอดคล้องกับข้อมูล ใบเบิกยาจากโรงพยาบาลท่ีรับยา เข้าคลงั รพ.สต. - สุ่ม ใบเบิกยาจากคลังยา รพ.สต. ไปยงั จดุ จา่ ยและสอดคลอ้ งกบั รบ.301 กรณีที่ไม่ได้จัดให้มีคลังยา (มีการ ส�ารองยาไม่เกิน 2 สัปดาห์) ให้สุ่ม ตามรอยเอกสารการรบั ยา เอกสาร การจ่ายยา เทียบยาคงเหลือ ใน รพ.สต. ตามบริบทของ รพ.สต.นนั้ ๆ

หัวขอ้ ประเดน็ การประเมิน รายการประเมิน คะแนน คะแนน หลกั ฐาน/ หมายเหตุ เต็ม ที่ได้ แหล่งข้อมลู 1 - สุ่ม รบ.301/Stock Card และ 3.4 การส�ารองยาและเวชภณั ฑเ์ พียงพอ 1. ไม่มียาขาด stock ในคลังยาหรอื จุดจ่ายยา ตรวจนบั ยาในคลงั 10 รายการ หรือ จุดจา่ ยยา 3.5 มรี ะบบการควบคุมยาหมดอายุ 1. ไม่พบยาและเวชภัณฑ์ทม่ี ิใช่ยาเสอื่ มสภาพ หรอื หมดอาย ุ 1 - สุ่มดูวันหมดอายุ และลักษณะ 2. ระบวุ นั เปิด วันหมดอายุของยา multiple dose และ ยา pre-pack 1 ภ า ย น อ ก ข อ ง ย า แ ล ะ เ ว ช ภั ณ ฑ ์ 3. มีการจดั เรยี งยาแบบ first expired first use 1 ทม่ี ใิ ชย่ า (โดยสมุ่ ทงั้ หมด 10 รายการ เป็นยา 7 รายการ และ เวชภัณฑ ์ 3.6 ตู้เย็นเก็บยา ตามมาตรฐาน 1. อุณหภูมิขณะตรวจ 2-8 ๐C และอณุ หภูมิช่องแช่แข็ง อยู่ระหว่าง 1 ที่มใิ ช่ยา 3 รายการ) (แยกตู้เย็นเก็บยาและตู้เย็นเก็บวัคซีน) -15 ถึง -25 ๐C (เฉพาะตูเ้ ยน็ เก็บวัคซีน) - ตรวจสอบจากเทอร์โมมิเตอร ์ 1 ในตเู้ ย็น (ข้อละ 1 คะแนน) 2. การจัดเก็บยาเป็นไปตามหลักวชิ าการ 1 - บันทึกการวัดอุณหภูมิตู้เย็น 1 และช่องแชแ่ ข็ง 3. บนั ทกึ อุณหภูมสิ ม่�าเสมอ เป็นปัจจบุ นั 1 ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 61 4. เทอร์โมมเิ ตอร์ได้มาตรฐาน มสี ต๊กิ เกอรร์ ับรองผา่ นการสอบเทยี บ 1 1 และไมห่ มดอายุ 1 5. ไม่เก็บยาและวคั ซนี ปะปนกนั และเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ย 1 1 6. ไมม่ อี าหารและเคร่ืองดืม่ 1 7. ฝาตเู้ ยน็ มขี วดนา�้ สหี รือเตมิ เกลอื หรอื ปดิ โฟมเพอ่ื ควบคมุ อุณหภมู ิ 1 - ตรวจสอบจากเทอร์โมมิเตอร ์ 3.7 ตู้เย็นเก็บวัคซีน ตามมาตรฐาน 1. อุณหภูมิขณะตรวจ 2-8 ๐C และอณุ หภูมิช่องแช่แข็ง อยู่ระหว่าง 1 ในต้เู ย็น (แยกตู้เย็นเก็บยาและตู้เย็นเก็บวัคซีน) -15 ถึง -25 ๐C (เฉพาะตเู้ ยน็ เก็บวคั ซีน) 1 - บันทึกการวัดอุณหภูมิตู้เย็น และชอ่ งแช่แข็ง (ขอ้ ละ 1 คะแนน) 2. การจดั เกบ็ ยาเปน็ ไปตามหลกั วชิ าการ 3. บันทึกอุณหภมู ิสมา�่ เสมอ เปน็ ปจั จบุ นั 4. เทอร์โมมิเตอร์ได้มาตรฐาน มีสติก๊ เกอรร์ ับรองผา่ นการสอบเทียบ และไม่หมดอายุ 5. ไม่เก็บยาและวัคซีนปะปนกันและเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ย 6. ไมม่ อี าหารและเครื่องด่ืม 7. ฝาตเู้ ยน็ มขี วดนา้� สหี รือเตมิ เกลอื หรือปดิ โฟมเพอ่ื ควบคมุ อุณหภมู ิ

62 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 หัวข้อ ประเดน็ การประเมนิ รายการประเมิน คะแนน คะแนน หลักฐาน/ หมายเหตุ เต็ม ท่ีได้ แหลง่ ข้อมลู 4. การใช้ยาอยา่ งปลอดภัยและมคี วามสมเหตผุ ล 1 1 4.1 มีการส่งมอบยาให้ผู้ป่วยอย่าง 1. มีการสง่ มอบยาทถ่ี ูกตอ้ งตามมาตรฐาน - ซองยา, ฉลากยา 1 - สาธิตการจา่ ยยาใหด้ ู ถูกต้องและเหมาะสม และมีการเฝ้าระวัง 2. ยาทส่ี ง่ มอบมขี อ้ มลู ครบถว้ น ระบสุ ถานทบี่ รกิ าร ชอ่ื ผปู้ ว่ ย วนั ทจ่ี า่ ยยา - บันทึกอุบัติการณ์ ความคลาด 1 เคล่อื นทางยา (Medication Error) การเกิดอบุ ัติการณ์ความคลาดเคลื่อน ช่ือยา วธิ ใี ช ้ ข้อควรระวังในการใชย้ า 1 - มีแนวทางป้องกันความคลาด 1 เคล่อื นทางยา ใน รพ.สต. ทางยา (Medication Error) เพื่อสง่ เสริม 3. มีการบันทึกอุบัติการณ์ความคลาดเคล่ือนทางยา (Medication - ฉลากยาเพ่ือส่งเสรมิ การใช้ยา 1 อยา่ งสมเหตุผล ใหเ้ กดิ ความปลอดภยั แกผ่ มู้ ารบั บริการ Error) 1 - ฉลากชว่ ย เชน่ การใชย้ าหยอดตา การใช้ยาเหน็บ การผสมยาผงแห้ง 4. มแี นวทางปอ้ งกันความคลาดเคลื่อนทางยาใน รพ.สต. ส�าหรบั เดก็ - สอ่ื สง่ เสรมิ การใชย้ าทส่ี อดคลอ้ ง 4.2 มีการจัดท�าเคร่อื งมือเพ่อื ส่งเสรมิ 1. ฉลากยาเป็นไปตามมาตรฐาน กับ OTOP - สอบถาม สังเกต ดเู อกสาร การใช้ยาอย่างสมเหตุผลเพือ่ ให้ผู้ป่วย 2. มีฉลากเพอื่ ส่งเสรมิ การใช้ยาอย่างสมเหตุผล ได้แก่ มีฉลากยา - แนวทางการใช้ยาปฏิชีวนะ ในโรคตดิ เชอ้ื ทางเดนิ หายใจ ได้รับยาถกู ตอ้ ง ปลอดภัย ภาษาไทย และมฉี ลากยาเสริม - มีแนวทางการใช้ยาปฏิชีวนะ ในโรคท้องรว่ งเฉยี บพลนั 3. มีฉลากชว่ ยในการใช้ยา - มีแนวทางการใช้ยาปฏิชีวนะ ในบาดแผลสดจากอบุ ตั เิ หตุ 4. มสี ่อื สง่ เสริมการใช้ยาที่ปลอดภยั - แนวทางการใชย้ าในกลมุ่ โรค NCD - ข้อมูลร้อยละการใช้ยาปฏิชีวนะ 4.3 มีการส่งเสรมิ การใช้ยาอย่าง 1. มีแนวทางการใช้ยาปฏิชีวนะในโรคตดิ เชอื้ ทางเดนิ หายใจ 1 ใ น โ ร ค ติ ด เ ชื้ อ ท า ง เ ดิ น ห า ย ใ จ 1 ท้องร่วงเฉียบพลันจากโปรแกรม สมเหตผุ ล 2. มแี นวทางการใชย้ าปฏิชวี นะในโรคทอ้ งร่วงเฉยี บพลนั 1 HDC/ฐานขอ้ มูล 43 แฟม้ 1 3. มแี นวทางการใช้ยาปฏชิ ีวนะในบาดแผลสดจากอบุ ตั ิเหตุ 1 4. ร้อยละของการใช้ยาปฏิชีวนะในโรคติดเชื้อทางเดินหายใจ 1 ไมเ่ กินรอ้ ยละ 20 1 1 5. ร้อยละของการใช้ปฏิชีวนะในโรคในโรคท้องร่วงเฉียบพลัน 1 ไม่เกินรอ้ ยละ 20 6. แนวทางการใชย้ าในกลมุ่ โรค NCD 7. มแี นวทางการเฝา้ ระวงั การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ ์ หญงิ ใหน้ มบตุ ร 8. มีแนวทางการเฝ้าระวังการใช้ยาในผู้ป่วยไตเรอื้ รัง ระดับ 3 ขึน้ ไป กับการใช้ยา NSAIDs 9. มีแนวทางการเฝา้ ระวงั การใชย้ ากลุ่ม NSAIDs ซ�า้ ซอ้ น

หวั ขอ้ ประเด็นการประเมิน รายการประเมิน คะแนน คะแนน หลกั ฐาน/ หมายเหตุ เต็ม ที่ได้ แหลง่ ขอ้ มลู 4.4 มีการติดตามการใช้ยาและ 1. มีการกา� หนดกลมุ่ เปา้ หมายในการตดิ ตามการใช้ยาและผลิตภัณฑ์ 1 - สอบถาม และดูการบันทึกข้อมูล ผลติ ภณั ฑส์ ขุ ภาพของผปู้ ว่ ยโรคเร้ือรงั สุขภาพโรคเรือ้ รงั ของผู้ปว่ ย เย่ียมบ้านใน Family folder หรือ ทีบ่ ้าน 2. มกี ารตดิ ตามเยย่ี มหรอื การใหค้ า� ปรึกษาทางโทรศพั ทห์ รอื ทางไลน์ 1 วิธีการอ่ืนใด และแนะน�าการใช้ยาโรคเร้อื รังและผลิตภัณฑ์สุขภาพต่อเน่ืองท่ีบ้าน โดยเภสัชกร 3. มีการบันทึกข้อมูลการเย่ียมบ้านผู้ป่วยใน Family folder หรือ 1 วธิ ีการอื่นใด คะแนนรวม 62 ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 63

64 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 2. งานคมุ้ ครองผบู้ ริโภคด้านสขุ ภาพ (คบส.) หัวขอ้ ประเดน็ การประเมนิ รายการประเมิน คะแนน คะแนน หลักฐาน/ หมายเหตุ เต็ม ที่ได้ แหล่งข้อมลู 1. งานคุ้มครองผ้บู ริโภค 1 1 1.1 การบรหิ ารจัดการงานคุ้มครอง 1. มีคณะท�างานคุ้มครองผู้บรโิ ภคระดับอา� เภอ 1 - มีค�าสั่งแต่งต้ังคณะท�างาน 1 คุ้มครองผบู้ รโิ ภคระดบั อ�าเภอ ผบู้ รโิ ภคระดบั อา� เภอ โดยการมสี ว่ นรว่ ม 2. มแี ผนการปฏบิ ตั ิการและแผนด�าเนินการมีการออกปฏบิ ัติงานจริง - มีแผนการปฏบิ ตั ิการ 1 - สมดุ เยย่ี มหรือผลปฏบิ ตั งิ านหรอื ของเภสัชกร รพ.แม่ข่าย ร่วมกับ 3. มกี ารวางแผนขบั เคลอ่ื นงาน คบส. โดยการมสี ว่ นรว่ มของภาคเี ครือขา่ ย เอกสารอืน่ ๆ 1 - สรุปผลการด�าเนินงาน/บันทึก โรงพยาบาลส่งเสรมิ สุขภาพตา� บล 4. มีการติดตามประเมินผลและการคืนข้อมูลงาน คบส. ให้คณะ การดา� เนนิ งาน 1 กรรมการประสานงานสาธารณสุขระดบั อ�าเภอ 1 1.2 มีการด�าเนินการตรวจสอบเฝ้าระวัง 1. มีการด�าเนินการตรวจสอบ เฝ้าระวังอาหารสด อาหารแปรรูป 1 อาหารสด อาหารแปรรูป ในร้านค้า โดยชุดทดสอบอยา่ งงา่ ย 1 1 รา้ นช�า ตลาดนดั รถขายอาหารสด 2. ให้ความรู้หรือค�าแนะน�ากับผู้ประกอบการร้านค้า ร้านช�า รถขาย อาหารสด 3. มกี ารแก้ไขปญั หาอยา่ งนอ้ ย 1 ประเดน็ ปญั หา เชน่ ตรวจสอบเชงิ รกุ ท�าประชาคมแก้ไขปัญหา จดั โครงการอบรม 4. มีการมีส่วนร่วมของภาคีเครอื ข่าย เช่น อสม. ผู้ประกอบการ ครู/ นักเรียน อย.นอ้ ย 1.3 ร้านค้า/ร้านช�า และบ้านผู้ป่วย 1. ไม่พบผลิตภณั ฑ์ผดิ กฎหมาย ทงั้ ร้านค้า/ร้านช�า - สมุ่ ตรวจอาหารและขนมตามแบบ โรคเร้ือรัง ไม่พบผลิตภัณฑ์สุขภาพ 2. ไมพ่ บยากลมุ่ เส่ียงที่บา้ นผู้ปว่ ยโรคเร้อื รงั บนั ทกึ การสมุ่ ตรวจรา้ นคา้ แนบทา้ ย ผิดกฎหมาย 3. ไมพ่ บผลิตภณั ฑผ์ ดิ กฎหมายที่บ้านผปู้ ่วยโรคเร้อื รงั - ส่มุ เย่ียมบา้ นผู้ป่วยโรคเร้ือรัง - ยากลุ่มเส่ียง ได้แก่ Steroids (ยกเวน้ แพทยส์ ง่ั ), Antibiotic เหลอื ใช้ 1.4 ผู้จ�าหน่ายในร้านค้า ร้านช�า 1. ผู้จ�าหน่ายในร้านค้า ร้านช�ามีองค์ความรู้ด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ 1 - ผจู้ า� หนา่ ยรา้ นคา้ มคี วามรเู้ กยี่ วกบั รายละเอียด มอี งคค์ วามรู้ด้านผลติ ภณั ฑส์ ุขภาพ ครบ 3 ข้อ 1 ฉลากอาหาร ตามแบบ 2. ผปู้ ว่ ยโรคเรอื้ รงั มคี วามรเู้ กย่ี วกบั ยากลมุ่ เสย่ี งและผลติ ภณั ฑส์ ขุ ภาพ ผดิ กฎหมาย (1) ดู อย. บนั ทกึ (2) ดูวันผลิต วันหมดอายุได้ การส่มุ ตรวจ

หัวข้อ ประเด็นการประเมนิ รายการประเมิน คะแนน คะแนน หลกั ฐาน/ หมายเหตุ เตม็ ที่ได้ แหลง่ ขอ้ มูล รา้ นคา้ (3) ทราบตวั อยา่ งรายการยาทหี่ า้ ม แนบทา้ ย 1.5 มีการพัฒนาศักยภาพผู้บรโิ ภค 1. มกี ารจัดอบรมใหแ้ กก่ ลมุ่ เป้าหมาย 4 กลมุ่ ได้แก่ 1 ขายในร้านค้า,เครอื่ งส�าอางที่ห้าม จา� หน่าย, อาหารทห่ี ้ามจา� หน่าย พจิ ารณา เช่น อสม. ครู/นักเรยี น อย.น้อย 1.1 นักเรยี น 1 - ผปู้ ว่ ยโรคเรอื้ รงั มคี วามรเู้ กยี่ วกบั หลกั ฐาน 1 ยากลุ่มเสี่ยง (ยาปฏิชีวนะเหลือใช้/ ปีงบปจั จุบัน ผปู้ ระกอบการรา้ นคา้ แผงลอยจา� หนา่ ย 1.2 ผู้ประกอบการ 1 ยาสเตียรอยด์) และผลิตภัณฑ์ และปงี บ สขุ ภาพผดิ กฎหมาย ทีผ่ า่ นมา อาหาร ผู้ป่วยโรคเรอ้ื รัง เครอื ข่าย 1.3 ผปู้ ่วยโรคเรอ้ื รัง - แผนการด�าเนินงานประจ�าปี/ ส รุ ป ผ ล ง า น ห รอื ห ลั ก ฐ า น เจา้ หนา้ ทที่ ปี่ ฏบิ ตั งิ านคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภค 1.4 เครือขา่ ย คบส. การด�าเนนิ งาน - สัมภาษณ์เครอื ข่ายคุ้มครอง ผูบ้ ริโภค ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 65 ในระดับอ�าเภอ 1.6 เครือขา่ ยคมุ้ ครองผบู้ ริโภค ในพื้นท่ี 1. มีโครงการหรือกิจกรรมเชงิ รกุ เพื่อแก้ไขปัญหา ดา้ น คบส. ในพื้นท่ี - แผนการด�าเนินงานประจ�าปี/ พิจารณา มีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาด้านการ จ�านวน 2 กลมุ่ ขนึ้ ไป สรปุ ผลงาน หรือหลกั ฐานการดา� เนนิ หลักฐาน คุ้มครองผู้บริโภค ท่ีสอดคล้องกับ 2. มกี ารมสี ว่ นร่วมของเครือขา่ ยคุ้มครองผ้บู ริโภค - สัมภาษณ์เครอื ข่ายคุ้มครอง ปงี บปจั จบุ ัน OTOP 3. ประเด็นการแก้ไขปญั หาสอดคลอ้ งกับ OTOP ผู้บริโภค และปีงบ ท่ีผา่ นมา คะแนนรวม 17

66 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 ส่วนท่ี 8 ด้านระบบการปอ้ งกันและควบคุมการตดิ เช้ือ (IC) หนว่ ยบรกิ าร......................................................อ�าเภอ.............................จังหวัด............................... เกณฑ์ รายการตรวจประเมนิ คะแนน คะแนน วิธีการประเมิน/ ค�าช้ีแจ้ง/คา� นยิ าม เต็ม ท่ีได้ แนวทางการพิจารณา 1. การออกแบบระบบและ 1.1 มีพเี่ ลี้ยงระดับอ�าเภอและพยาบาลผู้รับผิดชอบงานป้องกันและควบคุม 3 - มกี ารมอบหมายงานพยาบาล พเ่ี ล้ียงระดับอ�าเภอ หมายถึง ICN การจดั การทรพั ยากร โรคตดิ เชอ้ื ในโรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตา� บล วิชาชีพเป็นผู้รับผิดชอบงาน หรอื RN ของ CUP 1.1.1 มีพ่ีเลี้ยงระดับอ�าเภอด้านการป้องกันและควบคุมการติดเช้ือ 1 - ก า ร อ บ ร ม ฟื้นฟูความรู ้ * กรณี รพ.สต. ไม่มี RN ให ้ ใน รพ.สต. อยา่ งน้อย 1 วัน (นับย้อนตง้ั แต่ รพ.สต. แม่ข่าย หรอื พยาบาล 1.1.2 มีพยาบาลวิชาชีพเป็นผู้รับผิดชอบงานป้องกันและควบคุม 1 วนั ทต่ี รวจประเมิน) ควบคุมการติดเชื้อของ CUP เป็น การตดิ เชื้อใน รพ.สต. - การอบรมความร ู้ มหี ลกั ฐาน ผรู้ บั ผดิ ชอบรว่ ม โดยมคี า� สงั่ แตง่ ตง้ั 1.1.3 พยาบาลผู้รับผิดชอบงานป้องกันและควบคุมการติดเชื้อใน รพ.สต. 1 มอี ยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ เชน่ หนงั สอื เป็นผูร้ ับผดิ ชอบ ได้รับการอบรมฟื้นฟคู วามรู้ด้านการป้องกันและควบคุมการติดเช้ือ อย่างน้อย เชิญรับการอบรม รูปภาพการ ปีละ 1 ครง้ั อบรม เอกสารการอบรม 1.2 คู่มอื การปฏบิ ตั ิงานดา้ นการป้องกนั และควบคุมการติดเชือ้ 2 - ดคู มู่ อื หรือแนวทางการปฏบิ ตั ิ 1.2.1 มีคู่มือหรือแนวทางการปฏิบัติงานด้านการป้องกันและควบคุม 1 งานดา้ นการปอ้ งกนั และควบคมุ การติดเชือ้ ใน รพ.สต. การตดิ เช้อื ใน รพ.สต. 1.2.2 คู่มือหรอื แนวทางการปฏิบัติงานด้านการป้องกันและควบคุม 1 - สอบถามบุคลากรเกี่ยวกับ การติดเชอื้ ใน รพ.สต. ไดร้ บั การปรับปรุง ภายใน 5 ปี แนวทางการปฏิบตั ิ 2. การด�าเนนิ งาน 2.1 ระบบการเฝ้าระวงั 5 - ดู แ น ว ท า ง ก า ร คั ด ก ร อ ง กลุ่มเป้าหมายส�าคัญ หมายถึง 2.1.1 มีการเฝ้าระวังการติดเช้ือผู้ป่วยแต่ไม่ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย 1 กลมุ่ เปา้ หมายสา� คัญ 1. กลุ่ม CI ส�าคัญ - สอบถามระบบการเฝ้าระวัง 2. กลุ่ม HAI 2.1.2 มกี ารเฝา้ ระวงั การตดิ เช้ือผู้ป่วยครอบคลุมกลุ่มเปา้ หมายส�าคัญ 2 การตดิ เชอื้ ผปู้ ว่ ยในกลมุ่ เปา้ หมาย 3. เฝา้ ระวังกลมุ่ เป้าหมายในบรบิ ท 2.1.3 มขี ้อ 2.1.2 และมีผลการเฝา้ ระวังการตดิ เชอื้ ผปู้ ่วย แตไ่ ม่ครอบคลุม 3 ส�าคญั ของพ้นื ท่ีนั้น เช่น กลุ่มผู้ป่วย TB, กลุ่มเปา้ หมายส�าคัญ ESRD, Bed Sore

เกณฑ์ รายการตรวจประเมิน คะแนน คะแนน วธิ กี ารประเมนิ / คา� ช้แี จ้ง/ค�านิยาม เต็ม ที่ได้ แนวทางการพจิ ารณา 2.1.4 มีข้อ 2.1.3 และมีผลการเฝ้าระวังการติดเช้ือผู้ป่วยครอบคลุม 4 กลมุ่ เปา้ หมายส�าคญั 2.1.5 มีข้อ 2.1.4 และมีระบบการดูแลผู้ป่วยที่ต้องเฝ้าระวังการติดเช้ือ 5 ใน รพ.สต. และในชุมชน 2.2 การตรวจสขุ ภาพบคุ ลากรประจา� ปี 5 - ดแู ผนการตรวจสขุ ภาพ การตรวจสขุ ภาพประจา� ป ี 2.2.1 บุคลากรตรวจสุขภาพประจา� ปแี ต่ไมค่ รบ 100% 1 - ดผู ลการตรวจสขุ ภาพประจา� ปี การวเิ คราะห์การตรวจสุขภาพ 2.2.2 มขี ้อ 2.2.1 ครบ 100 % 2 - ดแู ผนการดแู ลสขุ ภาพบคุ ลากร หมายถงึ การวิเคราะหจ์ ากผลการตรวจ 2.2.3 มขี อ้ 2.2.2 และมีผลการวิเคราะหก์ ารตรวจสขุ ภาพ 3 กลุ่มเสีย่ ง กล่มุ ป่วย สขุ ภาพประจา� ป ี แบง่ กลมุ่ เปน็ กลุ่มด ี 2.2.4 มีข้อ 2.2.3 และมีแผนการดูแลสุขภาพบุคลากรกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วย 4 กลมุ่ เสย่ี ง กลมุ่ ป่วย 2.2.5 มีข้อ 2.2.4 และบุคลากรกลุ่มป่วยได้รับการดูแลรักษา และ 5 ปรับเปลย่ี นงานตามความเหมาะสม 2.3 การสรา้ งเสรมิ ภมู ิคมุ้ กันโรค 5 - ทะเบยี นรายงาน การฉดี วคั ซนี - มีการด�าเนินการสร้างเสริม ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 67 2.3.1 บุคลากรได้รับการสร้างเสรมิ ภูมิคุ้มกันโรคท่ีจ�าเป็นตามนโยบาย 1 รอบปีปฏิทิน ภูมิคุ้มกันโรคท่ีจ�าเป็นแก่บุคลากร ของกระทรวง รอ้ ยละ 51 – 60 - สมดุ บนั ทกึ การตรวจสขุ ภาพ เช่น วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ 2.3.2 บุคลากรได้รับการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคที่จ�าเป็นตามนโยบาย 2 ประจ�าป ี แ ล ะ วั ค ซี น ท่ี ป ้ อ ง กั น โ ร ค ร ะ บ า ด ของกระทรวง ร้อยละ 61 – 70 ตามการระบาดของแตล่ ะพ้ืนท่ี 2.3.3 บุคลากรได้รับการสร้างเสรมิ ภูมิคุ้มกันโรคท่ีจ�าเป็นตามนโยบาย 3 - บุคลากรกลุ่มเสี่ยง หมายถึง ของกระทรวง ร้อยละ 71 – 80 กลมุ่ ทมี่ กี ารสมั ผสั เลอื ด สารคดั หลง่ั 2.3.4 บุคลากรได้รับการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคท่ีจ�าเป็นตามนโยบาย 4 ทเ่ี สย่ี งตอ่ การตดิ เชอื้ ไวรสั ตบั อกั เสบ ของกระทรวง รอ้ ยละ 81 ข้นึ ไป 2.3.5 บุคลากรได้รับการสร้างเสรมิ ภูมิคุ้มกันโรคที่จ�าเป็นตามนโยบาย 5 ของกระทรวง ร้อยละ 81 ขึน้ ไป และบุคลากรกลุ่มเสี่ยงได้รับการให้วัคซีน ตามความเหมาะสม

68 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 เกณฑ์ รายการตรวจประเมิน คะแนน คะแนน วิธีการประเมิน/ คา� ชีแ้ จ้ง/ค�านยิ าม เต็ม ท่ีได้ แนวทางการพจิ ารณา 2.4 แนวทางการปฏิบัติเม่ือเกิดอบุ ัติเหตุหรือสัมผสั เลือดหรือสารคัดหล่ัง 5 - ดูป้ายประกาศ/โปสเตอร์ แ น ว ท า ง ก า ร ป ฏิ บั ติ เ มื่ อ เ กิ ด 2.4.1 มีการติดป้ายประกาศ/โปสเตอร์แนวทางปฏิบัติเมื่อเกิดอุบัติเหตุ 1 แนวทางปฏบิ ตั เิ มอื่ เกดิ อุบตั เิ หตุ อบุ ัติเหตุหรอื สัมผัสเลือดหรอื สาร สัมผสั เลือด/สารคัดหล่ังขณะปฏบิ ัติงาน ในบริเวณทม่ี องเห็นชัดเจน สั ม ผั ส เ ลื อ ด / ส า ร คั ด ห ลั่ ง คัดหลั่ง หมายถึง แนวทางการปฏิบัติ 2.4.2 มีข้อ 2.4.1 และครอบคลุมจุดเสี่ยง/จดุ บรกิ ารและมีการส่ือสาร 2 ขณะปฏิบตั ิงาน เม่ือเจ้าหน้าที่ ได้รับอุบัติเหตุ ถ่ายทอดแก่บคุ ลากร - ส่มุ ถามบคุ ลากร 1 คน จากเข็มทมิ่ แทง เช่น ใบมีดผ่าตัด 2.4.3 มีข้อ 2.4.2 และบุคลากรรับทราบแต่อธิบายแนวทางปฏิบัติไม่ถูกต้อง 3 - รายงานการเกิดอบุ ัติเหต ุ เข็มฉีดยาที่ใช้กับผู้ป่วยแล้ว หรอื 2.4.4 มขี อ้ 2.4.3 และบคุ ลากรรบั ทราบและสามารถอธบิ ายแนวทางปฏบิ ตั ิ 4 เมือ่ เกิดอบุ ตั ิเหตุ แ น ว ท า ง ก า ร ป ฏิ บั ติ เ มื่ อ เ ลื อ ด ไดถ้ กู ตอ้ ง หรอื สารคัดหล่ังกระเด็นเข้าตา 2.4.5 มขี อ้ 2.4.4 และเมอ่ื เกดิ อุบตั เิ หต ุมกี ารบนั ทกึ และรายงานตามแนวทาง 5 จมูก หรอื ผิวหนังสัมผัสเลือด ปฏบิ ตั ิ หรือสารคัดหลัง่ เป็นต้น 2.5 การทา� ความสะอาดมือ 5 - ปา้ ยแสดงขน้ั ตอนการลา้ งมอื 5 moment หมายถงึ การลา้ งมอื 2.5.1 มีการติดป้าย/โปสเตอร์แสดงขั้นตอนการท�าความสะอาดมือ และ 1 - สุ่มสอบถามขั้นตอนและวิธี 1. ก่อนสัมผสั ผู้ปว่ ย moment แตอ่ ปุ กรณล์ า้ งมอื เชน่ สบ ู่ กระดาษ/ผา้ เชด็ มอื ไมเ่ พยี งพอ ไมพ่ รอ้ มใช ้ การลา้ งมือ 2. กอ่ นท�าหัตถการกับผปู้ ว่ ย 2.5.2 มี 2.5.1 และมีอุปกรณ์ล้างมือ เช่น สบู่ กระดาษ/ผ้าเช็ดมือ 2 - ใหบ้ คุ ลากรสาธติ การลา้ งมอื 3. หลังสัมผัสสารคัดหล่ังจาก เพียงพอพรอ้ มใช้ ผปู้ ่วย 2.5.3 มขี อ้ 2.5.2 และมีการสือ่ สารถ่ายทอดแก่บคุ ลากรรบั ทราบ 3 4. หลงั สมั ผัสผ้ปู ว่ ย 2.5.4 มีข้อ 2.5.3 และบคุ ลากรรบั ทราบแต่ปฏบิ ัตไิ มถ่ ูกตอ้ ง 4 5. หลังสัมผัสสิง่ ท่ลี ้อมรอบผปู้ ่วย 2.5.5 มีขอ้ 2.5.4 และบุคลากรรบั ทราบและสามารถปฏิบัตไิ ดถ้ กู ตอ้ ง 5 2.6 การใชอ้ ุปกรณป์ ้องกันส่วนบุคคล 5 - ดูภาพหรอื ป้ายแสดงขั้นตอน อุปกรณป์ อ้ งกนั ส่วนบคุ คล 2.6.1 มีการติดโปสเตอร์การใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล แต่อุปกรณ์ 1 การสวมและถอดอุปกรณ์ หมายถึง สิง่ หนึ่งสงิ่ ใดท่ีสวม ไม่เพียงพอ ไม่พร้อมใช้ ป้องกันสว่ นบคุ คล ลงบนอวัยวะส่วนใดส่วนหน่ึงของ 2.6.2 มีการติดโปสเตอร์การใช้อปุ กรณ์ป้องกันส่วนบุคคลและมีอุปกรณ์ 2 - ให้บุคลากรสาธิตการใช้ ร่างกายหรือหลายส่วนรวมกัน เพยี งพอพรอ้ มใช้ อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล โดยมีวัตถุประสงค์เพ่อื ป้องกัน 2.6.3 มีข้อ 2.6.2 และมกี ารจัดเกบ็ ในสถานทีท่ ่เี หมาะสม 3 ในกรณีตา่ งๆ เชน่ อันตรายให้แก่อวัยวะส่วนนั้นๆ

เกณฑ์ รายการตรวจประเมนิ คะแนน คะแนน วิธกี ารประเมิน/ ค�าชแี้ จง้ /คา� นิยาม เตม็ ที่ได้ แนวทางการพิจารณา 2.6.4 มขี อ้ 2.6.3 และมีการถา่ ยทอดแกบ่ คุ ลากรรบั ทราบ และสามารถใช้ 4 1. กรณที พ่ี บผปู้ ว่ ยทแี่ พรก่ ระจาย ไม่ให้ต้องประสบอันตรายจาก อุปกรณป์ ้องกนั สว่ นบคุ คลได้แต่ปฏบิ ตั ไิ มถ่ กู ตอ้ ง เช้ือทาง Airborne ระยะเขม้ ข้น, สิ่งหนึ่งส่ิงใด คือเป็นการป้องกัน 2.6.5 มีข้อ 2.6.4 และ บุคลากรสามารถใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลได้ 5 MERS, SAR หรอื อน่ื ๆ ตามบริบท อันตรายจากสภาวะแวดล้อม อยา่ งถูกตอ้ งเหมาะสม 2. กรณีท่ีต้องจัดการกับสาร ในการทา� งาน คดั หลงั่ (ไมร่ วม การลา้ งเครอื่ งมอื ) 2.7 การจดั แบ่งพน้ื ที่ใน รพ.สต. 5 - สุ่มถาม การจดั แบง่ พ้นื ทใี่ น รพ.สต. หมายถงึ 2.7.1 มีแนวทางการจัดการพื้นที่ เขตสะอาดและเขตปนเปื้อน ใน รพ.สต. 1 - ตรวจสอบสถานทจี่ ริง การแบ่งพื้นที่ในการให้บรกิ าร เพ่อื ปอ้ งกนั การแพรก่ ระจายเชอ้ื ปรากฏในคมู่ อื การปอ้ งกนั และควบคมุ การตดิ เชอื้ - ป้ายสื่อสารการปฏิบัติ แบ่งเป็นพนื้ ท่ีสะอาด และพื้นท ี่ 2.7.2 มขี อ้ 2.7.1 และมกี ารสอ่ื สารแนวทางการจดั การพื้นท ่ี เขตสะอาดและ 2 กรณโี รคตดิ ตอ่ ทตี่ อ้ งแยกพน้ื ท ่ี ปนเปื้อน และการจัดแบ่งพนื้ ท ่ี เขตปนเปอื้ น ใน รพ.สต. เพ่อื ปอ้ งกนั การแพรก่ ระจายเชอื้ เชน่ โรควณั โรค ไขห้ วดั นก คอตบี ในการใหบ้ รกิ ารเฉพาะผปู้ ว่ ยกลมุ่ เสยี่ ง 2.7.3 มีขอ้ 2.7.2 และบคุ ลากรทราบแนวทางการจดั การพน้ื ท่ี เขตสะอาด 3 เปน็ ตน้ ตอ่ การแพรก่ ระจายเชอื้ ใน รพ.สต. และเขตปนเปื้อน ใน รพ.สต. เพือ่ ปอ้ งกันการแพรก่ ระจายเช้ือ เชน่ ผปู้ ว่ ยไขห้ วดั ใหญ ่ผปู้ ว่ ยวณั โรค ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 69 2.7.4 มีข้อ 2.7.3 และมีการจัดการแบ่งพนื้ ท่ีในการดูแลผู้ป่วยโรคติดต่อ/ 4 และดูการจัดพ้ืนที่เขตสะอาดและ โรคระบาดที่เส่ียงต่อการแพร่กระจายเชื้อใน รพ.สต. เขตปนเปอ้ื นใน CSSD ของ รพ.สต. 2.7.5 มีข้อ 2.7.4 และมีการจัดแบ่งพนื้ ท่ีเขตสะอาดและเขตปนเปื้อน 5 ใน รพ.สต. เพ่ือปอ้ งกนั การแพร่กระจายเชื้อไดถ้ ูกตอ้ ง 2.8 มเี ครอ่ื งมือแพทยแ์ ละอุปกรณ์ท่ปี ราศจากเชอ้ื ตามมาตรฐาน 3 สอบถาม เจ้าหน้าที่/ลูกจ้าง เครอ่ื งมือแพทย์และอปุ กรณ์ที่ 2.8.1 มีเคร่ืองมือแพทย์และอุปกรณ์ที่ปราศจากเช้ือท่ีเพยี งพอต่อการใช้งาน 1 เก่ียวกับแนวทางการท�าลาย ปราศจากเช้ือ หมายถึง 2.8.2 มีข้อ 2.8.1 และมีการจัดเก็บที่ป้องกันการปนเปื้อน การจัดเก็บ 1 เช้ือและปฏิบัติตามแนวทางการ 1. มีการควบคุมด้านกายภาพ first in first out ถูกต้อง ท�าลายเช้ือ/ท�าให้ปราศจาก ทุกคร้งั กอ่ นนง่ึ 2.8.3 มขี อ้ 2.8.2 และไมพ่ บของหมดอายุ 1 เช้ือในอุปกรณ์เคร่อื งมือแพทย์ 2. มกี ารควบคมุ ดา้ นเคมภี ายนอก ทกุ หบี หอ่ 3. มีการควบคุมภายในหีบห่อ ที่เส่ยี งตอ่ การตดิ เช้อื

70 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 เกณฑ์ รายการตรวจประเมิน คะแนน คะแนน วิธกี ารประเมิน/ คา� ช้ีแจ้ง/คา� นยิ าม เตม็ ที่ได้ แนวทางการพิจารณา 4. มกี ารควบคมุ คณุ ภาพดา้ นชวี ภาพ 3. การจัดการมูลฝอย - มีการคัดแยกมูลฝอยตามประเภทของมูลฝอย ได้แก่ มูลฝอยท่ัวไป มูลฝอย 1 อยา่ งนอ้ ย 1 ครงั้ ตอ่ เครือ่ งตอ่ เดอื น ทกุ ชนดิ อยา่ งถกู สขุ ลกั ษณะ อินทรยี ์ มลู ฝอยอนั ตราย และน�าไปกา� จัดตามมาตรฐานทีห่ น่วยงานก�าหนด 5. มกี ารจดั เกบ็ อปุ กรณป์ ราศจาก 4. การจัดการมูลฝอย รพ.สต. มกี ารประเมินมาตรฐานการจดั การมลู ฝอยตดิ เชื้อ 2 เช้อื ที่ถกู ต้อง ตดิ เชอ้ื ตามกฎกระทรวงว่าด้วยการกา� จดั มลู ฝอยติดเช้อื พ.ศ. 2545 ใน 6 หวั ข้อ คือ 1 6. มีระบบการเรยี กคืนอุปกรณ์ 1 ที่ไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานมีการ 4.1 บคุ ลากร ระบุ วันหมดอายุ บนอปุ กรณ์ 1) มีเจ้าหน้าที่รับผิดชอบดูแลระบบการเก็บขนและก�าจัดมูลฝอยติดเชื้อ ปราศจากเชื้อ ซึ่งได้รับการอบรมหลักสูตรการป้องกันและระงับการแพร่เช้ือหรืออันตราย เพียงพอ หมายถึง เพยี งพอต่อ ทีอ่ าจเกดิ จากมูลฝอยติดเชื้อตามประกาศกระทรวงสาธารณสขุ แลว้ การให้บรกิ าร 2) ผู้ปฏิบัติงานมูลฝอยติดเชื้อได้รับการอบรมหลักสูตรการป้องกัน - สังเกต สอบถาม/สมั ภาษณ์ และระงับการแพร่เช้ือหรอื อันตรายท่ีอาจเกิดจากมูลฝอยติดเชื้อตามประกาศ กระทรวงสาธารณสุขหรือได้รับการถ่ายทอดความรู้เรอ่ื งการป้องกัน - เอกสารที่เกย่ี วขอ้ ง และระงับการแพรเ่ ชอื้ หรืออันตรายที่อาจเกิดจากมูลฝอยตดิ เชือ้ - สังเกต สอบถาม/สมั ภาษณ์ - หลักฐานการฝึกอบรม คือ ใบประกาศ ตามแบบของ กรมอนามัย

เกณฑ์ รายการตรวจประเมิน คะแนน คะแนน วิธีการประเมนิ / คา� ชี้แจ้ง/ค�านิยาม เต็ม ที่ได้ แนวทางการพจิ ารณา 4.2 การคดั แยกมูลฝอยตดิ เชือ้ 2 1) มกี ารแยกมลู ฝอยตดิ เชอื้ ออกจากมูลฝอยอื่นๆ ณ แหล่งกา� เนิด 1 2) มีการแยกมูลฝอยติดเชื้อ ระหว่างวัสดุของมีคม และวัสดุของไม่มีคม 1 4.3 การเกบ็ รวบรวมมูลฝอยตดิ เช้อื 6 1) ภาชนะบรรจุมูลฝอยติดเช้ือประเภทวัสดุของมีคม มีลักษณะเป็นกล่อง 1 หรือถังท่ีท�าด้วยวัสดุแข็งแรง ทนทานต่อการแทงทะลุและการกัดกร่อน ของสารเคม ี มฝี าปิดมดิ ชดิ และป้องกนั การรว่ั ไหลของเหลวภายในได้ 2) มูลฝอยติดเชื้อประเภทวัสดุของมีคมต้องบรรจไุ ม่เกิน 3 ใน 4 ส่วน 1 ของภาชนะบรรจ ุ 3) ภาชนะบรรจุมูลฝอยติดเช้ือประเภทวัสดุของไม่มีคม มีลักษณะเป็น 1 ถุงสีแดงทึบแสง ท�าจากพลาสติกหรอื วัสดุอ่ืนที่มีความเหนียวไม่ฉีกขาดง่าย ทนทานต่อสารเคมแี ละการรบั น้�าหนัก กนั น�า้ ได ้ ไมร่ ั่วซึมและไม่ดูดซมึ ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 71 4) มลู ฝอยตดิ เชอ้ื ประเภทวสั ดขุ องไมม่ คี ม ตอ้ งบรรจุไมเ่ กนิ 2 ใน 3 สว่ นของถงุ 1 และมัดปากถุงดว้ ยเชอื กหรือวตั ถุอื่นใหแ้ นน่ 5) มีเครือ่ งหมายและค�าเตือนท่ีบ่งบอกให้บุคคลทั่วไปทราบว่าเป็นภาชนะ 1 บรรจมุ ลู ฝอยติดเชื้อ 6) ภาชนะสา� หรับบรรจุมูลฝอยตดิ เชอื้ (ถุงแดงและกลอ่ งใส่มลู ฝอยตดิ เชอ้ื ) 1 กล่องใส่มูลฝอยติดเชื้อ หมายถึง มีการใช้งานเพยี งคร้งั เดยี ว และท�าลายพรอ้ มกับการก�าจดั มูลฝอยติดเชอ้ื ภาชนะส�าหรับบรรจุมูลฝอยติดเช้ือ ทเ่ี ปน็ กลอ่ งหรือถงั ตอ้ งทา� จากวสั ดุ ที่แข็งแรง ทนทานต่อการแทงทะล ุ และการกัดกร่อนของสารเคมี เช่น พลาสตกิ แขง็ หรือโลหะ มฝี าปดิ มดิ ชดิ (อ้างอิง ตามกฎกระทรวงว่าด้วยการ กา� จดั มูลฝอยตดิ เชอ้ื พ.ศ. 2545)

72 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 เกณฑ์ รายการตรวจประเมิน คะแนน คะแนน วธิ ีการประเมนิ / ค�าช้แี จง้ /คา� นยิ าม เตม็ ท่ีได้ แนวทางการพิจารณา 4.4 การเคลอ่ื นยา้ ยมูลฝอยติดเชอื้ 4 1) ผู้ปฏิบัติงานเคลื่อนย้ายมูลฝอยติดเชื้อสวมอุปกรณ์ป้องกันอันตราย 1 ส่วนบุคคล ประกอบด้วย ถุงมือยางหนา ผ้ากันเปื้อน ผ้าปิดปาก-ปิดจมูก และรองเท้าพืน้ ยางห้มุ แขง้ ในขณะปฏบิ ัตงิ าน 2) ใชภ้ าชนะรองรับมูลฝอยตดิ เชือ้ เวลาเคลือ่ นย้าย 1 3) มกี ารเคลอ่ื นยา้ ยภาชนะบรรจุมลู ฝอยตดิ เชอื้ ไปเกบ็ กกั ทพ่ี กั รวมทกุ วนั 1 4) มีการท�าความสะอาดภาชนะรองรับและอุปกรณ์ในการปฏิบัติงานทุกวัน 1 ในบรเิ วณท่ีจัดไว้เฉพาะและน�้าเสียท่ีเกิดจากการล้างท�าความสะอาดมีการระบาย ลงสรู่ ะบบบา� บดั นา้� เสยี เชน่ บอ่ เกรอะ บอ่ ซมึ ถงั บา� บดั นา้� เสยี สา� เรจ็ รปู เปน็ ตน้ 4.5 บริเวณท่ีพักภาชนะบรรจุมูลฝอยตดิ เชอื้ 5 1) แยกเป็นสดั สว่ นเฉพาะ ไม่อับชื้น 1 2) ไมต่ ง้ั อยใู่ นบริเวณทเ่ี กบ็ เครือ่ งมอื อปุ กรณ์ในการรกั ษา สถานทป่ี ระกอบ 1 ปรงุ เกบ็ หรือสะสมอาหาร 3) ภาชนะรองรับมูลฝอยติดเชื้อ พื้นผิวเรยี บท�าความสะอาดง่ายไม่ร่ัวซึม 1 มฝี าปิดมดิ ชิด 4) ภาชนะรองรับมลู ฝอยติดเชื้อ มีความจเุ พียงพอ 1 5) มีข้อความแสดงซึ่งมีขนาดและสีท่ีสามารถเห็นได้ชัดเจนว่า “ท่ีพักรวม 1 มูลฝอยติดเชื้อ” 4.6 การก�าจัดมลู ฝอยติดเชื้อ แบ่งเปน็ 3 กรณี ดงั นี ้ คะแนน เตม็ รพ.สต. มกี ารจดั การมูลฝอยตดิ เชอื้ แบบใด 2 2 (เลอื ก 1 วธิ ี ตามการจัดการของ รพ.สต.) 1 4.6.1 กรณดี า� เนินการก�าจดั มูลฝอยตดิ เชื้อเอง 1) ไดร้ บั ความเหน็ ชอบจากราชการสว่ นทอ้ งถนิ่ ใหด้ า� เนนิ การกา� จดั มลู ฝอย ตดิ เช้ือได ้

เกณฑ์ รายการตรวจประเมนิ คะแนน คะแนน วิธกี ารประเมิน/ คา� ชแี้ จ้ง/คา� นยิ าม เตม็ ท่ีได้ แนวทางการพิจารณา 2) ผปู้ ฏบิ ตั งิ านในการกา� จดั มลู ฝอยตดิ เชอื้ มกี ารสวมชดุ ปอ้ งกนั อนั ตราย 1 - ตอ้ งทา� ได ้ ขอ้ 2 - 4 ครบทกุ ขอ้ ส่วนบคุ คลขณะปฏบิ ัตงิ าน ถึงจะได้ 1 คะแนน 3) บริเวณโดยรอบเตาเผามลู ฝอยติดเชื้อสะอาด 4) มีบอ่ รองรบั เถา้ มูลฝอยตดิ เชื้อท่ีถูกสขุ ลกั ษณะ 4.6.2 กรณีส่งให้โรงพยาบาลที่รับเป็นศูนย์รวมการก�าจัดมูลฝอยติดเชื้อ 2 1) มีหนังสือ/เอกสารแสดงช่ือหน่วยงานที่รับมูลฝอยติดเชื้อไปก�าจัด 1 และแสดงช่ือสถานที่ก�าจัดที่เชื่อได้ว่ามีการน�ามูลฝอยติดเชื้อไปก�าจัด ด้วยวิธีทีถ่ กู ตอ้ ง 2) ภาชนะรวบรวมมูลฝอยติดเช้ือส�าหรับส่งก�าจัดท่ีโรงพยาบาล ต้องมี 1 ลกั ษณะ ดังน้ี - เป็นภาชนะท่ีมีพน้ื และผนังทึบ ท�าด้วยวัสดุท�าความสะอาดง่าย มีฝาปิดมิดชิด ป้องกันการร่ัวไหลของเหลวภายในได้ และมีระบบป้องกัน ค่มู อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 73 การตกหล่นในระหวา่ งการเคล่ือนย้าย - ดา้ นขา้ งภาชนะมขี อ้ ความวา่ “ภาชนะรวบรวมมลู ฝอยตดิ เชอ้ื หา้ มเปดิ หา้ มน�าไปใช้ในกจิ การอน่ื ” 4.6.3 กรณีให้ผู้อ่นื ก�าจัดให้ 2 1) มีหนังสือ/เอกสารแสดงชื่อหน่วยงานที่รับมูลฝอยติดเชื้อไปก�าจัด 1 ที่ไดร้ บั อนญุ าต และแสดงชอื่ สถานทก่ี า� จดั ทเ่ี ชอื่ ไดว้ า่ มกี ารกา� จดั มลู ฝอยตดิ เชอื้ ด้วยวธิ ที ีถ่ กู ตอ้ ง 2) มีการใช้งานเอกสารก�ากับการขนส่งมูลฝอยติดเชื้อ (ค�าส่ังกระทรวง 1 สาธารณสุข ที่ 1852/2556 และด�าเนินการขนมูลฝอยติดเช้ือเป็นไป ตามขอ้ กา� หนดในกฎกระทรวงว่าด้วยการกา� จดั มลู ฝอยติดเชื้อ พ.ศ. 2545 รวมคะแนน 65

หมวดที่ 2 หมวดท่ี 2 มาตรการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานในการให้บรกิ าร สุขภาพปฐมภมู ิ มาตรการควบคมุ คณุ ภาพและมาตรฐานในการใหบ้ รกิ ารสขุ ภาพปฐมภมู ิ เป็นแนวทางปฏิบัติเพือ่ ให้แต่ละหน่วยบริการและหน่วยบริหารระดับต่างๆ ด�ำเนินการ อันจะน�ำไปสู่กลไกของการพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานของ บรกิ ารสุขภาพปฐมภูมิ ภายใต้เกณฑ์พัฒนาคุณภาพและมาตรฐาน ในการใหบ้ รกิ ารสุขภาพปฐมภูมิ 2.1 มาตรการส�ำหรับหน่วยบริการปฐมภูมิและเครอื ข่าย หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ 2.1.1 หน่วยบริการปฐมภูมิและเครอื ข่ายหน่วยบรกิ ารปฐมภูมิ ศกึ ษาและทำ� ความเขา้ ใจเกณฑพ์ ฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานในการใหบ้ ริการ สขุ ภาพปฐมภมู ิ 2.1.2 หน่วยบรกิ ารปฐมภูมิและเครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิ ประเมินตนเองตามแบบการประเมินเกณฑ์พัฒนาคุณภาพและมาตรฐาน ในการให้บริการสุขภาพปฐมภูมิ ลงบันทึกในระบบตามท่ีส�ำนักงานปลัด กระทรวงสาธารณสขุ กำ� หนดปลี ะหนง่ึ ครง้ั พรอ้ มทง้ั รายงานผลการประเมนิ ตนเองไปยังโรงพยาบาลแม่ข่าย ระดับอ�ำเภอ และส�ำนักงานสาธารณสุข จังหวัด กรณีในพืน้ ท่ีกรุงเทพมหานครให้รายงานไปยังศูนย์บริการ สาธารณสุขในเขตพน้ื ท่ี โรงพยาบาลประจ�ำเขต และส�ำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร หรอื ตามที่ส�ำนักอนามัย กรุงเทพมหานครก�ำหนด เพิม่ เตมิ เพื่อการพฒั นาสว่ นขาดและเกดิ การเชอ่ื มโยงทดี่ จี ากโรงพยาบาล แมข่ ่ายจนเกดิ ระบบบรกิ ารทป่ี ลอดภัย สมบรู ณ์ 2.1.3 หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู หิ รอื เครอื ขา่ ยหนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ ท่ีผ่านการประเมิน ให้คงสภาพสามปีนับจากปีท่ีได้รับการตรวจประเมิน ทงั้ นใ้ี นระยะเวลาสามปที ่ีไมไ่ ดร้ บั การตรวจประเมนิ นนั้ หนว่ ยบริการปฐมภมู ิ 74 ค่มู ือคุณภาพมาตรฐานบริการสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566

หรือเครือขา่ ยหนว่ ยบริการปฐมภมู ยิ งั คงตอ้ งรกั ษาคณุ ภาพตามมาตรฐาน ที่ก�ำหนด โดยจัดท�ำแผนพัฒนาประจ�ำปี และประเมินตนเองและรายงาน ตามระบบ พร้อมพัฒนาส่วนขาดโดยเชื่อมโยงกับโรงพยาบาลแม่ข่าย หรอื โรงพยาบาลประจ�ำเขต ตามท่ีระบุไว้ใน ข้อ 2.1.2 เพื่อให้ผู้รับบริการ ได้รับบรกิ ารทมี่ คี ุณภาพและมมี าตรฐาน 2.1.4 หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู หิ รือเครือขา่ ยหนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ ท่ีไมผ่ า่ นการประเมนิ เกณฑพ์ ฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานในการใหบ้ รกิ าร สุขภาพปฐมภูมิ ให้จัดท�ำแผนพัฒนาที่ชัดเจน เพอ่ื ปรับปรุงการบริการ ใหเ้ ปน็ ไปตามเกณฑพ์ ฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานในการใหบ้ ริการสขุ ภาพ ปฐมภูมิ และเขา้ สู่ระบบการตรวจประเมินในปถี ัดไป 2.2 มาตรการส�ำหรับส�ำนักงานสาธารณสุขจังหวัด และ สำ� นักอนามัย กรุงเทพมหานคร 2.2.1. แต่งต้ังคณะกรรมการตรวจประเมินคุณภาพและ มาตรฐานในการให้บรกิ ารสุขภาพปฐมภูมิ จังหวัด (ค.ป.ค.ม.) หรอื คณะกรรมการตรวจประเมนิ คณุ ภาพและมาตรฐานในการใหบ้ ริการสขุ ภาพ ปฐมภมู ิ กรงุ เทพมหานคร (ค.ป.ค.ม.กทม.) อยา่ งนอ้ ยหนง่ึ คณะ โดยจำ� นวน และองค์ประกอบของคณะกรรมการดังกล่าวให้เป็นไปตามที่ก�ำหนด ในประกาศคณะกรรมการระบบสุขภาพปฐมภูมิ เรื่อง มาตรการควบคุม คุณภาพและมาตรฐานในการให้บริการสุขภาพปฐมภูมิ ท้ังน้ีอาจแต่งตั้ง คณะกรรมการระดบั พน้ื ทมี่ ากกวา่ หนง่ึ คณะก็ได้โดยคำ� นงึ ถงึ ความเหมาะสม ตามบริบทของพ้ืนท่ี ความสะดวกในการเดินทาง และจ�ำนวนหน่วยบริการ ปฐมภมู แิ ละเครือข่ายหนว่ ยบริการปฐมภูมิ 2.2.2. คณะกรรมการตรวจประเมินคุณภาพและมาตรฐาน ในการให้บรกิ ารสุขภาพปฐมภูมิ จังหวัด (ค.ป.ค.ม.) และคณะกรรมการ ตรวจประเมินคุณภาพและมาตรฐานในการให้บริการสุขภาพปฐมภูมิ กรุงเทพมหานคร (ค.ป.ค.ม.กทม.) มบี ทบาทและหน้าทด่ี ังต่อไป คมู่ ือคณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 75

1. ลงพื้นที่เพือ่ ตรวจประเมินการควบคุมคุณภาพ และมาตรฐานหน่วยบริการปฐมภูมิและเครือข่ายหน่วยบรกิ ารปฐมภูมิ ทกุ สงั กดั โดยดำ� เนนิ การประเมนิ คณุ ภาพการบริการตามเกณฑท์ ก่ี ำ� หนด และตรวจสอบการปฏบิ ัติตามมาตรการควบคมุ คุณภาพและมาตรฐาน 2. คืนข้อมูลผลการตรวจประเมิน ประเด็นข้อช่ืนชม โอกาสพัฒนาและข้อเสนอแนะต่อหน่วยบริการปฐมภูมิหรอื เครือข่าย หน่วยบริการปฐมภมู ิ ในวันที่ทำ� การตรวจประเมิน 3. รายงานผลการตรวจประเมินไปยังส�ำนักงาน สาธารณสุขจังหวัด หรอื ส�ำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร แล้วแต่กรณี และให้แจ้งผลการตรวจประเมินไปยังหน่วยงานต้นสังกัดหน่วยบรกิ าร ปฐมภูมิและเครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิด้วย ท้ังน้ีภายในสิบห้าวัน หลังจากวนั ตรวจประเมนิ 4. รายงานผลการตรวจประเมินต่อปลัดกระทรวง สาธารณสุข ในกรณีท่ีหน่วยบริการปฐมภูมิหรอื เครอื ข่ายหน่วยบรกิ าร ปฐมภูมิไม่ปฏิบัติตามมาตรการควบคุมคุณภาพและมาตรฐาน ในการใหบ้ ริการสขุ ภาพปฐมภมู ติ ามทกี่ ำ� หนด ผา่ นนายแพทยส์ าธารณสขุ จงั หวดั หรอื ผูอ้ �ำนวยการส�ำนกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร แล้วแต่กรณี 5. หน้าท่ีอื่นๆ ท่ีเกี่ยวข้องกับตรวจประเมินเพื่อควบคุม คุณภาพและมาตรฐานในการให้บริการสุขภาพปฐมภูมิตามที่ส�ำนักงาน สาธารณสขุ จงั หวัด หรือสำ� นกั อนามยั กรุงเทพมหานคร เหน็ สมควร 2.2.3 จดั ทำ� แผนการตรวจประเมนิ พรอ้ มแจง้ แนวทางการตรวจ ประเมนิ แนวทางรบั การตรวจประเมนิ ไปยงั หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู หิ รอื เครือขา่ ย หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ ไมน่ ้อยกว่าสบิ ห้าวัน ก่อนการตรวจประเมนิ 2.3 มาตรการสำ� หรบั สำ� นกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ 2.3.1 จดั ใหม้ กี ารอบรมหรอื สนบั สนนุ งบประมาณเพือ่ จดั การอบรม ท�ำความเข้าใจเกณฑ์และแนวทางการตรวจประเมินแก่คณะกรรมการ ตรวจประเมินคุณภาพและมาตรฐานในการให้บรกิ ารสุขภาพปฐมภูมิ 2.3.2 ในกรณที ปี่ รากฏขอ้ เทจ็ จรงิ วา่ หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู หิ รอื เครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิมิได้ด�ำเนินการตามมาตรการควบคุม คุณภาพและมาตรฐานในการให้บริการสุขภาพปฐมภูมิ ให้มีหนังสือ แจ้งเตือนให้หน่วยบรกิ ารปฐมภูมิหรือเครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมินั้น 76 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสขุ ภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566

เร่งด�ำเนินการปรับปรุงหรอื แก้ไข ทั้งนี้เพือ่ ให้การบริการสุขภาพปฐมภูมิ มีคุณภาพและได้มาตรฐานภายในระยะเวลาท่ีก�ำหนดในหนังสือแจ้งเตือน ดังกล่าว 2.3.3 ปลัดกระทรวงสาธารณสุขพจิ ารณาแต่งต้ังคณะกรรมการ สอบสวน เมอ่ื ไดร้ บั รายงานจากพนกั งานเจา้ หนา้ ที่ กรณหี นว่ ยบรกิ ารปฐมภูมิ หรือเครือข่ายหน่วยบรกิ ารปฐมภูมิไม่ปฏิบัติตามมาตรการควบคุม คณุ ภาพและมาตรฐานในการใหบ้ ริการสุขภาพปฐมภูมิ 2.4 รปู แบบและกลไกการตรวจประเมิน 2.4.1 หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู หิ รอื เครอื ขา่ ยหนว่ ยบริการปฐมภมู ิ ประเมินตนเองและบันทึกผลการประเมินในแบบฟอร์มตามเกณฑ์ควบคุม คณุ ภาพและมาตรฐานในการใหบ้ ริการสขุ ภาพปฐมภมู ิ และสง่ ผลการประเมนิ ตนเองให้คณะกรรมการตรวจประเมินคุณภาพและมาตรฐานในการ ให้บริการสขุ ภาพปฐมภูมิ อย่างนอ้ ยหา้ วันก่อนการตรวจประเมนิ 2.4.2 รูปแบบการตรวจประเมินยึดแนวทางการตรวจเยี่ยม เสริมพลัง มุง่ เนน้ ให้เกดิ การพฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานบริการสขุ ภาพ ปฐมภมู ิ ดหู ลกั ฐานขอ้ มลู ตามสภาพความเปน็ จรงิ หาจุดแขง็ และโอกาสพฒั นา สรา้ งการเรียนรูร้ ว่ มกนั 2.4.3 การตรวจประเมิน ใช้เวลาไม่เกินหน่ึงวัน ต่อหนึ่งหน่วย บรกิ ารปฐมภูมิหรือเครือข่ายหนว่ ยบริการปฐมภมู ิ 2.4.4 คณะกรรมการตรวจประเมินคุณภาพและมาตรฐาน ในการให้บรกิ ารสขุ ภาพปฐมภมู ิคนื ข้อมลู ประเดน็ ข้อชนื่ ชม โอกาสพัฒนา และข้อเสนอแนะ ต่อหน่วยบรกิ ารปฐมภูมิหรือเครอื ข่ายหน่วยบริการ ปฐมภมู ิ ในวันทีท่ ำ� การตรวจประเมนิ 2.4.5 คณะกรรมการตรวจประเมินคุณภาพและมาตรฐาน ในการให้บริการสุขภาพปฐมภูมิ แจ้งผลการตรวจประเมินไปยังสำ� นักงาน สาธารณสุขจังหวัด หรอื ส�ำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร แล้วแต่กรณี ภายในสบิ หา้ วัน หลงั การตรวจประเมนิ ค่มู อื คุณภาพมาตรฐานบริการสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 77

หมวดที่ 3 หมวดที่ 3 แนวทางและรายละเอียด การแจ้งผล การตรวจสอบเพ่ือควบคุมคุณภาพและมาตรฐาน ในการให้บรกิ ารสุขภาพปฐมภูมิ เม่ือคณะกรรมการตรวจประเมินคุณภาพและมาตรฐาน ในการใหบ้ ริการสขุ ภาพปฐมภมู ิ ไดล้ งพนื้ ทเี่ พอ่ื ตรวจประเมนิ การควบคมุ คณุ ภาพ และมาตรฐานหนว่ ยบริการปฐมภมู หิ รือเครือขา่ ยหนว่ ยบริการปฐมภมู แิ ลว้ ให้แจง้ ผลการตรวจประเมนิ ตามแนวทางและรายละเอยี ด ดังน้ี 3.1 ลงบันทึกการประเมินคุณภาพการบริการตามเกณฑ์ และแบบสรปุ คะแนน ทสี่ ำ� นกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ ก�ำหนด ประกอบดว้ ย 3.1.1 แบบสรุปคะแนนตรวจประเมนิ สว่ นท่ี 1 - 8 3.1.2 แบบสรุปคะแนนประเมิน ส่วนที่ 1 ด้านระบบบริหาร จดั การ 3.1.3 แบบสรุปคะแนนประเมิน ส่วนท่ี 2 ด้านการจัดบุคลากร และศกั ยภาพในการใหบ ริการ 3.1.4 แบบสรุปคะแนนประเมิน ส่วนที่ 3 ด้านสถานท่ีต้ัง หนว่ ยบรกิ าร อาคาร สถานทแ่ี ละสิง่ แวดลอ้ ม 3.1.5 แบบสรุปคะแนนประเมิน ส่วนท่ี 4 ดา้ นระบบสารสนเทศ 3.1.6 แบบสรุปคะแนนประเมิน ส่วนท่ี 5 ด้านระบบบริการ สขุ ภาพปฐมภมู ิ 3.1.7 แบบสรปุ คะแนนประเมนิ สว่ นที่6ดา้ นระบบหอ งปฏบิ ตั กิ าร ดา้ นการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ 3.1.8 แบบสรุปคะแนนประเมิน ส่วนที่ 7 ด้านการจัดบรกิ าร เภสัชกรรมและงานคุ้มครองผู้บรโิ ภคด้านสุขภาพ (คบส.) 3.1.9 แบบสรปุ คะแนนประเมิน สว่ นที่ 8 ดา้ นระบบการปอ งกนั และควบคุมการติดเช้ือ 78 คู่มือคุณภาพมาตรฐานบริการสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566

3.2 กรรมการผู้ตรวจประเมิน สรุปผลการตรวจประเมิน ทั้งในประเด็นข้อช่ืนชม และโอกาสพัฒนา ข้อเสนอแนะ เสนอต่อประธานคณะกรรมการตรวจประเมินคุณภาพ และมาตรฐานในการให้บริการสุขภาพปฐมภูมิ พิจารณา ลงนามรบั รองผลการตรวจประเมิน 3.3 แ จ ้ ง ผ ล ก า ร ต ร ว จ ส อ บ เ พ่อื ค ว บ คุ ม คุ ณ ภ า พ และมาตรฐานในการใหบ้ ริการสขุ ภาพปฐมภมู ิตอ่ นายแพทย์ สาธารณสุขจังหวัด หรอื ผู้อ�ำนวยการส�ำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร แล้วแต่กรณี และให้แจ้งผลการตรวจ ประเมนิ ไปหนว่ ยงานตน้ สงั กดั ของหนว่ ยบริการปฐมภมู แิ ละ เครอื ข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิด้วย ทั้งนี้ภายในสิบห้าวัน หลงั จากวนั ตรวจประเมนิ คู่มือคุณภาพมาตรฐานบริการสขุ ภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 79

80 คมู่ อื คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสุขภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566

ภาคผนวก ค่มู ือคณุ ภาพมาตรฐานบริการสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 81

รายชือ่ คณะท�ำงานจัดท�ำคู่มอื คุณภาพมาตรฐาน บรกิ ารสขุ ภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566 ลำ� ดับ ชอ่ื -สกุล ต�ำแหน่ง สถานทีป่ ฏิบตั ิงาน 1 นายแพทยส์ ริ ิชัย นามทรรศนีย ์ นายแพทย์เชย่ี วชาญ โรงพยาบาลสมเดจ็ พระยพุ ราช (ดา้ นเวชกรรม สาขาเวชกรรมทวั่ ไป) กฉุ นิ ารายณ์ 2 แพทย์หญิงณภทั ร สทิ ธิศกั ดิ์ นายแพทยเ์ ช่ยี วชาญ โรงพยาบาลเซกา (ดา้ นเวชกรรมปอ้ งกนั ) 3 นายวิวรรธน์ วงศ์ตาข่ี พยาบาลวชิ าชีพชำ� นาญการพิเศษ โรงพยาบาลวังยาง 4 นางวราภรณ์ รมิ ชัยสิทธ์ิ เภสชั กรชำ� นาญการ โรงพยาบาลอดุ รธานี 5 นางจริ ายุ ผาผ่อง นกั เทคนิคการแพทยช์ �ำนาญการ โรงพยาบาลกุมภวาปี 6 นายพฒั นากร อดุ มภัย พยาบาลวิชาชีพชำ� นาญการ ส�ำนกั งานเขตสุขภาพที่ 8 7 นายศรสี กลุ สงั ก�ำปงั พยาบาลวิชาชพี ช�ำนาญการ โรงพยาบาลลำ� ทะเมนชัย 8 นางสาวฐานิตา พลชม พยาบาลวชิ าชพี ชำ� นาญการ สำ� นกั งานสาธารณสขุ อำ� เภอศรสี งคราม 9 นางสาวจิราภรณ์ ผิวดำ� นกั วิชาการสาธารณสขุ ปฏิบตั ิการ สำ� นกั งานเขตสุขภาพที่ 8 10 นางเนาวรตั น์ สจั จากุล พยาบาลวชิ าชพี ชำ� นาญการ สำ� นักสนับสนุนระบบสขุ ภาพ ปฐมภูมิ 11 นางสาวปัณณ์ฐติ า เอนันรตั น์ นกั วชิ าการสาธารณสุข สำ� นักสนับสนนุ ระบบสุขภาพ ปฐมภมู ิ 12 นางสาวจิตราภรณ์ ดสุ ฎีพงษ ์ นักวชิ าการสาธารณสุข สำ� นักสนับสนนุ ระบบสขุ ภาพ ปฐมภูมิ 82 คู่มอื คุณภาพมาตรฐานบริการสขุ ภาพปฐมภมู ิ พ.ศ. 2566