สารในชีวิตประจำวัน

สารในชีวติ ประจาวนั ความหมายของสสารและสาร ◦ สสาร (matter) คือ สิ่งที่มีมวล ตอ้ งการท่ีอยู่ และสามารถสมั ผสั ได้ หรืออาจหมายถึงส่ิง ต่างๆที่อยรู่ อบตวั เรา มีตวั ตน ตอ้ งการท่ีอยู่ สมั ผสั ได้ อาจมองเห็นหรือมองไม่เห็นกไ็ ด้ เช่น อากาศ หิน เป็นตน้ นกั วทิ ยาศาสตร์เรียกสสารที่รู้จกั วา่ “สาร” ◦ สาร หมายถึง ส่ิงท่ีมีองคป์ ระกอบอยา่ งเดียว มีสมบตั ิเฉพาะตวั ไม่สามารถแบ่งแยกใหเ้ ป็น ส่วนอ่ืนๆ ที่มีองคป์ ระกอบและสมบตั ิต่างไปจากเดิม เช่น อากาศ เกลือ น้าตาล เป็นตน้ ◦ สมบัติของสาร หมายถงึ ลกั ษณะเฉพาะตวั ของสาร เช่น เน้ือสาร สี กลิ่น รส การนาไฟฟ้า การละลายน้า จุดเดือด จุดหลอมเหลว ความเป็นกรด – เบส (กรดทุกชนิดมีรสเปร้ียว และ สารท่ีเป็ นเบสมีรสฝาด)

สารในชีวติ ประจาวนั ประเภทของสารและการจาแนกประเภท

สารในชีวติ ประจาวนั สารเนื้อเดยี ว สารเนื้อเดยี ว ( Homogeneous Substance ) หมายถึง สารท่ีมีลกั ษณะของเน้ือสารผสมกลมกลืนกนั เป็น เน้ือเดียว และมีอตั ราส่วนของผสมเท่ากนั ถา้ นาส่วนใดส่วนหน่ึงของสารเน้ือเดียวไปทดสอบจะมีสมบตั ิเหมือนกนั ทุก ประการ เช่น น้ากลน่ั และเกลือแกง เป็นสารเน้ือเดียว เม่ือนาเกลือแกงใส่ในน้าแลว้ คนใหล้ ะลายจะไดส้ ารละลาย น้าเกลือ ซ่ึงเป็นสารเน้ือเดียวท่ีมีอตั ราส่วนของน้าและเกลือแกงเหมือนกนั ทุกส่วน สารเนื้อเดยี วมไี ด้ท้ัง 3 สถานะ คือ 1.สารเน้ือเดียวสถานะของแขง็ เช่น เหลก็ ทองคา ทองแดง สงั กะสี อะลูมิเนียม นาก ฟิ วส์ ทองเหลือง หินปูน เกลือแกง น้าตาลทราย เป็นตน้ 2.สารเน้ือเดียวสถานะของเหลว เช่น น้ากลน่ั น้าเกลือ น้าสม้ สายชู น้าอดั ลม น้ามนั พืช เอทานอล น้าเชื่อม น้านม เป็นตน้ 3.สารเน้ือเดียวสถานะแกส๊ เช่น อากาศ แก๊สหุงตม้ แก๊สออกซิเจน แก๊สไนโตรเจน แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ เป็นตน้

สารในชีวติ ประจาวนั นักวทิ ยาศาสตร์จาแนกสารเนื้อเดยี วออกเป็ น 2 ประเภท คือ 1.สารบริสุทธ์ิ (Pure Substance) เป็นสารเน้ือเดียวที่ประกอบดว้ ยสารเพียงอยา่ งเดียว ไม่มีสารอ่ืน เจือปน ไดแ้ ก่ ธาตุและสารประกอบ 2.สารไม่บริสุทธ์ิ เป็นสารเน้ือเดียวที่ประกอบดว้ ยสารบริสุทธ์ิต้งั แต่ 2 ชนิดข้ึนไปดว้ ยอตั ราส่วนท่ี ไม่แน่นอน ไม่มีปฏิกิริยาเคมีเกิดข้ึน สารท่ีเกิดใหม่จะมีสมบตั ิไม่คงท่ีข้ึนอยกู่ บั ปริมาณของสารบริสุทธ์ิท่ีนามา ผสมกนั ไดแ้ ก่ สารละลาย คอลลอยด์ ธาตุ ( Element) เป็นสารบริสุทธ์ิที่ประกอบดว้ ยอะตอมเพียงชนิดเดียว ธาตุจึงไม่สามารถแบ่งยอ่ ย ลงไปไดอ้ ีกเน่ืองจากอะตอมท้งั หมดในสารน้นั เป็นชนิดเดียวกนั อะตอมของธาตุบางชนิดอยรู่ วมกนั เป็นผลึก เช่น ธาตุเหลก็ ธาตุทองคา ธาตุสงั กะสี ธาตุเงิน เป็นตน้

สารในชีวติ ประจาวนั นักวทิ ยาศาสตร์ใช้สมบตั ทิ างกายภาพจาแนกธาตุออกเป็ น 3 กลุ่ม คือ 1.โลหะ ( Metals ) เป็นธาตุท่ีมีมากท่ีสุดส่วนใหญ่มีสถานะของแขง็ ท่ีอุณหภูมิหอ้ ง ยกเวน้ ปรอท มีสมบตั ิทว่ั ไป คือ นาความร้อนไดด้ ี มีความเหนียว นาไฟฟ้าไดด้ ี ผิวเป็นมนั วาว สะทอ้ นแสงได้ ตีเป็นแผน่ บางได้ เช่น เหลก็ ทองคา เงิน เป็นตน้ 2. อโลหะ ( Nonmetals ) เป็นธาตุที่มีจานวนมากรองลงมาจากโลหะมีท้งั สถานะ ของแขง็ ของเหลวและแก๊ส แต่ส่วนใหญ่จะมรสถานะแก๊สท่ีอณุ หภูมิหอ้ ง มีสมบตั ิตรงกนั ขา้ ม กบั โลหะ เช่น ไฮโดรเจน ออกซิเจน ไนโตรเจน คลอรีน เป็นตน้ 3. กงึ่ โลหะ (Metalloids ) อาจเรียกไดว้ า่ สารก่ึงตวั นา ( Semiconductors) เป็นธาตุที่มี จานวนนอ้ ยมากมีสมบตั ิของโลหะและอโลหะอยใู่ นธาตุเดียวกนั เช่น พลวง สารหนู ซิลิคอน โบรอน เป็นตน้

สารในชีวติ ประจาวนั สารประกอบ สารประกอบ (Compound) เป็นสารบริสุทธ์ิที่ประกอบดว้ ยอะตอมของธาตุต้งั แต่ 2 ชนิด ข้ึนไปมารวมกนั ทางเคมีดว้ ยอตั ราส่วนท่ีคงที่เกิดเป็นสารชนิดใหม่ท่ีมีสมบตั ิแตกต่างไปจากเดิม อยา่ งเด่นชดั เช่น โซเดียม (Na) เป็นโลหะสีเงินอ่อน-ขาวทาปฏิกิริยากบั น้า กบั คลอรีน ( Cl ) เป็น แก๊สพิษสีเหลือง-อมเขียว มีกลิ่นฉุนวอ่ งไวต่อปฏิกิริยา เมื่อนามารวมกนั ทางเคมี จะไดโ้ ซเดียมคลอ ไรด์ ( NaCl ) หรือเกลือแกง ซ่ึงเป็นของแขง็ สีขาว รสเคม็ ละลายน้าไดด้ ี รับประทานได้ เป็นตน้ สารละลาย สารละลาย หมายถงึ สารเน้ือเดียวท่ีไม่บริสุทธ์ิ เกิดจากการรวมกนั ทางกายภาพของสาร บริสุทธ์ิต้งั แต่ 2 ชนิดข้ึนไปในอตั ราส่วนที่ไม่แน่นอน โดยยงั คงสมบตั ิของสารเดิมไวส้ ารละลาย ประกอบดว้ ย ตวั ทาละลาย ( Solvent) ตวั ถูกละลาย ( Solute)ซ่ึงรวมอยเู่ ป็นเดียวอาจอยใู่ นรูป ของแขง็ ของเหลวหรือแก๊สกไ็ ด้

สารในชีวติ ประจาวนั สารเนื้อผสม สารที่มองเห็นดว้ ยตาเปล่าไม่เป็นเน้ือเดียวกนั ตลอดทุกส่วน สารที่เกิดจากสาร ต้งั แต่ 2 ชนิดมารวมกนั โดยมีอตั ราส่วนที่ไม่แน่นอน อาจเป็นสารท่ีอยใู่ นสถานะเดียวกนั หรือ ต่างสถานะมารวมกนั ไดส้ ารเน้ือผสม เช่น พริกกบั เกลือ น้ากบั แป้ง ลอดช่องน้ากะทิ เป็นตน้ แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ 1 สารแขวนลอย คือ ของเหลวที่มีอนุภาคของของแขง็ ขนาดเลก็ แทรกอยู่ มีเส้นผา่ น ศนู ยก์ ลางใหญ่กวา่ 10-4 เซนติเมตร ซ่ึงเป็นสารเน้ือผสมที่มีขนาดอนุภาคขนาดใหญ่ ทาให้ สามารถมองเห็นส่วนผสมไดอ้ ยา่ งชดั เจน ง่ายต่อการแยกออก เช่น น้าแป้ง น้าโคลน เป็นตน้ 2 คอลลอยด์ คือ สารเน้ือผสมที่มีความกลมกลืน มีขนาดอนุภาคเลก็ กวา่ สาร แขวนลอยแต่ใหญ่กวา่ สารละลาย มีขนาดเส้นผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 10-7 -10-4 เซนติเมตร เช่น สบู่เหลว โฟมลา้ งหนา้ นมสด เป็นตน้ สาร

สารในชีวติ ประจาวนั สารเนื้อผสมมไี ด้ท้งั 3 สถานะ เช่น 1. สารเน้ือผสมสถานะของแขง็ เช่น ทราย คอนกรีต ดิน เป็นตน้ 2. สารเน้ือผสมสถานะของเหลว เช่น น้าคลอง น้าโคลน น้าจิ้มไก่ เป็นตน้ 3. สารเน้ือผสมสถานะแกส๊ เช่น ฝ่ นุ ละอองในอากาศ เขม่า ควนั ดาในอากาศ เป็นตน้

สารในชีวติ ประจาวนั การแยกสารทใี่ ช้ในชีวติ ประจาวนั การจาแนกประเภทของสาร ในชีวิตประจาวนั มีสารหลายชนิดที่เรา เก่ียวขอ้ ง ซ่ึงจะมีสารเคมีเป็นองคป์ ระกอบ เราสามารถจาแนกเป็นสารสังเคราะห์ และสารธรรมชาติไดโ้ ดยใชเ้ กณฑต์ ่าง ๆ ดงั ต่อไปน้ี ◦ เกณฑ์การจาแนกสารเคมี ◦ 1. สารปรุงแต่งอาหาร ◦ 2. เครื่องด่ืม ◦ 3. สารทาความสะอาด ◦ 4. สารกาจดั แมลง และสารกาจดั ศตั รูพชื ◦ 5. เคร่ืองสาอาง

สารในชีวติ ประจาวนั สารปรุงแต่งอาหาร สารปรุงแต่งอาหาร หมายถึง สารปรุงรสอาหารใชใ้ ส่ในอาหารเพื่อทาใหอ้ าหารมีรสดีข้นึ หรือ เพิ่มรสชาติต่างๆ เช่น - น้าตาล ใหร้ สหวาน - เกลือ น้าปลา ใหร้ สเคม็ - น้าสม้ สายชู น้ามะนาว ซอสมะเขือเทศ ใหร้ สเปร้ียว - ผงชูรส (โมโนโซเดียมกลูตาเมต : monosodium glutamate) ประเภทของสารปรุงแต่งอาหาร แบ่งเป็ น 2 ประเภท คือ 1. ไดจ้ ากการสงั เคราะห์ เช่น น้าสม้ สายชู น้าปลา ซีอ๊ิว ซอสมะเขือเทศ 2. ไดจ้ ากธรรมชาติ เช่น เกลือ น้ามะนาว น้ามะขามเปี ยก อญั ชนั เป็นตน้

สารในชีวติ ประจาวนั เคร่ืองดื่ม เครื่องดื่ม หมายถึง สิ่งที่มนุษยจ์ ดั เตรียมสาหรับดื่ม และมกั จะมี “น้า”เป็นองคป์ ระกอบหลกั บางประเภทไดค้ ุณค่าทางโภชนาการ บาง ประเภทด่ืมแลว้ ไปกระตุน้ ระบบประสาท และบางประเภทดื่มเพอ่ื ดบั กระหาย แบ่งออกเป็น 7 ประเภท ไดแ้ ก่ น้าด่ืมสะอาด น้าผลไม้ นม น้าอดั ลม เคร่ืองด่ืมบารุงกาลงั ชาและกาแฟ และเครื่องด่ืมแอลกอฮอล์

สารในชีวติ ประจาวนั สารทาความสะอาด สารทาความสะอาด หมายถึง สารที่มีคุณสมบตั ิในการกาจดั ความสกปรกต่างๆ ตลอดจนฆ่าเช้ือโรค สามารถแบ่งตามการเกิดได้ 2 ประเภท คือ 1) ไดจ้ ากการสงั เคราะห์ เช่น น้ายาลา้ งจาน สบู่กอ้ น สบู่เหลว แชมพสู ระผมผงซกั ฟอก สารทาความสะอาดพ้ืนเป็นตน้ 2) ไดจ้ ากธรรมชาติ เช่น น้ามะกรูด มะขามเปี ยก เกลือ เป็นตน้ แบ่งตามวตั ถุประสงคใ์ นการใชง้ านเป็นเกณฑ์ แบ่งออกไดเ้ ป็น 4 ประเภท คือ 2.1 สารประเภททาความสะอาดร่างกาย ไดแ้ ก่ สบู่ แชมพสู ระผม เป็นตน้ 2.2 สารประเภททาความสะอาดเส้ือผา้ ไดแ้ ก่ สารซกั ฟอกชนิดต่างๆ 2.3 สารประเภททาความสะอาดภาชนะ ไดแ้ ก่ น้ายาลา้ งจาน เป็นตน้ 2.4 สารประเภททาความสะอาดหอ้ งน้า ไดแ้ ก่ สารทาความสะอาด หอ้ งน้าท้งั ชนิดผงและชนิดเหลวสมบตั ิของสารทาความสะอาด สารทาความสะอาด เช่น สบู่ แชมพูสระผม สารลา้ งจาน สารทาความสะอาดหอ้ งน้า สารซกั ฟอก บางชนิดมีสมบตั ิ เป็นกรด บางชนิด มีสมบตั ิเป็นเบส

สารในชีวติ ประจาวนั สารกาจดั แมลง และสารกาจัดศัตรูพืช สารกาจดั แมลงและสารกาจดั ศัตรูพืช หมายถึง สารเคมีที่ผลิตข้ึนเพือ่ ใช้ ป้องกนั การกาจดั และควบคุมแมลงต่างๆ ไมใ่ มารบกวน มีท้งั ชนิดผง ชนิดเมด็ และ ชนิดน้า สารกาจัดแมลงและสารกาจัดศัตรูพืช แบ่งเป็ น 2 ประเภท คือ 1. ไดจ้ ากการสงั เคราะห์ เช่น สารฆ่ายงุ สารกาจดั แมลง สารหนู เป็นตน้ 2. ไดจ้ ากธรรมชาติ เช่น เปลือกมะนาว เปลือกมะกรูด เปลือกส้ม ตะไคร้หอม สะเดา เป็ นตน้

สารในชีวติ ประจาวนั เคร่ืองสาอาง เคร่ืองสาอาง หมายถึง ผลิตภณั ฑท์ ี่ใชท้ า ถู นวด โรย พน่ หยอด ใส่ อบร่างกาย เพอ่ื ใชท้ าความ สะอาดเพอ่ื ใหเ้ กิดความสดช่ืน ความสวยงาม และเพิ่มความมนั่ ใจ ประเภทของเครื่องสาอาง แบ่งเป็ น 5 ประเภท คือ 1 ) สาหรับผม เช่น แชมพู ครีมนวด เจลแต่งผม ฯลฯ 2 ) สาหรับร่างกาย เช่น สบู่ ครีม และโลชน่ั ทาผิว ยาทาเลบ็ น้ายาดบั กล่ินตวั แป้งโรยตวั ฯลฯ 3 ) สาหรับใบหนา้ เช่น ครีม โฟมลา้ งหนา้ แป้งผดั หนา้ ลิปสติก ดินสอเขียนคิ้วและดินสอเขียนขอบตา 4 ) น้าหอม 5 ) เบด็ เตลด็ เช่น ครีมโกนหนวด ผา้ อนามยั ยาสีฟัน ฯลฯ

อ้างองิ https://sites.google.com/site/sciencenarumon/home/reuxng-ssar-khxngkhaeng-khxnghelw-kaes http://it.cmtc.ac.th/std2561/web/it1a/group1/Page/detailLearn/01_substances.html https://sites.google.com/site/nopparat04032536/khaa-xthibay-raywicha/bth-thi-2-sar-ni-chiwit-praca-wan