หน่วยที่ 1 ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ pdf

โครงงานวิทยาศาสตร์•กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ การคดิ และเลอื กหวั ข้อโครงงานวิทยาศาสตร์

วธิ ีการทางวทิ ยาศาสตร์ มี 5 ขัน้ ตอน 1. การระบปุ ัญหา 2. การตงั้ สมมตฐิ าน 3. การทดลอง 4. การวเิ คราะห์ข้อมลู 5. การสรุปผล กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์เป็นความสามารถ ความชานาญในการเลือกและการใช้กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ เพอื่ ค้นหาคาตอบหรือแก้ปัญหาตา่ ง ๆ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ประเภททกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ทกั ษะขัน้ พนื้ ฐาน มี 8 ทกั ษะทกั ษะขัน้ บรู ณาการ มี 5 ทกั ษะ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ทกั ษะขัน้ พนื้ ฐาน 8 ทกั ษะ ประกอบด้วย1.ทกั ษะการสังเกต 5.ทกั ษะการหาความสัมพันธ์ระหว่าง สเปสกบั สเปส และสเปสกับเวลา2.ทกั ษะการวดั 6.ทกั ษะการจัดกระทาและ3.ทกั ษะการ ส่ือความหมายข้อมูลคานวณ4.ทกั ษะการ 7.ทกั ษะการลงความจาแนกประเภท คดิ เหน็ จากข้อมูล 8.ทกั ษะการพยากรณ์ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ทกั ษะขัน้ บูรณาการ 5 ทกั ษะ ประกอบด้วย9.ทกั ษะการตงั้ สมมตฐิ าน10.ทกั ษะการกาหนดนิยามเชิงปฏิบตั ิการ11.ทกั ษะการกาหนดและควบคุมตัวแปร12. ทกั ษะการทดลอง13.ทกั ษะการตคี วามหมายข้อมูลและลงข้อสรุป กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ทกั ษะการ เป็ นความสามารถใน สังเกต การใช้ประสาท สมั ผสั ทงั้ 5 เข้าไป ศกึ ษารายละเอียด ของสง่ิ ที่ศกึ ษา กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ประสาทหู สัมผัสทงั้ 5 ตาลิน้ จมกู ผวิ กาย การสังเกตต้องไม่ใส่ ความคิดเหน็ ลงไป กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ทกั ษะ หมายถงึ การเลือกใช้ และการวัด ใช้เครื่องมือวัดในการวัดหา ปริมาณของส่งิ ต่าง ๆ ออกมาเป็ นตัวเลขทแ่ี น่นอน ได้อย่างเหมาะสมกับสิ่งทว่ี ัด• แสดงวธิ ีใช้เครื่องมอื วดั ได้อย่างถูกต้อง• ระบุหน่วยของตวั เลขทไ่ี ด้จากการวดั อย่างถูกต้อง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ทกั ษะการจาแนกประเภทหมายถึง ความสามารถในการแบ่งพวกหรือเรียงลาดับวตั ถุ โดยมเี กณฑ์เกณฑ์ทใ่ี ช้โดยทว่ั ไปมี • ความเหมือน • ความแตกตา่ ง • ความสมั พนั ธ์ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

วิธีการจาแนกประเภทเลือกใช้ลักษณะหรือคุณสมบตั อิ ย่างใดอย่างหน่ึงของวตั ถุเป็ นเกณฑ์ในการแบ่งกลุ่มย่อย โดยท่วั ไปมกั จะใช้ลักษณะท่สี ามารถแบ่งให้เป็ น 2 กลุ่มก่อน แล้วค่อย ๆ เลือกเกณฑ์อ่นื ท่สี ามารถแบ่งกลุ่มย่อย 2 กลุ่มนัน้ ออกเป็ นกลุ่มย่อยต่อไปอกี กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

จงแบง่ สง่ิ มีชีวติ ตอ่ ไปนีอ้ อกเป็นกลมุ่ววั หมู ไก่ กบปลาทอง แมว ม้า กระตา่ ยเตา่ ผีเสือ้ ดอกไม้ ปูต้ นมะพร้ าว แมงมมุ ยีราฟ นก กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ววั หมู ไก่ กบ ปลาทอง แมว ม้า กระตา่ ย เต่า ผีเสือ้ ดอกไม้ ปู ต้นมะพร้าว แมงมมุ ยรี าฟ นก พืช สัตว์ดอกไม้ , ต้นมะพร้าว ววั หมู ไก่ กบ ปลาทอง แมว ม้า กระตา่ ย เต่า ผีเสอื ้ ปู แมงมมุ ยีราฟ นก เลีย้ งลูกด้วยนม ไม่เลีย้ งลูกด้วยนมววั หมู แมว ม้า ไก่ กบ ปลาทอง เตา่ ผีเสอื ้ ปูกระตา่ ย ยรี าฟ แมงมมุ นก กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

ทกั ษะการหา หมายถึง ความชานาญในการความสัมพนั ธ์ จาแนกรูปมิตขิ องวัตถุความเก่ียวกบั สเปส เกยี่ วข้องของวัตถุและเหตุการณ์ กับรูปร่ างบอกความสัมพันธ์ ของ มติ แิ ละบอกการเปล่ียนแปลงที่ สัมพันธ์กับเวลา กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

สเปสของวตั ถุ หมายถงึ ทวี่ ่างทว่ี ัตถุนั้นครองอยู่ซง่ึจะมีรูปร่างลักษณะเช่นเดยี วกับวัตถุน้ันโดยทวั่ ไปสเปสของวัตถุจะมี 3 มิติ คอืความกว้าง ความยาว และความสูง กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

การคำนวณ หมายถงึ การนับจานวนของ วัตถุและ การนาตัวเลขทน่ี ับ ได้มาคดิ คานวณโดยการบวก ลบ คณู หาร หรือหาค่าเฉล่ีย กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

ทกั ษะการจัด เป็ นความชานาญในการกระทาและส่ือ นาเสนอข้อมูลในรูปแบบ ความหมาย ต่าง ๆ เพ่อื ให้ผู้อ่ืนเข้าใจ ส่งิ ท่ตี ้องการส่ือได้ชัดเจน ข้อมูล ถกู ต้องรวดเร็วและง่ายต่อ การแปลความหมายตาราง แผนภมู ิ ภาพ สมการ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

วงชีวติ ของไหม กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ตวั อย่างการนาเสนอข้อมูลด้วยกราฟแท่ง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ตวั อยา่ งการนาเสนอข้อมลู ด้วยตารางตารางที่ 1 ผลการการทดสอบแป้ งในสารอาหารสาร การละลายนา้ ปฏิกริ ิยากบั สารละลายไอโอดีนA ละลาย สีนา้ ตาลเหลอื งB ไม่ละลาย สีนา้ เงินC ละลาย สีนา้ ตาลเหลอื งD ไม่ละลาย สีนา้ ตาล กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

+ข้อมลู ที่ได้จากการสงั เกต การลงความเห็นสว่ นตวั (ใช้ความรู้และประสบการณ์เดิม)(ใช้ประสาทสมั ผสั ทงั้ 5)ลงความคดิ เหน็ ข้อมูล กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

การสงั เกต ดอกกหุ ลาบบาน มีสแี ดง มีหนามการลง เส้นใบเป็ นร่างแหความเหน็ ดอกกหุ ลาบบาน มีสีแดง มีหนาม เส้นใบเป็ นร่างแห ดงั นัน้ กุหลาบเป็ น พชื ใบเลีย้ งคู่ กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

ทกั ษะการ หมายถงึ ความสามารถในพยากรณ์ การทานาย หรือคาดคะเน คาตอบล่วงหน้า โดยอาศัย ประสบการณ์ทเี่ กดิ ขนึ้ ซา้ ๆ หลักการ กฎ หรือทฤษฎี ทม่ี ี อยู่มาช่วยในการสรุป กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

การสงั เกต ดอกกหุ ลาบบาน มีสีแดง มีหนาม เส้นใบเป็ นร่างแหการพยากรณ์ ต่อไปดอกจะบาน เตม็ ท่แี ล้วกลีบ ดอกจะร่ วงโรย กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

การพยากรณ์ข้อมลู เก่ียวกบั ตวั เลขมี 2 แบบ พยากรณ์ใน ขอบเขตข้อมลู พยากรณ์นอก ขอบเขตข้อมลู กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

ตวั อย่างการ สัปดาห์ที่ ความสูงเฉลย่ี ของต้นไม้(cm)พยากรณ์ข้อมลูที่เป็นตวั เลข 15 39การพยากรณ์ 5 13ในขอบเขต 7 17 9 21การพยากรณ์นอกขอบเขต ในสปั ดาห์ที่ 4 ต้นไม้มีความสงู เฉลี่ย…1…1 …..cm ในสปั ดาห์ท่ี 10 ต้นไม้มีความสงู เฉลย่ี …2…3 …..cm กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

ทกั ษะการ หมายถงึ ความสามารถในการคิดหาตงั้ สมมติฐาน คาตอบล่วงหนา้ ก่อนการทดลอง โดยอาศยั การสงั เกตและ ประสบการณ์เดิมเป็นพืน้ ฐาน คาตอบท่ีคาดคะเนไว้ลว่ งหน้านี ้จะต้อง เป็นสงิ่ ท่ียงั ไมท่ ราบ ยงั ไมเ่ ป็ นหลกั การ หรือทฤษฎีมาก่อน สมมตฐิ านเป็นเคร่ืองกาหนดแนวทางในการ ออกแบบการทดลอง คาตอบอาจถกู /ผิดก็ได้ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

หลักการตงั้ สมมตฐิ าน1. สมมติฐานต้องเป็นข้อความทบี่ อกความสมั พนั ธ์ระหวา่ ง ตวั แปรต้น กบั ตัวแปรตาม2. ในสถานการณ์หนงึ่ ๆ อาจตงั้ หน่งึสมมติฐานหรือหลายสมมตฐิ านก็ได้สมมติฐาน ถกู หรือผดิ ก็ได้ กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

ในการสร้างเครื่องรีดเมลด็ สะตอ ต้องการรู้วา่ ระยะหา่ งของลกู กลงิ ้ ที่เหมาะสมตอ่ การรีดเมลด็ สะตอมีคา่ เทา่ ไร กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

ตัวอย่างการตงั้ สมมตฐิ านวัตถุประสงค์ เพ่อื ศึกษาระยะห่างของลูกกลิง้ ท่ีเหมาะสมต่อการรีดเมลด็ สะตอสมมตฐิ านระยะห่างระหว่างลูกกลิง้ ท่เี หมาะสมต่อ การรีดเมล็ดสะตอไม่เกนิ 8มิลลิเมตร กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

อยากรู้ว่า ใช้คนรีดเมล็ดกับเคร่ืองรีดเมล็ดจานวนเมล็ดสะตอทร่ี ีดได้จะมีปริมาณต่างกันเท่าไร กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

วัตถุประสงค์เพอ่ื เปรียบเทียบปริมาณเมลด็ สะตอทรี่ ีดได้ระหวา่ งการรีดด้วยมือกบั การรีดด้วยเคร่ืองสมมตฐิ านปริมาณเมลด็ สะตอที่รีดด้วยเครื่องมากกวา่การรีดด้วยมือไมต่ ่ากวา่ 6 เทา่ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

เปรียบเทยี บการตงั้ สมมตฐิ านกบั การพยากรณ์การต้งั สมมตฐิ าน การพยากรณ์การทานายผล การทานายผลล่วงหน้าโดยล่วงหน้าโดยไม่มี/ไม่ การมหี รือทราบความทราบความสัมพนั ธ์ สัมพนั ธ์ระหว่างข้อมูลที่เกย่ี วข้องระหว่าง เกยี่ วข้องในการทานายข้อมูล ล่วงหน้า กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ทกั ษะการ หมายถึง ความสามารถในกาหนดนิยาม การกาหนดความหมายเชิงปฏบิ ัตกิ าร และขอบเขตของคาต่าง ๆ ทม่ี ีอยู่ในสมมตฐิ านที่ ต้องการทดลองให้เข้าใจ ตรงกัน และสามารถ สังเกตหรือวัดได้ กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

สมมติฐานระยะหา่ งระหวา่ งลกู กลงิ ้ ท่ีเหมาะสมตอ่ การรีดเมลด็ สะตอไม่เกิน 8 มิลลเิ มตรนิยามเชงิ ปฏิบตั ิการระยะห่างระหวา่ งลกู กลงิ ้ ท่ีเหมาะสมตอ่ การรีดเมลด็ สะตอ หมายถึง ระยะหา่ งของลกู กลงิ ้ ที่สามารถรีดเมลด็ สะตอโดยเมลด็ สะตอทร่ี ีดได้มีรอยชา้ หรือผวิ ห้มุ เมลด็ ฉีกขาดไม่เกินร้อยละ 2 กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ทกั ษะการ กาหนดและควบคุมตัวแปร หมายถงึ ความสามารถในการ บ่งชี้ ตวั แปรตน้ ตวั แปรตาม และตวั แปรทีต่ อ้ งควบคมุ ใน สมมติฐานหน่ึง ๆ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ตัวแปรต้น ตวั แปรท่ีเป็นสาเหตุตวั แปรตาม ตวั แปรท่ีเป็นผลตัวแปรควบคุม สง่ิ อน่ื ๆ นอกเหนือจาก ตวั แปรต้นที่ต้องควบคมุ ให้เหมือนกนั กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ทกั ษะการ หมายถงึ กระบวนการปฏิบตั ิการ ทดลอง เพือ่ หาคาตอบจากสมมติฐาน ทีต่ ง้ั ไว้ ในการทดลองจะประกอบด้วย กิจกรรม 3 ขนั้ คอื 1. การออกแบบการทดลอง 2. การปฏบิ ตั ิการทดลอง 3. การบนั ทกึ ผลการทดลอง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

การ การตคี วามหมายข้อมูลตีความหมาย หมายถงึ การแปล ข้อมูลและ ความหมายหรือบรรยาย ลงข้อสรุป ลกั ษณะขอ้ มูลที่ มีอยู่ การลงข้อสรุป หมายถงึ การสรุปความสมั พนั ธ์ ของ ขอ้ มูลทง้ั หมด กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์