ทฤษฏีใหม่ขั้นต้น

ทฤษฏีใหมข่ ้นั ตน้ การจัดสรรพนื้ ทอ่ี ยู่อาศัยและ ทท่ี ากนิ ใหแ้ บง่ พ้ืนท่ี ออกเป็น 4 ส่วน ตามอตั ราส่วน 30:30:30:10 ซ่ึงหมายถึง พ้นื ท่ีส่วนท่ีหน่ึง ประมาณ 30% ใหข้ ดุ สระเก็บกกั น้า เพื่อใชเ้ ก็บกกั น้าฝนในฤดูฝนและ ใชเ้ สริมการปลูก พืชในฤดูแลง้ ตลอดจนการเล้ียงสัตวน์ ้าและพืชน้าต่าง ๆ พ้นื ที่ส่วนท่ีสอง ประมาณ 30% ใหป้ ลูกขา้ วในฤดูฝน เพื่อใชเ้ ป็นอาหารประจาวนั สาหรับครอบครัวให้ เพยี งพอตลอดปี เพอ่ื ตดั ค่าใชจ้ ่ายและสามารถพ่งึ ตนเองได้ พ้นื ที่ส่วนท่ีสาม ประมาณ 30% ใหป้ ลูกไมผ้ ล ไมย้ นื ตน้ พืชผกั พืชไร่ พชื สมุนไพร ฯลฯ เพือ่ ใชเ้ ป็ น อาหารประจาวนั หากเหลือบริโภคก็ นาไปจาหน่ายพ้ืนท่ีส่วนท่ีส่ี ประมาณ 10% เป็นท่ีอยู่ อาศยั เล้ียงสตั วแ์ ละโรงเรือนอ่ืน

หลกั การและแนวทางสาคญั 1. เป็นระบบการผลิตแบบพอเพียง ที่เกษตรกรสามารถเล้ียงตวั เองไดใ้ นระดบั ที่ประหยดั ก่อน ท้งั น้ีชุมชน ตอ้ งมีความสามคั คี ร่วมมือร่วมใจในการช่วยเหลือซ่ึงกนั และกนั ทานองเดียวกบั การ \"ลงแขก\" แบบด้งั เดิม เพอื่ ลดค่าใชจ้ ่าย 2. เนื่องจากขา้ วเป็ นปัจจยั หลกั ท่ีทุกครัวเรือนจะตอ้ งบริโภค ดงั น้นั จึงประมาณวา่ ครอบครัวหน่ึงทานา 5 ไร่ จะทาใหม้ ีขา้ วพอกินตลอดปี โดยไม่ตอ้ งซ้ือหาในราคาแพง เพือ่ ยดึ หลกั พ่งึ ตนเองไดอ้ ยา่ งมีอิสรภาพ 3. ตอ้ งมีน้าเพอ่ื การเพาะปลูกสารองไวใ้ ชใ้ นฤดูแลง้ หรือระยะฝนทิง้ ช่วงไดอ้ ยา่ งพอเพียง ดงั น้นั จึง จาเป็นตอ้ งกนั ที่ดินส่วนหน่ึงไวข้ ดุ สระน้า โดยมีหลกั วา่ ตอ้ งมีน้าเพียงพอท่ีจะทาการเพาะปลูกไดต้ ลอดปี ท้งั น้ีไดพ้ ระราชทานพระราชดาริเป็ นแนวทางวา่ ตอ้ งมีน้า 1,000 ลูกบาศกเ์ มตร ต่อการเพาะปลูก 1 ไร่ โดยประมาณ ฉะน้นั เม่ือทานา 5 ไร่ ทาพชื ไร่หรือไมผ้ ลอีก 5 ไร่ (รวมเป็น 10 ไร่) จะตอ้ งมีน้า 10,000 ลูกบาศกเ์ มตรต่อปี ดงั น้นั หากมีพ้ืนท่ี 15 ไร่ จึงมีสูตรคร่าว ๆ วา่ แตล่ ะแปลงประกอบดว้ ย - นา 5 ไร่ - พชื ไร่พชื สวน 5 ไร่ - สระน้า 3 ไร่ ลึก 4 เมตร จุประมาณ 19,000 ลูกบาศกเ์ มตร ซ่ึงเป็ น ปริมาณน้าที่เพียงพอท่ีจะสารอง ไวใ้ ชย้ ามฤดูแลง้ - ที่อยอู่ าศยั และอื่น ๆ 2 ไร่ รวมท้งั หมด 15 ไร่ 4. การจดั แบ่งแปลงท่ีดินเพ่ือใหเ้ กิดประโยชน์สูงสุดน้ี พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั ทรงคานวณและคานึง จากอตั ราถือครองที่ดินถวั เฉลี่ย ครัวเรือนละ 15 ไร่ อยา่ งไรกต็ าม หากเกษตรกรมีพ้ืนท่ีถือครองนอ้ ยกวา่ หรือมากกวา่ น้ี ก็สามารถใชอ้ ตั ราส่วน 30:30:30:10 ไปเป็นเกณฑป์ รับใชไ้ ด้ กล่าวคือ

30% ส่วนแรก ขดุ สระน้า (สามารถเล้ียงปลา ปลูกพืชน้า เช่น ผกั บุง้ ผกั กะเฉด ฯลฯ ไดด้ ว้ ย) 30% ส่วนที่สอง ทานา 30% ส่วนที่สาม ปลูกพชื ไร่ พืชสวน (ไมผ้ ล ไมย้ นื ตน้ ไมใ้ ชส้ อย ไมส้ ร้างบา้ น พืชไร่ พชื ผกั สมุนไพร เป็นตน้ ) 10% สุดทา้ ย เป็นที่อยอู่ าศยั และอ่ืนๆ (ถนน คนั ดิน กองฟาง ลานตาก กองป๋ ุยหมกั โรงเรือน โรงเพาะเห็ด คอกสัตว์ ไมด้ อกไมป้ ระดบั พชื ผกั สวนครัวหลงั บา้ น เป็นตน้ ) อยา่ งไรก็ตาม อตั ราส่วนดงั กล่าวเป็นสูตรหรือหลกั การโดยประมาณเทา่ น้นั สามารถปรับปรุงเปล่ียนแปลง ไดต้ ามความเหมาะสมโดยข้ึนอยกู่ บั สภาพของพ้นื ท่ี ดิน ปริมาณน้าฝนและสภาพแวดลอ้ ม เช่น ในกรณี ภาคใตท้ ่ีมีฝนตกชุกกวา่ ภาคอ่ืน หรือหากพ้ืนที่ที่มีแหล่งน้ามาเติมสระไดต้ ่อเนื่อง ก็อาจลดขนาดของบ่อหรือ สระน้าใหเ้ ล็กลง เพอ่ื เกบ็ พ้ืนท่ีไวใ้ ชป้ ระโยชนอ์ ่ืนต่อไปได้