หลักสูตรอบรมการจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาการคำนวณระดับอนุบาลFulltext

92 13 14

93 15 16

94 17 18

95 19 20

96 21 22

97 23 24

98 25 26

99 27 28

100 29 30

101 31 32

102 33 34

103 35

104 3. แผนผังเกำะแสนสุข

105 4. ตำรำงชดุ คำสัง่  ใช้คำสง่ั (Coding) เพ่อื พำแกว้ กบั แกน่ พำยเรือไปปลูกต้นไมท้ ่เี กำะแสนสขุ โดยต้องหลบสิ่งต่ำงๆเหลำ่ นี้ สัญลักษณ์ เดินหนา้ ถอยหลัง เลี้ยวซ้าย เล้ยี วขวา ความหมาย , ตำรำงชุดคำสัง่ สญั ลักษณ์ เดินหนา้ ถอยหลัง เล้ยี วซ้าย เลี้ยวขวา ความหมาย

106 5. ลูกศรขนำดเล็ก (สำหรับใชก้ บั ตำรำงชดุ คำส่งั และกระดำษแผนผังเกำะแสนสขุ ) 6. ลกู ศรขนำดใหญ่ (สำหรบั ใชก้ ับไวนลิ แผนผงั เกำะแสนสุข)

107 7. ตำรำงกรดิ (ตำรำง 30 ชอ่ ง)

108 8. ใบกจิ กรรมสะท้อนคิด ใบกิจกรรมสะทอ้ นคดิ “กจิ กรรมเกำะแสนสขุ ” คำชแ้ี จง ให้ผเู้ ข้าอบรมวเิ คราะห์กิจกรรมที่ปฏบิ ัตใิ นประเดน็ ต่อไปนี้ วิพากษ์และสรุปร่วมกนั แลว้ นาเสนอ 1. กิจกรรมนใ้ี ชท้ กั ษะการคิดเชงิ คานวณ (Computational Thinking : CT) และการเขยี นโค้ด (Coding) อย่างไร มีการใช้แต่ละองค์ประกอบในข้ันตอนใดบ้าง อธิบายและยกตวั อยา่ งประกอบ การคิดเชิงคานวณ (Computational Thinking) การแบง่ ปญั หา การพจิ ารณา การพิจารณา การออกแบบ กิจกรรม ใหญ่ออกเปน็ รูปแบบของปัญหา สาระสาคญั อลั กอริทมึ การเขียนโค้ด เกาะแสนสขุ ปัญหา/งานยอ่ ย หรอื วิธีการ ของปญั หา (Algorithms) (Coding) (Decomposition) แก้ปัญหา (Pattern (Abstraction) recognition) กิจกรรม ……………………….. กิจกรรม ……………………….. กิจกรรม ………………………..

109 2. การจดั กิจกรรมนใ้ี ห้กับเด็กอนบุ าล เด็กควรได้รบั ประสบการณ์สาคัญอะไรมาก่อน จงึ จะสามารถทากิจกรรมน้ไี ด้ ประสบกำรณ์สำคญั ดำ้ นสติปญั ญำ : กำรใชภ้ ำษำ ประสบกำรณ์สำคญั ดำ้ นสติปญั ญำ : กำรคิดรวบยอด กำรคิดเชิงเหตผุ ล กำรตัดสนิ ใจและแกป้ ญั หำ  1. การฟังเสียงต่างๆ ในส่งิ แวดลอ้ ม  2. การฟงั และปฏบิ ตั ติ ามคาแนะนา  1. การสังเกตลกั ษณะ ส่วนประกอบ การเปลีย่ นแปลง  3. การฟังเพลง นทิ าน คาคลอ้ งจอง บทร้อยกรอง หรือ และความสมั พันธข์ องสิง่ ต่างๆ โดยใช้ประสาทสัมผสั อย่างเหมาะสม เรอื่ งราวต่างๆ  2. การสังเกตสง่ิ ตา่ งๆ และสถานทีจ่ ากมมุ มองทต่ี ่างกนั  4. การพดู แสดงความคดิ ความรสู้ ึก และความต้องการ  3. การบอกและแสดงตาแหนง่ ทิศทาง และระยะทางของ  5. การพดู กับผอู้ น่ื เกีย่ วกบั ประสบการณข์ องตนเองหรือ สิง่ ตา่ งๆ ด้วยการกระทา ภาพวาด ภาพถา่ ย และรปู ภาพ พดู เลา่ เรอื่ งราวเกีย่ วกบั ตนเอง  4. การเล่นกบั ส่ือตา่ งๆ ท่ีเปน็ ทรงกลม ทรงสเ่ี หลีย่ มมุมฉาก ทรงกระบอก  6. การพูดอธบิ ายเก่ียวกับสง่ิ ของ เหตกุ ารณ์ และ ทรงกรวย ความสัมพันธข์ องสงิ่ ตา่ งๆ  5. การคดั แยก การจัดกลุ่ม และการจาแนกสิ่งตา่ งๆ  7. การพดู อยา่ งสรา้ งสรรค์ในการเลน่ และการกระทาตา่ งๆ  8. การรอจงั หวะทเ่ี หมาะสมในการพูด ตามลักษณะและรูปร่าง รูปทรง  9. การพูดเรียงลาดบั คาเพ่ือใชใ้ นการสอื่ สาร  6. การตอ่ ของชิน้ เลก็ เตมิ ในชิ้นใหญ่ใหส้ มบรู ณ์ และการแยกชน้ิ สว่ น  10. การอา่ นหนังสอื ภาพ นทิ านหลากหลายประเภท/รูปแบบ  7. การทาซ้า การต่อเตมิ และการสรา้ งแบบรูป  11. การอา่ นอยา่ งอสิ ระตามลาพงั การอา่ นรว่ มกัน  8. การนับและแสดงจานวนของสงิ่ ตา่ งๆในชวี ิตประจาวัน  9. การเปรยี บเทียบและเรียงลาดบั จานวนของสิ่งตา่ งๆ การอ่านโดยมีผู้ชแี้ นะ  10. การรวมและการแยกส่งิ ต่างๆ  12. การเหน็ แบบอยา่ งของการอา่ นท่ีถกู ต้อง  11. การบอกและแสดงอันดบั ที่ของส่ิงต่างๆ  13. การสงั เกตทิศทางการอ่านตัวอักษร คา และข้อความ  12. การชัง่ ตวง วัดสงิ่ ตา่ งๆ โดยใชเ้ ครือ่ งมือและหนว่ ยทไี่ ม่ใช่หนว่ ย  14. การอา่ นและชี้ข้อความ โดยกวาดสายตาตามบรรทัด มาตรฐาน จากซ้ายไปขวา จากบนลงล่าง  13. การจบั คู่ การเปรยี บเทยี บ และการเรียงลาดบั สิ่งต่างๆ  15. การสังเกตตัวอกั ษรในชอื่ ของตน หรอื คาคนุ้ เคย  16. การสังเกตตวั อกั ษรท่ีประกอบเป็นคา ผ่านการอ่าน ตามลกั ษณะ ความยาว/ความสงู น้าหนกั ปริมาตร  14. การบอกและเรียงลาดับกจิ กรรมหรอื เหตุการณต์ ามช่วงเวลา หรอื เขียนของผู้ใหญ่  15. การใช้ภาษาทางคณติ ศาสตรก์ ับเหตกุ ารณใ์ นชีวิตประจาวนั  17. การคาดเดาคาวลี หรือประโยค ทีม่ โี ครงสร้างซา้ ๆกัน  16. การอธบิ ายเชื่อมโยงสาเหตุและผลทเ่ี กดิ ขนึ้ ในเหตกุ ารณ์หรือการ จากนทิ าน เพลง คาคลอ้ งจอง กระทา  18. การเล่นเกมทางภาษา  17. การคาดเดาหรือการคาดคะเนส่งิ ทอี่ าจจะเกิดขึน้ อย่างมีเหตุผล  19. การเห็นแบบอย่างของการเขยี นทีถ่ กู ตอ้ ง  18. การมีสว่ นรว่ มในการลงความเหน็ จากข้อมลู อย่างมีเหตผุ ล  20. การเขียนรว่ มกนั ตามโอกาส และการเขียนอิสระ  19. การตดั สนิ ใจและมีส่วนรว่ มในกระบวนการแกป้ ัญหา  21. การเขยี นคาทม่ี ีความหมายกบั ตวั เดก็ /คาคนุ้ เคย  22. การคิดสะกดคาและเขยี นเพอื่ สอื่ ความหมายดว้ ย ประสบกำรณส์ ำคญั ดำ้ นสตปิ ญั ญำ : จนิ ตนำกำรและควำมคดิ สรำ้ งสรรค์ ตนเองอย่างอสิ ระ  1. การรบั รู้ และแสดงความคิด ความรู้สกึ ผา่ นส่ือ วสั ดุ ของเลน่ และ ชน้ิ งาน ประสบกำรณ์สำคญั ดำ้ นสติปญั ญำ : เจตคตทิ ี่ดตี ่อกำรเรยี นรู้ และกำรแสวงหำควำมรู้  2. การแสดงความคิดสรา้ งสรรคผ์ า่ นภาษา ทา่ ทาง การเคล่อื นไหว และศลิ ปะ  1. การสารวจสิ่งต่างๆ และแหลง่ เรยี นรรู้ อบตัว  2. การต้งั คาถามในเรื่องทีส่ นใจ  3. การสร้างสรรคช์ ิ้นงานโดยใช้ร่างรปู ทรงจากวสั ดุท่หี ลากหลาย  3. การสบื เสาะหาความรู้เพื่อค้นหาคาตอบของขอ้ สงสยั ต่างๆ  4. การมีสว่ นร่วมในการรวบรวมขอ้ มูลและนาเสนอขอ้ มลู จาก การสืบเสาะหาความรู้ในรปู แบบต่างๆ และแผนภูมอิ ย่างงา่ ย

110 3. ถา้ นากจิ กรรมน้ีไปจัดในชน้ั เรยี นอนุบาล ควรนาไปจัดในกจิ กรรมประจาวนั กจิ กรรมใดจึงจะเหมาะสม เพราะเหตุใด ....................................................................................................................................................... ................ .................................................................................................................. ..................................................... ............................................................................................................................. .......................................... ............................................................................................................................................................... ........ .......................................................................................................................... ............................................. ............................................................................................................................. .......................................... ....................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................... ............................................................................................................................. .......................................... ....................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................... ............................................................................................................................. .......................................... ....................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ..........................................

เฉลยใบกจิ กรรมสะท้อนคิด 1. กจิ กรรมเกาะแสนสขุ ใช้ทักษะการคดิ เชงิ คานวณ (Computational Thinking : CT) แ ใดบ้าง อธบิ ายและยกตวั อย่างประกอบ กจิ กรรม การคดิ เชิงคานวณ (Com เกาะแสนสขุ การแบ่งปัญหา การหารูปแบ (Decomposition) (Pattern Recog กจิ กรรมท่ี 1 งานยอ่ ย 2 งาน - นทิ านชวนคิด 1. แกว้ กับแก่นจะกลับมาปลูกตน้ ไม้ บนเกาะแสนสุขในครัง้ ต่อไปได้อย่างไร 2. อุปสรรคระหวา่ งการเดินทางมี อะไรบ้าง กิจกรรมที่ 2 งานยอ่ ย 2 งาน รูปแบบของการ ลองพิชิตภารกิจ 1. เดินหลบอปุ สรรคใหถ้ ึงทหี่ มายอย่าง เสน้ ทางการเดนิ ปลอดภัย ในตารางบนพน้ื ทีเ่ ค 2. วิธกี ารแสดงเสน้ ทางการเดินทาง มรี ปู แบบอยา่ งไ ในตารางไวนิลบนพืน้ กิจกรรมที่ 3 งานยอ่ ย 2 งาน รปู แบบของการ เสน้ ทางการเดนิ ฝกึ เขียนคาสัง่ อย่างอสิ ระ 1. เดินหลบอุปสรรคใหถ้ งึ ท่หี มายอย่าง ในตาราง 30 ชอ่ ง เหน็ มรี ูปแบบอย่า ปลอดภยั 2. วธิ ีแสดงเส้นทางการเดนิ ในตาราง 30 ชอ่ ง

111 ดกจิ กรรมเกำะแสนสขุ และ การเขยี นโคด้ (Coding) หรอื ไม่ อย่างไร มกี ารใชแ้ ต่ละองค์ประกอบในข้ันตอน mputational Thinking) การเขียนโค้ด (Coding) บบ การระบสุ าระสาคัญ การกาหนดลาดับขั้นตอน gnition) (Abstraction) (Algorithm) - สรุปใจความสาคญั เรียงลาดบั เหตกุ ารณ์ และ ของนิทาน เรียงลาดับอปุ สรรค รแสดง สรุปเส้นทาง เรยี งลาดับการเดนิ ทาง ใช้สัญลักษณ์ลกู ศร นทาง การเดนิ ทางทีป่ ฏบิ ัติ จากจดุ เริ่มตน้ ไปถงึ แสดงเสน้ ทางการ คยเห็นมา ภารกิจไดส้ าเร็จ จุดสิน้ สดุ และข้นั ตอน เดินทางโดยเรยี งลาดับ ไรบ้าง นาเสนอเส้นทาง จากจดุ เร่มิ ต้นไปถงึ รแสดง สรปุ เส้นทาง การเดนิ ทาง จุดสิ้นสดุ นทาง การเดินทางท่ีปฏบิ ตั ิ ง ทเี่ คย เรียงลาดับการเดินทาง ใชส้ ัญลักษณล์ กู ศร างไรบา้ ง ภารกิจไดส้ าเร็จ จากจุดเร่มิ ต้นไปถงึ แสดงเสน้ ทางการ จดุ ส้ินสดุ และขน้ั ตอน เดินทางโดยเรียงลาดับ การนาเสนอเสน้ ทาง จากจดุ เริ่มตน้ ไปถึง การเดนิ ทาง จุดสนิ้ สดุ

112 2. การจัดกิจกรรมนี้ให้กบั เด็กอนบุ าล เดก็ ควรได้รบั ประสบการณส์ าคญั อะไรมาก่อน จึงจะสามารถ ทากิจกรรมนีไ้ ด้ ประสบกำรณ์สำคญั ดำ้ นสติปญั ญำ : กำรใชภ้ ำษำ ประสบกำรณส์ ำคญั ดำ้ นสติปญั ญำ : กำรคิดรวบยอด  1. การฟงั เสียงตา่ งๆ ในส่งิ แวดลอ้ ม กำรคดิ เชิงเหตผุ ล กำรตัดสนิ ใจและแกป้ ญั หำ  2. การฟงั และปฏบิ ัตติ ามคาแนะนา  3. การฟังเพลง นิทาน คาคล้องจอง บทร้อยกรอง หรือ  1. การสังเกตลักษณะ สว่ นประกอบ การเปลี่ยนแปลง และความสัมพันธข์ องสิง่ ต่างๆ โดยใช้ประสาทสัมผัสอยา่ งเหมาะสม เร่ืองราวต่างๆ  4. การพดู แสดงความคดิ ความรู้สึก และความตอ้ งการ  2. การสงั เกตสงิ่ ตา่ งๆ และสถานท่ีจากมมุ มองทต่ี ่างกนั  5. การพดู กับผอู้ น่ื เกีย่ วกับประสบการณข์ องตนเองหรอื  3. การบอกและแสดงตาแหนง่ ทศิ ทาง และระยะทางของ พูดเลา่ เรือ่ งราวเกีย่ วกบั ตนเอง ส่งิ ตา่ งๆ ด้วยการกระทา ภาพวาด ภาพถา่ ย และรูปภาพ  6. การพูดอธบิ ายเกี่ยวกับสงิ่ ของ เหตกุ ารณ์ และ  4. การเล่นกบั สื่อตา่ งๆ ทเ่ี ปน็ ทรงกลม ทรงสเี่ หลย่ี มมุมฉาก ทรงกระบอก ความสัมพันธข์ องสิ่งต่างๆ ทรงกรวย  7. การพดู อย่างสร้างสรรคใ์ นการเลน่ และการกระทาต่างๆ  5. การคัดแยก การจดั กลุม่ และการจาแนกสงิ่ ตา่ งๆ  8. การรอจงั หวะทเ่ี หมาะสมในการพูด  9. การพดู เรียงลาดบั คาเพือ่ ใชใ้ นการสอ่ื สาร ตามลกั ษณะและรปู ร่าง รูปทรง  10. การอา่ นหนังสอื ภาพ นทิ านหลากหลายประเภท/รูปแบบ  6. การต่อของชนิ้ เล็กเตมิ ในชนิ้ ใหญ่ให้สมบรู ณ์ และการแยกชนิ้ ส่วน  11. การอ่านอยา่ งอสิ ระตามลาพงั การอ่านรว่ มกนั  7. การทาซ้า การต่อเตมิ และการสร้างแบบรูป  8. การนบั และแสดงจานวนของสง่ิ ตา่ งๆในชีวิตประจาวนั การอ่านโดยมผี ู้ชแี้ นะ  9. การเปรียบเทียบและเรียงลาดับจานวนของสง่ิ ตา่ งๆ  12. การเหน็ แบบอยา่ งของการอ่านท่ถี กู ต้อง  10. การรวมและการแยกสิ่งต่างๆ  13. การสงั เกตทิศทางการอา่ นตัวอกั ษร คา และข้อความ  11. การบอกและแสดงอันดับท่ีของส่งิ ต่างๆ  14. การอ่านและชี้ขอ้ ความ โดยกวาดสายตาตามบรรทดั  12. การชง่ั ตวง วัดสิ่งต่างๆ โดยใชเ้ ครือ่ งมือและหนว่ ยทไี่ มใ่ ช่หน่วย จากซ้ายไปขวา จากบนลงลา่ ง มาตรฐาน  15. การสังเกตตัวอักษรในชอ่ื ของตน หรือคาคนุ้ เคย  13. การจบั คู่ การเปรียบเทยี บ และการเรยี งลาดับส่ิงตา่ งๆ  16. การสงั เกตตวั อักษรทปี่ ระกอบเป็นคา ผ่านการอา่ นหรอื ตามลักษณะ ความยาว/ความสงู นา้ หนกั ปริมาตร เขียนของผใู้ หญ่  14. การบอกและเรียงลาดบั กจิ กรรมหรอื เหตกุ ารณ์ตามชว่ งเวลา  17. การคาดเดาคาวลี หรอื ประโยค ทีม่ โี ครงสรา้ งซา้ ๆ กนั  15. การใชภ้ าษาทางคณิตศาสตร์กับเหตกุ ารณ์ในชวี ิตประจาวัน  16. การอธิบายเชือ่ มโยงสาเหตแุ ละผลท่เี กดิ ขน้ึ ในเหตกุ ารณห์ รอื การ จากนิทาน เพลง คาคล้องจอง  18. การเลน่ เกมทางภาษา กระทา  19. การเห็นแบบอยา่ งของการเขียนที่ถกู ต้อง  17. การคาดเดาหรอื การคาดคะเนสง่ิ ทอี่ าจจะเกดิ ขึน้ อยา่ งมเี หตุผล  20. การเขยี นรว่ มกนั ตามโอกาส และการเขยี นอสิ ระ  18. การมีส่วนร่วมในการลงความเห็นจากข้อมูลอย่างมเี หตุผล  19. การตดั สนิ ใจและมสี ่วนรว่ มในกระบวนการแก้ปัญหา  21. การเขยี นคาทมี่ ีความหมายกับตวั เด็ก/คาคนุ้ เคย  22. การคิดสะกดคาและเขยี นเพอ่ื ส่อื ความหมายด้วยตนเอง อย่างอสิ ระ ประสบกำรณส์ ำคญั ดำ้ นสติปญั ญำ : เจตคตทิ ่ีดตี อ่ กำรเรยี นรู้ ประสบกำรณส์ ำคญั ดำ้ นสติปญั ญำ : จนิ ตนำกำรและควำมคดิ สรำ้ งสรรค์ และกำรแสวงหำควำมรู้  1. การรบั รู้ และแสดงความคิด ความรสู้ กึ ผ่านส่อื วัสดุ ของเล่น และ  1. การสารวจส่ิงต่างๆ และแหล่งเรยี นรรู้ อบตัว ชน้ิ งาน  2. การต้ังคาถามในเรื่องทส่ี นใจ  3. การสบื เสาะหาความรเู้ พ่ือค้นหาคาตอบของขอ้ สงสยั ต่างๆ  2. การแสดงความคดิ สรา้ งสรรค์ผ่านภาษา ท่าทาง การเคลอ่ื นไหว  4. การมีส่วนรว่ มในการรวบรวมขอ้ มลู และนาเสนอขอ้ มูลจาก และศลิ ปะ การสืบเสาะหาความรู้ในรูปแบบตา่ งๆ และแผนภมู ิอย่างง่าย  3. การสร้างสรรคช์ ิ้นงานโดยใชร้ ่างรูปทรงจากวัสดทุ ีห่ ลากหลาย

113 3. ถา้ นากจิ กรรมน้ีไปจัดในชน้ั เรยี นอนุบาล ควรนาไปจัดในกิจกรรมประจาวนั กจิ กรรมใดจึงจะเหมาะสม เพราะเหตุใด แนวคาตอบ : ควรนำไปจัดในกจิ กรรมเสริมประสบกำรณ์ เพรำะกจิ กรรมนิทำนเกำะแสนสุข มลี กั ษณะ/ วธิ ีกำรจดั กิจกรรมที่มีกระบวนกำรตอ่ เน่ืองเปน็ ลำดบั มงุ่ ให้เดก็ ได้พัฒนำกำรดำ้ นสตปิ ัญญำเป็นหลกั พฒั นำกำรคดิ แกป้ ญั หำอย่ำงเปน็ กระบวนกำร โดยเรียนร้ผู ่ำนกำรเล่น กำรแสดงบทบำทสมมติ กำรวำงแผน สร้ำงสรรคช์ ุดคำส่ังโดยวธิ ีกำรตำ่ ง ๆ ทีแ่ สดงแทน (Represent) คำสง่ั ใหป้ ฏบิ ัติภำรกิจได้สำเรจ็ เนน้ ลงมอื ปฏบิ ตั ิด้วยตนเอง และกำรทำงำนร่วมกนั เป็นกลุ่ม โดยมีครูเปน็ ผอู้ ำนวยควำมสะดวก จดั เตรียมสอ่ื วัสดุ อปุ กรณ์ ใช้คำถำมกระตนุ้ ใหเ้ ดก็ คดิ ซึ่งทำให้เกิดกำรเรียนรู้เพิม่ ขนึ้ เปน็ ลำดบั

114 6 กิจกรรมทสี่ ่งเสริมกำรคิดเชงิ คำนวณและกำรเขยี นโคด้ ระดับอนุบำล “เปน็ หนุ่ ยนต์ดูสกั ครงั้ ” เวลำ 3 ช่ัวโมง จดุ ประสงค์ 1. เข้าใจและใช้การคิดเชงิ คานวณเพ่ือแกป้ ญั หาในสถานการณ์ท่กี าหนด 2. เขา้ ใจและใช้การเขียนโค้ดแบบไม่ใชค้ อมพวิ เตอร์ในการดาเนนิ งานสง่ั หุน่ ยนต์ทางาน อยา่ งเป็นลาดบั 3. วิเคราะห์การคดิ เชงิ คานวณและการเขยี นโค้ดจากกิจกรรมหนุ่ ยนต์ได้ 4. วเิ คราะห์แนวทางการนาไปจดั ประสบการณใ์ นระดบั อนุบาลได้ สำระสำคญั การจัดประสบการณ์การเรียนรู้เพ่ือพัฒนาการคิดเชิงคานวณและการเขีย นโค้ดสาหรับเด็กอนุบาล สามารถจัดกจิ กรรมผา่ นการเล่นและการทางานร่วมกัน โดยใช้นทิ าน สถานการณจ์ าลอง หรือบทบาทสมมตแิ ละ เกมเพื่อสง่ เสรมิ ทุกองค์ประกอบของการคดิ เชิงคานวณและการเขยี นโค้ด ในการจัดกิจกรรมต้องคานึงถึงประสบการณ์และความรู้พื้นฐานท่ีเด็กปฐมวัยควรมีมาก่อน ที่จะร่วม กิจกรรม เช่น ความสามารถในการสังเกต จาแนก เปรียบเทียบ เรียงลาดับ ความสามารถในการบอกตาแหน่ง ทศิ ทาง และความสามารถในการสือ่ สารด้วยคาพดู หรอื สัญลกั ษณ์ ส่ือ 1. Power Point เรอ่ื ง เป็นหุ่นยนต์ดสู ักคร้ัง 2. วีดิทศั น์หุ่นยนต์ 3. เพลงประกอบการเคล่ือนไหว 4. กระดาษแขง็ กล่อง วัสดุอุปกรณ์เหลือใช้ สาหรับประดิษฐ์ชุดหุ่นยนต์ 1 ชดุ /กล่มุ 5. แผนผงั กิจกรรมสง่ั เจ้าห่นุ ยนต์ปฏิบตั ิภารกจิ 1 แผน่ /กลุ่ม 6. ฉลากภารกจิ 1 ชุด 7. หุ่นไม/้ หุ่นพลาสติก ขนาด 15 เซนตเิ มตร 1 ตวั /กลุ่ม 8. ตารางไวนลิ แผ่นใหญ่ขนาด 2*2 เมตร 1 แผ่น/กลุม่ 9. แผนผงั การเดนิ ทางของหนุ่ ยนตข์ นาด A4 1 แผน่ /กลุ่ม 10. ใบกจิ กรรม ส่ังเจา้ หุ่นยนต์เดินทางไปช้อปปิง้ 1 แผ่น/กลุ่ม 11. ตารางเขียนโค้ด 1 แผน่ /กลุ่ม 12. กระดาษโพสต์อิท 1 ชุด/กล่มุ 13. ใบกิจกรรม สะท้อนคิด 1 ชดุ /กลุ่ม

115 กระบวนกำร กิจกรรมท่ี 1 รูจ้ ักห่นุ ยนต์ 1 สนทนา สอบถามผู้เข้าอบรมว่าเคยเหน็ หุ่นยนต์หรือไม่ รจู้ ักหนุ่ ยนต์ PPT 1-8 5 นำที หรอื เปล่า หุน่ ยนตท์ าอะไรได้บ้าง มลี กั ษณะอยา่ งไร 2 ผู้เขา้ อบรมชมวิดีทัศน์ เร่ือง หนุ่ ยนต์ แล้วร่วมกันอภปิ รายเพมิ่ เตมิ วา่ PPT 9 หุ่นยนต์มลี ักษณะอย่างไร ทาอะไรได้บ้าง และทาอะไรแทนมนุษย์ วีดิทศั น์ ในชีวิตประจาวนั ไดบ้ ้าง หุน่ ยนต์ 3 ให้ผูเ้ ขา้ รับการอบรมเคลือ่ นไหวท่าทางเลียนแบบหนุ่ ยนตต์ ามจังหวะเพลง PPT 10-11 ท่มี จี งั หวะสนกุ สนาน เพลง ประกอบกำร เคลือ่ นไหว 4 แต่ละกล่มุ ช่วยกันออกแบบและวางแผนการสรา้ งชดุ สาหรับหุ่นยนต์ PPT 12 30 นำที จาลองด้วยวัสดอุ ุปกรณ์ท่จี ัดใหแ้ ละนาเสนอผลงาน กระดำษแข็ง กลอ่ ง วสั ดุ อุปกรณ์ เหลอื ใช้ สำหรับ ประดษิ ฐ์ชุด หุ่นยนต์ 5 สร้างชดุ สาหรับหนุ่ ยนตจ์ าลองอย่างเปน็ ขน้ั ตอนดว้ ยวสั ดุอปุ กรณ์ทจี่ ัดให้ และนาเสนอผลงาน สนทนาแสดงความคิดเห็นเก่ียวกบั ผลงานชดุ หุน่ ยนต์ ทสี่ ร้างขึน้ มีการปรับปรงุ เปลี่ยนแปลงหรอื ไม่อยา่ งไร เพราะเหตุใด 6 ชวนคดิ อภิปรายถงึ องค์ประกอบของหุ่นยนต์ คือ เคร่ืองรบั สญั ญาณมีไว้ ทาอะไร และเพ่ิมเตมิ ประดษิ ฐ์เครื่องรับสัญญาณในจนิ ตนาการ 7 สรปุ ภาพรวมลกั ษณะหุ่นยนต์ (ทาจากโลหะแขง็ แวววาว เป็นท่อแข็ง 5 นำที ฯลฯ มลี ้อ หรอื อุปกรณช์ ่วยมากมาย และวิทยากรสอบถามเพ่ิมเติมถึง เหตุผลการมเี ครื่องรบั สัญญาณ) 8 เปิดเพลงให้ตัวแทนท่ใี สช่ ุดห่นุ ยนต์เคลอ่ื นไหวประกอบเพลง อภิปราย 5 นำที รว่ มกนั เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวแบบห่นุ ยนต์เปน็ อย่างไร มีข้อจากดั ของ การเคลอ่ื นไหวอยา่ งไร

116 9 ใหผ้ เู้ ข้าอบรมรว่ มกันระดมความคดิ ในประเดน็ PPT 13 5 นำที 5 นำที  มนุษยม์ ีวิธกี ารสื่อสารกบั หุน่ ยนต์ไดอ้ ย่างไร  การส่อื สารนัน้ ควรจะเปน็ อย่างไร  หุน่ ยนตส์ ามารถรับขอ้ มูล เขา้ ใจในคาสงั่ และปฏิบัติงานไดอ้ ย่างไร  คาสัง่ ที่ใช้สั่งหุ่นยนต์ให้ทางานควรเปน็ อย่างไร 10 นาอภิปรายลักษณะทสี่ าคัญของคาสัง่ ทใ่ี ชส้ งั่ หุน่ ยนต์ทางาน ซง่ึ ต้องมี ความชดั เจน ถูกต้อง แมน่ ยา ส่ือสารใหห้ ุน่ ยนต์เขา้ ใจและทางานได้ กจิ กรรมที่ 2 ส่งั หุน่ ยนตป์ ฏิบัติภำรกิจ 1 นาอภิปรายกิจกรรมการส่งั ให้หุ่นยนต์ปฏบิ ตั ภิ ารกิจ จากจดุ เรม่ิ ต้นไปยัง PPT 14 5 นำที จดุ หมายด้วยชดุ คาสง่ั  การสร้างชดุ คาสงั่ โดยใช้เสยี งพูด  การสรา้ งชดุ คาสงั่ โดยไมใ่ ช้เสียง  การสร้างชดุ คาส่ังโดยใช้สญั ลักษณ์ 2 รับอุปกรณ์ แต่ละกลมุ่ จับฉลากภารกจิ ทห่ี ุ่นยนตต์ ้องปฏบิ ัติ ให้ตัวแทนกลุ่ม PPT 15-16 5 นำที 1 คน สวมบทบาทเปน็ หุน่ ยนต์ สมาชิกในกลุม่ ช่วยกันคิดและวางแผน - แผนผงั ออกแบบและบนั ทึกชดุ คาสงั่ เพอ่ื ให้หุ่นยนต์ปฏบิ ัติภารกิจให้สาเร็จ กิจกรรมสัง่ ตามฉลากท่จี บั ได้ โดยเรม่ิ เดนิ จากจุดเริ่มต้นไปยงั จุดหมาย ดังนี้ เจำ้ หนุ่ ยนต์ ปฏิบัติ  เดนิ จากบ้านไปร้านขายขนม ภำรกิจ  เดนิ จากร้านขายขนมกลบั มาบา้ น ขนำด A4  เดินจากบ้านไปซ้ือรองเท้า  เดนิ จากบา้ นไปรา้ นขายกระเป๋า - ฉลำก  เดินจากบ้านไปรบั เสื้อกันหนาว ภำรกจิ โดยกาหนดข้อตกลงรว่ มกนั คือ - เมื่อเดินไปทับชอ่ งนั้นถอื วา่ ได้สิง่ ของน้ัน - หนุ่ ไม้/หุ่น - จดุ เรม่ิ ต้นห่นุ ยนตห์ ันหน้าไปทางทศิ เหนือ (ดา้ นบนของตาราง) พลำสติก 3 จากภารกิจท่ีจับฉลากได้จากสถานการณข์ ้อ 2 ครงั้ ที่ 1 แตล่ ะกลมุ่ รว่ มกัน PPT 14 10 นำที ออกชดุ คาส่ังโดยการใชเ้ สยี งพูด และนาไปสงั่ ใหห้ นุ่ ยนต์เดินทแ่ี ผ่นไวนิล ตำรำงไวนิล (วางแผ่นตารางขนาดใหญ่บนพื้น) แผ่นใหญ่ 4 สรปุ การใช้ชดุ คาสั่งเพื่อการควบคุมหุ่นยนต์โดยใชเ้ สยี งพูด PPT 17 5 ผเู้ ขา้ อบรมแตล่ ะกลุ่มจบั ฉลากภารกิจอีกครัง้ ครัง้ ที่ 2 คิดชุดคาส่งั โดยไม่ใช้ PPT 18 10 นำที เสียงพูด (เชน่ ใช้ทา่ ทาง ใชเ้ สียงตบมอื ใชม้ ือแตะลาตัว) และนาไปสั่งให้ หุ่นยนตเ์ ดินที่แผน่ ไวนลิ ตำรำงไวนิล แผ่นใหญ่

117 6 สรุปการใช้ชุดคาส่งั เพื่อการควบคมุ หุ่นยนตโ์ ดยไมใ่ ช้เสียงพูด PPT 19 7 ผูเ้ ข้าอบรมแต่ละกลมุ่ จับฉลากภารกจิ อีกครงั้ ครง้ั ที่ 3 คิดสญั ลักษณเ์ พื่อใช้ PPT 20 10 นำที 10 นำที แทนคาส่ัง และเขยี นสัญลกั ษณ์คาส่ังลงบนกระดาษโพสต์อิท แล้วนามา - โพสต์อิท เรียงติดลงในกระดาษ ตามภารกจิ ของหนุ่ ยนต์ เพ่ือสรา้ งชดุ คาส่ัง - ตำรำง แล้วนาไปสั่งให้หุ่นยนต์ทางานตามภารกจิ แผ่นไวนลิ (หนุ่ ยนตถ์ อื ตาราง ไวนิลแผน่ ชุดคาสัง่ แล้วอ่านเดนิ ตามชดุ สัญลกั ษณ์คาส่งั ) ใหญ่ 8 สรปุ ชุดคาสง่ั ให้ห่นุ ยนตท์ างานโดยใชส้ ัญลักษณ์ เช่อื มโยงความ PPT 21 หลากหลายของภาษาที่ใช้ในการเขยี นโคด้ การกาหนดสัญลักษณ์ทชี่ ดั เจน เพอื่ สร้างความเข้าใจให้ตรงกันระหวา่ งมนษุ ย์และหนุ่ ยนต์ การเขียน สัญลักษณแ์ นวนอนจากซ้ายไปขวา และจากบรรทัดบนลงล่างเพ่ือการอ่าน ตามลาดบั ขัน้ ตอน กิจกรรมที่ 3 สั่งห่นุ ยนต์ไปช้อปป้ิง 1 กาหนดภารกิจ “ส่งั หุ่นยนต์ไปช้อปปง้ิ ” เลอื กตัวแทนกลมุ่ 1 คน สวมชดุ PPT 22-23 20 นำที ห่นุ ยนต์จาลอง สมาชกิ ท่ีเหลือเป็นวิศวกรผู้ควบคุมหุ่นยนต์ปฏบิ ัตภิ ารกิจให้ สาเรจ็ ตามชุดคาสั่ง ดังนี้ -แผนผงั กำร “ให้หนูๆ ช่วยกันเขียนโค้ดพาหุ่นยนต์ไปซื้อรองเท้า ไปซื้อกระเป๋า ไปรับ เดนิ ทำงของ เส้ือกันหนาวและไปซ้ือขนม เพื่อเตรียมตัวจะไปทัศนศึกษาในวันหยุด” หุ่นยนต์ โดยให้ปฏิบัติภารกิจสาเรจ็ โดยใช้คาสัง่ ท่ีน้อยทส่ี ดุ ขนำด A4 โดยกาหนดข้อตกลงรว่ มกนั คือ -ใบกิจกรรม - เมือ่ เดนิ ไปทับช่องนัน้ ถือวา่ ได้สงิ่ ของนั้น สั่งเจ้ำ - จุดเรมิ่ ต้นหุ่นยนตห์ ันหน้าไปทางทิศเหนือ (ด้านบนของตาราง) หุ่นยนต์ - จะไปเกบ็ สิ่งของใดก่อนก็ได้ เดินทำงไป ชอ้ ปปิ้ง 2 ใหค้ ิดชดุ คาส่ังโดยใชส้ ัญลักษณ์ตามท่ีกาหนดให้ และเขียนสัญลักษณ์ PPT 22-23 20 นำที คาส่ังลงบนกระดาษโพสตอ์ ทิ แลว้ นามาเรยี งติดลงในตารางกระดาษ - ตำรำง ชดุ คาส่ัง โดยเรยี งลาดับคาสัง่ จากซ้ายไปขวา และจากบรรทัดบนลงล่าง เขียนโค้ด ตามภารกิจของห่นุ ยนต์ เพอ่ื สร้างชุดคาสงั่ แล้วนาให้ห่นุ ยนต์อา่ น - กระดำษ ชดุ คาสง่ั แลว้ ทางานตามภารกิจบนแผน่ ไวนลิ โพสตอ์ ิท 3 ให้สลับคาส่งั ของแตล่ ะกลมุ่ ให้หนุ่ ยนต์กลุม่ อนื่ อ่านชดุ คาส่ังแลว้ เดนิ ตาม 10 นำที คาส่งั บนแผ่นไวนิลแล้วตรวจสอบวา่ สามารถปฏบิ ัตภิ ารกิจได้สาเร็จหรือไม่ 4 รว่ มกันสรปุ เก่ยี วกับชดุ คาสัง่ ท่ีมีความชัดเจน ถกู ต้อง แมน่ ยา เปน็ ลาดบั PPT 24-25 5 นำที ขนั้ ตอน เปรยี บเทียบความแตกตา่ งของคาส่งั แต่ละชุด เชื่อมโยงเขยี น โปรแกรมให้ห่นุ ยนตท์ างานและนาอภิปรายสรุปการปฏิบตั ิกิจกรรมของ ทกุ กลุ่ม ดังน้ี

118 - สัง่ หนุ่ ยนตป์ ฏิบตั ิภารกิจ และไปถึงจุดหมายได้หรือไม่ มขี ้อผดิ พลาดเกิดขึ้น PPT 26 5 นำที หรือไม่ และสามารถแก้ไขขอ้ ผดิ พลาดได้หรือไม่ อยา่ งไร - เกดิ ความคิดอะไรใหม่ๆ ในการพัฒนาชุดคาส่ังในการสั่งหุ่นยนต์หรอื ไม่ - หากสัญลกั ษณ์คาสง่ั ทปี่ รากฏอยูต่ ิดๆ กนั จะสามารถปรับให้เปน็ คาส่ังเดยี ว ไดห้ รือไม่อย่างไร 5 นาอภปิ รายกิจกรรมสะทอ้ นคิด (มนษุ ยส์ ื่อสารกบั หนุ่ ยนต์ หรือเครือ่ งจกั ร โดยการใช้คาสงั่ อย่างเปน็ ลาดับข้ันตอน การออกคาส่งั กบั หุ่นยนต์มีการใช้ สญั ลกั ษณ์ และหุ่นยนต์ตอ้ งแปลความหมายของสัญลักษณ์แล้วปฏิบัตติ าม กิจกรรมท่ี 4 สะทอ้ นคิด (40 นำท)ี 1 นาผูเ้ ข้ารบั อบรมวิเคราะห์กิจกรรมเป็นหุ่นยนตด์ ูสักคร้ัง ในประเด็น PPT 27-28 ต่อไปนี้แลว้ นาเสนอและวิพากษ์และสรปุ รว่ มกันทีละประเดน็ (ใบกิจกรรม ใบกจิ กรรม สะทอ้ นคิด สะท้อนคดิ ) 1) กจิ กรรมแตล่ ะกิจกรรม ส่งเสริมและพัฒนาการคิดเชงิ คานวณ และ การเขียนโค้ดหรือไม่ อยา่ งไร อธบิ ายและยกตวั อย่างประกอบ 2) ในการจดั กิจกรรมนใ้ี ห้กับเด็กระดบั อนบุ าล เด็กควรได้รบั ประสบการณส์ าคญั อะไรมาก่อนจึงจะสามารถทากจิ กรรมนี้ได้ 3) ถ้านากิจกรรมนไ้ี ปจัดในชัน้ เรียนระดบั อนุบาล ควรนาไปประยกุ ต์ ใช่ในกจิ กรรมประจาวันกจิ กรรมใดจงึ จะเหมาะสมกบั บริบท ในหอ้ งเรียนระดบั อนุบาล เพราะเหตุใด 2 แต่ละกลุ่มนาเสนอผลการสะท้อนคดิ วทิ ยากรนาผ้เู ข้ารับการอบรมร่วมกัน PPT 29-36 10 นำที แลกเปล่ียนผลการสะท้อนคิดตามประเดน็ ที่ 1-3 3 สรุปสง่ิ ที่ได้รับจากการปฏิบัติกิจกรรม “ลองเปน็ หนุ่ ยนต์ดูสักครงั้ ” PPT 37-39 5 นำที - ใชก้ ารคิดเชงิ คานวณ คิดแก้ปัญหาในแตล่ ะกจิ กรรม ซ่งึ เป็นการ แกป้ ญั หาที่พบในชวี ิตประจาวันอยา่ งเปน็ ขั้นตอนเปน็ ระบบ - การเขียนโค้ด ซึ่งเป็นชดุ คาสั่งทเี่ ขยี นขน้ึ โดยใช้ภาษาคอมพิวเตอร์ซงึ่ ถูก แสดงแทนโดยใชต้ วั เลข ตัวอักษร และสญั ลักษณ์ เพื่อใหห้ ุ่นยนต์เขา้ ใจ แปลความหมาย และปฏิบตั ติ ามคาส่งั นน้ั - สาหรับเด็กระดบั อนุบาลเป็นการเขยี นโค้ดอย่างง่ายโดยใชส้ ือ่ แบบไม่ใช้ คอมพวิ เตอรผ์ า่ นการเล่น ประเมินผลกำรเรียนรู้ ประเมินการปฏิบัตกิ ิจกรรม และผลการสะท้อนคิด

119 Power Point เรอื่ ง เปน็ หุ่นยนตด์ ูสักครั้ง 1 2

120 3 4

121 5 6

122 7 8

123 9 10

124 เพลงประกอบการเคลื่อนไหว 11 12

125 13 14

126 15 16

127 17 18

128 19 20

129 21 22

130 23 กิจกรรมที่ 3 ส่งั ห่นุ ยนตไ์ ปช้อปปิ้ง  รว่ มกันสรุปเกี่ยวกับชุดคำส่ังทีม่ คี วำมชดั เจน ถกู ตอ้ ง แมน่ ยำ เปน็ ลำดบั ขั้นตอน - เปรยี บเทียบควำมแตกต่ำงของคำส่ังแตล่ ะชุด - เชอื่ มโยงเขียนโปรแกรมใหห้ ุน่ ยนต์ทำงำน - นำอภปิ รำยสรุปกิจกรรม ทุกกลุ่มสั่งหุ่นยนต์ปฏบิ ัตภิ ำรกิจ และไปถงึ จุดหมำยได้หรือไม่ 24

131 25 26

132 27 28

133 29 30

134 31 32

135 33 34

136 35 36

137 37 38

138 แผนผงั กิจกรรมสงั่ เจำ้ ห่นุ ยนต์ปฏบิ ตั ภิ ำรกจิ ฉลำกภำรกิจ - เดินจากรา้ นขนมกลบั บ้าน - เดินจากบ้านไปรา้ นขายขนม - เดนิ จากบ้านไปซ้ือรองเท้า - เดินจากบ้านไปร้านขายกระเป๋า - เดนิ จากบ้านไปไปรับเส้อื กันหนาว

139 แผนผังกำรเดนิ ทำงของเจำ้ หุน่ ยนต์

140 ใบกิจกรรมสัง่ เจำ้ ห่นุ ยนต์เดนิ ทำงไปชอ้ ปป้ิง หนๆู ชว่ ยพำหนุ่ ยนตไ์ ปซ้อื รองเท้ำ ไปซ้ือกระเป๋ำ ไปรับเส้ือกนั หนำว และไปซื้อขนม เพื่อเตรยี มตัวจะ ไปทศั นศกึ ษำในวันหยดุ