กรมอนามย DEPARTMENT OF HEALTH
กรมอนามย DEPARTMENT OF HEALTH
ตำ� รับอาหาร ส�ำหรบั สถานพัฒนาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี จดั ทำ� โดย ส�ำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 88/22 ม.4 ถนนติวานนท์ ตำ� บลตลาดขวัญ อำ� เภอเมือง จังหวัดนนทบรุ ี 11000 โทรศัพท์ 0 2590 4000 โทรสาร 0 2590 4094 พมิ พ์ที่ บริษัท ทำ� ด้วยใจ จำ� กดั 8/305 หมบู่ า้ นชวนช่ืน ถนนมาเจริญ แขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรุงเทพมหานคร 10160 เบอร์โทร 02-811-0267 ปีทพี่ ิมพ์ : พิมพ์คร้ังท่ี 1 มกราคม 2564 จ�ำนวนพมิ พ์ : 500 เล่ม ISBN : 978-616-11-4531-6
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ค�ำนำ� ต�ำรับอาหารส�ำหรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี จัดท�ำขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์ เพ่ือใช้เป็นต้นแบบและแนวทางการจัดรายการอาหารส�ำหรับ เด็กปฐมวัยอายุ 1 - 5 ปี ในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยและโรงเรียนระดับอนุบาล โดยมีสาระส�ำคัญครอบคลุมถึง ความส�ำคัญของโภชนาการ หลักการจัดอาหาร ในสถานพัฒนาเด็กปฐมวยั ตวั อยา่ งการจัดอาหารกลางวันและอาหารวา่ งใน 1 เดือน ซึ่งประกอบด้วยวิธีท�ำ ส่วนประกอบและตารางปริมาณคุณค่าทางโภชนาการ และสารอาหารจ�ำเป็นตอ่ การเจริญเติบโตของเดก็ ปฐมวัย ส�ำนักโภชนาการ กรมอนามัย หวังเป็นอย่างยิ่งว่า ต�ำรับอาหารส�ำหรับ สถานพัฒนาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี เลม่ นี้ จะเป็นประโยชนต์ ่อผดู้ ูแลเด็กปฐมวัย ผจู้ ัดอาหารในสถานพัฒนาเดก็ ปฐมวยั และโรงเรียนระดบั อนบุ าล ในการนำ� องคค์ วามรู้ ไปใช้เป็นแนวทางในการจัดอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการอย่างถูกต้อง เหมาะสม และเพียงพอตอ่ การเจริญเตบิ โตอยา่ งเตม็ ศกั ยภาพของเดก็ ปฐมวยั ใหม้ พี ัฒนาการสมวยั และสงู ดีสมส่วน ต่อไป คณะผู้จัดทำ� ก
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี สารบัญ เร่ือง หนา้ คำ� นำ� ก สารบัญ ข ความส�ำคัญของโภชนาการกับเด็กปฐมวยั 1 ธงโภชนาการ 3 หลักการจัดอาหารในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย 6 หลกั การในการวางแผนเมนูหมุนเวียนประจำ� สัปดาห์ 7 ขอ้ ควรระวังในการจัดอาหารกลางวัน 9 ค�ำอธิบายตารางปริมาณคุณค่าทางโภชนาการ 9 ตัวอย่างรายการอาหารจัดอาหารใน 1 เดือน 10 สดั สว่ นและปริมาณในการตักอาหารสำ� หรับเด็กอายุ 1 - 5 ปี 11 ตำ� รับอาหาร 17 ภาพตวั อย่างการจัดอาหารกลางวันและอาหารวา่ ง ใน 1 สัปดาห์ 53 เอกสารอ้างอิง 55 ข
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพัฒนาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ต�ำรบั อาหารสำ� หรับสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 – 5 ปี ความสำ� คญั ของโภชนาการกับเด็กปฐมวยั การท่ีเดก็ จะเจริญเตบิ โตเตม็ ศกั ยภาพทั้งรา่ งกายและสมอง จำ� เปน็ ตอ้ งไดร้ ับสารอาหารที่เพียงพอ ทั้งคุณภาพและปริมาณ เพื่อให้ได้พลังงานและสารอาหารครบถ้วนเพียงพอสำ� หรับการสร้างเซลล์สมอง กล้ามเน้ือ กระดูก และอวัยวะตา่ ง ๆ ให้สมบูรณ์ ส่งผลตอ่ ระบบประสาท ระบบภมู คิ มุ้ กนั โรค ระบบ ทางเดินอาหาร ระบบเผาผลาญอาหาร สามารถท�ำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นผลให้เด็กมีภาวะ การเจริญเตบิ โตเตม็ ศกั ยภาพ สงู ดีสมสว่ น ระดับสตปิ ญั ญาดี เด็กมีสขุ ภาพแข็งแรง เจบ็ ปว่ ยนอ้ ย และ เม่ือเป็นผู้ใหญ่จะลดความเส่ียงต่อการเกิดโรคไม่ติดตอ่ เร้ือรัง เชน่ โรคเบาหวาน โรคความดนั โลหิตสูง โรคหัวใจ และหลอดเลือด หากเด็กกินอาหารไม่เพียงพอ ท�ำให้การเจริญเติบโตล่าช้า หากขาดอาหาร เปน็ เวลานานแบบเร้ือรัง เด็กจะมภี าวะเต้ีย ส่งผลให้ระดับสตปิ ัญญาตำ่� และการสร้างภมู ติ ้านทานโรคต่ำ� เจ็บป่วยด้วยโรคติดเชื้อได้ง่าย นอกจากน้ีภาวะซีดจากการขาดธาตุเหล็ก และการขาดไอโอดีน เปน็ ปจั จัยเสีย่ งสำ� คัญทำ� ให้เดก็ มีพัฒนาการลา่ ช้า และสตปิ ญั ญานอ้ ยกว่าท่ีควรจะเปน็ ท�ำใหเ้ มอ่ื เติบโต เป็นผู้ใหญ่มโี อกาสน้อยในการเลือกท�ำงานที่มีรายได้ดี หรือเม่ือท�ำงานแล้วประสิทธิภาพการท�ำงานต�่ำ ท�ำให้ได้รับค่าตอบแทนน้อยกว่าคนอ่ืนและสมองส่วนท่ีถูกท�ำลายไปแล้วในช่วงเด็กอายุ 0 - 5 ปี จะไม่สามารถแก้ไขหรือฟื้นฟูกลับคืนได้อีก มโี อกาสเส่ียงต่อโรคไม่ติดต่อเร้ือรัง อีกท้ังถ่ายทอด การขาดอาหารจากรุ่นลูกสู่รุ่นหลาน ในทางตรงกนั ขา้ ม หากเดก็ กินอาหารมากเกินไป จะมีนำ้� หนกั มาก เป็นโรคอว้ น เดก็ กล่มุ นจี้ ะเตบิ โตเป็นผู้ใหญอ่ ้วน ซึ่งมีความเส่ยี งตอ่ การเกิดโรคไมต่ ิดต่อเร้ือรังได้เชน่ กนั เด็กอายุ 1 - 3 ปี เป็นวัยท่ีต้องได้รับพลังงานและสารอาหารเพ่ิมข้ึน เพื่อการเจริญเติบโต เสริมสร้างเซลล์สมอง สรา้ งภูมคิ ุม้ กัน เดก็ อายุ 4 - 5 ปี สามารถกินอาหารเองได้ ควรฝกึ วินยั การกิน ให้เป็นเวลา การจัดอาหาร จึงต้องครบ 6 กลุ่มอาหารในปริมาณที่ครบถ้วนเพียงพอและหลากหลาย เพอื่ ลกู เติบโตเตม็ ศกั ยภาพ พรอ้ มเรียนรู้กจิ กรรมตา่ ง ๆ ความต้องการพลังงานและสารอาหารส�ำคัญของเดก็ อายุ 1 – 5 ปี พลงั งานเปน็ สงิ่ จำ� เปน็ สำ� หรับการดำ� เนนิ ชีวิต เพอ่ื ใหส้ ามารถทำ� กจิ กรรมตา่ ง ๆ ไดอ้ ยา่ งคลอ่ งแคลว่ และมพี ลงั ชว่ ยในกระบวนการเจริญเตบิ โต และซอ่ มแซมสว่ นท่ีสกึ หรอภายในรา่ งกาย โดยคาร์โบไฮเดรต และไขมนั เปน็ แหลง่ พลงั งานหลกั สำ� คญั ท่ีใชส้ ำ� หรับทำ� กจิ กรรมตา่ ง ๆ เชน่ การว่ิง การเดนิ การเรียน และ การท�ำกจิ กรรมอื่น ๆ สำ� หรับโปรตีนน้ัน จะนำ� ไปใช้เพื่อการเจริญเตบิ โตและซ่อมแซมสว่ นที่สึกหรอใน ร่างกาย รวมท้ังเป็นแหล่งพลังงานส�ำรองในกรณีท่ีร่างกายได้รับคาร์โบไฮเดรตและไขมันไม่เพียงพอ 1
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี อย่างไรก็ตาม หากร่างกายน�ำโปรตีนไปใช้เพื่อสร้างพลังงานทดแทนคาร์โบไฮเดรตและไขมัน จะส่ง ผลกระทบต่อระบบการเจริญเติบโตและการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกายได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เม่ือไดร้ ับโปรตนี ไมเ่ พียงพอ การกำ� หนดเปา้ หมายของสารอาหารท่ีควรไดร้ ับ เร่ิมจากการกำ� หนดสดั สว่ นสารอาหารที่ควรไดร้ ับ จากมอื้ ตา่ ง ๆ ในแตล่ ะวนั ซงึ่ กำ� หนดใหอ้ าหารกลางวนั และอาหารมอื้ วา่ งมสี ดั สว่ นเปน็ รอ้ ยละ 30 และ 10 ของสารอาหารที่ควรไดร้ ับประจำ� วนั ตามลำ� ดบั เมอ่ื รวมเปา้ หมายท้ังสองมอื้ นเี้ ขา้ ดว้ ยกนั เปน็ รอ้ ยละ 40 ของสารอาหารท่ีควรไดร้ ับประจ�ำวัน จงึ เป็นเป้าหมายรว่ มกันของโครงการอาหารกลางวัน และโครงการ อาหารเสริม (นม) รวมถงึ อาหารวา่ งที่อาจจัดให้เดก็ เล็กหรืออนบุ าล การจัดอาหารในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย จึงค�ำนวณสารอาหารต่าง ๆ เท่ากับร้อยละ 40 ของความตอ้ งการสารอาหารประจำ� วนั ในแตล่ ะช่วงอายุ คอื 1 - 3 ปี และ 4 - 5 ปี (อนบุ าล) ใชเ้ ปน็ คณุ คา่ สารอาหารเปา้ หมาย และใหส้ ดั สว่ นการกระจายตวั ของพลงั งานจากคาร์โบไฮเดรต โปรตนี และ ไขมนั เป็น 55 - 60 : 10 - 15 : 25 - 30 ดงั แสดงในตารางที่ 1 ตารางท่ี 1 ปริมาณสารอาหารรอ้ ยละ 40 ของความต้องการประจ�ำวันของเดก็ อายุ 1 - 5 ปี ท่กี ำ� หนด เป็นเป้าหมายสำ� หรบั การจดั อาหารกลางวนั และอาหารว่าง สารอาหาร ปริมาณ พลังงาน (กิโลแคลอรี) 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี โปรตีน (กรัม) 392 480 ไขมนั (กรัม) 14.7 14.4 คาร์โบไฮเดรต (กรัม) 13.1 14.4 ใยอาหาร (กรัม) 134.8 73.2 วิตามินเอ (RE) 1.13 3.6 วิตามนิ บี 1 (มิลลกิ รัม) 120.0 173.2 วิตามนิ บี 2 (มิลลิกรัม) 0.20 0.24 วิตามนิ ซี (มิลลกิ รัม) 0.20 0.24 เหล็ก (มิลลิกรัม) 10.0 16.0 แคลเซยี ม (มิลลิกรัม) 2.00 2.44 สดั สว่ นพลงั งานจาก 200 280 คาร์โบไฮเดรต (%) โปรตีน (%) 45 - 65 45 - 65 ไขมัน (%) 10 - 15 10 - 15 35 - 40 25 - 35 2
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ธงโภชนาการ ธงโภชนาการ เป็นเครื่องมือท่ีจะช่วยอธิบายสัดส่วนของอาหาร ความหลากหลายของชนดิ อาหาร และปริมาณอาหารท่ีควรบริโภคในแตล่ ะวนั เพอื่ ให้ไดร้ ับสารอาหารเพียงพอตอ่ ความตอ้ งการของรา่ งกาย การกินอาหารแต่ละกลุ่มให้หลากหลาย คือ กินอาหารไม่ซ้�ำ ให้มีการหมุนเวียนชนดิ ของอาหารภายใน กลุ่มเดียวกันในแต่ละวนั เพือ่ ให้ได้พลังงานและสารอาหารครบถว้ น เพียงพอ อาหารแบ่งเป็น 6 กลมุ่ ไดแ้ ก่ 1) กลมุ่ ขา้ ว-แป้ง 2) กลมุ่ ผัก 3) กลุ่มผลไม้ 4) กลมุ่ เนือ้ สตั ว์ 5) กลุ่มนม และ 6) กล่มุ ไขมัน นำ้� ตาล เกลอื การจัดกลุ่มอาหารแตกต่างจากอาหารหลัก 5 หมู่ คอื การแยกกลุ่มนมออกจากกลุ่มเน้ือสัตว์ เพ่ือให้เห็นความส�ำคัญของอาหารท่ีเป็นแหล่งแคลเซียม และจัดรวมกลุ่มไขมนั นำ�้ ตาล เกลือ เปน็ กล่มุ ที่แนะน�ำใหก้ ินในปริมาณนอ้ ย อาหาร 6 กลุ่ม ได้แก่ 1. กลุ่มข้าว-แปง้ มีคาร์โบไฮเดรตเป็นแหล่งใหพ้ ลังงานแกร่ ่างกาย ควรเลือกขา้ วท่ีขัดสนี ้อย เชน่ ขา้ วกล้อง ขา้ วซอ้ มมอื จะใหป้ ระโยชน์มากกว่าข้าวท่ีขัดสจี นขาว ชนดิ และปริมาณอาหารทดแทนในกลุม่ ขา้ ว-แปง้ แสดงในตารางท่ี 2 (ตารางอาหารทดแทน) 2. กลุ่มผัก เป็นแหล่งของวิตามิน แร่ธาตุ ใยอาหาร และพฤกษเคมี (Phytochemicals) กินผกั สีตา่ ง ๆ ได้แก่ สเี ขียว สเี หลือง-ส้ม สีแดง สขี าว สมี ่วง จะช่วยลดการเกดิ โรคไม่ตดิ ตอ่ เร้ือรัง เน่อื งจากผักผลไมท้ ้ัง 5 สี มีสารพฤกษเคมีที่มฤี ทธเิ์ ป็นสารต้านอนมุ ูลอสิ ระ (antioxidants) ช่วยตา้ น การเกดิ อนมุ ลู อสิ ระ อนั เปน็ สาเหตขุ องการเกดิ โรคมะเรง็ ชว่ ยใหข้ บั ถา่ ยไดง้ า่ ย ลดการสรา้ งและการดดู ซมึ คอเลสเตอรอลในร่างกาย ท�ำใหป้ ริมาณคอเลสเตอรอลในเลือดลดลง ชนดิ และปริมาณอาหารในกลุ่มผกั แสดงในตารางท่ี 2 3. กลมุ่ ผลไม้ เปน็ แหลง่ ของวิตามิน โดยเฉพาะวิตามินซี แร่ธาตุ ใยอาหาร และสารพฤกษเคมี (Phytochemicals) ซงึ่ มคี ณุ สมบตั ิในเชงิ ปอ้ งกนั โรคตา่ ง ๆ และความเสอ่ื มสภาวะของเซลลแ์ ละรา่ งกาย มสี ารต้านอนมุ ูลอสิ ระช่วยปอ้ งกันโรคไม่ติดต่อ เช่น โรคมะเร็ง โรคหวั ใจ ช่วยระบบขบั ถ่ายและลดความ เสย่ี งในการเกิดมะเรง็ ลำ� ไส้ใหญ่ และระดบั คอเรสเตอรอลในเลอื ดได้ ควรจัดเปน็ ผลไมส้ ดดีกวา่ น�้ำผลไม้ หรือผลไม้แปรรูป เพราะจะท�ำให้ได้รับวิตามินซีมากกว่า และน�้ำผลไม้จะมีปริมาณน้�ำตาลสูง ควรกิน ผลไมห้ ลงั มอ้ื อาหารหรือเปน็ อาหารมอื้ วา่ ง และควรกนิ ใหห้ ลากหลาย ชนดิ และปริมาณอาหารในกลมุ่ ผลไม้ แสดงในตารางท่ี 2 4. กลุ่มเน้ือสัตว์ อาหารกลุ่มเนื้อสัตว์ให้โปรตีนเป็นหลัก ซึ่งเป็นสารอาหารที่จ�ำเป็นต่อการ เจริญเตบิ โตและซอ่ มแซมสว่ นท่ีสกึ หรอ เนน้ ปลาเปน็ หลกั เพราะในปลามีไขมนั ชนดิ ดีและพลงั งานตำ่� กวา่ เน้ือสัตว์ชนดิ อ่ืน ๆ และมีกรดไขมันไม่อ่ิมตัวที่ส�ำคัญปริมาณสูง เช่น กรดไขมันโอเมก้า 3 ซึ่งจ�ำเป็น ต่อการพัฒนาสมองและดวงตา และป้องกนั การเกดิ โรคหวั ใจและหลอดเลอื ด ดงั นนั้ เราจงึ ควรจัดอาหาร ที่มีปลาสลับกับไข่ ตับ และเน้ือสัตว์ชนดิ อื่น ๆ เช่น เน้ือสัตว์ที่ ไม่ติดมัน รวมท้ังถั่วเมล็ดแห้งและ ผลิตภัณฑ์ เพ่ือให้ร่างกายได้รับสารอาหารโปรตีนท่ีมีคุณภาพดี เหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย ชนดิ และปริมาณอาหารทดแทนในกลุม่ เนอ้ื สัตว์ แสดงในตารางท่ี 2 3
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี 5. กลุม่ นม เปน็ แหลง่ ท่ีดีของแร่ธาตุ แคลเซียม ท้ังปริมาณความสามารถในการดูดซึมแคลเซยี ม เพ่ือการสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง นอกจากนนี้ มยังเป็นแหล่งของวิตามินบี 2 และวิตามินบี 12 ยังมีแหลง่ อาหารอื่นที่มีแคลเซียม เชน่ ปลาตัวเลก็ ปลาซาร์ดีนกระป๋อง กุง้ แหง้ กุง้ ฝอย เตา้ หอู้ ่อน/แขง็ เป็นต้น ผักใบเขียว เช่น คะน้า ผักกวางตุ้ง ผักกาดเขียว เป็นต้น ชนดิ และปริมาณอาหารทดแทน ในกลุ่มนม แสดงในตารางท่ี 2 6. กล่มุ ไขมนั น�ำ้ ตาล เกลอื ไขมันเป็นสารอาหารท่ีจ�ำเป็นต่อสุขภาพ เน่ืองจากเป็นองค์ประกอบที่ส�ำคัญของผนังเซลล์ ชว่ ยในการดดู ซึมวิตามนิ เอ ดี อี และเค อกี ทั้งยงั ใหพ้ ลังงานและความอบอุ่นต่อรา่ งกาย อยา่ งไรกต็ าม การไดร้ ับไขมนั จากอาหารเกนิ ความตอ้ งการของรา่ งกายเปน็ สาเหตสุ ำ� คญั ที่นำ� ไปสกู่ ารเกดิ โรคตา่ ง ๆ เชน่ โรคอว้ น โรคเบาหวาน โรคไขมันในเลอื ดสงู และโรคหวั ใจ แหล่งของไขมัน คือ นำ้� มัน กะทิ เนย จงึ ควร กนิ อาหารประเภทผัด ทอด และตม้ ท่ีใช้กะทิ รวมทั้งขนมหวานที่ใชก้ ะทิ ไมเ่ กินวันละ 1 อย่าง น�้ำตาลทราย (Sucrose) ที่ผู้บริโภคทั่วไปใช้เติมในอาหารเติมเพ่ือปรุงแต่งรส ท�ำให้ได้รับ พลงั งานเพม่ิ เกนิ เสยี่ งตอ่ ภาวะอว้ น ภาวะไขมนั ในเลอื ดสงู และเกดิ โรคหวั ใจขาดเลอื ดไดง้ า่ ย รวมท้ังเสยี่ ง ต่อฟนั ผุ จงึ ควรกนิ อาหาร ขนมหวาน เครื่องดม่ื ท่ีมีน้ำ� ตาลรวมกันไม่เกนิ 6 ช้อนชา เกลือที่ ใช้ในการปรุงอาหารมีโซเดียมเป็นองค์ประกอบ และยังมีการใช้เกลือโซเดียม ในอุตสาหกรรมอาหารแปรรูป เช่น เบคกิ้งโซดาท่ี ใช้ในขนมอบต่าง ๆ ตลอดจนสารปรุงรสอาหาร เช่น ผงชรู ส (Monosodium glutamate) ซุปก้อน น�ำ้ ปลา และซีอิว๊ ท่ีใชป้ รุงแตง่ อาหารให้มรี สชาติดีขึน้ แต่หากได้รับเกลือโซเดียมมากเกินไปจะมีความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรคความดันโลหิตสูงและโรคไต ภาวะท่ีมโี ซเดียมมากในร่างกายยังท�ำให้มีการสะสมของน้�ำตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ท�ำให้เกิด ภาวะบวมนำ้� ได้ จงึ ควรใชป้ ริมาณนอ้ ยในการปรุงประกอบอาหาร และไมค่ วรเตมิ นำ้� ปลา ซอี ว๊ิ ซอสปรุงรส ในอาหารท่ีปรุงสุกแลว้ แต่ละกลุ่มอาหารจะใช้หน่วย ตวงวดั ท่ีนยิ มในครัวเรือน ไดแ้ ก่ ทัพพี แกว้ ช้อนกนิ ข้าว ช้อนชา ผลไม้ ใช้หน่วยเป็นสว่ น กลุ่มขา้ ว-แปง้ กลมุ่ ผกั กลมุ่ ผลไม้ กล่มุ นม กลุ่มเน้อื สตั ว์ กล่มุ นำ้� มัน น�ำ้ ตาล เกลอื 4
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี นอกจากนน้ั ธงโภชนาการยงั เนน้ การกนิ ที่หลากหลาย โดยกนิ อาหารหลาย ๆ ชนดิ ในแตล่ ะ กลุ่มหมนุ เวียนกนั ไป ไม่กินซ�ำ้ เพียงชนดิ ใดชนดิ หน่ึง เพือ่ ให้ไดส้ ารอาหารตา่ ง ๆ ครบถ้วนและหลีกเล่ยี ง การสะสมพิษจากการปนเปอื้ นในอาหารชนดิ ใดชนดิ หนึ่งท่ีกินเปน็ ประจ�ำ รายละเอียด ชนดิ และปริมาณ อาหารทดแทนในแต่ละกลุ่ม แสดงในตารางที่ 2 ตารางที่ 2 อาหารทดแทน (อาหารที่สามารถเลือกกินไดภ้ ายในกลมุ่ เดียวกนั ) กลมุ่ สารอาหารหลัก หนว่ ย ชนดิ และปริมาณอาหารทดแทน อาหาร ท่ีไดร้ ับ ข้าว-แป้ง คาร์โบไฮเดรต ทัพพี - ขา้ วสวย 1 ทัพพี (4 ช้อนกินขา้ ว) - ขา้ วโพดสุก 1/2 ฝัก - ข้าวเหนยี ว 1/2 ทัพพี - เผือก 1 ทัพพี - ขนมจีน 1 จับใหญ่ - มนั เทศตม้ สุก 1 ทัพพี - ขนมปังโฮลวที 1 แผ่น - เส้นหมข่ี าวสกุ 2 ทัพพี - กว๋ ยเตี๋ยว 1 ทัพพี - วุ้นเสน้ สกุ 2 ทัพพี - มกั กะโรนี สปาเก็ตต้ีลวก 1 ทัพพี ผกั วิตามิน ทัพพี/ - ผักสกุ ทุกชนดิ 1 ทัพพี เช่น ผกั กาดขาว กะหลำ�่ ปลี แตงกวา และแร่ธาตุ ชอ้ นกนิ ข้าว บรอกโคลี ถั่วฝักยาว แครอท ฟักทอง - ผกั ดบิ ท่ีเป็นใบ 2 ทัพพี - ผักดิบที่เปน็ หวั เช่น หัวไชเทา้ 1 ทัพพี ถว่ั ฝักยาวดิบ 1 ทัพพี แตงกวาดบิ 2 ทัพพี มะเขอื เทศดิบ 2 ทัพพี ผลไม้ วิตามนิ สว่ น - มงั คุด 4 ผล - กล้วยหอม 2/3 ผลใหญ่ และแร่ธาตุ - ชมพู่ 2 ผลขนาดใหญ่ - ฝร่ัง 1/2 ผลใหญ่ - แอปเปิล้ 1 ผลเลก็ - มะม่วงสุก 1/2 ผลกลาง - กลว้ ยน้ำ� วา้ 1 ผลกลาง - มะละกอสุก 6 ชิ้นขนาดคำ� เนอื้ สตั ว์ โปรตีน ช้อนกนิ ขา้ ว - เน้ือสัตว์ 1 ช้อนกนิ ขา้ ว เชน่ ไก่ หมู วัว ปลา หอย กุง้ เปน็ ต้น - เครื่องในสัตว์ 1 ชอ้ นกนิ ข้าว เช่น ตบั เลอื ด เป็นตน้ - ถ่วั เมล็ดแหง้ 1 ช้อนกนิ ข้าว เชน่ ถ่ัวด�ำ ถว่ั แดง ถั่วเขียว เป็นตน้ - เตา้ หแู้ ข็ง 2 ชอ้ นกินขา้ ว - เต้าห้อู ่อน 6 ชอ้ นกนิ ขา้ ว - นมถวั่ เหลือง 1 แกว้ นม แคลเซยี ม แกว้ - นมสด 1 แกว้ (200 มล.) 200 มล. - โยเกิร์ต 1 1/2 ถว้ ย - ปลาเล็กปลานอ้ ย 2 ช้อนกนิ ข้าว - เตา้ หแู้ ขง็ 1 กอ้ น - เตา้ หอู้ ่อน 7 ชอ้ นกนิ ขา้ ว 5
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี โดยปริมาณอาหารในแตล่ ะกลมุ่ ท่ีเดก็ ควรได้รับใน 1 วนั สำ� หรับเดก็ อายุ 1 - 5 ปี แสดงดงั ตารางท่ี 3 ตารางท่ี 3 กลมุ่ อาหารและปริมาณอาหารทคี่ วรบริโภคใน 1 วัน กลมุ่ อาหาร ปริมาณอาหาร ข้าว – แป้ง เดก็ อายุ 1 - 3 ปี เดก็ อายุ 4 - 5 ปี ผกั ผลไม้ 3 ทัพพี 5 ทัพพี 2 ทัพพี 3 ทัพพี เนอื้ สัตว์ 3 สว่ น 3 ส่วน นม 3 ชอ้ นกินข้าว 3 ช้อนกินขา้ ว 2 แก้ว 2 - 3 แกว้ น�ำ้ ตาล น้อยกว่า 2 ช้อนชา นอ้ ยกวา่ 3 ชอ้ นชา หลกั การจดั อาหารในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ปริมาณอาหารที่ก�ำหนดให้นี้เป็นปริมาณแยกตามกลุ่มอาหารส�ำหรับสถานพัฒนาเด็กเล็กที่มี การเรียนการสอน 5 วันทำ� การตอ่ สปั ดาห์ มาตรฐานอาหารกลางวนั ท่ีจะนำ� มาก�ำหนดเมนหู มุนเวียน ในแตล่ ะสปั ดาห์ ในศูนย์เดก็ เล็กหรือโรงเรียนระดบั อนบุ าลจึงควรใชห้ ลกั การดังนี้ 1. กลมุ่ อาหารที่ตอ้ งมที กุ วนั เชน่ กลมุ่ ขา้ ว-แปง้ นำ้� มนั นำ�้ ตาล จะคดิ ความถ่ีเปน็ 5 วนั ตอ่ สปั ดาห์ 2. กลุ่มอาหารโปรตีนจากปลา และเน้ือสัตว์อื่น ๆ คิดความถ่ีเป็นเนื้อปลา 1 คร้ังต่อสัปดาห์ และเนอ้ื สตั ว์ 2 คร้ังตอ่ สปั ดาห์ เนอ่ื งจากคาดวา่ เดก็ จะไดร้ ับกลมุ่ อาหารโปรตนี จากปลา และเนอ้ื สตั วอ์ ่ืน ๆ จากครอบครัวในวันหยดุ สุดสัปดาห์ อยา่ งนอ้ ยสปั ดาห์ละ 1 คร้ัง 3. กลุ่มอาหารที่มีความเข้มข้นของสารอาหารสูง ซ่ึงก�ำหนดมาช่วยเสริมคุณค่าอาหารให้ดีข้ึน รวมทั้งกลมุ่ อาหารอ่ืน ๆ ที่กำ� หนดความถ่ีนอ้ ยกวา่ 5 คร้ังตอ่ สปั ดาห์ ยงั คงกำ� หนดไว้ในสว่ นท่ีศนู ยเ์ ดก็ เลก็ หรือโรงเรียนควรชว่ ยดแู ล โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ในพนื้ ท่ีชุมชนยงั มคี วามขาดแคลนซง่ึ อาจไมส่ ามารถคาดหวงั ว่าเดก็ จะไดร้ ับเม่ืออยูท่ ่ีบ้านในวันหยุด ผดู้ แู ลการจัดอาหารควรมกี ารวางแผนรายการอาหารลว่ งหนา้ ที่จะใชเ้ ปน็ รายการอาหารหมนุ เวยี น อย่างน้อย 1 สัปดาห์ จึงน�ำหลักการของการแบ่งกลุ่มอาหารต่าง ๆ และการระบุปริมาณอาหารด้วย หน่วยบริโภคครัวเรือน มาก�ำหนดเปน็ รายละเอียดของปริมาณอาหารกลุม่ ตา่ ง ๆ ดังแสดงในตารางที่ 4 6
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพัฒนาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ตารางที่ 4 แสดงปริมาณของอาหารกลุม่ ตา่ ง ๆ ส�ำหรบั การจดั อาหารกลางวันละอาหารวา่ งส�ำหรบั เดก็ อายุ 1 – 5 ปี ใน 1 สัปดาห์ กลุม่ อาหาร ปริมาณตอ่ ครงั้ ปริมาณตอ่ สปั ดาห์ ขา้ ว-แปง้ (ทัพพี) เนอื้ สัตว์ต่าง ๆ (ชอ้ นกนิ ขา้ ว) อายุ 1 - 3 ปี อายุ 4 - 5 ปี อายุ 1 - 3 ปี อายุ 4 - 5 ปี ผัก (ช้อนกินข้าว) 1 1 1/2 55 ผลไม้ (ส่วน) 1 1-2 22 ปลา (ช้อนกนิ ขา้ ว) 55 1-2 1-2 55 11 11 11 ไข่ (ฟอง) 1/2 1/2 -1 1 1 ตับ/เลือดสตั ว์ (ชอ้ นกนิ ขา้ ว) 11 1 1 เต้าหตู้ า่ ง ๆ (ชอ้ นกินข้าว) 12 1 1 น�ำ้ มนั พชื (ชอ้ นชา) 11 5 5 น้ำ� ตาล (ช้อนชา) 5 5 น้ำ� ดื่มสะอาด (แก้ว) ไม่เกิน 3 5 5 นมจดื (แกว้ 200 มลิ ลิลิตร) 11 5 5 11 หลกั การในการวางแผนเมนูหมนุ เวียนประจำ� สัปดาห์ 1. มขี า้ วสวยหรือขา้ วเหนยี วนง่ึ เปน็ หลกั อยา่ งนอ้ ย 4 วนั ตอ่ สปั ดาห์ จะเปน็ การเริ่มจากการกำ� หนด วา่ จะเป็นเมนูข้าวจัดรว่ มกบั กบั ขา้ ว 1-2 อยา่ งทกุ วัน หรือบางวนั จะเปน็ อาหารจานเดียว เช่น ก๋วยเตี๋ยว ขนมจนี หรือขา้ วตม้ สามารถจัดอาหารจานเดียวไดบ้ า้ ง แตไ่ มค่ วรจัดบอ่ ย เนอื่ งจากอาหารจานเดียวมกั มี อยสู่ องลักษณะใหญ่ ๆ คอื พวกที่มีพลงั งานสงู เชน่ ข้าวผัด ผัดซอี วี๊ และพวกท่ีมีพลังงานตำ�่ เช่น ขา้ วต้ม ขนมจีน แนะนำ� ให้จัดเปน็ อาหารจานเดียวไมเ่ กนิ สปั ดาหล์ ะครั้ง 2. มีผกั เปน็ สว่ นประกอบอาหารเป็นประจ�ำทกุ วนั โดยพยายามก�ำหนดรายการอาหารที่ใช้ผักตา่ ง ชนดิ กันในแต่ละวันให้มีความหลากหลายมากท่ีสุดเท่าท่ีจะท�ำได้ ในบางเมนูในบางวันอาจประกอบด้วย ผักได้น้อย เช่น ข้าวตม้ กค็ วรมี ให้น้อยครั้ง และมมี ้อื อ่ืนในสปั ดาหท์ ่ีเปน็ เมนูที่สามารถใส่ผกั ได้มาก เชน่ แกงสม้ ผักรวม 3. มผี ลไมเ้ ปน็ ประจำ� โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในวนั ท่ีรายการอาหารไมม่ ผี กั หรือมผี กั ปริมาณนอ้ ย แตถ่ า้ อยากมขี นมสลบั บา้ งไมค่ วรมขี นมหวานเกนิ 2 วนั ตอ่ สปั ดาห์ และควรใชน้ ำ้� ตาลในการทำ� ขนมหรือเครอื่ งดม่ื ไม่เกินครึ่งขีดต่อคนในหนึ่งสัปดาห์ ผลไม้เองก็สามารถจัดในรูปของขนม เช่น ข้าวต้มมัด กล้วยบวดชี หรือให้นอกม้อื อาหารกลางวนั เสริมเปน็ อาหารว่างคูก่ บั นมได้ 4. มเี นอ้ื สตั วช์ นดิ ใดชนดิ หนง่ึ ไข่ หรอื ถวั่ เมลด็ แหง้ - เตา้ หู้ เปน็ สว่ นประกอบอาหารเปน็ ประจำ� ทกุ วนั โดยสามารถหมุนเวียนรายการอาหารท่ีใช้เน้ือสัตว์ต่าง ๆ เช่น ปลา ไก่ หมู เนื้อวัว 3 วันต่อสัปดาห์ 7
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ควรมีไขซ่ ง่ึ เปน็ แหลง่ ของวิตามนิ เอ อยา่ งนอ้ ย 2 วนั ตอ่ สปั ดาห์ จะใชส้ ลบั หรือรว่ มกบั เนอ้ื สตั วต์ า่ ง ๆ ก็ได้ เต้าหู้ต่าง ๆ เป็นผลิตภัณฑ์จากถ่ัวเมล็ดแห้งท่ีสามารถน�ำมาใช้ประกอบอาหารสลับหรือร่วมกับ เนื้อสัตว์ต่าง ๆ หรือไข่ได้เช่นกัน ในกรณีพ้ืนที่ห่างไกลตลาดอาจใช้โปรตีนเกษตรมาหมุนเวียนทดแทน การใช้เน้ือสัตว์หรือใช้ร่วมกันเพื่อลดปริมาณเนื้อสัตว์ลงได้บ้าง โดยโปรตีนเกษตรอบแห้ง 1 ขีด จะมปี ริมาณเท่ากบั เนื้อสัตว์ประมาณ 2 1/2 ขีด - ปลา เป็นอาหารท่ีมโี ปรตีนสูงเช่นเดียวกับเน้ือสัตว์อื่น ๆ แต่ย่อยง่ายกว่า ในขณะท่ีปลา สว่ นใหญจ่ ะมีไขมนั ตำ่� กวา่ จงึ แนะนำ� ใหม้ เี มนทู ี่ประกอบดว้ ยปลาอยา่ งนอ้ ยสปั ดาหล์ ะครั้ง ในบางทอ้ งถิ่น หรือบางฤดูหาปลาได้ง่ายและราคาถูกก็สามารถจัดเมนูปลาบ่อยข้ึน แต่บางท้องถิ่นหากปลาราคาแพง หรือบางแห่งไมอ่ ยากให้เดก็ เล็กกินปลา เพราะกลวั ก้างก็สามารถจัดเมนูเน้ือสตั ว์แทนกันได้ - ไข่ คนละ 2 - 3 ฟองตอ่ สัปดาห์ จะใหค้ รั้งละฟองหรือไมก่ ็ได้ อาจเป็นเมนไู ข่ เชน่ ไขด่ าว ไข่พะโล้ เปน็ เคร่ืองเคียง เชน่ ไข่ตม้ หรือประกอบร่วมกบั อาหารอื่น เชน่ บวบผดั ไข่ ควรก�ำหนดวา่ จะทำ� เปน็ เมนูอะไร วันไหนท่ี ไมเ่ ป็นวันติด ๆ กัน - ตบั เลือด ถั่วเมลด็ แหง้ เตา้ หู้ ปลาเล็กปลานอ้ ย ท่ีกนิ ไดท้ ั้งก้าง และเผอื ก - มัน ท่ีแนะน�ำ ใหม้ สี ปั ดาหล์ ะครั้งสามารถอยรู่ วมกบั สว่ นประกอบอาหารอ่ืนในเมนตู า่ ง ๆ ซง่ึ วตั ถดุ บิ อาหารท่ีมสี ารอาหาร เข้มข้นเหล่านบี้ างอย่าง เช่น ถวั่ เมล็ดแหง้ เผอื ก - มัน รวมถงึ ไข่ สามารถท�ำท้ังอาหารคาวหรือหวานได้ 5. มีรายการอาหารที่ ใช้น้�ำมันหรือกะทิ เป็นส่วนประกอบอาหารเป็นประจ�ำทุกวันในปริมาณที่ พอเหมาะไมม่ ากเกินไป คอื น�ำ้ มนั ประมาณคร่ึงชอ้ นโตะ๊ ตอ่ หนึ่งคน หรือนำ้� กะทิประมาณ 1 - 2 ชอ้ นโต๊ะ แตค่ วรมที กุ วนั เพอื่ ชว่ ยการดดู ซมึ วิตามนิ ที่ละลายในไขมนั โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ วิตามนิ เอ ดงั นนั้ ควรมรี ายการ อาหารที่ใชน้ ำ้� มันหรือกะทิอย่างน้อยหน่ึงอยา่ งในแต่ละมื้อ เชน่ ถา้ ของคาวเปน็ แกงส้มควรมีกับขา้ วที่ผัด หรอื ทอดอกี อยา่ งหนงึ่ เชน่ ไขเ่ จยี ว หรอื สามารถมขี นมที่ใสก่ ะทิ เชน่ ฟกั ทองแกงบวด หรอื กลว้ ยบวดชีได้ ปริมาณไขมนั จะเปน็ สว่ นที่ยากในการกำ� หนด จากปริมาณในมาตรฐานเมอ่ื คำ� นวณแลว้ นำ้� มนั ขวดลติ รหนง่ึ ขวดสามารถใชท้ ำ� อาหารใหเ้ ด็กอนบุ าล 40 คนตอ่ สัปดาห์ ถ้ามเี ด็กประมาณ 80 คน ก็ไมค่ วรใช้น้ำ� มัน เกนิ 2 ขวดตอ่ สัปดาห์ ในบางวนั อาจประกอบอาหารดว้ ยกะทิบา้ ง ควรใชห้ วั กะทไิ มเ่ กนิ 1 และ 2 ชอ้ นโตะ๊ ส�ำหรับเด็กเล็กและเด็กโต ตามล�ำดับ และไม่ควรจัดเมนูอาหารท่ีต้องใช้น�้ำมันในปริมาณมาก เช่น ผดั ซอี ๊ิว ทอดไข่ รวมถงึ เมนทู ่ีใช้กะทิ เชน่ แกงกะทติ ่าง ๆ หรือแกงบวดตา่ ง ๆ เกินสปั ดาห์ละ 3 ครั้ง 6. มนี มเป็นอาหารเสริมทกุ วนั อย่างนอ้ ยวันละ 1 แกว้ (200 มล.) เนอ่ื งจากนมเป็นแหลง่ ส�ำคัญ ของสารอาหารบางชนดิ ท่ีมักมีปริมาณต�่ำในส�ำรับอาหารท่ัว ๆ ไป เชน่ แคลเซียม วิตามนิ เอ วิตามินบี 2 จากการสำ� รวจอาหารกลางวนั ของโรงเรียนในสงั กดั ตา่ ง ๆ ท่ัวประเทศ ปริมาณสารอาหารสำ� คญั ท่ีมกั จะมี ไม่เพียงพอ ในอาหารกลางวันที่จัดอยู่ คือ วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามนิ บี 2 และแรธ่ าตแุ คลเซยี ม 7. ใช้เกลือเสริมไอโอดีนเท่าน้ันในการปรุงรสเค็ม เน่ืองจากอาหารทะเลมีราคาแพงจึงอาจจัดได้ เพียงนาน ๆ ครั้ง และเกลอื ทะเลหรือเกลอื สมุทรเมอื่ ผา่ นขัน้ ตอนการผลติ เกลอื แล้วจะมีไอโอดีนเหลอื อยู่ไม่มากอย่างที่เคยเข้าใจกัน แต่การขาดไอโอดีนแม้จะในระดับที่น้อยจนสังเกตอาการคอพอกไม่ได้ ก็ยังมีผลเสียต่อการเจริญเติบโตและสมองได้ การใช้เกลือเสริมไอโอดีนจึงเป็นวิธีที่ดีและง่ายท่ีสุด ที่จะชว่ ยใหผ้ ู้บริโภคได้รับแร่ธาตุไอโอดีน 8
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ข้อควรระวังในการจัดอาหารกลางวนั 1. ควรจัดรายการอาหารท่ีมีรสไม่หวานจัด มันจัดและไม่ควรใช้ผงปรุงรสในการ ประกอบอาหาร 2. ควรหลกี เล่ียงเนือ้ สตั ว์ท่ีตดิ มัน หรือหนงั สตั ว์ เชน่ หนังไก่ หนงั หมู เปน็ ตน้ 3. การจัดขนมหวานหรือขนมที่ ใส่กะทิ ถ้าต้องการจัดให้เพื่อเพ่ิมพลังงานสามารถ จัดไดส้ ปั ดาห์ละ 1 - 2 คร้ัง 4. ควรจัดอาหารจานเดียวไม่เกนิ สปั ดาหล์ ะ 1 คร้ัง 5. ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์เสริมไอโอดีนในการประกอบอาหาร เช่น เกลือ น�้ำปลา ซอสปรุงรส โดยดูจากฉลากระบวุ า่ เสริมไอโอดีน ค�ำอธบิ ายตารางปริมาณคณุ ค่าทางโภชนาการ ตวั อยา่ ง คณุ คา่ ทางโภชนาการสำ� หรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 32.90 : 29.21 : 37.89 พลังงาน โปรตีน ธาตุเหลก็ แคลเซียม วิตามินซี วิตามินเอ วติ ามนิ บี1 วิตามิน บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มลิ ลกิ รัม) (มลิ ลิกรมั ) (มลิ ลิกรมั ) (RE) (มิลลิกรมั ) (มิลลิกรมั ) 242 7.6 2.2 42.3 12.6 13.1 0.11 0.06 CHO : PROT : FAT แสดงการกระจายตัวพลังงานจากคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน ในคา่ รอ้ ยละ CHO หมายถงึ ปริมาณร้อยละของคาร์โบไฮเดรตที่อยู่ในอาหาร PROT หมายถงึ ปริมาณรอ้ ยละของโปรตีนท่ีอยใู่ นอาหาร FAT หมายถงึ ปริมาณรอ้ ยละของไขมนั ที่อย่ใู นอาหาร พลงั งาน ปริมาณของพลังงานท้ังหมดของอาหาร มหี นว่ ยเปน็ กโิ ลแคลอรี โปรตนี ปริมาณโปรตนี ที่อยู่ในอาหาร มีหนว่ ยเป็น กรัม ธาตเุ หล็ก ปริมาณธาตเุ หล็กท่ีอยู่ในอาหาร มหี น่วยเปน็ มลิ ลกิ รัม แคลเซียม ปริมาณแคลเซียมท่ีอยูใ่ นอาหาร มหี นว่ ยเป็น มลิ ลกิ รัม วติ ามนิ ซี ปริมาณวิตามินซที ี่อยใู่ นอาหาร มีหนว่ ยเป็น มลิ ลิกรัม วิตามนิ เอ ปริมาณวิตามนิ เอในอาหาร แสดงเปน็ ค่า RE RE (Retinol Equivalent) คือ หนว่ ยวัดปริมาณวิตามินเอ โดย 1 RE เทา่ กบั 1 ไมโครกรัมของ retinol ซ่ึงแปลงมาจาก 6 ไมโครกรัมของ β-carotene หรือ 12 ไมโครกรัมของ carotenoids อ่ืน ๆ ท่ีเปน็ สารกอ่ วิตามนิ เอ วิตามินบี 1 ปริมาณวิตามนิ บี 1 ท่ีอย่ใู นอาหาร มหี น่วยเป็น มลิ ลกิ รัม วิตามนิ บี 2 ปริมาณวิตามินบี 2 ท่ีอยใู่ นอาหาร มีหนว่ ยเปน็ มิลลิกรัม 9
ตัวอยา่ งรายการอาหารจัดอาหารใน 1 เดือน ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี สปั ดาหท์ ี่ วนั จันทร์ วนั องั คาร วนั พุธ วันพฤหัสบดี วันศกุ ร์ 10 ข้าวสวยกลอ้ ง ม้ือกลางวนั ขา้ วสวยกล้อง ตม้ ย�ำปลาทูสดใสเ่ หด็ ฟาง ข้าวสวยกล้อง เส้นใหญ่ราดหน้าหมูสบั ใส่ตบั คะนา้ ข้าวสวยกล้อง แกงเผด็ หมผู กั รวม ผดั ข้าวโพดอ่อน กะหลำ่� ดอก แครอท ใสไ่ ข่ ไข่พะโล้ หวั ผกั กาด แครอท ขา้ วโพดออ่ น ตม้ จดื ผกั กาดขาว เหด็ ชิเมจิ ใสก่ ุง้ สับ ไข่ต้ม แตงโม 3 ช้นิ ผัดบรอกโคลี ใส่กุ้ง สบั ปะรด 3 ชิ้น ปลานลิ ทอดกระเทียม 1 ฝรั่ง 3 ช้ืน นมรสจดื 200 มล. ฟักทองนึง่ โรยมะพร้าว 1 ช้นิ แคนตาลูป 3 ช้ิน สาล่ี 3 ช้นิ ว่างบา่ ย นมรสจดื 200 มล. ขา้ วสวยกล้อง นมรสจดื 200 มล. นมรสจืด 200 มล. นมรสจืด 200 มล. แอปเปิ้ล 3 ชน้ิ แกงจืดลูกชิ้นหมู ผกั กาดขาว มะละกอสกุ 6 ชิน้ ชมพู่ 3 ชน้ิ กลว้ ยนำ้� วา้ 1 ผล ผดั ถว่ั ลนั เตาหวานไก่สบั ม้อื กลางวัน ข้าวผัดหมู ใส่ไข่ คะน้า แครอท แตงโม 3 ชน้ิ ขา้ วสวยกล้อง กว๋ ยเต๋ยี วเส้นหมีต่ ับ หมตู นุ๋ ใสค่ ะน้า ข้าวสวยขาว น้ำ� ซุปฟกั นมรสจืด 200 มล. ไข่ลกู เขย แตงกวา กลว้ ยบวดชี ลาบหมู แครอท ถ่ัวฝกั ยาวลวก 2 สบั ปะรด 3 ชน้ิ กลว้ ยน้ำ� ว้า 1 ผล ต้มจืดกะหลำ�่ ปลี หมูสับ ผดั ถัว่ ฝกั ยาว ใส่หมสู บั ขา้ วสวยกล้อง สาลี่ 3 ช้ิน ฝรั่ง 3 ช้นิ ไก่กระเทียม แตงกวา ว่างบ่าย นมรสจืด 200 มล. แกงจืดผกั กาดขาว แครอท กุ้งสบั นมรสจืด 200 มล. นมรสจดื 200 มล. นมรสจดื 200 มล. แอปเปล้ิ 3 ชิน้ แอปเปลิ 3 ช้ิน มะละกอ 3 ช้นิ มะม่วงสกุ 3 ชน้ิ แก้วมงั กร 3 ชิ้น นมรสจดื 200 มล. ม้ือกลางวนั ขา้ วสวยกลอ้ ง ฝร่ัง 3 ช้ิน ก๋วยเตยี๋ วเสน้ เล็กหมูสบั ตม้ ยำ� ขา้ วสวยกลอ้ ง ขา้ วสวยกล้อง ผัดกะเพราหมสู ับ ใสถ่ วั่ ฝกั ยาว ขา้ วสวยกลอ้ ง ใสก่ ะหลำ่� ถ่ัวงอก ต้มจืดผกั หวาน ไกส่ บั ตับไก่ แกงสม้ ผกั รวม ใสป่ ลา น�้ำซุปหวั ไชเท้า พะแนงหมู แตงกวา ไกขล่ตว้ ้มยบ1/ว2ดฟชี อง หมกู อ้ นทอด ใส่แครอท หนอ่ ไมฝ้ รั่ง ไข่เจยี วมะเขอื เทศ 3 แตงโม 3 ชนิ้ ต้มจืดเห็ดฟางผักกาดขาว ว่างบา่ ย สบั ปะรด 3 ช้นิ สาล่ี 3 ชิน้ ฝร่ัง 3 ชิน้ นมรสจดื 200 มล. นมรสจดื 200 มล. นมรสจดื 200 มล. มะละกอ 6 ชิน้ นมรสจดื 200 มล. นมรสจดื 200 มล. แคนตาลูป 3 ช้ิน แคนตาลปู 3 ชนิ้ มอื้ กลางวนั แก้วมังกร 3 ชน้ิ กล้วยไข่ 1 ผล ผดั มกั กะโรนี ไก่สบั มะเขอื เทศ ขา้ วสวยกล้อง น้�ำซุปหวั ไชเทา้ ผักกาดขาว ขา้ วสวยกลอ้ ง ข้าวสวยกลอ้ ง แกงเขียวหวานลูกชนิ้ ปลากราย แกว้ มังกร 3 ชิน้ ต้มจืดต�ำลึง ใส่ตับ เลอื ด ผัดแตงกวาใส่หมูสับ ซุปไก่ ใสแ่ ครอท มะเขือเทศ ผดั กะหล�่ำปลี ใสห่ มสู ับ ย�ำไขต่ ม้ ใสแ่ ครอท 4 กล้วยนำ้� วา้ 1 ผล ว่างบ่าย สาล่ี 3 ช้นิ มะม่วงสกุ 3 ช้นิ นมรสจดื 200 มล. นมรสจดื 200 มล. มะละกอ 6 ชิน้ นมรสจดื 200 มล. นมรสจืด 200 มล. แอปเป้ิล 3 ชน้ิ ชมพู่ 3 ชิน้ สับปะรด 3 ช้นิ
สัดสว่ นและปริมาณในการตักอาหารสำ� หรบั เดก็ อายุ 1 - 5 ปี สปั ดาหท์ ี่ 1 วัน มอ้ื อาหาร เมนอู าหาร กลมุ่ ขา้ ว-แป้ง (ทัพพี) กลมุ่ เน้อื สัตว์ (ช้อนกนิ ข้าว) กลุ่มผัก (ชอ้ นกินข้าว) กลุม่ ผลไม้ (ส่วน) กลมุ่ นม (แก้ว) วันจันทร์ กลางวัน 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี ข้าวสวยกลอ้ ง 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี วา่ งบา่ ย แกงหมฟู กั ทอง (ไม่เผด็ ) 1 1 1/2 -- -- -- -- ไข่ตม้ -- 1/2 1 12 -- -- รวม ฝรั่ง 3 ชน้ิ -- 11 -- -- วันอังคาร กลางวนั นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- -- 1/2 1/2 -- ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปีแอปเปิล้ 3 ชิน้---- 1/2 1/2 11 ว่างบ่าย -- -- -- -- 11 ขา้ วสวยกล้อง 1 1 1/2 1 1/2 2 -- - 11 รวม ตม้ ยำ� ปลาทูสดใสเ่ ห็ดฟาง 1 1 1/2 -- -- -- วนั พุธ กลางวนั ผัดขา้ วโพดอ่อน กะหล�ำ่ ดอก แครอท ใส่ไข่ -- 1/2 1 1 1/2 2 1/2 1/2 1/2 -- แตงโม 3 ช้ิน -- 1/2 1 -- -- ว่างบ่าย นมพาสเจอร์ไรส์ รสจืด 200 มล. -- -- 11 11 -- รวม สาลี่ 3 ช้นิ -- -- 12 -- 11 วนั พฤหสั บดี กลางวนั -- -- -- -- ข้าวสวยกล้อง 1 1 1/2 12 -- -- 11 วา่ งบ่าย ไข่พะโล้ หัวผักกาด 1 1 1/2 -- -- -- รวม ผดั บรอกโคลี ใส่กุ้ง -- 11 -- 1/2 1/2 -- ฟกั ทองน่ึงโรยมะพรา้ ว 1 ช้ิน -- 1/2 1 23 -- นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- -- -- -- -- มะละกอสุก 6 ชิน้ -- -- 1/2 1 11 -- -- 11 1/2 1/2 -- เส้นใหญ่ราดหนา้ หมสู ับ ใสต่ ับ คะน้า 1 1 1/2 1 1/2 2 11 11 แครอท ข้าวโพดอ่อน -- 11 มะมว่ งสุก 3 ช้นิ 1 1 1/2 12 -- -- -- นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. 2 1/2 3 -- มะละกอสุก 6 ช้นิ -- -- -- -- -- -- 22 -- 11 -- -- -- 1 1 1/2 12 -- -- 11 -- 11 -- 22 11 -- 1/2 1/2 -- 1/2 1/2 11
วัน ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปีมื้ออาหารเมนอู าหารกล่มุ ข้าว-แป้ง (ทพั พ)ีกลุ่มเนอื้ สัตว์ (ชอ้ นกินขา้ ว)กลมุ่ ผกั (ชอ้ นกนิ ขา้ ว)กลมุ่ ผลไม้ (สว่ น)กลุม่ นม (แก้ว) วนั ศกุ ร์ 12 กลางวนั ข้าวสวยกล้อง 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี ตม้ จดื ผกั กาดขาว เหด็ ชเิ มจิ ใส่กุ้งสบั 1 1 1/2 -- -- -- -- วา่ งบา่ ย ปลานลิ ทอดกระเทียม -- 1/2 1 22 -- -- รวม แคนตาลปู 3 ช้ิน -- 11 -- -- -- นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- -- -- -- สาลี่ 3 ช้ิน -- -- -- 1/2 1/2 11 -- -- -- -- -- 1 1 1/2 1 1/2 2 22 11 1/2 1/2 11 สัดส่วนและปริมาณในการตักอาหารสำ� หรับเด็กอายุ 1 - 5 ปี สปั ดาหท์ ่ี 2 วนั มอ้ื อาหาร เมนูอาหาร กลุม่ ขา้ ว-แป้ง (ทัพพี) กลุ่มเน้ือสตั ว์ (ชอ้ นกินข้าว) กลุม่ ผกั (ชอ้ นกนิ ข้าว) กลุ่มผลไม้ (ส่วน) กลมุ่ นม (แกว้ ) วนั จันทร์ กลางวนั ขา้ วผดั หมู ใส่ไข่ คะน้า แครอท 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี วันอังคาร นำ�้ ซุปฟกั 12 22 -- -- ว่างบา่ ย แตงโม 3 ชิ้น 1 1 1/2 -- 11 -- -- รวม นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- -- -- -- กลางวนั แคนตาลูป 3 ชนิ้ -- -- 1/2 1/2 11 -- -- -- -- ว่างบา่ ย ข้าวสวยกลอ้ ง -- -- -- รวม แกงจดื ลูกช้นิ หมู ผกั กาดขาว 13 33 11 ผัดถั่วลนั เตาหวานไกส่ บั 1 1 1/2 - -- 1/2 1/2 -- แตงโม 3 ช้นิ 1 1 1/2 11 -- นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- 11 12 11 -- กล้วยนำ้� วา้ 1 ผล -- 1/2 1 -- -- -- -- -- -- -- 11 -- -- -- -- -- -- -- 23 1/2 1/2 11 1 1 1/2 1 1/2 2 -- 11 1 1/2 1 1/2
วนั ม้อื อาหาร เมนูอาหาร กลุ่มข้าว-แป้ง (ทัพพี) กลมุ่ เนือ้ สตั ว์ (ช้อนกนิ ขา้ ว) กลมุ่ ผกั (ช้อนกนิ ขา้ ว) กลุม่ ผลไม้ (สว่ น) กลุ่มนม (แกว้ ) วนั พุธ กลางวนั ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปีข้าวสวยกล้อง1 - 3 ปี 4 - 5 ปี1 - 3 ปี 4 - 5 ปี1 - 3 ปี 4 - 5 ปี1 - 3 ปี 4 - 5 ปี1 - 3 ปี 4 - 5 ปี ไขล่ กู เขย แตงกวา -- -- วา่ งบ่าย13 ต้มจดื กะหลำ่� ปลี หมูสบั 1 1 1/2 -- 11 -- -- รวม สาลี่ 3 ชนิ้ -- 11 22 -- -- วนั พฤหัสบดี กลางวัน นมพาสเจอร์ไรส์ รสจืด 200 มล. -- 1/2 1 -- -- -- วา่ งบา่ ย มะละกอ 3 ช้นิ -- -- -- 11 รวม -- -- -- 1/2 1/2 -- วันศุกร์ กลางวนั กว๋ ยเต๋ียวเส้นหมี่ หมตู ุน๋ ลูกชิ้น ใสค่ ะน้า -- -- กลว้ ยบวดชี 33 -- 11 วา่ งบา่ ย นมพาสเจอร์ไรส์ รสจืด 200 มล. 1 1 1/2 1 1/2 2 22 -- รวม มะม่วงสกุ 3 ชน้ิ 1 1 1/2 1 1/2 1 -- 1/2 1/2 -- -- -1 -- 11 ขา้ วสวยกลอ้ ง -- -- -- 11 -- ลาบหมู ใสต่ ับ แครอท ถ่วั ฝักยาวลวก -- -- ผัดถ่ัวฝกั ยาวใส่หมสู ับ 22 -- 11 ฝร่ัง 3 ชิน้ 1 1 1/2 1 1/2 2 -- 11 -- นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. 1 1 1/2 -- 11 -- -- แกว้ มังกร 3 ชิน้ -- 11 12 -- -- 1/2 1 -- 1/2 1/2 -- -- -- -- 11 -- -- -- 1 1/2 1 1/2 -- -- -- -- 23 -- 11 1 1 1/2 1 1/2 2 -- 1/2 1/2 -- 1/2 1/2 11
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี 14 สดั สว่ นและปริมาณในการตกั อาหารส�ำหรับเด็กอายุ 1 - 5 ปี สปั ดาห์ท่ี 3 วัน มอ้ื อาหาร เมนูอาหาร กลมุ่ ข้าว-แปง้ (ทพั พ)ี กลมุ่ เน้ือสตั ว์ (ช้อนกนิ ข้าว) กลุ่มผกั (ชอ้ นกนิ ขา้ ว) กลมุ่ ผลไม้ (ส่วน) กลุ่มนม (แกว้ ) วันจันทร์ 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี กลางวัน ข้าวสวยกลอ้ ง 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี วันอังคาร ผัดกะเพราหมูสับ ใสถ่ ัว่ ฝักยาว 1 1 1/2 -- -- -- ว่างบา่ ย นำ้� ซุปหัวไชเท้า -- 12 11 -- -- วนั พุธ รวม แตงโม 3 ช้ิน -- -- 11 -- -- กลางวนั นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- -- -- -- -- แคนตาลูป 3 ช้ิน -- -- -- 11 วา่ งบ่าย -- -- -- 1/2 1/2 -- รวม ขา้ วสวยกลอ้ ง 1 1 1/2 13 33 11 กลางวนั ไกก่ ระเทียม แตงกวา 1 1 1/2 -- -- -- -- แกงจดื ผกั กาดขาว แครอท กุ้งสบั -- 11 1/2 1 -- ว่างบา่ ย แอปเปลิ้ 3 ชิน้ -- 1/2 1 12 1/2 1/2 -- รวม นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- -- -- -- ฝร่ัง 3 ช้นิ -- -- -- 11 11 -- -- -- -- ก๋วยเต๋ียวเส้นเล็กหมูสับต้มย�ำใส่กะหล่�ำ 1 1 1/2 1 1/2 2 1 1/2 3 -- 11 ถว่ั งอก -- ไข่ตม้ 1/2 ฟอง 1 1 1/2 1/2 1 22 -- -- กล้วยบวดชี นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- 11 -- 1/2 1/2 -- มะละกอ 6 ช้นิ -- -- -- -- -- -- -- -- 11 -- -- -- -- 1 1 1/2 1 1/2 2 22 1/2 1/2 11 11 -- - - 1 1 - 1/2 (3 ชิ้น) 1 1 1/2 2
วัน มอื้ อาหาร เมนอู าหาร กลุ่มขา้ ว-แป้ง (ทัพพ)ี กลมุ่ เน้ือสตั ว์ (ช้อนกินข้าว) กลุ่มผัก (ช้อนกินขา้ ว) กลมุ่ ผลไม้ (ส่วน) กล่มุ นม (แก้ว) วนั พฤหสั บดี กลางวัน ข้าวสวยกล้อง 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี ตม้ จดื ผกั หวาน ไกส่ บั ตับไก่ -- -- วา่ งบา่ ย หมกู ้อนทอด ใสแ่ ครอท หนอ่ ไม้ฝร่ัง 1 1 1/2 -- 12 -- -- รวม สบั ปะรด 3 ชิ้น -- 1/2 1 11 -- -- วนั ศุกร์ กลางวนั นมพาสเจอร์ไรส์ รสจืด 200 มล. -- 11 -- -- - -- แกว้ มังกร 3 ช้ิน -- -- -- 11 ว่างบ่าย -- -- -- 1/2 1/2 -- รวม ข้าวสวยกล้อง -- -- แกงสม้ ผกั รวม ใส่ปลา 23 -- 11 ไข่เจยี วมะเขือเทศ 1 1 1/2 1 1/2 2 -- -- สาลี่ 3 ชนิ้ 1 1 1/2 -- 12 1/2 1/2 -- นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- 11 11 -- กลว้ ยนำ้� วา้ 1 ผล -- -- 11 -- ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี--1/2 1/2--11 -- -- -- -- 15 -- -- -- -- 23 -- 11 1 1 1/2 -- 1/2 1/2 1 1/2 2 -- 11 1 1/2 1 1/2 สัดส่วนและปริมาณในการตกั อาหารสำ� หรบั เดก็ อายุ 1 - 5 ปี สปั ดาหท์ ่ี 4 วนั ม้ืออาหาร เมนูอาหาร กลุม่ ขา้ ว-แปง้ (ทัพพ)ี กลุม่ เน้ือสัตว์ (ชอ้ นกินข้าว) กลุ่มผัก (ช้อนกินขา้ ว) กลุม่ ผลไม้ (ส่วน) กลุ่มนม (แกว้ ) วันจันทร์ 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี กลางวนั ข้าวสวยกลอ้ ง แกงเขียวหวานลูกชิน้ ปลากราย 1 1 1/2 -- -- -- -- ว่างบา่ ย ใส่มะเขือเปราะ รวม ซุปไก่ ใส่แครอท มะเขอื เทศ -- 1/2 1 11 -- -- กลว้ ยน�้ำว้า 1 ผล นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- 11 12 -- -- แอปเป้ลิ 3 ชิ้น -- -- -- 11 -- -- -- -- -- 11 -- -- -- -- 1 1 1/2 1 1/2 2 23 1/2 1/2 11 1 1/2 1 1/2
วัน ม้อื อาหาร ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปีเมนอู าหารกลมุ่ ขา้ ว-แปง้ (ทัพพี)กลุ่มเนอื้ สัตว์ (ช้อนกินข้าว)กลมุ่ ผัก (ชอ้ นกนิ ข้าว)กลมุ่ ผลไม้ (สว่ น)กลุ่มนม (แกว้ ) วนั องั คาร กลางวัน16 ข้าวสวยกล้อง 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี 1 - 3 ปี 4 - 5 ปี พะแนงหมู แตงกวา -- -- ว่างบา่ ย ต้มจดื เห็ดฟางผกั กาดขาวหมสู บั 1 1 1/2 -- 11 -- -- รวม ฝร่ัง 3 ชิน้ -- 11 22 -- -- วนั พุธ กลางวนั นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. -- 11 -- -- -- แคนตาลปู 3 ช้นิ -- -- -- 11 วา่ งบ่าย -- -- -- 1/2 1/2 -- รวม ผดั มักกะโรนี ไก่สับ มะเขอื เทศ -- -- วันพฤหสั บดี กลางวัน ซุปหัวไชเท้า ผกั กาดขาว 33 -- 11 แกว้ มังกร 3 ชน้ิ 1 1 1/2 22 12 -- ว่างบ่าย นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. 1 1 1/2 11 1/2 1/2 -- รวม มะละกอ 6 ชน้ิ -- 11 -- -- วนั ศุกร์ กลางวัน -- -- -- 11 11 ขา้ วสวยกลอ้ ง -- -- -- -- ว่างบ่าย ต้มจืดตำ� ลงึ ใสต่ ับ เลอื ด -- -- -- รวม ผดั กะหลำ�่ ปลี ใส่หมูสับ -- 22 -- 11 สาล่ี 3 ช้นิ 1 1 1/2 -- -- นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. 1 1 1/2 22 11 1/2 1/2 -- ชมพู่ 3 ชน้ิ -- 11 -- -- - -- -- -- ขา้ วสวยกลอ้ ง -- 11 -- 11 11 ผัดแตงกวาใสห่ มูสับ -- 1/2 1 -- 1 1/2 1 1/2 -- ย�ำไขต่ ม้ ใส่แครอท -- -- -- มะมว่ งสุก 3 ชน้ิ -- 22 -- 11 นมพาสเจอร์ไรส์ รสจดื 200 มล. 1 1 1/2 -- -- -- -- สับปะรด 3 ช้นิ 1 1 1/2 22 -- -- 1 1/2 2 1/2 1 1/2 1/2 -- -- -- -- -- -- 1/2 1 -- -- 11 -- 11 -- -- -- -- 1/2 1/2 -- 2 1/2 3 11 1 1 1/2 -- 11 1 1/2 2 -- -- -- 1/2 1/2 -- 1/2 1/2 11
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี แกงเผด็ หมผู กั รวม สว่ นผสมสำ� หรับ 10 คน ฟกั ทอง 100 กรัม แครอท 100 กรัม ถ่งั ฝกั ยาว 100 กรัม หมูเนอื้ แดง 200 กรัม พริกแกง 20 กรัม ใบมะกรูด 10 ใบ ใบโหระพา 20 กรัม พริกช้ีฟ้า 50 กรัม กะทิ 300 กรัม วิธที ำ� 1. เตรียมห่ันฟักทองและหมูให้เปน็ ชน้ิ พอค�ำ ต้งั กระทะ ใสก่ ะทิ 2. น�ำพริกแกงมาผัดให้มีกล่ินหอมผัดจนแตกมนั แลว้ ใสห่ มู เตมิ กะทิลงไป หมสู ุกใสผ่ กั ลงไป 3. เมื่อผักเร่ิมสุก ปรุงรสด้วยน�้ำตาลปี๊บ น้�ำปลาแล้วโรยหน้าด้วยใบโหระพา ใบมะกรูด แล้วตกั ใส่ถว้ ย พร้อมเสริ ฟ์ คณุ คา่ ทางโภชนาการส�ำหรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 20.82 : 40.97 : 38.22 พลงั งาน โปรตีน ธาตเุ หลก็ แคลเซียม วติ ามนิ ซี วติ ามนิ เอ วติ ามนิ บ1ี วิตามนิ บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มิลลกิ รมั ) (มิลลิกรัม) (มลิ ลกิ รมั ) (RE) (มิลลิกรัม) (มิลลิกรมั ) 36 3.7 0.40 15.34 2.97 9.37 0.21 0.07 17
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ไขต่ ม้ ส่วนผสมส�ำหรบั 10 คน ไข่ไก่ 5 ฟอง วิธีท�ำไข่ต้ม 3 แบบ 1. ไขต่ ม้ แบบยางมะตมู ใสไ่ ขล่ งไปหลงั นำ�้ เดอื ด ใชเ้ วลาตม้ 3 นาที ตกั ลงจากหมอ้ แชใ่ นนำ้� เยน็ ทันที ไขจ่ ะไม่สกุ ต่อ 2. ไข่ต้มแบบไข่ขาวน่ิม มียางมะตูมเล็กน้อย ใช้น้�ำ 10 ถ้วยตวง ใส่ไข่ลงไปตั้งไฟจนเดือด ตม้ นาน 8 นาที ตักออกจากหม้อแช่ในนำ้� เยน็ ทันที 3. ไขต่ ม้ แบบขาวกรุบ ไขแ่ ดงรว่ น ต้มไขเ่ ช่นเดียวกับไข่ต้มยางมะตูม ให้ใช้เวลาต้ม 5 นาที หรือ จะให้น�ำ้ เดอื ดก่อน คอ่ ย ๆ ใสไ่ ขล่ งไป ตม้ ตอ่ อีก 10 นาที เคลด็ ลับ : หากต้มนานไปไขแ่ ดงจะมีรอยสคี ล�้ำ ไม่สวย มกี ลิ่นก�ำมะถัน ไมอ่ รอ่ ย คุณค่าทางโภชนาการส�ำหรบั 1 คน (1/2 ฟอง) CHO : PROT : FAT = 4.13 : 33.06 : 62.81 พลงั งาน โปรตนี ธาตเุ หล็ก แคลเซียม วิตามนิ ซี วติ ามนิ เอ วิตามนิ บ1ี วิตามนิ บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มลิ ลิกรัม) (มลิ ลิกรมั ) (มิลลกิ รัม) (RE) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลกิ รัม) 39 3.2 0.78 9.50 0.00 92.00 0.03 0.14 18
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ตม้ ย�ำปลาทูใสเ่ หด็ ฟาง ส่วนผสมสำ� หรับ 10 คน ปลาทูสด 200 กรัม หอมแดง 5 หัว เหด็ ฟาง 150 กรัม ใบมะกรูด 10 ใบ มะเขอื เทศ 30 กรัม นำ�้ ปลา 5 ช้อนชา น�้ำมะขาม 50 กรัม นำ้� ตาล 3 ชอ้ นชา ขา่ 5 ชอ้ นชา ผกั ชีฝร่ัง 10 กรัม ตะไคร้ 2 ต้น วิธที �ำ 1. ต้งั นำ�้ ซุปให้เดือด ใส่ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด หอมแดง ลงไป 2. พอนำ้� ซุปเดือดนำ� ปลาทลู งไปตม้ จากนนั้ ใส่เหด็ มะเขือเทศ 3. นำ้� เดอื ดอกี คร้ังจึงใส่นำ้� มะขาม ปรุงรสด้วยนำ้� ปลา นำ�้ ตาล มะนาว ใหร้ สชาติออกเปร้ียว เคม็ โรยผักชีฝร่ัง พรอ้ มเสริ ์ฟ คุณค่าทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 39.07 : 39.21 : 29.72 พลังงาน โปรตีน ธาตเุ หลก็ แคลเซยี ม วิตามินซี วิตามินเอ วติ ามิน บ1ี วติ ามนิ บี2 (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มลิ ลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รัม) (มิลลิกรัม) (RE) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลิกรัม) 53 5.1 0.63 45.05 3.52 9.26 0.03 0.07 19
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ผดั ข้าวโพดออ่ น กะหล่ำ� ดอก แครอท ใสไ่ ข่ ส่วนผสมสำ� หรับ 10 คน ไข่ไก่ 5 ฟอง ขา้ วโพดออ่ น 100 กรัม กะหล่�ำดอก 100 กรัม แครอท 100 กรัม น้ำ� มันหอย 3 ชอ้ นชา ซอี ิ๊วขาว 5 ชอ้ นชา นำ้� มนั ถั่วเหลือง 2 ช้อนโตะ๊ นำ้� ตาลทราย 3 ช้อนชา กระเทียมสับ 2 ช้อนโต๊ะ วิธที ำ� 1. นำ� ผักมาลา้ งให้สะอาด หั่นเปน็ ช้นิ 2. น�ำไปลวกพอสุก แลว้ น�ำขน้ึ แชน่ ้�ำเย็นทันที ท้ิงไวซ้ กั ครู่ ยกขึน้ ให้สะเดด็ น�ำ้ 3. ใสน่ �ำ้ มนั ในกระทะ ตง้ั ไฟปานกลาง ผดั กระเทียมจนหอมและเป็นสีเหลอื ง 4. ใสก่ ะหล�่ำดอก ข้าวโพดอ่อน บรอกโคลี และแครอทท่ีลวกแล้วลงไปผดั 5. พอผกั ใกล้สกุ ใสไ่ ข่ลงไป ผัดให้สกุ พร้อมเตมิ นำ�้ เล็กนอ้ ยพอขลุกขลิก 6. ปรุงรสด้วยน้ำ� มันหอย ซีอิ๊วขาว และนำ้� ตาลทราย คนใหเ้ ข้ากนั แล้วตักใส่จาน คณุ คา่ ทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 22.07 : 19.30 : 57.98 พลังงาน โปรตีน ธาตุเหลก็ แคลเซยี ม วติ ามนิ ซี วติ ามนิ เอ วติ ามนิ บ1ี วิตามนิ บี2 (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มิลลิกรัม) (มลิ ลิกรัม) (มลิ ลกิ รมั ) (RE) (มลิ ลิกรัม) (มลิ ลิกรัม) 85 4.1 1.01 16.18 11.78 102.52 0.06 0.17 20
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ไขพ่ ะโล้ หัวผกั กาด สว่ นผสมส�ำหรบั 10 คน ไขต่ ม้ สกุ ปอกเปลือก 5 ฟอง หวั ไชเท้า 150 กรัม กระเทียม 1 ชอ้ นโต๊ะ รากผักชี 1 ช้อนโตะ๊ พริกไทย 1 ช้อนชา ผงพะโล้ 2 ช้อนโตะ๊ ซีอ๊วิ ขาว 3 ช้อนโตะ๊ น�้ำตาลปี๊บ 3 ช้อนโตะ๊ ซีอ๊ิวด�ำ 3 ชอ้ นโต๊ะ เกลือ 1 ช้อนโต๊ะ น�้ำเปลา่ สะอาด 3 ลิตร วธิ ที �ำ 1. ต�ำรากผักชี กระเทียม พริกไทย ใหเ้ ข้ากัน 2. ใส่น้�ำและน้�ำตาลปี๊บลงในหม้อ เค่ียวน้�ำตาลให้ละลาย แล้วใส่รากผักชี กระเทียมลงไปผัด ใหพ้ อหอม 3. ใส่ไขต่ ้มลงไปผัด 4. จากน้ันเตมิ ผงพะโล้และน้ำ� เปล่านดิ หน่อย ผดั ไขแ่ ละผงพะโล้ใหเ้ ขา้ กนั ดี 5. เตมิ น�ำ้ ลงไป และใส่หัวไชเท้า จากนั้นตม้ ตอ่ จนไข่และหวั ไชเท้าสุก 6. เตมิ ซีอวิ๊ ด�ำลงไป 7. ปรุงรสชาตดิ ้วย ซอี ิ๊วขาว นำ้� ตาลปี๊บ และเกลอื จากนั้นปิดไฟ โรยหน้าดว้ ยผักชีแล้วตกั เสิร์ฟ เคลด็ ลับ: หวั ไชเท้าจะชว่ ยใหน้ �ำ้ ซุปหวานอรอ่ ย คุณคา่ ทางโภชนาการส�ำหรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 50.62 : 18.77 : 30.61 พลังงาน โปรตีน ธาตเุ หล็ก แคลเซียม วติ ามินซี วิตามินเอ วิตามิน บี1 วติ ามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รมั ) (RE) (มิลลิกรมั ) (มิลลกิ รัม) 90 4.2 3.84 41.43 2.71 93.69 0.08 0.15 21
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ผดั บรอกโคลี ใส่กงุ้ สว่ นผสมส�ำหรบั 10 คน บรอกโคลี 150 กรัม กุง้ สด 150 กรัม น�้ำมันหอย 5 ช้อนชา ซอี ๊ิวขาว 5 ช้อนชา นำ�้ ตาล 3 ช้อนชา น�้ำมนั 1 ช้อนโต๊ะ กระเทียม 1 ชอ้ นโตะ๊ วิธที ำ� 1. ล้างบรอกโคลี ให้สะอาด แล้วห่ันเปน็ ช้นิ พอดีคำ� 2. นำ� กุง้ มาลา้ งใหส้ ะอาด ปอกเปลือกออก แล้วผา่ หลังเอาเสน้ ด�ำออก 3. ตงั้ กระทะใส่น้ำ� มันลงไปให้รอ้ น ใสก่ ระเทียม เจยี วใหห้ อม ใสก่ ุง้ ลงไป ผัดให้เขา้ กนั กุง้ เร่ิมมี สีแดง 4. ใสผ่ ักที่เตรียมไวล้ งไปผดั จากนัน้ ปรุงรสด้วย น้ำ� มนั หอย ซอี ๊ิวขาว น้ำ� ตาล ผัดใหเ้ ขา้ กัน 5. ผดั ใหเ้ ขา้ กนั เติมนำ้� ต้มสกุ เล็กนอ้ ย ผดั จนผักสุก คณุ คา่ ทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 32.90 : 29.21 : 37.89 พลังงาน โปรตนี ธาตเุ หล็ก แคลเซียม วติ ามนิ ซี วิตามินเอ วติ ามิน บี1 วิตามิน บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มลิ ลิกรัม) (มลิ ลกิ รัม) (มิลลกิ รมั ) (RE) (มลิ ลิกรมั ) (มลิ ลิกรัม) 47 3.4 0.48 17.02 19.99 6.90 0.02 0.04 22
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี เสน้ ใหญ่ราดหนา้ หมูสบั ใส่ตับ สว่ นผสมส�ำหรับ 10 คน เส้นใหญ่ 900 กรัม น�ำ้ มนั หอย 5 ช้อนชา หมสู บั 150 กรัม นำ้� ตาลทราย 5 ชอ้ นชา ตับหมู 150 กรัม ซอี ิ๊วดำ� 3 ชอ้ นโต๊ะ แครอท 100 กรัม ข้าวโพดออ่ น 100 กรัม กระเทียมสับ 2 ช้อนโตะ๊ แปง้ มันสำ� ปะหลัง/ 1 ชอ้ นโต๊ะ แปง้ ขา้ วโพด ซอสปรุงรส 10 ชอ้ นชา วิธที ำ� 1. ลา้ งผักให้สะอาด หั่นผักเปน็ ช้นิ เลก็ ๆ เตรียมไว้ 2. หมักหมูกับนำ้� มนั หอย ละลายแป้งมันกบั นำ้� เปลา่ 3. คลกุ เส้นใหญก่ บั ซอี วิ๊ ดำ� แลว้ นำ� ไปผดั ให้หอม 4. เจียวกระเทียมพอเหลือง ใส่หอมใหญล่ งไปผัดให้สกุ ใสห่ มสู บั ลงไปผัดจนสกุ แลว้ ตามด้วยขา้ วโพดออ่ น แครอท ที่เตรียมไว้ ผดั ให้เข้ากัน 5. เติมนำ้� ซุปใหท้ ่วม ปรุงรสดว้ ยน้�ำตาลทราย นำ�้ มนั หอย ซอสปรุงรส 6. เมอ่ื น�้ำเดือดคอ่ ย ๆ ใส่แปง้ มันที่ละลายลงไป คนใหเ้ ข้ากนั 7. นำ� ผักกาดหอมหั่นเป็นช้ินเล็ก และเส้นใหญท่ ี่ผดั วางลงไป ตกั น้ำ� ซุปราดหนา้ ลงไป คณุ ค่าทางโภชนาการสำ� หรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 64.33 : 17.10 : 18.57 พลังงาน โปรตีน ธาตเุ หลก็ แคลเซยี ม วิตามินซี วิตามนิ เอ วิตามนิ บ1ี วติ ามนิ บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รัม) (มิลลิกรมั ) (RE) (มลิ ลิกรัม) (มลิ ลิกรมั ) 229 9.8 5.35 18.69 5.08 2,692.61 0.20 0.19 23
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ต้มจดื ผักกาดขาว เห็ดชเิ มจิ ใสก่ ุง้ สบั ส่วนผสมสำ� หรับ 10 คน กุ้งสด 75 กรัม ผักกาดขาว 100 กรัม เหด็ ชิเมจิ 100 กรัม กระเทียม 1 ช้อนโต๊ะ ซีอิ๊วขาว 5 ช้อนชา น้ำ� ซุปไก่ 1 ลิตร ขึน้ ฉ่าย 5 กรัม วธิ ที �ำ 1. น�ำผักมาล้างใหส้ ะอาด ห่ันผกั เปน็ ช้นิ เลก็ ๆ 2. น�ำเนือ้ กุ้งมาบด ปรุงรสดว้ ยซอี ๊วิ ขาว หมักท้ิงไว้ 3. ตม้ น�ำ้ ซุปไกใ่ หเ้ ดือด ปั้นกุง้ ที่หมักไว้เป็นกอ้ นเล็ก ๆ ลงไป พอเนื้อสตั ว์เร่ิมสกุ ปรุงรสดว้ ย ซอี ิ๊วขาว 4. เตมิ ผักกาดขาวและเหด็ ลงไป พอผักเริ่มสุก ปิดไฟ คุณค่าทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 39.65 : 32.33 : 28.03 พลังงาน โปรตนี ธาตุเหลก็ แคลเซยี ม วติ ามนิ ซี วติ ามินเอ วติ ามนิ บี1 วิตามนิ บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มลิ ลิกรมั ) (มิลลิกรมั ) (มลิ ลกิ รมั ) (RE) (มลิ ลิกรัม) (มิลลกิ รัม) 36 2.9 0.45 17.74 4.36 6.95 0.02 0.05 24
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ปลานลิ ทอดกระเทยี ม ส่วนผสมส�ำหรับ 10 คน วิธีท�ำ ปลานลิ 150 กรัม 1. น�ำปลามาล้างเมือกและเลือดด้วยเกลือ กระเทียม 2 ชอ้ นโต๊ะ ใหส้ ะอาด แป้งทอดกรอบ 30 กรัม เกลอื เสริมไอโอดีน 1 ชอ้ นชา 2. แล่ปลานลิ เอาก้างออก หั่นเป็นช้ินพอดีค�ำ น้�ำมันพชื สำ� หรับทอด 1/2 ขวด ผึ่งใหส้ ะเด็ดนำ�้ 3. โรยเกลอื ลงบนปลา แล้วนำ� ปลามาคลกุ กบั แปง้ ทอดกรอบ 4. กระเทียมมาปอกเปลอื กแขง็ ออก น�ำไปตำ� พอหยาบ ๆ 5. ต้งั กระทะใสน่ �้ำมนั ไฟกลางพอรอ้ น ใสป่ ลา ลงไปทอดให้เหลอื งกรอบตักใส่จาน 6. เบาไฟ เจียวกระเทียมด้วยไฟอ่อน ให้สุก เหลืองกรอบ ตักกระเทียมพักไว้ให้สะเดด็ นำ้� มนั 7. โรยกระเทียมเจียวลงบนปลา เคลด็ ลบั : การคลกุ ดว้ ยแปง้ ทอดกรอบจะทำ� ใหป้ ลาเปน็ ชน้ิ สวยงาม ไมเ่ ละแตกเมอื่ นำ� ไปทอด และควรใช้ไฟกลางในการทอด ถ้าใช้ไฟแรงจะทำ� ใหป้ ลาไหม้และด้านในไมส่ กุ ได้ คณุ ค่าทางโภชนาการส�ำหรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 0.41 : 36.02 : 63.57 พลงั งาน โปรตนี ธาตุเหลก็ แคลเซียม วิตามินซี วิตามินเอ วติ ามิน บี1 วติ ามนิ บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รมั ) (RE) (มิลลกิ รัม) (มิลลกิ รมั ) 48 4.2 0.32 39.60 0.00 0.00 0.01 0.00 25
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ข้าวผัดหมู ใส่ไข่ คะน้า แครอท ส่วนผสมสำ� หรบั 10 คน ขา้ วสวย 900 กรัม เน้ือหมู 150 กรัม ไข่ 5 ฟอง คะนา้ 100 กรัม แครอท 150 กรัม นำ�้ มนั หอย 2 ชอ้ นโต๊ะ ซอี ๊ิวขาว 3 ชอ้ นโตะ๊ นำ�้ ตาลทราย 2 ช้อนโต๊ะ กระเทียมสบั หยาบ 2 ช้อนโต๊ะ น�้ำมันถว่ั เหลือง 3 ชอ้ นโตะ๊ ต้นหอม 1 ช้อนโตะ๊ วิธีท�ำ 1. ห่ันหมูเนื้อแดงเปน็ ชิ้น 2. ลา้ งหอมหัวใหญ่ คะนา้ และแครอท หั่นเป็นชิน้ เลก็ ๆ พักไว้ 3. ตั้งกระทะให้ร้อน ใส่นำ้� มนั จนร้อนแล้วใส่กระเทียม เจียวให้เหลือง 4. ใส่หมชู ิ้นลงผดั ให้สุก 5. จากนั้นใสผ่ กั ที่ห่ันไว้ ผัดกบั หมูจนสกุ 6. ตอกไข่ใส่ลงไป ทิ้งไว้สักพักจนไข่เริ่มจะสุก ใส่ข้าวสวยลงไปผัด ปรุงรสด้วยเคร่ืองปรุง ที่เตรียมไว้ ผดั ใหเ้ ขา้ กัน 7. ตกั ใส่จานโรยดว้ ยตน้ หอมซอย คุณค่าทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 53.56 : 15.07 : 31.38 พลังงาน โปรตนี ธาตเุ หล็ก แคลเซียม วติ ามินซี วติ ามนิ เอ วิตามิน บี1 วิตามนิ บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลิกรัม) (มิลลิกรมั ) (มลิ ลิกรมั ) (RE) (มลิ ลกิ รมั ) (มิลลกิ รัม) 250 9.4 1.50 38.70 11.50 117.80 0.30 0.20 26
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี แกงจดื ผลกักู กชน้ิาดปขลาาวบวั ลอย สว่ นผสมสำ� หรับ 10 คน ผกั กาดขาว 100 กรัม ลกู ช้ินปลาบวั ลอย 150 กรัม ซอี ๊ิวขาว 3 ชอ้ นชา เกลอื เสริมไอโอดีน 1 ช้อนชา น้ำ� ซุปไก่ 1 ลติ ร วธิ ที ำ� 1. ล้างผกั กาดขาวและหั่น เตรียมไว้ 2. น�ำนำ�้ ซุปไก่ต้มใหเ้ ดอื ด ปรุงดว้ ยซีอิ๊วขาว เกลือเสริมไอโอดีน 3. เมอ่ื นำ้� เดือดใสผ่ กั กาดขาวลงต้มจนสุก 4. เมื่อผักสกุ และนม่ิ แลว้ ใส่ลกู ชิน้ ปลาลงไปตม้ จนเดือดและลกู ชิน้ สกุ 5. ตักใสช่ าม เคล็ดลับ : ใส่ผักเม่อื น�้ำเดอื ด เพื่อใหผ้ ักเขียวน่าทาน คณุ ค่าทางโภชนาการส�ำหรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 32.36 : 35.53 : 32.11 พลังงาน โปรตีน ธาตเุ หลก็ แคลเซียม วติ ามินซี วติ ามินเอ วติ ามิน บี1 วติ ามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลกิ รัม) (มิลลกิ รัม) (RE) (มลิ ลกิ รัม) (มิลลิกรมั ) 36 3.3 0.30 15.20 2.70 0.00 0.01 0.02 27
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ผัดถ่วั ลันเตาหวาน ไก่สบั ส่วนผสมส�ำหรับ 10 คน วิธีท�ำ เนอื้ อกไก่สับ 150 กรัม 1. ลา้ งผกั ให้สะอาด หั่นเตรียมไว้ ถัว่ ลันเตาหวาน 150 กรัม 2. ลา้ งเน้อื ไก่ และหั่นเป็นช้นิ เลก็ พอค�ำ กระเทียมสับ 2 ช้อนโตะ๊ 3. ตั้งกระทะใส่น�้ำมันและกระเทียมลงเจียว น�้ำตาลทราย 3 ช้อนชา พอหอม ใสเ่ น้อื ไกล่ งผดั ให้พอสกุ ซอี ว๊ิ ขาว 3 ช้อนชา 4. ใสถ่ วั่ ลนั เตาหวาน ผดั ใหเ้ ขา้ กนั ปรุงรสดว้ ย ซอสหอยนางรม 2 ช้อนชา นำ้� ตาลทราย ซอี วิ๊ ขาว และซอสหอยนางรม น�้ำมันถว่ั เหลอื ง 2 ช้อนโตะ๊ 5. ผดั ให้เข้ากนั ใหถ้ ว่ั สกุ เสริ ฟ์ ขณะรอ้ น ๆ คณุ คา่ ทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 42.78 : 25.44 : 31.77 พลงั งาน โปรตนี ธาตเุ หลก็ แคลเซยี ม วิตามนิ ซี วติ ามนิ เอ วิตามิน บ1ี วิตามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มลิ ลกิ รัม) (มลิ ลิกรมั ) (มลิ ลิกรมั ) (RE) (มิลลกิ รมั ) (มิลลิกรมั ) 60 3.8 0.30 8.20 7.70 1.20 0.03 0.04 28
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพัฒนาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ไข่ลกู เขย ส่วนผสมส�ำหรับ 10 คน ไข่เป็ด หรือ ไขไ่ ก่ 5 ฟอง นำ้� ตาลปบ๊ี 4 ชอ้ นโตะ๊ หอมแดงซอย 3 ช้อนชา เกลือปน่ 2 ชอ้ นชา น�้ำมะขาม 3 ชอ้ นโตะ๊ ซอี ิว๊ ขาว 2 ช้อนโตะ๊ ผกั ชี 3 ช้อนชา น้ำ� มนั พืชส�ำหรับทอด วิธีท�ำ 1. ต้มไข่ใหส้ กุ ปอกเปลือกเตรียมไว้ 2. ตั้งกระทะใส่น�้ำมันพืชพอร้อน ใส่ไข่ที่เตรียมไว้ลงไปทอดพอมีสีเหลืองอ่อน ๆ จนท่ัวดี ตกั ขึน้ พักให้สะเด็ดน้�ำมัน 3. เจยี วหอมแดงใหเ้ หลอื ง ตกั ขึ้นพักให้สะเด็ดน�้ำมัน 4. เค่ียวนำ้� ตาลป๊ีบไฟออ่ นจนงวดและหอม ใสน่ ้�ำมะขามเปยี ก ซอี ว๊ิ ขาว ตงั้ ไฟเคย่ี วพอขน้ ยกลง ชิมให้ออกรสเปรี้ยว เค็ม หวาน 5. ผ่าไข่ 2 ซกี จัดใสจ่ านราดด้วยนำ้� ปรุงรส โรยหอมแดงเจยี ว และผกั ชี คุณคา่ ทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 30.15 : 13.18 : 56.67 พลงั งาน โปรตีน ธาตุเหลก็ แคลเซียม วิตามินซี วติ ามนิ เอ วิตามนิ บ1ี วติ ามนิ บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลิกรัม) (มิลลกิ รมั ) (มิลลกิ รัม) (RE) (มลิ ลกิ รัม) (มิลลิกรัม) 98 3.3 1.00 17.00 0.80 53.00 0.07 0.09 29
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพัฒนาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ตม้ จดื กะหลำ�่ ปลี หมูสับ ส่วนผสมส�ำหรบั 10 คน หมูสบั 150 กรัม กะหล่�ำปลี 150 กรัม แครอท 80 กรัม กระเทียม 2 ช้อนโตะ๊ พริกไทย 1 ช้อนชา แปง้ สาลี 2 ช้อนโตะ๊ หอมหวั ใหญ่ 1 หัว ซีอว๊ิ ขาว 3 ชอ้ นโต๊ะ ต้นหอม 1 ต้น วิธีท�ำ 1. ลา้ งกะหล่ำ� ปลี และแครอท ตน้ หอมหั่นเตรียมไว้ 2. ต�ำรากผักชี กระเทียม และพริกไทย ให้เข้ากัน น�ำไปหมักหมูสับ ใส่แครอทสับหยาบ แป้งสาลี แลว้ นวดให้เขา้ กัน 3. ต้มน้ำ� ซุปจากผกั โดยใสห่ อมหวั ใหญ่ แครอท และซอี ว๊ิ ขาว 4. เมอื่ น้�ำซุปเดือด ปนั้ หมเู ป็นกอ้ นเล็ก ๆ ใส่ลงไป 5. พอเน้ือสัตวเ์ ร่ิมสุก ใสก่ ะหล่�ำปลลี งไปต้มให้สกุ ปดิ ไฟ โรยด้วยต้นหอม คุณคา่ ทางโภชนาการสำ� หรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 15.84 : 30.65 : 53.51 พลังงาน โปรตีน ธาตุเหลก็ แคลเซยี ม วติ ามนิ ซี วติ ามินเอ วิตามิน บี1 วติ ามนิ บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลกิ รมั ) (มลิ ลิกรมั ) (มลิ ลกิ รมั ) (RE) (มิลลิกรมั ) (มลิ ลกิ รมั ) 44 3.4 0.20 17.80 6.80 9.60 0.10 0.02 30
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี กว๋หยมเูตตุน๋๋ียวลเสูกน้ ชห้ินมี่ สว่ นผสมสำ� หรบั 10 คน น้ำ� ซปุ กระดูกหมู 2 ลติ ร อบเชย เล็กน้อย โปย๊ กั๊ก เลก็ นอ้ ย วิธที �ำ บ่วยซวั เลก็ นอ้ ย เก๋าก้ี เลก็ นอ้ ย 1. ส่วนผสมท่ีเป็นพวกเคร่ืองเทศต่าง ๆ รากผักชี 2-3 ราก นำ� ไปคั่วให้หอม พริกไทยดำ� เมด็ 1 ช้อนชา นำ�้ ตาลกรวด 5-6 กอ้ น 2. จากนั้นน�ำไปห่อด้วยผ้าขาว เวลาน�ำไปต้ม ซอี ิ๊วขาว 2 ช้อนโตะ๊ เคร่ืองเทศต่าง ๆ จะได้ไม่กระจาย ซอี วิ๊ ด�ำ 2 ชอ้ นโตะ๊ เกลอื เสริมไอโอดีน 1 ชอ้ นโต๊ะ 3. ใส่เนื้อสันคอลงไปต้ม โดยใส่น�้ำให้ท่วม หัวไชเท้า 100 กรัม เนือ้ หมู ใสเ่ ครื่องปรุงต่าง ๆ ลงไป ต้มดว้ ยไฟแรง สว่ นผสมก๋วยเตีย๋ ว พอเดือดชอ้ นฟองออก สนั คอหมู 100 กรัม ลูกชน้ิ หมู 50 กรัม 4. จากนั้นเบาไฟลงแล้วต้มต่อไปประมาณ เส้นหม่ีขาว 1 กโิ ลกรัม 2-3 ชวั่ โมง ถา้ นำ้� ลดเตมิ นำ้� เปลา่ ลงไป พอหมเู ปอ่ื ย คะน้า 100 กรัม ได้ท่ีก็หั่นเป็นชนิ้ เล็ก ๆ กะหลำ่� ปลี 100 กรัม กระเทียมเจยี ว เล็กนอ้ ย 5. ต้มน้�ำลวกลูกช้ิน ผัก และเส้น คลุกด้วย (ส�ำหรับโรยหนา้ ) กระเทียมเจียว ข้นึ ฉา่ ย (สำ� หรับโรยหนา้ ) 3 ตน้ 6. ใส่หมูตุ๋น และลูกชิ้นลวกลงไป ตามด้วย น�้ำซุป โรยด้วยขน้ึ ฉ่าย เคล็ดลบั : ขณะตุ๋นให้ใช้ไฟออ่ น เพราะหากใช้ ไฟแรง หมเู ป่อื ยจริง แต่จะทำ� ให้เน้ือหมกู ระด้าง คุณค่าทางโภชนาการส�ำหรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 78.34 : 12.46 : 9.21 พลังงาน โปรตนี ธาตเุ หลก็ แคลเซยี ม วติ ามนิ ซี วิตามินเอ วติ ามนิ บ1ี วติ ามนิ บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มลิ ลิกรมั ) (มลิ ลิกรมั ) (มิลลิกรัม) (RE) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลิกรมั ) 242 7.6 2.20 42.30 12.60 13.10 0.11 0.06 31
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพัฒนาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ลาบถหั่วฝมกัู กยับาวแลควรกอท สว่ นผสมส�ำหรับ 10 คน หมูสับ 100 กรัม ตบั หมหู ั่นช้นิ เล็ก 50 ลติ ร ขา้ วควั่ 2 ช้อนโต๊ะ หวั หอมแดง 2 ช้อนโต๊ะ ตน้ หอม 1 ช้อนโตะ๊ ผักชี 1 ช้อนโต๊ะ ผักชีฝร่ัง 1 ช้อนโต๊ะ น�้ำปลา 3 ชอ้ นชา มะนาว 3 ก้อน แครอท 80 กรัม ถัว่ ฝกั ยาว 80 กรัม เกลอื ปน่ เสริมไอโอดีน (ส�ำหรับลวกผกั ) วิธที �ำ 1. ลา้ งตบั ใหส้ ะอาดด้วยเกลอื หั่นเปน็ ชิ้นเตรียมไว้ 2. ตม้ นำ�้ ใหเ้ ดือด ใสเ่ กลอื ใสต่ ับลงไปลวกให้สุก พักไว้ 3. ใสน่ ำ้� เปลา่ ลงไปในหมอ้ เลก็ นอ้ ย เปดิ ไฟปานกลาง เมอ่ื น้ำ� เดอื ดแล้วก็น�ำหมลู งไปรวนให้สุก 4. น�ำตับหมูที่ลวกไว้แลว้ ลงไป ตามด้วยขา้ วคว่ั จากนั้นคนใหเ้ ข้ากนั 5. ปรุงรสดว้ ยน�้ำมะนาว และน้ำ� ปลา ตามด้วยหอมแดง ผักชีฝร่ัง ต้นหอม ผักชี คลกุ เคล้า ใหเ้ ขา้ กนั 6. ห่ันถวั่ ฝักยาวและแครอทเป็นแทง่ เลก็ 7. ตม้ น้�ำใหเ้ ดอื ด ใสเ่ กลอื ลงไปเล็กน้อย ใสผ่ กั ท่ีห่ันไว้ ลวกพอสุก ตักใส่นำ้� เยน็ จัด เพอ่ื ให้ผัก มีสีสวย กินคู่กับลาบ คณุ คา่ ทางโภชนาการสำ� หรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 22.94 : 34.6 : 42.46 พลงั งาน โปรตนี ธาตุเหลก็ แคลเซยี ม วติ ามินซี วติ ามินเอ วิตามนิ บี1 วิตามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลิกรัม) (มลิ ลกิ รมั ) (มิลลิกรมั ) (RE) (มิลลิกรมั ) (มิลลกิ รมั ) 42 3.6 1.30 12.60 6.30 915.80 0.14 0.07 32
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ผดั ถัว่ ฝกั ยาวใสห่ มูสับ ส่วนผสมสำ� หรบั 10 คน หมูสบั 150 กรัม ถว่ั ฝักยาว 150 กรัม น�ำ้ มนั หอย 2 ช้อนโต๊ะ ซอี ๊วิ ขาว 2 ชอ้ นโต๊ะ นำ�้ ตาลทราย 1 ชอ้ นโต๊ะ กระเทียม 1 ช้อนโต๊ะ นำ้� มันถวั่ เหลอื ง 1 ชอ้ นโต๊ะ วธิ ที ำ� 1. ลา้ งผักใหส้ ะอาด ห่ันเตรียมไว้ 2. ตง้ั กระทะใสน่ �้ำมันพอรอ้ น ผัดกระเทียมใหห้ อม ตามด้วยหมสู ับ ผดั พอสุก 3. ใส่ถ่ัวฝกั ยาว ปรุงรสดว้ ยนำ�้ ตาลทราย ซอี ิว๊ ขาว และน�้ำมันหอย ผัดจนถัว่ ฝักยาวสุก คุณคา่ ทางโภชนาการส�ำหรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 23.12 : 20.00 : 56.88 พลงั งาน โปรตนี ธาตเุ หล็ก แคลเซยี ม วติ ามินซี วติ ามนิ เอ วิตามิน บี1 วติ ามนิ บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มลิ ลิกรัม) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลิกรมั ) (RE) (มลิ ลกิ รมั ) (มิลลิกรัม) 70 3.5 0.30 7.12 2.90 1.30 0.10 0.03 33
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ผัดกะเพราหมสู ับ ใสถ่ ั่วฝกั ยาว สว่ นผสมสำ� หรบั 10 คน วิธีทำ� หมสู บั 150 กรัม 1. ล้างผักให้สะอาด หั่นเตรียมไว้ ถวั่ ฝักยาว 150 กรัม 2. ต้ังกระทะใส่น�้ำมันพอร้อน ผัดกระเทียม น�้ำมนั หอย 2 ช้อนโตะ๊ ให้เหลอื งหอม ตามด้วยหมสู ับ ผดั พอสกุ ซอี ๊ิวขาว 2 ชอ้ นโต๊ะ 3. ใส่ถั่วฝักยาว ปรุงรสด้วยน�้ำตาลทราย น้ำ� ตาลทราย 1 ช้อนโต๊ะ ซอี ๊ิวขาว และนำ้� มันหอย ผดั จนถ่วั ฝักยาวสุก กระเทียม 1 ช้อนโต๊ะ 4. ใส่ใบกะเพราลงไปผัดใหเ้ ขา้ กัน ปิดไฟ กะเพรา 25 กรัม น�้ำมันถั่วเหลือง 1 ชอ้ นโต๊ะ คุณค่าทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 24.15 : 20.28 : 55.57 พลังงาน โปรตีน ธาตุเหลก็ แคลเซยี ม วติ ามนิ ซี วิตามนิ เอ วิตามิน บ1ี วติ ามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มลิ ลกิ รัม) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลกิ รัม) (RE) (มิลลิกรมั ) (มิลลกิ รมั ) 71 4.0 0.40 13.20 3.60 15.10 0.15 0.06 34
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพัฒนาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี นำ�้ ซปุ หัวไชเท้า สว่ นผสมส�ำหรบั 10 คน โครงไก่ 1 ชน้ิ หวั ไชเท้าหั่นเต๋า 150 กรัม เกลือเสริมไอโอดีน 2 ชอ้ นชา นำ้� เปล่า 1 ลติ ร วธิ ีทำ� 1. ล้างผกั ให้สะอาด ปอกเปลือกออกและห่ันเป็นช้นิ เตรียมไว้ 2. ต้มนำ�้ ให้เดอื ด ใสโ่ ครงไก่ ตม้ ในหมอ้ ปรุงรสดว้ ยเกลอื 3. พอน�ำ้ ซุปเดอื ด ใสห่ วั ไชเท้าลงไป รอจนเดือดลดเปน็ ไฟอ่อน ต้มต่อประมาณ 30 นาที เคลด็ ลบั : ในระหวา่ งที่รอใหน้ ำ้� ซุปเดอื ดไปเร่ือย ๆ คอยตักฟองทง้ิ ตลอดเวลาเพ่อื ท่ีจะได้นำ้� ซุปที่ใส คณุ ค่าทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 50.01 : 13.47 : 36.52 พลังงาน โปรตีน ธาตเุ หลก็ แคลเซียม วติ ามนิ ซี วติ ามนิ เอ วิตามิน บ1ี วิตามิน บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลกิ รัม) (มิลลกิ รมั ) (RE) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลิกรัม) 25 0.8 0.30 7.80 1.80 0.00 0.01 0.00 35
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ไก่กระเทียม สว่ นผสมส�ำหรบั 10 คน วธิ ีทำ� เน้ือไก่ 150 กรัม 1. เจยี วกระเทียมสบั หยาบจนเปน็ สเี หลอื ง เสรจ็ แลว้ กระเทียมสบั หยาบ 2 ชอ้ นโต๊ะ ตกั ขนึ้ สะเดด็ นำ้� มนั โรยดว้ ยเกลอื ป่นเสริมไอโอดีน (สำ� หรับโรย) 2. ไม่ต้องเทน�้ำมันท้ิง น�ำเน้ือไก่ลงไปทอดจนสุก เกลอื เสริมไอโอดีน 1 ชอ้ นชา เสรจ็ แลว้ ตักไกข่ น้ึ มาวางพักไว้ รากผักชี 2 - 3 ราก กระเทียม 2 ช้อนโต๊ะ 3. ใส่นำ�้ มนั ท่ีเจยี วกระเทียมลงไป 1 ช้อนโต๊ะ พริกไทย 1 ช้อนชา 4. รากผักชี กระเทียม และพริกไทยต�ำรวมกัน ซอสหอยนางรม 1 ชอ้ นโต๊ะ นำ� ไปผดั ให้หอม ซีอว๊ิ ขาว 1 ช้อนโตะ๊ 5. ใส่เนื้อไก่ท่ีทอดไว้ ปรุงรสด้วยซอสหอยนางรม ซอสปรุงรส 1/2 ช้อนโต๊ะ ซีอ๊ิวขาวและน�้ำตาลทราย ผัดให้เข้ากัน โรยด้วย น้�ำตาลทราย 1 ชอ้ นโตะ๊ กระเทียมเจียวและผักชี ผักชี 1 ช้อนชา นำ้� มนั ถวั่ เหลือง 1 ชอ้ นโต๊ะ เคล็ดลับ : การโรยเกลือเสริมไอโอดีนในน้�ำมัน ขณะเจียวกระเทียมจะทำ� ใหก้ รอบนาน คณุ คา่ ทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 17.01 : 20.24 : 62.75 พลังงาน โปรตนี ธาตเุ หล็ก แคลเซียม วิตามนิ ซี วิตามินเอ วิตามิน บี1 วิตามนิ บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มลิ ลิกรมั ) (มลิ ลกิ รมั ) (มลิ ลิกรมั ) (RE) (มิลลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รมั ) 67 3.4 0.40 13.10 2.40 4.20 0.02 0.02 36
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพัฒนาเดก็ ปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ตม้ จดื ผักกาดขาว แครอท ใสก่ ุง้ ส่วนผสมสำ� หรบั 10 คน ผกั กาดขาว 150 กรัม กุง้ สด 150 กรัม แครอท 80 กรัม กระเทียม 2 ช้อนโต๊ะ พริกไทย 1 ช้อนชา แปง้ สาลี 2 ชอ้ นโต๊ะ หอมหัวใหญ่ 1 หัว ซอี ๊ิวขาว 3 ช้อนโต๊ะ ต้นหอม 1 ตน้ วิธที ำ� 1. ลา้ งและห่ันผกั กาดขาว แครอท เปน็ ช้ินเลก็ แกะกุง้ สด และต้นหอมหั่นเตรียมไว้ 2. ตำ� รากผกั ชี กระเทียม และพริกไทย ให้เข้ากนั นำ� ไปหมักกุ้งสบั 3. ตม้ น้ำ� ซุปจากผกั โดยใส่หอมหัวใหญ่ แครอท และซอี ิ๊วขาว 4. เม่อื น�้ำซุปเดอื ด ใสก่ ุ้งลงไป 5. พอเนอ้ื สตั วเ์ ร่ิมสุก ใสผ่ ักกาดขาว แครอท ลงไปตม้ ให้สกุ ปิดไฟ โรยดว้ ยตน้ หอม คณุ ค่าทางโภชนาการส�ำหรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 21.85 : 45.20 : 32.95 พลังงาน โปรตนี ธาตเุ หลก็ แคลเซยี ม วติ ามินซี วติ ามนิ เอ วติ ามิน บี1 วติ ามนิ บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลิกรมั ) (มิลลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รัม) (RE) (มิลลิกรัม) (มลิ ลิกรมั ) 92 10.1 0.86 51.00 6.00 0.12 0.03 0.08 37
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ก๋วยเตใี๋ยสว่กเสะหน้ ลเลำ่� ็กถหว่ัมงสู อับกต้มยำ� สว่ นผสมสำ� หรับ 10 คน ส่วนผสมก๋วยเตี๋ยวหมูตม้ ยำ� นำ�้ ซปุ กระดูกหมู น�้ำเปล่า 2 ลิตร หมสู บั ลวก 100 กรัม กระดกู หมู 500 กรัม ตบั หมูตม้ สุก 50 กรัม รากผักชี 3 ราก เสน้ เลก็ 1 กโิ ลกรัม กระเทียม 1 หัวใหญ่ ถ่วั งอก 100 กรัม พริกไทยเมด็ 1 ช้อนโตะ๊ กะหล�ำ่ ปลีซอย 100 กรัม เกลอื เสริมไอโอดีน 1 ชอ้ นโตะ๊ ต้นหอม เล็กนอ้ ย กระเทียมดอง 2 หวั พรอ้ มนำ�้ 2 ช้อนโต๊ะ ผกั ชี 3 ตน้ นำ้� ตาลกรวด 4 กอ้ น กระเทียมเจียว 30 กรัม วิธีทำ� 1. ตม้ นำ้� ใหเ้ ดอื ด เอากระดกู หมลู ้างใหส้ ะอาดใสห่ มอ้ ตามด้วยรากผักชี กระเทียม พริกไทย และเกลือ น้ำ� ตาลกรวดใส่ไปนดิ หนอ่ ย และกระเทียมดอง ตม้ ต่อไปประมาณ 1 ช่ัวโมง 2. น�ำถั่วลสิ งมาค่ัว ลอกเปลอื กออกแล้วตำ� พอหยาบ 3. ตม้ นำ�้ ให้เดอื ด ลวกหมสู ับ ตบั ผกั และเสน้ คลกุ ดว้ ยกระเทียมเจียว 4. ใสเ่ ส้น ตับ และผักลงในชาม 5. ปรุงนำ�้ ต้มยำ� ใส่ก๋วยเตี๋ยว น�ำถ้วยหรืออา่ งผสมเล็ก ๆ มาใส่หมูบดท่ีลวกไว้ 6. ใสถ่ ่วั ลสิ งท่ีตำ� คว่ั แลว้ ลงไป ปรุงรสดว้ ยน�ำ้ ตาลทราย เติมนำ�้ ปลา บีบมะนาวตามลงไป 7. เติมน้�ำซุปก๋วยเตย๋ี วท่ีเตรียมไว้ คนใหน้ ้ำ� ตาลละลายทกุ อย่างเขา้ กนั แล้วราดลงบนเสน้ กว๋ ยเต๋ยี ว 8. โรยด้วยกระเทียมเจียว ต้นหอม ผกั ชี เคล็ดลับ : ขณะต้มน�ำ้ ซุปต้องคอยช้อนฟองออก จะไดน้ ำ�้ ซุปท่ีใส คุณค่าทางโภชนาการสำ� หรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 57.8 : 18.68 : 23.52 พลังงาน โปรตนี ธาตเุ หลก็ แคลเซยี ม วติ ามนิ ซี วิตามนิ เอ วติ ามนิ บ1ี วติ ามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มลิ ลิกรมั ) (มิลลิกรมั ) (มลิ ลิกรัม) (RE) (มิลลกิ รมั ) (มิลลิกรมั ) 383 17.9 3.10 27.50 6.40 1,306.30 0.56 0.25 38
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ตม้ จดื ผกั หวาน สว่ นผสมส�ำหรับ 10 คน ไก่สับ ตบั ไก่ ไกส่ บั 100 กรัม ตับไก่ห่ันชิน้ เล็ก 50 กรัม ผักหวานปา่ 100 กรัม ฟกั ทอง 150 กรัม กระเทียม 2 ชอ้ นโตะ๊ รากผักชี 2 ตน้ ผกั ชี 1 ตน้ พริกไทย 2 ชอ้ นชา ซีอ๊วิ ขาว 1 ช้อนโตะ๊ ซอสปรุงรส 1 ชอ้ นโต๊ะ น�้ำสะอาด 1.5 ลิตร วิธีท�ำ 1. น�ำรากผักชี กระเทียม พริกไทย ต�ำให้ละเอยี ด 2. หมกั ไกส่ บั ดว้ ยรากผักชี กระเทียม พริกไทยที่ต�ำไว้ และซีอิว้ ขาว ใหเ้ ขา้ กนั พักไว้ 3. เตรียมผกั หวานล้างและเดด็ เอาแต่ยอดออ่ นและใบ ฟักทองนำ� มาหั่นเปน็ ชน้ิ เล็ก ๆ 4. ตัง้ หมอ้ ใส่นำ้� ใสร่ ากผักชี 5. พอน้ำ� เดือด น�ำหมูที่หมกั ไวม้ าป้ันเป็นก้อนเล็ก ๆ ใสล่ งในหม้อ ตม้ จนสกุ 6. ปรุงรสด้วยซีอ๊วิ ขาว ชมิ รสชาติ ใส่ฟักทอง 7. เม่อื ฟกั ทองเร่ิมสกุ ใสผ่ ักหวาน ปิดเตาผักหวานจะสุกกำ� ลังดี คณุ คา่ ทางโภชนาการส�ำหรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 36.76 : 30.69 : 32.55 พลงั งาน โปรตีน ธาตเุ หล็ก แคลเซยี ม วติ ามนิ ซี วติ ามินเอ วิตามิน บี1 วติ ามนิ บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มลิ ลิกรมั ) (มิลลิกรมั ) (มิลลิกรัม) (RE) (มิลลกิ รมั ) (มิลลกิ รมั ) 45 2.7 1.43 15.37 2.79 519.88 0.04 0.17 39
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพฒั นาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี หมกู ้อนทอดใสผ่ กั สว่ นผสมสำ� หรับ 10 คน หมูสบั 150 กรัม แครอทหั่นสเ่ี หลยี่ มลกู เต๋าเลก็ 50 กรัม หนอ่ ไมฝ้ รั่งสบั หยาบ 50 กรัม ฟักทองสับหยาบ 50 กรัม แป้งทอดกรอบ 2 ช้อนโต๊ะ ซีอว๊ิ ขาว 2 ชอ้ นโต๊ะ นำ้� มันพชื สำ� หรับทอด ลติ ร 1/2 วิธที ำ� 1. ผสมเนือ้ หมู แครอท หน่อไมฝ้ ร่ัง ฟกั ทอง และแป้งทอดกรอบ 2. ปรุงรสด้วยซอี ๊วิ ขาว คลกุ ใหเ้ ข้ากัน พักไว้ 10 นาที 3. ปั้นส่วนผสมให้เป็นก้อนกลม กดให้แบนเล็กน้อย น�ำไปทอดในน้�ำมันร้อนท่วม ใช้ไฟแรง ปานกลางจนสุกท่ัว ตักขึ้นพักไว้ใหส้ ะเดด็ นำ�้ มนั คณุ คา่ ทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 13.89 : 21.02 : 65.09 พลังงาน โปรตีน ธาตุเหลก็ แคลเซียม วติ ามนิ ซี วิตามินเอ วิตามิน บ1ี วติ ามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มลิ ลกิ รัม) (มิลลกิ รมั ) (มิลลิกรัม) (RE) (มิลลกิ รมั ) (มิลลิกรัม) 60 2.7 0.30 3.51 2.40 8.34 0.15 0.03 40
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี แกงส้มผกั รวมใส่ปลา ส่วนผสมส�ำหรบั 10 คน วิธที �ำ เนอื้ ปลาทับทมิ 150 กรัม 1. ตม้ น้ำ� พอร้อน ใส่พริกแกงสม้ คนให้ละลาย ดอกกะหล่�ำ 50 กรัม 2. พอน�้ำเดือด ใส่หัวไชเท้า ถั่วฝักยาว และ ถัว่ ฝักยาว 50 กรัม ดอกกะหล่�ำ ตม้ จนผกั สกุ ใส่ผกั กาดขาว หัวไชเท้า 50 กรัม 3. ปรุงรสด้วยน้�ำปลา น้�ำมะขามเปียก ผกั กาดขาว 100 กรัม แลว้ ตม้ ตอ่ จนผกั นมุ่ น�้ำเปลา่ 2 ลิตร 4. ใส่เน้ือปลา ต้มต่อจนสุก ตักใส่จานเสิร์ฟ นำ�้ พริกแกงสม้ เผด็ นอ้ ย 1 ชอ้ นโตะ๊ พร้อมข้าวสวย น้�ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ นำ�้ มะขามเปียก 2 ชอ้ นโตะ๊ คุณค่าทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 27.07 : 3.73 : 15.13 พลังงาน โปรตีน ธาตุเหลก็ แคลเซียม วิตามนิ ซี วติ ามินเอ วติ ามนิ บ1ี วิตามนิ บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มลิ ลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รมั ) (มิลลกิ รัม) (RE) (มลิ ลิกรัม) (มิลลกิ รมั ) 27 3.7 1.21 11.02 50.61 2.00 0.01 0.01 41
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพัฒนาเดก็ ปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี ไข่เจยี วมะเขือเทศ ส่วนผสมส�ำหรับ 10 คน ไข่ไก่ 5 ฟอง มะเขือเทศ 150 กรัม ซอี ๊วิ ขาว 1 กรัม นำ้� มนั พชื สำ� หรับทอด 2 ช้อนโตะ๊ วธิ ที ำ� 1. ห่ันมะเขือเทศเป็นชนิ้ เลก็ เตรียมไว้ 2. ตอกไข่ใสถ่ ว้ ย 5 ฟอง ตี ใหเ้ ขา้ กัน ใส่มะเขอื เทศ ปรุงรสใสซ่ ีอ๊วิ ขาว ตี ใหส้ ่วนผสมเขา้ กัน 3. ตง้ั กระทะใสน่ ำ้� มนั ใหน้ ำ้� มนั รอ้ นเทไขล่ งไปเจยี ว สกุ แลว้ ตกั ใสจ่ านรบั ประทานกบั ขา้ วสวยรอ้ น ๆ คณุ ค่าทางโภชนาการส�ำหรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 7.03 : 20.7 : 72.21 พลังงาน โปรตีน ธาตุเหล็ก แคลเซยี ม วติ ามินซี วติ ามนิ เอ วติ ามิน บ1ี วติ ามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มลิ ลกิ รมั ) (มิลลิกรัม) (มลิ ลกิ รัม) (RE) (มิลลกิ รมั ) (มลิ ลกิ รัม) 67 3.5 0.83 10.72 4.05 97.09 0.05 0.16 42
ตำ�รับอาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี แกงใเสข่มียะวเหขอืวาเปนรลากู ะชนิ้แปคลราอกทราย ส่วนผสมส�ำหรบั 10 คน ปลากรายบด 150 กรัม มะเขือเปราะห่ัน 50 กรัม แครอทหั่นเตา๋ 100 กรัม ใบโหระพา 10 กรัม ใบมะกรูด 5 กรัม พริกแกงเขียวหวาน 1 ช้อนโต๊ะ หัวกะทิ 100 กรัม หางกะทิ 500 กรัม วิธีท�ำ 1. เคี่ยวหวั กะทิจนแตกมัน แล้วใสพ่ ริกแกงเขียวหวานลงไปผดั จนสง่ กลิ่นหอม 2. ปรุงรสด้วยนำ้� ปลา น�้ำตาล 3. เตมิ หางกะทิ พอเดอื ดแลว้ ใสล่ กู ชนิ้ ปลากราย มะเขือเปราะ แครอท ตม้ จนผกั สุกนมิ่ 4. ใส่ใบมะกรดู และโหระพาลงไป แล้วปดิ ไฟ ตกั ใส่ชามเสิร์ฟไดเ้ ลย คุณค่าทางโภชนาการสำ� หรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 19.41 : 17.69 : 62.90 พลงั งาน โปรตีน ธาตุเหลก็ แคลเซียม วติ ามนิ ซี วติ ามินเอ วติ ามิน บ1ี วิตามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มิลลิกรมั ) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลิกรัม) (RE) (มลิ ลิกรัม) (มลิ ลิกรมั ) 75 3.4 0.82 32.79 3.01 13.75 0.00 0.06 43
ตำ�รับอาหาร สำ�หรบั สถานพัฒนาเดก็ ปฐมวยั อายุ 1 - 5 ปี ส่วนผสมส�ำหรับ 10 คน เน้อื ไก่ 150 กรัม แครอท 100 กรัม หอมใหญ่ 100 กรัม มะเขือเทศ 100 กรัม เกลือเสริมไอโอดีน 1 ชอ้ นโต๊ะ ซอี ๊วิ ขาว 2 ช้อนโตะ๊ น้ำ� เปล่า 2 ลิตร ขนึ้ ฉา่ ย 10 กรัม วธิ ีท�ำ ซปุ ไมกะ่ เใขสือแ่ เทคศรอท 1. ล้างไก่กบั เกลือ ให้สะอาด 2. แครอทปอกเปลือก หั่นเตา๋ 3. หอมหัวใหญ่ ปอกเปลอื ก หั่นเปน็ เตา๋ 4. มะเขือเทศ ล้างใหส้ ะอาดหั่นเตา๋ 5. ตัง้ น้�ำ พอน�้ำเริ่มเดอื ดใส่ไก่ ตม้ ดว้ ยไฟกลาง 6. เมอื่ ไก่เริ่มสุกใส่แครอทตามลงไป หลงั จากต้มไปประมาณ 5 นาที ใส่หอมหัวใหญล่ งไป 7. เมอ่ื ผกั เริ่มสุกใส่มะเขอื เทศลงไป 8. ใสม่ ะเขอื เทศลงไป ปดิ ฝาและลดไฟลงเหลอื ไฟอ่อน เค่ียวต่อประมาณ 20-30 นาที 9. หลงั จากเคีย่ วไปแล้วสกั 20 นาที ผักและไก่จะสกุ น่มุ ก�ำลังดี ปรุงรสดว้ ยเกลือ ซอี ิ๊วขาว 10. เม่ือทุกอยา่ งสกุ เป่ือย ตักเสริ ์ฟได้เลย โรยหนา้ ดว้ ยใบข้ึนฉา่ ย เคล็ดลบั : ใส่ไกต่ อนน้�ำยังไมเ่ ดอื ด จะทำ� ให้เลอื ดไกไ่ มซ่ มึ ออกมา น้�ำซุปจะใส ไม่ขุ่น ให้ชอ้ นฟอง และคราบไขมนั ออก ถา้ ไมช่ อ้ นฟองออก นำ้� แกงจะมนั ไมใ่ ส ไมน่ า่ รับประทาน และจะทำ� ใหน้ ำ้� แกงเสยี งา่ ย คุณคา่ ทางโภชนาการสำ� หรับ 1 คน CHO : PROT : FAT = 22.97 : 31.95 : 45.08 พลงั งาน โปรตีน ธาตเุ หล็ก แคลเซียม วิตามนิ ซี วิตามนิ เอ วิตามนิ บ1ี วติ ามนิ บ2ี (กิโลแคลอรี) (กรัม) (มลิ ลิกรมั ) (มิลลิกรมั ) (มิลลิกรมั ) (RE) (มลิ ลกิ รมั ) (มิลลกิ รมั ) 38 3.1 0.36 11.14 8.48 21.13 0.02 0.04 44
ตำ�รบั อาหาร สำ�หรับสถานพฒั นาเด็กปฐมวัย อายุ 1 - 5 ปี พะแนงหมู สว่ นผสมสำ� หรบั 10 คน หมูหั่นช้ิน 150 กรัม น้ำ� พริกพะแนง 2 ช้อนโต๊ะ หวั กะทิ 100 กรัม หางกะทิ 500 กรัม ถ่วั ฝักยาวห่ันท่อน 150 ชอ้ นโต๊ะ ใบมะกรูดฉีก 3-4 ใบ นำ�้ ตาลปึก 1 ช้อนโตะ๊ น�้ำปลา 2 ช้อนโตะ๊ วธิ ที �ำ 1. ใส่หัวกะทิลงไปเค่ียวให้แตกมัน ใส่น้�ำพริกพะแนงลงไปเคี่ยวต่อไฟกลาง ๆ จนน�้ำพริกเข้ากันดี เคี่ยวจนกวา่ นำ้� พริกจะหอมและเริ่มแตกมนั เลก็ นอ้ ย 2. ใส่ใบมะกรูดฉีกลงไปบางส่วนจะท�ำให้น้�ำพริกหอมขึ้น ปรุงรสด้วยน้�ำตาลปึก น้�ำปลา ชิมรสดู ให้ออกรสเผ็ด หวาน และเค็ม 3. ใส่เน้ือหมูห่ันลงไปเค่ียวด้วยกันจนกว่าจะสุกเข้าเน้ือ ถ้าท�ำน้อยสามารถเค่ียวในกระทะได้เลย ถ้าน้ำ� แกงข้นไปสามารถเติมหางกะทิไปเรื่อย ๆ ได้ กะดูวา่ พอสุกเขา้ เน้ือดจี ะมีนำ้� แกงพอ ๆ กบั เน้ือ 4. เคยี่ วไปเร่ือย ๆ จนกวา่ จะสุกเขา้ เนอ้ื 5. พอสุกเขา้ เน้ือดีก็ใส่ใบมะกรดู ท่ีเหลือ ถัว่ ฝักยาว 6. พอถ่ัวฝกั ยาวสุกดี ใสพ่ ริกชี้ฟา้ ซอย ปิดไฟได้ เคลด็ ลบั : ไมต่ อ้ งผดั นำ�้ พริกกบั กะทิใหแ้ ตกมนั เยอะมาก เพราะเมอ่ื ใสเ่ นอื้ สตั วล์ งไปแลว้ จะตอ้ งเคยี่ ว จนกว่าจะเข้าเนอ้ื จนกว่าน้ำ� แกงจะข้น กะทิจะแตกมนั ตอนเค่ียวเนอ้ื สตั วอ์ กี คุณค่าทางโภชนาการส�ำหรบั 1 คน CHO : PROT : FAT = 12.33 : 10.60 : 77.07 พลังงาน โปรตนี ธาตุเหล็ก แคลเซยี ม วิตามินซี วติ ามนิ เอ วิตามิน บี1 วติ ามิน บี2 (กิโลแคลอรี) (กรมั ) (มิลลกิ รัม) (มลิ ลิกรมั ) (มิลลิกรมั ) (RE) (มิลลกิ รัม) (มิลลิกรมั ) 212 6.0 1.77 30.34 3.11 3.01 0.21 0.07 45
Search
