โครงการชีววิถีเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

51 ➢ เปน็ วิทยากรต้อนรับคณะศึกษาดงู านทส่ี วนเกษตรผสมผสานชวี วถิ ีบ้านนาเจริญใน ➢ เป็นวทิ ยากรอบรมใหค้ วามรู้กบั กลุม่ ผสู้ งู อายใุ นเร่ืองของการดแู ลสุขภาพ ➢ เป็นหมอลำทำเกษตรให้ความรอู้ อกสือ่ ทางช่องยูทูป เพจศนู ยเ์ รียนรูเ้ ศรษฐกจิ พอเพียง ออกอากาศทางช่อง NBT นวตั กรรม นำ้ ใต้ดินสร้างเกษตรผสมผสานรายได้ หลายแสน รอบทิศถิ่นไทย วันที่ 13 กนั ยายน 2561 ขา่ วคำ่ #NBT2HD มคี นเขา้ มาดู จำนวน 12,901 ครง้ั มี คนถูกใจ 90 คน ออกอากาศทางช่อง you tubeอรุณนยี ์ พูล สว่าง ลำล่องเกษตรทฤษฎใี หม่ กลอนท่ี 1 กลอน 2 มีคนเข้ามาดู จำนวน 938 ครง้ั มี ➢ เป็นแบบอยา่ งทีด่ ีในด้านการดำเนนิ ชวี ติ ตามวคิถนพี ถอกู พใจียง1ส5ื่อสคานรมวลชนใหค้ วามสนใจ นำเสนอ เรื่องราวความสำเร็จตามวิถีพอเพยี ง หลากหลายรายการและมผี ู้คนสนใจยอดการรีวิวหลกั แสน ออกอากาศทาง you tubeเศรษฐกิจ พอเพยี งพลิกชีวิ! “หมอลำเมืองอุบล” ชวี ติ เคยขัดสนทกุ วันนีอ้ ยู่สขุ สบาย มี คนเขา้ มาดู จำนวน 1,025 ครง้ั มี คนถูกใจ 6 คน

52 ออกอากาศทางช่อง NBT รายการก้าวอย่าง พอเพียงครอบครัวจำปาเทพ พอใช้ พอใจ พอเพยี ง มีคนเข้ามาดู จำนวน 4,750 ครง้ั มคี นถูกใจ 33 คน ออกอากาศทางช่อง ไทยรฐั TV ช่อง 32 รายการตะลอนข่าวเชา้ นี้ มีคนเขา้ มาดู จำนวน 1,094 คร้งั มีคนถูกใจ 6 คน

53 ➢ เป็นแบบอย่างในการทำการเกษตรเกษตรอินทรีย์ เกษตรปลอดภัยไร้สารพิษ ใช้จุลินทรีย์ที่มี ประสิทธิภาพEM มาใช้ในการเกษตร และในการจัดการสิ่งแวดล้อม ภายในครัวเรือนให้น่าอยู่ เพื่อ ความปลอดภัย ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม ลดตน้ ทุนการผลติ เพ่ิมรายได้ สามารถพง่ึ พาตนเองได้ และมี ความยง่ั ยืน

54 ➢เปน็ แบบอย่างของการเป็นผู้ให้ ข้าพเจ้ามีความจรงิ ใจทีไ่ ม่เหน็ แก่เพียงตัวเองหรือเรื่องของตวั เอง แตเ่ ห็นอกเหน็ ใจ เห็นคุณคา่ ใน เพือ่ นมนุษย์ มีความเอื้ออาทร เอาใจใส่ ใหค้ วามสนใจในความตอ้ งการ ความจำเป็น ความทุกขส์ ขุ ของผ้อู น่ื และพรอ้ มทีจ่ ะให้ความชว่ ยเหลอื เก้อื กลู มีจิตอาสาช่วยเหลือสังคม ร้จู ักแบ่งปัน ไม่ได้คิดหวงั ผลตอบแทน แต่อยา่ งใด เพียงแคอ่ ยากบรรเทาปัญหาและร่วมสร้างสรรค์สงิ่ ดงี ามใหเ้ กดิ ข้ึนในชมุ ชน จงึ ไดจ้ ดั ทำ “ โพน ปันสุข” เปน็ การ แบง่ ปันพืชผกั สวนครัว พชื ผักตามฤดกู าล ต้นกลา้ ผัก ไมด้ อกไมป้ ระดับ พืชสมุนไพร

55 2.2 มีผลผลติ ➢ มกี ารนำผลผลิตเกษตรอนิ ทรีย์ออกจำหน่ายทุกวันพฤหัสบดที ี่ตลาดนดั สีเขียวโรงพยาบาลอำเภอสิรินธร ➢ การขยายเครือขา่ ยและมเี ครือขา่ ย ทำให้มีผลผลติ ที่หลากหลาย สร้างตลาดเองได้ มีรายได้หมุนเวียน ใหก้ ับสมาชิกกลุ่มเครอื ข่าย พฒั นาคุณภาพชีวติ ให้ดยี ่ิงข้ึน ชุมชนเกิดการพฒั นา นำมาซ่ึงความยั่งยืนใน ทกุ ๆด้าน

56 2.3 สามารถพึ่งพาตนเองได้ การนำศาสตรพ์ ระราชามาใช้ในการดำเนินชีวิต ตาม โครงการชวี วิถีเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน” นำมา ซึ่งการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกร ให้สามารถพึ่งพาตนเองได้และมีความยั่งยืน บนพื้นฐานของความ พอเพียง จากกิจกรรมครอบครัว สร้างความตื่นตัวให้กับสังคมรอบข้าง ขยายวงกว้างเส้นทางเครือข่าย กลายเป็นกลุ่ม “วิสาหกิจชุมชนสวนเกษตรผสมผสานชีววิถีบา้ นนาเจริญใน” ที่เขม้ แข็ง สามารถพึ่งพาตนเอง ไดแ้ ละมีความยั่งยืน

57 รายได้ครอบครัวจากกจิ กรรมชวี วิถี ดา้ นพืช ด้านประมง ด้านปศุสตั ว์ ดา้ นอน่ื ๆ นางอรณุ รตั น์ จำปาเทพ เดอื น รายการ พืช ประมง ปศุสัตว์ อ่นื ๆ รวม รวม รายจา่ ย รายรบั มกราคม สรุปคา่ ใชจ้ ่ายรายเดือน 2,695 2,280 3,988 11,977 12,510 20,940 กมุ ภาพนั ธ์ สรปุ คา่ ใชจ้ า่ ยรายเดอื น 5,260 2,080 3,288 15,921 11,066 26,549 มีนาคม สรปุ คา่ ใชจ้ ่ายรายเดอื น 6,990 2,470 3,375 21,920 7,600 34,755 เมษายน สรปุ คา่ ใช้จ่ายรายเดือน 4,995 1,980 3,438 11,200 5,985 21,613 พฤษภาคม สรุปคา่ ใช้จา่ ยรายเดอื น 7,765 2,570 4,333 24,552 9,761 39,220 มิถุนายน สรุปคา่ ใช้จ่ายรายเดือน 6,740 3,580 3,173 20,450 8,655 33,943 กรกฎาคม สรปุ คา่ ใช้จ่ายรายเดือน 2,750 3,080 3,652 15,430 12,774 24,912 สงิ หาคม สรุปคา่ ใช้จ่ายรายเดือน 2,180 3,840 3,044 10,412 17,585 19,476 กนั ยายน สรุปคา่ ใชจ้ า่ ยรายเดอื น 2,395 2,925 3,159 10,808 9,672 19,287 ตลุ าคม สรปุ ค่าใช้จา่ ยรายเดือน 2,425 2,375 4,019 14,879 18,942 23,698 สรุปค่าใช้จา่ ยในระหวา่ งเดือน 44,195 27,180 35,469 157549 114,450 264,393 มกราคม-เดือนตุลาคม สรุปคา่ ใช้จา่ ยในรอบปี 2564 เดือน มกราคม – ตลุ าคม 2564 นางอรุณรัตน์ จำปาเทพ

เดือน รายการ พืช ประมง ปศสุ ตั ว์ อ่นื ๆ รวม 58 รายรบั รวม มกราคม สรุปคา่ ใช้จ่ายรายเดือน 1,030 1,180 2,510 7,790 20,940 รายจา่ ย กมุ ภาพันธ์ สรุปค่าใชจ้ า่ ยรายเดือน 180 1,380 1,755 7,751 26,549 12,510 มนี าคม สรุปคา่ ใช้จ่ายรายเดือน 170 2,000 2,940 2,490 34,755 11,066 เมษายน สรุปค่าใช้จา่ ยรายเดอื น 85 2,300 1,400 2,200 21,613 7,600 พฤษภาคม สรปุ คา่ ใชจ้ ่ายรายเดอื น 150 1,600 1,200 6,811 39,220 5,985 มถิ นุ ายน สรุปคา่ ใชจ้ ่ายรายเดือน 332 1,600 1,200 5,523 33,943 9,761 กรกฎาคม สรุปค่าใชจ้ ่ายรายเดอื น 85 1,440 2,500 8,749 24,912 8,655 สงิ หาคม สรุปคา่ ใช้จ่ายรายเดอื น 25 1,660 2,420 13,480 19,476 12,774 กันยายน สรปุ ค่าใชจ้ า่ ยรายเดอื น 60 1,260 1,900 6,452 19,287 17,585 ตลุ าคม สรปุ คา่ ใชจ้ ่ายรายเดอื น 150 1,260 3,520 14,012 23,698 9,672 สรปุ คา่ ใชจ้ า่ ยในระหว่างเดือนมกราคม- 18,942 2,167 15,680 21,,345 75,258 264,393 เดือนตลุ าคม 114,450 จากตารางจะเห็นได้วา่ การแสดงรายรับ รายจ่าย ในเดอื นมกราคมถงึ เดือนตลุ าคม จะเหน็ ไดว้ ่าส่วนใหญ่ รายไดส้ ว่ นใหญม่ าจากการขายผลผลติ มีมากกวา่ รายจ่าย ในสว่ นของการดำเนนิ กิจกรรมที่สร้างรายได้ต้องมีการ ลงทุนและมีการจำหน่ายผลผลิตและมีกำไร ซึ่งทำให้สามารถมีค่าใช้จ่ายในครัวเรือน รายได้อื่นๆเป็นรายได้ที่รับ คณะศกึ ษาดูงานท่สี วน ทำอาหารปลอดภัยให้รบั ประทาน เพอ่ื เป็นแบบอย่างและมีผลผลิตสามารถพ่ึงพาตนเอง ได้ และยังมเี งนิ สดเหลอื ออมทรัพย์เก็บไว้ โดยเฉลย่ี ยอดเงินหักค่าใชจ้ า่ ยในระยะเวลา 10 เดือนโดยเฉล่ีย รายรับ หกั คา่ ใชจ้ า่ ยเฉล่ยี เดือนละ 15,000 บาท

59 3. การนำหรือคดิ คน้ นวตั กรรมภมู ิปญั ญามาใช้ ไดน้ ำนวตั กรรมและภมู ปิ ญั ญาชาวบ้านมาดำเนินการในสวนเกษตรผสมผสานชวี วิถีบ้านนาเจริญใน ได้แก่ การทำแซนวิชปลา การขยายพนั ธ์ุแหนแดงในกะละมัง การทำอาหารป้ันก้อน หอยบด ป๋ยุ กากแกส๊ ชวี ภาพแบบแห้ง แบบนำ้ ขวดดกั แมลงวนั ทอง การเพาะเห็ดนางฟ้าในปอกปูน การปลูกตน้ กลว้ ยเปน็ พ่ีเลี้ยง ของไม้ป่า กระชงั บกเล้ียงกบ 3.1 การทำอาหารแซนวชิ ปลา มกี ารทำแซทวิชปลาจำนวน 2 บอ่ ซง่ึ มสี ว่ นประกอบดังน้ี วัสดอุ ุปกรณ์ 1. กอ้ นฟาง จำนวน 2 ก้อน 2. มูลสตั ว์แห้ง จำนวน 2 กโิ ลกรมั 3. รำ จำนวน 2 กโิ ลกรัม 4. EM ขยาย จำนวน 2 ช้อนแกง 5. ไม้ไผ่ จำนวน 4 ทอ่ น วธิ ที ำ 1. นำไมไ้ ผ่มาตัดตามความยาวตามต้องการ 2. นำกอ้ นฟางมาแบ่งลงวางเปน็ ฐานข้างลา่ งโดยไม่ตอ้ กดฟางทำเปน็ ชั้นแรก 3. นำมลู สัตวแ์ หง้ รำ โรยทำเปน็ ชั้นแรก 4. รดน้ำดว้ ยEM ใหช้ มุ่ นำเอาฟางมากลบทำในชัน้ ท่ี 2 และชัน้ ที่ 3 และใชฟ้ างกลบอรกรอบ ผสมน้ำ EM รดน้ำให้ชมุ่ ประโยชน์ที่ใช้ เพ่ือสร้างแพลงตอนในนำ้ ทำเพ่ือใหเ้ กิดไรแดงเป็นอาหารของปลา ลดรายจ่าย เพิ่มรายไดส้ ร้างอาหาร ตามธรรมชาติ 3.2 การขยายพนั ธุ์แหนแดงในกะละมัง มีการเลี้ยงแหนแดงในกะละมังเพอ่ื เป็นอาหารของปลา กบ เป็ด ไก่ วัสดอุ ุปกรณ์ 1 กะละมงั ใชไ้ ด้ทุกขนาด 2 นำ้ ข้นึ กบั ปริมาตรของขนาดกะละมัง 3 ป๋ยุ หมกั โบกาชิ จำนวน 1 กำมือ 4 แหนแดง จำนวน 1 กำมือ วิธีทำ นำกะละมังมาใสน้ำใหเ้ กือบเตม็ นำปุ๋ยหมกั โบกาชิลงในกะละมัง 1 กำมือ คนใหเ้ ขา้ กนั กบั น้ำแล้วนำ แหนแดง 1 กำมอื ลง ประโยชน์ที่ได้รับ สามารถนำไปเปน็ อาหารสัตว์ทุกชนิด ปลา กบ ไก่ เปด็ หอย เพราะแหนแดงมีโปรตนี สงู และสามารถ นำไปรองกน้ หลมุ ในการเพาะปลกู วธิ นี ำไปใช้ 1 .สามารถนำไปหว่านลงในบ่อปลาเพื่อเปน็ อาหารสตั วท์ ุกชนดิ ปลา กบ หอย

60 2. สามารถเปน็ อาหารของเป็ด ไก่ โดยการนำไปผสมกบั รำ EM ผสมใหเ้ ขา้ กันและนำไปเป็นอาหาร 3. สามารถนำไปใช้ในการเพาะปลูกผัก รองก้นหลุมดว้ ยแหนแดง ใช้ไดท้ ั้งสดและแห้งผสมกับปุ๋ยหมัก โบกาชิ คลุกเคล้าให้เข้ากันและปลกู พชื ไดท้ กุ ชนิด 3.3 การทำอาหารปน้ั ก้อน สำหรบั ปลากินเน้ือ ปลากินพืช มกี ารผลติ อาหารปลาไวใ้ ช้ วสั ดอุ ุปกรณ์ 1. ขา้ วเหนียวนึง่ สกุ จำนวน 3 กโิ ลกรมั 2. รำออ่ น จำนวน 3 กิโลกรัม 3. หยวกกลว้ ย จำนวน 3 กิโลกรัม 4. น้ำหมกั ปลา หอย จำนวน 1 ลิตร 5. จุลินทรีย์ EM จำนวน 1 แกว้ 6. กากนำ้ ตาล จำนวน 1 แก้ว วิธกี ารทำ นำหยวกกล้วยมาสับใหล้ ะเอยี ด นำข้าวเหนียวทนี่ ึง่ สกุ แล้วมาคลกุ เคลา้ ใหเ้ ข้ากัน เตมิ กากน้ำตาล จลุ นิ ทรยี ์ EM นำ้ หมักปลา คลุกเคล้าใหเ้ ขา้ กัน นำรำอ่อนใสลงทีละน้อยถา้ หากขน้ เกนิ ไปใหเ้ ติมน้ำ นวด คลุกเคลา้ ให้เข้ากนั จนสามารถปั้นเป็นก้อนได้ แล้วนำไปผึ่งตากในทร่ี ่ม 1 อาทติ ย์ ก้อนอาหารจะแห้งและ สามารถลอยน้ำได้ สามารถนำไปโยนเปน็ อาหารปลาได้ 4 หอยบด สามารถนำไปเปน็ อาหารของเปด็ วัสดอุ ุปกรณ์ 1. หอยเชออรี่ จำนวน 3 กิโลกรัม 2. รำ จำนวน 3 กิโลกรัม 3. จลุ ินทรีย์ EM จำนวน 1 แก้ว วธิ ที ำ นำหอยเชอรเ่ี ข้าเคร่ืองบด

61 บดใหล้ ะเอยี ดผสมรำจุลนิ ทรีย์ EM กากนำ้ ตาล คลุกเคล้าใหเ้ ข้ากนั ทิง้ ไว้ประมาณ 30 นาที แล้วนำไปใช้หรือหมักทงิ้ ไว้หนึ่งคืน วธิ กี ารนำไปใช้ นำไปเปน็ อาหารของเป็ด ไก่ ควบคุมปรมิ าณของหอย ทำใหเ้ ป็ดแข็งแรง ใช่แดงลกู ใหญ่ ใขแ่ ดงมีสสี ด 5. ปุ๋ยกากแกส๊ ชวี ภาพแบบแหง้ นำกากแกส๊ ขนึ้ มาผ่ึงแดดให้แห้ง วัสดุอปุ กรณ์ 1. กากแกส๊ จำนวน 3 กโิ ลกรัม 2. รำ จำนวน 3 กิโลกรมั 3. แกลบ จำนวน 1 กระสอบ 4. นำ้ สะอาด จำนวน 5 ลติ ร 5. กากนำ้ ตาล จำนวน 1 แก้ว 6. จลุ นิ ทรีย์ EM จำนวน 1 แก้ว วธิ ีทำ นำกากแก๊ส รำ แกลบ ผสมให้เขา้ กนั ราดดว้ ยนำ้ จุลินทรีย์ผสมกบั น้ำกากนำ้ ตาลราดให้ชุม่ ผสมให้เข้ากัน กรอก ใส่กระสอบปุย๋ หมั่นกลับกระสอบทุกๆ 7 วัน 6. ป๋ยุ กากแก๊สแบบน้ำ วัสดุอุปกรณ์ กากแกส๊ ในบ่อ 2. กากนำ้ ตาล 1 แก้ว 3. จุลินทรยี ์ EM จำนวน 1 แก้ว 4. นำ้ สะอาด จำนวน 10 ลิตร วธิ ีทำ นำกากนำ้ ตาลจลุ ินทรีย์ EM ผสมน้ำนำลงไปคนในบ่อแก๊ส คนใหเ้ ขา้ กนั แล้วตกั ขนึ้ ถังหมักไว้ จำนวน 7 วัน นำไปใชไ้ ดท้ ันที โดยวิธีการปลอ่ ยออกทางสายยาง 7. ขวดดักแมลงวนั ทอง วัสดุอุปกรณ์ 1. ขวดน้ำขนาดใดกไ็ ด้ 2. มีดโกน จำนวน 1 อัน 3. ลวดอ่อน จำนวน 1 ม้วน 4. แลคซีน จำนวน 1 ม้วน 5. กระเพาแดง จำนวน 10 ใบ 6. น้ำหมักผลไม้ 1 ชอ้ น 7. กากน้ำตาล 1 ชอ้ น วิธีทำ 1. นำขวดมาเจาะรู จำนวน 4 รู โดยการทำเป็นเคร่ืองหมายกากบาท 2. เจาะฝาชวดเพื่อสอดลวดไวส้ ำหรบั หอ้ ย

62 3. นำน้ำหมักผลไม้ กากน้ำตาลผสมกนั แล้วนำไปหยอดลงในขวด 4. ใส่ใบกะเพราแดงลงไปและปดิ ฝาขวด การนำไปใช้ นำขวดไปห้อยตามต้นไม้เพ่ือดักแมลงวนั ทอง 8. ธนาคารนำ้ ใตด้ นิ วสั ดอุ ุปกรณ์ 1. ตาขา่ ยในล่อน 2 ผืน 2. ทอ่ พีวซี ีขนาดเท่าความยาวของบ่อ 3. หินกอ้ นกรวด 10 กระสอบ 4. ยางรถยนต์ 3 เสน้ 5. ขวดน้ำ 100 ขวด วธิ ีทำ 1. ขดุ บอ่ ความลกึ ตามต้องการให้ถงึ ชั้นหนิ ขนาดความกวา้ งเท่ากบั ยางรถยนต์ 2. ตัดตาข่ายไนลอ่ นเท่ากับความกว้างของยางรถยนต์ กดลงท่ีก้นบ่อโดยใช้ยางรถยนตท์ ับ 3. วางทอ่ พวี ีซีให้อยู่กง่ึ กลางของบอ่ 4. เอาก้อนหินหรือขวดบรรจุน้ำทีป่ ดิ ฝาเรยี งลงก้นบ่อให้เป็นชั้นที่ 1 ประมาณ 1 เมตร 5. ช้ันที่ 2 เอายางรถยนต์เสนที่ 2 ลง เอาก้อนหินหรอื ขวดบรรจนุ ำ้ ท่ปี ดิ ฝาเรียงลงก้นบ่อให้เป็นช้นั ที่ 2 เหลอื ขนาดบ่อ 50 เซนติเมตร 6.นำผา้ ตาขา่ ยไนล่อนวางลงแลว้ ใชย้ างรถยนต์กดทบั อกี คร้ัง และโรยดว้ ยก้อนกรวดชน้ั สุดท้าย 9..การเพาะเห็ดนางฟา้ ในปอกปูน วัสดุอุปกรณ์ 1. ปอกปนู จำนวน 6 ปอก 2. ก้อนเหด็ นางฟา้ จำนวน 250 ก้อน 3. ผา้ ไวนิลเก่า จำนวน 3 ผนื 4. กระสอบ จำนวน 6 ใบ วิธที ำ 1. วางปอกปนู ในแนวนอน เรยี งใหไ้ ดร้ ะดับ 2. ใชก้ ระสอบปิดดา้ นหลงั ให้สนิท 3. เรยี งกอ้ นเชื้อเห็ดนางฟา้ ใสใ่ นปอกปนู หนง่ึ ปอกปนู ใช้จำนวน 40-45 กอ้ น 4. ใช้ผ้าไวนิลเก่าปิดปากปอกปนู ให้สนิท 10. การปลูกตน้ กล้วยเป็นพี่เลีย้ งของไมป้ ่า ไม้พยุง ยางนา ไม้แดง ประดู่ สกั ทอง สำรอง

63 11. การทำกงั หันแรงดนั นำ้ พลงั งานแสงอาทติ ย์ เพื่อชว่ ยเตมิ อากาศใหส้ ัตว์น้ำในบอ่ เล้ียงปลาในบอ่ ดนิ วัสดุอปุ กรณ์ 1. ทอ่ PVC ขนาด ½ จำนวน 1 เส้น 2. ขอ้ งอPVC ขนาด ½ จำนวน 1 ตวั 3. ขวดนำ้ เปลา่ จำนวน 2 ขวด 4. เชือกฟาง วิธีทำ ประกอบท่อ PVC ให้เป็นกงั หัน และเปดิ น้ำใหไ้ ด้แรงดันกลางบ่อน้ำ 12. ไตรโคเดอรม์ า เช้อื รามหัศจรรย์ ไตรโคเดอร์มา (Trichoderma harzianum) เป็นเชื้อราช้ันสงู ทด่ี ำรงชีวิตอยใู่ นดนิ เปน็ ศัตรู (ปฏิปักษ์) ต่อเชอื้ ราสาเหตโุ รคพชื หลากหลายชนิด โดยวธิ กี ารเบียดเบยี นหรือเปน็ ปรสติ และแขง่ ขันหรอื แย่งใช้อาหารทเ่ี ชื้อ โรคต้องการ ประโยชน์ของไตรโคเดอรม์ า ลดปรมิ าณเช้ือโรคพืช แข่งขันและกำจดั เชอ้ื โรคพชื ชว่ ยใหพ้ ืชแขง็ แรง มีความตา้ นทานโรค ชว่ ยเพ่ิมการเตบิ โตของพชื และเพ่ิมผลผลติ รกั ษาโรคพชื เชน่ รากและโคนเนา่ ผลเน่า ใบ จุด ใบไหม้ ใบเหย่ี ว ราดำ ใชไ้ ดห้ ลากหลายพืชพันธุ์ เชน่ มะม่วง พริก มะละกอ พชื ผกั ข้าว ไม้ดอก-ไม้ใบ กระบวนการขยายเชื้อราไตรโคเดอรม์ า อุปกรณ์ 1.หมอ้ หุงข้าวไฟฟ้า 2.ถุงพลาสตกิ ทนรอ้ น ขนาด 9X14 นว้ิ 3.ยางวงเล็ก 4.เขม็ 5.แกว้ หรอื ถ้วยตวง 6.ขา้ วสารหรอื ขา้ วสารนง่ึ 7.เชื้อราไตรโคเดอรม์ าขนาด 70 มิลลลิ ิตร

64 การนำเชอ้ื ราไตรโคเดอรม์ าชนิดสดกึ่งสำเรจ็ รูปไปใช้ 1.กรณีฉีดพ่น นำเชอ้ื ราไตรโคเดอร์มาชนดิ สดกึ่งสำเรจ็ รปู บนขา้ ว (300 กรัม) ผสมน้ำ 1 ลิตร เขย่าให้ สปอรเ์ ชอ้ื ราหลดุ ออกจากเมล็ดข้าว จากนนั้ กรองแยกเมลด็ ข้าวออกแล้วนำน้ำสปอรเ์ ช้ือราผสมนำ้ เพ่มิ อัตราสว่ น 1:20 (น้ำสปอรเ์ ช้อื รา : น้ำเปลา่ ) แลว้ นำไปฉีดพ่น (สามารถใชร้ ่วมกับน้ำหมักชวี ภาพ) ควรผสมสารจับใบกอ่ นฉดี พน่ 2.กรณีผสมปุ๋ยอนิ ทรยี ์หรือปุ๋ยหมกั ผสมอตั ราส่วน 1:7 (เชอ้ื ราไตรโคเดอร์มาชนดิ สดกึ่งสำเร็จรูปบนขา้ ว : ป๋ยุ อินทรีย)์ รองกน้ หลมุ หรือหว่าน 4. การเผยแพร่ สรา้ งเครือขา่ ย ขยายผลสชู่ มุ ชน เกษตรกร ข้อ 4 มีหลักฐานแสดงการเป็นวิทยากร หรือการสร้างเครือข่าย อย่างชัดเจน ตรวจสอบได้ จำนวน มากกว่า 80 คน และมีหลักฐานขยายผลสู่ชุมชน หรือครัวเรอื น 3 ครวั เรือ(40 คะแนน) การเผยแพร่ความรู้ ขา้ พเจ้าเป็นวิทยากรในการเผยแพร่ข้อมลู องค์ความรู้ และประสบการณ์ของตวั ข้าพเจ้า ให้กับผู้ที่สนใจหรือ ผู้ที่เข้ามาศึกษาดูงานที่แปลงสาธิต ให้ได้รับประโยชน์จากการมาศึกษาดูงานมากที่สุด ทั้งด้านความรู้ และเข้าใจ เจตคติที่ดีเกี่ยวกับการเกษตรผสมผสานชีววิถี ที่ต้องนำจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพ EM มาใช้กับการเกษตรแทน การใช้สารเคมี ต้องคำนึงถึงส่วนรวม และอยู่ร่วมกันอย่างเกือ้ กูล ปฏิบัตติ ่อเน่ืองอย่างสม่ำเสมอ จนกลายเป็นวิถี ชีวิตที่มั่นคง ยั่งยืน และพึ่งพาตนเองได้ ตลอดจนเกิดแรงบันดาลใจ มองเห็นช่องทาง หรือแนวทางในการนำไป ปรบั ใช้กบั พ้นื ทีต่ นเอง จากท่ีกลา่ วมาข้างต้น ขา้ พเจ้ามีรปู แบบวิธีการในการเผยแพร่ความรู้ ท่ีหลากหลาย ดงั นี้ 1. การ บรรยาย ให้ความรใู้ นหลกั การเกษตรแบบชีววิถี ครบทงั้ 4 ดา้ น 2. การ สาธิต ให้ได้เหน็ เปน็ ทีป่ ระจกั ษ์ในหลกั การเกษตรแบบชวี วิถี ครบทง้ั 4 ดา้ นจะได้เข้าใจมากขึ้น 3. จดั กจิ กรรมใหค้ ณะผู้มาศึกษาดูงาน ไดม้ สี ่วนร่วมโดยการลงมือปฏิบัติเพ่ือให้เกิดการเรียนรู้และทักษะ ทางดา้ นการเกษตร 4. มีบอรด์ หรือปา้ ยแสดงองคค์ วามรู้ ให้ผู้ท่สี นใจไดศ้ กึ ษาข้อมลู ดา้ นการเกษตรในทกุ ๆกจิ กรรม

65 5. มีเอกสารแผ่นพบั ทีแ่ สดงองคค์ วามรู้ไว้บรกิ ารผ้ทู สี่ นใจเขา้ มาศกึ ษาดูงาน ซึ่งในรอบปีที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน ข้าพเจ้า ได้เผยแพร่ความรู้ให้กับคณะที่มาศึกษาดูงาน ทั้งหมด 26 คณะ จำนวนผูเ้ ข้าศกึ ษาดูงานทั้งหมด 470 คน ดงั ตารางแสดงรายละเอียดดังตอ่ ไปนี้ คณะศึกษาดูงานจากทวั่ ประเทศในชว่ งเดือน ตลุ าคม พ.ศ. 2563 - ปจั จบุ ัน ที่ วนั /เวลา โครงการ /กจิ กรรม ผ้เู ขา้ รว่ ภาพกิจกรรม ม กจิ กรรม 1 15 ตุลาคม คณะผูจ้ ดั รายการ 20 คน 2563 รายการวาไรต้\"ี เมืองไทยด๊ี ดี\" สริ ิธรทีมศพก.เครือขา่ ย คันไร่&ช่องเม็ก และ สมาชกิ กลมุ่ ร่วมถ่ายทำ ออกอากาศทางช่อง. NBT

66 2 21 ตุลาคม ต้อนรับคณะศกึ ษาดูงาน 100 คน 2563 จากโรงไฟฟา้ ฝ่ายผลติ เขอื่ นอบุ ลรัตน์ และเข่ือน นำ้ พอง จังหวัดขอนแก่น 3 22 ตุลาคม หน่วยงานประมงจาก 3 12 คน 2564 จังหวดั ชายแดนใต้สแู่ ดนอิ สานเคลียรเ์ ส้นทางศึกษาดู งาน.มกราคมปี64 4 13 คณะกรรมการพัฒนาสตรี 21 คน พฤศจิกาย อำเภอยางตลาด น 2563 จังหวัดกาฬสินธ์ุ 5 23 คณะกรรมการตรวจ 3 คน พฤศจิกาย ประเมนิ โครงการชีววิถีเพ่อื น 2563 การพัฒนาอยา่ งย่ังยืน ระดบั ภาค ตะวันออกเฉยี งเหนือ 6 คณะจากรร.เทศบาลสังขะ 21 คน อ.สงั ขะ.จ.สรุ ินทร์

67 7 11 คณะกรรมการตรวจ 15 คน ธนั วาคม ประเมินโครงการชีววิถีเพ่ือ 2563 การพฒั นาอยา่ งย่ังยืน ระดับประเทศ ประจำปี 2563 8 คณะครู กศน.ตำบลคนั ไร่ 15 คน จัดกจิ กรรมสง่ เสรมิ อาชพี กลุ่มสนใจ ไม่เกนิ 30 ช่วั โมง หลักสตู รการทำ ถาดจากตน้ กก หลกั สตู ร 10ช่ัวโมง 9 17 โรงไฟฟ้าพลังงาน 20 คน มกราคม แสงอาทิตย์ 2564 10 9 มนี าคม โรงไฟฟ้าพลังงาน 10 คน 2564 แสงอาทติ ย์

68 11 12 มีนาคม คณะสำนักงานปศสุ ตั ว์ 10 คน 2564 อำเภอสิรนิ ธร จ.อุบลบล ราชธานี 12 16 มีนาคม คณะผู้ตรวจราชการ กอง 25 คน 2564 อำนวยการรกั ษาความ มนั่ คงภายใน ราชอาณาจักร (กอ.รมน.) 13 กศน.อำเภอสิรินธรและ 20 คน คณะผู้ตรวจสอบภายใน สำนักงานกศนจงั หวดั อบุ ลราชธานเี ขา้ ศึกษา 14 25 มนี าคม คณะศึกษาดูงานจาก 30 คน 2564 สหกรณก์ องทนุ สวนยาง บา้ นนายาง จำกดั อ.ดอน ตาล จ.มุกดาหาร

69 15 7 เมษายน กองอำนวยการรักษาความ 100 คน 2563 ม่นั คงภายในจังหวัด อุบลราชธานี รนุ่ ท่ี 1 (กอ. รมน.) โครงการพฒั นา สัมพันธเ์ ครือข่ายความ มน่ั คงระดับผบู้ รหิ ารรุน่ ท่ี 1 16 9 เมษายน บรษิ ทั วูดบวิ ลม่ี เี ดียกร๊ปุ 10 คน 2563 จำกดั ผผู้ ลติ รายการ ” เดินหน้าปฏิรูป” #ททบ. ช่อง 5# ควบคุมการผลิต รายการของกอง อำนวยการรกั ษาความ มน่ั คงภายใน ราชอาณาจกั ร(ศปป. กอ. รมน.) 17 12 สำนกั งานประมงอำเภอสิ 30 คน พฤษภาคม รนิ ธร อบรมให้ความรูเ้ ร่ือง 2563 การเพาะสตั วน์ ้ำ

70 18 9 มถิ ุนายน สถานีวิทยุกระจายเสียง 10 คน 2563 แห่งประเทศไทย (สวท. อุบลราชธานี) ลงพ้ืนท่ีถา่ ย ทำส่ือสารคดี ประชาสัมพนั ธ์ภารกิจด้าน CSR 19 16 คณะกรรมการประเมนิ \"5 20 คน มิถุนายน ดี พรีเมย่ี ม\" ครู กศน. 2564 ตำบลคันไร่ 20 24 คณะ smart farmer.การ 30 คน มิถุนายน ยางแหง่ ประเทศไทย 2564 21 29-30 คณะครกู ศน.ตำบลคนั ไร่ 40 คน มิถนุ ายน อบรมโครงการจดั 2564 กระบวนการเรยี นรู้ตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎี ใหมต่ ำบลคนั ไร่

71 22 25 วิทยาลัยเกษตรและ 4 คน สิงหาคม เทคโนโลยีอุบลราชธานี 2564 (ผอ. วษท.อบุ ลราชธานี) พร้อมดว้ ยคณะอาจารยฯ์ เยยี่ มชมและสนับสนนุ งบประมาณดำเนนิ งานตอ่ ยอดศูนย์เรียนรสู้ วนเกษตร ผสมผสานโครการชีววถิ ี เพือ่ พัฒนาอยา่ งย่ังยนื 23 19 ตลุ าคม สำนักงานคมุ ประพฤตจิ งั ห 30 คน 2564 วัอบุ ลราชธานนี ำเยาวชน สามาชกิ To be number one 24 26 ตุลาคม การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่ง 10คน 2564 ประเทศไทย (กฟผ.) นำ โดย นายวชั ระ ถาวรวงศ์ หัวหนา้ กองพัฒนา ศักยภาพชุมชน และ ผูบ้ รหิ าร-ผปู้ ฏบิ ตั งิ านฝ่าย ชมุ ชนสัมพนั ธโ์ ครงการ มอบจุลนิ ทรยี ท์ ี่มี ประสิทธิภาพ EM ขยาย จำนวน 300 ขวด

72 25 29 ตลุ าคม คณะท่านผู้บริหารจาก 10 คน 2564 สำนักงานกศน. จงั หวดั อำนาจเจริญ 26 18 สถานวี ิทยุกระจายเสียง 10 คน พฤศจิกาย แหง่ ประเทศไทย (สวท. น 2564 อุบลราชธาน)ี ลงพื้นที่ถา่ ย ทำสื่อสารคดี ประชาสัมพนั ธ์ภารกจิ ดา้ น CSR กฟผ.เข่ือนสิรินธร รวม จำนวนผู้มาศึกษาดูงานทง้ั หมด 470 คน

73 6. มฐี านการเรียนรู้เชิงประจักษ์ ที่สามารถเผยแพรค่ วามรู้ได้ครบถว้ นและครอบคลุม 4 กจิ กรรม จำนวน 12 ฐานการเรียนรู้

74 ฐานที่ 1 แปลงชวี วถิ ี

75 ฐานท่ี 2 บอ่ แก๊สชีวภาพ

76 ฐานท่ี 3 โซลาร์เซลลส์ บู น้ำ

77 ฐานที่ 4 ธนาคารนำ้ ใต้ดิน

78 ฐานที่ 5 การเพาะเห็ดนางฟา้ ในปอกปูน

79 ฐานที่ 6 ธนาคารจลุ ินทรียท์ ม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ EM

80 ฐานที่ 7 เลยี้ งแหนแดงในกะละมัง

81 ฐานที่ 8 เลยี้ งแหนแดงในกะละมัง

82 ฐานท่ี 9 คลองไสไ้ ก่

83 ฐานท่ี 10 ดา้ นปศุสตั ว์

84 ฐานที่ 11 ปุ๋ยชีวภาพ

85 ฐานท่ี 12 การเลยี้ งววั เน้อื

86 โพนปันสขุ ขวดดกั แมลง

87 ถงั ขยะรกั ษโ์ ลก

88 7. มีการเผยแพรค่ วามรู้ผ่านสอื่ สารมวลชน หลากหลายช่องทาง ท้งั สื่อโทรทัศน์ วิทยุ สอ่ื โซเชยี ลมีเด่ยี ทปี่ ระสานเพือ่ ขอถ่ายทำบันทึกรายการ ตลอดจนมเี ว็บไซต์ มเี วบ็ เพจของศูนย์การเรียนรู้ฯเปน็ ของ ตัวเอง ดังนี้ 7.1 Youtupe : https://www.youtube.com/watch?v=adk1yEZ0o5c วีดโี อ ศนู ยเ์ รียนรู้และเกษตรทฤษฎีใหมต่ ำบลคนั ไร่ ซ่ึงเป็นทีร่ ู้จัก ให้คนมาศกึ ษาดูงาน 7.2 ออกสอ่ื ทางทีวชี อ่ ง NBT https://www.facebook.com/100013149095792/videos/518980788550220/ 7.3 ถ่ายทำรายการ “ก้าวอย่างพอเพียง”ออกอากาศที่สถานีโทรทัศน์ช่อง NBTเมื่อวันที่ 11 ก.ย. 2560 7.4 ถ่ายสกรุ๊ปพิเศษ “หมอลำทำเกษตร”เมื่อวันที่ 11 ก.ย. 2561 ออกอากาศ วันที่ 3 ธ.ค. 2561 ทางชอ่ ง NBT,ชอ่ ง 5,VR โสภณ เคเบลิ TV 7.5 สกรุ๊ปพเิ ศษ “ธนาคารน้ำใต้ดนิ ”ออกอากาศทางชอ่ ง NBT 7.6 ถา่ ยทำรายการ “คนไทยหวั ใจไมท่ ้อ”ออกอากาศวันที่ 5 ม.ค.2562 ออกอากาศ ช่อง 5 7.7 ถ่ายทำรายการ “เมอื งไทยดดี ”ี ออกอากาศทางชอ่ ง NBT วันท่ี 11 พฤศจิกายน 2563 ➢ เป็นหมอลำทำเกษตรให้ความรอู้ อกสื่อทางช่องยทู ูป เพจศูนยเ์ รียนรเู้ ศรษฐกจิ พอเพียง ออกอากาศทางช่อง NBT รายการก้าวอย่าง พอเพียงครอบครัวจำปาเทพ พอใช้ พอใจ พอเพียง มคี นเข้ามาดู จำนวน 4,750 ครงั้ มีคนถูกใจ 33 คน ออกอากาศทางช่อง you tube อรุณนยี ์ พลู สว่าง ลำลอ่ งเกษตรทฤษฎใี หม่ กลอนที่ 1 มีคนเข้ามาดู จำนวน 1,053 ครงั้ มีคนถกู ใจ 19 คน

89 ออกอากาศทางชอ่ ง you tube อรุณนยี ์ พูลสว่าง ลำลอ่ งเกษตรทฤษฎีใหม่ กลอน 2 มีคนเข้ามาดู จำนวน 1,019 ครัง้ มีคนถูกใจ 20 คน ออกอากาศทางชอ่ ง NBT นวตั กรรมนำ้ ใต้ ดนิ สรา้ งเกษตรผสมผสานรายไดห้ ลายแสน รอบทศิ ถนิ่ ไทย วันที่ 13 กนั ยายน 2561 ข่าวค่ำ #NBT2HD มีคนเขา้ มาดู จำนวน 15,092 คร้งั มคี นถูกใจ 105 คน ออกอากาศทางช่อง ไทยรัฐ TV ช่อง 32 รายการตะลอนขา่ วเชา้ นี้ มีคนเข้ามาดู จำนวน 1,094 คร้ัง มีคนถูกใจ 6 คน ออกอากาศทาง you tube เศรษฐกิจพอเพยี งพลกิ ชีวติ ! “หมอลำเมืองอบุ ล” ชวี ติ เคยขัดสนทกุ วันน้ีอยู่สุขสบาย มคี นเข้ามาดู จำนวน 1,256 ครง้ั มีคนถูกใจ 7 คน

90 ออกอากาศทางช่อง 5 คนไทยหัวใจไมท่ ้อ. CH.5 (29 ธ.ค.2561) มคี นเข้ามาดู จำนวน 396 ครั้ง มีคนถูกใจ 11 คน ออกอากาศทางชอ่ ง#NBT2HD รายการเมืองไทยดี๊ดี (11 พ.ย. 2563 ) มคี นเขา้ มาดู จำนวน 322 ครั้ง มีคนถูกใจ 5 คน

91

92

93

94

95

96

97 สง่ ผลให้ไดร้ ับรางวลั เชิดชเู กียรติ สรา้ งความภาคภูมิใจให้กับตนเอง ครอบครัว และชุมชน ดังต่อไปนี้ รางวัลเชดิ ชูเกียรติ 1. ได้รบั รางวัล อสม.ดีเดน่ ระดับจงั หวดั ปี 2558,2559 สาขาภูมิปัญญาท้องถ่ินด้านสุขภาพ 2. ได้รับรองมาตรฐานเกษตรอนิ ทรีย์ จากสหกรณ์เกษตรอินทรีย์ จำกัด ครง้ั ท่ี 1 ปี 2560 3. ไดร้ บั รางวัล Smart Farmer ปงี บประมาณ 2561 จากสำนักงานเกษตรอำเภอสริ นิ ธร 4. ได้รบั รางวลั เกษตรกรดเี ดน่ อำเภอสริ ินธร จากสำนักงานเกษตรอำเภอสริ ินธร

98 การขยายผลชวี วถิ ีส่เู กษตรกรในชุมชน การนำศาสตรพ์ ระราชามาใช้ในการดำเนนิ ชวี ิต ตาม โครงการชีววถิ เี พื่อการพัฒนาอย่างยั่งยนื ” นำมา ซึ่งการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกร ให้สามารถพึ่งพาตนเองได้และมีความยั่งยืน บนพื้นฐานของความ พอเพียง จากกิจกรรมครอบครัว สร้างความตื่นตัวให้กับสังคมรอบข้าง ขยายวงกว้างเส้นทางเครือข่าย กลายเป็นกลุ่ม “วสิ าหกจิ ชุมชนสวนเกษตรผสมผสานชีววิถบี ้านนาเจริญใน” ทเ่ี ขม้ แขง็ สามารถพึ่งพาตนเอง ได้และมีความยั่งยืน ด้งจะเห็นจากสมาชิกเครือข่ายที่เกิดจากการขยายผลชีววิถี จำนวน 22 ครัวเรือน ดังต่อไปน้ี 1. นายหนนู า แสนทวสี ุข อายุ 62 ปี บ้านเลขที่ 71 หมู่ 5 บ้านนาเจรญิ ตำบลคนั ไร่ อำเภอสริ ินธร จงั หวัดอุบลราชธานี ทำการปลกู ผักสวนครวั เลีย้ งปลา เลย้ี งกบ ผลคอื ทำใหม้ รี ายได้หลังจากหกั คา่ ใช้จ่ายแล้ว เฉลยี่ 6,000-7,000 บาท/เดือน และสามารถลดรายจา่ ยในครัวเรอื นได้ถึง 5,000 บาท/เดือน 2. นายสุนีย์ ทองสวสั ดิ์ อายุ 73 ปี บา้ นเลขท่ี 82 หมู่ท่ี 5 บ้านนาเจริญ ตำบลคันไร่ อำเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี ทำกิจกรรมของครอบครวั ในการเลี้ยงกบเพ่ือการจำหน่ายกบ, กบเนอ้ื มีการปลูกผกั สวนครัว เล้ียงปลานลิ ปลาตะเพยี น ปลาดุก ผลคือสามารถสร้างรายไดเ้ ฉล่ีย 8,000 บาท/เดือน และสามารถลด รายจา่ ยไดถ้ ึง 3,000 บาท/เดือน 3. นางหนูเย่ียม แสงแก้ว อายุ 64 ปี บ้านเลขที่ 116 หมู่ท่ี 5 บ้านนาเจริญ ตำบลคันไร่ อำเภอสริ ินธร จังหวดั อุบลราชธานี ทำกจิ กรรมของครอบครัว มีการปลูกผักสวนครัว เลย้ี งปลาดกุ ปลานิล เลี้ยงกบ ผลคอื สามารถสรา้ งรายได้เฉล่ีย 10,000 บาท/เดือน และสามารถลดรายจ่ายได้ถงึ 5,000 บาท/เดอื น

99 4. นางแสงจันทร์ พุฒทาจู อายุ 58 ปี บา้ นเลขที่ 23 หมู่ที่ 5 บ้านนาเจรญิ ตำบลคนั ไร่ อำเภอสิรนิ ธร จงั หวดั อุบลราชธานี ทำกจิ กรรมของครอบครวั ในการปลูกพืช ทัง้ ในส่วนของพืชเศรษฐกิจเพื่อการสร้างรายได้ พืชผักสวนครวั เพ่ือใชใ้ นครอบครัว มีการเลี้ยงกบเพื่อการจำหนา่ ยกบเน้อื มกี ารเลี้ยงปลาเพ่ือใชเ้ ปน็ อาหารของ ครอบครัวและแบง่ ขาย การเลย้ี งววั จำนวน 5 ตัว ผลคือสามารถสร้างรายไดเ้ ฉลีย่ 7,500 บาท/เดอื น และ สามารถลดรายจา่ ยได้ถงึ 5,000 บาท/เดือน 5.นางเถาว์ บวั วงศ์ อายุ 46 ปี บา้ นเลขที่ 69 หมทู่ ่ี 5 บา้ นนาเจรญิ ตำบลคันไร่ อำเภอสริ นิ ธร จังหวัด อุบลราชธานี ทำกิจกรรมของครอบครัวในการปลูกพืช ทั้งในส่วนของพืชเศรษฐกิจเพื่อการสร้างรายได้ พืชผัก สวนครัว เพื่อใช้ในครอบครัว มีการเลี้ยงกบเพื่อการจำหน่ายกบเนื้อ มีการเลี้ยงปลาเพื่อใช้เป็นอาหารของ

100 ครอบครัวและแบ่งขาย การเลี้ยงวัวจำนวน 4 ตัว ผลคือสามารถสร้างรายได้เฉลี่ย 7,500 บาท/เดือน และ สามารถลดรายจา่ ยไดถ้ งึ 5,000 บาท/เดอื น 6.นางเสนาะ ใจมอย อายุ 61 ปี บ้านเลขที่ 27 หมู่ที่ 5 บ้านนาเจริญ ตำบลคันไร่ อำเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี ทำกิจกรรมของครอบครัวในการปลูกพืช ทั้งในส่วนของพืชเศรษฐกิจเพื่อการสร้างรายได้ พืชผกั สวนครวั เพื่อใชใ้ นครอบครวั มีการเล้ยี งกบเพือ่ การจำหน่ายกบเนื้อ มกี ารเลี้ยงปลาเพื่อใชเ้ ป็นอาหารของ ครอบครัวและแบ่งขาย การเลี้ยงวัวจำนวน 5 ตัว ผลคือสามารถสร้างรายได้เฉลี่ย 7,500 บาท/เดือน และ สามารถลดรายจา่ ยได้ถงึ 5,000 บาท/เดือน