คู่มือท่องเที่ยวชุมชนบ้านท่าเยี่ยม จังหวัดยโสธร

โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากเเก้วให้ประเทศ) ThaYiam Village Slow life สุขใจ ณ ท่าเยี่ยม ผู้มาเยือนบ้านท่าเยี่ยมจะรู้สึกโชคดีเพียงใด หากสุขใจกับวิถีถิ่นที่ทำให้ชีวิตเดินช้าลง

เกี่ยวกับชุมชน ริมฝั่ งลำน้ำกว้างที่ทอดตัวอยู่อย่างสงบ ชุมชนบ้านท่าเยี่ยมหนึ่งใน หมู่บ้านเก่าแก่ที่ยังคงสภาพการเป็นหมู่บ้านชนบท แม้จะตั้งอยู่ห่าง จากตัวเมืองยโสธรเพียง 3 กิโลเมตร ชาวบ้านของที่นี่ เรียกหมู่บ้าน ของตัวเองว่า “บ้านท่าเยี่ยม” ย้อนหลังไปเมื่อปี 2472 เมื่อคราวที่ นายอำเภอยโสธรนั่งเรือมาเทียบท่าเพื่อมาเยี่ยมหมู่บ้าน ศรัทธาสู่วิถีอีสานที่สืบสานประเพณีฮีต วิถีชีวิตดั้งเดิมของคนในชุมชนยัง 12 มาจนถึงปัจจุบัน และได้นำประเพณี คงผูกผันกับอาชีพเกษตรกรรม โดดเด่นของจังหวัดยโสธร คือ บุญบั้งไฟ เป็นที่มาของความอุดมสมบูรณ์ เป็น กิจกรรมท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ของธรรมชาติ \" ป่าทามซูเปอร์ (Creative Tourism) สามารถรับนักท่อง มาร์เก็ตชาวบ้าน\" ที่คงความชุ่ม เที่ยวได้ตลอดทั้งปี ลองให้คุณมาเป็นส่วน ช่ำ ความงดงามของไร่นาสีเขียว หนึ่งของประเพณีกับชาวบ้านท่าเยี่ยมดู ขจี สวนเกษตรผสมผสานอินทรีย์ สักครั้ง ผ่านกิจกรรมที่คงความเรียบง่าย ที่รอให้คุณได้มาสัมผัส ลองมาสูด เปี่ ยมด้วยวัฒนธรรมอันล้ำค่าของชุมชน ไอดินกลิ่นธรรมชาติ ท่ามกลาง ปราศจากการแต่งเติม รับรองว่าเจ้าบ้าน บรรยากาศอบอวลด้วยความสุข ท่าเยี่ยมเต็มใจและยิ้มต้อนรับรอนักท่อง ณ ที่แห่งนี้ เที่ยวมาใช้ชีวิตในชนบท ใช้ชีวิตแบบเนิบ ช้า เสมือนได้หยุดเวลาให้เดินช้าลง 1

วิถีชีวิตดั้งเดิมที่เนิบช้า ดั่งมนต์เสน่ห์บ้านนา ณ ท่าเยี่ยม 2

ค้นพบอะไรใหม่ๆ ใช้ชีวิตกับคนในชุมชน สุขล้นกับวีถีอีสานไทบ้านเฮา 3

กิจกรรมในชุมชนที่น่าสนใจ สัมผัสวิถีชีวิตชาวนาชนบท ณ ไร่นาของชุมชน รับประทานอาหารอีสานรสเด็ด ในบรรยากาศสนุกสนาน ชมการแสดงดนตรีท้องถิ่น วงโปงลางที่เล่าถึงภูมิปัญญา วิถีอีสาน กิจกรรมกี่ทอผ้า กล้าทอเปล่า สรรสร้างลวดลายบนผืนผ้า ด้วยฝีมือของคุณเอง กิจกรรมชวนเจ้าเฮ็ดนา ทดลองเป็นชาวนามือใหม่ เรียนรู้ วิถีชาวนา และการเลี้ยงแพะ กิจกรรม ลุยสวนม่วนคัก ลงมือทำเกษตรผสมผสาน ปลูก พืชผักออร์แกนิกด้วยตัวเอง กิจกรรมฮมสมุนไพร สะออนหลายอีสานไทบ้านเฮา บำรุง ร่างกายมีแฮง ผิวหน้าผ่องใสด้วยสูตรวิถีอีสาน ล่องแพตามลำน้ำกว้างเที่ยวชมบรรยากาศสองฝั่ งลำน้ำ ผ่านการเล่าขานจากนักเล่าเรื่องท้องถิ่น เรียนรู้วิถีชีวิต ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ่านกิจกรรม workshop การทำบั้งไฟเล็ก การทำอาหารพื้นบ้าน การทำผลิตภัณฑ์ จักสาน การทำกระบวยกะลา เรียนรู้เครื่องดนตรีพื้นเมือง เรียนรู้การเลี้ยงไก่ชนงาม 4

วัฒนธรรมและ การแต่งกายแบบดั้งเดิม ภูมิปัญญาท้องถิ่น นุ่งโสร่ง ผ้าซิ่น และผ้าเบี่ยง อัตลักษณ์วิถีอีสาน: ชุมชนบ้าน ข้าวหมากสูตรโบราณ ท่าเยี่ยมมีวัฒนธรรม อาหาร การ แต่งกาย ผลิตภัณฑ์ของชุมชนที่ เป็นเอกลักษณ์เช่น ลาบเป็ดยโส (มหาลาภ) ปลาส้มสูตรยโสธร การแต่งกายแบบดั้งเดิมนุ่งโสร่ง ผ้าซิ่น และประเพณีบุญบั้งไฟ แบบดั้งเดิม การละเล่นพื้นบ้าน: การละเล่น พื้นบ้าน ถือเป็นวิถีชีวิตที่ถูกเล่า ขานจากปราชญ์ชุมชน ชาวบ้าน ท่าเยี่ยมนิยมเล่นในช่วงเทศกาล และประเพณีที่สำคัญ เช่น บัก สะบ้า ขี่ม้าหลังโปก 5

ช้อป ชม ชิม ริมท่าเยี่ยม ผลิตภัณฑ์หัตถกรรมริมท่าเยี่ยม : วิถีชีวิตที่หล่อเลี้ยงมา ด้วยธรรมชาติ ความผูกผันและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ก่อให้ เกิดการประดิษฐ์จักสานเส้นพลาสติกรีไซเคิล แปลกใหม่ และแตกต่างไปจากเดิม การรักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นจาก ปราชญ์ชุมชน นำมาสู่การทำกระบวยนำโชค 6

7

เจ้าหน้าที่ นักพยากรณ์ คนอีสานสมัยก่อนใช้ชีวิตกับอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก ผู้เฒ่าผู้แก่จึงรู้คำทำนายฝน ฟ้าอากาศจากเจ้าหน้าที่ตัวน้อยผู้เป็นธรรมชาติสื่อสาร ผู้เฒ่าผู้แก่จะเล่าสู่ลูกหลานฟัง เสมอว่า ตำแหน่งรังของมด จะบอกได้ว่าปีนั้น ลมจะแรง หรือไม่ หากรังมดสร้างอยู่บน ยอดไม้สูง แสดงว่าปีนั้นลมไม่แรง แต่หากปีไหนรังมดสร้างต่ำ ต้องพึงระวังหลังคาบ้าน ไว้ให้ดี เพราะแสดงว่าจะเกิดลมแรง นี้แหละหนาธรรมชาติของฝากจากฟากฟ้า ผู้เป็น มดนักพยากรณ์ 8

9

ล่องแพลำน้ำกว้าง บนสายน้ำแห่งชีวิต สัมผัสวิถีชีวิตเรียบง่าย ที่สัมพันธ์กับสายน้ำแห่งลำน้ำกว้าง นักเล่าเรื่องท้องถิ่นเล่าให้ฟังถึง เรื่องราวความเป็นมาของลำน้ำกว้าง แหล่งน้ำที่หล่อเลี้ยงการทำเกษตร ทำสวน และการทำ ประมงของชาวบ้าน เพลิดเพลินไปกับการล่องแพลัดเลาะตามลำน้ำที่ทอดตัวยาวเพียงไม่กี่ กิโลเมตรก็ถึงวัดบ้านกว้าง แต่จุดเริ่มต้นของความสุขระหว่างทางกำลังจะเกิดขึ้น เพราะคุณ จะได้สัมผัสทัศนียภาพ และธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ เพียงทอดสายตามองไปข้างหน้าก็เห็น บรรดาผักกระเฉดที่เลื้อยแผ่บนผืนน้ำ แหงนหน้ามองท้องฟ้าเห็นบรรดานกประจำถิ่นที่โบย บินเฝ้ารอโฉบปลาเหนือลำน้ำ สุขใจกับเรื่องราวเห็ดตับเต่า ขุมทรัพย์ของชาวบ้าน เรื่องเล่า ป่าทามซูเปอร์มาร์เก็ตชาวบ้านที่อุดมไปด้วยพืชพันธุ์ สัตว์น้ำนานาชนิด สัมผัสการอยู่ร่วม กันของชาวบ้านกับป่าทามที่หล่อเลี้ยงชีวิต จนสามารถจุดประกายความคิดสร้างแรงบันดาล ใจให้คุณกับชาวบ้านท่าเยี่ยมร่วมกันอนุรักษ์ป่าทาม และสายน้ำแห่งชีวิตนี้เพื่อที่ชาวบ้านจะ ได้มีป่าทามที่อุดมสมบูรณ์ไปตราบนานเท่านาน 10

ลยสวน ม่วนคัก สำราญใจไปกับบรรยากาศของสวน เกษตรผสมผสาน ที่จะทำให้คุณได้ สัมผัสวิถีชีวิตของเกษตรกรแท้ ๆ ไม่มีการแต่งเสริมปรุงแต่ง เราจะให้ คุณได้เรียนรู้การปลูกผักสวนผสม ปลอดสารพิษ การเลี้ยงสัตว์ เรียน รู้วิธีการเลี้ยงกบเลี้ยงปลาแบบพอ เพียง เพลิดเพลินกับการเก็บผักใน สวน ชวนให้คุณสนุกสนานกับการ ทดลองทำเกษตรแบบผสมผสาน ตาม แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ที่ ถูกหลอมรวมอยู่ในวิถีการดำรงชีวิต ของชาวบ้านท่าเยี่ยม รับรองว่าคุณ จะม่วนคักไปกับการทำสวน เพราะ ได้เรียนรู้การพรวนดิน จนลงแปลง เกษตรกันเลยทีเดียว

12

ชวนเจ้าเฮ็ดนา ล่าขุมทรัพย์ คุณจะได้ตื่นเต้นกับการทดลองเป็นชาวนา ลุยโคลน ป่านาทาม ดำนาปลูกข้าว หรือจะสร้างประสบการณ์แปลกใหม่ ในชีวิตด้วยการลองเคียวเกี่ยวข้าวว่าจะง่ายหมือนเอา เคียวเกี่ยวใจหรือเปล่า แต่ความสนุกสนานอิ่มเอมใจ ไม่ได้มีแค่นี้ เพราะคุณจะได้สัมผัสกับพิธีบูชาพระแม่ โพสพในช่วงข้าวตั้งท้องตามตำนานเทวีแห่งขวัญข้าว เราจะให้คุณร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการสืบทอดพิธีกรรม ของวิถีชาวนา หรือคุณอยากสุขใจไปกับการทำความ รู้จักกับน้องควายหน้าตาจิ้มลิ้มเป็นตาฮัก จนคุณต้อง หลงรักวิถีชาวนาเข้าเต็มๆ มาเด้อมาเฮ็ดนาส่อยกัน เรามีภารกิจให้คุณล่าสมบัติแห่งขุมทรัพย์พืชพันธุ์ และสมุนไพร นั่งเรือเก็บสายบัว หน่อไม้ มันมือเสือ พลาดไม่ได้เห็ดตับเต่าขุมทรัพย์แห่งความอร่อย เมื่อ คุณได้สมบัติล้ำค่าที่ตามหาแล้ว ก็เพลิดเพลินไปกับ การช้อปปิ้ งซูเปอร์มาร์เก็ตชาวบ้านในบรรยากาศ อบอวลไปด้วยธรรมชาติของป่านาทามได้เลย นักล่า ขุมทรัพย์แห่งลำน้ำกว้างคนต่อไปอาจเป็นคุณก็ได้นะ 13

แว่วเสียงสะนู คุณจะได้สัมผัสแว่วเสียงสะนูอยู่เหนือทุ่ง และ ย้อนวัยไปกับการทำว่าวของคุณเอง ลงมือวาง โครง ออกแบบลวดลายว่าวให้สวยงามจากวัสดุ ธรรมชาติ แล้วไปม่วนคักกับการแล่นบาว เหิน เวหาในไร่นาของชุมชน ดูสิว่าว่าวของคุณจะโฉบ ส่ายเหินไปมาตามแรงลมได้นานแค่ไหน ฟ้าวมา แล่นบาวเด้อ 14

เมนคูึเดด็ดฮสไอตลด์อีลสามน แว่ซา่บวสะเดิด เรียนรู้การเลือกใช้วัตถุดิบมาทำอาหารตามฤดูกาล อิ่มคักกับมื้ออาหารสุดพิเศษ คุณจะได้ไหว้ ของชาวบ้านอีสาน ได้ล้วงความลับกรรมวิธีการทำ พระทำบุญที่วัดบ้านกว้าง วัดคู่บ้านคู่เมือง อาหารพื้นบ้านทางภาคอีสาน เรื่องไม่ลับที่คออีสาน ของชาวยโสธร เพื่อเป็นสิริมงคล สักการะ ห้ามพลาด ไม่ว่าจะเป็นเมนูปลาส้มสุดแซ่บ แกงซุป พระเจ้าใหญ่ มาย้อนอดีตตำนานการสร้าง หน่อไม้สูตรเด็ด แต่ ! หากคุณรักสุขภาพ เราก็มีเมนู สมัยช่วงต้นรัตนโกสินทร์ สู่การเคารพและ พื้นถิ่นเฮลตี้กับ แกงเห็ดตับเต่า รับรองว่าคุณจะได้ ศรัทธาของชาวยโสธร ผ่านการเล่าขาน ลิ้มลองรสชาติอาหารสุดแซ่บถูกใจเหล่านี้แน่นอน จากนักเล่าเรื่องท้องถิ่น มาดูกันสิว่า เมนูไหนจะเด็ดโดนใจ จนคุณอยากหิ้ว 15 กลับบ้านกันเลยทีเดียว

สุขใจที่ได้ธรรม ตกหลุมรักแรกแพะ เมื่อคุณได้สัมผัสบรรยากาศไร่นาของชุมชน คุณจะหลงใหลในกลิ่นอายธรรมชาติท้องทุ่ง นา สูดบรรยากาศบริสุทธิ์ให้เต็มปอด ก่อนจะ ได้เรียนรู้การเลี้ยงแพะ สนุกสนานกับการหา หญ้าเลี้ยงแพะ มาเฮฮาตามประสาคนเลี้ยง แพะ จนคุณต้องเผลอตกหลุมรักน้องแพะกัน เลยทีเดียว 16

ออนซอนบั้งไฟโบราณ เรียนรู้ประวัติประเพณีบุญบั้งไฟ ประเพณี ที่ขึ้นชื่อของจังหวัดยโสธรจากการเล่าขาน ตำนานพญาแถน ของนักเล่าเรื่องท้องถิ่น ถึงคราที่จะได้เรียนรู้การฟ้อนบั้งไฟจังหวะ เนิบๆตามประสาคนสโลว์ไลฟ์ หรือจะเซิ้ง บั้งไฟตามแบบฉบับวิถีอีสานบ้านเฮาสนุก สนานคึกคักม่วนหลาย อยากม่วนคักกับจัง หวะโจ๊ะ ๆมันส์ ๆปานใด๋ก็จัดได้ตามคำขอ เพราะเราจะให้คุณทดลองตีกลองด้วยตัว เอง เสร็จแล้วจะได้เรียนรู้การโอ้บั้งไฟจาก ปราชญ์ชาวบ้าน และ ทดลองร้องด้วยตัว เอง จัดมา! โอ้ เฮา โอ ย่าวๆกันม่วนๆ ก่อน จะเรียนรู้และทดลองทำบั้งไฟเล็ก พร้อม เก็บทุกรายละเอียดการทำบั้งไฟให้ลอยสูง ขึ้นเหนือฟ้า แสดงพลังร่วมกันจุดบั้งไฟเล็ก ฝีมือของคุณเอง มาดูกันว่าคุณจะจุดบั้งไฟ ลอยขึ้นสูงหรือเปล่า มาพิสูจน์และสัมผัส ด้วยตัวเจ้าของเด้อ! 17

18

กี่ทอผ้า ตื่นเต้นกับการเรียนรู้วิธี “ทอผ้าขาวม้า”ซึ่งเป็น กล้าทอเปล่า เอกลักษณ์การแต่งกายดั้งเดิมของชาวอีสานกับ ลวดลายผ้าของชาวท่าเยี่ยมที่เรียบง่าย เป็นมิตร 19 สิ่งแวดล้อม เพราะเราเน้นวัสดุธรรมชาติย้อมผ้า จากเปลือกไม้ และคุณจะได้ ทดลองใช้กี่ทอผ้า ด้วยตัวเอง มาเพิ่มทักษะการฝึกสมาธิ และกล้า ที่จะสร้างสรรค์ผลงานการทอผ้าไปด้วยกันกับ ผู้เฒ่าผู้แก่ของบ้านท่าเยี่ยมกันเลย สิถ่าเบิ่งเด้อ!

ไก่งามเพราะขน เลี้ยงไก่ชนเพราะรัก เรียนรู้พันธุ์ “ไก่ชน” จากชาวบ้าน เพลิดเพลินกับการ ชมความสวยงาม ความแตกต่างของพันธุ์ไก่ที่ชาวบ้าน เลี้ยงด้วยความรักความทะนุถนอม คุณจะได้สัมผัสการ เลี้ยงไก่ชนอย่างใกล้ชิด เพราะเรามีการ สาธิตอาบน้ำ เช็ดขน เรียนรู้ใกล้ชิดขนาดนี้คุณอาจหลงรักการเลี้ยง ไก่ชนก็ได้ใครจะไปรู้! 20

จิ๊กซอว์ ชิ้นสุดท้าย เรียนรู้วิธีการทำ “กระบวย นำโชค” จากวัสดุเหลือจาก ธรรมชาติ สืบสานภูมิปัญญา ท้องถิ่นของคนสมัยเก่าแก่ มี ช่วงเวลาแสนพิเศษที่ได้แบ่ง ปันความรู้สึกย้อนอดีตผ่าน การแลกเปลี่ยนเรื่องราววิถี ชีวิตความเป็นอยู่กับปราชญ์ ชุมชน และแน่นอนว่าคุณจะ ได้ลงมือทำกระบวยนำโชค ลายพญานาค จากไม้มงคล ค้ำคูณคนทำให้พบแต่ความ เจริญ มีเสน่ห์เมตตามหานิยม ร่ำรวย มีโชคลาภซู่มื้อ คุณจะ ได้ติดด้ามกระบวยมงคลด้วย ตัวเอง เสมือนเป็นจิ๊กซอว์ชิ้น สุดท้ายที่เข้ามาเติมเต็มทำให้ กระบวยชิ้นหนึ่งสมบูรณ์แบบ 21

จักสานสิหมานบ่ จะหมานหรือไม่หมาน คุณ จะได้เลือกด้วยตัวเจ้าของ สนุกสนานกับการเรียนรู้วิธีการ เอง นอกจากจะโมเดิร์นไม่ ทำ “ ผลิตภัณฑ์จักสาน ” เส้น ตกกระแส ก็หมานคักแน่ พลาสติก ที่ชาวบ้านใช้ลวดลาย จากลวดลายกระเป๋า ไม่แน่ กระติบข้าวเหนียว หรือลายสอง คุณอาจจะได้ของฝากสุด เป็นเอกลักษณ์ของงานจักสาน พิเศษติดไม้ติดมือไปฝาก อีสานมาประยุกต์สานเป็นตะกร้า พ่อแม่พี่น้องที่คุณรักเด้อจ้า ยิ่งไปกว่านั้นยังมีความพิเศษซ่อน อยู่ที่ลวดลายของเส้นสีพลาสติก 22 ที่มีพลังเสริมดวงของสีที่ต่างกัน

บรรเลง เรียนรู้ความเป็นมาของดนตรีพื้นบ้าน ความพิเศษของ เพลงไทบ้าน เครื่องดนตรีโปงลาง คุณจะได้ทดลองเล่นเครื่องดนตรี พื้นบ้าน \"โหวด\" และม่วนอีหลีไปกับบทเพลงจาก“บัก กั๊บแก๊บ” เครื่องดนตรีสุดพิเศษของบ้านท่าเยี่ยมและถ้า อยากรู้ว่าพิเศษอย่างไร หน้าตาของบักกั๊บแก๊บเป็นแบบ ไหน วิธีการเล่นจะยากหรือไม่ และบทเพลงจากบักกั๊บ แก๊บจะม่วนคักแค่ไหน มาเด้อมาเบิ่ง! เตรียมมาม่วนกับ วงโปงลางของชาวบ้านท่าเยี่ยมกันเลย รับรองว่าม่วนคัก ม่วนหลาย 23

ทำความรู้จักกับวัตถุดิบท้องถิ่น โดยนักเล่าเรื่องท้องถิ่นจะพาคุณ ไปเก็บพืชผักสวนครัวสดๆจากตลาดเปรมปรี สวนครัวชาวบ้านที่ ร่วมกันปลูกแบบปลอดสาร เสร็จแล้วให้คุณได้โชว์เสน่ห์ปลายจวัก เมนูอีสานสุดแซ่บจากวัตถุดิบสดๆที่คุณเพิ่งเก็บมาได้จากสวน นำ วัตถุดิบทั้งหมดคลุกเคล้าตามรสชาติที่คุณคิดว่าอร่อยที่สุดด้วย ความสนุกสนาน แล้วจะรู้ว่า อาหารอีสานที่ทำจากวัตถุดิบที่เก็บ สดๆ ด้วยมือของตัวเองแซ่บคักมากแค่ไหน เสน่ห์ปลายจวักแซ่บคัก 24

ฮม สมุนไพร สะออนหลาย อีสานไทบ้านเฮา สำราญใจไปกับการ แช่เท้าสมุนไพร เพื่อสุขภาพ คุณจะได้ ลองทำลูกประคบสมุนไพร กลิ่นหอมละมุน กระตุ้นการไหล เวียนเลือด และสุดพิเศษ \"ฮมสมุนไพรมงคล \" ผิวหน้าขาว ใสเปล่งประกายออร่า เพิ่มความหมานให้โชคเสริมเสน่ห์ เมตตามหานิยม 25

หมักข้าวหมากหวาน เรียนรู้การหมักข้าวหมาก หมานอีหลี ท้องถิ่น ชมกรรมวิธีการ หมัก จากข้าวธรรมดาจน กลายเป็นข้าวหมากหอม หวาน รสชาติดั้งเดิมแบบ ชาวนา ให้คุณได้ลองลิ้ม ชิมรส รับรองว่าอร่อยจน คุณต้องพูดว่า หมานคัก มื้อนี้ 26

ตัวอย่าง โปรแกรมเที่ยว ครึ่งวันทางน้ำ 08.30 น. จุดแวะที่ 1 แวะสูดไอดินกลิ่นธรรมชาติ ณ สวนเกษตรผสมผสาน กิจกรรม ลุยสวนม่วนคัก สำราญใจไปกับบรรยากาศของสวนเกษตรผสมผสาน ที่จะทำให้คุณได้สัมผัสวิถีชีวิต ของเกษตรกรแท้ ๆ ไม่มีการแต่งเสริมปรุงแต่ง ชวนให้คุณสนุกสนานกับการปลูกผักลงแปลงด้วยตัวเอง 09.30 น. จุดแวะที่ 2 แวะสัมผัสเสน่ห์ท้องถิ่น ณ ไร่นาของชุมชน กิจกรรม ชวนเจ้าเฮ็ดนา คุณจะได้ตื่นเต้นกับการทดลองเป็นชาวนา ฟังเรื่องเล่าวิถีชาวนาจากปราชญ์ชุมชน รับรองว่าคุณต้องหลงรักวิถีชาวนาเข้าเต็มๆ 10.30 น. ทำกิจกรรมบนแพ เฮ็ดขันหมากเบ็ง จากศรัทธาสู่วิถีอีสาน พร้อมฟังเรื่องเล่าความเป็นมาของ ขันหมากจากผู้เฒ่าผู้แก่อย่างเพลิดเพลินบนแพใหญ่กลางลำน้ำ ก่อนจะนำขันหมากเบ็งสักการะถวายแก่ พระเจ้าใหญ่ 11.00 น. จุดแวะที่ 3 แวะเสริมดวงเพิ่มสิริมงคล ณ วัดบ้านกว้าง กิจกรรม สุขใจที่ได้ธรรม ไหว้พระทำบุญที่วัดบ้านกว้าง วัดคู่บ้านคู่เมืองของชาวยโสธรเพื่อเป็นสิริมงคล ผ่านการเล่าขานจากนักเล่าเรื่องท้องถิ่น 27

ตัวอย่าง โปรแกรมเที่ยว ครึ่งวันทางบก คืนถิ่นอีสาน เมือยามบ้านท่าเยี่ยม 08.30 น. กิจกรรม ไก่งามเพราะขน เลี้ยงไก่ชนเพราะรัก เรียนรู้พันธุ์ “ไก่ชน” จากชาวบ้าน เพลิดเพลินกับการชมความสวยงาม ความแตกต่างของพันธุ์ไก่ที่ชาวบ้านเลี้ยงด้วยความรักความทะนุถนอม 09.00 น. กิจกรรม จักสานสิหมานบ่ สนุกสนานกับการเรียนรู้วิธีการทำ “ ผลิตภัณฑ์จักสาน ” เส้นพลาสติก จะหมานหรือไม่หมาน คุณสามารถ เลือกคู่สีมงคลที่มีพลังเสริมดวงด้วยตัวเจ้าของเอง 10.00 น. กิจกรรม จิ๊กซอว์ชิ้นสุดท้าย เรียนรู้วิธีการทำ “ กระบวยนำ โชค” จากปราชญ์ชุมชน และแน่นอนว่าคุณจะได้ลงมือติดด้ามกระบวย จากไม้มงคลด้วยตัวเอง เสมือนเป็นจิ๊กซอว์ชิ้นสุดท้ายที่เข้ามาเติมเต็ม ทำให้กระบวยนำโชคชิ้นหนึ่งสมบูรณ์แบบ 10.30-12.00 น. กิจกรรม ออนซอนบั้งไฟโบราณ เรียนรู้ประวัติประเพณีบุญบั้งไฟ คุณจะได้เรียนรู้การฟ้อนบั้งไฟตามแบบ ฉบับวิถีอีสาน สนุกสนานกับการทดลองตีกลองด้วยตัวเอง ก่อนจะทดลอง ทำบั้งไฟเล็กและจุดบั้งไฟเล็กฝีมือของคุณเอง ! เรายังมีข้าวหมากหอม หวานรอให้คุณลิ้มรสให้ชื่นใจ 28

ตัวอย่างโปรแกรมเที่ยว 1 วัน 08.30-10.30 น. กิจกรรมล่องแพลำน้ำกว้าง บนสายน้ำแห่งชีวิต ทำกิจกรรมบนแพ เฮ็ดขันหมากเบ็ง จากศรัทธาสู่วิถีอีสาน พร้อมฟัง เรื่องเล่าความเป็นมาของขันหมากจากผู้เฒ่าผู้แก่อย่างเพลิดเพลินบน แพใหญ่กลางลำน้ำ เพื่อนำขันหมากเบ็งสักการะถวายแก่พระเจ้าใหญ่ จุดแวะที่ 1 แวะสูดไอดินกลิ่นธรรมชาติ ณ สวนเกษตรผสมผสาน กิจกรรม ลุยสวนม่วนคัก สำราญใจไปกับบรรยากาศของสวนเกษตรผสมผสาน ที่จะทำให้คุณได้สัมผัสวิถี ชีวิตของเกษตรกรแท้ๆ ไม่มีการแต่งเสริมปรุงแต่ง ชวนให้คุณสนุกสนานกับการปลูกผักลงแปลงด้วยตัวเอง จุดแวะที่ 2 แวะสัมผัสเสน่ห์ท้องถิ่น ณ ไร่นาของชุมชน กิจกรรม ชวนเจ้าเฮ็ดนา คุณจะได้ตื่นเต้นกับการทดลองเป็นชาวนา ฟังเรื่องเล่าวิถีชาวนาจากปราชญ์ ชุมชน แถมยังได้ย้อนวัยไปกับการทำว่าวของคุณเอง ในกิจกรรม แว่วเสียงสะนู ฟ้าวมาแล่นบาวเด้อ จุดแวะที่ 3 แวะเสริมดวงเพิ่มสิริมงคล ณ วัดบ้านกว้าง กิจกรรม สุขใจที่ได้ธรรม ไหว้พระทำบุญที่วัดบ้านกว้าง วัดคู่บ้านคู่เมืองของชาวยโสธรเพื่อเป็นสิริมงคล ผ่านการเล่าขานจากนักเล่าเรื่องท้องถิ่น รับประทานข้าวเที่ยงร้านแม่อ้อมลาบเป็ด (นั่งรถตู้ ปั่ นจักรยาน หรือ นั่งรถสามล้อพ่วง ระยะทาง 1.5 กม.) ลิ้มรสอาหารพื้นบ้านรสเด็ดสไตล์ไทอีสาน บ้านเฮา เมื่อคุณมาเยือนดินแดนแห่งลาบ ต้องห้ามพลาด ลาบยโส “ชุดมหาลาภ” ซิกเนเจอร์ของบ้านท่าเยี่ยม 29

13.00-15.00 น. (3 กิจกรรมปั่ นจักรยานและรถสามล้อพ่วง รวมระยะทาง 1 กม.) กิจกรรม เมนูเด็ดสไตล์อีสาน แซ่บสะเดิด เรียนรู้การทำปลาส้มสุดแซ่บ อาหารไม่ลับที่คออีสานห้ามพลาด รับรองว่าคุณจะได้ลิ้มลองรสชาติอาหารสุดแซ่บถูกใจแน่นอน กิจกรรม กี่ทอผ้า กล้าทอเปล่า ตื่นเต้นกับการเรียนรู้วิธี “ทอผ้าขาวม้า”ที่มีความพิเศษย้อมสีจากไม้มงคล มาทดสอบความกล้าที่จะสร้างสรรค์ผลงานการทอผ้าไปด้วยกันกับผู้เฒ่าผู้แก่ของบ้านท่าเยี่ยมกันเลย 15.00-16.30 น. กิจกรรม ออนซอนบั้งไฟโบราณ คุณจะได้เรียนรู้การฟ้อนบั้งไฟตามแบบฉบับวิถีอีสาน สนุกสนานกับการทดลองตีกลองด้วยตัวเอง ก่อนจะทดลองทำบั้งไฟเล็ก และจุดบั้งไฟเล็กฝีมือของคุณเอง สุดพิเศษเรายังมีข้าวหมากหอมหวานรอให้คุณได้ลิ้มรสให้ชื่นใจ 16.30 น. กิจกรรม ฮมสมุนไพร สะออนหลายอีสานไทบ้านเฮา สำราญใจไปกับการแช่เท้าสมุนไพรเพื่อสุขภาพ และฮมสมุนไพร มงคล ผิวหน้าขาวใสเปล่งประกายออร่า เพิ่มความสุดพิเศษจาก สมุนไพรหมานให้โชค 17.00 น. ถึงเวลาเมือบ้าน โบกมือลาบ้านท่าเยี่ยม ด้วยรอยยิ้มแห่งความสุขจนกว่าจะกลับมาพบกันใหม่ 30

ตัวอย่าง โปรแกรม 2 วัน 1 คืน วันแรก 08.30-10.30 น. กิจกรรมล่องแพลำน้ำกว้าง บนสายน้ำแห่งชีวิต ทำกิจกรรมบนแพ เฮ็ดขันหมากเบ็ง จากศรัทธาสู่วิถีอีสาน พร้อมฟังเรื่องเล่าความเป็นมาของขันหมาก จากผู้เฒ่าผู้แก่อย่างเพลิดเพลินบนแพใหญ่กลางลำน้ำ เพื่อนำขันหมากเบ็งสักการะถวายแก่พระเจ้าใหญ่ จุดแวะที่ 1 แวะสูดไอดินกลิ่นธรรมชาติ ณ สวนเกษตรผสมผสาน กิจกรรม ลุยสวนม่วนคัก สำราญใจไปกับบรรยากาศของสวนเกษตรผสมผสาน ที่จะทำให้คุณได้สัมผัสวิถี ชีวิตของเกษตรกรแท้ๆ ไม่มีการแต่งเสริมปรุงแต่ง ชวนให้คุณสนุกสนานกับการปลูกผักลงแปลงด้วยตัวเอง จุดแวะที่ 2 แวะสัมผัสเสน่ห์ท้องถิ่น ณ ไร่นาของชุมชน กิจกรรม ล่าขุมทรัพย์ป่านาทาม เรามีภารกิจให้คุณล่าสมบัติแห่งขุมทรัพย์พืชพันธุ์และสมุนไพร นั่งเรือเก็บ สายบัว หน่อไม้ มันมือเสือ นักล่าขุมทรัพย์แห่งลำน้ำกว้างคนต่อไปอาจเป็นคุณก็ได้นะ ไร่นาของชุมชน (ปั่ นจักรยาน รวมระยะทาง 1 กม.) รับประทานอาหารเที่ยง ในบรรยากาศไร่นาชุมชน ลิ้มรสเมนูอาหารพื้นบ้านรสเด็ดสไตล์ไทอีสานบ้านเฮากับ “ชุดมหาลาภ” เสิร์ฟพร้อมส้มตำสุดแซ่บ หมูแดด เดียวหอมนุ่ม ปลาส้มนัว ๆ ข้าวเหนียวร้อน ๆ จะพลาดได้อย่างไร 31

13.00-15.00 น. กิจกรรม แว่วเสียงสะนู ฟังเสียงสะนูเหนือท้องทุ่ง ย้อนวัยไปกับการทำว่าวของคุณเอง ลงมือวางโครง ออกแบบลวดลายให้ สวยงาม แล้วไปม่วนคักกับการวิ่งว่าวเหินเวหาในไร่นาของชุมชน ฟ้าวมาแล่นบาวเด้อ! แวะเสริมดวงเพิ่มสิริมงคล ณ วัดบ้านกว้าง (ล่องแพ หรือปั่ นจักรยาน รวมระยะทาง 1 กม.) กิจกรรม สุขใจที่ได้ธรรม ร่วมกันนำขันหมากเบ็งสักการะพระเจ้าใหญ่ ย้อนอดีตตำนานการสร้าง พระเจ้าใหญ่สมัยช่วงต้นรัตนโกสินทร์ การเล่าขานจากนักเล่าเรื่องท้องถิ่น ตลาดเปรมปรี (ปั่ นจักรยาน รวมระยะทาง 1 กม.) 16.30 น. กิจกรรม ฮมสมุนไพร สะออนหลายอีสานไทบ้านเฮา สำราญใจไปกับการแช่เท้าสมุนไพร เพื่อสุขภาพ และฮมสมุนไพรมงคล ผิวหน้าขาวใสเปล่งประกายออร่า เพิ่มความสุดพิเศษจากสมุนไพร หมานให้โชคเสริมเสน่ห์เมตตามหานิยม 17.30 น. รับประทานอาหารเย็น ลิ้มรสเมนูอาหารพื้นบ้านท่าเยี่ยม พร้อมชมการแสดงวงโปงลางพื้น บ้านในบรรยากาศพาแลงสนุกสนาน 18.30 น. พักผ่อนตามอัธยาศัย (โรงแรม เดอะกรีนปาร์ค แกรนด์ อำเภอเมืองยโสธร) 32

วันที่สอง 07.30 น. รับประทานอาหารเช้า ณ โรงแรมเดอะกรีนปาร์ค แกรนด์ 08.30 น. พ้อกันที่ตลาดเปรมปรี 08.30-11.30 น. (3 กิจกรรม ปั่ นจักรยาน รวมระยะทาง 1 กม.) กิจกรรม เมนูเด็ดสไตล์อีสาน แซ่บสะเดิด เรียนรู้การทำปลาส้มสุด แซ่บ อาหารไม่ลับที่คออีสานห้ามพลาด รับรองว่าคุณจะได้ลิ้มลอง รสชาติอาหารสุดแซ่บถูกใจแน่นอน กิจกรรม กี่ทอผ้า กล้าทอเปล่า ตื่นเต้นกับการเรียนรู้วิธี “ ทอผ้า ขาวม้า ” การแต่งกายดั้งเดิมของชาวอีสาน แต่พิเศษส่ำได๋หากทำ จากวัสดุธรรมชาติย้อมจากเปลือกไม้มงคล มาทดสอบความกล้าที่ จะสร้างสรรค์ผลงานการทอผ้าไปด้วยกันกับผู้เฒ่าผู้แก่ของบ้านท่า เยี่ยมกันเลย 10.00 น. กิจกรรม จิ๊กซอว์ชิ้นสุดท้าย เรียนรู้วิธีการทำ “กระบวย นำโชค ” จากปราชญ์ชุมชน และแน่นอนว่าคุณจะได้ลงมือติดด้าม กระบวยจากไม้มงคลด้วยตัวเอง เสมือนเป็นจิ๊กซอว์ชิ้นสุดท้ายที่มา เติมเต็มทำให้กระบวยนำโชคชิ้นหนึ่งสมบูรณ์แบบ รับประทานอาหารกลางวัน ณ ร้านแม่อ้อมลาบเป็ด ลิ้มรสเมนูอาหารพื้นบ้านรสเด็ดสไตล์ไทอีสานบ้านเฮา เป็นร้าน ซิกเนเจอร์ของท่าเยี่ยม รับรองได้ว่าคุณต้องถูกปากถูกใจแน่นอน

13.00-16.00 น. (ทำ 3 กิจกรรม ปั่ นจักรยาน รวมระยะทาง 1 กม.) กิจกรรม จักสานสิหมานบ่ สนุกสนานกับการเรียนรู้วิธีการทำ “ผลิตภัณฑ์จักสาน” เส้นพลาสติกลายสอง เอกลักษณ์ของงานจักสานอีสานมาประยุกต์สานเป็นตะกร้า จะหมานหรือไม่หมาน คุณสามารถเลือกคู่สี มงคลที่มีพลังเสริมดวงด้วยตัวเจ้าของเอง กิจกรรม ไก่งามเพราะขน เลี้ยงไก่ชนเพราะรัก เรียนรู้พันธุ์ “ไก่ชน” จากชาวบ้าน เพลิดเพลินกับการชม ความสวยงาม ความแตกต่างของพันธุ์ไก่ที่ชาวบ้านเลี้ยงด้วยความรักความทะนุถนอม กิจกรรม ออนซอนบั้งไฟโบราณ คุณจะได้เรียนรู้การฟ้อนบั้งไฟตามแบบฉบับวิถีอีสาน สนุกสนานกับการ ทดลองตีกลองด้วยตัวเอง ก่อนจะทดลองทำบั้งไฟเล็ก และจุดบั้งไฟเล็กฝีมือของคุณเอง มาดูกันสิว่าคุณสิ หมานจุดบั้งไฟลอยขึ้นสูงหรือเปล่า ถ้าไม่สูงไม่เป็นไร เรามีข้าวหมากหอมหวานรอให้คุณลิ้มรสให้ชื่นใจ 16.00 น. ถึงเวลาเมือบ้าน โบกมือลาบ้านท่าเยี่ยมด้วยรอยยิ้มแห่งความสุข และความประทับใจ 34 จนกว่าจะกลับมาพบกันใหม่

การเดินทางไปชุมชน รถยนต์ 1. ใช้ทางหลวงหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) ถึง 2. ใช้ทางหลวงหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) ถึง จังหวัดสระบุรี เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข จังหวัดสระบุรี เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 2(ถนนมิตรภาพ) ผ่านตัวเมืองนครราชสีมา จาก 2 (ถนนมิตรภาพ) ผ่านตัวเมืองนครราชสีมาและ นั้นเลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 207 จนถึง ผ่านอำเภอพิมาย จนถึงอำเภอบ้านไผ่ แล้วแยก อำเภอประทาย ต่อด้วยทางหลวงหมายเลข 202 ขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 23 ผ่านอำเภอบรบือ ผ่านอำเภอพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม จังหวัดมหาสารคาม อำเภอธวัชบุรี และอำเภอ อำเภอเกษตรวิสัยและอำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัด เสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด จนถึงจังหวัดยโสธร รวม ร้อยเอ็ด จนถึงจังหวัดยโสธร โดยรวมระยะทาง ระยะทางประมาณ 600 กิโลเมตร ประมาณ 531 กิโลเมตร จั่งได๋กะเดินทางโดยสวัสดิภาพ จากสถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพฯ (จตุจักร) ถนนกำแพงเพชร 2 มีรถปรับอากาศให้บริการ ไปจังหวัดยโสธรทุกวัน สอบถามข้อมูลได้ที่ - บริษัท ขนส่ง จำกัด โทร. 1490, 0 29362852-66 สำนักงานยโสธร โทร.04571 2965 หรือ www.transport.co.th - บริษัท นครชัยแอร์ จำกัด โทร. 1624 หรือ www.nakhonchaiair.com โทรสอบถามข้อมูลได้ที่สถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัด ยโสธร โทร. 04571 4 35

รถไฟ 36 รถไฟจากสถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง) มีบริการรถไฟ สายกรุงเทพฯ-อุบลราชธานี จากนั้นต่อรถโดยสารไปจังหวัดยโสธร ระยะ ทางประมาณ 111 กิโลเมตร สอบถามข้อมูล ได้ที่ การรถไฟแห่งประเทศไทย โทร. 1690, 0 2220 4334, 0 2220 4261 หรือเว็บไซต์ www.railway.co.th เครื่องบิน เที่ยวบินให้บริการจากท่าอากาศยานนานาชาติดอนเมือง หรือท่า อากาศยานสุวรรณภูมิ ไปยังท่าอากาศยานนานาชาติอุบลราชธานี ตั้งอยู่ เลขที่ 297 ถนนเทพโยธี อำเภอเมืองอุบลราชธานี หรือโทร. 04524 5612 ต่อ 2152 จากนั้นใช้บริการรถ Shuttle Bus ปรับอากาศ ค่าบริการ 20 บาท หรือเลือกใช้บริการแท็กซี่มิเตอร์ และรถจักรยานยนต์รับจ้าง จาก ท่าอากาศยานนานาชาติอุบลราชธานีไปยังสถานีขนส่งผู้โดยสาร จังหวัดอุบลราชธานี และต่อรถโดยสารประจำทาง มายังจังหวัด ยโสธร ระยะทางประมาณ 100 กิโลเมตร

ที่พักใกล้เคียงชุมชน The Zen Hotel 245 ถนนวารีราชเดช ตำบลในเมือง อำเภอเมือง ยโสธร Yasothon 1. ห้อง 500 บาท ห้อง standard room 2. ห้อง 590 บาท ห้อง superior room The zen hotel BโรiงgแEรleมpชh้าaงnใหt hญ่oใtจeดlี ตำบล ในเมือง อำเภอเมืองยโสธร ยโสธร 35000 โทรศัพท์: 045-711123 หรือ 096-745-4230 ค่าห้องเริ่มต้นคืนละ 400 บาทต่อคืน โรงแรมช้างใหญ่ใจดี ยโสธร 37

โรงแรม เดอะกรีนปาร์ค แกรนด์ 209/12 ถนน วารีราชเดช ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร 35000 ค่าห้องเริ่มต้น 900 บาท โรงแรมเดอะกรีนปาร์คแกรนด์ยโสธร โรงแรมเจพีเอ็มเมอรัลด์ 36 ถนนเทศบาล 13 ยโสธร ตรงไปทาง ศาลากลางจังหวัดยโสธร ประมาณ 500 เมตร ค่าห้องเริ่มต้น 500 บาท J.P.Emerald Hotel โรงแรม เดอะคัลเลอร์ ตำบล ในเมือง อำเภอเมืองยโสธร ยโสธร ค่าห้องเริ่มต้น 500 บาท The Colour Hotel 38

สถานที่ท่องเที่ยว ใกล้เคียง สิ่งมหัศจรรย์จังหวัดยโสธร ที่สุดในประเทศไทย แสกนเพื่อเรียนรู้ ปฏิทินท่องเที่ยว จังหวัดยโสธร 39



ตั้งอยู่ย่านเมืองเก่าบ้านสิงห์ท่า ซึ่งเป็นย่านการค้าที่สำคัญในอดีต ของเมืองยโสธร โดดเด่นในเรื่องของสถาปัตยกรรม โดยผสมผสาน ศาลเจ้าพ่อหลักเมือง ศิลปะของ 3 วัฒนธรรม คือ จีน ไทย ลาว สิ่งที่พิเศษอีกอย่างหนึ่ง คือ ศาลเจ้าพ่อหลักเมือง ยโสธร มีเสาหลักเมืองถึง 3 เสา ที่เดียว เสาหลักเมือง 3 หลัก ในประเทศไทย เสาต้นใหญ่ตรงกลางคือเสาหลักเมือง ส่วนเสาที่อยู่ ที่เดียวในประเทศไทย ซ้ายขวา คือ ที่สิงสถิตย์ของผี พระละงุมและผีพระละงำ ผู้ปกปักษ์ รักษาหลักเมืองแห่งนี้ 41

มาลัยข้าวตอก บ้านฟ้าหยาดมหาชัย หนึ่งเดียวในโลก ประเพณีแห่มาลัยข้าวตอก ของชาว อำเภอมหาชนะชัย เป็นประเพณีที่ได้ สืบสานกันมาอย่างยาวนาน เพื่อถวาย เป็นพุทธบูชาในวันมาฆะบูชาของทุก ปี โดยพวงมาลัยที่สวยงามทำมาจาก ข้าวเปลือกที่นำมามาคั่วไฟอ่อนๆจน เนื้อด้านในแตกและบานออกกลายเป็น ตอกข้าวเม็ดเล็กๆ จากนั้นจึงนำมาร้อย เป็นมาลัยขนาดใหญ่ ซึ่งชาวบ้านแต่ละ ชุมชนจะนำมาร้อยเป็นมาลัยข้าวตอก ให้สวยงาม หากใครพลาดการชมความ งามของมาลัยข้าวตอกในวันมาฆบูชา สามารถชมทั้งปีได้ที่พิพิธภัณฑ์มาลัย ข้าวตอก วัดหอกอง 42

วัดมหาธาตุ วัดมหาธาตุ เป็นวัดคู่บ้านคู่เมืองยโสธรมาตั้งแต่แรกสร้างเมือง ตั้งอยู่ภายในเขตเทศบาลเมือง มี โบราณสถานและโบราณวัตถุ ที่สำคัญในวัด คือ พระพุทธบุษยรัตน์ หรือพระแก้วหยดน้ำค้าง พระธาตุอานนท์ และหอไตรโบราณกลางน้ำ วัดมหาธาตุมี 2 43 สิ่งหนึ่งเดียวในประเทศไทยดังนี้

พระพุทธรูปประจำเมือง ที่มีขนาดเล็กที่สุด พระพุทธบุษยรัตน์ หรือพระแก้วหยด น้ำค้าง เป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ เป็น ศิลปะสมัยเชียงแสน เป็นพระบูชาคู่บ้าน คู่เมืองของยโสธร ที่พระบาทสมเด็จพระ นั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ทรงโปรด เกล้า ฯ พระราชทานให้พระสุนทรราช วงศาเจ้าเมืองยโสธรคนแรก พระอัฐธาตุพระอานนท์ หนึ่งเดียวในประเทศไทย พระธาตุเก่าแก่ที่สำคัญองค์หนึ่งในภาค อีสาน การก่อสร้างได้รับอิทธิพลศิลปะ ลาว ที่นิยมสร้างขึ้นเมื่อปลายสมัยกรุง ศรีอยุธยาถึง ต้นรัตนโกสินทร์ เจดีย์มี ลักษณะเป็นทรงสี่เหลี่ยม ซึ่งมีส่วนยอด คล้ายพระธาตุพนม ภายในบรรจุอัฐิของ พระอานนท์ ซึ่งมีที่เดียวในประเทศไทย และเป็น 1 ใน 2 ที่ในโลก คือ อินเดียกับ ประเทศไทย 44

พิพิธภัณฑ์พญาคันคาก หรือ พิพิธภัณฑ์คางคก แลนด์ พิพิธภัณฑ์พญาคันคาก มาร์คที่โดดเด่นแปลกตาของจังหวัดยโสธร ตั้งอยู่ริมอ่าง อาคารรูปทรงคางคก เก็บน้ำลำทวน อำเภอเมือง บริเวณสวนสาธารณะพญา ที่ใหญที่สุดในประเทศไทย แถน เป็นพิพิธภัณฑ์ที่สอดแทรกตำนานเรื่องเล่าพื้นเมือง ของชาวอีสาน เกี่ยวกับตำนานพญาคางคกและประเพณี บุญบั้งไฟอันโด่งดัง 45

วัดพระพุทธบาท ยโสธร ตั้งอยู่ที่ บ้านหนองยาง ตำบล พระพุทธรูปหยกขาว หัวเมือง อำเภอ มหาชัย จังหวัดยโสธร ประดิษฐานรอย ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย พระพุทธบาท ภายในวัดโดดเด่นด้วยพระอุโบสถสีขาว หลังคาสีน้ำเงิน ภายในประดิษฐานพระประธานที่เจีย วัดพระพุทธบาท ระไนจากหยกขาว มีขนาดหน้าตักกว้าง 2.31 เมตร สูง 3.7 เมตร ซึ่งถือเป็นพระพุทธรูปหยกขาวใหญ่ที่สุดใน ประเทศไทย 46

บ้านสิงห์ท่าตั้งอยู่ในอำเภอเมือง จังหวัดยโสธร เป็นย่าน ย่านเมืองเก่า การค้าตั้งแต่สมัยโบราณและได้เจริญขึ้นเมื่อสมัยฝรั่งเศส บ้านสิงห์ท่า เข้ามามีอิทธิพลมาก ในภูมิภาคนี้ในช่วงนั้นเองผู้ที่มีฐานะ ดี มีการนำเข้าช่างฝีมือจากเวียดนามจำนวนมากเข้ามา สร้างบ้านเรือน ทำให้บ้านเรือนมีรูปแบบ ศิลปกรรมแบบ 47 จีนผสมยุโรปที่งดงาม

หมู่บ้านทำหมอนขิด บ้านศรีฐาน หนึ่งสถานที่ท่องเที่ยวห้ามพลาดเมื่อ เที่ยวจังหวัดยโสธร หลังฤดูทำนาชาว บ้านทุกครัวเรือนจะทอผ้า ทำหมอน ขิดจนถือเป็นผลิตภัณฑ์ OTOP มีชื่อ เสียงระดับประเทศ และได้รับความ นิยมเป็นอย่างมาก ใครที่อยากจะมา เห็นวิธีการทำ และอยากจะมาซื้อถึง แหล่งจึงต้องแวะมาที่นี่เลย พระธาตุก่องข้าวน้อย เจดีย์เก่าแก่ศิลปะแบบขอมตั้งอยู่ที่ บ้านตาดทอง ตำบลตาดทอง อำเภอ เมืองยโสธร จังหวัดยโสธร ธาตุก่อง ข้าวน้อยเป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูน โดย ประวัติของการสร้างธาตุแห่งนี้ เป็น นิทานพื้นบ้านที่เกี่ยวข้องกับชายคน หนึ่งที่หิวอาหาร จนหน้ามืด ทำร้าย มารดาเสียชีวิต สุดท้ายขอบวช และ สร้างองค์ธาตุแห่งนี้เพื่อไถ่บาป จน เป็นที่มาของ คำว่า \" ก่องข้าวน้อย ฆ่าแม่ \" 48

โบสถ์คริสต์บ้านซ่งแย้ตั้งอยู่ที่ อำเภอไทยเจริญ จังหวัดยโสธร โบสถ์คริสต์บ้านซ่งแย้ เป็นโบสถ์ไม้ของคริสต์ศาสนามีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย โบสถ์ไม้ที่ใหญ่ที่สุด และมีอายุถึง 100 ปี มีชื่อเต็มๆ ว่า “วัดอัครเทวดามีคาแอล” ในประเทศไทย ซึ่งทั้งหมดมาจากพลังแห่งศรัทธาอันแรงกล้าของคริสต์ชน 49