Жамбыл Жабаев - Ғибрат

К^азак, к,ыргыз ежелден К,ауышкан тату ел болды Журеп б)р, жолы б)р, Сыйласцан тату, тец болды.

Ел суйген таза кецш). Элемге шык;к,ан аты бар, Алтынмен жазган хаты бар, Кун сенбей, ол сез сенер ме?! Шыцдагы шынар ем}р!, К,иядан ж)бек к,ырмызы, Кестелеп т)ксе хор к,ызы, Шытырмак, шимай гул шыгып, Тауыс к,ус жазса цанатын, Кез тартып керк) алатын, Патсайыдай к,улпырып, Пушкинн)ц жыры дел сондай, Элемын ажар кер)п. -мг-о-б\\&^139<3*-2/э-:>лпл,

Жы.мбы.1 Жапалак, ушпас жапанды Бэйшешекке шомылтып, Жайлау еткен заманым. Сусыз шелд! кунартып, Булак, еткен заманым. К^амыс пенен курайды, К^олдан к,айта тугызып, К^урак, еткен заманым. Айыл кескен бауырын, Арканын тапшы жауырын Майга белеп сауырын, Пырак, еткен заманым. Аш, арык,ты тецгерт, Тарихты билеп менгер)п, К,аусаган елге ел берт, Кемтарына ден берю,

*ехэ* Айдай балцып турганда; Домбырасын цолга алып, Жыр агызып толганып, Жырдан жацбыр жаугызсын Елд)ц царты Жамбыл да. тллл<><?\\а*0141

Атымды ертте, балалар, Кул)мдеп, м)не, жаз келд). Туйе боздап, к,ой к;оздап, Т!ЗШ!п катар к,аз келд). Жастардыц жуз! жайрандап, Кен ем]рде сайрандап, Махаббат, мей)р!м, ен мен куй, Ойын, кулю, наз келд!. Тамаша, ем)р, шаттык,жыр К^ала, дала ой мен цыр, Ерекше жаз биыл жаз - Тегшген кектен алтын нур. Назданар адам аз ба енд[, Кейлек кек те, тамак, ток,, Еш пендеде уайым жок,, Жасармас к,ай жан жазда ендк

*с Х 5* Уй)ршген к;ышк,ыл, тэтт) сэры цымыз, Ауруга - ем, сауга - куат, дэр) к,ымыз.

Жд.мбы.1 Халык,пен жау ойнама, Жауды жаншып к,уртады, Отанымныц урпагы! К,уртк,ан сайын жауларын, К^урыштай куш) артады! Сондык,тан да, к,артЖамбыл Отыз т)стен тепп жыр. Элецн])^ к,ара боранын, Куйд)ч бомбы-жарагын, Жауга к,арсы тартады!

Куэсы гасыр Жамбыл к,арт Кез салган дуние шепне. Улы кешке шест!, Тулпар атпен теб)не. К,олымда алтын домбыра Аузымнан жырым тепле, Шырк,атып энге салады, Даусы жерд< жарады, Он саусагым жоргалап, Домбыраныц шепне.

№*а.ибм.;. ^сХЗ^ Жайна ел[м, гулде, кегер, шырка, энге сал! Дукен к,ур, ем)р жаса б1р тэтт) бал. Ег!н ек, бацшацды еар, к,ала тургыз, К^айыссын, жерд! бассын к,аптаган мал!

Суццардай тулеп ушып тауга жаным, Аццыган асцарына Дагыстанныч. Ацын дос Сулеймандай курдасымныц, Сачк,ылдап ауылына жетан эн)м;

Ж а.мбыд Енд! бупн к,арасам, Айналам бак,ыт кец жатыр. В[р)мен-б!р) туыск,ан К,ол устаск,ан ел жатыр.

Эшпейд) халык, жыры, картаймайды, Эшед деп оны ешюм де айта алмайды, Халык,тыц журепн)ц тукп)р!нен Тегшген куй - шын жорга тайпалмайды. Алтындай ел )Ш1нде сак,талынган Сулу жыр, судан тунык,, шайкалмайды...

Жа.мбыл №брати Ак; басты Алатаудыц Жамбылымын, елецн)^ улы суре дацгылымын. Кектемдей цызгалдак;тай к,ызык, заман, Кбайтатуып жасарган балгынымын. 1Л пг-о-(лз^э15 0 <Э*-а/э-о-тллг

Эсиелм: сол уш1н кушагыцды аш! Эсиелм: шындык;ты, адалды суй, Ардак,таган халык,ты, адамды суй! Елд1ц лккен )ргеан ипл[кке, Тап бупнп бак,ытты заманды суй. 51 <3*^э-о-тялг

Жа.мбь;л №бра?и Кез!цд) салшы далама, Тукт) кшем тур<ндей; Тауыма сулу царашы К^ыздардыц жиган жупндей; Эзеыме к,арашы Агып жатк,ан гуршдей; Ауылыма к,арашы К,ырдын к,ызыл гул!ндей; Эн, куй!мд1 тыцдашы Батырлык,тын ун)ндей! Тебеге шыгып отырмын Домбыра мен!ц цолымда.

Майтебеыц бауыры, Гул-гул тартып жайнаган. Ел гул)Н)ц - булбулы, Жамбьш бупн сайраган. 5 3 0 ^-а/&оллл

Ж амбыл № брауя ^сХ5^ Б[ткенше ацыргы дем айтам жырын, Ел)мн1ц устем болсын мэртебеа. Со^айын асыл жырдыи аск,ар тауын, Тускендей кулл) элемге шу^ыласы. Керкей)п керкем енер ерютеан, Шарык,тап шат ел1мн!и салтанаты, ец]м - к,арт, ем!р)м - жас к,ажымайтын, К,уатым - заманымныц шарапаты. --------------------------------54 (З^АТ)-о-1ллг

Домбыраны к,олга алсам, Агылган куй мен жыр керем. ем<р1ме кез салсам, Жайнаган жарк,ын нур керем.

Ж ятибыл Парасатты ^асырда Заманым кундей жайнайды; Эйгшенд) элемге Отанымныч айбары; Арналады Отан^а Жырдыц шырын к,аймагы. Ипл1п уш)н хали;ымныц Тегемш сезд)ц маржанын; Отанды сую елгенше Жалгыз-ац сол арманым. -кЛлг-°<Аа^е15б<Э*-й/&олллг

Жер байлыгы болмаса, Жерден алтын шыгар ма? Ел щамын ойлар болмаса, Ерден ак,ыл шыгар ма? Тец)з терец болмаса, Туб)нен )нжу тере ме? Кепнен кун тумаса, Жарык,ты журт керер ме? Туып, ену болмаса, Адам ерб<п ерер ме? Кун сипатты ул тумаса, Кунге адамды тенер ме? Кун келбетт) дана адам Кун сенгенде сенер ме?

Ж я,мбыл № ф а ?я Нурдай адам болмаса, Жарцыратып элемге Тац шапагын тегер ме? Нур сипатты дана улдыц, Кун сипатты адамныц Туганын журт бшед], Сондай ерд!ц тууын, Болатпен бел бууын, Куткен ед) журтымныц Расыр бойы тшеп.

Ер боп ту^ан жастарым, К,айнаган куш, жас жалын К,иын емесжырма^ан. Тастулек, сайып к,ырандай Мунартып ушып музды кун Улдарым елд) цоргаган;

Ж а.мбыл № б р а т Кек орманы ер)мдей, Кек майсасы кшемдей, Алатауын к,ар кемген, Бауырына гул енген, Жыр шыркагам даламда.

Кунд)з кулю, тунде уйк;ым, Келмейд! бупн мен)ц де, Жау тид< елге дегенде: Арнапжырды ерлерге, Тезе алмастан толгадым! Ленин атты цаланын, К,оргап к;урыш алабын, Бурк,ана туе, балаларым! Сэулет)м, сэн)м-айбарым!

<Жа.мбыл Жата алмаймын тесекте, Жаным к;алай жайланар! К^ус уйцылы кенем)н, К^айтып уйк,ы керем!н!.. Жетан дейм)н сендерге, Жыл к,усындай елец)м! К,аласындагы Ленинн1ц, Сайыпк,ыран, ерен!м! тПл/'-о-б\\&*01 б 2 <3^-ал>олллг

Телегендей батырды, Элд) деуге келмейдк Ер екен тапк;ыр ак,ылды, Ерл)п оныцелмейд).

Туган ел)м, сез тында! Саган айтар сез<м бар. Атак, бер)п Жамбылга - Ал сейлей!н алдыцда, Сез бер!п т<л дац^ыл^а. Сейлейлн жер келгенде, Журтым кезек бергенде, Мен бегел)п к,алдым ба?! -мг-о-(ла^1б4<3*-а'&<^1ллг

Майтебеыцен'Р' Сол кун! аса нурланып, Апатаудыц акбасын Кум)ст1 нурга кун малып, К^ь)згалдак пен саргалдак, Алакан аша гул жарып, УЙ1р)п ТШ1Н телдерд1Н, Балбетеге, шырмауык,. Жапырак,тангантал, терек Жайкалажайнай ыр^алып, Сайрагыш сан кустардан Тэтт)эндер жырланып, Тамашалап соларды Тур ед)м би)к белеете.

Ждмбыл К^азык;урт пен К,аратау, Тамам тауга пана тау. Дуниеыц к;ызыгы, Ул мен к,ызда боладь)-ау! ' б 6 <3^л><^ллпг

*6ХЭ* Руцсат етсец элеумет, Желп)Н)п б)раз сейлей)н, Сейлетт1ц неге демей)н. Жузге жасым жеткенше, Элецнен урык, себеЙ1н. Тартынбайын шепн!п, Домбырамды жебей!н. Элгежмше елецмен, Б)телмесе кемей)м. Сезд1н бэр)н салмак,тап, Асылдарын терей)н. Айтыпжуран кей)нп Жас балалар, урпак,тар, Тенеу тауып берей)н!

Ж а.мбыл № бря?я Мен)ц П1р1м - Суйтбай, Сез сейлемен сиынбай. Сырлы, сулу сездер), - Маган тартк,ан сиындай.

^ //// л:йу С > ^ у а /- ^ /7№/ /7^й%7/

Жбшбыл №бра?н Алдыцызда сейлей!н, Элец бойы кер!нан. Егер сез)м унаса, Оц батацыз бершан. Унамаса елеч)м: Онда меиен жер)рац. Менжен!мд1 айтайын; Шапырашты ел)нде, К^ара К^астек цонысым, Майтебен)ц тер)нде. Элецменен шырк,адым, Апатаудыц бел)не. Тастап кетт1м б<р сарын, К^ыргыз-к;азак, ел)не.

раздай к,алк,ып ер!нбей Элец терд)м жасымнан. Майкетакын, К^улманбет, Орын берд) к,асынан. Майлык,ожа, К,улыншак,, П)р!м ед! бас урган. Айтк,андары нуск,аед), Сезжаралган асылдан! Айтар сез)м к,ыск,а ед), Ток,татайын осыган. 1Лпл-о-<у^Э171 <з^-ал>о-1лл;

-Жа.мбыл №бря?я Ол К,астект! жерлеген, Агысы судай ерлеген, Сураншы Саурык, батырым, Шен!не душпан келмеген, Ак, к)реуке жамылып, Ат кетпеген кермеден. Садагын белге байланып, Жауга к,ылыш сермеген. К^амын ойлап халк;ыныц, Тар кезецд) бермеген, Тоятынтшеп алыстан, Тугырда турып жем жеген!

Юм мак,тамас к,айырымды ер Сыпатайды, Деулет!мен ораган Алатауды. К,анша халык, аралап журсем дагы, Жалганда кергеым жок; ондай жанды.

Жа-мбыл №бра?и Ол кунгейд) жерлеген, Желмая М1Н)п, желменен. Эрге салсан ерлеген, Жер жэннатын жерлеген. Байтел), К^аумен, Дэулетт!, Жапек пенен тертеу! - Бер) ерлер еулетт). Онер) асып эржаннан, Тузеген кеш!н сеулегп. тллг-о-с^^е-) 7 4 0 ^ -а^ ^ л л г

Жогаргы шет) Мырзабек, Бэр! де ецшец к,аракек. Аргы атасы Клашке - карадан хан болган. К,ылганю! Эбшпейюке тацболган. Аруак;ты ер болып, Ап^абымен ел болып, Сондай-сондай жан болган. Теменп шеттен айтайын: Эл! менен Нурабай, Ер К,ашкен!ц тук,ымы.

Ж ятибыл №бра?м Атасы жауга аттанып, Жауды керсе шаттанып, Ат к,уйрыгын булады, Ел!Н!ц басын к,урады. тЛлг-°-б\\з^0 1 7 б<3^-а^><>лллг

Кенен, Кенен дейд< гой елд)ц бэр), Жак,сы кэр)п келпт) жас пен кэр). Тэрт аягы тец жорга елен)Н)ц, К^улагымнан кетпейд! салган эн).

Жд.м6ы.7. №фЯУЛ Тулпар М1Н)П, ту алган?! Мен шапырашты улы ед)м, Алтыннан к;ылыш сермеген, Еск;ожа деген ел<мнен, К)м кетт) екен ерл)кпен, К)м журген мен)ц шен)мнен. Асыл, гау^ар кеткен жок,, Эсте мен)ц жер)мнен. Саурык, шык,к,ан басынан, Кек шыбыцтай иш)п, Ерл)к к;ылган жасынан, Экец Саурык, дегенде, Кунд)к жерден душпанын, Дабылымен к,ашырган!

Ал, ал Саурык, дегенде, К,алтырамады к,андай жау, К,арсыласып келгенн)ц, К,айтк,аны бар ма одан сау?! [Мнген атынжаратк,ан, Журтты ез!не к,аратк,ан, К,ылышы к,ия шабылган, Жуйр)каттыц бэр)де, Пушпагынан сабылган. Найзасын таск,а туйреген.

Жд.мбыд Мыиау турган Абайдыц сурет! ме, елец-сезд[ц ук,саган к,уд)рет!не. А^ыл, к;айрат, бт)мд) тец устаган, Эр Абайдыц тетеген юм белне? Терец ойдыц туб)нде теи'З) бар, Тесте кеп царасац кецт угар. Сол терецге суйан)п жан уцтмей, Е ст сабаз ызамен еткен шыгар!..

Сейлесем елец)мд) туптен бермен, Куйылар сез несер] кектен, жердей Мылтыцта тутеп турган мен б)р пестон, Асыцсац ажалына келш) бермен. Шуу десе, жуйрк озар мынау жолдан, Демей кер, есю аруак, алып к,олдан. К,арасай дем бере гер, мен)н бабам, Сейлей)н будак,татып он мен солдан.

Ел намысын к,оргамау- Ер ж!птке ез) ел)м Даусы шыгып ак,ырды, Жолдастарын шак;ырды. К,асына уш жуз цол ерлп, Ак;туяк,к,а м[нед!, Он мыц к;олга тиед<. Уш кун, уш тун согысып, Жауды шептей жапырды. К^ырып-жойып к,алганын, Ел шелнен к;ашырды. Жау шапк;анда ез ел)н, Жымиып к;ашк;ан к,ояндай, Сураншы б)зд!ц ер ед<.

Еск,ожа деген ел)мнен, Ерлер шык,к;ан ец)реген. К)м журген мен!ц шен)ме?! Саурыцтамеыц батырым, Он жет) жаск,а келгенде, Аттын к,онды бел)не, Белпл) болды ел!не.

Жы.мбы.ч ^сХЗ^ Аргы атам аруацты ер К^арасай, Тецселген дуб!р)не тау менен сай. П)р)м бар жыр несер)н аспанга атк,ан, Суцк,ардай сацк;ылдаган ер Суй)нбай. --------------------------------м л -о < ?\\з ^ 1 8 4 <3'*42/<><>лллг

Махамбетак,ын жырымен, К^урыш найза цырымен. Кетерген халык,туымен, Хан Жэнпрден к;орык,пай, Белдескен ер бетпе-бет! Жауына кушл жек)р)п, Бак,ыты уш)н халыцтын, Бел букпестен кеткен ед! -мг-о-с\\з^1850*-а/& <>лляг П2--13

Ждмбыл №бра?н Рух берсец еренге, Тасытсац ел мерей[н - - Батыр бабам! -дегенде Урпагына бел болган, Батырлар кеп ел-елде.

Батыр Саурык,, Сураншы жаудан елген, Халыц уш!н шей!т болып, жанын берген. Елд! к,оргап елгеш-иц арманы не? К,алыц к,азак, курметтеп соцына ерген.