Canux nauscmGap (a.c.) ywbipaucbiffdap» flen^I. OJI ocbi^aH Kenm xanbiKKa Ha- CHxaT aHTbin: «Ya, xam$bm! Ad ejiineu Keiiin cendepdi ojiapdbitj i36acapu emin otcep Gemine opHanacmupsaHbiH ecKe ajibirjdap. Ounammapda capaiuiap ccuibin, may- Jiapdu yrjsin ywiep lynambiH ediffdep. Onau 6onca, XaK, masanaHbitf HbiBMemmepin ecKe ajiun,dap. )Kep Geminde GyjiiK uibisapbin, lueKmeu vuuzbin acbin-macnai\\dapl»1$4 — AEN CE3IH TaMaM^aAbi. Cannx (p.a.) apyaHaHbi «AjuiahTbin TyHeci» aen aTaflflbi. OHMH, ce6e6i, apyaHa cbipiraH KaparaH^a eni6ip TyneAeH anbipManibiJibiFbi aeon ceicijifli KepiHreHMeH, Sip Ky^biKTbiH cybm 6ip e3i TaybicaTbiH e^i. 5K9He xajibiK OHM ajirarn cayraH Ke3,zje, Kairbi TanbipKan He icTepiH SijiMen cacTbi. OnTKeHi apyaHaHbiH, acejiimHeH SyjiaKTan aKKaH cyr ejire Tyreji aceiri. Byji Tyne KSfliMri TynefleH em ayMaraHMMeH, TanrajiapjibiFbi, MyHM KepreH acep^eH CaMyq ejiimH; Tyfiejiepi TbiM-TbipaKan ypicin KaniTM. CaMya, xajiKMHMH; cy ajiy Ke3eri Sip KyHre KMCKapraHflbiKTaH, TyH Sajiacbi K63 ijiMeii epTenri KyHHin cybiH TacyMeH sSirepjieHAi. COJI ceSenri yaKbiT OTe Kejie, ojiap Syji ryneAeH Me3i Sona Sac- Taflbi. AKbipbiH^a, MympiKTepfliH; SacmbiJiapbi acHHajiwn, xajibiKTbi TyneHi ejiripyre yriTTefli. Onap 6biJiaii Aen/ri: «KamaHFbi Syrian eMip cype 6epMeKni3? Mbma Tyne ejifliH, 6epeiceciH Kambipbin 6hri. ©MipiMi3^i ocbiJian- ma KHbiHinbiJibiKneH 6TKi3e 6epMeKni3 6e? Eyji nsjieiceT TypraH^a, 6i3re KyH acoK- OHMH; K63m Te3ipeK KypTbin TbiHy KepeK». OcbiJianma TyneHi ejiripyre xajibiKTbi aKbipw KOHflipfli. 154 «Arpa4i» cypeci, 74 101
TIauaaM6apjiap mapuxu EipaK TyneHi ejiTipyre ennriMHin 6aTbtiibi SapMaflbi. Eip Ke3Ae Kaazjap flereH 6ipey ceri3 Mac a^aMAbi 6acTan anapwn TyHem acanracTbipMaKfflbi S O J I A H . Eip KyHi Cajinx (a.c.) xajibiKTbi SAerrerifleH Ainre maKbipbin xypraHfla, MympiKTepaiH 6acnibuiapbi Kejiin OHH ainiana Kopnian, KeneMeac eTe SacTaAbi. COJI carre Tyfie KyqbiKTaH cy imin xypraH 6ojiaTbiH. Onap TyKem KepceTin: «MbiHa TyHeHi emipceK, 6acbiMbi3ra nane Renin, acepMeH- aceKceH 6ona,zjbi eKeH6i3. AJI eimeme TyKem ejiTipeniK Te aycenenqi KepeniK», - fle^i apHanw TonKa HinapaT erri. Onap aepey acaSbinbin acypin TyHem acepre KyjiaiTbi aa cofibin TacTaflbi. ETiH aciniK-acijiiKTen e3^epi 6ejiin ajiflbi. COCHH CAJIHXKA Sypwjibin: «AJI, Cajinx! Kneni ^ereH TyHengi ejiTipin TACRAFLBIK. Erep nanraMSapnbirbiH, pac Gojica, airrbin acypreH a3a6binabi KepceT»155, - .qefli. XaK nanraMSap a3rbm TonKa Kapan: Y a , xajiKbiM! CeH^ep He icTefliimep? 03,zjepiH,e cbiHaKKa KenreH TyfieHi conbin TacTaraHflapbiH; He? Ocw Kyiire fleftiH acacaraH RyHanapbm; a3 6ojiranzi;aH KyH9 ycTme RyHam acaMaranqapbm Kanaii? Ojme a3anTbi Te3ipeK Kepyre acbirbin xypcbnmap Ma? TaySara Renin, XaK Tarana^aH KemipiM cypacanzjap, ani Rem eMec, icyHanapbin KemipineAi», - Aen, TaySara Kejiyre niaKbip^bi156. Onap: E h , Cannx! CeH 6i3re nane 6onwn acaSbiCTbm;. OfiTKeHi ceH ocw fliHfli mwrapranbi, en^iH; 6epeReci KaniTbi. Ea- cbiMbi3flaH nane apbinMa^bi. EHfleme, MyHbiu 6api cemn RecipinHeH. ©imcem ceHeH Gyptmrbi 6MipiMi3 Tbin-TbiHbim e^i157, - aen 6ap KiHSHi coraH aprrbi. Cannx naftraMSap: 155 «Arpa$» cypeci, 77 156 « H 3 M J I » cypeci, 4 6 157 «HQMJI» cypeci, 47 102
Canux nauzaM6ap (a.c.) Y A , xajiiy>IM! B a p Kecanarrapbin XAK Taranara aaH. OJI ceHaepre KenTereH CWHAKTAP 6epai. CeHaep acaKCbiJiwigieH AE, ACAMANM>IKNEH AE, ASBIPOHMEH a e , ACOKIUWJIWKNEH a e CBMAJIFLBIHZJAP. EipaK GCWHWH, 6api He yrniH EKEHIH a u r a p a ajiMaAbinziap.XaKTaFajiaceHfl;epremapanaTbiHTerin,ocbiH- rnaMa ACAKCBUIBIK 6epreHae, inyKipiiiijiiK ETE ajiMaawimap. XaK Tarana ceHaepre He6ip najieKeirepai acayawpraHaa, TaraT Taybin ca6wp caKTaft ajiMaawnaap. TyfieHi 6ayw3aan TACTARAH c o n , ani AE TaySere Kejiyre MYMKMAIK 6 a p e a i . A M A N HerniK! O H W a a aciGepin ANAMNAAP. E Y A A H COH c e H - aepre PAKBIM acoK. EYHAAH KECEJIAEPIHHIH, cipa EHAI, EMI TaGbuia KOHMac. CeHaep eHai Y111 K Y h Kyrinaep. AjirauiKM KYHI GerrepiH capraaaw. EKiHiiii KYHI KTNAPAABI. AKWPRW KYHI Kapaaaw. TepTiHmi KYHI KAHAAJIAMA KAAANRAH a3an ceHaepai 6H^AHAAH Kywpwn acep GETMEH acoK KHJiaaw, - a e n AKBIPRW CE3IH anibiHbin T y p w n a i h r w . MympiKTepain 6acniwjiapw 6yji ce3ai ae KanepJiepiHe ajiMafi, ayeni CajiHXTwn e3ffl, oaaH con OTGacbiH, apTbiH- rna MycbiJiMaHaapaw Tyreji Kwpwn TacTayaw acocnapna- ffbi. Onap ocbiH^aH HiemiMre Kejiin aHT-cy iinicTi158. KypaH^a «III9MC» cypecmin 14-aaTWHaa «Eipay, onap Canuxmbiij CG31H mutjdaMau, myuem enmipin macmadu» aen aHTbuiaaw. .HFHH onap nanraMSapjiapwHwn aereHme KynaK acnaaw. KyHai3-TyHi apanapwuaa acypin, HacnxaT anTKaHMeH, xanKbi TWM K y p w c a 6ip peT: «ocwHbiH; aiiTKaHw aypwc Sojiwn rnwKca, acaraaiibiMbi3 He 6ojiMaK?» aen OH- jiaHbin Ta KepMeai. K^aim aTajiMwm aaTTarw «aKapa» ce3i 6ip Majiaw KynaTbin, aaKTapwH GaMjian, 6ayw3aan TacTay aereH Marbraara Keneai. EHaeme onap aca3biKCbi3 TyfieHi ypbin KaHa KoiiraH acoK, acepre acwrwn, 6afljian 6ayw3aan 158 «HSMJI» cypeci, 49-50 703
IIau8aM6apjiap mapuxu J^T ejiTipe^i. Byn ic-apeRerrepi onapAbin a3rbiHAt>iKTapbiHbiH; eH; ineKTeH nibiKKaH iypi eAi. «Conda Pa66buiapu onapsa ^biJiMbicmapbMbitf can- dapbiHOH anam otci6epin, myzendeu DtcepMeH-otceKcen emmi». «Xnacp» cypecniAe: «Conda onapdbi aufbi dayuc 6ypin dKemmi»m, - Aen anTbuiraHAan, CaMya xanRbiHbin ycTiHe aywp a3an HanaaranAan acapK, eTin Tycin, SapiH Sip carre acepMeH-aceKceH eTin, acep SeTiHeH acoic; RbinAbi'60. Ken acbraflap, SaJiKiM, racwpnap SOHU ryMbip Kemin Kejie acaTRaH RoraM Sip carre acep SeTiHeH acoranbin, CaMya xajnga SypbiH-coHAH eMip cypMereHAen i3i raiibin SOJIAM. Ha, XaR TarajiaHbitt nahapbraa ymtiparaH eji, He acexe TyjiraHbin aacajibi ocbman SojiMan. GHTKCHI, ojiap Knejii TyneHi Saybi3AaraHbiHAan 63 TarawpjiapbiH 63flepi meniKeH eai. Ajuiah TaranaHbin, amybrna TnreH eimin aacanw Ken^e cy TacKbiHbi, Kenae acepAeH nibiKKaH OT, eHfli 6ipae 3in- 3ajia, Tarbi Sacic;a Si3 SinMeihiH opacaH naneRerrep apKbiJibi KepiHic TaSaAti. M m e , CaMyA xanKja Aa ambi .zjaybic apKbiJibi Si3re SeiiManiM 6ip najieKercce Tan Renin, Tay^bi onbin canraH ynnepiMeH Roca TyreiweH Tbin-Tnnbin Sojiflbi. Aniiah raranaHbiH, TyneHi acapTacTaH nibirapbin, Kyjuii KyAMKTbm cybiH Sip 63iHe iniKi3in KepceTKeH Myracn3acbiH/ia KyaipeTmin meKci3,zuriH Tycmep AereH rnSpaT acaTbip e^i. ©imcem, onapAbin eMipi Tay-TacneH Tbirbi3 SanjiaHbicTbi e^i. Onap con TaynapAw Sy3bin capan- nap Typrbi3bin, eMip cypreH. A n TacTbi onbin yn cany AereH - eKiHin: 6ipimn KonbmaH Rene SepMeihiH ic. Onap Tac AereHHiH; He Hapce eKeHAiriH acaRCbi SineTiH. EyraH Roca 159 «XiraKp» cypeci, 83 ac-Canm. TsHCHpyn- 160 Ta^cHpyji-BarayH. 8-TOM, 440-6eT; Yah6a 3yx3HHH. 3T- KapHMHp-PaxMaH, 5-TOM, 407-6eT; T9(J)CHpyji-MyHHp, 1 5-TOM, 649-6eT 104
Cannx naueaM&ap (a.c.) JgM* Tyne OJIAPAWN MANBIHBM Tepeci, AFHH, TipminiK K03i eai. Amiah Tarana ojiapabin eH, Karrbi aereH acapTacbiH acapbin, Tyne arHH, acaHaw Hapcem acaparwn Ke3 anaaptma Koiiabi. Annah Taranaman KyaiperiMeH acapTac enem acapTac Ta KaK aHbipwnbin, KaKjiaaafi amwnaaw. EHaeme en KaiTH HspceaeH en acyMcaK ripminiKri acapaTKaH K^aaiiaHHi 6yn Kyaiperi onapawH; KeKipeK K63aepiH amyra aceTneft Me? BipaK onapawn acypeKTepi con acapTacTaH aa KaiTbi 6onbin HibiKTM. XaKiM A6aiiaMH «}fCapTacKa 6apawM, KyHae aHKaS canawM» aereHmaen, Annah TaranaHbin KyaipeTTiniriHe acapTac Tar3biM erin, KaK aHbipbmraHMeH onapatiH Tac acyperi Mi3 6aKnan KOHaM- Caiwya XAJIKKIHBIQ T A R A T I P B I Cannx nanraM6apai>Hi afiTKaHbi anaan Renin, anramigbi KyHi-aK Kanip xanbiRTbiH SerrepiHae a3anrbiH, capranraH 6enrici KepiHe 6acTaaw. CaMya xanKH Gapimn Seirepi 6ip TyHae can-capbi 6onwn KeTKemH Kepin, <onri CajiHXTbiH caHabiparw mbiHbiMeH Renin acypMecim) aen, 6ip- 6ipnepiHin acy3me aSbipacwraH Typae acajiTaKTaft Kapaaw. EKIHHII RYHI YFIKTIAAH OAHRAHAA, SERREPIHIH KH3APBIN KeTReHiH Kepin, ypeitneHe 6acTaabi. Y m m m i KyHi Tyrac enain 6eTTepi Kan-Kapa 6onwn Tyririn Kerri. CannxTbiH afiTKaHbi mbiHra aHHanaw aen, ecTepi ReTe cacKanaKTaaw. COCHH CanHXTbiH (a.c.) K63m acoiiMaKHibi 6onraH snri Ton TyH acaMbina OHMH, yniHe 6acbin KipreHae, yfiimH Kaiwpan 6oc xypraHbiH Kepeai. Eacrapbi KaTbin aiHKenepi a6aeH Kypwaw. MyHbiH; anawHaa raHa Annah Tarana >K36ipefiiji apKbiJibi xa6ap aceTKi3in, Cannx nanraMSap (a.c.) MeH yMSeriH KanaaaH mbirapwn aciSepreH 6onaTbiH. EpTeci KyHi Kana XOJIKM ecTepiH acnHaH anMaft ynan- mynan acaTKaHaa, KOKTCH acaH TypmirepniK KopKHHbiuiTbi 105
Tlamau6apjiap mapuxbi Aaywc ecTijiin, CaMyA xajiKbiH acepMeH-aceicceH eTin, KanaHbin acTan-KecreiuH nibirapAbi161. AnarrMH, TyHem enripreH con Gip^eH KejiMeft yrn KyHHeH cos Kejiyi Ae XaK TarajiaHbra; OJiapra AereH paKbiMbi eAi. ©imcem onap ocbi yrn KyH irniHAe ani Ae TaySara Kenin, HMaH KejrripreHAe, }Kymc naiiraMSapAws xanKbi ceKiJiAi KyTWJiap Ma eAi. EipaK onap KaHina ypeitneHce Ae SoftjiapbiHAarbi maHTaHAapbi MeH MysAan acypeicrepi TaySara KeniipMeAi. Kajia Tbin-THnbui Sojibin Kyjii Keiace yniKaH Ke3Ae, Cannx naftraM6ap (a.c.) yMSeriH eprin, COJI 6ip KHSH- KecKi KepiHicKe rn6paTneH KapaAbi. OJI acepMeH-aceicceH SojiraH xajibiKKa Kapan: « Y a , xajiKWM! CeHAepAeH ein6ip aKbi cypaMafl TeK KaHa Pa66biMHbm xaSapbiH aceTKi3AiM. CeHAep ocbiHAan xajire Ayinap SojiMacwH Aen, 6yiciji ryMbipbiMAbi apHan, acaHbiMAM Sanrere Tire caH-M3pTe HacHxaT aHTTbiM. EipaK ceHAep ce3iMe 6ip CST 6ojrca Aa KyJiaK acnaAbiSAap. MiHeKH, icTin aKbipbi ocbiHAan aAaM aHTKbicw3 KacipemeH a«KTajiAbi»'62, - AenAi. Eyn Ke3Ae CaMyATWH, Ksnip xajiKbi sjiAeKamaH OTe aa- HbiniTbi KyHAe acep KyniKaH SojiaTbiH. EipaK ojiap SaKHAa xypbin nanraMSapAbiH; ce3iH eciiAi. « 0 H 6 I M » cypeciHAe AHTBIJIRAHAAN, TapnxTa ernSip naiiraM6ap Kama aHHanbin Ken 63 ejii acepMeH-aceicceH 6ojiraH enipAe eMip cypMereH. AGAyJiJiah H6H OMapAbiH, 6i3re HcerccisreH 6ip xa- AHciHAe Ajuiah eJIUIlCl (cajuiajuiahy ansiUiH ya cajuiSM) Ts6yK ra3ayaTbiHAa CaMyA xajiKbiHbm acepMeH-aceicceH SojiraH ESIPAE KOHAKTARAHBI AIITBIJIAABI. COHAA OJI caxa6ajiapti- 161 « h y a » cypeci, 68; «I^aMap» cypeci, 31 162 «Arpa(J)» cypeci, 79 -a®. 106
Cajiux rtausoM6ap (a.c.) Ha 6yji acepflin, KyawrbmaH 6ip TaMinw cy Taran ajiMayzjbi SyHMpaflbi. Caxa6anap: riaHFaM6apbiM! Bi3 ocbi Ky^biKiTbiH; cybmaH ^aMwp HJien KOHfltiKi, bm,bicTapbiMH3flbi m TOJiTbipwn aji^biK, - flen^i. Ajuiah ejinrici: - Ojian 6ojica, icaMbipflbi TyreimeH JiaKTbipwH^ap, bmbicTapbiiwaFbi cyflbi ^a Terin TacTanzjap, - Aen SynpMK 6ep«i. KenSip flepeKTepre KaparaH/ja, Cajinx nanraMSap CaMyfl xajiKWHbiH eniMmeH Kenm YM6eiiMeH 6ipre acnbipMa acbnman eMip cypin, acy3 eny ceri3 acacwima aKbipeTKe Kemin, Ajuiah TarajiaHbiH: pa^biMbiHa 6ejieHe,zu. 707
HEPAIiHM (A.C.) 5K9HE OHbll} YAAAPBI HCMAHbIA MEH LICK^VK; ( A . C . ) KefiGip AepeKTepAe H6pahHM nanraM6ap EB^paT e3eHme aca^biH acepfleri Ea6biJi RajiacbiH^afly111161,6KenreH. H6pahHM (a.c.) - sfirijii Sec ipi naHraM6ap^wH, 6ipi. h9M nanraMGapjiapAWH: aTacbi. OCM nanraMGapjiapAwn imiHfle yin yjiKeH nanraMSap 6ap. Ohwh aKMprbicbi - xa3ipeT M Y X A M M E ^ N A H R A M 6 A P (cajuiajuiahy airefthn yo CSJIJISM). Ajuiah Tarana «M9pHHM» cypecmfle OJI acafijibi «Ki- manma MGpahUMdi EC^E cm! OJI tubimuuji nauzcmGap edi»163, - flen^i. XaK Tarana HSpahnM nanraM6apra (a.c.) KenrereH epeKHieniKTepai Hscin erri. ATan aHTKaH^a, KenTereH naHraM6apjiapAbiH aracbi, TaKyariapflbm HMaMbi, ejiminepAin KypMeT Tyrap ycTa3bi GOJIAH. Annah Tarajia OHH eniui MeH xa6apnibi NAFTRAMSAPJIAPABIH apacw- HaH TaH^a^bi. OraH «XajiHJiyp-PaxMaH» (AjuiahTbin A O C b i ) /iereH epeKine M9pTe6e 6ep^i. fQypaH^a: «Osau bIcxaK,mbi, yKavpinmbi Gepdin Dfcsne onbifj ypnatynapbiHa Kiman, nauzaMGapjibirgnbi Hdcin emmix. hdM e3me dynue cbiwibisbiH GepdiK. Dpi OJI a^bipemme de canui^cuibi jtcaHdapdbitj Gipi Gonadbi»164, - flen^i. H6pahHMHiH; (a.c.) MyHinaMa Kaflipni SojiybiHbin 63iHfliK M9Hi 6ap. MyxaMMe^ naiiraM6apbiMbi3 (cajuiaiuiahy 163 «MapiwM» cypeci, 41 164 «AHKa6yr» cypeci, 27 108
H6pahUM (a.c.) MESNE OHBIFF yndapu HCMOUUJI Men bIcKflK, (a.c.) J^Sr AJISHHH YS CSJUISM) 6ip xaaHcinae: «CbiHOK,mbitf ey aybipuna andbi- Men namoMdapnap yiubipaudbi»165, - flen^i. Aji HSpahnM (a.c.) en yjiKeH naHraM6ap acaHe naiiFaMSapjiapaMH; aTacbi 6oiiFanm>iKTaH, oraH KejireH cbmaKTbi 3anrap Tayjiap aa KeTepe ajiManxbiHaaH aybip eai. OJI 63 OMipinae KenTereH KHbmiiibiJibiKTapFa ayniap SojiaM. EipaK ocbiHbm Sapme ca6bipjiMK caKTaM 6ijiai- OcanaMKKa SepijiMeai. ©Mipaeri en yjiiceH cbiHaFMHMH, 6ipi Sajiacbi HcMaMbiJiaw KypSaHabiKKa rnajiy acemHaeri asm eai. OJI OCM cbmaKTaH aa cypmSeH ©Tin, Pa66biCMHMH: Kysbipbma UlblHaHbl KyjIUIbUlblFbl MeH aC^aH MOHblHCyHFbiniTMFMH, HMaHbiHbiH GepiKTiriH Kepceiri. COJI ceSeirri K^ypaHaa: ((UlbindbiauHda, HdpahUM utuHaiibi otcypeK, myuzaH mdyxud ceuiMuieH Annan maaanasa 6ac men otcansbi3 e3i 6ip Y-M6em, xanbiK, edi. On eui^atuan MyuipiKmepditj 6ipi 6onMadbi»!66, - aeitai. Ha, XaK TaFanaHbiH; oraH MyHinajibiKTbi 6ara 6epyi acafiaaH-acaH eMec. OJI - naflFaMSapjiapabm aKeci, TaKyanapabiH HMaMM, HMaHHMH, paMi3i, cbiHajiraHaa ca6bip eTKeH, acenreHae rnyKip eTKeH, )KapaTKaHFa acaKHH Kyji eai. CoHatiKTaH K^ypaHaa: «Annah mazana MGpahuudi doc mYmmu»167, - aen OHMH yjibi DKapaTyuibira acaKMHaMFM aHTMJiaaM. EaSbiJi xajiKbi H6pahnM naHFaM6apatiH ejii yni Typjii nyTKa Ta- GbiHaTMH. BipiHinici COJI enain naTinacbi - HaMpya eai. OJI e3iH Tanip caHaraH KaTire3 aaaM 6oJiaTbiH. BaiiJibiFM MeH MajibiHMH, KHcaSbi acOK-Tbi. XajibiK KyannibijibiKKa 165 THPMH3H, 3yhfl, 56; H6H Maaca, OHTSH, 23 166 «Haxji» cypeci, 120 167 «HHca» cypeci, 125 109
IIausaM6apnap mapuxbi ynibipan, ojiapra a3biK-TYJiiK TapaTap Ke3fle, an^biMeH «ceH T9nipiMi3cin» aereH ce3fli Minaerri Typae AHTKM3ATWH. 3AAHHFLA, OHMH; 63IH «T9N;ip» caHaybiHbiu; ce6e6i, )KapaTK;aHHbiR 6epreH SanjibiFbiH KeTepe ajiMaraHAfciFWHaH e^i. EKmmici - KGKTeri acyjiflbi3,zjapFa, an MeH KyHre Ta6bi- HaTblH. YmiHinici - acep^eri 63/iepi KOJi/iaH acacan ajiraH acaHCM3 n p r a p r a TaGbmaTbiH. T i m i icenGip /jepeKTepae KeKTeri ap6ip acyjiflbi3 yinm 6ip nyr acacan, 6yji nyrrap KeKTeri acyjmbi3-T9nipjiepiHe GajiaHbin, onap^aH manaraT KyreTiH. Mme, HSpahnM (a.c.) ojiap^bm ocbi yni Typjii nynapbi acanjibi K^paima ym acep^e hhcwh^h asjiejiflep Keji- ripin, onapABiH KayKapw aeon TyKice iyprbicbi3 eicenzuriH anraKTan 6epe,zu168. HSpahnMHiH (a.c.) /xyHHere Kejiyi HSpahnM (a.c.) Aynnere KejiMecTeH SypbiH, HsMpyzwa csyereitnep MeH acyjiflbi3ra Kapan 6an aniaTbiH^ap Renin: «IIaTniaMbi3! 3Cyrwbi3^apFa KapacaK, ocw acbuibi 6ip KyrnereH OKnra SoJiaftbiH aen xyp. O c w Sip acbin iiniime cemH; eninqe 6ip 6ajia ^ynnere Kejiefli. OJI 6ajia xajibiKTbiH; flimH e3repTe^i. 03repTin nana KOHMaii, ceHin naTmajibiFbinqbi ^a acepMeH-aceKceH eTe^i. Bipaic OJI SajiaHbin KiMHiHi OTSacbmaH nibiraTbrabiH 6ijiMenMi3. CoH^biKTaH ocw acbuibi TyaTbiH SapjibiK yji 6ajiajiapflbi ejiTipyre acapjibiK 6ep!» - aenfli. 0 3 cayereMjiepme MyjiTiKci3 ceHeTiH, api Thcejien 63 6acbma naTbicTbi Mscejie GojiraH^biKiTaH, HaMpy/i ^epey 168 A$H<j> A6ayji(J)aTTax Ta66apa. Maaji-3H6iw (J>HJi-KypaH. 108-115 6eTTep 110
HdpanuM (a.c.) DKsne OHUff pidapw Mauaubui Men Mc^aif (a sp y n r e 6ip Ky3eTini KOHbin, ya 6ajia TybiJica, eiiTipin TacTayra GynpbiK Sepai. BYJI Manga A3ap eciMai Kici OMip cyperiH. COJI MCMJIM OHMH anejii acyicri eai. EipaK OHMH acyicrijiiriH eniKiM 6aHKaMaHTbiH. IlaTHiaHbin 6yji speKeriHeH cecKeHreH A3ap sneJiiH ajibin Eacpa MeH Ky<J>a apacbiHaara 6ip ayujira acaKbiH acepaeri 6ip yuripre acacMpaM. Ken y3aMan yji 6ajia ayHnere Kenai- OJI H6pahnM nanraMSap eai. Ken6ip flepeKTepae HGpahnM naiiraM6apabiH MyxappaM anbiHbm OHMHniM KyHi AyHne KejireHairi anTbijia^M. A p a a a aitnap acbuiacbin erin acanbi. HaMpyaTbin McyperiH^eri KopKMHbifflbi cenijiin, 6ipTe-6ipTe 6ip Ke3- aepi cayerenjiepmiHi airnc;aH ce3aepiH ae yMMTa Sacraabi. Ceirrin, OJI «6yji cayereftjiepain caHabipaFbi» aen Tycimn 6ypMHFbi acapjibiFbiHbiH; KyrniH >KOHAM169. H6pahHM (a.c.) Sip acacKa aefiiH ynjipai MeKeH erri. EipaK COJI Ke3,zun e3iHae OJI cbipTran KaparaHaa 6ip acacTarbi Sajiaaan eMec, epeceKTepme Mme3 6anKaTaTbiH. A3ap 6ip KyHi 3aMaHaacTapbma Kejiin: «MeHiH; 6ip 6ajiaM 6ap. OHM OCM KyHre aenm acacbipbin ecipin KejieMiH. Erep OHM cbipTKa nibirapcaM HaMpyaTbiH, 3HAHM THMCH Me?» aen cypan eai, ojiap: «)KOK, HaMpyaTbin OHM yMbiTKaHbma Kan 3aMaH. OJI e3imn »ceKe SacbiHbin inapy- acwMeH 9JieK», - aenai. OcbiaaH Kenm A3ap H6pahnMai yuripaeH ynme epiin aicejie acaTKaHaa, Kapanrbi yuripaeH 63re em Hspce KepMereH yjibi JKOJI 6OHM K63iHe KepiHreH acaHabi-acaHCH3aMH 6apjibirbiHMH; aTMH cypan aiceciHin eciH mbirapaw. 0Keci ae OHMH cyparbraa epiH6en acayan 6epin Kejie acairbi. Eip Ke3ae ynme acaKbmaan 6epe A3ap SajiacbiHbin MbiHa 6ip ce3iH ecTin acaracbiH ycraabi. Eyji 169 Ca6yHH, Hy6yya. 210-215 6errep m
riauacMGapjiap mapuxbi Ke3^e 6ana «Bynap,zu»iH; ce3ci3 6ip >KapaTK;aHM 6ap FOH», - Aen Ky6ipjien icene acaTK;aH eai. A3ap nyr acacan, OHBI 6a3apra anapbin caTbin KyHejiTeTiH. H6pahnM naHraM6ap acMK; OHHaiiTMH acacua aceTKeH^e, siceci oraH 63i acacaraH 6ipHeme nyTrap/ibi 6a3apra caTbin Keny/u 6yMbipa,abi. Bana aKeciHe Kapcbi Kene ajiMan, aMancbi3 KOHe^i. EipaK nyrrapAbi KypMerreMeH, MOHbiH^apbiHaH acinneH Safinan 6a3apra cyfipen Sapa^bi. 3KypT acac SanaHbin 6yn KbiJibiFbiH epci K,a6biimaH,a,bi. Onap 6ojiraH acaiiTTbi aepey aiceciHe xaGapjian, acanjian TyciH^ipfli. A3ap aepey 6a3apra Renin SajiacbiHbiH, KbiJibirbiH Kepin, TeGeciHeH acaii TycKetmeii cocTHbin Typbin Kaji^bi. H6pahHM (a.c.) nyrrapAbi meiiHeH Ti3in KOHMII, onapra MflbicneH cy ycHHbin acairbi. EipaK onap K03rana KOHMaflbi. 9pi-6epi s6irepre Tycin, iniKi3e ajiMaraH COH, cy^bi onapAbiH; TeSecmeH 6ip-aK KyJWM. Qxeci oraH amy- JiaHbin: - BanaM! Byn He KbijiraHbiH? - fleiwi. Bana H6pahnM: - One, KepMeHci3 6e? n y r r a p r a cy 6epin acaTbipMbiH, - Aen^i. Oiceci o^aH caiibiH aniyra 6yjibirbin: - BanaM, onap cy imneH^i TOH, - flen^i. CoHfla 6ana HGpahHM: - Cy ime anMaifrbiH 6yn HerbinraH Tsuipnep, - aen acayan 6epfli. Byn ce3i yTbiM^bi e^i. C e i m n 6yn aconbi aicecm ae, AHHANAAARBI acypTTbi AA yaacre acbiKTbi. Anan^a OHM TbiimaraH siceci 6onMaabi. OcbinaHHia acbumap 3ynan erin acarra. HGpahHM (a.c.) en-acypTK;a nyrrapflHH Tyiace Typrbicbi3 eicenzuriH AANENAEN acyp^i. COHFM Ke3flep^E oraH naHraM6apnbiK, MiH^eTi ne acyicrenreH 6onaTbiH. XanwK A3apra 6anacuin>m 2
HOpanuM (a.c.) WANE OHVU\\ yndapvi HcMauun Men BLCKFLK, (a.c.) nyrrapaM Ma3aic erin acypremH anTwn ecnepTy acacafi SacTaaw. Oneci 6anacbm ma^bipbin ajibin, 6ipa3 HacnxaT anTTbi. AHTKaH^apbiH yHci3 TbinqaraH HGpahnM (a.c.) o c u MyMKiHaiicri nanaanaHbin, ajirain peT aicecm aiHre anibiK maiqapa 6acTaabi. «COJI ya^bimma dKecine: «dKeww! EcmiMeumin, KepMeumiH, condau-aK, 03iffi3ze eiuGip nau- dacbi OKOK, Hdpceze Heze ma6bwacbi3? dueium! Pacunda, ci32e KejiMeeen MM MOZOH Kendi. Eudeiue Mazau inecin, Men DfcypzeH OKOjmen JKypi}ji3. Men ci3di mypa OKOJiza cajiaubiH»'w, - aenai- AaTTapra 3ep cajia K,apacaK, H6pahnM (a.c.) 3KeciH «ci3 KapaHFbiJibiKTa Kajibin, aeon TannaM aaac^aH acaHCM3» aen KiHSJiaManflbi. K,anTa XaK; TaranaaaH 63iHe Typa aeon KenreHiH anTbin acyMcaK; rijiMeH aceTKi3eai. 9 p i aicecm Typa acojira Tyciiu3 aen KticTaMaHabi. MeH 9KejireH Typa acoiibiMa KipreHiH;i3 MeH yrniH ae, ci3 yrniH ae nanaajibi aen acbuibi ce36eH aceTKi3eai171. OcbiaaH KeniH Ganacbi H6pahnM oraH: «dKeuiiMl Illaumama ma6biH6aifbi3! OumKem luauman - Xav, masanasa Kflpcu luu^an d3d3ui»172, - aenai- -Sfhh Ta6biHFaH nyTTapbi maHTaHHbiH, ojiapaw TysaKKa Tycipin, coHaa ManriaiK a3anray yrniH acacanraH onbmaapbi MeH aHJia-Tacijiaepi eiceHairiH, COJI ceSenri nyrna Ta6biHy maiiTaHFa Ta6brayMeH 6apa-6ap eKeHairiH y3aK ryciHaipai- Tinri coHbiHaa inafiTaHFa TaGbmyawn COHH oraH aoc 6ojiy, an oraH aoc SojiraH aaaM 9CTe Ajuiah TaranaMeH aoc 6ona aJiMaiiTbiHabiFbiH, COJI ceGenri ManriniK acahaHHaM OTbiHaa KanaTbiHabiFbiH aiiTTbi. «dKeuiiM! Flymmapsa madbwydbiff 170 «MapHHM» cypeci, 42-45 171 CaSyHH, Hy6yya, 220-222 6errep; A<j>H<j> A6ayn$aTTax Ta66apa. Maaji-3H6H5i (Jwui-KypaH, 118-6eT 172 «MapHHM» cypeci, 44 -««. ] ] 3
IlausaMGapjiap mapuxt>i Kecipinen XaK, mazcuianbih, a3a6una yuibipaucbis 6a den dpi uiaumama 6ojibicambiHbiijbi3dbi ounan otcypeeiM cbisdan KfiLmmu KfluzbipoMbiH. Ezep de ci3ze a3an Kejiemin 6onca, ouda MSffzi mo3aiqna KfuizaHbih,bi3. OumKeni Ajuianmbiff Kfiic dyuinaHbiMeH doc 6onyAjuiah mazajiaMen MatjzuiiK qac OojisaHMen metj»'73. A f l i r a p a a « Y a , 9iceiiiiM!» aereH ce3 SipHeme MapTe naHTanaHaabi. Eyn Sip acarbmaH HSpahnM naiiraMSapaMH SKECIHE AEREH KYPMEII 6onca, EHAI 6ip acarbmaH OHMH, a3arrraH KyrbiJiybi yiniH coHinanbiKTbi acajibiHbmiTbi ym, SKeciH Typa aconra canyra aereH acKaH KymTapnbirbiHMH 6ejirici. Aaaiiaa A3ap SanacbiHbin aHT^aHaapbiHa nyjian aca KOHMaaM. KaiiTa HacnxaT aHTbin: «du, H6pahtm! Cen matfipjiepiMHen Gem Gypacbiff 6a ? EzepMyudau qbuibizbiffdu KpimaumbiH 6ojicatf, dpune, ceni mac 6opaHHbiff acmuna ariaMbiH. dpi Cen 6ydan 6buiau Meneu ayjiaK, 3tcyp»m, - aen acayan 6epai. HGpahnM naftraMSapabiH; acyperiHe aiceciHin Mbma ce3i HHeaeft maHmbuiabi. Karrbi Kyn3ejiin acaHM CM3aaraH on SKecme: «0KemiM! Ce3iMe KynaK caabin 6ip CST SOJICMH OHJiaHbin KepMeaiH,i3 6e? Ci3 MemR siceM SonraH con, KaTTbi aiiTa ajiManMMH. EHairi acepae OMipaeH eTin K63 acyMraHra aeniH, XaK Taraaara Kon acafibin, ayra KbiJibin 63ii^i3ain Typa aconra Kenyini3ai TineHMiH. MeH rajiaM3aTTM acapaTKaH yjibi ^KapaTynibira raHa MOHMHcyHbin, CoraH raHa Kon acanbin ayra TineHMiH. Ci3 ymm XaK TaranaaaH KemipiM Tinen, Hcrar^ap eTeMiH. MyMKiH On Memit 173 «MspHHM» cypeci, 45 174 «MapHHM» cypeci, 46 114
H6pahtiM (a.c.) otcaHe OHbUi yndapu HCMOUVUI Men blcKflv, (a.c.) JgMr AYFaMAH Ka6wn anwn, RyHflepaiH; KyHi HMaHra Kejiepci3»175 aen oaaH yMiT y36eHTiH,zuriH 6iJiflipefli. Xan naHraM6apAHH (a.c.) a^aM acyperm TeSipeHTeriH 6yn ce3i, acipece, KemipiM TineiiMiH ^eyi aiceciHe qereH acaHamwpnwrbi MeH HMaHra Kencm aereH Renin Kanaybi raHa 6ojiaTbiH. HGpahHM (a.c.) ce3iH^e xypbin, aned R63 acyMraHina HMaHra Kenep qen yMiTTemn, .zjyra eTyMeH acyp^i. EipaK aKeci A 3 a p ene-onreHme nyT acacan, COJI 03i acacaraH n y r r a p r a Ta6biHbin, conap yrniH acaHWH Kyp6aH e T y r e KamaH qa a3ip efli. OJI enreH Ke3^e, XaK xarana H6pahHM naiiraMSapra OHMH, Kanip KyiuHAe ReTReHiH airraAbi. O C H carreH con PaKbiM naftraM6ap aReci yrniH RemipiM Tiney- qi, /tyra exyqi TOKTarrbi. Eyn acanbrnqa « T a y 6 e » cypecinae Ajuiah Tarana: «H6pahiiMHbitf dKeci yuiin .0fcapbijir$aymijieyi, ozan 6ep2eu 6ip yazdadan amman Keme ajmazandbizbiHaH zana edi. Osan 03 dxecmitf Ajuiahmbitf dyiunauu exeui 6e;i- ziiii Qomau Ke3de, OJI depey odau 6e3di. Pacunda, H6pannM Kfiotcbipjihi dpi otcyMcaK, Mine3di edi»176, - Aeftfli. KeM6ip (|)Hjioco(J)TapAi>in OHWHina, a#aM - Annah TaranaHbiH acep-caxHacbumarw OHWHHIWK KybipmaKTapbi. >KajibiKKaH Re3Ae Ka6ipre naKTwpwn TacTaitqw. Eyji ocw niRipre yKcac. Ajianqa a^aMHWH KybipmaK 6oJiMaywHbiH; 6ipAeH-6ip aaneni OHWH, aKbiJiw MEH epRinqe acaTbip. A^aM 03 epKi apKbiJibi acaMaHflWKKa ^a, ACAKCBTIIWKKA Aa 6ypwjia anaqw. Timi KanipjiepqiH, acapaxyiubi 5Kannap Here Kapcw iHbirbin, Tin THri3in, OHW acoKKa uibirapybiHbiH 03i - neHflemH KybipmaK eMec, 63 KanaywHma apeKeT eTe anaTWH Key^eciHAe acaHw, 6acbiH^a MHW Sap epiRTi acapa- Tbinwc eKeH^iriHiii aiiKWH aaneni. 175 «MapHHM» cypeci, 47 176 «Tay6e» cypeci, 114
IJausaMdapjiap mapuxu MiHe, H6pahHM ae (a.c.) HMaHFa KejiciH aen, 9Kecme Ken acwn ayra eTKemMeH, A3ap e3 wKTH»pwMeH HMaHFa Kenyai KianaMaraH con, XaK Tarana oraH 33peaeft Mefi- ipimih tgkneai- IlaHFaM6apbiMi>i3ai>in Sip xaancinae: «K^i»MeT KyHi HSpahHM 3Keci A3apMeH Ke3aeceai. A3apawn acy3i Kan- Kapa, ycri-Sacbi maH,-T03aiiHaH KepmSen Typaaw. HSpahnM (a.c.) SKecme: - MeH ci3re ayHHeae «MaraH Kapcw inwKnanbn, MemH acypreH aconwMMeH acypini3, ci3re Typa aconaw KepceTefiiH AereH >KOK na eaiM?» - aeMai. A3ap SanacwHwn aiiTKaHbiH icTeMeremHe KaiTbi eKiHin: ByriH caraH acre Kapcw nibiKnaHMWH, - aen acayan 6epeai. O c w Ke3ae H6pahHM: - 5{, Pa66wM! CeH MaraH aaaMaap KaiiTa TipineTiH KyHre aeniH cem Kop eTneiiMiH aen yaraa erin eain FOH. EHfli MWHa aKeMHin xaniHe Kapa? MeH yniiH 6yaaH apTWK KopjibiK 6ap Ma? - aen KOJIWH acaiibin acanSapbmaabi. Annah Tarana: - H6pahHM! MeH acaHHaTWMaw Ksnipnepre xapaM erriM. Okch; Ksnip 6ojiwn enai. CeH OHWH; KecipmeH e3inai Kop caHaMa. HGpahnM! AHay eKi aarwHiHwn acTbiHaarw He Hspce? - aeiiai. H6pahHM aarwHwu acTbma ynijreai: KaH-KaH KopKay KacKbipabi Kepeai. XaK Tarana A3apabi Kynipniri yniiH ocwHaan KeiiinKe aHHanabipwn aciGepeai- H6pahnM SKecimn Mtma acaH TypinirepniK xaniH Kepin, Karrw Kyroeneai. A3ap con carre T03aKKa TacTana- aw». 116
Jf6pahtiM (a.c.) otcsue onbitf pidapu HCMOUUJI Meu hlcvpK, (a.c.) « M e H i q Pa66biM MbiHay Ma?» HSpahHM naftraM6ap nyrrapFa Ta6bmyAbm SypbicTbiFMH TyciHflipin, ejiiH TayxHAKe uia^Lipa 6acTa- Abi. Eni acyjiflW3AapFa xaSbmaTbm. H6pahnM (a.c.) He6ip KHCMHAM AMejiAep KejiTipin, nyTTapflbin Tsuip 6ona ajiMaHTbiHflbiFbiH TyciHflipfli. EipAe Timi MbmaAan OKHFa opwH ajiflbi. Eypbm Aa caH MspTe aHTbin lyciHAipe ajiMaraH con;, HSpahnM (a.c.) TMH; Tacinre acyriHAi. BipAe ejiAiw ajiAMHAa AiHAi HacKxarran TypraHAa, TyH Gojibin, acnaHHaH acyjiAM3 KepiHreH-Ai- COJI CST OJI KOKTeri acyjiAM3AM KepceTin: « O C H Ma MeHin: Pa66biM? «BapiMi3Ai acapaTTM» Aen acypreHAepin Mbma acyjiAW3 6a?» Aen ejire cayan TacTaAw. HacnxaTbiH aiycTi TbinAan TypraH xajibiK OHMH; 6yn ce3iHe ejien erin, KyjiaK Type KaJiAbi. Onap « M e m H Pa66biM Mbmay Ma?» AereH ce3Ai ecTireHAe, HSpahnM (a.c.) xanbiKTbin ceHiMiH K;a6biJiAaAi>i eneH Aen onnan KaJiAbi. IUaMacw, OJI OCM Ke3Ae AyftiM acypTKa acannbi acyjiAtnAapAbm aca- paTbuibiCbi, acapbirw, TyHAe aAacKaH acaH coraH Kapan aeon Ta6aTbiHbiH aHTbin, acannbi OHMH; acapany XHKMeri Typajibi C63 K03raca icepeK. OHMH; acapaTMJiraHAbirbiHa Ha3ap ayAapTca Aa, COHFM ce3iH 03 K63AepiMeH KepciH Aen Kenmre caKjaAbi. XajibiK yHJiepme Tap^aAM. Tan capiAe OJiap epTe oaHbin icrne Kipice GacTaraHAa, 3Jiri acapKbipan KepiHreH acyjiAM3Abin acapbirbi 6ipTe-6ipTe a3anbin KO3 ajmapbiHAa ranbin 6ona 6acTaAM. Con Ke3Ae HGpahnM (a.c.) AayMCTan: « Y a , xajiKMM! TyHAe MWHa acyjiAM3 acnaHAa acapKbipan TypraHAa, MeH ceHAepAeH: « M e m n KyAafibiM Mbmay Ma?» - Aen cypaAMM. CoHAa ceHAep: «E9piMi3Aii* K¥AanbiMM3 - OCM!» - Aen acaMM- pacbin eAiHAep FOB. EHAeme, KyAaHJiapbm KaftAa Kerri? Here OJI TyHAe raHa Kepimn, KyHAi3 acorajibin KeTeAi? 117
nausaMdapmp mapuxu Ke3aeH Taca 6on, acoFajiaTbiimap Kaimn Kyflaft 6ojia ajiMan? MeH acre K63aeH Faftbin SojiaTMHaapaw acaKCbi KepMeHMiH» aen TyHaeri auriMecmin acrapbiH SaaHaaii- flbi. XajibiK TyHfle acynabi3abm acapaTbuiFaHaMFbiHa Ha3ap ayaapTbin, acaparajiraH HapcemH; ce3ci3 6ip 3KapaTyiHbiCbi SojiaTbiHabiFbiH HacHxaT eTKeHfliriH eHai aurapaM. HSpahHM acyjiabraabi KepceTKeH TyHi acnaH.ua an acoK GojiaTWH. OJI aaetti ecKi aftabin acorajibin acana an ani TyMaraH ryuae acyjiabrara Ha3ap ayaapTKaH eai. OcbiaaH con acana aft aa Tybin, icyH ©tkch caftbiH TOJiwca SacTaaw. IIIaMacw H6pahHM ojiapra KepceTy yniiH aftaMH, OH TepTiHini, OH 6eciHini KyHaepiH Kyrce KepeK. ©HTKeHi aarraFbi «TOJiraH aft» ocw Kyiiaepae TOJibin Ke- MejiiHe Keneai. EHaeme COJI KyTKeH KyH ae Kejiin, aa^Tajiap Me3riji aceTKeHae, KyH KOKacHeiace Gairbi. Ken y3aMaft acnaHabi Kapa majiiaeft TopjiaraH KapanrbijibiK KOKacneKTi ae 6ypKen ajiaw. O C H Ke3ae Keicre TonraH aft cyrreft acapKbipan acep 6eTiHe HypbiH maniTbi. COJI TyHi acnaH ajieMmae Sip niOKiM 6yjiT Ta acoK eai. H6pahHM aomajiFaH xajibiK aji- awnaa aftaw HycKan: « O n a e ceHaep aftTbin acypreH MemH; )KapaTynibiM OCM Ma? O C H roft inaMacbi, cojiaft Ma?!» - aen aftKaft cajiaw. XajibiK Tarbi aa acHHanbin ce3iHe Kyjiaic; Typai. OJI niaMacw aftawn acyjiaw3aaH ajiae^aftaa ynKeiiairiH, COJI ce6enTi acep 6eTme acyjiaw3Fa KaparaHaa acapbiFbi aa Ke6ipeK TyceTiiiairiH aftTbin, OHMH, aa acaparbi- JIMC xHKMeTiHe Ha3ap ayaapTca KepeK. Bipaic xajibiK OHMH; 6yji ce3m, apHHe, «KyaaftMMM3 Typajibi acaKCbi ce3 aftTbin acaTbip» aen yKKaHaaft 6ojiaM. EpTenriciH oaHwn iciHe KipicKeH inaicTa, HSpahHMHin (a.c.) aftKaft cajiraH aaybicbi Tarbi a a TanFM ayaHM Tijiin TycKeHaeft SojiaM. HSpahHM (a.c.) xajibiKKa Kapan: « Y a , US
H6pahUM (a.c.) a/cane cmutt yjidapu MCMOUVUI MEH blcupK, (a.c.) XANAHBIN! K^AIIFLA anri TYHAE acep 6ETME HYP MAUIKAHBI yrniH «KyzjaHbiMM3» aen Tanip caHaraH TOJiraH aiijiapbiH;? )Kana raHa K63 aJiawMaa ajiawMeH acapwrw ajicipen, ap- TbiHHia e3i ae Syjiawpan KepiHin xypaw aa, MynaeM i3iM-FaiibiM acorajiwn Keiri FOH. OJI Kyaaii 6ojica Here acorajiaaw? Kinen acorajirwnrrap ^ajiafi raHa Kyaan 6ojia ajiaaw? OcbiraH 6ip CST OH acyripTin Kepainnep Me? Bip )KAPATK;AHHBIH 03i CAKTACWH! Erep ae COJI Pa66biM MARAH Typa acojiflbi Kepcerin, acyperiMe HMaH yajiaraaraHaa, MeH ae ce3ci3 aaacwn, niipKice ypbmap eaiM»177, - aen Hacnxa- TWH TaMaMaaai>i. OcbiaaH KeiiiH Ken y3aMan KyH nibiKTW. KyH nibiFbicbiMeH, K6K acnaHaarbi Kyjuii acyjiaw3 aa, an aa, Tyrejiaen Ke3aeH raftwn Gojiaw. 5Kep 6eri acap^wpan, KyH myrbuiacbiH inaiiiTw. Ocw Ke3ae H6pahnM naftraMSap Tarbi aa aaybiCTan: « Y a , xajiafibiK;! Ojiae MbiHay Ma MemH Pa66wM? Byn ajirinepaiH, 6apiHeH ae yjiKeH rofi. >Kapbirw K63 yajiTaabi. EipaK; KafiaaM? Byji aa ajirijiepain coRbma Tycin acorajibin Kerin acypMece», - aeai- KyH Tyc ajieTmae Tac Te6eae Typwn aaaw aa, K e n y3aMan 6aTbiCK;a Kapaii acwrwn 6apa acaiTbi. A^wpwiiaa acapwrw a3aHbin, Kbi3apbin 6apwn SaiTbi. Ijie acep 6eTiH Menipey KiapanrbiJiwK; TyMinajiaafci- O c w Ke3ae H6pahnM (a.c.): «Ya,xajiKi>iM! K^aiiaa anri 6apjibiK, KyaaSjiapaaH ycTeM KyH KyaaHJiapwH? Ojirmae Tac Te6ere inwrbin acapwrwH rnainwn Typwn eai, OJI aa Sarwcna Kyjian ranwn Gojiwn, acorajiraHaapawH apTWHaH Kerri roil. )Ko-acoK, xajiKbiM. CeHaep e3-e3aepinai 6ocna anaaMaHaap. Ojiapawn 6spi Kyaafi eMec, Kaifra acep GeriHaeri acaHati-acaHCbo ceKLn- ai cenaepre XaK TarajiaaaH 6epLnreH KW3MeTiiiijiepin. Onap KyHae 6ip Kepimn, 6ip acorajiy apKWJibi e3aepimij 177 « 0 H r a M » cypeci, 77
IIausaM6apjiap mapuxbi JgMf acTe acoFanMaHTMH Sip )KapaTymbicbiHaH xa6ap Sepyae. ©imcem acoranraH HapcemH, ^airea naMaa Gojiybi - OHM KaftTa 6ap erin acapMKKa HibirapFaH acajirbi3 KyaanaMH Gap eKeHairme 6yjiTapTnac aaJieji. EHaeme TayGara Keninaep! Ya, xajiKMM! MeH ceHaepaiij Pa66biMa cepiK kockeh 6apjimk ictepihheh ae, nyttapbih;hah aa, ohjiapbihhah aa ayjia^nbiH. MeH acTe Pa66biMa opTaK KOcnaHMbiH. MeH xaHH(F>, TayxHanibm 6ojibin acy3iMai KQK neH acepai haM onapabin opTacbiHaarbi 6apjibii<; Hapcem acapaTKaH XaK; Tarajiara 6ypaMM»178, - aenai. OcMjiaHina xa3ipeT H6pahHM ejimin KOKTeri «TanipjiepiHiii» TyKKe TypFbicbi3 eKeHairiH aaJiejiaen, ojiapabin acTe icyaan 6ona ajiMaHTbiHAMFMH aiiKHHaan, KeMinijiiKTepiH SerrepiHe SacTbi. Eai OHMH aimcaH ocbrnay aiu;bi niHHaHFMHa Kapcw yaac airra ajiMan, 6acTapbiH cajiGbipaTKaHMMeH, oHMHi ainm K;a6biJiaaMaH, ecTiMereH, 6ijiMereH aaaMaapma ecKi aaeTTepiH acajiracTbipa 6epai. H6pahHM naiiFaM6ap ocMaaH Kenm xajibiicrbin «icyaaH» aen caHaraH Mycmaepi MeH NYTTAPBIHBIN IHM6MHHMH KaHaTM KypJibi KyHH aeon, Myjiae i^ayKapcbn eKemH airrbin eniH TayxHa ainre niaicbipaM. OJI 6ipae nyrrapaMU 6acbma acHHajibin oJiapra Ta6biHbin acaTKaH xajibiKTbin icacwHa Kejiin: - MbiHa acaHCbi3 nyrrapabi 63aepin acacan ajibin, Here coHina 6ac ypbin Ta6biHacbinaap. TaGMHraHaapbiRMeH kohmah,3aphjienoaahacakcmjibiktijiehcihtaep.3cepretycin KeTin marbijibin icajica, «K^yaaHbiMM3 inarbuibin K;ajiaM» aen acbijiancMHaap. Ojiap 6ap-acorbi caHaaaH acypaafi Tac neH ARAUITAPAMH GejnneicTepi RAHA FOH. EACTAPBMA Sip ic TycKeHae, ocbuiapra Kejiin acaji6apbiHacbinaap. CoHaa conap ceHaepain aaybiCTapbiHaw e c m ajia Ma? K^ajiaihna 178 «9HraM» cypeci, 79 •s®- 120
MdpahUM (a.c.) Mcane onbiif yjidapu Hauaubui MeH Hcvpv; (a.c.) J&S?* >KaHCM3 3aTTapflbi KOK neH acepfli acapaTKaH yjibi )Kapa- TyniHMeH Tenecripe ajiacwmiap? - aen cypanflw179. CoH^a onap: EyjiapAa ceH anT^aH epeionejii KTepAm emSipi acoK. EipaK aTa-6a6ajiapbiMbi3 Heme ypnaKTaH 6epi OCBI Tac MyciHAepre Ta6biHbin KenreH. EHAeme aTa- 6a6ajiapbiMbi3AHH; acojibiH KaJianma yMbiTaMbn?! Ojiap ocbuiapAM KypMeiren, Kne TyTKaHbma KaparaHAa, 6i3 6ijiMeihlH 6ip TbiJicbiM cwp HeMece KacHerrii* SojiraHbi C63Ci3180. Xa3ipeT naiiFaM6ap onapAWn 6yji acayanTapbm eciTin Ke«ijii Kyna3bin, acyperi cbi3AaAU. COJI ce6eirri mwAan aJiMan xajibiKKa Aaywcran: - Ajuiah TarajiaHbiH; aTHMeH aHT eTenm! CeHAep Ae, aTa-6a6ajiapbin Aa Kairbi KaTenecKeHciHAep. ©HTKeHi ^CapaTKaHra acapanraHAbi Tenin, ojiapra KyimbiJibiK eT- KeHAepre yjiiceH a3an AanbiH Typ. Espin Ae acojiAaH Tanbin, KynipAiicrin K p b m a KyjiaraHCbiHAap, - AeHAi. OAaH KeniH TsyxHARe maKbipbin: «Ajuiah mazcmaza K^MUVUIUK, vpuiuttdap da, Codau zaua upp^biffdap. Ezep duiceydep, ocbuiau icmeeendepiff cendepae ajideqauda naudanu. Ajuiahmau 032e maGbiHsandapbiff cendepae pmuK, 6epe amaudbi. Ozan qyjiiubuibiK; v,buiu}\\dap da, wyKipuiijiiK emiffdep. Kyndepdirf 6ip Kyni co3ci3 COJI otcavfta yaumapujiacbijfdap. Eaep cendep emipmcin cendeceJfdep, odajidapbitf &3depitfe sana. Pacunda, cendepden. dypuHZbi endep de ceHdeaeH. IJau2aM6apdbitj umdemi Ajuiahmurf OMauambiH opuudan 179 «niyrapa» cypeci, 70 180 «IIIyFapa» cypeci, 79 121 ss\"
IlausaMdapnap mapuxu JgMr* eme a^uvflmmu oicemkisy 8aHa»181ji&iiai. Eni oraH acayan kahtaptm: - EH, HGpahHM! CeH KamaHFa aeniH ocbuian enae ACOK ACANAJIBI^TBI uibirapbin 6I3AIN 6acbiMbi3abi AHHANABI- pa Sepecin. Quae ae 6i3 caraH acaHbiMbi3 anibin, Ty3ejiyre maKbipbin OTbipMH3. OTneH oiniaMa! O m e H oimacan, KOJIWH; Kyfleai, nyraeH OHHacaH, Tsiri ryMbipwn Kyneai. «AHaaMan cefijiereH aywpMan ejieai» aereH. 03 6acbina 63in nsjie TineMe. Eip KyHi MbiHa TanipjiepiMi3ain KHeci ypbin, KahapwHa ynibipaHTbiH 6ojican, eiHKancbicbiMbis ceHi KyTKapa ajiMaiiMbo, - aen ecKeTy acacan KopKbixnaH 6ojiaw. XAK NAHFAM6AP: - «CoKbip, MbiJiKay, TaHbiMac iipi acaHaw» aereH- aen, MbiHa nyrrapabiH KOJibiHaH 6ip Hspce Kejieai aen OHJiancbiHaap Ma? MaraH Sip nane KejieTiH 6ojica, Pa6- SbiMHaH raHa Keneai. ©HTKern MaraH nane, Hayicac aci- 6epin, oaaH con aiibiKTbipaTbiH COJI Pa66biM raHa. CeHaep an-aHKbiH aKHKarrbi Kepe Typwn, oaaH Kene-KepHey Tepic aiiHajiyaaH KopbiKnaraHaa cacbiK KHHJiaapbin oitnan TanicaH Mbrna nyrrapbiHiHaH MeH KopKywM KepeK ne?182aen yaac aHTaabi. OcbiaaH con xajibiK acana 6ip aaicKe Keinin, xa3ipeT H6pahHMai KeneMeacaen 6acTaaw. Onap: - Ya, H6pahHM! CeHiH aKejireH aKHKaTbin xaK na, ajiae 6i3ai OHbiHnibiK KbiJibin KeneMeacaen acypcin 6e? MyHaafi SATBIJIABIK ceHin SoflbiHaa KainaHHaH 6epi nanaa 6ojiraH? ComnaMa KiMine ceHin acypcin! aen KbiTbiFbma THeai. XaK naHFaMSap: - }Ko-acoK- Eyji oitnapbin aypwc eMec. MeH ceH- aepMeH OHMH oHHayra KejireH acoKnwH. OHTKCHI HMAH 181 «AHKa6yr» cypeci, 16-18 182 «0HraM» cypeci, 80-81 J 22
H6pahim (a.c.) otcaue onbitf yndapu HCMQUVUI MeH blcxpv, (a.c.) MsceJiecinzje aitna, OHMHra opMH acoK. MeH 63iMe TOJIMK ceHiMaiMiH. MbiHa acaHCbi3 nyTTapbmHbiH ceHaepre acre 6aK;biT sKejie aJiMaHTMHawrbiH, ojiapaMH Taijip ae 6ona ajIMaHTblHablFHH KHCblHAM ASJieJIMeH ailTMn OTblpMblH. «Pa66buiapbiff - KexmepMen Jtcepdirj Pa66bicu. Cojiapdbiff 6apjibizbiu 03i oicapammbi»m. OJI - acapaTKaH HSpcecme ©3imH, KAJIARAHBIH acacaftabi. OHMH Teni ae, cepiri ae 6ojiybi MyMKiH eMec, - aeai- XaK naiiFaMSapabiHi ce3aepiHe aifrapra yaac Tannafi, Mbicbi 6acbiJica aa, xajiKH OHMH; aifliHe MOHMHcyHrbicbi KenMeai. Tyic GojiMaraHaaii 6aarbiina KyH Keimi. HGpahnM (a.c.) ocbiaaH KeniH GyjrxapTnaHTbiH asJiejiaepMeH nyTrapbiHWH, KayKapcbi3£birbiHa onapaHH K03iH aceTKi3- 6eK Sojibin, acana acocnap Kypati. n y ri apawH KHparbiJiybi Ea6biJi xajiKbiHbin acbiJi cafibiH acannaii KMpra iiibirbin, eji 6ojiwn TofijiaHTbiH Mepeiceci 6ap eai- EyraH enGeicrereH 6ajiaaaH enKeftreH icapire aeniH lyreji KaTbicaTbiH. Ojiap xa3ipeT H6pahnMre ae: «Ei36eH Gipre ocw ainn Mepe- KeMi3re Karac. COJI Ke3ae 6i3aeri cemMHin aypbicTbirbma K63iH, aceTeai», - aeai- XaK naftraMSap acyjiabi3aapra Kapan Typbin: «Men Hay%acnbiH»m aen acayan Gepeai. EyHbi ecTireH xajibiK HGpaxnM acyjia*>i3 TsuipnepaiH KneciHe ynibipan Keceji TanTbi ToftbiMbnabiH HIMPKMH 6y3ap, GsjiecmeH ayjiaK» aereH oiira 6apaw. CeHiri ae OHM acajirbi3 KAJIAMPBIN Kerri. OCM MyMKiiiaiKTi nanaajiaHraH HGpahnM naftraMSap (a.c.) OHMHaarbicbiH acy3ere acMpMaK 6ojibin, KOJibma Gajrra ycTan nyTxaHara Gerreiiai. Kjbi3MeTinijiepiHe aeiiiH 183 «0H6HH» cypeci, 52-57 184 «Ca4»4>aT» cypeci, 88-89 123
IIaugaM6apjiap mapuxu TaHjiw-TaarbiMeH MepeiceHi Toitnayra KeTKeimiKTeH, H6pahnM nafiraMSap nyrxaHara epKiH Kipeai. Oaerre, KaybiMbi MepeKeaeH KaiiTKaH con nyrrapaMH KypMeTiHe 33ipjiereH ocwHay acwnw-acyMcaKTbi e3aepi TaywcaTbiH. XaK naSraMSap acaHcw3 nyTTapra acTaH ycwHbin: «AJI, KaHeKH ASM anwHaap», - aeai- A3aaH con «CeHaepre He SojiraH e3i, MynaeM TinaeH KanraHCbinaap Ma? KaHe, 6ipae«e aeceptaepuii?!» aen onapra myHjiiKTi. EipaK 6api ae yHci3. riyTxaHaHbiH inii TonraH TacTaH, araniTaH HeMece 6ajmibiKTaH acacanraH acaHcw3 MyciHaep. KaaiMri me6ep ycTajiapawH, KonranSanapw. O y 6acTa Kanan KOHbinca, Ka3ip ae Mi3 SaKnaraH Kyftae Meninnin Typ. rieHaemH, e3i acacaraH acaHCW3 MyciHaepi HeniKTeH 63iHe ycTeMaiK erin, Tsuip 6ojiybi KepeK? Eyn MyciHaep ycTajiapawn KonwHaH nibiKKaH 6yHbiM eMec ne? EHaeme HeniKTeH aaaMaap 03 acacaraHaapbiHa Ta6biHybi raic? Eapme KO3 acyripTKeH XaK nanraMGap yaKWT 03awpMan eKi 6ineriH cw6aHbin, KonwHa GanracbiH anbin, 03i TypraH acepaeri nyrraH 6acTan KnpaTa 6acTaabi. Ken y3aMan en ynKeHiHeH 03re nyrrap ryren KHpan, XaK nanraMSapabin Ta6aHbiHbin acTbraaa acarrbi. JlyTxaHaHbiH TepiHae KHpaMaraH en ynKeH nyr «KanK» eTep TyKTi SaflKaMacTtiH KenniH KHin Menmnin Typ. Xa3ipeT nanraMGap KonbiHaarbi 6anTacbiH OHWH: MOHHWHA inai185, aconwHaarw KnparaH nyrrapabiH CbiHbiKTapwH 6a- cwn-acaHniwn nyrxaHaaaH nibirwn Kerri. EIMWPT yfiipine KyMapwHaH nibiKKaHina canpaHaaraH acypT maT-maabiMaH Kefiime ynnepiHe KaHTbin opanaw. Ocw Ke3ae MiHaeTiH aTKapyra opanraH nyrxaHa Kbi3MeTmici Ta6anawpwKTaH arran 6epe anaeSipey 6ip meneK My3aan 185 CarjiaSH, Q6y Hcxaic AxMaa H6H MyxaMMea H6H HGpahnM 3H- HHca6ypn. Kwcacyn OH6IM. Eeftpyr. 66-6er 124
•^S}. H6pahUM (a.c.) DK9He oHbiti yndapu UcMautM MeH Hc^ax; (a.c.) cyabi TeGeciHeH Kyftbin aciGepreHAen 6OAAH. Ce6e6i nyrxaHa/iaFbi nyrrapAbiH Gapnbirbi Kyrr-TajiKaH 6on Knpan jKancaH e^i. Oiu-TyciH afibipa anMaraH OJI 6ip CST ca3apwn xypbin Kanflbi. K©3 ajiAMHAarbi KHpan acaTKaH TsuipjiepimR pacbiH^a Aa 6biT-nibiTbi nibiKKaHAbirbiH aurapAM. OHMH, eciH acniobiHa ce6ennii TepAeri yjiKeH nyx e^i. OJI OHM KeniHHeH aurapAbi. T e p ^ e r i yjiKeH nyr «MbiHanapAbi MeH ejiTipAiM, aji MaraH He icTen aJiacbiHAap» gen MOHHbiHa oajiTa acbma anSaTTaHbin Kapan xypraHAan. EciH acnraH OJI cbipTK;a Tencejiin apen nibiKTbi AA, acaH AaycbiMeH anKan cajiMaK 6ojiAbi. AjiaftAa Aaycw Kapjibirbin nibiKTbi. COCMH OA 63 K03me 03i CEHSEN KanTa iuiKe KipAi. BapjibiFbi 633 SaaFbicbiHAan. Byn acojibi: «MacKapa! MacKapa! n y r r a p KHpaAti, n y r r a p ! » - Aen 6ap AaywcbiMeH aHKaftjiaAbi. K e n y3aMan AaybiCTbi ecrireH aAaMAap acaH-acaKTaH nyrxaHara acHHana 6aeraAbi. OpKiM 63iHine Ky6ip-cbi6bipra Konrri. O AEREHAE 6api AE ecTepiH acna AJIMAABI. ©imcem KWCBMRAHAA AeMenTiH, MyH;aHraHAa aceSeihiH, acaji6apbiHca acypeKTeri SyKin AepriH eMAenAi Aen yKKaH TSijipjiepi TaSaHAapbiHbm acTbiHAa Kjipan acaTbip eAi. Bip Ke3Ae 6ipeyi AaycbiH KOTepin: MyHAan acaybi3AMKKa Kan acypeK acyTKaH 6apwn acyp? Bi3AiH, acapbiAKaynibi nyrrapbiMbi3Ai>i KaJian raHa as\"ri 6apbin KHpaiTbi eKeH?! AeAi- CoHAa 6ipeyi: - MyHAan 6ac6y3apjibiKKa 6ip-aK aAaM 6apa ajiaAbi. OJI - H6pahnM AEREH acac aciriT, - AEN acayan 6epAi. ByHbi KacbiHAarbijiap Aa MaKyjiAaAbi. Ha, aAacKaH ejiAitt nyrrapbi MeH nyr caHaAbi o&iapbiH XaK TarajiaAaH aci6epiJireH ejimijiep raHa KnpaTa ajiaTbiH. Onap Ken y3aMan xa3ipeT HGpahnMre aAaM aci6epin nyrxaHara inaKbipAw. XaK nanraMSap rryTxaHara KipreH- Ae, oHAa 6ip Ton aAaMHbin acnHaribin 03m Kyrin TypraHbiH 125
flaueoMOapjiap mapuxbi J>* Kepai. nyrrapbi KHparaH xajitnc; oraH 6ip acarbmaH amyjibi K636eH Tecinin Kapaca, eKimni acarbmaH inrreH «Kanaa 6apaaw aeftciH, Ken y3aMafi Mbma nyrTapabiH; Kaprwcbi THeai» aen 63-e3aepm acyGairbi. Tiirri Ken6ipe- yi: «OnnbipM-aH! Mbma nyrrapabm Kneci 6i3ai ae ypwn acypMeciH», - aen a6bipacbin, KOpKbin Ta Typaw. Ojiap IlaHraM6apra Kapan: - Tsuipjiepiismai ceH KHparrbiH, 6a? - aen cypaabi. Xa3ipeT H6pahHM: - KiM 6inciH? MyMKiH 9He 6ip yjiKeHiperi icTereH mbirap. Erep ceitnen ajiaTbm 6onca nyrrapabiH, e3aepiHeH cypaHaap? - aeai. Onap ocw Ke3ae 6ip CST aceTeni ce3re acyriHreHaeH 6oaabi. H6pahnMai MoiibiHaan inrreH: «Hs, 6i3 en yjiKeH 9aiJieTci3aiKKe 6apbin e3iMi3re 63iMi3 nacTbiK acacaabiK» aen OHJiaabi. EipaK; 63aepiH KynipniKKe HTepMenereH a3rbm Kym ojiapaw KaiiTaaaH GypbiHFbi aaac^aH aconabm acne- riHe aceTejieai. «Baarbi acapTac 6ip acapTac» 6aarbi 3Hme 6acTbi. H6pahHM nanraM6apra: - Eyjiapdbitf ceiuieu ajmaumbwdbiqmapbiH cen de otcaycbi 6inecitj sou? Ceume mypa uese 6i3se 6yjiau cypax, x,ouun mypcbitj? - deudi. Ocu Ke3de HdpanuM nauscmdap: Ce3depiff eme dypbic. Eudeme, ceudep Ajuiah masanasa 6em 6ypMau, 3dpedeu naudacu da, 3URHH OKOK; uapcenepse ueciue madbinun jfcypcitjdep?186 — aeai. A m y j i w xajibnc; aepey OHM TyTKj>maan, HaMpya^a xa6ap cajiabi. HsMpya nyTTapra Ta6bm6aHTbiH, acana 6ip ceHiM, acana 6ip aiH SKejireH 6yji acac aciriiTi Keprici Kenai. Ajiabma KenreH H6pahHM naHraM6apra Kapan: 186 «8H6HH» cypeci, 65-66 126 ^^
H6panuM (a.c.) otcane OHMTF pidapbi Hauaubui Men MCKOK, (a.c.) - Ha, aHTiiibi K;aHe, Pa66t.m KiM cenin? CeH coHaa KiMre Sac nin, KiMre Tar3biM eTecin? - aen cypaaM. naHraMSap: - MeHin Pa66biM eMipai ae, eniMai ae 6epy KyaipeTiHe ne. MyHaaH K^aipeT TeK COHMH raHa KOJibmaa, - aen acayan naabipabi. HaMpya coHaa: - COJI aa ce3 Sojiwn na? 0Mip MeH ejiiMai MeH ae 6epe ajiaM. Erep cemn KyaaMbiHHbiH; 6ap Kyaipeti OCM 6onca, onaa MeHi «KyaaH» aen 6ep, ceHSecen KepceTeniH, - aeai ae, aepey 3biHaaHHaH ejiiMre yKiMi niwrapbijiraH eKi aaaMaw ajiatipTbin 6ipeym ejiTiprri, eHai 6ipeyme KemipiM erin 6ocarrbi. COCMH nafiraM6apra 6ypbiJibin: - MiHe, Kepain 6e? Eipeyme ejiiM, enai Gipeyme eMip SepaiM. Enaeme Pa66biJiapbin MeHMm! - a e n KeKiperiH Karbin, Tarbma acaHTaa Kerri. HaMpya H6pahHM naHraMSapawn ejiiM MeH eMip 6epy aereH ce3min acTapbiH Tepen Tycme ajiMaraH eai. OJI 6ipe- yai ejiripin, eHai 6ipeyai Tipi KajiawpraHbiHa M33 6ojibin «T9NIPMIH» aen Kynmai. OCM Ke3ae xa3iper H6pahHM: - Ce3ci3 Ajuiah KYHAI nibirwcTaH uibirapaaw. AJI KAHEKH MBIKTBI SojicaH,, ceH OHW 6ATBICTAH niwrap, - a e n eai, H6pahHMHeH MyHaaii ce3 KymereH HsMpya acym acbirbuibin cLnenin Typabi a a Kajiati. Ocipece, OHMH acaHbma en KaTTbi 6aTicaHbi 6yraHacbi KaTbin, 6ybiHbi KaTafiMaraH 6o36ajiaHbm ayfiiM enain an- abiHaa «T3nipMiH» aen aanrbipjiaraH Kybic KeyaeciH 6ip aybi3 ce36eH an-caire Ka6biCTbipbin TacTaraHH SojiaM, ceihin, «HHe acyTKaH HTTeH» cyMipenai. Kapa opMaH xajiKMHMH ajiaMHaa «ay3MHaH ce3i, KiOHHbiHa 6e3i» Tycin, aSupoHbi anpaHaaH Terijiai. YflTTaH acapbuiapaaii 6on Tencejiin spen, TypaM. 127
IJauaaM6apjtap mapuxu OcbiJiafiina xa3iper nanraMGap eniHin Ta6biHFaH yrn Typni KyaaHbiHbiH; 63aepi ceicinai acapaTbinraH MaicynbiK eKeHfliriH asnenaen, a6aeH aaacKaHabiFbiH yrwHAwpAbi. HaMpyA HaMbicbiHbm TanTanraHbma Kairbi M3ana- Hbin, aaaMaapbiH maKbipwn, HGpahnMAi Kanaii aca3anay TypacwHfla aKwnaacTbi. AKwpbmaa 6biJiaft aen meniTi: «>Kyjiabi3 KyaafijiapbiH acoranTKaH, nyT KyaafijiapbiH KHpaTicaH, aaaM Tsuipnepm en ajiflbmaa «acepAeH ajibin, acepre cajiraHabiFbi» yrniH «Pa66biM - acanFM3 3KapaTKaH» aen e3rem MeHciH6ereH OCM acac aciriiri anaynan acaHFaH OTK;a jiaRTbipbin, epTen enTipMeK 6onabi. CoHAMKTaH oraH apHanw 6ip TeSeci auibiK, FHMapaT canwHbin, OHMH irni OTblHMeH TOJITbipblJIbin, COCblH OT KOHblJIbin, HSpahHM nanraMSap con ora;a jiaKTwpbinaTbiH 6onabi. OcwnaH- uia nyTTapFa Kapcw Kenyais aKbipw HeMeH TWHaTWHWH 03renepi 6inin acypciH, 6yaaH KefiiH euiKiM ae aca^a ain oixnan, OHW xanwKKa aceTKi36eciH, ypnaKKa ynri 6oncwH» aeai. Onap ocbiJiaH Kenicin FHMaparrwH: ipreTacw aa KanaHa 6acTaaH. KeMSip aepeic 6oHWHina 6yn FHMapaTTbm; y3WHabiFbi OTW3 aprnbiH, eHi acHbipMa aprnwH 6onraH aenai. FHMapaT 6tiin, irniHe OTWH TonTbipwnbin, OT KOHwnaw. O T aT HianTbipwM acepaeH anaynan KepiHai. Xa3ipeT HSpahHMai anabiH-ana 93ipnereH MaHacaHWKKa canwn naKTwpyra 33ipneHe 6acTaaw. O c w Ke3ae yaxn enrnici - DKaGipenin XaK naHraM6apawn KacwHa Kenai- OraH: - HSpahHM! Bip Hapce KaaceT ne? - aen cypaaw. XaK nanraMSap coHaa: - 3KOK, em HspceHin KaaceTi acoK- «Xac6yHannahH ya HHMan-y3KHn» 187aen acayan 6epai. 187 MarHHacH: MaraH Ajuiahran acspaeMi acerin acaflH. OJI HenceH raacan ysKin! j 128
H6pahUM (a.c.) 0K9NE OHBTTF yndapu HCMOUVUI MEN blctym; (a.c.) JgM** MaHacaHbiK; HceGeflen TapTwnwn 6apwn aci6epijireH Ke3fle, H6pahHM nanraMSap jiayjian acaHFaH OTTWH, opTa- cbiHa ryn eTe TycTi. EipaK OCM Ke3Ae XAK TarajiaHbin SMipi MeH KeMeri KaTap Kenin: «Eu, om, H6pahUMze cajiv,UH dpi Kfcyincte 6OJI»188, - ,zjen acapnwK aihbiimbi. O c w acapJiwK SoHbiHina OT xa3ipeT H6pahnMAi raacan paxaTKa 6ejiefli. H6pahHM naHraM6ap OCH OTTWH imiH^e aceri KYH acairw. KenGip AEPEKTEPAE OJI OCH OTTWH; imhmeri ©MipiH Men3en, «5KajiraH AYHHeAe en TaMarna KyuaepiM COJI OTTWH iffliH,zje GojiraH aceTi KyHiM» Aerem aHTwnaAw. XaK naiiFaMSapflbiH orraH nibiryu Xa3ipeT H6pahHM OTKa JiaKTbipbuirajiw 6epi aceri KyH eiri. HsMpyq Ta OHWH; xajiKbi Aa ocw aceri KyH iniiHAe OHW OTKa acaHbin, sjiAeKamaH T03anra ainianbm Kerri Aen onjian, COHWH: KypMeTiHe ynaH - acwp TOH acacan acaTKaH eAi. 3Keri KyHHeH con OT SSACH ceHAi-ay AereHAe, HSMPYA naraia xajiKbiMeH Sipre, GapnwFbi IlaHFaMSapAbin Kynm Keprici icejiAi. BipaK onap apwcTaHHbin anaHbiHa icipin KeTKeH- Aen ecTepi mwKTbi. H6pahnM (a.c.) enrrene 6ojiMaraHAan, OTTWH; iniiHeH inwFwn Kene acarrw. Onap ocwHAan raacan MyracH3aHw icepce Ae, KepMecKe canbin, 63 acannapwHa KeiTi. Ken6ip AepeicrepAe a3 raHa aAaMHwn; HMaH Kejixip- rem anTbijiaAW. ^ereHMeH ocw Ke3Ae HeMepe aracbiHWH, KJ.I3W Capa MeH imci XappaHHWH, 6ajiacw JlyrTbin HMaH KejiTipreHi Typajiw Ken MajiiMeirep Ke3AeceAi. Ken6ip Aepeic xa3ipeT H6pahnM OTKa JiaKTbipwAFaH Ke3Ae acacw OH AJITBMA Aece, KeftSip AepeKTe acnwpMa aATWAa 6ojiraH AeHAi- XaK nanraMSap ocwAaH Kenm Ae xaAKbiH Typa aconra aceTeney yiniH Kapa TyarwHaH xan KeTKemne TwpwcTw. 188 « 9 b 6 h s » cypeci, 69 5—1114 129
riaueaMSapjiap mapuxu EipaK ajira acbirbui aece, apnea acwrbijiaTbiH KepTapTna xajibiK;, Tiirri Kepi Keni. HSpahHM naHraM6apra aifrap eniKaHaan TaTbiMaw ce3i KaJiMaraH con onap eSiH Taybin H6pahHMabi KejieMeacaeirriH HeMece coKKwra acwraTbiH. X a ^ naiiraMSap ocbiHbin Sapme T63ai. En cohfm peT acypeK acapaw ce3iH anTbin aKHKaTKa maKbipaw. Eapi6ip Kepi KeTKeH xajibiK OHM Tepic KaSbuiaaaw, Tin rari3ai. Ke- JieMeacaeai- CoHaa OJI eniHe: « Y a , xaJiKMM! CeHaep Mernn Typa ainiMai acoKKa nibirapaMHaap. EHairi acepae ceH- aepMeH, cipa, SacbiMM3 Sipire KOHMac. CeHaep acajiFH3 XaK Taranara HMaH Kejrripin, nyrrapaaH Sac TapTaHra aeniH ocw acayjibiK neH KacTbiK acanraca SepMeK. Bi3 SapiMi3 Sip enaiH; Sanacbi SojicaK Ta, ceHaep acajirbi3 5KapaTKaHra Kapcbi nibiKKaH con, TybicTbirbiMbi3abiH emSip ManM3bi KajiMaabi. 0HTKeHi HMaH MeH icynip acre 6ipre 6ojia an- MaHaH. EHaenie Sipimn acyperme HMaH yaJiaraH, eHai 6ipimn acyperiH Kynip acaiuiaraH araHbiHawjiap emKamaH 6ip-6ipiHe acaKMH 6ojia ajiManaw. KaS Ke3ae ceHaep iryrKa TaSbiHraHaapbinaw KOHbin, XaK Tarajiara caacae erceHaep, COJI carreH SacTan apaMbi3aaFbi acayjibiK aocTbiKKa, KacTbiK cymcneHniijiiKKe aiiHajiaaw»189, - aefiai- Xa3ipeT nanraM6ap acaHe 63me HMaH Kejiriprenaep OCBIAAHKERNHMYMPIKTYBICTAPBIMEHKAPBIM-KATBIHACTAPBIH SipacojiaTa y3ai. XaK naiiraMSap OCH icyHre aeftiH eniHeH Ken acana meKKeH eai. ©3me HMaH KejrripreH a3 raHa MYCBUIMAHHBIN acaraafibi TMM Hamapjian KETTI. COJI ceSen- Ti OHMH, xnacpeT eTyi Typanbi X a K TaranaaaH yaxn Kenai- OJI ejime: «Men Pa66biMHW\\ Masau 3Mip erriKen otcepme KemeMiH. PaddbiM Masan MCOJI Kepcemedi»190, - aenai. 189 «MyMTaxHH9» cypeci, 4 190 «Ca<j>4>ar» cypeci, 99 130
H6pahUM (a.c.) DKANE OHTATF yjidapbi HCMOUUJI MEH blc^ax, (a.c.) HdMpyATblH OJliMi Xan nafiraMSap KenceH con, HsMpya eciH acnbin T3y6ara KejiyaiH opHbiHa oaaH cafibiH ecipin, ajiTWH TaKTbin 6ybiHa MacTaHaw. OJI 63M M9H;ri6aKH ocbuian eMip cype 6epeMiH aen OHJiaaw. BipaK 6ip KyHi anaaycbi3aa TaHay TeciriHe nibiGbiH Kipin KeTeai. Byn XaK Tarana saem aci- 6epreH nibiGbiH SojiaTbiH. H s M p y a aepey MypHbiH 6ipece Karbin, 6ipece Hieprin mbiGbiHabi mwrapMaKKa Tbipbic- Tbi. IIIbi6biH MypbiH Kybicbi apKHJibi MHbiHa acbuiacn 6ac- Taabi. OJI Kti6bipjian acypreH caiibiH, HaMpya 6aKbipbin, ajiacypwn, acaHbra Koapra acep Tannaft KHHanabi. OcbiaaH KeniH OJI 6acbm KaSbiprara ypa GacTaaw. BipaK OJI Kamna acaHTajiacKaHbiMeH enrrene EH6EAI. OcwaaH Kenm OJI Kbi3MeTiniciHe asJi ManaafibmaH asnaen ypyra 3Mip srri. Ajiaitaa KH3MeTiiiiciHiH, OHM ypyra 6aTbijibi 6ap- M a a w . H s M p y a « y p » a e n K63i maTbiHan aHFaHJiaraHaa 6apwn, OHbiH, MaHaaiibiH acyabipbiKneH ypa 6acTaabi. ^CaH-acarbmaa yaaipjiepi MeH OTSacbmaarbiJiap eMininepi mapacbi3 Kyflae eHTejiecin T y p a u . O c w rnaKTa HIMSMH aa 6acKywcbiH Keyjien MHUHS acerin KaJiraH eai. MnwHa acaKtiHaaraH caftbra, HsMpyaTbin acaHbi Ke3me KepiHai. )KaHbi aSaeH KHHajibin, He icTepiH 6ijiMen a6ai>iparaH OJI, aKbipbmaa, KW3MeTuiiciHe «TeMip moKnapMeH» y p aenai- K)bi3MeTHiici TeMip moKnapMeH 6ip-eKi MapTe ypraH Ke3ae, HsMpya acepre cbtiiK eTin Kynanabi, Tbinbipjian acaran acaH Tancbipaati. Ocbuiaftnia Ken acwjiaap 6OHW xajiKbma e3iH «T3HipMiH» aen acap canraH HAMPYA 6ip nibi6biHFa a a maMacbi KejiMeii, acypT anai>iHaa KayKapcbi3ai>iFbiH KepceTin, MypaeM Kerri. 131
IlausaMdapjiap mapuxu J&gr* HSpahHM naHFaM6apai>m hwacpeTi XAK nanraMSap afiejii Capa acsHe imciHiH, Ganacw Jlyrrbi epiin IIIaMFa KOHMC ayqapabi. Ojiap IIIaM aHMaFbiHflaFbi XappaH Kajiacbma Ta6aH Tipe^i. AJI, xa3ipeT Jlyr XappaHFa acaKMH Manaarw CaayM ejiiHe Taprrbi. Ken y3aMan oraH COJI acepAe naiiFaM6apjibiK Ta KejireH eai. Xa3ipeT H6pahnM XappaHFa Ken TypaKTaraH acoK. OJI Mwcbip ejime 6 a p y r a 6en 6yabi. COJI Ke3aepi M b i c u p - flbi nepFaybiH^ap Gnjien TypraH eai. H 6 p a h n M naftraMSap 3aMaHbiHAaFbi nepraybiH eTe 3ajibiM, anjiaicep 6ojiaTbiH. Xaic; nafiFaMGap CapaMeH 6 i p r e KaJiara KipreH inaicra, nepraybiHFa ojiapawH; Kejirem Typajibi xa6ap Keimi. Xa3ipeT Capa aacapjibi eai. HanciKyMap nepraybm cyjiy aneji Kepce 6OJIAH, e3rae TapTbin ajiaTbiH. OJI xa3ipeT H6pahHMHeH KacbnmaFbi aHejmin, KiM eicenzuriH cypa^bi. XaK naHFaM6ap «KapbiHflacbiM» a e n acayan Gep^i. ApTbi- HaH xa3ipeT Capara: «MeH ojiapra ceHi «KapbiHflacbiM» A,en TaHbiCTbipflbiM. Memn 6yji ce3inai aeoKKa nibiFapbin acypMe. PacbiH^a, 6i3 a m TyprbicbmaH Tywc-Gaywp caHa- jiaMbi3», - flen^i. Xa3ipeT Capa nepraybiHHbin ajiflbma icipreime, OJI OHbm cyjiyjibiFtiHa TantipKan Ken TEJIMIP^I. COCBIH OJI acaMaH HneTneH Capara KOJIHH cosraHbi COJI eai acaHCH3- AaHbin, cajiaKTa^bi fla KaJWbi. Karnna TtipbiCKaHWMeH, KOJibi HKCMFe KejiMe^i. OJI a3 6ojiraimaH acaHbi MypHbiHwn ynibiHa KEJIFLI. nepraybiH 6YJI cbipflbin, Capara Tkejieii KaTbicw 6apbm ce3^i ae, oraH: «MeH yniiH Ky/janFa ayra CT! Erep ,ae ayran Ka6biJi 6ojica, MeH caraH THicnefiMiH», - aefli. XasipeT Capa nyra eTKeH 3aMaT Ta KOJIH Gaarw KAJINBIHA KEJMI. A n a f t f l a nepraybiHflbi e H e 6OHWH Tyreji yajiaraH INAHTAHBI TypTKijien, AKWJIBI- eci KeTin, 6araHaFbi apeKeriH Kairrajiaflw. K^OJIH Tarw ACAHCBN^AHBIN, cipecin 132
H6pahUM (a.c.) Mesne OHbitj pidapu HcMaubui Men blc^ax, (a.c.) KaTbin KaJiAW. }KaHbi Ke3me KepiHfli. OJI yairbi Myji^E yMbrrwn Capa^aH 63i yiniH XaK Taranara Tarn 6ip MapTe Ayra eTyiH Tajian erri. EyAaH Kenm Maubma Aa aconaMayra yaAe 6epAi. Xa3ipeT CapaHbiH Ayra eTKeHi COJI eAi, OHWH KOJibi HKeMre Keji^i. OJI flepey Ky3eTiniciH uiaKbipbin: «CeHAep MaraH a^aM eMec inanTaH ajibin KeAincinAep. MWHAHBI Aepey 6ocaTbitmap!» - Aen 3Mip erri. OHBI Kyp KOA aci6epMen, Aacap AereH Sip Kyimi TapTy erri. Ocw niaKTa xa3ipeT HSpahnM (a.c.) HaMa3 ycTiHAe eAi. Onejime 6ip acaMaHAtiKTWH, KejiMeyi yiniH AjuiahTaH Ayra Tijien xypAbi. OJI snejiiH KepreH KE3AE, opHbmaH K03RAJIMACTAH « E y n KiM?» AereHAen, KOJIWMCH ninapaT erri. Oneni: « A j u i a h KsnipAiH, KypraH Ty3arwHa eiiH Tycipin, AacapAW MaraH Kti3MeTini erin 6epAi», - Aen inyKipinijiiK anirw. XaK nanraMSap Ken y3aMan sneni Capa acsHe Kyui AacapMeH Sipre MwcwpAaH IlajiecTHHara Kornin, COJI acepre KOHWC TenTi. Xa3ipeT Capa acacw aceraicTeH acca Aa, 6ana KOTepMereH eAi. O A 6yAaH Kenm Ae nep3eHT cyne aAManTWHWH Tycimn, 6ipaK epimH ypnarw 6oJiywH ap- MAHAAAW. COA ce6enTi epiHe KyHme ynneHyAi YCWHAW. « M Y M K I H COAAH YJIAW 6oAwn, COA Y A MHHA KAPTANRAH inarwHAa KOMeKmin 6ojiap», - AeAi. Xa3ipeT nanraM6ap OHBIH ce3iH aceH Kepin, Kyui Aacapra ynjieHAi. Xa3ipeT Aacap Aa acan raHa icyn eMec, M w c w p ejiimn naTinacwHwn anejii 6onaTWH. EipaK nepraywHHbiH; acKepnepi Sip TyHAe ma6ybiji acacan sjiri naTinaHw ejiTipin, anejii AacapAW Ryu erin anraH-TyrwH. Xa3ipeT AacapAaH Ken y3aMan HcManbiJi AYHHere KejiAi- Ocwjiainna xa3ipeT HSpahnMmn acacw ceKceHHiH, aATaybiHaH acKaHAa, yjiAw SOJIAW. XaK nanraM6ap KyaHwmw KOHHWHa cwnMan Ajuiah Taranara rnyicip erri. Xa3ipeT Capa Aa OHWH; KyaHwinwH 6enicTi. EipaK ohwh 133 ^
IlauBaMdapjiap mapuxu KyaHbimw y3aKKa co3biJiMaAw. OJI 6ajiam>i acsHe OHWH aHacbiH KepreH caftwH acyperme «mipiciH mch Ae ana 6ojicaM» AereH apMaH yajiaM 6acTaflbi. Ocw 6ip apMaH- TineK KyHHeH-icyHre yjiranbin, acapara aimanbin, aKbipw, xa3ipeT HGpahHMre 6ip KyHi cwpbiH acaitwn canAW. OJI epimn e3re afiejiAeH 6ana cyHreHme eniKaHAaft Kapcwjibirw acoK eKeH/iiriH, Kairra KyaHbimbma opTaKTbirwH, 6ipaK ojiapflbi KepreH canwH e3min Ae aHa 6ojirbicbi KejieTinairiH ajiaH^a aHa 6ojia ajiMaHTWHAHFbiH oftjiaraH caftbiH, acam>i acaii Tannan, acyperi cw3AaHTbiHAwrbiH aHirw. haM OHWH 6ajia xya ajiMayw XaK TaranaflaH 6epijireH 6ip cbmaK e^i. Erep AHA MEH 6ajia K63 AJIAHHAA acypce, ocwraH ca6wpjiwK TaHbiTa ajiMan, cwHaKTaH cypmyi MyMKm-Ai. COJI ce- SenTeH aHa MeH 6anaHw e3meH y3aK 6ip acepre anapbin TacTaywH eiiHAi. Ocw Ke3Ae XaK TaranaflaH yaxn Renin, SHejiimn eriHimiH opwHAaywH 6yHbipAbi. .HFHH 6yn acep- Aeri xHKMeT - xa3ipeT HcMaHwjiAwn MeiaceAe ecyi raic SojiaTbiH. MmeKH, xa3ipeT CapaHbm Aa eTimrni ocbiraH caHKec Keimi. XaK nafiraM6ap acac aftejii MeH SanacwH MeKKe TeniperiHfleri Tay-xacTWH; Kybicbma SKejiin TacTa- Aw. Aimajia enci3 caxapa, acepre Kt-urraH; mwKnaHTbiH. Xa3ipeT H6pahHM onapra 6ap-acorw 6ip KopacwH KypMa MeH Sip TopcwK cy KaJiAwpAw. OJI KeTin 6apa acaTKaHAa, Aacap aHa aa apTbmaH KaJiMan: «H6pahHM! Bi3fli Kafi^a TacTan Kerin 6apacwn? Mbma enci3 Tay-TacTwn apacw- Ha 6ajia-maraiww mwHbiMeH-aK TacTaMaKnwcwH;?» - Aen TaHAaHa cayan TacTaAbi. XaK nanraMSap Aruiah TarajiaHWR SMipiH Ka3-KaJinbiHAa opwHAafl ajiMan KaJiaMWH 6a Aen KopKbin, apTbma 6ip peT 6OJICWH MOHWH 6ypMaAbi. CoHAa Aacap AaybicTan: «OjiAe caraH ocwjian icTe Aen Ajuiah Tarana 3Mip erri Me?» - Aereime raHa, OJI: « H S » Aen acayan 6epAi. CoHAa raHa xa3ipeT Aacap KLIIT TOKTAN: «Onan 134
H6pahUM (a.c.) steam OHbUf yndapbi HcMauun Men hlcqaif (a.c.) J^f Gcuica Ajuiah 6i3ai Kapaycw3 K;ajWi>ipMaiim>i», - aen apTbi- HaH acayaipeii Kapan KaJiaw. MiHeKH 6yji acepae nanraMGapra aa ohmh afiejiiHe ae HcapacaTbiH yjiri-eHere 6ap. naftraMGapaHU XaK Tarajiara aereH HMaHbiHbm SepiKTiri COJI - TinTi shcji, Sajia-maracbiH ejici3, cycM3 «K^yjiaH acopraac Ky MeaneH aajiara» TacTan apTMHa GypbuiMan KeTin 6apa acarca aa, anejii 6yHbm XaK TarajiaaaH eKeHairm SijireH carre epimn apTbiHaH acyripMeii, TayeKeji erin KaJibin KOHaw. Ocbuiaihna acajirbre aHa SajiacwMeH caxapaaa Tay MeH TacTtin apacbiHaa KaJia 6epai. AfiHajiaaa 63eH TypMaK, 6ynaK Ta acoK. KtiJi aarbi KbuiTaH aa 5kok. OHBIH ycTffie MH KaHHaraH anran WCTHK. Ty3aiHi acbipTKbun anaapbi 63 ajiawHa. XaK nanraMSap 6ajia-maracbiHaH 6ejimin cyr nicipiM acep acypreH con TOKTan, Kar6a acaKKa Kapan KOJIHH acaiftin ayra erri. OJI K^paHaa 6buiamiia SepijireH: «JI, Pa66bw! Ocu l^cuianbi 6eu6im v,binl Meni OKdne YJidapbmdbi nymmapza maSbiHytubuiapdbiff KflmapbiHcm emne!»'9'; «Ya, Pa66bm! YpnaqmapbiMHbiff Keu6ipin eziucte ounamqa, KgpMemmi yuitiHitf otcaubina opnanacmbipduM. Ya, Pa66biMbi3!. Onap HOMO3 oqumuH 6OJICUH! Ulyidp emcin decetf, adaMdapdbifj KOffuiih onapsa ayamuH qbui, onapdbi CHceMicmepiifMeH pmbivpnandbip!»192. 3sm33m 6yjiarbi Xa3ipeT HSpahHM KCTKCH COH; Aacap AHA KOJIBIHAARBI inapaHacbiMeH acanaH aaJiaaa acajirbi3 KaJiaw. BipaK Kapan OTbipMan, COJI acepaeri 6ip araniTbiH, acanbiparbmaH 191 «H6pahnM» cypeci, 35 192 «H6pahnM» cypeci, 37 135
riauzaMGapjiap mapuxbi J^Mr* 63Aepme naHa acacan armw. Eanacbm KeiiAe 6Mi3ce, KeiiAe cy 6epAi. Ken y3aMan TopcbiKTapbiHAarbi cy Aa TaycwnAbi. KyH^aKTaFbi cs6n KapHbi anibin nibipbuiflan acwnan 6acTa- Aw. AHacbi csGniHiH: can cyHeicri CbipKbipaTKaH Aaywcw- Ha T63e ajiMan 6e3eK icaicTw. }Kyripin CacjjaHbm Te6ecme nibiFbin acaH-acarbma KO3 canflbi. AimanaAaH TCK ymw- KHbipbi acoK men a ana MeH Tay-TacTap raHa Kepiimi. OJI ocbiflaH KeniH Kepi naHTbin Mgpygmn TeSecme nibiKTbi. AimanaAaH COJI Saarw caicapa MeH Taynap KepiHAi. Bip acarbmaH aimana acyripin mapmaca, eimi 6ip acarbmaH csGHfliHi ambi Aaywcw acaHbiH aceriqeft ace^i. OJI ocw- jianma eKi TeSemH; apacwHAa TMHWM Tannaft aceri peT acyrip^i. ^KETIMNI MapTe MAPYAHBM TeSecme mwKKaHAa Kyjiarbma FafibinTaH 6ip Aaywc ecTijmi. OJI Aepey: «EH, Aaywc! IIIaMan Kence 6i3re K e M e K T e c ! » aen aHKaHJiaflbi. OCM Ke3Ae A3Ji K,a3ipri 39M39M KyAbirwHbiH xypraH acepiHeH )K96ipeHin nepimTe KepiHAi. OJI AARBIMEH »KH KaHaTbiMeH acep^i Ka3a 6acTa«bi. Bip Ke3Ae acepAeH 6ypK eTin Men-Meji^ip cy aT^wjian Koa Sepfli. Xa3ipeT Aacap cyaw Kepe cana, KyaHwuibi KOHHWHa cwiiMaH, acaH-acarbiH 6eren, 6ynaKTbin K03iH TbipManan ambin, Mbicwp riniHAe «39M 39M» (TOKTa-TOKTa) flefli. AKHWK enmi (cajuiajuiahy aji3«hn ys CSJIJIdM) 6yji Typajibi: « A j u i a h HcManwjiAbin aHacw - Aacapra pa^BIM eTciH. OJI 39M39MAH anaKaHWMeH GereMereHAe, OJI ce3ci3 capKbipan aKKaH yjiKeH e3eH SonaTWH eqi» Aefifli. Xa3ipeT Aacap Aa, Ganacbi Aa cyqaH naHFaHAapwmna imin inejiAepiH SacTW. 5K96ipeiiin oraH: « © M i p cype an- MAHMM3 Aen KOPWICNAHAAP. Byn acepAe KARSA 6ap. OHWH; KaSbipFacbiH Mbma 6ana MeH 9Keci Sipre KanaHAW» AeAi Ae K03AeH Fanwn SonaAbi. Aacap aHa MeH 6anacw HcMaftbin ocwnaii KyH Keinin acaiTw. Eip KyHi 6yn MaHHaH )KapxaM Tannacw erin 136
HGpahUM (a.c.) jtcaHe OHbihf yndapbi HcMaubin MCH blcxpx, (a.c.) 6apa acaTTbi. Onap yaaRTaH Kar6aHbin TeSeciime 6ip KycTbin aHHajibin ynibin acypremH Gaifrcanflbi. >KapxaM TannacbiHwn aRcaRanbi «Ryc 6ap acepfle ce3ci3 cy Gona^M, KaHeKH 6apwn Kepin Reninzjep» Aen eKi a^aMbiH aci6e- pefli. Onap con acepre aca^bm Sip TeSemn 6acbiHa nibira nan cy^bi Kepin e3 Re3,aepiHe 03^epi ceH6en flepey apTK,a KanTbin, KepreH^epiH aRcaRarwapbrna aceTKi3e,zu. Onap 6ynan 6acbraa aceTReH/je con acepaeri KypKeAe 6ip anenflin KyHflaKiTaFbi ca6niMeH raHa xypbin acaT^aHbiH 6anRaft,zibi- Onap anen^eH: - Ei3 fle OCM acepre Renin KOHBICTAHCAN ^EN e^iR. OcwraH pyRcaT eTeciH; 6e? - aen cypan^bi. On: - OpnHe, Sonaflbi. Cy^aH Kanaramiapbmina naitqanaHbiimap. EipaR TynTin: TySm/ie « c y 6i3AiKi» aen TanacnancbiH^ap. CyqbiH; neci mch, - aen acayan Sepe^i. DKapxaM Tannacbi ocbinanma con acepre maTbipnapwH ririn KiOHbic Te6e^i. Xa3ipeT Aacap m onap RenreH COH; acajiFbi3^WKjaH anbiRTbi. Ken acbin enceH COH 6yn acep KaybiM enre anHana SacTa^bi. Eyn - HSpahnMHiij; (a.c.) ayracbiHbiH R;a6bin SonybiHbiH, 6enrici efli. 5KapxaM - con aHMaRTarbi apaSTapflbiR Taiinacbi SonaTbiH. Xa3ipeT Hc- Manbin ece Kene apa6 TINIH ynpeHin, con TannaHbrn; 6ip Kbi3bma ynneHfli. Kyp6aH/ibiKTbiH KacHeTi YaRbiT 3ynan eTin acanbi. Ke3^i amwn acyMFaHma xa3ipeT HcMaiibin aa Tence TeMip y3eTiH aciriT 6on^w. AH- aa-caHfla 3Keci H6pahnM Renin, eReyi Gipre TayqaH OTHH TacHTbiH. Eip KyHi HSpahnM nanraiviGap Tyc Repefli. Ken6ip AepeRTepae 6yn RyHHiH 3nnxnacaca, aran KaacbmbiR anbiHbiH ceri3iHmi KyHi eRemjiri anTbinaflbi. TyciH^e e3 Ganacbi Hc- Manbnmbi Annah Tarana aconbm,aa Ryp6aHAbiRRa manwn 137 -s®*
IJaueaMSapjiap mapuxt* j&St acaTicaHbiH Kepfli. Onri TyciH epTeume KaacbinbiK anbiHWH TOFW3biHiiibi (apana) KyHi Tarbi Kepe^i. OHbmnibi KyHi (Kyp6aH airr) KyHi yniiHini peT Kepe^i. COCMH 6yji TycTiH, acafi raHa Tyc eMec, XaK TaranaHbiit 9Mipi eKeH^irm aftKbiH aHFapa/ibi. Airaah Tarana H6pahnM naHFaMGap^bi aybip cbmaKKa cajiraH eqi. Bip naHFaMSapabm 6ajiacbiH Kyp6aH erin inajiybi, sjiGerre, onaii eMec. CoHflbiKTaH XaK Tarana oraH TyciHfle yrn peT a»H 6epin, aybip CbiHaKKa 6OHHH 3CTe-9CTe ynpeTe/u. XaK nafiraMGap Oanacbi HcMaftbinra «K^0Jibina 6anra MeH nbiniaK, aciSinzu an, Tayra OTMH ajiyra 6apaMbi3», - fle,zu. OcbiJiaHina eKeyi aconra nibiKTbi. )Kon,zia 6anacbi- Ha KepreH TyciH aihTbi: «ECUIOM! Eipneiue Kynueu 6epi biiisu myc'mde cent v^ypGandbiv^a tuajibin jfcam^anbrndbi KepeMiH. Ocbizan cen ne deuciif?» Eanacbi oujiandacman: «dKeiuiM-ay! Casein KflHdau Hdpce dMip emuice COHU depey opbindasahbiif otcen. Mmuajuiah Meni XOK, masananbiff dMipine dasbiny mypsbicbwda ca6bip emyiuuiepdiif i^amapbiHOH ma6acbiff»'93, - fle^i. HcManbiimbiH; 6yji acaya6bmaH OHMH, Annahrbin 3Mipm eKi eTneHTiH aca 6arbiHbiinTbi Kyji eKeHfliri SaHKaJi^bi. H6pahHM (a.c.) 30p TsyeKenre 6apAbi. EanacbiHbin acaya- 6bma inrreH Kairbi cyHciH^i. Onap acon^a Kene acaTKaima, an^apbiHaH IGinic iHbirbin, HSpahHM naftraMGapAbi asrupyra TbipbiCTbi. On KepreH rycmin maiiTaHH Tyc eKeH/tirm «aqaM e3 6anacbiH e3i KypSaHflbiKKa mana Ma eKeH?» aen aconwH Kec-KecTe^i. Anan^a XaK nafiraM6ap OHWH ce3aepme KynaK acnaflbi. OQAH COH, ISinic xa3ipeT HcMaMbin^bi a3Fbipbin, OCH KyHre fleiiiH 9Kecimt{ annanara aHacbiMeH 6ipre acanrbi3 TacTan KeTKeHiH, KaHina acbin^aH con Kepicce ae, 6anacbiH 193 «Caij)(})aT» cypeci, 102 138 ^^
H6panuM (a.c.) xcane oubirf ptdapu ffauaubui Men blcKpK, (a.c.) J&Sf Kyp6aHAbiKKa majibin, aHacbiH Tarw aa acajirbi3 TacTaMaK eKenairiH aiiTbin a3Fbip£M. HcMaftbiJi I6inicTiH ce3iHe KynaK acnacTaH, OHH Kybin aci6epai. ApTbiHaH aceri Tac jiaKTbipaw. KaacbiJibiK Ke3iHae mairraHra aceri Tac naKTbipy aa ocbiHbin 6ip KepiHici eai. XaK nanraM6ap 6anacbi exeyi MnHa acepme Kejiai. HGpahHM 6ajiacwH acaTKbi3bin, acinneH Gaitnan, nwmaFbiMeH KaHina peT KenipaeKTeH OHAM-cojiaH TapTca aa, nbiuiaK; eTneii KOHAM. OCM Ke3ae 6ajiacw acepre eT- neriHeH acaTbin, acy3m aKecimH, KepMeyiH KaJiaaw. BipaK nwmaK Tarw aa eraeai. Bip Ke3aepi XaK naftraM6ap eniH aKHKaTKa maKwpraHbi yrniH Ajuiah aconbiHaa KypSaH eTijiin oTKa TacTajiraH 6ojiaTbiH. BipaK COJI OT Ajuiah aco- jibiHaa 6ojiFaHai>iKTaH, HSpahnM nanraMGapaw epTeMereH eai. OCM acojibi aa ajiMacTaii eraip nwmaK OHMH; Ajuiah acojibiHaa Kyp6aH eTijireH SanacbiHbiH MOHHMH Kecneai. XaK Tarana OTKA «EH, OT, H6pahnMre cajiKi>iH api acaftjibi 6OJI», - aerenaeH, 6yji nbimaKKa aa «acyMcaK 6OJI» aen aivrip eTKeH eai. OMTKem Ajijiatrran XHKMeTi 6ajiacbiH KypSaHra inajiy eMec, eKeyimH HHeri MeH aaanabirbiH cbmay eai. haM 6ynapabiH OCM CBIHAKJAH KAJIAFI MyaipMeii ETKEMH SyKiji rajiaM3aTTarH nepiniTejiepre Kepcerin acep 6eTiHe xajiH(J)a acapaTybmaarbi xHKMeriH Tarbi 6ip peT Kepceryi acaHe KHaMence aeiiiHri aaaM3aTKa ©Here eKeHairiH asnejiaeMeK eai. OcbtnaHina XaK TarajiaHbin xHKMeri Mep3iMi KejireHae icKe acTbi. 0Kejii-6ajianbi KOC nanraMSap cbraaKTaH Ta6bic- neH opajiaw. O c w Ke3ae AjuiahTaH a»H Kejiai. KypaHaa: «Eu, H6pahtm! - den duGucmaduK,. Pac, myciffdi tuuma tubisapdbiif. KydiKci3, i3zi ic icmeaendepdi ocujiauvua cu- nauMbi3. UlbiH MdHmde, 6yn 6ip aiuuK, CUHOK, edi. OHU 6ip 139
IlauaaM6apjiap mapuxu ipi K;¥p6aHdbiv;Kp aybicmupdbiK;. OZCIH Keuimuiepdiy apa- cbinda (ofcaqcbi daw) v^uidbipdbiK,»194, - Aen aHTMJiaflbi. XaK naiiraMSap Ganacw eKeyi OCM QAYMCXBI eciTin acaH-acaKTapbiHa Kapa^M. Ojiap acnaHHaH 6ip KoniKapAH ajibin Tycin Kejie acaTKaH 5K96ipeinjiAi K e p f l i . OJI H6pahHM naiiraMSapra: «MbiHa KoniKap KbipbiK acbui acaHHarra i y pAM. AJI eH^I 6ajiaH;HMH, opHMHa OCMHM KypSaHra nian», - AeHfli. Ocbi^aH KeftiH Sanacbi eKeyi sJiri KouiKap^M Annah pa3biJiMFM yrniH KypSaHra iuajibin, Xai; Tarajiara inyKipmijiiK erri. Xa3ipeT H6pahHM OCM OKHFaqaH KefiiH najiecTHHaAaFM sMeJii CapaHbm KacbiHa opajiAM. X A K NAMIAMGAPABIH KOIIAIYRAPM Jlyr naiiraMSap ejiiH Ainre inaKMprajibi, Tajiafi 3aMaH eiri. EipaK ojiap TsySara KejiyqiH opHMHa Jlyr naiiraMGapAMH; 03iHe KapcM nibirbin, acaH T03rici3 a3an meKTipai. ConbiHfla XaK Tarana ojiapAM acepMeH-aceKceH eTy yrniH nepiniTejiep aci6epAi. Ojiap ajiflbiMeH xa3ipeT H6pahHMre 6apun, acaKMHAa acacbi acy3re aceTce Ae 6ana KeTepMereH69H6imecixa3ipeTCapaHbinyjiTa6aTbiHflbirbiH, Jlyr naHraM6apAM a»K acTM eTKeH Ksnip ejwiH; Tbin-THnbi- JIMH iHbirapaTMHMH aHTTM. nepiniTejiep OHMH, ymHe acac acirirriij SeHHecinwe Kejifli. XaK nanraMSap Man-AyHHere KaHinajibiKTbi 6aM 6ojica, Konini Ae coHiuajibiKTbi Ken eqi. OJI KOHAKTAPABIN eciriH KARBIN «KYAAHBI KOHAKNBI3» AereH AaybiCMH ecTireHAe KyaHbinibi KOHHbma cbiHMan, eciKTi auiKaHHia acbiKTM. Eip-6ipJiepiMeH KopKeM Mme3Ai MycMJiMaHAapma cgjieMAecri. KoHaKTapAMH KHiM-KHici- HeH, acypic-TypbicbiHaH-aK 6erAe acepAiij aAaMAapbi eKeH- Airi KepiHin TypAM. OHinemHAe KOHaKCM3 ay3bma ac 6a- TnaiiTMH, TinTi KOHaK KejiMece, KOjiAeHen acypriHiniflepAi 194 «Ca<})<t>aT» cypeci, 104-108 140
•^S-®- H6pahUM (a.c.) OKANE oHbm yjidapu HCMOUIM MEN blcKpn, (a.c.) maKbipbin ajibin acTbi-ycriHe Tycin KyreTiH M6pahnM nanraM6ap MMHa KejireH 6eryje KOHaKTapra Aa epeKine ijrranaT acacan, ninin acacTbiK, aca3HJibin TeceK Sojiflbi. Ynaeri acbuibi-acyMcaFbiHbiH, SapjibiFbiH cojiap^bin ay3bma Tocbin, KypaK yniTbi. Tepre nibirapbin Kyrri. KypaH^a Sbijian aejimreH: «ffepey yuine 6apbin 6ip ceMi3 maubw- tua cuibin Kendi. Onapsa mcmaqmbi OKa^biudambin i^ouun: «}KeMeuciifdep Me?» - dedi. Onapdan miKcimn Kppuv;mbi. Onap: «K,opbir^na!» - dedi de, donautaqma 6iniMna3 6ona- mbih 6ip yjiMen Kyanmrnhi. Conda yuiuih, apzbi mycbmaH H6pahUMHbitf 0Ky6auu dentin lubwuibin: «d6deu KeMnip Gojisanda, 6ana KemepeMin 6e?» — dedi. Onap: «Ocbi- jiautua Pa66biif 6yuupdbi. OumKeni On aca dana, monuK, 6inyiui», - decmi»m. H6pahnM (a.c.) oJiapra Kapan: « Y a , AjijiahTbin eji- mijiepi! Ceimep Teic KaHa yjiMeH cymHinijieyre KejiMe- reH Sojiapcbitmap. EacKa a a MaH,bi3,n,bi MiHAerrepin 6ap nibirap?» - aen cypan^bi. Ojiap: «Bi3 fliHHeH Se3reH, a^aM 6anacbiHbiH acapaTbijibicbma Tepic, aaaM airrKbicbn 3yjibiM^biKTapFa 6apraH Sip KyHshap ejifli acep SeTi- HeH acoK Kbmy yniiH aciSepijitfiK. Bi3 onapra SajimbiKTaH acacajiraH TacTap acay#bipaMbi3. Byji TacTap Hsncire Kyn ScuiraH a3FbiH eji yiniH apHanw 93ipJieHreH», - fleiifli. O c w Kes^e H6pahnM (a.c.) K^tth KopKbin: «OJI acepre Jlyr Ta Sap FOH», - flen cyparaH^a, ojiap: «Bi3, spHHe, OJI acepre KiM^epAiii Sap eKeHiH acancw SijieMi3. Ce3ci3, Jlyr Ta, OHWH OTSacw aa Syn a3anTaH KyTbiJiaAbi. EipaK; OHWH aftejii KyTbma ajiMan^bi. ©HTKeHi OJI ejiimn acacaraH KbiJiMbiCTapuHa opTaicracKaH», - aen acayan Sepe^i. 195 «33piwT» cypeci, 25-30 141
IJaugaMdapjiap mapuxbi j^Bp nepiniTejiep xa6ap 6epreH con, Ken y3aMan Capa acyKTi SOJIAH. Aftbi, KyHi aceTKeHAe, meKeci Topcbncraii yji TanTbi. OJI blcnaic; (a.c.) e^i. KarSanbiH TypibUbiJiyhi Apa^a 6ipa3 ya^WT OTKCH COH, HSpahHM (a.c.) MeK- Kere Tarbi Kejifli. OJI SajiacbiHbin; MaHAafibiHaH cyftreH COH: «HcManbui! Amiah MaraH Sip yjibi icTi 9Mip eTri» Aenfli- HcManbui 6ojica: «OKeniiM! Ajuiah 9Mip eTce flepey opwHAaubn. MeH ^e ci3re KeMeKTeceiiiH», - AeiiAi- OJI coHAa: «Ajuiah 6i3re K^arSaHbin KaSbipracwH KanayAbi 3Mip erri», - Aen acayan SepeAi. Onap inyrbui icKe Kipicin KypbiJibiCTbi SacTan Ta Kerri. Xa3ipeT HcMaHbiji Tac Tacwn, HSpahHM nanraMSap OHM Kanan acarrw. Bip Ke3Ae K^arSaHbiH, KaSbipracw 6niKTen, HSpahHM NANRAMSAPABIII 6OHBIHAH aci;AHAA, OJI Sajiacbma Sip Tac SKeJiyAi SyflbipAbi. Eajiacw HcManbui TayAaH Sip Tac SKejiin, SKecimn TaSaHbiHbin acTbiHa HOAAH. KeftSip AepeKTepAe Syji TacTbi ^KsSipeiiiji nepiniTe acaHHarraH ajibin KejireHi Typajibi aiiTbmaAW. Byji TacTbiH Tyci Kapa SojiFaHAbiK^aH, «fyapa Tac» Aen aTajiAH. OKejii - Sajiajiw eKeyi KarSaHbi canbin 6iTKeH Ke3Ae, HSpahHM KOJibiH acaiibin: «Ei3den vp6bui em, KydiKci3, Cen mijieKmi, mbiM ecmytui, monuK; 6ijiyiuicitj. Pa66biMbi3, eKeyMi3di de e3itfe 6ou ycbinyiubi K,UJI, ypnaiynapbiMbi3dbi da e3i>fe doucynyuibi yM6em eme zop, dpi 6i3ze t^aotcbiJibih; aMandapbiMbi3dbi Kepcemin, msy6dJiapbiMbi3du qaObui em, dpme, Cen e3itf maydaubi %a6bui emytui, epeKiue MeuipiMdiciff. Pa66biMU3, ypnazbiMbi3dbiti iuiwen, onapza mmmaputidbi oigjmbiH, Kimanmu dpi ytciMdepm yupemin, onapdbi ma3apmambiH dip ejiuii o/ci6epzeucitf, KydiKci3, 142 ^^
H6panuM (a.c.) otcane onbiff pidapbi HcMaubui Men blcKflx, (a.c.) Cen 03i}f sana aca ycmeM, eme daHacbirf»196, - aen acaji- SapwHaaw. Eajiacbi HcMaftbiJi aa Kacbmaa KOJI acaiiwn <OMHH» aen Kaifrajian xypaaw. Ha, XajiHJiyjuiahTbiH; (a.c.) ocw ayracbi K,a6wji 6ouwn, Xan Tarajia aKwp 3aMaH nanraMSapw eTin xa3ipeT MyxaMMea naHraMSapaw (cajinajuiahy ajisnhH ya C3JIJI3m) aci6epeai. Kar6a TOJIWK 6iTKeH Ke3ae, XaK Tarana OJiapra Kar6ara Tayan eTeriH KaacwjibiKTbin napw3 6ojiraHawrwH acapns eryme 3Mip 6epai. Xa3ipeT H6pahnM K^ar6aHbiH; ycTme nibiFbin Kyjnii, MycwjiMaHaapaw KaacwjiwKKa inaKbipaw. EcTireH xajibiK Ton-To6wMeH Kejiin HSpahnM nanFaMSapaaH KaacwjiwK napw3aapbiH yMpemn, OHWMCH 6ipre KaacwjiwK acacaau. Xa3ipeT BLCKAK Ta HT apKacw KHflHHaH Renin, aracw HcManwjiMeH 6ipre MiHaeTiH eTeai- CoaaH KyHi Syriiire uieniH MycbuiMaHaap COJI 6ip KacHeni acepre 3napaT eTin, KaactuibiK acacan Kejieai. Xa3ipeT H6pahHM aKwprw KaacbuiwrwH anejii Capa- MeH 6ipre acacaaw. OaaH KeiiiH IIIaMra opanaw. Bftejii Capa acy3 acnwpMa acactmaa 6yji aynHeMeH KOID aimac- Tbi. OHBIH apTWHina xa3ipeT H6pahnM ae 93iHe acyKTenreH MiHaeni TOJibiK aTKapwn Sapwn K63 acyMaw. Xa3ipeT H6pahHM IQyawcKa acaKWH Xaniuiyp-paxMaH aereH acepae acepJieHeai. 196 «BaKapa» cypeci, 127-129. ^^ 143 ^^
AYTIIAHFAMBAP (A.C.) Ca/iyivi ejii Xa3ipeT HSpahHM naiiraMSap acapti Capa MeH mici JlyiTH eprin EaSbinAaH XappaHra Kapafi xnacpeT eTKeH SonaTbiH. H6pahHM nanraMSap coHAa KanAbi Aa, iHici Jlyr Ca^yM ejiiHe Keiri. KeniHHeH oraH naHFaMSapnbnc; MIHACT ACYKTEJIAI. CaqyM ejii SypbiH-coHAbi SonMaraH TarbuibiKua 6acK;aH- Abi. Ojiapaa epKeK neH epKeicrin acbiHbicTbiK; KaTbmac acacaybi i^ajibinTbi caHajiaTbiH. EpKeicrepi KyHi 6OHM aeon Topbin, ep Kicinep eTe Kanca, Tac jiaKjbipaTbiH. Tacbi KiMre race, COHH KopjiaiiTbiH. IHairraH SynapAbin ocw Sip ocan acepiHeH ycTan, a3FHHAbiK;TbiH, HibiHibipaybma KyjiaTbin, Ty3aKTapbiHa TycipeTiH. OnapAbiH, OCH a3FbiHAbiKrapbiH acbipTi^bim aHAapAWH 63i icTeMeirriH. OcbiHAaft a3FbiH ejire XaK Tarana xa3ipeT Jlyrrbi nanraMSap eTin aciSepAi. Jlyr nanraMSap (a.c.) e3me yaxn KeniciMeH, Aepey icKe Kernin ojiapAti aKHKaT aconbiHa maKbipAW. OJI anAHMeH 63min onapra aciSepinreH nanraMSap eKeHAiriH aftTbin, 03iHe 6arbiHy naaceirijiiriH TyciHAipAi • ON Typajibi KypaHAa: «COJI yaKjbimma ojiapsa mybicu JJym: «l$opbu$naucbiffdap Ma?», - dedi. «Men cendepze cenmdi 6ip envuiMin. Endi Ajuianman j^op^biffdap da, Masan MoubiHCYHbitjdap»m, — Aen aHTbinaAbi. Xai; nanraMSap 63imn nanraMSap eKeHAiriH aiiTK,aH con, onapra KyH-ryH AeMen Typa aconAbi yarbi3Aan, 197 «lUyFapa» cypeci, 161-163 144
Jlym naugamdap (a.c.) jgM* acacaraH icTepmin acHipKeHinrrimriH TyciHflipin, T9y6ara maKbipAW. «Jlym COJI ya^bimma eniue: «}Kep-oicahaHda ceHdepae deuin euiKWHitf icmeMezen apcbtfdbiqmbi icmeuciffdep Me?» - dedi. «Cendep suendepdi vpuun, ep- KeKmepze vpi3uzbin KejieciifdepMe? dpune, ceudep tueKmen wbiKftciH ejicitfdep»m. Ajian^a CaayM em OHWH, ce3iH enen rypnw KepMefli. KeM6ipeyjiep ohwh ic-apeKeTmin acTapwH^a AyHneniK MaKicaT acaTwp aen onnaAW. COJI ce6enii 6ip^e Jlyr nafiraM6ap: « Y a , xauKtiM! Erep Ae TaySara KejiMeft, ochinan KeTe 6epeTiH 6ojicarmap, ic Hacwpra iiiaSaflbi. ManrijiiK a3anKaymwpan, Mbma a3rwH icTepinmn casafiwH TapTacwHmap. OflaH MyMKiimiKTepin 6ap Ke3Ae, TaySara Renin, Xaic; Taranara caacAe eTin, a^aMH RacneTTepiKte Kairra opanwimap. MeH ceHAepre eni AyHnemH; nan^acw MeH 3HSHWH KepceryAeMiH. O c w ya3HnaMHWH, acTapbiHfla KaHflan: Aa 6ip AyHneniK naitqa acaTbip Aen onjiaManqap. Ocw iciM yiniH ceH^epAeH em6ip aKbi Tajian eTneHMiH. MeHin aiq.iM Xan Taranara raHa raecini»199, - flenfli. )KaHWHa 6aTwpwn aHTKaH Jlyr nanraMGapAwn ecKep- TynepiHeH Ca^yM eni Me3i 6ona 6acTaAW. Bip KyHi 6acmw- napw acHHanwn: «Byn Jlyr 6i3^in 6acwMbi3ra none 6onwn aca6wcTbi. On 6i3re «ayHneHin n a n « a c w » AeHAi. ^yHneHin naiiaacw MeH KW3wrwH 6i3 OHCW3 Aa Kepin acaTKaH acoigiw3 6a? OflaH JlyTTbi Aa, oraH HMaH KenripreH aAaMAa- pwH Aa eJiAeH KyanbiK;», - Aen, 6ip aybi3AaH MaicyjiAacTw. Onap Jlyr nanraM6apra 6apwn: « E H , Jlyr! Erep ceH 6i3Ain A9CTypiMi3 6eH acypic-TypwcwMbBra ocwnan KHnire 6epe- riH 6oncan oima 6i3 ceHi enAeH anacTaTaMW3»200, - AeHAi. 198 «Arpa<j)» cypeci, 80-81 199 «IUyrapa» cypeci, 164 200 «H3MJI» cypeci, 56 145
riamaM6apjiap mapuxu Onap ocuraH raHa TOKTAMAN, oraH: «EH, Jlyr! Erep ce3in Typa Sonca, KyaaiwbiH; a3a6bm Si3Aiw SacbiMbi3ra Teimip, KaHeKH, KepejiiK MbiKTbinbirbiHAbi. Bi3 ceHin 6ip ce3ine Ae CEH6EIIMI3. K^HE, Kan^a anri yar^a ETKEH A3A6BM? IlIaMaH; Keirce Te3ipeK ajibin Keji!»201 - Aen 3eKH cenjien, MHbiKiTapbiHaH Kyjiin, KeneMeacAeAi. XaK nanraMSap ocw C03AepmeH onapAbin acTe HMaH KejiTipMeihiHAiKTepiH yKTbi. ©imcem MbiHa ce3Aepi apKbiJibi acaH-AyHHeci Kapay TapTbin, acypeKTepiHAe HMaH yajiaiiTbiH acep KanMaraHAbiFbm Sijmi. OjiapAwn acypeKTepme Mep 6acbmFaH eAi. KiMre Mep Sacwnca, OA acre MycbuiMaH 6ojia ajiMafiAbi. Xa3ipeT Jlyr onapra: «dpune Men ceHdepdiff K,ujibiv?napm\\HaH otcuipKeneMim, - AeAi Ae, XaK; Tarajiara KOJI acanbin: «Pa66biM Meui otcdue omdacbwdbi 6yjiapdbiff cyMdbiqmapbiHaH ^pn^apazep.b}202 - Aen Ayra erri. A3an nepiuiTejiepiniH Kejiyi ^Kaparynibi )Kannap He xa3ipeT JlyrrbiH; AyracbiH KaSbiJi erri. CaAyM enimn acTan-KecTeniH mwrapbin, acep 6eTiHeH acoHbin aciSepy yrniH, yrn nepiniTe aci6epAi. Y m nepiniTe XaK naftraMSapra Tyc aneTiHAe KenAi. Byn Ke3Ae nanraMSap SaKHiaAa acypreH SonaTbiH. Y m aconaynibiHbin e3me Kapan Kene acaTKaHbm SaiiKan «Ymeyin Ae SefiTaHbic aAaMAap eKeHcinAep, MeHAe He SyHbiMTannapbiH, Sap eAi?» - AeiiAi. Onap oraH KyaaHbi KOHaK eKeHAiriH airraAbi. nepimTenep acy3AepiHeH nyp TaMraH Kopucri acac aciriT SeiiHeciHAe KenreH SonaTbiH. Jlyr (a.c.) onapAbin ocw Sen- HeciH KepreH carre-aK, iniTeft Karrbi aSwpacbin, yanbiMAaii SacTaAbi. YMiMe KenreHine, emKiM SaiiKan KanMaAbi Ma 201 «AHKa6yT» cypeci, 29 202 «IIIyFapa» cypeci, 168-169 146
Jlym nauzaMdap (a.c.) eiceH? Anaa-acanaa 6inin Kianbin, ymMe Kence, 6yn arirti- Tepfli KajiaM KopraHMbm aen ofira niOMbin 63-e3iHe: «Eyn 03i 6ip otcama Sampan aybip xyn 6ondu sou»203, - AEN KySipneai. «K^aanbi KOHaKnM3» aen anabma Renin TypraH COH;, Xaic NAHRAM6AP Tic acapwn emTen;e aeii ajiMaaw. «^Cojiaapwn 9He, 6yn enaeH Te3 KeTiHaep» aeyre asri 6ap- Maaw. « A y w p KYH» eKeHiH 6ine Typa, nafiraM6ap SojiraH COH, KOTepyme Typa Kenai. On aracbi xa3ipeT H6pahnM CHSKTH acaHbi acoMapT nanraMSap eai. XaK naiiFaM6ap onapaaH: «K^OHaKTap! Eyn enairi KaHaan en eKeHiH 6ineTiH 6e eaiHaep?» - aen cypaaw. IlepiniTenep: «K^aHaaii?» - aen cyparaHaa: «)Kep SeTiHae 6yn enaeH acKaH a3FbiH en acoK hsM GonraH aa eMec», - aen acayan 6epeai. XaK naHFaM6ap KOHaKTapbiH yniHe eprin Kip- ri3ai- Onap yflre Kipin Tepre acafiracKaH inaKTa, Jlyr naHraM6apatiH afteni Yaxnna aepey cwpTKa nibiFaaw aa, yniHe KaHaan KOHaK KenreHiH acypTKa acaftbin ynrepeai- Yaxnna naftFaM6apawH aneni 6onca aa, HMaH KenripMe- reH eai. CbipiraH MycbinMaH Gonwn KepiHin, KanipaiH; TipniriH icTereH «KOH TepiciH acaMbmraH KACKFCIPAWH, Harbi3 63i» SojiaTbiH. YaxHJiaHbiH cesi Manaflra acaflbi- nbicwMeH, con acepain 6ap epKeri acHHanbin, xa3ipeT JlyTTbiH; yfliHiij afaanacbiH Kopnian anabi. Onap JlyrraH KOHaKTapaH 63aepme HibiFapwn 6epyiH Tanan eiri. XaK nanraM6ap onapra: «Eynap Meuitf KfiHo^mapuM. Meni qoHaqmapbiMHbiff andunda Macxppa emnetjdep. Annan mazanadan i^op^bitjdap. Ocbi otcaMOH qbuibiqmapbiffdbi mbiubiifdap. Kyndza o/conaMaifdap. A3ZbiHdbiv,mapu>\\dbi MeH 6imeHMen, MUHO vpnaiynapbiM 6inMeciH»204, - aeai- Anafiaa manTaHHWH; KypwrbiHa TycKeH xanigM OHMH ce3me 203 «hyn» cypeci, 77 204 «XiDKp» cypeci, 68-69 147
IIausaiu6apjiap mapuxu KynaK acna/iiJ. Ojiap: «EH, Jlyr! Bi3 ceHi ©3renepAin icrne apajiacTMH, Aen Mconbina 6erey SonMaAbiK KOH. EHAi Here 6i3AiHi acoAWMbi3Abi Kececin. Bi3 caraH yini^e KOHaK Kipri3- 6e Aen ecKepTin eAiK KOH. CeH KanaybiH,ina xa3a 6ona 6ep. EipaK 6i3AiH, iciMi3re apajiacna. Bi3Ae KeMniijiiK 6ojica, on 03 iciMi3. CeHiH; 6i3Ae mapyan 6onMacbiH!»205 - Aen »caH- acarwHaH AaypbirbicTbi. Jlyr nanraMSap (a.c.) ojiapAM 6yjian TOKTaTa ajiMaHTbiHbiH 6inreH con: « Y a , xaJiKbiM! MiHe, Ki>i3AapbiM. Ojiap ceHAep yniiH SAAeKaHAa Ta3a. OnapAH ceHAepre HeKeciH KHbin 6epeniH. AnnahraH KopKwnzjap. ApanaptiHAa acaKCbi MeH McaMaHAbi aiibipa ajiaTbiH AeHi Ty3y 6ipey »COK na?» - AeHAi. CaMyA xajiKbiHbiH epKeic- Tepi: «EH, Jlyr! CeH ocw KyHre AeiflH 6i3Ai 6ijiMeihiH 6e eAin? CeHin; KW3AapbiH^a 6i3Ain mapyaMbo MCOK- CeH 6i3AiH; He Kanan TypraHbiMbi3Abi acaKCbi 6Lnin xypraH 6ojiapcwn?» - Aen Aypce KOA 6epAi. Jlyr nanraM6ap OJiapAMH MbiHa c03AepmeH Kefim Karrbi Kj.icbiJibin: «IIIip- KiH-an! /Jan Ka3ip ceHAepre Kapcw xypaTbiH 6ip KyAipeTiM HKH KopraHa anaTbiH THTTCH MYMKIHAIRIM 6o;iraHAa, MH- HaAan Bcyftre Tycnec eAiM»206, - AeiiAi. Ohmh OCH ce3iHe KaTbicTbi A j u i a h EJIINICL (cajuiajwahy ajisittiH ya CSJIJISM)! « A j i n a h JlyTKa paKbiM erciH. «MbiKrw Sip KopraHAbi naHanacaM» Aen, con Ke3Ae KaTTbi KHHajibin, AnnahKa CHbmyAbi OHJiaMaraH», - AENAI207. OCH Ke3Ae OHBIN KARRBI KyibejiremH 6aiiKaraH nepiniTejiep nibiHAWKTbi acaftbin cajiAbi: «EH, Jlyr! Bi3 ceHiH; Pa66wnHbm ejimijiepiMi3. Kopbuqra! Ei3re ryK Te icTen anMaHAbi. CeHin xajiKtiH; aAacyAaH apbuirbinapbi KejiMeii Kacapbicwn acaTbip. EyAaH COH; ojiapAbin Ty3eJiyi acre MyMiciH eMec. CeH KaHina HacnxaT aiiTKaHMeH, onapra 205 «XH«P» cypeci, 70 206 «hya» cypeci, 80 207 EyxapH. 148
Jlym nausaMdap (a.c.) em6ip naM^a SepMenAi. Ocbi caireH c o r onap caraH acTe acana iueKTipe ajTMaHflbi. 5Ki6ep, RaHeRH 6api imice KipciH»208, - AeHAi. Ocbi^aH KefiiH XaK; nanraMSap eciKTi anRapa auiKaH e^i, cbipira enrenen TypraH epKeKTep iniRe nan eTin arbinnbi. EipaK; onap He SonraHbiH Tycme anMan, ceH; coKKaH KeMe^en Tencenin Kerri. Kes^epi RapaybiTbin apTbmaH TyK KepMen RanAbi209. EenHe 6ip aHanapbiHaH coRbip 6onwn TyraHAan Kyn Renrri. Espi SipfleH annannan 6ip-6ipm 6acbin-acaHnibm KHMenen uibiHFbipa GacTa^bi. Eynap acan ROHaR eMec, CHRbipuibi, Ayanaynibinap eKeH Aen, KOHaKTap^w KmariaH SacTaAbi- Xa3ipeT Jlyr onapAbi HTepreH 6OHM, Aanara nibirapbin TacTaaw. nepimTenep xa3ipeT JlyTRa: «KeniTiij Sip Me3rinirme OTSacbimibi anwn Te3AeTin aceHen. 03iH, onap/ibiH apTbmaH acypin OTbip. EiHRaftcbicbin apTbiija Rapayuibi 6onMana,ap. ^ i i r e r e H Meacere aceTitmep. Tanra acybiK onapAbin rnapy- acw 6iTefli», - AeHAi- XaK nanraMSap Aepey e3me ceHreH yMGeriH epiin TyH acacTaHbin aconra nibncrw. )Kapu Yaxnna onapMeH eMec, a3rwH xanbiRneH 6ipre 6onrbicbi Renin acypira Ran bin ROHAM. Xa3ipeT Jlyr oTSacbiH epTin KanaAaH uibiRRaH Ke3Ae, ManAa TacrapAM ynipin anbin, 6ypuiaRHia acayAbipaTbiH acen uibiRTbi. Byn a3anTbin anrauiRbi Senrinepi SonaxbiH. CaAyM xa.iKbiiibm jKepMeH-aceKceii 6ojiybi Xa3ipeT Jlyr yMSeTm anbin RananaH manran ReTReH- Ae, Tan payaHAan aTRaH eAi. CoRRaH acen^in apTbi Aaybinra anHanbin, nana ycTiHe Tac HecepAen Rys SacTaAH. O C H Re3Ae ranbinraH: «CeHAep JlyrrbiH xa6ap SepreH a3a6bi 208 « h y a » cypeci, 81 209 «K^aMap» cypeci, 37 149
TIauaaM6apjiap mapuxu J&Br MeH ecKepiyiH acoKKa nibirapbin eAiiwep. EHfli COJI a3airrbi TapTbinqap. Jlyrrbin TypajibiFbiH 6ijiiimep», - AereH Aaybic ecTijiin xypAbi. AaiTa: «Ojiapea anam 3MipiMi3 Kemen camme, OJI otcepdiif ycmiu acmuna KejimipdiK. Condau-aK, ycmepine sdeui 93ipjieHin Kpi3dbipbuiaaH mac otcaydbipdbiK,}}210, - Aen aHTbuiaAW. ^epeKTepAe CaAyM eAHiin xypraH acepi Ka3ipri «JIyr KOAi» 3KH «0jii Teni3Ain» lypraH acepi eiceHAiri aHTbi- AaAti. OraH «IIIapHa» 03em racbipnap 6OHH AWHMEH, OHMH, Ty3biH a3airra ajiMaraH. KypaHAa COJI acep Typajibi: «OJI apada Kymejimyuii asanman Kppvyutbuiap yiuin dip zu6pam KfljidbipdbiK,»211, - Aen, COJI acepAin Kaprbic ATKAH MeKeH eKeHAiriH 6ijiAipeAi- Ken6ip AepeKTepAe Jlyr nanraM6apAbm (a.c.) 0T6a- CHH ajibin, Mwcbipra SKH IIIaMra, He SojiMaca HopAaroMra KOHBICTAHRAHABIRBI ANXBLFIAABI. 210 «hya» cypeci, 82 2,1 «3apH»T» cypeci, 37 150
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351