สวนพฤกษศาสตร์

สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน ประกอบวชิ า ว32101 เทคโนโลย2ี ครูผสู้ อน ครูรัชชนก วงศเ์ ขียว

คานา หนงั สอื อิเลก็ ทรอนิกส์ เรี่องสวนพฤกษศาสตร์ในโรงเรียนเลม่ นี ้ ใช้ปะกอบการเรียนวิชา ว32101 เทศโนโลยี 2 ซง่ึ เนือ้ หา ประกอบด้วย ความรู้เก่ียวกบั สวนพฤกศาสตร์ในโลกเรียน ผ้จู ดั ทาหวงั เป็นอยา่ งยงิ่ วา่ หนงั สืออิเลก็ ทรอนิกส์เลม่ นีจ้ ะเป็น ประโยชน์ตอ่ ผ้ศู กึ ษาได้เป็นอยา่ งดี นางสาวกมลวรรณ พานแก้ว เลขท่ี24 ม.5/4 นางสาวจีราพร มลู วงศ์ เลขท่ี14 ม. 5/4 ผ้จู ดั ทา

พกิ ลุ พกิ ลุ (ช่ือวทิ ยาศาสตร์: Mimusops elengi) เป็นไมย้ นื ตน้ มีดอกหอม สี ขาว มีช่ือพ้นื เมืองอ่ืน ๆ คือ แกว้ (เชียงใหม่) ซางด(ลาปาง) ตนั หยง (นราธิวาส) ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร์ พิกลุ เป็นไมย้ นื ตน้ ใบเดี่ยว เรียงเวยี นสลบั รูปรี รูปไข่กวา้ ง 2-6 เซนติเมตร ยาว 7-15 เซนติเมตร ปลายใบแหลมเป็นต่ิงขอบใบเป็น คลื่น ดอกเดี่ยว อยรู่ วมกนั เป็นกระจุกที่ปลายก่ิงหรือที่ซอกใบ กลีบ เล้ียง 8 กลีบ เรียงซอ้ นกนั 2 ช้นั กลีบดอกประมาณ 24 กลีบ เรียง ซอ้ นกนั โคนกลีบดอกเชื่อมติดกนั เลก็ นอ้ ย ดอกสีขาว เมื่อใกลโ้ รยสี เหลืองอมน้าตาล ดอกบานวนั เดียวแลว้ ร่วง มีกลิ่นหอม ออกดอก ตลอดปี ผลสีเหลือง รสหวานอมฝาด

ต้น เป็นไม้ยืนต้น มีขนาดตงั้ แต่ ดอกลน่ั ทม พมุ่ เตยี ้ แคระสงู ประมาณ 0.9- 1.2 เมตร จนถึงต้นที่สงู มาก ลน่ั ทม หรือ ลีลาวดี เป็นไม้ อาจสงู ถึง 12 เมตร ลาต้นแตก ดอกยนื ตน้ ในวงศต์ ีนเป็ด ก่ิงก้านสขาและพ่มุ ใบสวยงาม มีนา้ ยางสีขาวข้น เป็นไม้ผลดั ที่ หรือ วงศไ์ มล้ น่ั ทม สลดั ใบในฤดแู ล้งก่อนที่จะผลิ (Apocynaceae) มี ดอกและผลิใบรุ่นใหม่ กิ่งทย่ี งั ไม่ หลายชนิดดว้ ยกนั บางคนมี แก่มีสีเขียว อ่อนน่มุ ดเู กือบจะ ความเชื่อวา่ ไม่ควรปลูกตน้ อวบนา้ ก่ิงแก่มีสเี ทามีรอย ลน่ั ทมในบา้ นเพราะมีความ ตะป่ มุ ตะป่ า กิ่งไมส่ ามารถทาน เชื่อวา่ เป็นอปั มงคล คือไป นา้ หนกั ได้ กิ่งเปราะ เปลือกลา พอ้ งกบั คาวา่ ‘ระทม’ ซ่ึง ต้นหนา ต้นท่ีโตเตม็ ที่แล้วจะ แปลวา่ เศร้าโศก ทุกขใ์ จ พฒั นาจนกระทงั่ มีความแขง็ แรง นิยมปลูกกนั แพร่หลายอยา่ ง มาก ช่ือพ้นื เมืองอื่น ๆ ไดแ้ ก่ มากขนึ ้ จาปา, จาปาลาว และ จาปาขอม เป็นตน้ (สาหรับ ช่ือภาษาองั กฤษ

ใบ เป็นใบเด่ียว มีการเรียงตวั แบบสลบั และหนาแน่นใกล้ ปลายก่ิง มีลกั ษณะแตกตา่ งกนั ไปทงั้ รูปร่าง ขนาด สี และ ความหนาแน่น โดยทว่ั ไป ใบจะหนา เหนียวแข็ง และมีสี ตงั้ แตส่ ีเขียวอ่อนถงึ สีเขียวเข้ม มีเส้นกลางใบแตกสาขา ออกไปคล้ายขนนก ขนาดใบแตกตา่ งกนั ไมม่ าก ชอ่ ดอก ดอกจะผลิออกมาจากปลายยอด เหนือใบ เหน็ เป็นชอ่ ดอกใหญ่สวยงาม แตก่ ็ มีบางชนิดที่ออกช่อดอกระหวา่ งใบ หรือใต้ ใบ บางชนิดห้อยลงบางชนิดตงั้ ขนึ ้ ในหนงึ่ ช่อจะมีดอกบานพร้อมกนั 10 – 30 ดอก บางต้นท่ีมีความสมบรู ณ์เตม็ ท่ีอาจมีดอก มากกวา่ 100 ดอก ตอ่ 1 ชอ่ ออกดอก ประมาณเดือนกมุ ภาพนั ธ์ถึงเดือนเมษายน บางพนั ธ์สุ ามารถออกดอกได้ตลอดทงั้ ปี ดอก โดยทว่ั ไปจะมขี นาดใหญ่ถงึ กลาง ยกเว้นบางพนั ธ์ทุ ี่ มีขนาดเลก็ กลบี ดอกมี 5 กลบี เกสรตวั ผู้ เกสรตวั เมีย อยู่ ลกึ เข้าไปข้างใน ดอกมีลกั ษณะคล้ายท่อ ทาให้มองไม่ เหน็ เกสรตวั ผ้แู ละเกสรตวั เมีย โดยจะมีเกสรตวั ผู้ 5 อนั อยทู่ ี่โคนก้านดอก สว่ นเกสรตวั เมียอยลู่ กึ ลงไปในก้าน ดอก เกสรตวั ผ้แู ละเกสรตวั เมียบานไมพ่ ร้อมกนั ยากตอ่ การผสมตวั เอง ฝัก/ผลมีลกั ษณะคล้ายกบั ฝักต้นชวนชม ฝักออ่ นสีจะมีสีเขียวเม่ือแก่ฝักจะมีสีแดงถึงดา

ดอกเเค่ฝรั่ง แคฝร่ัง (ชื่อวิทยาศาสตร์: Gliricidia sepium (Jacq.) Kunth ex Walp. ช่ือสามญั :Mata Raton) ในฮอนดรู ัสเรียก Cacao de nance หรือ cacahnanance ใน ฟิลิปปินส์เรียก Kakawate ในกวั เตมาลาเรียก Madre Cacao หรือ Madre de Cacao ในนิคารากวั เรียก Madero negro พืชชนิดน้ีใชป้ ระโยชน์ไดห้ ลากหลาย เช่น ปลกู เป็นร้ัว อาหารสตั ว์ ใหร้ ่มเงา เช้ือเพลิงป๋ ุยอินทรีย์ และยาฆ่าหนู แคฝร่ังใชเ้ ป็นยาและ ป้ องกนั แมลง ในฟิ ลิปปิ นส์สารสกดั จากใบใชก้ าจดั ปรสิตภายนอก แคฝร่ังเติบโตไดด้ ีในดินคุณภาพต่า จึงใชป้ ลูกทดแทนป่ าที่ถกู ทาลาย ได้ จดั เป็นวชั พืชในจาเมกา ใชป้ ลูกเพือ่ ป้ องกนั การพงั ทลายของ หนา้ ดิน แคฝร่ังกาลงั เป็นพืชบารุงดินท่ีนิยมปลกู ในแอฟริกา สามารถตรึงไนโตรเจนได้ จึงเพ่ิมผลผลิตโดยไม่ตอ้ งใส่ป๋ ุย

ชบา ชบา (ช่ือวทิ ยาศาสตร์: Hibiscus rosa-sinensis) เป็นพชื มี ดอกใน สกลุ Hibiscus วงศ์ Malv aceae เป็นพืชพ้นื เมืองใน เอเชียตะวนั ออก ชาวโอรังอซั ลีใน รัฐเปรัก มาเลเซีย ใชเ้ ปลือกรากแช่ ในน้าขา้ มคืนและดื่มขณะทอ้ งวา่ ง เพ่อื รักษาฝี ลกั ษณะ ชบาเป็นไมพ้ มุ่ ขนาดกลาง ใบค่อนขา้ งมนรี มีปลายแหลม ขอบของใบ เป็นจกั เลก็ นอ้ ย และมีสีเขียวเขม้ อ่อน เมื่อขย้ใี บจะเป็นเมือกเหนียว ดอกมีท้งั กลีบช้นั เดียวและหลายช้นั หากเป็นช้นั เดียวปกติจะมีกลีบ ดอก 5 กลีบ มีกา้ นเกสรอยตู่ รงกลางดอกหน่ึงกา้ น ลกั ษณะของกลีบ ดอกชบาจะมีขนาดใหญ่ มีหลายสีไม่วา่ จะเป็น ขาว แดง แสด เหลือง ม่วง ชมพู และสีอ่ืน ๆ โดยดอกชบาแบ่งออกเป็น 3 ลกั ษณะคือ ดอกบานเป็นรูปถว้ ย ดอกบานเป็นรูปแผแ่ บน และกลีบ ดอกบานแบบแผโ่ คง้ และขยายพนั ธุด์ ว้ ยการปักชา การต่อตา การติด ตา และการเสียบยอด

ข่อย ชื่อวิทยาศาสตร์: Streblus asper Lour.) มีชื่อทาง การค้าคอื Siamese rough bush, Tooth brush tree สว่ นชื่อพืน้ เมืองอื่นได้แก่ กกั ไม้ฝอย (ภาคเหนือ), ขอ่ ย (ทวั่ ไป), ซะโยเส่ (กะเหร่ียง แม่ฮ่องสอน), ตองขะแหน่ (กะเหร่ียงกาญจนบรุ ี), ขอ่ ย (ร้อยเอด็ ), สะนาย (เขมร) ขอ่ ยเป็นไม้ยืนต้นขนาดเลก็ ถงึ กลาง สงู 5–15 เมตร ไมผ่ ลดั ใบ ลาต้น คอ่ นข้างคดงอ มีป่ มุ ปมอย่รู อบ ๆ ต้น หรือเป็นพเู ป็นร่องทว่ั ไป อาจจะขนึ ้ เป็นต้นเดียว หรือเป็นกลมุ่ แตกกิ่งตา่ ก่ิงก้านสาขามาก เปลือกสเี ทาออ่ น เปลอื กแตกเป็นแผ่นบาง ๆ มียางสีขาวเหนียวซมึ ออกมา ใบเป็นใบเดยี่ ว เรียงสลบั มีขนาดเลก็ รูปใบรีแกมรูปไข่กลบั กว้าง 2–3.5 เซนตเิ มตร ยาว 4–7 เซนตเิ มตร เนือ้ ใบคอ่ นข้างหนา ผิวสากเหมือนกระดาษทรายทงั้ สอง ด้าน ดอกเป็นชอ่ สขี าวเหลืองอ่อน ออกตามปลายกิ่ง ดอกเดี่ยวแตร่ วมกนั เป็นกระจกุ ดอกเพศผ้แู ละเพศเมียอย่ตู ่างดอกกนั ผลสดกลม เมลด็ มี ขนาดโตเทา่ เมลด็ พริกไทย มีเนือ้ เย่ือห้มุ ผลแก่จดั จะมีสีเหลือง

พญาสัตบรรณ พญาสตั บรรณ หรือ สตั บรรณ หรือ ตีนเป็ด (ชื่อวทิ ยาศาสตร์: Alstonia scholaris) เป็นไมย้ นื ตน้ ขนาดใหญม่ ี ความสูงประมาณ 12-20 เมตร อยใู่ นวงศ์ Apocynaceae มีถ่ินด้งั เดิมในเอเชีย ตะวนั ออกเฉียงใต้ และพบไดท้ ุกภาคใน ประเทศไทย เปลือกหนาแตเ่ ปราะ ผิวต้นมีสะเก็ดเลก็ ๆ สีขาวปนนา้ ตาลกรีดดจู ะมียางสี ขาวลาต้นตรง แตกก่ิงก้านสาขามากลกั ษณะเป็นชนั้ ๆ เปลอื กชนั้ ในสีนา้ ตาล มีนา้ ยางสีขาว ใบเป็นกลมุ่ บริเวณปลายกิ่งช่อหนง่ึ มีใบประมาณ 5-7 ใบ ก้าน ใบสนั้ แผ่นใบรูปรีแกมรูปขอบขนานถึงรูปหอกแกมรูปขอบขนาน หรือรูปมน แกมรูปบรรทดั ปลายใบเป็นตง่ิ เลก็ น้อย ใบด้านบนมีสีเขียวเข้ม ด้านลา่ งมสี ี ขาวนวล ถ้าเดด็ ก้านใบจะมียางสขี าว ลกั ษณะใบยาวรีปลายใบมนโคนใบ แหลม ขนาดใบยาวประมาณ 10-12 เซนติเมตร ออกดอกสเี ขียวอ่อนเป็นช่อ ตามปลายก่ิง ปากทอ่ ของกลบี ดอกมีขนยาวปกุ ปยุ ดอกมีกล่ินฉนุ รุนแรง สดู ดมเพียงเลก็ น้อยจะรู้สกึ กล่นิ หอม หากสดู ดมมากจะรู้สกึ วงิ เวียนศรี ษะ ช่วงคา่ จะสง่ กลน่ิ แรงกวา่ เวลาอ่ืน ๆเมลด็ เลก็

ดอกพดุ ช่ือสามญั : Gerdenia Crape Jasmine ชื่อวทิ ยาศาสตร์: Gardenia jasminoides ช่ือพ้ืนเมือง: ตน้ พดุ ศุภโชค , ตน้ พดุ แคระ ที่มีใบสีเขียวเป็นประกายเงางามและมีกล่ินหอมอยา่ งหนกั ดอกไมฤ้ ดูร้อนสีขาวจะถูกนามาใชก้ นั อยา่ งแพร่หลายในสวน ในเมืองหนาวที่อบอุ่นและสภาพอากาศที่ค่อนขา้ งร้อนและเป็น กระถางในกาลเทศะภมู ิภาค มีการเพาะปลูกในประเทศจีนเป็น เวลาอยา่ งนอ้ ยหน่ึงพนั ปี และไดร้ ับการแนะนาใหร้ ู้จกั กบั สวน องั กฤษในช่วงกลางศตวรรษท่ี 18 หลายพนั ธุไ์ ดร้ ับการผสม พนั ธุส์ าหรับพชื สวนดว้ ยรูปแบบที่เติบโตต่าและมีขนาดใหญ่ และออกดอกนาน

กหุ ลาบ กหุ ลาบ (องั กฤษ: rose) คือ ดอกไมใ้ นสกุล Rosa ในวงศ์ Rosaceae ท่ีไดร้ ับความนิยม ปลูกมากที่สุดชนิดหน่ึงของโลกที่มี ตน้ กาเนิดจากทวปี เอเชีย ผคู้ นนิยม ปลูกเพอ่ื ความสวยงาม ตกแต่งสวน , ประดบั ตกแต่งบา้ น, ประดบั สถานท่ี, ปลกู เพื่อการพาณิชย์ อาทิ เพ่อื นาไปสกดั น้าหอม นาไปทาเป็น ส่วนประกอบของสปา เป็นตน้ การให้นา้ ใหน้ ้าระบบน้าหยด หรือใชห้ วั พน่ น้าระหวา่ งแถวปลกู อตั รา 6-7 ลิตร/ ตร.ม./ วนั หรือ 49 ลิตร/ตร.ม./สปั ดาห์ อาจใหท้ ุกวนั วนั เวน้ วนั หรือ 2-3 วนั ต่อคร้ัง แลว้ แต่สภาพการอุม้ น้าของดิน อยา่ รดน้าใหด้ ินแฉะ ตลอดเวลา ควรใหด้ ินมีโอกาสระบายน้า และมีอากาศเขา้ ไปแทนท่ีบา้ ง ดงั น้นั ใน 1 สปั ดาห์ หากปลกู ในโรงเรือนจะตอ้ งใชน้ ้าประมาณ 78,400 ลิตร หรือ 78.4 คิวบิคเมตร ต่อไร่ น้าที่ใชค้ วรมีคุณภาพดี มี pH 5.8-6.5

โป๊ ยเซียน โป๊ ยเซียน (ช่ือวทิ ยาศาสตร์: Euphorbia milli) เป็นหน่ึงในไม้ มงคล จดั อยใู่ นวงศ์ Euphorbiaceae อยใู่ นสกลุ Euphorbia ซ่ึงเป็นสกลุ เดียวกบั พชื หลายชนิด เช่น ตน้ คริสตม์ าส และส้มเชา้ โป๊ ยเซียน (八仙) มาจากภาษาจีน แปลวา่ เทพยดาท้งั 8 องค์ ไดแ้ ก่ เซียนทิก๋วยล้ี เซียนฮนั่ จงหลี เซียนลือท่งปิ น เซียนเจียงกว๋ั เลา้ เซียนห ลนั ไฉ่เหอ เซียนฮ่อเซียนโกว เซียนหนั เซียงจือ เซียนเชาก๊กกู๋ เชื่อกนั วา่ ถา้ บา้ นใดมีดอกโป๊ ยเซียนครบ 8 ดอก จะนาความโชคดีมาใหแ้ ก่บา้ นของผู้ น้นั

โมก โมก (ช่ือวทิ ยาศาสตร์: Wrightia religiosa Benth.) เป็นดอกไม้ มี ลกั ษณะดอกเป็นช่อสีขาว มี 3- 5 กลีบ ใบมีขนาดเลก็ ใบเด่ียว เน้ือใบบางรูปรี หรือรูปหอก กวา้ ง 0.8-2.0 ทาการขยายพนั ธุ์ โดยการปักชา หรือ เพาะเมลด็ โมกยงั มีช่ือพ้ืนเมืองอื่นอีกดงั น้ี ปิ ดจงวา (เขมร สุรินทร์) โมก ซอ้ น (กลาง) โมกบา้ น (กลาง) และ หลกั ป่ า (ระยอง) ลกั ษณะทว่ั ไป โมกเป็นพรรณไมย้ นื ตน้ ขนาดกลาง ลาตน้ มีความสูงประมาณ 5-12 เมตร ผวิ เปลือกสีน้าตาลดา ลาตน้ กลมเรียบมีจุดเลก็ ๆ สีขาวประทว่ั ตน้ แตก กิ่งกา้ นสาขาออกรอบลาตน้ ไม่เป็นระเบียบใบเป็นใบเดียวออกเรียงกนั เป็นคู่ ตามกา้ นใบลกั ษณะใบ เป็นรูปไข่ รี ปลายใบมนแหลม โคนใบแหลม ขอบใบ เรียบ เน้ือใบบางสีเขียว ขนาดใบกวา้ งประมาณ 2 เซนติเมตร ยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร ออกดอกเป็นช่อส้นั ๆ อยตู่ ามปลายกิ่ง ช่อหน่ึงมีดอก 4-8 ดอก ลกั ษณะดอกจะควา่ หนา้ ลงสู่พ้นื ดินมีกลีบดอก 5 กลีบ มีสีขาวกล่ินหอม ดอก บานเตม็ ที่มีขนาดประมาณ 2 เซนติเมตร ผลเป็นฝักรูปทรงกระบอกจะออกมา เป็นคู่ ลกั ษณะโคง้ งอเขา้ หากนั ภายในมีข้ีเรียงอยจู่ านวนมาก ขนาดความยาว ของฝักประมาณ 10-15 เซนติเมตร

พุทธรักษา วงศพ์ ทุ ธรักษา (Cannaceae) เป็น วงศข์ องพชื ใบเล้ียงเด่ียว มีสมาชิกสกลุ เดียวคือ สกลุ พทุ ธรักษา (En:Canna) พบ กระจายในหลายบริเวณ ต้งั แต่เทือกเขาแอนดีส ฮาวาย ทวปี ออสเตรเลีย ประเทศเวยี ดนาม ประเทศสาธารณรัฐ ประชาชนจีน จนถึง ประเทศอินโดนีเซีย ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร์ ลาตน้ พทุ ธรักษา พทุ ธรักษาเป็นพชื ใบเล้ียงเดี่ยว มีลาตน้ เป็นเหงา้ อยใู่ ตด้ ิน และเหงา้ สามารถ แตกแขนงเพื่อเจริญเป็นตน้ ใหม่ โดยเหงา้ จะมีลกั ษณะเป็นทรงกลม และ เป็นขอ้ ปลอ้ งขนานกบั พ้ืนดิน ผวิ เหงา้ มีเปลือกหรือเยอ่ื เป็นแผน่ สีน้าตาล หุม้ ที่เรียกวา่ ใบเกลด็ ใบพทุ ธรักษา ใบพทุ ธรักษา เป็นส่วนที่โผล่ข้ึนมาเหนือดินท่ีเรามกั เขา้ ใจวา่ เป็นลาตน้ แต่ แทจ้ ริงคือลาตน้ เทียม โดยมีแกนกลางเป็นทรงกลมที่เจริญมาจากส่วนหวั และแกนกลางถกู ลอ้ มรอบดว้ ยกา้ นใบ สูงประมาณ 0.5-1 เมตร กา้ นใบมีสี เขียว และมีนวลสีขาวปกคลุม

จดั ทาโดย นางสาวกมลวรรณ พานเเก้ว เลขที่24 ม.5/4 อีเมล:[email protected] นางสาวจีราพร มลู วงศ์ เลขท่ี14 ม.5/4 อีเมล:[email protected]