เทคโนโลยีกับมนุษย์

โรงเรียนวัดพระยาสเุ รนทร์(บญุ มอี นกุ ลู )การออกแบบและเทคโนโลยี ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี ๑ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ๑ หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๑ เทคโนโลยีกบั มนษุ ย์ สานักงานเขตคลองสามวา กรุงเทพมหานคร

สาระการเรียนร้แู กนกลาง•อธบิ ายแนวคิดหลักของเทคโนโลยีในชีวติ ประจาวนั และวิเคราะห์ สาเหตุ หรือปัจจยั ท่ีสง่ ผลตอ่ การเปลีย่ นแปลงของเทคโนโลยี•ระบปุ ญั หาหรอื ความตอ้ งการในชีวิตประจาวัน รวบรวม วิเคราะห์ ข้อมูลและแนวคดิ ทเี่ กย่ี วข้องกับปญั หา

1 เทคโนโลยคี ืออะไรความหมายเทคโนโลยี (Technology)2 ความหมายตามรากศัพทใ์ นภาษาละตนิ สนองความ “สงิ่ ท่มี นษุ ย์สร้างหรือพัฒนาขึ้น เพื่อแกไ้ ขปัญหา ต้องการหรือเพิ่มความสามารถในการทางานมนษุ ย์”2 ความหมายตาม พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. 2554 “วิทยาการท่นี าเอาความร้ทู างวิทยาศาสตร์ มาใช้ให้เกิด ประโยชนใ์ นทางปฏิบัติ อุตสาหกรรม เปน็ ตน้ ”3 ความหมายตาม หนว่ ยงาน Technology and Engineering bring STEM to life (ITEEA) “นวตั กรรมของมนษุ ย์” ความหมายตาม พจนานุกรมของโคลนิ (Collins English4 Dictionary) “เทคโนโลยี คอื ความร้แู ละทกั ษะที่มตี ่อสังคมของมนษุ ย์”

รูปแบบของเทคโนโลยี 1 ผลิตภณั ฑ์ (Product) เทคโนโลยีทเ่ี ปน็ ผลิตภณั ฑ์หรอื ชน้ิ งาน รวมถึงวสั ดุ อุปกรณท์ ชี่ ว่ ยเพ่มิ ความสามารถในการทางานหุ่นยนตด์ ูดฝุ่น Kindle สาหรับอ่าน E-book เคร่ืองคอมพวิ เตอร์

รูปแบบของเทคโนโลยี 2 กระบวนการ (Process)เทคโนโลยที ่ีเป็นกระบวนการหรอื มกี ารจดั ระบบขนั้ ตอนในการทางาน โปรแกรมการคานวณวางตาแหน่งกังหันลม ระบบรีดนมววั อัตโนมัติ ระบบเซ็นเซอรว์ ัดปริมาณน้า ในพชื และการระเหย

รปู แบบของเทคโนโลยี3 ผลผลติ และกระบวนการ (Product and Process) เป็นลกั ษณะผสมของผลผลิต และกระบวนการ ในหลายบริบท เทคโนโลยีเปน็ การทางานร่วมกันทั้ง Product และ Process เครอ่ื งบนั ทึกเงินสดมีการทางานปฏสิ ัมพนั ธร์ ะหว่างตัวเครอ่ื งคอมพิวเตอร์ กบั โปรแกรม

2 แนวคิดหลกั ของเทคโนโลยี 1 การพัฒนาแนวทางปฏบิ ตั ิในการแกป้ ัญหา ตวั อย่าง สถานการณ์ทม่ี นษุ ยน์ าเทคโนโลยมี าชว่ ยในการแก้ปญั หา “มานีไมม่ ที ี่ใสด่ อกไมช้ ่อใหญใ่ นมอื ด้วยความคดิ สร้างสรรคข์ องมานี จงึ หยบิ กรรไกรและพูก่ นั มาเปลย่ี นขวดน้าพลาสตกิ ใหเ้ ป็นแจกนั ใสด่ อกไม้” 12 34 จากสถานการณ์จะเหน็ วา่ มานมี ีแนวทางปฏิบัติในการแก้ปญั หา โดยใช้เทคโนโลยี (กรรไกร) เพือ่ แก้ปญั หา (ทใี่ สด่ อกไม้) ไดอ้ ยา่ งสร้างสรรค์

2 แนวคิดหลักของเทคโนโลยี 2 การตอบสนองความจาเปน็ และความตอ้ งการของมนษุ ย์ สิ่งทีจ่ าเปน็ (need) ส่ิงท่มี นุษยเ์ ราขาดแล้วไม่สามารถดารงชีวิตอยไู่ ด้ อาจจะเสยี ชวี ิต หรอื ประสบความลาบากอาหาร บ้าน เสื้อผ้า ยารักษาโรค สิ่งท่ตี อ้ งการ (want) สิง่ ทีม่ นุษย์ขาดได้ในการดารงชวี ิต แต่มนษุ ย์มีเพื่อทาให้ ดารงชวี ิตสะดวกสบายมากขึ้นโทรศัพท์ เครอื่ งประดบั เคร่อื งบนิ วิทยุ

2 แนวคิดหลกั ของเทคโนโลยี 3 ประเภทของเทคโนโลยี เทคโนโลยีการศึกษา (Educational Technology) พัฒนาการเรียนรใู้ หม้ ปี ระสทิ ธิภาพด้วยการนาเอาเทคโนโลยีเขา้ มา ประกอบการเรียนการสอน เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร (Information and Communication Technology) เกดิ ชอ่ งทางการสื่อสารใหม่ สะดวก ประหยัดเวลา

2 แนวคิดหลกั ของเทคโนโลยี 3 ประเภทของเทคโนโลยี เทคโนโลยีการเงนิ และการธนาคาร (Financial Technology) ช่วยทาใหธ้ ุรกรรมทางการเงิน สะดวกและมีประสทิ ธภิ าพมากข้นึ เทคโนโลยสี งิ่ แวดลอ้ ม (Green Technology) มีบทบาทในดา้ นสง่ิ แวดล้อม ช่วยวางแผนแก้ไข ฟ้ืนฟูสภาพแวดล้อม และชว่ ยลดมลภาวะ

2 แนวคิดหลักของเทคโนโลยี 3 ประเภทของเทคโนโลยี เทคโนโลยีการเกษตร (Agricultural Technology) ช่วยให้เกษตรกรทางานไดง้ า่ ย รวดเรว็ และสรา้ งผลผลติ ทีม่ ี ประสิทธภิ าพ เทคโนโลยีการแพทย์ (Healthcare Technology) ชว่ ยอานวยความสะดวกให้กับผู้ป่วย ทาใหก้ ารรกั ษามคี วามง่ายและ รวดเรว็

3 ระบบทางเทคโนโลยีระบบที่ประกอบด้วยการทางานร่วมกนั ขององคป์ ระกอบของเทคโนโลยี ซ่งึองค์ประกอบทางเทคโนโลยีเป็นความสมั พนั ธ์ขององค์ประกอบตา่ งๆ ดงั น้ี12 3ตัวป้อน (Input) กระบวนการเทคโนโลยี ผลผลิต (Output)(Technological Process) หรอื ผลลัพธ์ (Outcome)4ข้อเสนอแนะ (Feedback)

1 ตวั ป้อน (input) ในระบบเทคโนโลยี หมายถงึ ความตอ้ งการ หรอื ปัญหาท่ี เกิดจากความจาเปน็ ของมนุษย์ เพ่อื ใหส้ ามารถดารงชวี ติ อยู่ในสังคมไดอ้ ยา่ งมคี วามสุข โดยตัวปอ้ นจะตอ้ ง ตอบสนองความตอ้ งการพื้นฐานของมนุษย์ ตวั ปอ้ นทที่ าใหเ้ กดิ เทคโนโลยี ตัวป้อนของการสร้างรถไฟฟ้าเกดิ จากความตอ้ งการยานพาหนะทีส่ ามารถใชเ้ ดินทางได้รวดเรว็ ขึ้น ในภาวะทจ่ี ราจรติดขดั ขนสง่ ผโู้ ดยสารไดจ้ านวนมาก และประหยัดเวลาในการเดินทาง

2 กระบวนการเทคโนโลยี (technological process)๗ ขน้ั ตอน 1 2 ของกระบวนการ เทคโนโลยีการระบุปญั หาหรอื ความตอ้ งการ รวบรวมข้อมลู ทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับปญั หา5 43 ทดสอบ ออกแบบวิธกี ารแกป้ ัญหา เลือกวธิ ีการแก้ปญั หา 6 7ปรบั ปรงุ แกไ้ ข ประเมินผล นาเสนอผลงาน

ทรัพยากร (resources)ส่งิ สาคญั สาหรับกระบวนการเทคโนโลยี เนอ่ื งจากทรพั ยากรจะถกูนาเขา้ ไปใช้ในขนั้ ตอนต่าง ๆ ของกระบวนการเทคโนโลยี มนุษย์ (human) ผูใ้ ชส้ ติปญั ญาหรอื ความรู้ ทักษะ ความสามารถใน การแกป้ ัญหา ออกแบบ วเิ คราะห์ในกระบวนการเทคโนโลยี ขอ้ มูลและสารสนเทศ (data and information) ความรสู้ าขาวชิ า ตา่ งๆ หรอื หลกั วทิ ยาการทเ่ี ป็นพ้นื ฐานของการสร้างเทคโนโลยีทรัพยากรทาง วัสดุ (material) วสั ดตุ า่ งๆ ท่ที าใหเ้ กิดชน้ิ งานเชน่ อิฐ หิน ดนิ เทคโนโลยี ปูน ทราย กระดาษ ยาง พลาสตกิ ไม้ ลวด เปน็ ต้น เคร่ืองมอื และอุปกรณ์ (machines and tools) บางเทคโนโลยี มคี วามซับซ้อน ตอ้ งอาศัยเคร่ืองมอื เฉพาะเจาะจง พลังงาน (energy) องค์ประกอบสาคญั ในการขบั เคลื่อนการทางาน ของกระบวนการทางเทคโนโลยี ทุนและทรพั ย์สิน (capital and asset) เงินทีจ่ ะใช้ในกระบวนการ ทางเทคโนโลยี เวลา (time) เพราะเทคโนโลยมี ีหลายระดับ ต้งั แต่แบบง่ายไปจนถงึ แบบที่ ซบั ซอ้ น ทาใหใ้ ชเ้ วลาทแี่ ตกต่างกนั

3 ผลผลติ (output) หรือผลลัพธ์ (outcome)ขัน้ ตอนทน่ี าผลผลิตหรอื ผลลพั ธ์มาวเิ คราะห์และปรับปรุงให้สมบูรณ์ตามท่ีตอ้ งการมากขนึ้ อยใู่ นขอบเขตของความคมุ้ คา่ และต้นทนุ ทจี่ ากดัไว้ตง้ั แตต่ อนตน้4 ผลสะทอ้ นกลบั (feedback)ผลจากกระบวนการแก้ปัญหา เชน่ ผลติ ภณั ฑห์ รอื วิธีการทางานใหม่ ๆท่ตี อบสนองความจาเป็น (needs) ในชวี ติ ประจาวนั หรือความต้องการ (wants) ของมนุษย์ ช่วยทาให้การทางานมปี ระสิทธิภาพและประสทิ ธผิ ลมากขน้ึ

4 ผลกระทบและการเปล่ยี นแปลงของเทคโนโลยี ด้าน ผลกระทบ ดา้ นเศรษฐกิจ สงิ่ แวดล้อ ของการ มีผลในดมา้ นบวกและ พฒั นา มีผลกระทบกับระบบ ด้านลบตอ่ ส่งิ แวดลอ้ ม เทคโนโลยี ธุรกรรมทางการเงนิ ในธรรมชาติ ด้านการเมือง ดา้ นวัฒนธรรม แสดงออกมาในลักษณะ สิง่ ประดิษฐห์ รอื สิ่งประดิษฐห์ รือนวตั กรรมนวัตกรรมไดเ้ ปลีย่ นวถิ ี มอี ทิ ธพิ ลกับการตดั สินใจทางการดารงชีวติ และวิธีการ การเมืองและนโยบาย กฎเกณฑ์ ทางานของมนุษย์ หรือข้อบังคับของรัฐ