การท่องเที่ยว

81 ตาราง 1 ตารางสรุปยทุ ธศาสตร์พฒั นาการท่องเที่ยวที่ยงั่ ยืนของเกาะพะงนั ยุทธศาสตร์ เป้ าประสงค์ มาตรการ 1.พฒั นาแหลง่ ท่องเท่ียว ปรับปรุงพฒั นาแหลง่ ทอ่ งเท่ียวให้น่า 1.สํารวจและวิเคราะห์สภาพและปัญหา ของแหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว ให้มีความ สะดวกและมี เที่ยว มีสภาพแวดล้อมท่ีดี 2. ปรับปรุงพฒั นาแหลง่ ทอ่ งเที่ยวก่อน - หลงั ตามลาํ ดบั สภาพแวดล้อมที่ดี ปัญหา 3. ขอรับการสนบั สนนุ จากหน่วยงานภายนอก โดยเฉพาะ 2. พฒั นาประสิทธิภาพ ปรับปรุงพฒั นาประสิทธิภาพของ ด้านงบประมาณกรณีที่เกินกําลงั ของหนว่ ยงาน ในท้องถิ่น ของบริการ และบคุ ลากร บริการ และพฒั นาบคุ ลากรด้านการ ท่องเท่ียว 1.จดั ประชมุ ผ้เู กี่ยวข้องด้านการทอ่ งเท่ียว เพ่ือวางแผนงาน และโครงการอบรม บคุ ลากรผ้ใู ห้บริการ 3. พฒั นาศกั ยภาพของ พฒั นาศกั ยภาพของมคั คเุ ทศก์ให้มี มคั คเุ ทศก์ ความ สามารถในการบรรยายให้ 2. จดั ให้มีการอบรมเชิงปฏิบตั ิการ ความรู้ ในแหลง่ ทอ่ งเท่ียวทาง 3. จดั ให้มีการประเมินผลการอบรมเชิงปฏิบตั ิการ 4. พฒั นาระบบข้อมลู ประวตั ิศาสตร์และ ศาสนสถาน 1.จดั ให้มีเอกสารแนะนําแหลง่ ท่องเท่ียวทางประวตั ศิ าสตร์ ข่าวสารและ การ วฒั นธรรมและประเพณี และ ศาสนสถาน วฒั นธรรมและประเพณี ประชาสมั พนั ธ์การ ปรับปรุงระบบข้อมลู ขา่ วสารและการ ท่องเท่ียว ประชา สมั พนั ธ์แหลง่ ท่องเที่ยวตา่ ง ๆ 2. จดั ให้มีการอบรมให้ความรู้ ทงั้ ในและ ตา่ งประเทศ 3. จดั ให้มีการประเมินผลการอบรมให้ความรู้ 5. พฒั นาเครือขา่ ยการ สง่ เสริมและพฒั นาเครือขา่ ยความ 1.จดั ให้มีระบบข้อมลู ข่าวสารเกี่ยวกบั แหลง่ ท่องเท่ียว โดย ทอ่ งเที่ยว ร่วมมือด้านการทอ่ งเที่ยวระหวา่ ง ผา่ นสอ่ื อิเลก็ ทรอนิกส์ เชื่อมโยงทงั้ ในประเทศและ ภาครัฐ ภาคเอกชนและองค์กรชมุ ชน ตา่ งประเทศ ทอ่ งเท่ียว เพ่ือการท่องเท่ียวท่ีมี 2.จดั ให้มีการพฒั นาแหลง่ ท่องเท่ียวให้แพร่หลาย และเชิญ คณุ ภาพและ ยง่ั ยืนของเกาะพะงนั ชวนให้มาเท่ียวเกาะพะงนั มากขนึ ้ 6.พฒั นาวฒั นธรรม สนบั สนนุ และสง่ เสริมวฒั นธรรม 1.จดั ให้มีเครือข่ายความร่วมมือระหวา่ ง ภาครัฐภาคเอกชน ประเพณีและ ภมู ิปัญญา ประเพณีและภมู ิปัญญาท้องถิ่นเพ่ือ และองค์กรชมุ ชนท้องถิ่น ท้องถ่ินเพ่ือการท่องเท่ียว สง่ เสริมการทอ่ งเที่ยว 2. จดั ให้มีการประชมุ หนว่ ยงานที่เข้าร่วมเครือข่าย เพ่ือ กําหนดแผนการและโครงการปฏิบตั ิ 3.หนว่ ยงานที่เป็นเครือข่ายปฏิบตั งิ าน ตามแผนและโครงการ ที่กําหนด 1. ฟืน้ ฟวู ฒั นธรรมประเพณีท้องถ่ิน เช่น ประเพณีลากพระ ทางทะเล 2. สง่ เสริมภมู ิปัญญาท้องถ่ิน เชน่ การทําผลติ ภณั ฑ์จาก กะลามะพร้ าว ท่ีมา : ไพทรู ย์ ป่ นุ สวุ รรณ (2549)

82 ดงั นนั้ ผ้วู ิจยั จงึ มีความคดิ เห็นวา่ การจดั ทํายทุ ธศาสตร์เพื่อการทอ่ งเที่ยวที่ยงั่ ยืนของเกาะ พะงันดังที่ได้นําเสนอนี ้ ยังมิได้เป็ นการจัดทําแผนยุทธศาสตร์การท่องเท่ียวสมบูรณ์แบบตาม แนวคิดทฤษฎีด้านการจดั ทําแผนยทุ ธศาสตร์แบบบรู ณาการ ผ้วู ิจยั จงึ ตระหนกั ถึงความสําคญั การ ของดําเนินการวิจยั โดยยดึ หลกั แนวคิดทฤษฎี และหลกั การวางแผนแบบบรู ณาการเพ่ือให้ได้แผน ยุทธศาสตร์ที่สามารถนํามาประยุกต์ใช้ได้อย่างยั่งยืน โดยต้องเคารพขนั้ ตอนของการวางแผน ยทุ ธศาสตร์ ได้แก่ การสํารวจทรัพยากรการท่องเที่ยว การวิเคราะห์ SWOT การกําหนดวิสยั ทศั น์ การกําหนดยทุ ธศาสตร์ กลยทุ ธ์ และโครงการ ทงั้ นี ้ผ้วู ิจยั จึงได้บรู ณาการการท่องเที่ยวทงั้ 2 ด้าน คอื 1) การบรู ณาการการพฒั นาการทอ่ งเที่ยวเข้ากบั การพฒั นาชมุ ชนท้องถ่ิน การพฒั นาเศรษฐกิจ ระดบั ฐานราก การอนุรักษ์ทรัพยากร และการปลกุ จิตสํานึกด้านการอนุรักษ์ 2) การบูรณาการ ประชากรท่ีเกี่ยวข้องให้มีสว่ นร่วมในการวางแผนยทุ ธศาสตร์ทงั้ 4 กลมุ่ ได้แก่ ภาครัฐ ภาคเอกชน ประชาชน และนกั ทอ่ งเที่ยว 10. บริบทพนื้ ท่ศี กึ ษา 10.1 ข้อมูลท่วั ไปของเกาะพะงนั จังหวัดสุราษฏร์ธานี 10.1.1 ประวตั คิ วามเป็ นมาของเกาะพะงนั (สํานกั งานพฒั นาการอําเภอเกาะพะงนั ) เกาะพะงนั เป็ นเกาะ ๆ หน่ึงในจํานวน 48 เกาะ ที่ตงั้ อยใู่ นช่องอ่างทอง เมื่อก่อนเกาะ พะงนั ขึน้ อย่กู บั อําเภอเกาะสมยุ แตใ่ นปัจจบุ นั ได้รับการยกฐานะขนึ ้ เป็ นอําเภอเกาะพะงนั เม่ือปี พ.ศ. 2520 เน่ืองจากมีประชากรอาศยั ทํากินอย่มู าก และกําลงั เจริญเตบิ โต ในทกุ ๆ ด้าน แตก่ าร เจริญของเกาะนนั้ ยงั อย่ใู นวงแคบ ทงั้ นีอ้ าจอย่ไู กลจากผืนแผ่นดินใหญ่ประมาณ 100 กิโลเมตร เกาะพะงนั มีคณุ คา่ ทางประวตั ศิ าสตร์และโบราณคดีเพราะว่าเป็ นเกาะที่มีประชาชนอาศยั ตดิ ตอ่ กนั มาเป็ นเวลาหลายร้อยปี ประวตั ศิ าสตร์ที่สาํ คญั อีกอยา่ ง คือ การท่ีพระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกล้า เจ้าอยหู่ วั รัชกาลท่ี 5 พระองค์ได้เสดจ็ ประพาสอําเภอเกาะพะงนั จํานวน 14 ครัง้ และทรงจารึกพระ อกั ษร “จปร รศ.108” ไว้ท่ีนํา้ ตกธารเสดจ็ ซงึ่ เป็ นแหลง่ ท่องเท่ียวท่ีสําคญั ของอําเภอเกาะพะงนั ใน ปัจจบุ นั เกาะพะงนั ขึน้ อย่กู บั เกาะสมยุ เรื่อยมาจนถึง พ.ศ. 2513 ได้รับการยกฐานะเป็ นก่ิงอําเภอ เกาะพะงนั สงั กดั อําเภอเกาะสมยุ เนื่องจากมีความเจริญเติบโตในทกุ ด้านประกอบกบั มีราษฎร เพ่ิมขึน้ ในที่สดุ เมื่อ พ.ศ. 2520 ก่ิงอําเภอเกาะพะงนั ได้รับเลื่อนฐานะเป็ นอําเภอโดยสมบรู ณ์ ไม่ ขนึ ้ กบั อําเภอเกาะสมยุ เรียกวา่ อําเภอเกาะพะงนั และเป็ นอําเภอหนงึ่ ในจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี 10.1.2 สภาพภมู ิประเทศ (สาํ นกั งานพฒั นาการอําเภอเกาะพะงนั ) อําเภอเกาะพะงนั มีสภาพเป็ นเกาะ อยใู่ นบริเวณอ่าวไทย ห่างจากตวั จงั หวดั สรุ าษฎร์ ธานีไปทางทิศตะวนั ออกเฉียงเหนือ 100 กิโลเมตร พืน้ ท่ีประกอบด้วยเกาะต่าง ๆ มากมายแต่มี

83 ประชากรอยอู่ าศยั 2 เกาะ คือ เกาะพะงนั มีพืน้ ที่ 168 ตารางกิโลเมตร ซง่ึ เป็ นเกาะท่ีใหญ่ที่สดุ เป็ น ท่ีตงั้ ของที่วา่ การอําเภอเกาะพะงนั พืน้ ท่ีสว่ นใหญ่มีลกั ษณะภมู ิประเทศเป็ นภเู ขาสงู เป็ นสว่ นใหญ่ มี ที่ราบน้อย พืน้ ท่ีราบสว่ นใหญ่อย่ทู างทิศตะวนั ตกของเกาะ ทางทิศตะวนั ออก สว่ นใหญ่เป็ นโขดหิน มีหาดทรายหลายแห่งที่มีความสวยงามต่อการพัฒนาเป็ นแหล่งท่องเที่ยวและจากภูเขาเป็ น แหลง่ กําเนิดแม่นํา้ ลําคลองหลายสาย แต่เป็ นเพียงสาย เล็ก ๆ มีปริมาณนํา้ น้อยในฤดแู ล้ง สภาพ ภมู ิประเทศเป็ นที่ดอน ที่ราบล่มุ ที่ราบต่ํา หาดทรายและสนั ทรายกระจายทวั่ ไปรอบ ๆ เกาะ และ เกาะเตา่ เป็ นตาํ บลหนง่ึ ของอําเภอเกาะพะงนั ตงั้ อยทู่ างทิศตะวนั ตกเฉียงเหนือของเกาะพะงนั 10.1.3 ข้อมลู พืน้ ฐานการเกษตร (กรมพฒั นาที่ดนิ , 2546) จากฐานข้อมลู สารสนเทศทางภมู ิศาสตร์ ปี 2546 พบว่า พืน้ ท่ีส่วนใหญ่ของเกาะพะงนั เป็ นพืน้ ที่ป่ าดิบชืน้ และป่ าไม้ผลดั ใบเส่ือมโทรม พืน้ ที่ราบร้อยละ 91.69 จึงเป็ นพืน้ ที่เกษตรกรรม ได้แก่ พืน้ ที่นา ร้อยละ 1.45 พืน้ ที่ยางพารา 4.76 และพืน้ ท่ีสวนมะพร้าว ร้อยละ 86.24 และท่ีเหลือ ร้อยละ 8.04 เป็ นตวั เมืองและย่านการค้า สถานท่ีราชการ และสถาบนั ตา่ ง ๆ หม่บู ้านบนพืน้ ที่ราบ และอา่ งเก็บนํา้ ดงั แผนที่ ภาพประกอบ 9 พืน้ ท่ีการใช้ประโยชน์ท่ีดนิ ของเกาะพะงนั จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี ท่ีมา : กรมพฒั นาท่ีดนิ (2546)

84 ภาพประกอบ 10 แผนท่ีเกาะพะงนั อําเภอเกาะพะงนั จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี ที่มา : ทางหลวงประเทศไทย, 2548-2549

85 10.2 ทรัพยากรการท่องเท่ยี วบริเวณเกาะพะงนั จงั หวัดสุราษฏร์ธานี หาดริน้ ตงั้ อย่หู ม่ทู ี่ 4 ตําบลบ้านใต้ อําเภอเกาะพะงนั ระยะทางห่างจากท่ีว่าการ อําเภอประมาณ 12 กม.เป็ นชายหาดที่สวยที่สดุ และมีช่ือเสียงของเกาะพะงนั เพราะเป็ นสถานที่จดั กิจกรรมฟลู มนู ปาร์ตี ้มีความยาวของหาดยาวประมาณ 2 กม. อ่าวท้องนายปาน ตงั้ อย่หู มทู่ ่ี 5 ตําบลบ้านใต้ ระยะทางห่างจากตวั อําเภอประมาณ 23 กม. เป็ นชายหาดท่ีสวยอนั ดบั สอง รองจากหาดริน้ สามารถเดินทาง ไปอ่าวท้องนายปานได้ทงั้ ทางเรือและทางรถยนต์ แตถ่ ้าเป็ นฤดฝู น จะเดนิ ทางได้เฉพาะทางเรือเทา่ นนั้ หาดท้องนายปานใหญ่ ค่อนข้างสงบ มีชาดหายลาดเอียง ทรายขาว ลงเล่นนํา้ ได้ ตลอดแนว มีโค้งอา่ วที่สวยงาม สามารถดํานํา้ ดปู ะการังเกาะม้า หาดขวด หาดท้องนายปานน้อย หาดจะเป็ นรูปโค้งพระจนั ทร์เสีย้ ว หาดทรายขาดเล่นนํา้ ได้ และมีเส้นทางธรรมชาตปิ ่ าชายเลนซง่ึ มีสะพานปนู สามารถชมทิวทศั น์ บริเวณได้อยา่ งสะดวก เกาะแตใน เป็ นเกาะเล็กๆ ตงั้ อย่หู น้าอ่าวท้องศาลา ห่างจากฝั่งท้องศาลาประมาณ 400 เมตร สามารถพายเรือเล็กไปเที่ยวได้ตลอดเวลา บนเกาะจะมีแหลมทรายขาวสะอาด ยื่น ออกมากลางทะเล นอกจากนี ้ ยงั สามารถพายเรือเท่ียวรอบๆ เกาะได้ หากมองลงไปในนํา้ จะเห็น ความสวยงามใต้ท้องทะเล เต็มไปด้วยฝงู ปลา ปะการัง มีสีสนั แปลกๆ สวยงามมาก และบริเวณ รอบเกาะ มีถํา้ สวยงามหลายแหง่ เกาะม้า มีแนวปะการังท่ีสวยงาม และมีชื่อเสียง แต่ได้รับผลกระทบจากเอลนิโญ ปะการังได้รับความเสยี หายเป็ นบริเวณกว้าง นกั ท่องเท่ียวนิยมนงั่ เรือหางยาวมาดํานํา้ ชมปะการัง หาดบ้านใต้ จะอยู่ใกล้ท่าเรือท้องศาลา มีต้นมะพร้ าวมาก และเป็ นแหล่งส่งออก ชายหาดสวยแต่นํา้ ค่อนข้างตืน้ เน่ืองจากเป็ นท่ีลาดเอียงสามารถจะมองเห็นเกาะสมยุ เกาะแตใน และเกาะแตนอกได้อย่างชดั เจน เป็ นจุดที่ชุมพระอาทิตย์ตกท่ีสวยงามมากแห่งหน่ึง และอยู่ใกล้ แหลง่ ชมุ ชนขาวเกาะเดมิ ที่ยงั คงอาชีพปลกู สวนมะพร้าว หาดขวด เป็ นหาดสวยงามโค้งคร่ึงวงกลมยาว 800 เมตร สามารถดํานํา้ ดปู ะการังหน้า หาดได้ หาดค่อนข้างจะเป็ นส่วนตวั เหมาะกบั อาบแดด พกั ผ่อน เพราะเงียบสงบ จากจดุ ชมวิวจะ เห็นหาดขวดจากมมุ สงู และท้องทะเลกว้างที่ทอดตวั ยาวไปถงึ เกาะเตา่ หาดยาว เป็ นหาดท่ีทอดยาวมาก ทรายขาวสะอาด เล่นนํา้ ทะเลได้ เหมาะสําหรับ อาบแดด ดพู ระอาทิตย์ตก ชายหาดยาว 1 กม. หน้าหาดมีปะการังนํา้ ตนื ้ ฝงู ปลาหลากชนิด หาดสลัด เป็ นหาดสว่ นตวั สามารถเลน่ นํา้ ชมปะการังแนวนํา้ ตืน้ เป็ นท่ีราบเนินเขาลาด ลงสทู่ ะเลกว้างประมาณ 250 ม

86 หาดสน เป็ นชายหาดส่วนตวั ทรายไม่หยาบ นํา้ ใสสวยงาม มีแนวปะการังเขากวาง ขนาดยอ่ ย นกั ท่องเที่ยวสามารถดํานํา้ ดปู ะการังนํา้ ตนื ้ ได้ อ่าวแม่หาด หาดยาว 800 เมตร สามารถดาํ นํา้ ชมปะการัง เพราะหน้าหาดมีปลาชกุ ชมุ พืน้ ทรายละเอียด นํา้ ใสเหมาะแก่การเลน่ นํา้ นกั ท่องเท่ียวนิยมมาพกั ผ่อนเพราะอยใู่ กล้กบั เกาะม้า เวลานํา้ แห้งจะมีสนั ทรายยาวประมาณ 150 ม.สามารถเดนิ ไปเกาะม้าได้ อ่าวหนิ กอง ไมเ่ หมาะกบั การเลน่ นํา้ เพราะชายหาดแคบ ไมส่ วยงาม สามารถเหมาเรือ ไปดาํ นํา้ ชมปะการังที่เกาะม้า เกาะกงใหญ่ หรือตกปลาเก๋าบริเวณเกาะกงใหญ่ หรืออา่ วศรีธนู อ่าวศรีธนู เป็ นชายหาดท่ีสวยเป็ นอนั ดบั สามของเกาะพะงนั แตถ่ ้าเป็ นหน้า มรสมุ คลื่น ลมจะแรงมาก และไมส่ ามารถลงเลน่ นํา้ ได้ อ่าวในวก อ่าวโค้งเว้า สามารถเล่นนํา้ ได้ มีต้นมะพร้าวมาก มีหินก้อนใหญ่เรียงราย หน้าหาดเป็ นช่วง ๆ สามารถเลน่ นํา้ ดปู ลาสสี นั สวยงามได้ เป็ นจดุ ชมพระอาทิตย์ตกท่ีสวยงาม อ่าวโฉลกหลาํ เป็ นอา่ วอยทู่ างทิศเหนือของเกาะพะงนั เป็ นอา่ วลกึ กําบงั คลนื่ ลมใน บาง ฤดไู ด้เป็ นอยา่ งดี แตบ่ างฤดู คลืน่ ลมจดั มากเรือเข้าจอดเทียบทา่ ไมไ่ ด้ เวลาคลน่ื ลมสงบจะมี เรือประมงเข้ามาจอดเป็ นจํานวนมาก ประมาณ 80-100 ลาํ อ่าวท้องศาลา เป็ นท่าเรือ และเป็ นชุมชนท่ีใหญ่ท่ีสุดของอําเภอเกาะพะงัน เป็ น ศนู ย์กลางของ การติดตอ่ ค้าขายของธุรกิจตา่ ง ๆ มีอา่ วจอดเรือท่ีสวยงาม เป็ นห้องแถวอยทู่ งั้ สอง ข้างทาง มีธนาคาร บริษัทนําเที่ยว โรงแรม ร้านอาหาร และเป็ นจดุ เริ่มต้นในการไปเที่ยวยงั ที่ตา่ ง ๆ วนอุทยานนํา้ ตกแพง ท่ีแหง่ นีไ้ ด้ประกาศเป็ นวนอทุ ยานฯ เมื่อปี พ.ศ. 2520 ภายในวน อทุ ยานฯ มีนํา้ ตกแพงเป็ นนํา้ ตกที่สวยงามแห่งหนง่ึ ตงั้ อย่หู ม่ทู ่ี 3 ตําบลเกาะพะงนั สถานท่ีร่มรื่น ด้วย เงาไม้ น้อยใหญ่ที่มีอย่สู องฟากลําธาร เมื่อเดนิ เลาะไปตามลําธารขนึ ้ ไปเหนือนํา้ ก็จะพบผา นํา้ ตก ท่ีสงู 2-3 แห่ง มีนํา้ ตกไหลลงมากระทบโขดหินเบือ้ งลา่ ง นํา้ ตกธารเสดจ็ เป็ นนํา้ ตกที่มีชื่อเสียง และเป็ นท่ีรู้จกั แพร่หลาย สามารถไปได้ทงั้ ทาง เรือและทางรถ แตถ่ ้าไปทางเรือเมื่อเร่ิมเข้าอ่าวธารเสดจ็ จะพบภเู ขาโขดหินที่มีรูปร่างแปลก ๆ และ หาดทรายสีขาว ทางต้นนํา้ จะพบก้อนหินท่ีมีจารึกพระปรมาภิไธยย่อ จปร. ปปร. ภปร. ซงึ่ ได้จารึก เอาไว้เม่ือพระองค์ได้เสด็จมาที่นํา้ ตกธารเสด็จ นํา้ ตกแห่งนีไ้ ม่เหมือนนํา้ ตกอ่ืน ๆ เพราะว่าเป็ น นํา้ ตกนีเ้ป็ นธารนํา้ ไหลจากภเู ขาแล้วตกมาเป็ นชว่ งๆ ตามสภาพของแก่ง นํา้ ตกธารประพาส เป็ นนํา้ ตกแห่งท่ี 2 ของอําเภอเกาะพะงนั ท่ีได้รับพระราชทานนาม จากพระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกล้าเจ้าอย่หู วั เมื่อคราวเสด็จประพาสรอบอ่าวบ้านดอน จาก

87 หลกั ฐานจดหมายเหตุ ร.ศ. 108 - 119 มีจารึกพระปรมาภไิ ธยยอ่ จปร. อยทู่ ่ีตวั นํา้ ตก อยหู่ า่ งจากท่ี ทําการอทุ ยานแห่งชาติ 16 กิโลเมตร นํา้ ตกธารประเวศ เป็ นนํา้ ตกแห่งที่ 3 ที่ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระ จลุ จอมเกล้าเจ้าอย่หู วั เมื่อคราวเสด็จประพาส รอบอ่าวบ้านดอน จากหลกั ฐานจดหมายเหตุ ร.ศ. 108 - 119 มีจารึกพระปรมาภิไธยยอ่ จปร. อยทู่ ่ีตวั นํา้ ตก ห่างจากท่ีทําการอทุ ยานแหง่ ชาติ 25 กม. พระเจดยี ์ภเู ขาน้อย อยบู่ นยอดเขาหา่ งตวั อําเภอเกาะพะงนั 2 กม. นบั เป็ นปชู นียสถาน แห่งหนึ่งของเกาะพะงนั ซงึ่ ประดิษฐานหลวงพ่อเพชร มีพระเก่าและเจดีย์เก่า ๆ อย่เู ป็ นจํานวนมาก เป็ นสถานท่ีศกั ดส์ิ ทิ ธิ์แหง่ หนงึ่ ของเกาะพะงนั ซง่ึ เดอื น 9 ของทกุ ปี ชาวเกาะพะงนั จะไปทําบญุ ที่วดั วัดเขาถาํ้ (สวนสุวรรณโชตกิ าราม) เป็ นสํานกั สงฆ์ที่มีผ้นู ิยมมานง่ั วิปัสนา เน่ืองจาก เป็ นท่ีร่มร่ืนสวยงาม ภายในมีพระพทุ ธ บาทจําลอง และรูปเคารพตา่ ง ๆ เช่น พระพทุ ธรูปปางป่ าเล ไลยก์ และรูปปัน้ พระแมธ่ รณีบีบมวยผม พระพุทธบาทจําลองบนภูเขาวัดมธุรวราราม (วัดมะเด่ือหวาน) บนยอดเขานีม้ ี มณฑปพระพุทธบาทจําลอง จากเชิง เขาจะมีบันไดขึน้ ไปนมัสการพระพุทธบาทนับว่า สะดวกสบายมาก สาํ หรับ พระพทุ ธบาทแหง่ นี ้จะมีงานประเพณีนมสั การเป็ นประจําทกุ ปี ศาลเจ้าแม่กวนอมิ สร้างเสร็จเม่ือมีนาคม 2536 เป็ นที่สกั การะ ของคนที่เดนิ ทาง และ เมื่อขนึ ้ ไปถึงหน้าศาลจะสามารถ มองเห็น ทิวทศั น์ของเกาะพะงนั นบั เป็ นท่ีสวยงามมากจดุ หนง่ึ 11. งานวจิ ัยท่เี ก่ียวข้อง พะจิต ตามประทีป (2549) ได้ทําวิจัยเรื่อง การวางแผนกลยุทธ์แบบบูรณาการเพื่อ พฒั นาการท่องเท่ียวเชิงอนรุ ักษ์อยา่ งยงั่ ยืน จงั หวดั ชยั นาท มีวตั ถปุ ระสงค์เพื่อพฒั นาการท่องเที่ยว ของจงั หวดั ชยั นาทในเชิงอนรุ ักษ์อย่างยง่ั ยืน โดยการวิจยั เชิงปริมาณเป็ นหลกั จากความคดิ เห็นของ ประชาชน ภาครัฐ ผ้ปู ระกอบการ และนกั ทอ่ งเที่ยว ผลการวจิ ยั พบวา่ แหลง่ ท่องเท่ียวโบราณสถานมี ความสําคญั เป็ นอนั ดบั แรก และท่องเท่ียวธรรมชาติเป็ นอบั ดบั สอง กล่มุ ตวั อย่างม่งุ หวงั ให้ภาครัฐ บูรณะโบราณสถาน และสถานท่ีตงั้ ของแหล่งท่องเที่ยว และต้องการมีส่วนร่วมกับภาครัฐในการ ตดั สินใจวางแผนและพฒั นาการท่องเท่ียว และต้องการได้รับความรู้เร่ืองการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ จากหน่วยงานภาครัฐด้วย รัตติยา คีตานนท์ (2549) ได้ทําวิจยั เร่ือง การเสนอแนวทางพฒั นาการท่องเที่ยวอย่าง ยง่ั ยืนของจงั หวดั สมทุ รสงครามภายใต้การมีสว่ นร่วมของภาครัฐและประชาชน มีวตั ถปุ ระสงค์เพื่อ สาํ รวจแหลง่ ท่องเท่ียวจงั หวดั สมทุ รสงคราม เพ่ือวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายใน ภายนอก ปัญหา และอปุ สรรค และเพ่ือเสนอแนวทางในการสร้างแผนพฒั นาการท่องเท่ียวในจงั หวดั สมทุ รสงคราม

88 โดยมีระเบียบวิจยั จากการสํารวจและแบบสอบถาม ผลการวิจยั พบว่า ยทุ ธศาสตร์ในการพฒั นา จงั หวดั คือ ส่งเสริมให้เป็ นศนู ย์กลางการพกั ผ่อน การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และเชิงเกษตร ปลูก จิตสํานึกให้ชาวจงั หวดั รักถ่ินกําเนิด สนบั สนุนให้เป็ นเมืองอาหารทะเล และผลไม้ปลอดสารพิษ และจําดาํ รงรักษาความเป็ นเมืองระบบนิเวศทางนํา้ และใช้ทรัพยากรป่ าชายเลนอยา่ งยงั่ ยืน วนั ดี สีสงั ข์ (2549) ได้ทําวิจยั เรื่อง แนวทางเพ่ือการวางแผนพฒั นาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ อยา่ งยงั่ ยืนของจงั หวดั กาญจนบรุ ี มีวตั ถปุ ระสงค์เพื่อหาแนวทางการวางแผนพฒั นาการท่องเที่ยวของ จงั หวดั กาญจนบุรี โดยประมวลผลจากข้อมลู ภาคทฤษฎี และข้อมลู ส่วนราชการของจงั หวดั ที่ได้จาก แบบสอบถาม และเพ่ือนําผลการวิเคราะห์ข้อมูลมาเป็ นแนวทางการวางแผนยุทธศาสตร์เพ่ือ พฒั นาการท่องเที่ยวเชิงอนรุ ักษ์อย่างยงั่ ยืนโดยใช้รูปแบบการวิจยั ในเชิงการวิจยั พฒั นา ผลการวิจยั พบว่า ยทุ ธศาสตร์การพฒั นาการท่องเที่ยวแบบบรู ณาการอย่างยงั่ ยืน ได้แก่ การเป็ นศนู ย์กลาง และ แหล่งความรู้ทางการท่องเที่ยวเชิงอนรุ ักษ์สิ่งแวดล้อมในภมู ิภาค เป็ นเมืองปลอดมลพิษ มีการบริหาร ทรัพยากรธรรมชาติ และส่ิงแวดล้อมอย่างยง่ั ยืน เป็ นศนู ย์กลางการเรียนรู้สปู่ ัญญาระดบั ภมู ิภาค และ พฒั นาเป็ นเมืองการค้าตา่ งแดนกบั ประเทศเพ่ือนบ้าน เป็ นเมืองปลอดคนจน มีสงั คมท่ีมีคณุ ภาพ และ เป็ นคนดีมีศีลธรรม วีณา ซุ้มบณั ฑิต (2549) ได้ทําวิจยั เร่ือง การวางแผนยุทธศาสตร์แบบบูรณาการเพ่ือการ พฒั นาการท่องเท่ียวเชิงอนรุ ักษ์อย่างยงั่ ยืน กรณีศกึ ษา จงั หวดั สมทุ รสงคราม มีวตั ถปุ ระสงค์เพื่อ สร้ างแผนยุทธศาสตร์แบบบูรณาการเพ่ือพฒั นาการท่องเท่ียวเชิงอนุรักษ์อย่างยงั่ ยืนของจงั หวดั สมุทรสงคราม ระเบียบวิธีวิจัยการวิจัยเชิงพัฒนา โดยใช้แบบสอบถาม ผลการวิจัยพบว่า แผน ยุทธศาสตร์ แบบบูรณาการเพ่ื อการพัฒนาการท่ องเที่ ยวเชิ งอนุรั กษ์ อย่ างยั่งยื นองจังหวัด สมทุ รสงคราม คือ จงั หวดั สมทุ รสงครามจะพฒั นาส่กู ารเป็ นเมืองประมงในฐานะสว่ นหนึ่งของครัว โลก เป็ นเมืองน่าอยู่ที่ใกล้กรุงเทพ เป็ นอีกทางเลือกใหม่สําหรับการท่องเที่ยว และเป็ นผู้นําด้าน การศกึ ษาระบบประมง และสตั ว์นํา้ วรรณี ศิริมานะพงษ์ (2549) ได้ทําวิจยั เร่ือง การวางแผนพฒั นาการท่องเที่ยวอย่างยงั่ ยืน จงั หวัดสมุทรปราการ มีวตั ถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพพืน้ ที่ของแหล่งท่องเที่ยวที่สําคญั ภายใต้ จงั หวดั สมุทรปราการ ศึกษาความคิดเห็นจากแบบสอบถามของบุคลากรภาครัฐผู้ประกอบการ นักท่องเที่ยว และประชาชน ที่มีต่อการวางแผนพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนของจังหวัด สมทุ รปราการ โดยใช้แบบสอบถามเป็ นเครื่องมือ ผลการวิจยั พบวา่ แผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวอยา่ ง ยงั่ ยืนของจังหวดั สมทุ รปราการคือ เป็ นแหล่งรองรับการขยายตวั ของสนามบินสุวรรณภูมิ เป็ น ศนู ย์กลาง Logistics เพ่ือการส่งออกสินค้าเกษตรกรรม และอตุ สาหกรรมตอ่ เน่ือง ให้เป็ นเมือง

89 อตุ สาหกรรมหลกั ของชาติ ตลอดจนพฒั นาให้เป็ นศูนย์กลางบริการด้านสขุ ภาพแพทย์แผนไทย และการทอ่ งเที่ยวเชิงอนรุ ักษ์ ให้เป็ นเมืองน่าอยู่ สะอาด มีความปลอดภยั ประชากรมีรายได้ดี ปทุมมาศ พลู ทิพย์ และคณะ(2548) ได้ทําวิจยั เรื่อง กระบวนการจดั ทํายทุ ธศาสตร์การ วจิ ยั เชิงบรู ณาการของประเทศแบบมีสว่ นร่วมและสอดคล้องกบั ยทุ ธศาสตร์ชาติ ผลการวิจยั พบว่า กระบวนการจัดทํายุทธศาสตร์ และแผนงานวิจยั เชิงบูรณาการของประเทศแบบมีส่วนร่วมและ สอดคล้องกบั ยทุ ธศาสตร์ชาติที่เหมาะสม ประกอบด้วย 9 ขนั้ ตอน ได้แก่ การจดั เตรียมข้อมลู การ แตง่ ตงั้ คณะทําการจดั ทํายทุ ธศาสตร์และแผนงานวิจยั เชิงบรู ณาการ การกําหนดกรอบแนวคิดของ ยทุ ธศาสตร์และแผนงานวิจยั เชิงบรู ณาการ การจดั ทําร่างเนือ้ หาของยทุ ธศาสตร์และแผนงานวิจยั เชิงบูรณาการ การรับฟังข้อคิดเห็นจากหน่วยงานที่เก่ียวข้อง การปรับปรุงร่างเนือ้ หาของ ยทุ ธศาสตร์และแผนงานวิจยั เชิงบรู ณาการ การประชาพิจารณ์ยุทธศาสตร์และแผนงานวิจยั เชิง บูรณาการ การประกาศใช้และเผยแพร่ยุทธศาสตร์และแผนงานวิจยั เชิงบูรณาการ และติดตาม และประเมนิ ผลการดาํ เนินการตามยทุ ธศาสตร์และแผนงานวจิ ยั เชิงบรู ณาการ นอกจากนนั้ ในเร่ือง การเผยแพร่ยทุ ธศาสตร์และแผนงานวิจยั เชิงบูรณาการของประเทศโดยสํานกั งานคณะกรรมการ วิจยั แห่งชาตนิ นั้ รูปแบบท่ีเข้าถึงเจ้าหน้าท่ีที่เก่ียวข้องได้อย่างรวดเร็วและมีประสทิ ธิภาพมากที่สดุ คือ การจดั ทําเว็บไซด์(Website) รองลงมาคือ การจดั ทํารูปเลม่ เผยแพร่ ซง่ึ ผ้ตู อบแบบสอบถามให้ ความสําคญั ในระดบั ใกล้เคียงกนั สําหรับการนํายทุ ธศาสตร์และแผนงานวิจยั เชิงบรู ณาการของ ประเทศไปปฏิบตั ิ ผู้ตอบแบบสอบถามเห็นว่า หน่วยงานท่ีเก่ียวข้องควรดําเนินการดงั นี ้ คือ ให้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีสว่ นร่วมในการจดั ทํายทุ ธศาสตร์ตงั้ แตแ่ รก ควรมีการจดั ตงั้ คณะทํางานเพ่ือ กําหนดนโยบาย แผนยทุ ธศาสตร์ กลยทุ ธ์ที่สอดคล้องกบั แผนยทุ ธศาสตร์ฯ ดําเนินการวิจยั ไปใน ทิศทางที่สอดคล้ องกับยุทธศาสตร์ ฯ และส่งข้ อมูลการติดตามประเมินผลให้ สํานักงาน คณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาตทิ ราบ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย(2546) ได้ จัดทําแผนการพัฒนาบริการท่องเท่ียว พทุ ธศกั ราช 2546 – 2550 ได้จดั ทําข้อเสนอแผนการพฒั นาบริการระดบั พืน้ ที่ได้ข้อสรุปดงั นี ้พืน้ ท่ี เมืองหลกั เป็ นพืน้ ท่ีที่มีความพร้ อมในการอปุ ทาน การมีแหล่งท่องเท่ียวที่หลากหลาย เป็ นที่รู้จัก และนิยมของชาวไทยและชาวต่างประเทศ มีความพร้อมในการรองรับและการบริการ และพืน้ ท่ี เสริม เป็ นที่ทางเลือกรองรับการกระจายการท่องเที่ยวเมืองหลกั เจ็ดกล่มุ พืน้ ท่ี และเสนอแนะการ พฒั นาพืน้ ที่เสริมเพ่ิมเตมิ ในพืน้ ที่ภาคเหนือตอนลา่ ง คือ กลมุ่ พิษณโุ ลก สโุ ขทยั กําแพงเพชร และ ในขัน้ ตอนดําเนินงานเพ่ือพัฒนาของที่ระลึก รูปแบบของสินค้ าของที่ระลึก สําหรับกลุ่ม นกั ท่องเท่ียวชาวสิงคโปร์ ควรพฒั นาสินค้าของที่ระลึกประเภทความเช่ือ ความศรัทธา ในระดบั

90 คณุ ภาพสงู เน่ืองจากชาวสิงคโปร์มีการจดั ทวั ร์ไหว้พระพทุ ธชินราช ลกั ษณะรูปแบบของสินค้าของ ที่ระลึก ในกลุ่มความเชื่อและความศรัทธาควรจะเน้นที่การออกแบบสญั ลกั ษณ์ของความเชื่อ ความศรัทธานัน้ ให้สวยงาม มีความขลงั ในพิธีกรรม สร้างและเป็ นลกั ษณะกึ่งเคร่ืองประดบั ที่ใช้ ห้อย แขวน เข็มกลดั ติดเสือ้ แหวน หรือไว้ในรถ ประดบั ตามอาคารบ้านเรือน เป็ นท่ีคาดหมายว่า สนิ ค้าของท่ีระลกึ เพ่ือความเชื่อ ความศรัทธานี ้จะมีโอกาสทางการตลาดที่สดใสอย่างมากสําหรับ นกั ทอ่ งเที่ยวชาวตา่ งชาตใิ นวงการบนั เทิง อนุศกั ด์ิ เป้ าบุญปรุง(2541) ได้ทําวิจัยเรื่อง การวิเคราะห์แผนพฒั นาแหล่งท่องเท่ียว : ศึกษาเฉพาะกรณี หาดแม่รําพึง อําเภอเมืองระยอง ศึกษาถึงภาพโดยรวมว่านโยบายและ แผนพฒั นาแหล่งท่องเที่ยวของจงั หวดั ระยองของหน่วยงานที่เก่ียวข้องในการพฒั นาหาดแม่รําพึง โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือหาคําตอบว่า สภาพปัญหา สาเหตุ และความรุนแรงของปัญหาต่าง ๆ ในช่วงที่ผ่านมา ความสําเร็จของการแก้ปัญหา และเพ่ือสรุปข้อมูลและข้อเสนอแนะแนวทาง ปรับปรุงแก้ไขในการพฒั นาหาดแม่รําพงึ แก่ผ้ทู ี่เก่ียวข้อง และผ้ทู ่ีสนใจ ใช้วิธีการวิจยั เชิงคณุ ภาพ โดยการวิเคราะห์เนือ้ หาของนโยบายแผนงาน โครงการและข้อมลู ตา่ ง ๆ จากหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้อง ผลการวิจยั พบว่า การแก้ไขปัญหาและพฒั นาหาดแม่รําพึงได้มีการวางรูปแบบการบริหารจดั การ ไว้อย่างเป็ นรูปธรรมค่อนข้างชัดเจน มีการกําหนดแผนงานหลัก แผนงานย่อย และโครงการ ประจําปี ไว้ดาํ เนินการตามแผนได้อยา่ งสอดคล้องและตอ่ เน่ืองกบั การแก้ไขปัญหาเป็ นอยา่ งดี ดงั นัน้ การวางแผนพฒั นาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์แบบบูรณาการจึงต้องอาศยั ความ ร่ วมมือจากทุกภาคส่วนในการร่ วมการวางแผนเพื่อท่ีจะทําให้ เกิดการพัฒนาไปได้ อย่างย่ังยืน หลงั จากนนั้ จงึ มีการกําหนดหน้าท่ีความรับผดิ ชอบออกไปตามภาคสว่ นของตนเพื่อปฏิบตั ติ ามแผน ท่ีวางไว้ แล้วหลงั จากนนั้ จะต้องมีการตดิ ตามการดาํ เนินการวา่ เป็ นไปตามแผนท่ีวางไว้หรือไม่ แล้ว ถ้ามีปัญหาก็มาร่วมมือกันในการปรับแก้ไขแผนดงั กล่าว ก็จะทําให้การวางแผนเป็ นไปอย่างมี ประสทิ ธิภาพ

บทท่ี 3 วิธีดาํ เนินการวจิ ยั ในการวิจยั เร่ืองการทอ่ งเท่ยี วเชิงนิเวศแบบบรู ณาการเพ่อื การวางแผนพฒั นาการทอ่ งเท่ียวอยา่ ง ยงั่ ยืนโดยผ้วู ิจยั ได้ดําเนินการตามขนั้ ตอนดงั นี ้ 1. สาํ รวจพืน้ ที่ศกึ ษา และตรวจสอบทรัพยากร 2. การกําหนดประชากร และการเลอื กกลมุ่ ตวั อยา่ ง 3. การสร้างเครื่องมือท่ีใช้ในการวิจยั 4. การเก็บรวบรวมข้อมลู 5. การจดั กระทําข้อมลู และการวิเคราะห์ข้อมลู 1. สาํ รวจพนื้ ท่ศี กึ ษา และตรวจสอบทรัพยากร ผ้วู ิจัยได้ทําการกําหนดพืน้ ท่ีเพื่อทําการศึกษา และรวบรวมข้อมลู ภายในเกาะพะงนั ในด้าน ของบุคลากร ข้อมลู ด้านการท่องเท่ียว สถานท่ีท่องเที่ยว เพ่ือที่จะหาแนวทางการวิจยั ท่ีเหมาะสมใน พืน้ ท่ี โดยทําการเก็บรวบรวมข้อมูลท่ัวไป และข้อมูลพืน้ ฐานด้านกายภาพของหน่วยงานราชการ ภาคเอกชน ประชาชนท้องถิ่น และนักท่องเท่ียว และทําการสํารวจทรัพยากรการท่องเที่ยวต่าง ๆ เพอ่ื ให้ทราบถงึ ลกั ษณะการจดั การ และสภาพปัญหาในเบือ้ งต้นเพอื่ ใช้ในการพฒั นาเคร่ืองมือตอ่ ไป 2. การกาํ หนดประชากรและการเลือกกลุ่มตวั อย่าง ประชากร การศกึ ษาครัง้ นีแ้ บง่ ประชากรออกเป็ น 4 กลมุ่ คอื 1. ภาครัฐ ได้แก่ บุคคลากรภาครัฐที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการวางแผนการพฒั นาการ ทอ่ งเที่ยวของจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี โดยเฉพาะอําเภอเกาะพะงนั ได้แก่ ผ้วู ่าราชการจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี เจ้าหน้าที่วิเคราะห์นโยบายและแผน สํานกั งาน ททท.ฯ จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี นายอําเภอเกาะพะงนั เจ้าหน้าท่ีสาํ นกั งานพฒั นาชมุ ชนอาํ เภอเกาะพะงนั สาํ นกั งานเกษตรอําเภอเกาะพะงนั องค์การบริหาร สว่ นตําบลเกาะพะงนั และตําบลบ้านใต้ และทที่ ําการอทุ ยานแหง่ ชาติธารเสดจ็ -เกาะพะงนั

92 2. ภาคเอกชน คือ ผู้ประกอบธุรกิจด้านการบริการการท่องเที่ยวภายในเกาะพะงนั และจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี ได้แก่ บคุ ลากรที่เกี่ยวข้องกบั การทอ่ งเท่ียวภายในเกาะพะงนั เช่น หอการค้า จังหวัดสุราษฎร์ธานี สมาคมไทยธุรกิจท่องเที่ยว สมาคมโรงแรมไทย บริษัทนําเที่ยว บริษัทเช่ารถ บริษัทดาํ นํา้ โรงแรม รีสอร์ท และบงั กะโล 3. ประชาชนในพืน้ ท่ี ได้แก่ ผ้ทู ี่มีภมู ิลาํ เนาอยใู่ นเกาะพะงนั จํานวน 10, 720 คน (สาํ นกั พฒั นาการอําเภอเกาะพะงนั . 2549) 4. นกั ท่องเที่ยวชาวตา่ งชาติที่เดินทางมาท่องเท่ียวยงั แหลง่ ท่องเท่ียวภายในเกาะพะงนั จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี มีจํานวนทงั้ สนิ ้ 64, 446 คน (สว่ นศกึ ษาและวจิ ยั อทุ ยานแหง่ ชาต.ิ 2548) การเลือกกลุ่มตวั อย่าง การวิจยั ในครัง้ นี ้ผ้วู จิ ยั ได้เลอื กกลมุ่ ตวั อยา่ งโดยเกณฑ์แตล่ ะกลมุ่ ตอ่ ไปนี ้ 1. ภาครัฐ ได้แก่ บุคคลากรภาครัฐท่ีมีส่วนเก่ียวข้องกับการวางแผนการพัฒนาการ ท่องเท่ียวของจังหวัดสรุ าษฎร์ธานี ทําการส่มุ เจาะจง ได้แก่ ผู้ว่าราชการจังหวัดสุราษฎร์ธานี เจ้าหน้าที่ วิเคราะห์นโยบายและแผนจากสํานักงาน ททท.ฯ เจ้าหน้าที่วางแผนยุทธศาสตร์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี เจ้าหน้าท่ีภายในสํานกั งานอําเภอเกาะพะงนั เจ้าหน้าท่ีพฒั นาชมุ ชนอําเภอเกาะพะงนั เจ้าหน้าท่ีสํานกั งาน เกษตรอําเภอเกาะพะงนั เจ้าหน้าท่ีองค์การบริหารสว่ นตําบลทงั ้ 2 ตําบล ได้แก่ ตําบลเกาะพะงนั และตําบล บ้านใต้ เจ้าหน้าท่ีทําการอทุ ยานแหง่ ชาติธารเสด็จ-เกาะพะงนั และอาจารย์ประจําโรงเรียนเกาะพะงนั ศกึ ษา จํานวน 100 คน 2. ภาคเอกชน คือ ผู้ประกอบธุรกิจด้านการบริการการท่องเท่ียวภายในเกาะพะงัน จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี ได้แก่ บุคลากรท่ีเก่ียวข้องกับการท่องเท่ียว ได้แก่ หอการค้า จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี สมาคมไทยธุรกิจท่องเท่ียว สมาคมโรงแรมไทย บริษัทท่องเที่ยว บริษัทดํานํา้ บริษัทเช่ารถ โรงแรม รีสอร์ท และบงั กะโล จํานวน 100 คน 3. ประชาชนในพืน้ ท่ี ได้แก่ ผ้ทู ี่มีภมู ิลาํ เนาอยใู่ น อําเภอเกาะพะงนั จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี จํานวน 100 คน 4. นกั ทอ่ งเท่ียวชาวตา่ งชาติท่ีเดินทางมาทอ่ งเท่ียวยงั แหลง่ ท่องเที่ยวภายในเกาะพะงนั จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี จํานวน 100 คน

93 ทําการสมุ่ ตวั อย่างเพ่ือใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมลู โดยกําหนดขนาดของกลมุ่ โดยใช้ สตู รของยามาเน (Taro Yamane, 1973) ซงึ่ ใช้ในการคํานวณหาขนาดของกลมุ่ ตวั อยา่ งที่น้อยท่ีสดุ ท่ี ยอมรับในการเป็ นตวั อยา่ งประชากรได้ มสี ตู รดงั นี ้คอื n = 1 N 2 + Ne โดย n คอื ขนาดของกลมุ่ ตวั อยา่ ง N คือ จํานวนหนว่ ยประชากร e คือ ความคลาดเคลอื่ นที่ยอมรับได้ของกลมุ่ ตวั อยา่ งเทา่ กบั 0.1 โดยเมื่อแทนสตู รข้างต้นจะได้ ระดบั ความเช่ือมนั่ 90% ของสว่ นเบยี่ งเบนมาตรฐาน จะได้กลมุ่ ตวั อยา่ งทงั ้ สนิ ้ 100 คนกบั กลมุ่ ตวั อยา่ งประชาชน และกลมุ่ ตวั อยา่ งนกั ทอ่ งเท่ียว ผ้วู จิ ยั ได้ กําหนดกลมุ่ ตวั อยา่ งโดยใช้การเก็บรวบรวมข้อมลู ในการสาํ รวจครัง้ นีแ้ บบ sampling area 3. การสร้างเคร่ืองมอื ท่ใี ช้ในการวจิ ยั เคร่ืองมือที่ใช้ในการวิจยั ในครัง้ นีแ้ บง่ ออกเป็ น 2 ประเภท ได้แก่ รายการตรวจสอบทรัพยากร และแบบสอบถาม 3.1. รายการตรวจสอบทรัพยากร (Resource Audit) สถาบนั พฒั นาการท่องเที่ยวเพื่อ อนรุ ักษ์สิ่งแวดล้อม (2545) พฒั นารายการตรวจสอบทรัพยากรเพื่อใช้ในการตรวจสอบลกั ษณะของ ทรัพยากรด้านต่าง ๆ เพื่อพัฒนาการท่องเที่ยวได้อย่างมีประสิทธิภาพ หลังจากนัน้ จะนําผลการ ตรวจสอบทรัพยากรทอ่ งเที่ยวท่ีได้ไปพฒั นาในการทาํ แบบสอบถามตอ่ ไป โดยมีขนั้ ตอนดงั นี ้คือ 3.1.1 การตรวจสอบทรัพยากรการท่องเที่ยว ได้แก่ ตรวจสอบประเภทของทรัพยากร และ ชนิดของทรัพยากร แล้วรายการทรัพยากรการท่องเท่ียว ด้านทรัพยากรธรรมชาติ ด้านทรัพยากร วฒั นธรรม ด้านทรัพยากรเหตุการณ์สําคัญ ด้านทรัพยากรกิจกรรม และเก็บข้อมูลด้านบริการการ ต้อนรับ การเก็บข้อมลู แผนท่ีทรัพยากรทอ่ งเท่ียวของแหลง่ ทอ่ งเท่ียว รายการทรัพยากรบริการด้านท่ีพกั แรม และด้านอาหาร หลงั จากนนั ้ 3.1.2 ทําการประเมินทรัพยากรในรายการดงั ตอ่ ไปนี ้คือ คณุ ภาพทรัพยากร ความโดดเด่น ของทรัพยากร อํานาจในการดงึ ดดู นกั ท่องเที่ยว และฐานข้อมลู ของทรัพยากรท่องเที่ยว โดยจดั ลําดบั ความสาํ คญั ของทรัพยากรการทอ่ งเที่ยว 3.2. แบบสอบถาม สร้างแบบสอบถามโดยอาศยั แนวคิด ทฤษฎี และผลงานวิจยั ที่เกี่ยวข้อง การทอ่ งเทีย่ วเชิงอนรุ ักษ์ การพฒั นาอยา่ งยงั่ ยืน การวางแผนยทุ ธศาสตร์แบบบรู ณาการ นโยบายของ

94 รัฐบาล และแผนยทุ ธศาสตร์ของจงั หวดั โดยเคร่ืองมือที่ใช้ในการวิจยั เป็ นเครื่องมือเชิงปริมาณ เพ่ือ สาํ รวจความคดิ เหน็ เกี่ยวกบั แผนยทุ ธศาสตร์และแนวทางในการพฒั นาโดยแบง่ เป็ นแบบสอบถาม 2 ชดุ ดงั นี ้ 3.2.1. แบบสอบถามสําหรับบคุ ลากรภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน เพือ่ สํารวจเกี่ยวกบั แผนยทุ ธศาสตร์ และแนวทางในการพฒั นาการท่องเท่ียวเชิงนิเวศบริเวณเกาะพะงนั โดยผ้วู ิจยั สร้าง แบบสอบถามขึน้ โดยอาศยั แนวคิด ทฤษฎี และผลงานวิจยั ท่ีเกี่ยวข้อง ตามปัญหาวิจยั วตั ถปุ ระสงค์ ของการวิจยั รวมทงั้ ขอบเขตของการวิจยั โดยแบง่ ออกเป็น 7 ตอน ดงั นี ้คอื ตอนท่ี 1 ข้อมลู ทวั่ ไป ได้แก่ เพศ อายุ สถานภาพ ระดบั การศกึ ษาสงู สดุ อาชีพ และ รายได้ ลกั ษณะคําถามเป็นแบบเลอื กตอบ (Check list) จํานวน 6 ข้อ ตอนท่ี 2 ความคิดเหน็ เก่ียวกบั ทรัพยากรทอ่ งเท่ียวที่เกาะพะงนั ทงั้ ทางด้านทรัพยากร ทอ่ งเที่ยวทางธรรมชาติ วฒั นธรรม กิจกรรม เทศกาล และการบริการ ลกั ษณะคําถามเป็ นแบบมาตรา สว่ นแบบประเมินคา่ (Rating Scale) ซง่ึ เป็ นแบบเลอื กตอบ 5 ระดบั จํานวน 23 ข้อ ตอนท่ี 3 ความคดิ เห็นเก่ียวกบั การวิเคราะห์สภาพแวดล้อม (SWOT) ของเกาะพะงนั ได้แก่ จดุ แข็ง จดุ อ่อน โอกาส อปุ สรรค ลกั ษณะคําถามเป็ นแบบมาตราสว่ นแบบประเมินคา่ (Rating Scale) ซงึ่ เป็ นแบบเลอื กตอบ 5 ระดบั จํานวน 23 ข้อ ตอนท่ี 4 ทัศนคติที่มีต่อวิสยั ทศั น์ ยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ และโครงการในการพฒั นา เกาะพะงนั ความใฝ่ ฝันทีจ่ ะเห็นเกาะพะงนั พฒั นาไปในทิศทางใด ลกั ษณะคําถามเป็ นแบบมาตราสว่ น แบบประเมินคา่ (Rating Scale) ซงึ่ เป็ นแบบเลอื กตอบ 5 ระดบั จํานวน 12 หวั ข้อ ตอนท่ี 5 การมีส่วนร่วมต่อการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ทัง้ ทางด้านการ คมนาคม และสาธารณปู โภค การจดั การด้านที่พกั แรม และร้านอาหาร การจดั การแหลง่ ทอ่ งเท่ียว การ จดั การด้านกิจกรรม และการจดั การด้านสินค้า และบริการ ลกั ษณะคําถามเป็ นแบบมาตราสว่ นแบบ ประเมินคา่ (Rating Scale) ซงึ่ เป็ นแบบเลอื กตอบ 5 ระดบั จํานวน 13 ข้อ ตอนท่ี 6 บทบาท และหน้ าที่ของภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน ในการ พฒั นาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ แบบบรู ณาการอย่างยง่ั ยืน ลกั ษณะคําถามเป็ นแบบมาตราส่วนแบบ ประเมินคา่ (Rating Scale) ซงึ่ เป็ นแบบเลอื กตอบ 5 ระดบั จํานวน 17 ข้อ ตอนท่ี 7 ข้อเสนอแนะในการพฒั นาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศท่ีเกาะพะงนั ในประเด็น อืน่ ๆ ลกั ษณะคําถามปลายเปิ ด จํานวน 1 ข้อ

95 3.2.2. แบบสอบถามสําหรับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ เพื่อสํารวจความคิดเห็นของ นกั ท่องเที่ยวที่มีต่อแผนยทุ ธศาสตร์ และแนวทางในการพฒั นาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศบริเวณเกาะพะ งนั โดยผ้วู ิจยั สร้างแบบสอบถามขนึ ้ โดยอาศยั แนวคิด ทฤษฎี และผลงานวิจยั ที่เกี่ยวข้อง ตามปัญหา วจิ ยั วตั ถปุ ระสงค์ของการวิจยั รวมทงั ้ ขอบเขตของการวิจยั โดยแบง่ ออกเป็ น 8 ตอน ดงั นี ้คือ ตอนที่ 1 ข้อมลู ทวั่ ไป ได้แก่ เพศ อายุ สถานภาพ ระดบั การศกึ ษาสงู สดุ อาชีพ รายได้ และภมู ิลาํ เนา ลกั ษณะคาํ ถามเป็ นแบบเลอื กตอบ (Check list) จํานวน 7 ข้อ ตอนที่ 2 พฤติกรรมการท่องเที่ยว ได้แก่ ลกั ษณะการเดินทาง กล่มุ การเดินทาง วตั ถปุ ระสงค์หลกั ของการมาท่องเท่ียว การพกั ค้างแรม ประเภทท่ีพกั ระยะเวลาในการพกั แหล่งที่ให้ ข้อมลู สถานท่ีท่องเที่ยว การกลบั มาอีกครัง้ และค่าใช้จ่ายในการท่องเที่ยวครัง้ นี ้โดยลกั ษณะคําถาม เป็นแบบเลอื กตอบ (Check list) จํานวน 10 ข้อ ตอนท่ี 3 ความคิดเห็นเก่ียวกบั ทรัพยากรทอ่ งเท่ียวที่เกาะพะงนั ทงั้ ทางด้านทรัพยากร ทอ่ งเท่ียวทางธรรมชาติ วฒั นธรรม กิจกรรม เทศกาล และการบริการ ลกั ษณะคําถามเป็ นแบบมาตรา สว่ นแบบประเมินคา่ (Rating Scale) ซงึ่ เป็ นแบบเลอื กตอบ 5 ระดบั จํานวน 23 ข้อ ตอนท่ี 4 ความคิดเห็นเกี่ยวกบั การวิเคราะห์สภาพแวดล้อม (SWOT) ของเกาะพะงนั ได้แก่ จดุ แข็ง จดุ อ่อน โอกาส อปุ สรรค ลกั ษณะคําถามเป็ นแบบมาตราสว่ นแบบประเมินคา่ (Rating Scale) ซงึ่ เป็ นแบบเลอื กตอบ 5 ระดบั จํานวน 23 ข้อ ตอนที่ 5 ทศั นคติเก่ียวกบั วิสยั ทศั น์ ยทุ ธศาสตร์ กลยทุ ธ์ และโครงการในการพฒั นา เกาะพะงนั ความใฝ่ ฝันทจ่ี ะเห็นเกาะพะงนั พฒั นาไปในทิศทางใด ลกั ษณะคําถามเป็ นแบบมาตราสว่ น แบบประเมินคา่ (Rating Scale) ซง่ึ เป็ นแบบเลอื กตอบ 5 ระดบั จํานวน 12 หวั ข้อ ตอนที่ 6 แรงจูงใจในการเดินทาง ลกั ษณะคําถามเป็ นแบบมาตราส่วนแบบประเมิน คา่ (Rating Scale) ซง่ึ เป็ นแบบเลอื กตอบ 5 ระดบั จํานวน 10 ข้อ ตอนที่ 7 ข้อเสนอแนะในการพฒั นาการทอ่ งเที่ยวเชิงนิเวศที่เกาะพะงนั ในประเดน็ อืน่ ๆ ลกั ษณะคําถามปลายเปิ ด จํานวน 1 ข้อ

96 การให้คา่ คะแนนมาตราสว่ นแบบประเมินคา่ (Rating Scale) เหน็ ด้วยมากที่สดุ ให้ 5 คะแนน เหน็ ด้วยเหน็ มาก ให้ 4 คะแนน เหน็ ด้วยปานกลาง ให้ 3 คะแนน เหน็ ด้วยน้อย ให้ 2 คะแนน เหน็ ด้วยน้อยท่ีสดุ ให้ 1 คะแนน การแปลความหมายของคา่ คะแนน คา่ เฉลย่ี ระดบั ความคดิ เหน็ 4.21 – 5.00 หมายถงึ เหน็ ด้วยมากทส่ี ดุ 3.41 – 4.20 หมายถงึ เหน็ ด้วยเห็นมาก 2.61 – 3.40 หมายถงึ เหน็ ด้วยปานกลาง 1.81 – 2.60 หมายถงึ เหน็ ด้วยน้อย 1.00 – 1.80 หมายถงึ เหน็ ด้วยน้อยท่ีสดุ วธิ ีการหาคุณภาพเคร่ืองมือท่ีใช้ในการวจิ ยั การวิจยั เร่ืองนี ้เครื่องมือที่ใช้ในการวิจยั ได้แก่ แบบสอบถาม (Questionnaire) ใช้การเก็บ ข้อมลู เชิงปริมาณที่มีลกั ษณะเป็ นคําถามปลายเปิ ด และคําถามปลายปิ ด แบง่ ออกเป็ น 2 ชดุ คือ ชดุ ที่ 1 แบบสอบถามภาษาไทยสําหรับภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ชุดที่ 2 แบบสอบถาม ภาษาองั กฤษสําหรับนกั ท่องเท่ียวชาวต่างชาติ โดยผ้วู ิจยั ได้ให้ผ้ทู รงคณุ วฒุ ิตรวจสอบความเที่ยงตรง ของเนือ้ หา (Content validity) ผ้ทู รงคณุ วฒุ ิ ได้แก่ ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารย์วลั ลีพนั ธ์ุ สถิตยทุ ธการ ผ้ชู ว่ ย ศาสตราจารย์กรองแก้ ว พู่พิทยาสถาพร และอาจารย์นลินา ประไพรักษ์สิทธ์ิ และผู้วิจัยได้นํา แบบสอบถามมาทดลองใช้กบั กลมุ่ ตวั อยา่ ง จํานวน 40 ราย จากกลมุ่ ตวั อย่างประชากร 4 กลมุ่ เพ่ือ ตรวจสอบในเรื่องของความเข้าใจ ความหมาย เวลาที่ใช้ และการเข้าถงึ กลมุ่ ตวั อยา่ ง

97 4 การเก็บรวบรวมข้อมูล ผ้วู จิ ยั เกบ็ ข้อมลู เพอ่ื ให้ครอบคลมุ วตั ถปุ ระสงค์โดยดาํ เนนิ การรวบรวมข้อมลู เป็น 4 ขนั้ ตอน คือ ขนั้ ตอนท่ี 1 สาํ รวจข้อมลู เบอื ้ งต้น โดยการเกบ็ ประวตั ขิ องอาํ เภอ การตงั ้ ถ่ินฐาน ประเพณี วฒั นธรรม วถิ ีชีวิต การศกึ ษา การประกอบอาชีพ การคมนาคม และการสาธารณปู โภค และสร้างความสมั พนั ธ์ชมุ ชน ใน วนั ท่ี 23 – 27 กรกฎาคม 2549 ขนั้ ตอนที่ 2 ผ้วู ิจยั สง่ หนงั สอื จากบณั ฑิตวทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร ไปยงั สว่ นราชการตา่ งๆ เพือ่ แนะนําตวั และขอความอนเุ คราะห์ในการขอข้อมลู และแจ้งไปวา่ จะเข้าไป ทําการเก็บข้อมลู ในวนั ที่ 30 กรกฎาคม – 6 สงิ หาคม 2550 ขนั้ ตอนที่ 3 ผ้วู จิ ยั เก็บข้อมลู ตวั อยา่ งจากกลมุ่ ตวั อยา่ งทงั้ 4 กลมุ่ คือ - ภาครัฐ ทําการเก็บข้อมลู โดยไปแจกกบั เจ้าหน้าทโ่ี ดยตรงในสว่ น หรือฝ่ ายท่ี เกี่ยวข้องกบั การทอ่ งเท่ียวทงั้ ภายในเกาะพะงนั และจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี - ภาคเอกชน ทําการเก็บข้อมลู โดยเข้าไปติดตอ่ และขอแจกแบบสอบถามโดยตรง ภายในท่ีพกั โรงแรม รีสอร์ท และร้านขายของที่ประกอบธรุ กิจภายในเกาะพะงนั - ภาคประชาชน ทําการเก็บข้อมลู โดยไปแจกตามบ้านประชาชนโดยตรงโดยขอความ ร่วมมือกบั ทกุ คนที่อยภู่ ายในบ้าน และทําการเก็บข้อมลู ขณะที่ชาวบ้านเกิดการรวมกลมุ่ กนั บริเวณร้านค้า และสถานที่ราชการตา่ ง ๆ - นกั ทอ่ งเท่ียว ทําการเก็บข้อมลู กบั นกั ทอ่ งเท่ียวที่อยตู่ ามชายหาด และขอความ ร่วมมือจากพนกั งานตามท่ีพกั ตา่ ง ๆ ให้แจกแบบสอบถามให้กบั นกั ทอ่ งเท่ียวเวลานกั ทอ่ งเท่ียว กลบั เข้าที่พกั และแจกแบบสอบถามบนเรือขณะท่ีนกั ทอ่ งเที่ยวเดนิ ทางไป และกลบั ขนั้ ตอนที่ 4 รวบรวมจํานวนแบบสอบถามทไ่ี ด้จํานวน 400 ชดุ แล้วตรวจสอบข้อมลู ท่ีได้รับ และเก็บข้อมลู เพม่ิ เติมในสว่ นท่ไี มส่ มบรู ณ์ เพ่ือให้ครอบคลมุ ตามความมงุ่ หมายของการวิจยั ท่ีกําหนด

98 5. การจัดกระทาํ ข้อมลู และการวเิ คราะห์ข้อมูล ผ้วู จิ ยั ได้นําเคร่ืองมือแตล่ ะชนิดทไ่ี ด้จากการเก็บรวบรวมจากภาคสนามมาวเิ คราะห์ และ ประมวลผลแตล่ ะประเภท ดงั นี ้ 1 ตรวจสอบความถกู ต้องของข้อมลู ผ้วู ิจยั ต้องทําการตรวจสอบความสมบรู ณ์ของการตอบ แบบสอบถาม และแยกแบบสอบถามที่ไมส่ มบรู ณ์ออก 2.วิเคราะห์ และประมวลผล ด้วยโปรแกรมสาํ เร็จรูป SPSS เพื่อหาคา่ ร้อยละ คา่ เฉลย่ี เลข คณิต และสว่ นเบย่ี งเบนมาตรฐาน และนําเสนอข้อมลู ทไ่ี ด้ในรูปแบบตาราง และแผนภมู ิ สถติ ทิ ่ีใช้ในการวเิ คราะห์ข้อมูล สถิติท่ีใช้ในการวิจยั ครัง้ นี ้ใช้สถิตแิ บบบรรยาย (Descriptive statistic) ได้แก่ 1. การหาคา่ ร้อยละ (Percentage) P = n x100 N เมอ่ื P คือ คา่ ร้อยละของกลมุ่ ตวั อยา่ ง n คือ จํานวนกลมุ่ ตวั อยา่ งที่ต้องการ N คอื จํานวนกลมุ่ ตวั อยา่ งทงั้ หมด 2. การหาคา่ กลางเลขคณิต หรือคา่ เฉลยี่ ( _ ) x _ = ∑ x x N เมื่อ _ คือ คา่ เฉลยี่ x ∑ x คือ ผลรวมทงั้ หมดของคะแนน N คอื จํานวนกลมุ่ ตวั อยา่ งทงั ้ หมด 3. การหาคา่ สว่ นเบ่ียงเบนมาตรฐาน (Standard deviation: SD) _ SD = ∑ (x − x)2 N −1 เม่ือ SD คือ คา่ สว่ นเบ่ียงเบนมาตรฐาน _ คือ คา่ เฉลย่ี x X คอื คะแนนของแตล่ ะบคุ คล N คอื จาํ นวนกลมุ่ ตวั อยา่ งทงั ้ หมด

บทท่ี 4 ผลการวเิ คราะห์ข้อมูล ในการนําเสนอผลการวิเคราะห์ ข้ อมูลการท่องเท่ียวเชิงนิเวศแบบบูรณาการเพื่อการ วางแผนพฒั นาการท่องเที่ยวอยา่ งยงั่ ยืนที่เกาะพะงนั จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี ได้แก่ รายการตรวจสอบ ทรัพยากรการท่องเที่ยว และแบบสอบถาม แล้วนําผลจากแบบสอบถามดังกล่าวมาทําการ วิเคราะห์ โดยผ้วู ิจยั ได้วางแผน และมีการดําเนินงานในการทําวิจยั ตามลําดบั โดยจะเสนอเป็ น 4 ตอนดงั นี ้คือ ตอนท่ี 1 ผลการตรวจสอบทรัพยากรท่องเที่ยว ได้แก่ รายงานทรัพยากรการทอ่ งเที่ยว และการประเมินทรัพยากรการท่องเท่ียว ตอนท่ี 2. ผลการวิเคราะห์ข้ อมูลจากแบบสอบถาม ได้ แก่ การหาข้ อมูลด้ าน ประชากรศาสตร์ ทรัพยากรต่าง ๆ ในแหล่งท่องเท่ียว วิเคราะห์สภาวะแวดล้อมทงั้ ภายใน และ ภายนอก (SWOT) ของเกาะพะงนั ได้แก่ จดุ แข็ง จดุ อ่อน โอกาส และอปุ สรรค ทศั นคติเกี่ยวกบั วิสยั ทศั น์ ยทุ ธศาสตร์ กลยทุ ธ์ และโครงการในการพฒั นาเกาะพะงนั ความใฝ่ ฝันท่ีอยากให้เกาะ พะงนั พฒั นาไปในทิศทางใดในระยะเวลา 5 ปี ในอนาคต ตลอดจนการมีสว่ นร่วม และบทบาท หน้าท่ีของแตล่ ะภาคสว่ นในการพฒั นาการท่องเท่ียว ตอนท่ี 3 การสรุปข้อเสนอแนะจากกลมุ่ ตวั อยา่ ง ตอนท่ี 4 แผนยทุ ธศาสตร์แบบบรู ณาการเพื่อพฒั นาการท่องเท่ียวเชิงนิเวศอยา่ งยงั่ ยืนท่ี เกาะพะงนั จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี

100 ตอนท่ี 1 ผลการตรวจสอบทรัพยากรท่องเท่ยี ว จากการตรวจสอบทรัพยากรทอ่ งเที่ยว ผลการตรวจสอบสามารถรายงานเป็นด้านตา่ ง ๆ ได้แก่ ด้านทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรวฒั นธรรม และสง่ิ ท่ีสร้างขนึ ้ ทรัพยากรประเพณี วิถีชีวติ และงานเทศกาลทรัพยากรกิจกรรม และทรัพยากรบริการ ได้ดงั นี ้คอื 1.1. รายงานทรัพยากรการท่องเท่ยี ว 1) ทรัพยากรธรรมชาติ 1.1) ชายหาด 1.1.1) หาดริน้ ภาพประกอบ 11 หาดริน้ ท่ตี งั้ หมทู่ ่ี 6 ตาํ บลบ้านใต้ อําเภอเกาะพะงนั ระยะทางห่างจากท่ีวา่ การอําเภอ ประมาณ 12 กิโลเมตร สภาพแวดล้อม เป็ นชายหาดท่ีมีลกั ษณะโค้งเว้าเป็ นรูปครึ่งวงกลม ชายหาดมีความยาว ตงั้ แต่ 800-1,000 เมตร สามารถมองเห็นเกาะสมยุ ได้อยา่ งชดั เจน หาดริน้ แบง่ ออกเป็ นหาดริน้ ใน และหาดริน้ นอก โดยหาดริน้ นอกจะอย่ดู ้านทิศตะวนั ออกของชายหาด ที่บริเวณหาดเป็ นจดุ ท่ี สามารถมองเห็นพระจนั ทร์เตม็ ดวงได้สวยงามท่ีสดุ บนเกาะพะงนั โดยเฉพาะในชว่ งเวลาขนึ ้ 15 ค่ํา ทกุ เดือน จะมีกิจกรรม Full Moon Party เป็ นกิจกรรมท่ีมีชื่อเสียงไปทว่ั โลก หาดริน้ มีหาดทรายท่ี ขาวละเอียดความลาดชนั น้อย พบสงิ่ มีชีวติ กลมุ่ ท่ีอาศยั อย่ตู ามพืน้ ทรายมีความหนาแน่นน้อยมาก ตามถนนเลียบหาดริน้ จะเต็มไปด้วยร้านรวงเป็ นอาคารพาณิชย์ชนั้ เดียว ขายอาหารฝร่ังและซีฟ้ ูด ร้านอนิ เทอร์เน็ต ร้านขายเสือ้ ผ้า และของท่ีระลกึ อาหารการกินคอ่ นข้างแพงกวา่ หาดอ่ืน การเข้าถงึ จากท้องศาลาและจากบ้านคา่ ย คา่ เรือประมาณคนละ 30 บาท และ 20 บาท

101 1.1.2) หาดท้องนายปาน ภาพประกอบ 12 หาดท้องนายปาน ถนนไปหาดท้องนายปาน ท่ีตัง้ ตงั้ อยู่หม่ทู ี่ 5 ตําบลบ้านใต้ อําเภอเกาะพะงันระยะทางห่างจากตวั อําเภอประมาณ 23 กิโลเมตร สภาพแวดล้อม ชายหาดมีลกั ษณะโค้งเว้าเป็ นรูปคร่ึงวงกลมความยาวประมาณ 800-1,000 เมตร เป็ นชายหาดท่ีสงบ ชายหาดที่ตดิ ตอ่ กนั คอื ชายหาดท้องนายปานน้อย และชายหาดท้องนาย ปานใหญ่ บริเวณชายหาดมีหาดทรายท่ีมีเมด็ ทรายละเอียดขาวนวลกวา่ ทกุ ๆ หาดบนเกาะพะงนั บรรยากาศโดยรอบของหาดมีความสงบเงียบตามธรรมชาติ เพราะอยู่ห่างไกลจากชุมชนเป็ น ชายหาดที่สวย รองจากหาดริน้ มีหาดทรายที่ขาวสะอาด แตไ่ มล่ ะเอียดเท่าหาดริน้ การเข้าถงึ เหมาเรือจากหาดริน้ หรือนง่ั รถสองแถวจากท่าเรือท้องศาลาไปอ่าวท้องนายปาน คา่ รถ 100 บาท

102 1.1.3) หาดแม่หาด ภาพประกอบ 13 หาดแมห่ าด ท่ตี งั้ หมทู่ ่ี 7 บ้านโฉลกหลาํ ตําบลเกาะพะงนั สภาพแวดล้อม อยทู่ างทิศตะวนั ตกเฉียงเหนือของเกาะ พะงนั อยหู่ า่ งจากท่าเรือท้องศาลา ประมาณ 18 กิโลเมตร จดุ เดน่ ของหาดแมห่ าดคือเป็ นหาดท่ีมีความยาวมาก ประมาณ 800 เมตร บริเวณชายหาดมีบรรยากาศเงียบสงบเหมาะสําหรับนกั ท่องเท่ียวท่ีรักความสงบ หน้าชายหาด สามารถลงเลน่ นํา้ ได้ ช่วงนํา้ ลดสามารถเดนิ ข้ามสนั ทรายท่ีมีความยาวประมาณ 150 เมตร ข้ามไป ยงั เกาะม้า ซง่ึ บริเวณหน้าเกาะม้าเป็ นจดุ ดํานํา้ ชมปะการังนํา้ ตืน้ ท่ีสวยงามแห่งหนงึ่ ในเกาะพะงนั การเข้าถงึ - เช่าเรือได้ท่ีท้องศาลาราคาประมาณ 50-100 บาท - รถสองแถวจากหาดในวกถึงหาดแมห่ าด 100 บาท ปัญหาในพนื้ ท่ี ไมเ่ ป็ นท่ีรู้จกั มาก ในขณะท่ีเป็ นหาดที่ยงั คงความเป็ นธรรมชาตอยมู่ าก

103 1.1.4) หาดธารเสดจ็ ภาพประกอบ 14 หาดธารเสดจ็ ท่ตี งั้ ตงั้ อยหู่ มทู่ ี่ 5 ตาํ บลบ้านใต้ อยทู่ างทิศตะวนั ออกของเกาะพะงนั สภาพแวดล้อม มีลกั ษณะเป็ นพนื ้ ท่ีราบตดิ กบั ชายทะเล หาดทรายท่ีสวยงาม แตค่ อ่ นข้างหยาบ ภเู ขาโขดหินท่ีมีรูปร่างแปลก ๆมีจดุ ชมววิ บริเวณหวั แหลมทงั้ สองข้าง เรียกวา่ หวั แหลมมะพร้าว มี ความสงู ประมาณ 50 เมตร ชายหาดธารเสดจ็ อยใู่ กล้หนว่ ยพทิ กั ษ์อทุ ยานธารเสดจ็ ท่ี ธ.ส 1 ซง่ึ เป็น ที่ตงั้ ของนํา้ ตกธารเสดจ็ ด้านหน้าชายหาดมีแนวปะการังก่อตวั บนโขดหินขนานกบั ชายฝ่ัง มีสภาพ สมบรู ณ์ปานกลางจนถงึ สมบรู ณ์ดี การเข้าถึง สามารถเดินทางไปได้ทัง้ ทางเรือและทางรถแต่ต้องเป็ นรถขนาดใหญ่จึงจะสามารถ เดนิ ทางไปได้ เพราะทางท่ีผา่ นจะเป็ นทางลาด ชนั ตลอดและเป็ นภเู ขาสงู 1.1.5) หาดสน ภาพประกอบ 15 หาดสน ท่ตี งั้ หมู่ 8 บ้านศรีธนู ตําบลเกาะพะงนั สภาพแวดล้อม ทรายไมห่ ยาบ นํา้ ใสสวยงาม มีความยาวประมาณ 400 เมตร แตม่ ีแนวหินบางสว่ นของหาด มีแนวปะการังเขากวางขนาดยอ่ ย การเข้าถงึ สามารถตดิ ตอ่ เชา่ รถได้ท่ีท้องศาลาราคา เช่าเหมาประมาณ 200-300 บาท

1.1.6) หาดยาว 104 ท่ตี งั้ หมู่ 8 บ้านศรีธนู ตําบลเกาะพะงนั สภาพแวดล้อม เป็ นหาดที่ทอดยาวมาก 1 กิโลเมตร ภาพประกอบ 16 หาดยาว ทรายขาวสะอาดเหมือนแป้ ง มีช่ือเสยี งเป็ นอนั ดบั สองรองจากหาดริน้ เป็ นจดุ ชมพระอาทิตย์ตก และดํานํา้ ชมปะการังนํา้ ตืน้ มีฝงู ปลาหลากชนิด การเข้าถงึ สามารถตดิ ตอ่ เชา่ รถได้ท่ีท้องศาลา ราคาเชา่ เหมาประมาณ 200-300 บาท 1.1.7) หาดสลัด ภาพประกอบ 17 แผนท่ีหาดสลดั ท่ตี งั้ หมู่ 8 บ้านศรีธนู ตําบลเกาะพะงนั สภาพแวดล้อม เป็ นที่ราบเนินเขาลาดลงสทู่ ะเล กว้างประมาณ 250 เมตรยาว 800 เมตร เป็ นหาดสว่ นตวั นํา้ ใสเป็ นกระจก สามารถเลน่ นํา้ ชมปะการังแนวนํา้ ตืน้ การเข้าถงึ สามารถตดิ ตอ่ เช่ารถได้ที่ท้องศาลา ราคาเชา่ เหมาประมาณ 200-300 บาท

105 1.1.8) หาดบ้านใต้ ภาพประกอบ 18 หาดบ้านใต้ และแผนที่หาดบ้านใต้ ท่ตี งั้ หมู่ 1, 2 และ 4 ต.บ้านใต้ สภาพแวดล้อม เป็ นชายหาดราบลงไป ไมม่ ีแนวหินแตม่ ีแนวปะการังตายอยซู่ ง่ึ มีปลงิ ทะเลอยเู่ ป็ น จํานวนมาก และมีร่องนํา้ ระหว่างเกาะสมุยมองเห็นเกาะสมยุ เกาะแตนใน และเกาะแตนอกได้ อย่างชดั เจนเป็ นแหลง่ ชมุ ชนชาวเกาะเดิมที่ยงั คงอาชีพปลกู สวนมะพร้าว และเป็ นแหลง่ สง่ ออก มี การทําประมงพืน้ บ้านที่สําคญั การเข้าถึง เช่ารถได้จากท้องศาลาไปทางหาดริน้ แตล่ งก่อนแล้วต้องเดินผ่านรีสอร์ทเข้าไปเพราะ ไมม่ ีถนนเข้าถงึ โดยตรง 1.2) อ่าว 1.2.1) อ่าวโฉลกหลาํ ท่ตี งั้ หมู่ 7 บ้านโฉลกหลาํ ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม อยทู่ างทิศเหนือของเกาะพะงนั มชี ายหาดโค้งเว้าเป็นรูปครึ่งวงกลมยาว 2.5 กิโลเมตร เป็นอา่ วลกึ กําบงั คลน่ื ลม จงึ เป็นที่จอดพกั เรือประมงพืน้ บ้าน รอบๆอา่ วเป็ นชมุ ชนประมง ชายฝั่งท่ีใหญ่และเก่าแก่ท่ีสดุ ของเกาะพะงนั ภายในหมบู่ ้านโฉลกหลาํ มที า่ เรือขนึ ้ ปลาเป็ น แหลง่ ที่จําหนา่ ยอาหารทะเลทงั้ สดและแห้ง สนิ ค้าท่ีขนึ ้ ชื่อท่ีสดุ คอื ปลาหมกึ ตากแห้ง และปลาอินทรีย์ การเข้าถงึ รถสองแถว จากท้องศาลา ถึงอา่ วโฉลกหลํา 50 บาท ภาพประกอบ 19 อา่ วโลกหลํา

1.2.2) อ่าววกตุ่ม 106 ท่ตี งั้ หมู่ 4 บ้านวกตมุ่ ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม มีชายหาดมีลกั ษณะโค้งเว้า ภาพประกอบ 20 อา่ ววกตมุ่ ความลาดชนั น้อย ความยาวของชายหาด ภาพประกอบ 21 อา่ วในวก ประมาณ 800-1,000 เมตร สง่ิ มีชีวติ กลมุ่ ที่อาศยั อยตู่ ามชายหาดมีความหนาแน่นมากท่ีสดุ มีแนวหญ้าทะเลกว้างประมาณ 300-500 เมตร ถดั จากแนวหญ้าทะเลเป็ นแนวปะการังริมฝ่ัง มีความกว้างประมาณ 1 กิโลเมตรซงึ่ เป็ นแนวปะการังมีความกว้างมากที่สดุ ของเกาะพะงนั การเข้าถงึ . ข่มี อเตอร์ไซค์ไปเท่ียวได้สะดวก 1.2.3) อ่าวในวก ท่ตี งั้ หมู่ 1 บ้านท้องศาลา ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม อา่ วโค้งเว้าเวลาที่พายเุ ข้า แล้วเรือไมส่ ามารถเทียบท่าท่ีโฉลกหลําได้ก็ จะมาที่อา่ วในวกแทน สามารถเลน่ นํา้ ได้ มีต้นมะพร้าวมาก มีหินก้อนใหญ่เรียงราย เป็ นช่วงๆ สามารถเลน่ นํา้ ดปู ลาสสี นั สวยงามได้ การเข้าถงึ ขี่มอเตอร์ไซค์

107 1.2.4) อ่าวหนิ กอง ภาพประกอบ 22 อา่ วหินกอง ท่ตี งั้ หมู่ 6 บ้านหินกอง ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม เป็ นชายหาดแคบ ๆ ซงึ่ ไมส่ วยงามนกั สว่ นใหญ่นกั ทอ่ งเท่ียวที่พกั ที่นี่นยิ มเดนิ ไป เลน่ นํา้ บริเวณชายหาดซงึ่ อยหู่ ่างไปทางเหนือราว 1 กิโลเมตรเป็ นบริเวณท่ีมีทิวสนขนึ ้ ลลู่ มอยู่ ชายทะเล โดยมีอนสุ าวรีย์หอยกลมเป็นจดุ สงั เกต เน่ืองมาจากมีหอยกลมอยเู่ ป็นจํานวนมาก และสามารถไปเก็บกนั ได้ในชว่ งที่นํา้ ลง การเข้าถงึ รถสองแถวจากหาดในวก 100 บาท หรือที่ท้องศาลาประมาณ 200-300 บาท 1.2.5) อ่าวศรีธนู ท่ตี งั้ หมู่ 8 บ้านศรีธนู ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม เป็ นชายหาดท่ีสวยเป็ นอนั ดบั สามของเกาะพะงนั แต่ชายหาดค่อนข้างแคบมี ความยาวประมาณ 700 เมตรซงึ่ เต็มได้ด้วยความร่มเงาของต้นสน ปกติจะดํานํา้ เล่นนํา้ และตก ปลาได้เป็ นอยา่ งดี แตถ่ ้าเป็ นหน้า มรสมุ คลน่ื ลมจะแรงมาก และไมส่ ามารถลงเลน่ นํา้ ได้ มีหมบู่ ้านโดยแบง่ ออกเป็ น 2 สว่ น คอื สว่ นแรกจะอยใู่ กล้หาด และเป็ นท่ีหลบมรสมุ อีกสว่ นอยทู่ างเหนือกวา่ เป็ นบริเวณที่ปลกู ผลไม้ และเป็ นตลาด ซปุ เปอร์มาเก็ต และร้านอาหาร การเข้าถงึ รถสองแถวจากหาดในวก 100 บาท หรือท่ีท้องศาลาประมาณ 200-300 บาท ภาพประกอบ 23 อา่ วศรีธนู

108 1.2.6) อ่าวท้องศาลา ภาพประกอบ 24 อา่ วท้องศาลา ท่ตี งั้ หมู่ 1 บ้านท้องศาลา ตําบลเกาะพะงนั สภาพแวดล้อม เป็ นท่าเรือ ทีหาดทรายทอดยาวราว 1 กิโลเมตร บรรยากาศเงียบสงบเป็ น ธรรมชาติ สามารถเลน่ นํา้ ได้ และเป็ นชมุ ชนท่ีใหญ่ที่สดุ ของอําเภอเกาะพะงนั เป็ นศนู ย์กลางของ การติดต่อ ค้าขายและธุรกิจต่างๆมีอ่าวจอดเรือท่ีสวยงามในตลาดมีห้องแถว เรียงรายอย่ทู งั้ สอง ข้างถนน มีธนาคาร บริษัทนําเที่ยว โรงแรม ร้านอาหาร และเป็ นจดุ เริ่มต้นในการไปเที่ยวยงั ท่ีตา่ งๆ การเข้าถงึ จากทา่ เรือโดยตรง และเป็ นศนู ย์กลางในการเข้าถึงยงั จดุ อ่ืน ๆ 1.3) นํา้ ตก 1.3.1) นํา้ ตกแพง ท่ตี งั้ หมู่ 3 บ้านมะเด่ือหวาน ต. เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม เป็ นนํา้ ตกท่ีเกิดจากเทือกเขาบริเวณ บ้านมะเด่ือหวาน ไหลจากหน้าผาสงู มีความสวยงามมาก มีนํา้ ไหลตลอดปี ดสู วยงานเป็ นพิเศษในช่วง เดือน ต.ค.-ธ.ค. บริเวณโดยรอบนํา้ ตกเป็ นป่ าท่ีร่มร่ืน ในเส้นทางจะพบพรรณไม้ตา่ ง ๆ ลาํ ธารและนํา้ ตกท่ียงั คง ความเป็ นธรรมชาติ ในฤดฝู นจะสวยงามมากปัจจบุ นั ภาพประกอบ 25 นํา้ ตกแพง เป็ นท่ีตงั้ ท่ีทําการอทุ ยานแหง่ ชาตเิ กาะพะงนั -ธารเสดจ็ การเข้าถงึ รถสองแถวจากหาดในวก-นํา้ ตกแพง 50 บาท และจากทา่ เรือท้องศาลาไปตามเส้นทาง ท้องศาลา-บ้านโหลกหลํา ระยะทางประมาณ 4 กิโลเมตร จะถึงทางเข้าอทุ ยานแห่งชาติธารเสดจ็ ซง่ึ ทางแยกไปทางขวา ประมาณ 700 เมตรเข้าท่ีทําการอทุ ยาน เดินเท้าเข้านํา้ ตกอีกประมาณ 1 กิโลเมตร

109 1.3.2) นํา้ ตกธารเสดจ็ นํา้ ตกธารประพาส และนํา้ ตกธารประเวศ ท่ตี งั้ หมู่ 5 บ้านท้องนายปาน ต.บ้านใต้ ภาพประกอบ 26 นํา้ ตกธารเสดจ็ สภาพแวดล้อม เป็ นนํา้ ตกท่ีมีขนาดใหญ่อยใู่ นสภาพป่ า ท่ีอดุ มสมบรู ณ์ภายใต้การดแู ลของกรมอทุ ยานฯ การเข้าถงึ สามารถเดนิ ทางไปได้ทงั้ ทางเรือและทางรถ ในช่วงเดือน ตลุ าคม-มกราคม ไมส่ ามารถนง่ั เรือไป นํา้ ตกได้ และถ้าเป็ นทางรถ จะต้องเป็ นรถขนาดใหญ่ จงึ จะสามารถเดนิ ทางไปได้ แตถ่ ้าเป็ นหน้า ฝนการเดนิ ทางจะลาํ บากมาก เพราะทางที่ผา่ นจะเป็ นทางลาด ชนั ตลอดและเป็ นภเู ขาสงู การเดนิ ทางจงึ ต้องระมดั ระวงั เป็ นพเิ ศษ ภาพประกอบ 27 รอยจารึก 1.4) เกาะ 1.4.1) เกาะพะงนั ภาพประกอบ 28 เกาะพะงนั ท่ตี งั้ อยหู่ า่ งจากจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานีไปทางทิศตะวนั ออกในอา่ วไทย ประมาณ 100 กิโลเมตร ห่างจากอําเภอเกาะสมยุ ประมาณ 15 กิโลเมตร สภาพแวดล้อม ตงั้ อยู่ทางทิศตะวนั ออกเฉียงเหนือของจงั หวดั สุราษฎร์ธานี อยู่ห่างจากผืน แผน่ ดนิ ใหญ่ประมาณ 100 กิโลเมตร มีชายหาดที่สวยงามบริเวณ แหลมหาดริน้ อา่ วศรีธนู

110 อา่ วท้องนายปาน เป็ นต้น นอกจากนีย้ งั มีนํา้ ตกธารเสดจ็ นํา้ ตกแพง และผืนป่ าอนั อดุ มสมบรู ณ์ให้ นกั ท่องเท่ียวได้เดินป่ าศึกษาธรรมชาติได้ด้านตะวนั ตกเป็ นภเู ขาหน้าผาลาดชนั ริมฝั่งทะเลมี ชายหาดสวยงามนํา้ ใสสะอาด มีแนวหินปะการังทว่ั ไป การเข้าถงึ สามารถเดนิ ทางไปได้หลายวธิ ีมาก ถ้าเป็ นรถยนต์จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางสาย พทุ ธมณฑล-นครปฐม-เพชรบรุ ี-ประจวบครี ีขนั ธ์-ชมุ พร-สรุ าษฎร์ธานี ระยะทาง 685 กิโลเมตร แตถ่ ้าต้องการเดนิ ทางโดยรถโดยสารจะมี 999 บริษัทขนสง่ เดนิ ทางมายงั เกาะพะงนั โดยตรง รถไฟ ถึงจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานีสามารถที่จะติดต่อรถโดยสารได้จากเคาน์เตอร์ที่สถานีรถไฟ แต่ถ้าอยาก เดินทางโดยเรือโดยสารก็จะมีบริษัทสง่ เสริม และซีทาร์น หรือถ้าเป็ นเรือเฟอร์ร่ีก็จะเป็ นบริษัทราชา เฟอร์รี่ ระยะเวลาการเดนิ ทางจากอําเภอเกาะพะงนั โดยทางเรือใช้เวลาประมาณ 2 ชว่ั โมงครึ่ง 1.4.2) เกาะแตนใน ท่ตี งั้ ตงั้ อยหู่ น้าอา่ วท้องศาลา ห่างจากฝั่งประมาณ 400 เมตร สภาพแวดล้อม เป็ นที่ของราษฎร์พัสดมุ ีหาดทรายเพียงหาดเดียว แต่ละเอียดมากจะมีแหลม ทรายขาวยื่นออกมากลางทะเล พืน้ ที่สว่ นใหญ่ เป็ นป่ า และหินขนาดใหญ่และเป็ นที่ท่ีนิยมไปตกปลา และสามารถพายเรือเลก็ ไปได้ตลอดเวลา ในนํา้ เตม็ ไปด้วยฝงู ปลา ปะการังมีสสี นั แปลกๆ สวยงามมาก มีถํา้ สวยงามหลายแหง่ การเข้าถงึ สามารถนงั่ เรือจากท้องศาลา ประมาณ 10 นาที คา่ เรือประมาณ 10-15 บาท ภาพประกอบ 29 เกาะแตนใน 1.4.3) เกาะม้า ท่ตี งั้ หมู่ 8 บ้านแมห่ าด ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม เป็ นเกาะที่ใกล้ชิดกบั เกาะพะงนั มากที่สดุ แตไ่ ด้รับผลกระทบจากเอลนิโญ มีซากปะการังท่ีได้รับความเสียหายเป็ นบริเวณกว้าง แตเ่ มื่อนํา้ ลดสามารถเดนิ ไปตามชายหาด ท่ีเชื่อมตดิ กนั ระหวา่ งเกาะพะงนั และเกาะม้าได้ ภาพประกอบ 30 เกาะม้า

และยงั เป็ นเกาะที่ได้รับการรับรองเป็ นเกาะ 111 เกษตรอนิ ทรีย์แหง่ เดียวในประเทศไทย และมีแนวปะการังที่สวยงามใช้ในการดํานํา้ ตื่นซงึ่ ภาพประกอบ 31 ประการังได้รับ มีช่ือเสยี งท่ีสดุ ของเกาะพะงนั ผลกระทบจากเอลนิโญ การเข้าถงึ เชา่ เรือหรือรถได้ท่ีท้องศาลาราคา ประมาณ 50-100 บาท มาลงยงั หาดแมห่ าด แล้วเดนิ ข้ามายงั เกาะม้า 2) ทรัพยากรวัฒนธรรม และส่ิงท่สี ร้างขนึ้ 2.1) วัด 2.1.1) วัดเขาถาํ้ ท่ตี งั้ หม1ู่ ตาํ บลบ้านใต้ บนยอดเขาข้าวแห้ง ประวัติความเป็ นมา วดั เขาถํา้ หรือ สวนสวุ รรณโชติการาม เป็ นสํานกั สงฆ์ท่ีมีช่ือเสียง ภายในมี พระพทุ ธบาทจําลอง รูปเคารพตา่ งๆ เช่นพระพทุ ธรูปปางป่ าเลยไลย์ พระแม่ธรณีบีบมวยผม โดย เคยเป็ นท่ีพํานกั ของพระฝรั่งรูปแรกท่ีพบเกาะพะงนั มีนามว่าภิกขอุ ิมานเุ อล เชอร์แมน ศกึ ษาพทุ ธ ศาสนานิกายเซน ท่านได้สร้างภาพศิลปะภาพเขียนที่เก่ียวกับพุทธศาสนาไว้หลายสิบภาพ และ อธิบายความหมายของแตล่ ะภาพไว้ด้วย สภาพแวดล้อม สถานท่ีร่มรื่นมาก อากาศเยน็ สบายภายในวดั มีฝร่ังมาฝึกนงั่ วิปัสสนากรรมฐาน อยเู่ ตม็ ไปหมดบ้างเดนิ จงกรมดสู งบเยือกเยน็ สว่ นนกั ทอ่ งเท่ียวชาวไทยนิยมขนึ ้ ไปชมววิ บริเวณ มณฑปพระพทุ ธบาท มองเห็นทิวทศั น์กว้างไกล ท้องทะเลกว้างทางด้านใต้ของเกาะพะงนั หาด บ้านใต้ และหาดท้องศาลา การเข้าถึง สามารถเดินทางไปโดยการเช่าเหมารถยนต์และรถจกั รยานยนต์จากท้องศาลา ซงึ่ มี ระยะทางจากท้องศาลาไปถึงปากทางขนึ ้ วดั เขาถํา้ ระยะทาง 3 กิโลเมตร และจากปากทางขนึ ้ ไป บนวดั เขาถํา้ อีก 1 กิโลเมตร

112 2.1.2) วัดใน ท่ตี งั้ หมู่ 3 บ้านเหนือ ต.บ้านใต้ ประวัติความเป็ นมา เป็ นศิลปกรรมสมยั ศรีวิชยั ตวั โบราณสถานอยู่ในพืน้ ท่ีวดั ร้ างในเขตธรณี สงฆ์ของวดั โพธิ์ ท่ีบ้านนอก ตําบลบ้านใต้ ชาวบ้านเรียกตอ่ ๆ กนั มาว่าวดั ใน เพราะถดั ไปมีวดั นอก อีกหนงึ่ วดั สภาพแวดล้อม บริเวณวดั มีโบราณสถานคือเจดีย์สามองค์ เจดีย์องค์แรกอย่คู งสภาพมากที่สดุ เป็ นเจดีย์ส่ีเหล่ียมย่อมมุ ไม้สิบสองก่ออิฐถือปนู เจดีย์องค์ที่สอง สร้างด้วยหินปะการัง เหลือเพียง ฐาน ปัจจบุ นั ถกู โอบคลมุ ด้วยต้นโพธ์ิใหญ่ เจดีย์อีกองค์หนงึ่ อย่ทู างด้านทิศตะวนั ออกของเจดีย์หิน ปะการัง เป็ นเจดีย์ขนาดเล็กก่ออิฐถือปนู เหลือเพียงส่วนฐานเช่นกัน ถือได้ว่ามีเจดีย์ทางพุทธ ศาสนาท่ีมีอายเุ ก่าแก่มาก แตใ่ นปัจจบุ นั เป็ นวดั ที่ไมม่ ีพระจําพรรษาอยู่ การเข้าถึง ไปทางแยกที่จะไปท้องนายปานจะเห็นแยกท่ีเข้าไปวดั ใน แล้วต้องเดินต่อเข้าไปอีก ประมาณ 500 เมตร 2.1.3) วัดโพธ์ิ ท่ตี งั้ ม.2 บ้านนอก ต.บ้านใต้ ประวัติความเป็ นมา เป็ นวดั แห่งแรกของตําบลบ้านใต้ถือได้ว่าเป็ นวดั ประจําตําบล สร้างขึน้ ใน สมยั ปลายอยธุ ยา หรือกรุงธนบรุ ี สร้างขนึ ้ เน่ืองมาจากวดั ในเสื่อมโทรมลงจึงมีการย้ายพระภิกษุที่ เคยจําพรรษาที่วดั ในมาอยทู่ ่ีวดั โพธิ์แทน สภาพแวดล้อม มีภมู ิทศั น์ท่ีสวยงาม ร่มร่ืน และมีถนนผ่านกลางวดั แบง่ วดั ออกเป็ น 2 ฝ่ัง ฝั่งหนึง่ เป็ นที่จําพรรษาของพรภกิ ษุ และอีกฝ่ังหนงึ่ เป็ นท่ีอบไอนํา้ สมนุ ไพร อบซาวนา่ และนวดแผนโบราณ โดยมีการนวดทัง้ หมด 6 สูตร ได้แก่ เกลือ(ช่วยควบคุมอุณหภูมิร่างกายให้เป็ นปกติ) ขมิน้ ขาว (รักษาร่างกายจากการติดเชือ้ ภายใน) Kaffir lime (รักษาอาการปวดหวั เจ็บป่ วย และร่างกาย บาดเจ็บ) มะกรูด (บํารุงผิวพรรณ และให้กลิ่นที่หอม) ใบมะขาม (รักษาอาการคันที่เกิดจาก ภมู ิแพ้) และขมิน้ อ้อย (ลดการตดิ เชือ้ ท่ีผิวหนงั และทําให้ผวิ นมุ่ ) การเข้าถงึ ไปทางแยกท่ีจะไปท้องนายปานถนนจะผา่ นกลางวดั โพธิ์ (เปิ ดทกุ วนั 14.00 น.-17.00 น.)

113 2.1.4) วัดราษฎร์เจริญ ท่ตี งั้ หมู่ 1 บ้านท้องศาลา ต.เกาะพะงนั ประวัตคิ วามเป็ นมา วดั ราษฎร์เจริญก่อสร้างขนึ ้ ตงั้ แตส่ มยั รัชกาลที่ 5 มีพระครูสภุ ทั รธรรมาภริ ม (วิธูร ธรรมวโร) เป็ นเจ้าอาวาสซงึ่ ทา่ นเป็นผ้รู ิเร่ิมก่อตงั้ “วนอทุ ยานการุณเมตต์นํา้ ตกแพง” ขนึ ้ ใน บริเวณนํา้ ตกแพง และปัจจบุ นั ก็คือ อทุ ยานแหง่ ชาตเิ กาะพะงนั -ธารเสดจ็ ในอดตี เมอื่ เกาะพะงนั ยกฐานะเป็นก่ิงอําเภอเกาะพะงนั เม่ือวนั ที่ 23 ตลุ าคม 2513 ในขณะนนั้ ใช้อาคารรับรองแขกของวดั ราษฎร์เจริญ เป็ นท่ีทําการอําเภอแหง่ แรก สภาพแวดล้อม อยใู่ นเขตชมุ ชน เข้าถึงได้ง่ายมาก เพราะไมไ่ กลจากชมุ ชน และหา่ งจากท่าเรือเพียง 1 กิโลเมตร เป็ นที่พง่ึ ทางใจของชาวเกาะพะงนั ทกุ คน โดยมี พระครูสภุ ทั รธรรมาภิรมหรือพระครูหลบเป็ น พระภกิ ษุผ้ทู ี่เป็ นท่ีสกั การะของชาวเกาะพะงนั การเข้าถงึ เช่าเหมารถได้จากท้องศาลาไปทาง ภาพประกอบ 32 วดั ราษฎร์เจริญ ที่วา่ การอําเภอเกาะพะงนั ประมาณ 50 บาท 2.2) ศาล 2.2.1) ศาลเจ้าแม่กวนอมิ ท่ตี งั้ หมทู่ ่ี 7 บ้านโฉลกหลาํ ต.เกาะพะงนั ประวัตคิ วามเป็ นมา สร้างขนึ ้ เน่ืองมาจากมีผ้หู ญิงคนหนงึ่ ฝันเห็นวา่ เจ้าแมก่ วนอมิ มาบอกให้ สร้างศาลให้ทาน เนื่องจากเป็ นพนื ้ ที่ฮวงจ้ยุ ดี ทําให้เกิดความสงา่ งาม ดงั นนั้ จงึ มีการก่อสร้างขนึ ้ และสร้างเสร็จเม่ือเดอื นมีนาคม 2536 เป็ นท่ีประดษิ ฐานเจ้าแมก่ วนอิม และพระพทุ ธรูปปางห้ามญาตสิ ที องสวยงาม ซง่ึ สร้างจากจิตศรัทธาของชาวบ้าน ชาวเกาะพะงนั นิยมไปเสี่ยงเซยี มซี ตลอดจน บนบานศาลกลา่ วตามที่คนปรารถนา ภาพประกอบ 33 ศาลเจ้าแมก่ วนอิม

114 สภาพแวดล้อม ศาลเจ้าแมก่ วนอิมมีระยะทางจาก ท้องศาลาประมาณ 9 กิโลเมตร ตงั้ อยบู่ นเนินสงู บริเวณหน้าศาลจงึ มองเห็นทิวทศั น์ของอา่ วโฉลกหลํา ซงึ่ อยทู่ างตอนเหนือของเกาะพะงนั ได้อยา่ งชดั เจน โดยเม่ือขนึ ้ ไปถงึ หน้าศาลจะสามารถ มองเห็นทิวทศั น์ ของเกาะพะงนั นบั เป็ นที่สวยงามมากจดุ หนง่ึ การเข้าถงึ รถสองแถวจากหาดในวก 100 บาท ภาพประกอบ 34 พระพทุ ธรูป (เปิ ดทําการทกุ วนั เวลา 8.00 น. – 17.00 น.) ปางห้ามญาตสิ ที อง 2.3) พระเจดยี ์ภเู ขาน้อย ท่ตี งั้ หมู่ 1 บ้านท้องศาลา ต.เกาะพะงนั ประวัติความเป็ นมา เป็ นวดั ท่ีเก่าแก่ที่สดุ ของเกาะพะงนั มีอายุมากกว่า 300 ปี ซ่ึงประดิษฐาน เจดีย์ภเู ขาน้อยซงึ่ เป็ นปชู นียสถานสําคญั ของเกาะพะงนั มีงานฉลองในเดือน 9 ของทกุ ปี องค์เจดีย์ ประธานสร้างจากปนู ทาสีขาวตงั้ อยบู่ นฐาน มีเจดีย์บริวารอย่รู อบ ๆ ใกล้กบั เจดีย์ยงั มีรูปปัน้ หลวง พอ่ ตกึ วบิ ลู ย์ธรรมสารซง่ึ เป็ นพระภกิ ษุท่ีชาวพะงนั เคารพสกั การะ และเดนิ ทางมาบนบานศาลกลา่ ว สภาพแวดล้อม ตงั้ อยบู่ นยอดเขาซงึ่ ทางเดนิ ขนึ ้ ไป เป็ นทางชนั และแคบ บริเวณศาลาหลงั โบสถ์ เป็ นจดุ ชมววิ ท่ีสวยงาม มองไปเห็นสวนมะพร้าว ที่ครอบคลมุ พืน้ ท่ีกว้างไกลไปจดผืนทะเลฝั่งตะวนั ตก ของเกาะพะงนั บริเวณเวงิ ้ อา่ ววกตมุ่ โดยเป็ นสถานที่ศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ของเกาะพะงนั การเข้าถงึ สามารถเดนิ ทางโดยรถสองแถว และมอเตอร์ไซด์รับจ้างจากท้องศาลา ภาพประกอบ 35 พระเจดีย์ภเู ขาน้อย

115 2.4) พระพุทธบาทจาํ ลองบนภเู ขาวัดมธุรวราราม (วัดมะเด่อื หวาน) ท่ตี งั้ หมู่ 3 บ้านมะเด่ือหวาน ต.เกาะพะงนั ประวัตคิ วามเป็ นมา ในวดั มีพระพทุ ธรูปศลิ ายวงหรือพระพทุ ธรูปหินออ่ นและพระพทุ ธบาท จําลองประดษิ ฐานอยู่ ภายในพระมณฑปบนเขา พระพทุ ธรูปศลิ ายวงมีพระนามวา่ หลวงพอ่ เพชร เป็ นพระพทุ ธรูปที่ได้อญั เชิญมาจากพมา่ คราวเดยี วกบั หลวงพอ่ เพชรที่เกาะสมยุ จงึ มีพทุ ธลกั ษณะ ที่งดงามใกล้เคยี งกนั หากแตอ่ งค์ท่ีเกาะสมยุ ดจู ะสมบรู ณ์กวา่ มาก ด้านหน้าหลวงพอ่ เพชรมีพระ พทุ ธบาทจําลองประดษิ ฐานอยู่ สภาพแวดล้อม เป็ นวดั ท่ีอย่กู ลางป่ า เชิงเขาจะมีบนั ไดขึน้ ไปนมสั การพระพทุ ธบาท สองข้างทาง เป็ นต้นไม้ใหญ่ร่มรื่น มีมณฑปพระพทุ ธบาทจําลอง และจะมีงานประเพณีนมสั การเป็ นประจําทกุ ปี แต่พืน้ ที่ของวดั ตงั้ อยู่ในป่ า และเต็มได้ด้วยต้นไม้ ไม่มีกําแพงแน่ชัดจึงทําให้จึงทําให้ภายในวดั คอ่ นข้างรก และมีภมู ทิ ศั น์ท่ีไมส่ วยงาม การเข้าถงึ สามารถเดนิ ทางโดยรถสองแถว และมอเตอร์ไซค์รับจ้างจากท้องศาลา ซง่ึ มีราคา 10- 15 บาท และรถสองแถวจากหาดในวก 50 บาท 3) ทรัพยากรประเพณี วิถชี ีวิต และงานเทศกาล 3.1) งานฟูลมูนปาร์ตี้ (Full moon Party) ภาพประกอบ 36 งานฟลู มนู ปาร์ตี ้ ท่ตี งั้ หาดริน้ หมู่ 6 บ้านหาดริน้ ต.บ้านใต้ ประวัติความเป็ นมา ในอดีตหาดริน้ นักท่องเที่ยวจะได้พบกับการใช้ชีวิตแบบดัง้ เดิม อยู่ใน กระทอ่ มไม้ท่ีไมม่ ีไฟฟ้ า กินอาหารพืน้ เมืองกบั ครอบครัวของตน จนกระทงั่ นายสทุ ธิ เกือ้ สกลุ เป็ นผู้ จดั งานงานเลยี ้ งต้อนรับเพ่ือนชาวออสเตเรียในเดือนพฤษภาคม ปี พ.ศ.2530 เป็ นชว่ งวนั ขนึ ้ 15 คํ่า ซ่ึงมีพระจนั ทร์เต็มดวงพอดี ในวนั นนั้ มีการจดั งานรอบกองไฟริมชายหาด โดยมีการเปิ เพลงร็อค และมีคนประมาณแค่ 50 คนในคืนนนั้ เต้นกนั อย่รู อบกองไฟจนรุ่งสาง แล้วนกั ท่องเที่ยวชาวออสเต

116 เรียคนนนั้ เห็นพระจนั ทร์จะขนึ ้ เต็มดวง ณ หาดริน้ ไม่มีเมฆมาบดบงั จนทําให้เกิดความรู้สกึ ด่ืมด่ํา กับทัศนียภาพท่ีไม่เคยเห็นมาก่อนไปเขียนในหนังสือเกี่ยวกับการท่องเท่ียวเล่มหนึ่ง ท่ีตีพิมพ์ จําหน่ายไปทั่วโลก เม่ือนักท่องเที่ยวชาวตะวันตก ผู้มีรสนิยมชอบธรรมชาติ อ่านพบข้อความ ดงั กลา่ วจงึ อยากมาเที่ยวชมความสวยงามของพระจนั ทร์เตม็ ดวงแล้ว พากันแห่มาเที่ยวจํานวนมาก จนเป็ นเหตุให้กําเนิดงานพบปะชุมนุมขึน้ จนปัจจุบันกลายเป็ น เศรษฐกิจหลกั ของชาวเกาะพะงนั ที่สามารถสร้างรายได้ให้กบั ชาวเกาะพะงนั ทกุ คนเพราะมนั สง่ ผล ต่อเน่ืองถึงธุรกิจที่เกี่ยวพนั กบั เร่ืองการท่องเที่ยวแทบจะทุกส่วนบนเกาะพะงนั มีเงินสะพดั ในช่วง อาทิตย์เดียวก่อนฟูลมนู ปาร์ตีจ้ นถึงวนั ฟูลมนู ปาร์ตีใ้ นแต่ละเดือนจนสามารถชดเชยทงั้ เดือนท่ีไม่ ค่อยมีนกั ท่องเที่ยวมาท่องเที่ยวได้เป็ นอย่างดีปี 2550 นีเ้ ป็ นการฉลองครบรอบ 20 ปี งานฟูลมนู ปาร์ตี ้และในเดือนมิถนุ ายนมีวนั ขึน้ 15 คํ่าถึง 2 วนั จึงมีการจดั งาน 3 คืนในวนั ท่ี 26 27 และ 28 มิถนุ ายน 2550 เรียกวา่ งาน “BLUE MOON PARTY” และเกาะพะงนั ยงั มีการจดั งาน BLACK MOON และ HALF MOON PARTY ดงั นี ้ FULL MOON PARTY (ปาร์ตคี้ นื พระจนั ทร์เตม็ ดวง) 01 พฤษภาคม 01 กบั 29 มถิ นุ ายน 31 กรกฎาคม 28 สงิ หาคม 26 กนั ยายน 26 ตลุ าคม 24 พฤศจิกายน 24 ธนั วาคม BLACK MOON CULTURE (ปาร์ตคี้ ืนพระจันทร์เดอื นมืด) 16 พฤษภาคม 14 มถิ นุ ายน 14 กรกฎาคม 13 สงิ หาคม 11 กนั ยายน 11 ตลุ าคม 09 พฤศจิกายน 09 ธนั วาคม HALF MOON PARTY (ปาร์ตคี้ นื พระจนั ทร์คร่ึงเสีย้ ว) 07 กบั 22 พฤษภาคม 08 กบั 22 มถิ นุ ายน 07 กบั 21 กรกฎาคม 05 กบั 19 สงิ หาคม 3.2) การแข่งขันหาหอยกลม บ้านหนิ กอง ท่ตี งั้ หมู่ 6 บ้านหินกอง ตาํ บลเกาะพะงนั ประวัตคิ วามเป็ นมา เป็ นการละเลน่ พืน้ บ้านท่ีท่ีจดั ขนึ ้ ในช่วงเดอื นที่นํา้ ลงเพราะจะสามารถหาหอยกลมได้ง่าย หอยกลมซง่ึ มีเพียงที่บ้านหินกองที่เกาะพะงนั ประมาณเดือนมีนาคมถงึ เมษายนของทกุ ปี ท่ีบ้านหินกอง เป็ นกิจกรรมของประชาชนในท้องถ่ิน แตไ่ มไ่ ด้รับความสนใจ จากทงั้ ประชาชนและนกั ทอ่ งเท่ียวมากนกั ภาพประกอบ 37 การแขง่ ขนั หาหอยกลม

117 3.3) ประเพณีลากพระทางทะเล ภาพประกอบ 38 ประเพณีลากพระทางทะเล ท่ตี งั้ หมู่ 1 บ้านท้องศาลา ตาํ บลเกาะพะงนั ประวัตคิ วามเป็ นมา ประเพณีชกั พระ สนั นิษฐานวา่ นา่ จะสบื เนื่องมาจากตาํ นานเทโวโรหนสตู ร องค์สมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจ้าได้ทรงเสดจ็ ไปประทบั จําพรรษา ณ เทวโลก ชนั้ ดาวดงึ ส์ เพ่ือ แสดงธรรมโปรดพทุ ธมารดาจนตลอดไตรมาส แล้วก็เสดจ็ กลบั สชู่ มพทู วีป ในวนั แรม 1 คา่ํ เดือน 11 แตส่ ําหรับประเพณีชกั พระของเกาะพะงนั มีความแตกตา่ งจากท่ีอ่ืน คือ ถือเอาวนั แรม 8 คาํ่ เดือน 11 เป็ นวนั ชกั พระ เพราะมปี ัจจยั สาํ คญั ได้แก่ ลมและนํา้ เนื่องจากเป็นการชกั พระทางนํา้ โดยไมท่ รบแนช่ ดั วา่ เร่ิมขนึ ้ เมื่อไหร่ แตม่ ีมากกวา่ 100 ปี แล้ว โดยในปัจจบุ นั ก็ยงั มีประเพณีชกั พระทางทะเล อยเู่ พื่อสืบสานประเพณีและวฒั นธรรมท้องถ่ินของอําเภอเกาะพะงนั ณ บริเวณท่าเรือตลาดท้อง ศาลา โดยมีกิจกรรมการจดั ขบวนเรือพนมพระทางทะเลซง่ึ ถือเป็นเอกลกั ษณ์ท่ีมีแหง่ เดียวของ ประเทศ มีแขง่ ขนั กีฬาพืน้ บ้าน เชน่ การแขง่ ขนั เรือพาย ดาํ นํา้ จบั เป็ ด ชกมวยทะเล ดาํ นํา้ มาราธอน และการแขง่ ขนั ปอกมะพร้าว สว่ นตอนกลางคนื จะมีการแสดงมหรสพ หนงั ตะลงุ มโนราห์ การ ประกวดเทพีชกั พระทางทะเลและการประกวดสาวประเภทสองชิงเงนิ รางวลั โดยมีการจดั กิจกรรม แบบพืน้ บ้าน 3 วนั 3 คืน

118 4) ทรัพยากรด้านกจิ กรรม 4.1) การดาํ นํา้ ดปู ะการัง ท่ีตัง้ บริเวณทิศตะวนั ตกเร่ิมตงั้ แต่อ่าวในวกตรงบริเวณที่ตงั้ ของอําเภอเกาะพะงนั เร่ือยขนึ ้ ไปทาง ทิศเหนือผา่ นอา่ ววกตมุ่ หาดสลดั จนถึงเกาะม้า สภาพแวดล้อม แนวปะการังก่อตวั ได้ดีที่สดุ ซงึ่ แนวปะการังมีความกว้างมากโดยเฉลย่ี กว้าง ประมาณ 300-800 เมตร และกว้างที่สดุ บริเวณอา่ ววกตมุ่ ซงึ่ แนวปะการังมีความ กว้าง 1 กิโลเมตร ถงึ ระดบั ความลกึ ประมาณ 2-5 เมตร ปะการังสว่ นใหญ่มีสภาพ สมบรู ณ์ดี ยกเว้นในอา่ วในวกตรงบริเวณ บ้านท้องศาลา แนวปะการังมีสภาพสมบรู ณ์ ระดบั ปานกลาง นอกจากนีย้ งั พบสตั ว์อ่ืนๆ ปะปนอยใู่ นแนวปะการัง เชน่ ดอกไม้ทะเล ฟองนํา้ ครก ปลานกแก้ว ปลาการ์ตนู ปลาสลดิ หิน ภาพประกอบ 39 การดาํ นํา้ ดปู ะการัง 4.2) การเดนิ ป่ าศกึ ษาธรรมชาติ ภาพประกอบ 40 อทุ ยานแหง่ ชาตเิ กาะพะงนั -ธารเสดจ็ ท่ตี งั้ อทุ ยานแห่งชาตเิ กาะพะงนั -ธารเสดจ็ สภาพแวดล้อม เป็ นเส้นทางที่มีความยาวประมาณ 2.5 กิโลเมตร ใช้เวลาเดนิ ประมาณ 2 ชวั่ โมง เส้นทางคอ่ นข้างชนั ลดั เลาะไปตามนํา้ ตกแพงน้อย จะพบกบั พืชพรรณตา่ งๆ ทงั้ ไม้ยืนต้น พืชพืน้ ล่าง ลําธารและนํา้ ตกที่ยงั คงความเป็ นธรรมชาติ รวมทงั้ กล้วยไม้หลากหลายชนิด สภาพป่ า โดยทวั่ ไปเป็ นป่ าดบิ ชืน้ ที่มีความอดุ มสมบรู ณ์สงู มีไม้ยางนาที่มีขนาดใหญ่ขึน้ อยหู่ นาแน่นโดยป่ า เป็ นป่ าดงดิบชืน้ เป็ นป่ าไม้ไม่ผลดั ใบ มีสีเขียวสดตลอดปี สภาพป่ ารกทึบทงั้ ในเรือนยอดของไม้ ใหญ่และ ชนั้ ไม้พืน้ ลา่ งที่สําคญั ได้แก่ ตะเคียนทอง กระท้อน และป่ าดงดิบแล้ง เป็ นป่ าท่ีปกคลมุ บริเวณไหลเ่ ขา ตามร่องนํา้ ที่เป็ นเขาหินเป็ นสว่ นใหญ่ มีพนั ธ์ุไม้ท่ีสําคญั ได้แก่ ไม้พลองใบใหญ่ยม

119 หินหาดรุม และยมเขา มีพืชพนั ธ์ุท่ีหายาก เช่น หลกั เขีย้ ว และกล้วยไม้จําพวกว่านเพชรหึง สว่ น สตั ว์ป่ าท่ีพบ คือ สตั ว์เลีย้ งลกู ด้วยนม ประกอบด้วย กวางป่ า ลิง ค่าง นางอาย พงั พอน มีอยู่ มากมายประมาณ ไมน่ ้อยกว่า 200 ตวั นก ประกอบด้วยนกหลายชนิด เช่น เหย่ียวแดง นกออก นกขนุ ทอง เป็ นต้น สตั ว์เลอื ้ ยคลาน ประกอบด้วย เตา่ ตะพาบนํา้ ซง่ึ อาศยั อยตู่ ามลาํ ธารนํา้ จืดในป่ า และสตั ว์ประเภทงชู นิดตา่ งๆ ทงั้ ท่ีมีพิษ และไมม่ ีพิษ เช่น งเู ห่า งจู งอาง งเู ขียว งเู หลอื ม สตั ว์ครึ่งบกคร่ึงนํา้ ประกอบด้วย กบ เขียดตา่ ง ๆ สว่ นมากพบตามบริเวณลาํ ห้วย และสตั ว์นํา้ จืดอื่นๆ ประกอบด้วย ปลาดกุ ปลาชอ่ น ก้งุ ปนู ํา้ จืด และเตา่ นา ภาพประกอบ 41 วา่ นเพชรหงึ 4.3) การพายคายัค แคนู และเรือนําเท่ยี ว ท่ตี งั้ บริเวณหาดริน้ หาดขวด ท้องนายปาน โฉลกหลํา และท้องศาลา สภาพแวดล้อม การพายคายคั แคนู ในพืน้ ที่ดงั กวา่ สว่ นมากจะเป็ น บริการจากทางที่พกั หรือรีสอร์ทท่ีให้บริการเฉพาะลกู ค้าของตน โดยอาจจะมีการทําเป็ น Package ขายรวมกบั ที่พกั ดงั กลา่ ว หรืออาจจะมีการแนะนําหลงั จากท่ีเข้าพกั แล้ว หรือ ในบางท่ีพกั ก็เป็ นบริการฟรีสาํ หรับลกู ค้า สว่ นบริการ เรือนําเท่ียวสามารถตดิ ตอ่ ได้จากทางท่ีพกั ภาพประกอบ 42 เรือแคนู แล้วทางท่ีพกั จะตดิ ตอ่ ไป หรือสามารถตดิ ตอ่ ได้ที่หาดตา่ ง ๆ โดยตรง ซงึ่ จะเป็ นการนําเท่ียวไปยงั หาดที่ต้องการ หรือ รอบเกาะก็ได้ขนึ ้ อยกู่ บั ความต้องการของนกั ท่องเท่ียว โดยคดิ ราคารอบเกาะ 500 บาทตอ่ คน ออกเรือ 2 รอบตอ่ วนั ได้แก่ 10.00 น. และ 14.00 น. และมีบริการ เรือนําเท่ียวไปยงั เกาะสมยุ แบบเหมาลาํ เที่ยวละ 4,000 บาท โดยใช้เรือหางยาวเป็ นเรือในการให้บริการนําเที่ยว ภาพประกอบ 43 เรือนําเท่ียว

120 4.4) การประมงพืน้ บ้าน ภาพประกอบ 44 การทําประมงพืน้ บ้าน ท่ตี งั้ หมู่ 1 บ้านใต้ ต.บ้านใต้ และ หมู่ 7 บ้านโฉลกหลํา ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม เป็ นการทําประมงโดยใช้อวนแบบดงั้ เดมิ คอื มีการวางทนุ่ ไว้ให้ปลามาติดอวน แล้ว ระหว่างที่รอก็จะมีการตกเบ็ดไปด้วย และชาวประมงทกุ คนจะทําการประมงกนั อย่างพอเพียงตาม ฤดกู าล และท่ีกฎหมายกําหนดไว้ และในปัจจุบนั ก็เป็ นธุรกิจในการนําเที่ยวท่ีดีของเกาะพะงนั ใน การนําเท่ียวไปตกปลาโดยสามารถท่ีจะติดต่อได้โดยตรงในบริเวณหาดบ้านใต้ และอ่าวโฉลกหลํา แต่ปัจจุบนั การทําประมงมีการใช้เครื่องมือท่ีผิดกฎหมาย และทําให้พืน้ ท่ีท่ีไม่ได้รับอนุญาตและมี การทําน้อยลงมาก เพราะการพฒั นาการท่องเที่ยวเข้ามาทําให้ชาวประมงเลิกทําประมงแล้วไป ประกอบธรุ กิจทอ่ งเท่ียวท่ีได้ผลกําไรมากกวา่ 5) ทรัพยากรด้านบริการ 5.1) มีโรงแรมท่พี ักหรือรีสอร์ทท่ไี ด้มาตรฐาน ภาพประกอบ 45 ท่ีพกั บนเกาะพะงนั สภาพแวดล้อม ที่เกาะพะงนั สถานที่พกั สว่ นใหญ่จะเป็ นบงั กะโลแบบหลงั เด่ยี ว หรือ รีสอร์ท มีทงั้ แบบแยกห้องนํา้ กบั ที่มีห้องนํา้ ในที่พกั เลย สว่ นโรงแรมมีเพียง 2 แห่งเดยี วบนเกาะชื่อ โรงแรมพะงนั ชยั โรงแรมเอเชีย และ ตงั้ อยทู่ ่ีหาดท้องศาลา ราคาท่ีพกั ถ้าเทียบกบั สถานท่ีท่องเที่ยว ท่ีมีช่ือเสียงอื่น ๆ แล้ว นบั ว่าเป็ นราคาท่ีถกู มากโดยเฉพาะช่วงท่ีไม่มีเทศกาลใด ๆ และส่วนใหญ่ เป็ นรีสอร์ทขนาดเลก็ มีความเป็ นธรรมชาติ และเงียบสงบ

121 5.2) มีบริการด้านการคมนาคมขนส่งท่สี ะดวก การเดนิ ทางไปยงั เกาะพะงนั สามารถไปได้หลายวธิ ีได้แก่ รถยนต์ส่วนตวั จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางสายพุทธมณฑล-นครปฐม-เพชรบุรี- ประจวบคีรีขนั ธ์-ชมุ พร-สรุ าษฎร์ธานี ระยะทาง 685 กิโลเมตรถึงจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี แล้วให้ใช้ เส้นทางหลวงหมายเลข 401 (ไปนครศรีธรรมราช) ผ่านอําเภอกาญจนดษิ ฐ์ แล้วเลีย้ วซ้ายเข้าทาง หลวงหมายเลข 4142 ราว 30 กิโลเมตรจะถึงท่าเรือบริษัท ราชา เฟอรร่ี รถโดยสาร และรถไฟ การเดนิ ทางระหวา่ งกรุงเทพไปยงั จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี โดยรถทวั ร์ปรับอากาศ มีหลายบริษทั ให้เลอื กใช้บริการอตั ราคา่ โดยสารรถธรรมดาคนละ 380 บาท รถวีไอพี คนละ 443 บาทจดุ รับสง่ ผ้โู ดยสารท่ีสถานีขนสง่ ทา่ กบู รถออกเวลาประมาณ 19.00 น. และจากจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานีสามารถท่ีจะไปขนึ ้ เรือตอ่ ไปยงั เกาะพะงนั ที่ทา่ เรือดอนสกั แตถ่ ้าต้องการเดนิ ทางมาโดยตรงจากกรุงเทพไปยงั เกาะพะงนั จะมี 999 บริษัทขนสง่ จํากดั ซง่ึ มี การเดนิ ทาง 2 เที่ยวตอ่ วนั คอื เวลา 19.30 น. และ 19.50 น. ราคา 880 บาท แตถ่ ้ามาโดยรถไฟถงึ จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานีสามารถที่จะตดิ ตอ่ รถโดยสารได้จากเคาน์เตอร์ที่สถานีรถไฟ โดยรถโดยสาร อตั ราคา่ โดยสาร รถธรรมดา 40 บาท ปรับอากาศ 80 บาท และรถต้ปู ระจําทาง 80 บาท แตถ่ ้า อยากเดนิ ทางโดยเรือโดยสารก็จะมีบริษัทสง่ เสริม และซที าร์น หรือถ้าเป็ นเรือเฟอร์รี่ก็จะเป็ นบริษัท ราชาเฟอร์รี่ เครื่องบิน มี 2 เส้นทาง ได้แก่ เส้นทางกรุงเทพฯ –เกาะสมยุ โดยบริษัทการบินกรุงเทพฯ (บางกอกแอร์เวย์) โดยใช้เส้นทางกรุงเทพฯ –เกาะสมยุ ซงึ่ มีตารางการบนิ วนั ละ20 เที่ยว แล้วตอ่ เรือโดยสารของบริษัทส่งเสริมบริการ หรือเรือเร็วจากบ้านบ่อผดุ มาลงที่หาดริน้ ทงั้ หมดใช้เวลา เพียง 2 ชวั่ โมงกว่า ๆ เท่านนั้ และเส้นทางกรุงเทพฯ –สรุ าษฎร์ธานี โดยบริษัทการบนิ ไทย ลงท่ีท่า อากาศยานสรุ าษฎร์ธานี ตงั้ อย่ทู ่ี ตําบลหวั เตย อําเภอพุนพิน ห่างจาก ตวั เมือง สรุ าษฎร์ธานี ประมาณ 20 กิโลเมตร จํานวนเท่ียวบนิ มีวนั ละ 2 เท่ียวบนิ เรือโดยสาร ระยะเวลาการเดินทางจากอําเภอเกาะพะงนั โดยทางเรือใช้เวลาประมาณ 2 ชวั่ โมงคร่ึง ถึงท่าเทียบเรือดอนสกั และทางรถยนต์ จากท่าเทียบเรือดอนสกั ถงึ จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี ใช้เวลาประมาณ 1 ชว่ั โมง โดยอําเภอเกาะพะงนั มีทา่ เทียบเรือที่สําคญั จํานวน 4 แหง่ คอื

122 1. ทา่ เทียบเรือบ้านท้องศาลา 2. ทา่ เทียบเรือบ้านโฉลกหลาํ 3. ทา่ เทียบเรือบ้านหาดริน้ 4. ทา่ เทียบเรือบ้านหน้าทบั เรือเฟอร์ร่ี บริษัทราชาเฟอร์ร่ี จํากดั ซงึ่ สามารถนํารถยนต์ข้ามมาส ◌ู ◌่เกาะพะงนั ได้ โดยเรือเฟอร์รี่จะออกจากทา่ เรือดอนสกั จ.สรุ าษฎร์ธานี โดยมีการออกเดนิ ทางทกุ วนั - เรือเฟอร์รี่ดอนสกั – เกาะพะงนั เวลา 08.00 น. 10.00 น. 14.00 น.และ 17.30 น. - เรือเฟอร์ร่ีเกาะพะงนั – ดอนสกั เวลา 07.00 น. 11.00 น. 13.00 น. และ 17.00 น. เรือด่วน บริษัทสง่ เสริมบริการ ออกจากทา่ เรือท่าทองห่างจากตวั เมือง สรุ าษฎร์ธานี 5 กม. และท่าเรืออําเภอขนอม โดยบริษัทฯ มีรถบริการ รับส่งจากตวั จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานีทกุ วนั โดยมีการ เรือดว่ นสรุ าษฎร์ธานี – เกาะพะงนั เวลา 07.00 น. และเกาะพะงนั – สรุ าษฎร์ธานี เวลา 07.00 น. เรือนอน ออกจากท่าเรือจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี เวลา 23.00 น. ถึงเกาะพะงนั เวลา 05.00 น. และ เกาะพะงนั – บ้านดอน เวลา 22.00 น. บนเรือจดั ที่นอนให้ผ้โู ดยสารได้พกั ผอ่ นตลอดการเดนิ ทาง ภาพประกอบ 46 เรือโดยสาร และเรือเฟอร์รี่ที่เกาะพะงนั ต๋วั รวม (Joint ticket) จะมีบริษัท สง่ เสริม เอก็ เพรสโบ๊ท, ลมพระยา และซีทราน ดสิ คฟั เวอร่ี ให้บริการนกั ท่องเที่ยว ทงั้ ชาวไทย ชาวตา่ งชาติ รวมถึงบคุ คลในท้องถ่ิน โดยทางบริษัทได้ร่วมกบั การรถไฟแห่งประเทศไทย เป็ นตวั แทนจําหน่าย ตว๋ั รถไฟ และ จําหน่าย ตว๋ั ร่วมรถไฟ และ ตว๋ั เรือ ( Joint Ticket) เพ่ือ อํานวย ความสะดวกให้กบั นกั ท่องเท่ียว ท่ีประสงค์จะเดินทางโดยรถไฟด้วย จดั เป็ นวิธีท่ีสะดวกที่สดุ เพราะไมต่ ้องกงั วลใจเรื่องตอ่ รถตอ่ เรือ สําหรับคา่ โดยสารนนั้ ไมแ่ น่นอน ขนึ ้ กบั จํานวนนกั ท่องเที่ยว ตวั๋ รวมไปเกาะพะงนั ในช่วงเทศกาลอาจมีราคาถึง 850 บาท แต่ช่วงท่ีไม่คอ่ ยมีนกั ท่องเท่ียวราคา ตว๋ั อาจเหลือเพียง 550 บาทเท่านนั้

123 การเดนิ ภายในเกาะพะงนั ในพนื ้ ที่อําเภอเกาะพะงนั มีถนน หลกั ๆ ท่ีสาํ คญั คอื 1. ถนน คสล.สายท้องศาลา-โฉลกหลํา 2. ถนน คสล.สายท้องศาลา-บ้านใต้ 3. ถนน คสล.สายท้องศาลา-วกตมุ่ 4. ถนน คสล.สายท้องศาลา- ศรีธนู 5. ถนนลกู รังสายท้องศาลา- ท้องนายปาน 6. ถนน คสล.สายบ้านใต้ - หาดริน้ 1. รถยนต์ส่วนตวั สามารถนํารถสว่ นตวั ลงเรือเฟอร์ร่ีท่ีทา่ เรือดอนสกั ไปยงั ทา่ เรือท้องศาลา เกาะพะงนั ได้ แตถ่ นนสว่ นใหญ่เป็ นถนนดนิ ลกู รัง ท่ีลาดชนั เพราะพืน้ ที่สว่ นใหญ่เป็ นภเู ขา แตเ่ กาะพะงนั ยงั ไมม่ ีถนนเลยี บหาดรอบเกาะ เหมือนเกาะสมยุ จงึ มที ี่เท่ียวหลายแหง่ ที่ต้องเดนิ ทางโดยเรือและเดนิ เท้าตอ่ ภาพประกอบ 47 เดนิ ทางโดยรถยนต์สว่ นตวั 2. เช่ารถขับเท่ยี ว หาเชา่ รถได้จากบริเวณท้องศาลา และขบั ไปตามหาดตา่ ง ๆ ได้แก่ รถจ๊ิป 800 บาท/วนั และมอเตอร์ไซค์ 150 บาท/วนั 3. รถสองแถว หรือที่คนพะงนั เรียกวา่ “รถแท็กซ”ี่ เป็นรถปิ กอพั ไมม่ ีหลงั คา ให้บริการไปหาดตา่ ง ๆ รอบเกาะ คา่ รถ 50-200 บาท ขนึ ้ อยกู่ บั ระยะทาง เม่ือเข้าท่ีพกั แล้ว สามารถตดิ ตอ่ เหมารถจากเจ้าของท่ีพกั เพื่อไปเที่ยวหาดอน่ื ๆ ภาพประกอบ 48 เดินทางโดยสองแถว ในเกาะได้ ราคา 1, 500-2,500 บาท แล้วแตร่ ะยะใกล้ไกลและจํานวนคน 4. เรือหางยาว มที งั้ เรือเมล์และเรือเหมา ตดิ ตอ่ เหมาเรือได้จากเจ้าของที่พกั หรือทา่ เรือ ท้องศาลา ในชว่ งฟลู มนู ปาร์ตี ้ทกุ หาดจะมีเรือมารอรับนกั ท่องเท่ียวไปหาดริน้ สว่ นเรือเมล์มีบริการ ท่ีหาดริน้ นอกและหาดริน้ ในเพ่ือไปหาดทางด้านตะวนั ออกท่ีไมม่ ีถนนเข้าถึง

124 5.3) มีบริการข้อมูล และศูนย์ข้อมลู นักท่องเท่ยี ว ท่ตี งั้ ท่ีวา่ การอําเภอเกาะพะงนั สมาคมธุรกิจท่องเท่ียวเกาะพะงนั และบริษัทนําเท่ียวตา่ ง ๆ สภาพแวดล้อม ตงั้ อย่ใู นบริเวณท่ีเป็ นชมุ ชนขนาดใหญ่ และเป็ นศนู ย์กลางในการติดตอ่ สื่อสาร ได้แก่ บริเวณท้องศาลา และโฉลกหลํา แตล่ ะที่สามารถ รองรับนกั ทอ่ งเท่ียวได้ประมาณ 10 – 50 คน โดยมีการให้บริการเก่ียวกบั ข้อมลู การทอ่ งเท่ียวและ แผนที่ และในบางที่มีบริการให้เช่ายานพาหนะใน การเดนิ ทางไปรอบ ๆ เกาะด้วยโดยมีการให้บริการ ที่เป็ นกนั เองกบั นกั ทอ่ งเท่ียวและสามารถให้ การบริการนกั ท่องเท่ียวได้เป็ นอยา่ งดี ภาพประกอบ 49 ศนู ย์ข้อมลู นกั ท่องเท่ียว 5.4) มีโรงพยาบาลและสถานบริการด้านสุขภาพ หน่วยงานที่ทําหน้ าที่ในการควบคุมดูแลเกี่ยวกับด้ านการพยาบาลและสุขภาพภายใน เกาะพะงันได้แก่ สํานักงานสาธารณะสุขอําเภอเกาะพะงันซึ่งเป็ นศูนย์กลางในระดบั อําเภอนี ้ ควบคมุ การทําเนินงานทงั้ ของโรงพยาบาล สถานีอนามยั และคลนิ ิกทงั้ หมดของเกาะพะงนั 5.4.1) สาํ นักงานสาธารณสุขอาํ เภอเกาะพะงนั ท่ตี งั้ หมู่ 1 บ้านท้องศาลา ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม อยใู่ นบริเวณที่เป็ นศนู ย์รวมของสถานท่ีราชการหลายแหง่ และอยไู่ ม่ห่าง จากบริเวณชมุ ชนมากนกั โดยมีบุคลากรในการดําเนินงาน จํานวน 6 ราย มีหน้าท่ีเป็ นศนู ย์กลาง ในการควบคมุ การดาํ เนินงานเก่ียวการพยาบาล และสขุ ภาพของทงั้ อําเภอ ในกรณีท่ีนกั ทอ่ งเที่ยวมี ความต้องการในการประสานงานด้านการพยาบาล และสขุ ภาพสามารถจะมาตดิ ตอ่ ได้จากท่ีน่ี 5.4.2) โรงพยาบาลเกาะพะงนั ท่ตี งั้ หมู่ 1 บ้านท้องศาลา ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม เป็ นโรงพยาบาลเพียงแห่งเดียวในเกาะพะงนั ตงั้ อย่ใู กล้บริเวณชมุ ชน ท้องศาลา แตอ่ ย่หู ่างจากพืน้ ที่ชมุ ชนท่ีสําคญั อื่น ๆ อีกหลายแห่ง เป็ นโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง ในบริการในระดบั การพยาบาลขนั้ พืน้ ฐาน และนวดแผนไทย โดยมีบุคลากรได้การดําเนินงาน จํานวน 35 คน ภาพประกอบ 50 โรงพยาบาลเกาะพะงนั

125 5.4.3) สถานีอนามัย ท่ตี งั้ มีอยทู่ งั้ หมด 6 แหง่ ได้แก่ สถานีอนามยั ตําบลเกาะพะงนั - สถานีอนามยั ตาํ บลบ้านใต้ - สถานีอนามยั ตาํ บลเกาะเตา่ - สถานีอนามยั บ้านโฉลกหลาํ - สถานีอนามยั บ้านท้องนายปาน - สถานีอนามยั บ้านหาดริน้ สภาพแวดล้อม มีการกระจายตวั อย่างทวั่ ถึงในเกาะพะงนั ให้บริการในระดบั พืน้ ฐานได้ ได้แก่ การฉีดยา การทําแผล และการผา่ ตดั เลก็ ๆ มีจํานวนบคุ ลากรแห่งละ 2 – 3 คน โดยสามารถให้บริการได้ในระดบั พืน้ ฐาน และอยไู่ มไ่ กลจากแหลง่ ทอ่ งเที่ยวตา่ ง ๆ 5.4.4) คลนิ ิกแพทย์ ร้านขายยา สถานการพยาบาล และการผดุงครรภ์ ท่ตี งั้ มีอยทู่ งั้ หมด 38 แห่งกระจายอยทู่ ว่ั เกาะพะงนั ได้แก่ - คลนิ ิกแพทย์ จํานวน 4 แหง่ - ร้านขายยา จํานวน 2 แหง่ - คลนิ ิกสถานการพยาบาล และการผดงุ ครรภ์ จํานวน 32 แหง่ สภาพแวดล้อม มีอยมู่ ากมายกระจายอยไู่ ปใกล้กบั แหลง่ ท่องเที่ยว โดยจะมมี ากที่สดุ อยู่ ที่บริเวณรอบ ๆ หาดริน้ และในคลนิ ิกบางแห่งจะมีแพทย์จากสมยุ มาประจําอยดู่ ้วย และมีการ กระจายอยา่ งเพียงพอไปตามแหลง่ ท่องเท่ียวตา่ ง ๆ ทําให้สามารถให้บริการนกั ท่องเที่ยวได้อยา่ ง ทวั่ ถงึ และเป็นอยา่ งดี 5.5) มีสถานท่จี าํ หน่ายสินค้าพืน้ เมือง ท่ตี งั้ 1. กลมุ่ แมบ่ ้านเกษตรบ้านโฉลกหลาํ หมู่ 7 บ้านโฉลกหลํา ต.เกาะพะงนั 2. กลมุ่ แมบ่ ้านเกษตรโฉลกบ้านเก่า หมู่ 5 บ้านโฉลกบ้านเก่า ต.เกาะพะงนั 3.กลมุ่ หตั ถกรรมกะลามะพร้าว หมู่ 6 บ้านหินกอง ต.เกาะพะงนั 4. กลมุ่ จกั สานก้านมะพร้าว หมู่ 2 บ้านในสวน ต.เกาะพะงนั สภาพแวดล้อม สินค้าพืน้ เมืองมีการทํากนั อยู่ 2 สว่ นด้วยกนั คือ มีการจดั ตงั้ เป็ นกลมุ่ แม่บ้านซง่ึ เกิดการรวมตวั กันในช่วงท่ีไม่มีนกั ท่องเที่ยวแล้วว่างจากการทําธุรกิจประจําของตน ได้แก่ กลุ่ม แม่บ้านเกษตรบ้านโฉลกหลํา ทําผลิตภณั ฑ์ปลาหมึกตากแห้งโดยอาศยั ภมู ิปัญญาในการรักษา คณุ ภาพอาหารทะเลโดยกรแปรรูปตากแห้งด้วยแสงอาทิตย์ กล่มุ แม่บ้านเกษตรโฉลกบ้านเก่าทํา ผลติ ภณั ฑ์เปลยวนผ้ามดั ย้อมท่ีใช้ผกู เปลนอนพกั ผอ่ นเป็ นการมดั ย้อมให้เกิดลวดลายบนผืนผ้าเป็น

126 ภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวเกาะพะงันอย่างแท้จริงอย่างหนึ่ง กลุ่มหัตถกรรมกะลามะพร้ าวทํา ผลิตภณั ฑ์กระเป๋ าสะพายกะลามะพร้าวที่ใช้บรรจุธนบตั รและส่ิงของโดยรูปแบบเป็ นเอกลกั ษณ์ เฉพาะท้องถิ่น และใช้วสั ดธุ รรมชาตใิ นการสร้างงานศิลปะ กลมุ่ จกั สานก้านมะพร้าวทําผลติ ภณั ฑ์ ตะกร้าสานก้านมะพร้าวใช้ใส่อาหารและผลไม้โดยใช้วสั ดใุ นท้องถิ่นและฝี มือในการจกั สานของ ชาวบ้านให้เกิดผลติ ภณั ฑ์ในชมุ ชน อีกส่วนคือ ร้ านค้าท่ีชาวบ้านมีการทํากันสืบมาการบรรพบุรุษโดยมีการใช้ภูมิปัญญา ท้องถิ่นในการทําผลติ ภณั ฑ์ตา่ ง ๆ ได้แก่ ขนมทองม้วน ไอศกรีมกะทิสดมะพร้าวนํา้ หอมซงึ่ ใช้กะทิ เป็ นส่วนผสมหลกั ในการผลิตและในการประกอบอาหารหวาน ไวน์มะม่วงหิมพานต์ เคร่ืองแต่ง กายมโนราห์ซง่ึ เป็ นชดุ แตง่ กายการแสดงพืน้ บ้านซงึ่ ผลติ โดยชาวบ้าน ผ้าบาติกปชู ายหาด ไม้กวาด ก้านมะพร้าว เปลยวนผ้ามดั ย้อม และนํา้ มนั ไพรเหลืองที่ใช้ในการแก้เคล็ด ขดั ยอก แก้วิงเวียน ศรี ษะ แก้พิษแมลงกดั ตอ่ ย ซงึ่ เป็ นตาํ หรับสมนุ ไพรไทยแผนโบราณ ใช้สมนุ ไพรในท้องถิ่น 5.6) มีบริการด้านสาธารณูปโภคขัน้ พืน้ ฐาน การไฟฟ้ าสาธารณะ ระบบการไฟฟ้ าของอําเภอเกาะพะงนั อย่ใู นเขตบริการไฟฟ้ าของ การไฟฟ้ าสว่ นภมู ภิ าคเกาะสมยุ ถนนในเขตเทศบาลที่มีไฟฟ้ าสาธารณะได้แก่ สายท้องศาลา-บ้าน ใต้, สายท้องศาลา-โฉลกหลํา ประชาชนในเขตเทศบาลมีไฟฟ้ าใช้ทกุ ครัวเรือน การประปา ระบบการประปาของอําเภอเกาะพะงนั อย่ใู นเขตบริการประปาของการ ประปาส่วนภูมิภาคเกาะสมยุ แหล่งนํา้ ท่ีใช้ผลิตนํา้ ประปาได้แก่ คลองเขานบ สระขุมเหมือง ประชาชนในเขตเทศบาลมีนํา้ ประปาที่สะอาดใช้อปุ โภคทกุ ครัวเรือนอยา่ งเพียงพอ การโทรคมนาคม/การส่ือสาร ในเขตเทศบาลมีโทรศพั ท์สาธารณะให้บริการ ดงั นี ้บริษัท TT&T จํานวน 18 จดุ 18 หมายเลของค์การโทรศพั ท์ (TOT) จํานวน 39 จดุ 42 หมายเลข ในเขต เทศบาลมีระบบเสยี งตามสาย/หอกระจายขา่ ว อยใู่ นระหว่างการปรับปรุงระบบเทศบาลมีขา่ ยวิทยุ ส่ือสารในพืน้ ท่ี จํานวน 1 แห่ง โดยอย่ใู นความรับผิดชอบของงานป้ องกนั และบรรเทาสาธารณภยั สาํ นกั ปลดั เทศบาล สถานที่บริการอินเตอร์เน็ต จํานวน 20 แห่ง, ที่ทําการไปรษณีย์ จํานวน 1 แห่ง สถานีวิทยกุ ระจายเสียง จํานวน 1 แหง่ (พะงนั เรดโิ อ ระบบ FM คลนื่ ความถี่ 88.80 MHz) แหล่งนาํ้ ในเขตอําเภอเกาะพะงนั มีแหลง่ นํา้ ธรรมชาติ เป็นแหลง่ นํา้ ผวิ ดนิ ที่สาํ คญั จํานวนทงั้ สนิ ้ 5 คลอง ได้แก่ คลองทา่ จีนและคลองบางนํา้ เคม็ คลองบางเกมะรุ คลองทา่ ทองเลาะ คลองแมห่ าด และ คลองตกและคลองออก การชลประทาน มีการสร้างฝายนํา้ ขนาดเลก็ เพื่อเก็บกกั นํา้ ไว้ใช้ในฤดแู ล้ง ได้แก่ ฝายสระ มโนราห์ ฝายวงั ไม้แดง ฝายนํา้ ตกวงั ทอง ฝายนํา้ ตกแพง และฝายทา่ นํา้ โฉ

127 5.7) มีป้ ายบอกทศิ ทาง ระบบส่ือความหมายในสถานท่ที ่องเท่ยี ว สภาพแวดล้อม ป้ ายคอ่ นข้างเก่า และมีการชํารุดเสยี หาย ป้ ายไปสถานที่ท่องเที่ยวบางแห่งมีการ ส่ือความหมายไม่ชดั เจน บางป้ ายก็ไม่ได้รับการดแู ลถกู ต้นไม้ขึน้ จดบดบงั ข้อความที่อยใู่ นป้ ายไป จนหมด และในสถานท่ีทอ่ งเท่ียวแตล่ ะท่ีก็ยงั ไมม่ ีระบบสือ่ ความหมายใด ๆ อยเู่ ลย ลกั ษณะป้ ายยงั ไมโ่ ดดเดน่ เท่าท่ีควร ทําให้ป้ ายไมส่ ามารถดงึ ดดู ไปยงั สถานที่ท่องเที่ยวได้ดีนกั ภาพประกอบ 51 ป้ ายบอกทศิ ทางในเกาะพะงนั

128 1.2 การประเมินทรัพยากรการท่องเท่ยี ว ผ้วู จิ ยั ขอนําเสนอการประเมนิ ทรัพยากรการทอ่ งเท่ียวของเกาะพะงนั โดยพจิ ารณาจาก คณุ ภาพ ความโดดเดน่ และอํานาจในการดงึ ดดู ของทรัพยากร ดงั นี ้ 1.2.1 ทรัพยากรธรรมชาติ ในภาพรวมทรัพยากรธรรมชาตขิ องเกาะพะงนั ที่สาํ คญั ได้แก่ ชายหาด อา่ ว ป่ า ไม้ และเกาะบริวารตา่ ง ๆ มีคณุ ภาพและยงั คงความเป็นธรรมชาตอิ ยู่ ซงึ่ มีความโดดเดน่ อยา่ งยง่ิ เมื่อเปรียบเทียบกบั เกาะสมยุ ท่ีได้รับการพฒั นาไปมาก และสญู เสยี ความเป็นธรรมชาตไิ ปแล้ว เกาะพะงนั จงึ มีอํานาจในการดงึ ดดู นกั ทอ่ งเท่ียวโดยเฉพาะชาวตา่ งประเทศให้เดนิ ทางมาทอ่ งเที่ยว ปัญหาของทรัพยากรธรรมชาตโิ ดยรวม ได้แก่ ปัญหาด้านการจดั การสง่ิ แวดล้อม และการควบคมุ การก่อสร้างอาคารสถานท่ีให้มีความกลมกลนื และไมท่ ําลายธรรมชาติ 1.2.2 ทรัพยากรวัฒนธรรม และส่ิงท่สี ร้างขนึ้ เกาะพะงันมีวัด และพระเจดีย์ท่ีสําคญั กระจายอยู่รอบ ๆ เกาะ มีความเก่าแก่ และมีประวตั ิศาสตร์อนั ยาวนาน ตลอดจนยังมีศาลเจ้าแม่กวนอิม ซึ่งตงั้ อยู่ในภูมิทัศน์ที่งดงาม สามารถมองเห็นโค้งอ่าว และทิวมะพร้าว ซ่ึงในพืน้ ที่ตํ่ากว่าได้ บางแห่งเป็ นท่ีนง่ั วิปัสสนาอย่ใู น สถานที่มีความเงียบสงบและเป็ นธรรมชาติ ทรัพยากรเหลา่ นีม้ ีปัญหา ได้แก่ วดั ขาดการดแู ลรักษา และจดั การ ตลอดจนขาดการสื่อความหมายแก่นกั ท่องเท่ียวอย่างถกู ต้อง อีกทงั้ ยงั ขาดปัจจยั ใน การบาํ รุงรักษาให้บริการท่ีมีคณุ ภาพ และเพียงพอสนองตอบความต้องการแก่นกั ท่องเท่ียว 1.2.3 ทรัพยากรประเพณี วถิ ีชีวิต และงานเทศกาล งานฟลู มนู ปาร์ตีน้ บั เป็ นทรัพยากรที่มีความโดดเดน่ และมีอํานาจในการดงึ ดดู สงู ของเกาะพะงนั แตใ่ นด้านคณุ ภาพผ้วู จิ ยั เห็นวา่ งานฟลู มนู ปาร์ตีม้ ีปัญหาด้านสง่ิ แวดล้อม เน่ืองจากผ้ทู ี่มาเข้าร่วมกิจกรรมมีจํานวนมากจนเกินขีดความสามารถในการรองรับได้ของพืน้ ท่ี หาดริน้ มีปัญหาด้านการกําจดั ขยะ และบาํ บดั นํา้ เสยี ภายหลงั จากงานดงั กลา่ ว อีกทงั้ ยงั มีปัญหา อาชญากรรม ยาเสพย์ตดิ และศีลธรรม ในขณะที่ประเพณีลากพระทางทะเล และเทศกาลหาหอย กลมซงึ่ เป็นประเพณีพืน้ บ้านของชมุ ชนเกาะพะงนั ท่ีมีคณุ ภาพในการสง่ เสริมจิตใจ และศลี ธรรม ของคนในท้องถ่ิน 1.2.4 ทรัพยากรด้านกิจกรรม การดํานํา้ ดปู ะการัง ปะการังท่ีเกาะพะงนั นบั ว่ามีความสมบรู ณ์อย่ใู นระดบั หน่ึง แต่นับว่าเป็ นทรัพยากรกิจกรรมที่โดดเด่น และสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวได้ทัง้ ชาวไทย และ ชาวต่างชาติได้เป็ นอย่างดี เพราะสามารถดํานํา้ ดูปะการังได้เกือบทุกหาดรอบ ๆ เกาะ ส่วน กิจกรรมการเดนิ ป่ าความโดดเดน่ และมีอํานาจในการดงึ ดดู ท่ีสําคญั ก็คือ มีพรรณไม้หาท่ีหาชมได้

129 ยากอย่มู ากมายภายในป่ า ได้แก่ หลกั เขีย้ ว และกล้วยไม้จําพวกว่านเพชรหึงตลอดเส้นทางศกึ ษา ธรรมชาติ สว่ นการทําประมงพืน้ บ้าน และการการพายคายคั แคนู และเรือนําเท่ียวก็เป็ นกิจกรรมท่ี ควรได้รับการส่งเสริมให้มากขึน้ แต่มีปัญหาในการจัดการกิจกรรมการท่องเที่ยวดังกล่าวให้ เหมาะสม โดยควรจะมีหนว่ ยงานกลางในการประสานงานกบั สว่ นตา่ ง ๆ เพ่ือจดั การการท่องเท่ียว ให้เป็ นเชิงอนุรักษ์ เช่น การตงั้ ทุ่นบริเวณท่ีจอดเรือดํานํา้ และเรือประมงพืน้ บ้านท่ีให้บริการกับ นกั ท่องเท่ียวในการจอดเรือ และไม่ทอดสมอลงไปกระทบกระเทือนตอ่ ปะการัง และเรือดงั กลา่ วจะ มีปัญหาในการบรรทุกผู้โดยสารเกินที่กําหนดไว้ซึ่งก่อให้เกิดความไม่ปลอดภัยกับชีวิต และ ทรัพย์สินของนักท่องเท่ียวได้ ในส่วนที่เก่ียวกับการเดินป่ าศึกษาธรรมชาตินัน้ เส้นทางศึกษา ธรรมชาตมิ ีทงั้ ความโดดเดน่ และอํานาจในการดงึ ดดู สงู แตย่ งั ขาดบคุ ลากรในการนําเท่ียว และให้ ความรู้แก่นกั ท่องเท่ียว อีกทงั้ ยงั ขาดป้ ายสื่อความหมายเพ่ือให้ความรู้เก่ียวกบั พรรณไม้ในเส้นทาง ศกึ ษาธรรมชาตดิ งั กลา่ วอีกด้วย 1.2.5 ทรัพยากรด้านบริการ ในด้านที่พักแรม เกาะพะงันมีโรงแรม และรีสอร์ทท่ีเพียงพอสําหรับนักท่องเที่ยว มี คุณภาพและความโดดเด่น และมีอํานาจในการดึงดูด เพราะตงั้ อยู่ในภูมิทัศน์ที่สวยงาม เป็ น ธรรมชาติ ศนู ย์ข้อมลู นกั ทอ่ งเที่ยวมีคณุ ภาพดี สามารถส่ือสารเป็ นภาษาองั กฤษบริการให้ข้อมลู แก่ นักท่องเที่ยวได้เป็ นอย่างดี มีความเป็ นกันเอง แต่อย่างไรก็ตามยังไม่มีศูนย์ข้อมูลกลางเพื่อ ให้บริการแก่นกั ท่องเที่ยว และติดต่อประสานงานกบั หน่วยงานอ่ืน ๆ เพื่อให้ความช่วยเหลือ หรือ จัดการให้ข้อมูลเกี่ยวกับการท่องเที่ยวอย่างถูกต้อง และมีประสิทธิภาพ ตลอดจนการจัดหา งบประมาณในการปรับปรุง และจดั การเกี่ยวกบั ป้ าย และส่ือตา่ ง ๆ ท่ีเกี่ยวกบั การท่องเที่ยวภายใน เกาะพะงนั ด้วย ในด้านบริการการคมนาคมยงั คงมีปัญหาในการเข้าถึงแหลง่ ท่องเท่ียวสําคญั เช่น ถนนที่เข้าถึงหาดท้องนายปาน และอทุ ยานแห่งชาตธิ ารเสดจ็ -เกาะพะงนั ถนนยงั คงเป็ นถนนลกู รัง มีความโค้ง ลาดชัน และลื่น จะเป็ นอันตรายมากโดยเฉพาะในฤดูฝน ในส่วนที่เกี่ยวกับการ รักษาพยาบาลเกาะพะงันยังคงขาดโรงพยาบาลท่ีสามารถผ่าตดั ใหญ่ได้ เข้าถึงยาก และการ บริการยงั ไม่เพียงพอต่อความต้องการของทงั้ นกั ท่องเท่ียว และประชาชน เกาะพะงนั ยงั ขาดศนู ย์ จําหน่ายสินค้าพืน้ เมือง การสนบั สนุนด้านองค์ความรู้ การถ่ายทอดเทคโนโลยี และงบประมาณ จากภาครัฐ ตลอดจนการรวมกลมุ่ เพื่อสร้างความเข้มแขง็ ในชมุ ชนอีกด้วย

130 ตอนท่ี 2 ผลการวเิ คราะห์ข้อมูลจากแบบสอบถาม 2.1 ผลการศกึ ษาข้อมูลท่วั ไปของกลุ่มตวั อย่าง จากผลการวเิ คราะห์แบบสอบถาม จะแสดงผลการวเิ คราะห์ตามกลมุ่ ตวั อยา่ งทงั้ 4 กลมุ่ ได้แก่ กลมุ่ ตวั อยา่ งภาครัฐ กลมุ่ ตวั อยา่ งภาคเอกชน กลมุ่ ตวั อยา่ งภาคประชาชน และกลมุ่ ตวั อยา่ ง นกั ทอ่ งเที่ยว ดงั นี ้คือ ตาราง 2 จํานวนและร้อยละของข้อมลู สว่ นบคุ คลของกลมุ่ ตวั อยา่ งภาครัฐ ลักษณะส่วนบุคคล จาํ นวน (คน) ร้ อยละ 1. เพศ 56 56.0 ชาย 44 44.0 หญิง 100 100.00 รวม 10 10.0 2. อายุ 46 46.0 27 27.0 15 – 24 ปี 15 15.0 25 – 34 ปี 2 2.0 35 – 44 ปี 100 100.00 45 – 54 ปี มากกวา่ 54 ปี ขนึ ้ ไป 45 45.0 55 55.0 รวม 100 100.00 3. สถานภาพ 11 11.0 โสด 5 5.0 สมรส 9 9.0 64 64.0 รวม 11 11.0 4 ระดบั การศกึ ษาสงู สดุ 100 100.00 มธั ยมศกึ ษา ประกาศนียบตั ร อนปุ ริญญาหรือเทียบเท่า ปริญญาตรี ปริญญาโท รวม