การละเล่นพื้นบ้าน

กกาารรลละะเเลล่น่นพพนื้ ืน้ บบ้า้านน (งูกินหาง)

เกล็ดความรู้ ความเปน็ มาของการละเลน่ พน้ื บ้านไทย การเล่นของไทยมีมาต้ังแต่สมัยโบราณ ที่ไม่ทราบชัดเจนว่าเมื่อไหร่ มี แต่การสั นนิษฐานกันตามประวัติศาสตร์และหลักฐานที่ปรากฏตามท่ีมีการ จารึกไวเ้ ท่านั้น ซ่ึงปรากฏหลักฐานว่ามีมาตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัย จากข้อความใน หลักศิลาจารึกของพ่อขุนรามคาแหง และหลักฐานที่ปรากฏในหนังสือ วรรณคดี และภาพจิตรกรรมฝาผนัง ซ่งึ มีการสืบทอดวิธีการเล่นกันมาอย่างต่อเนื่อง และ ปรับให้เข้ากับแต่ละยุคสมัย โดยการเล่นของไทยได้สอดแทรกไปกับประเพณี และวัฒนธรรมไทยในสมัยก่อน เพื่อให้เกิดความสนุกสนานบันเทิงควบคู่กันไป กับการทางาน ท้ังในชีวิตประจาวันและเทศกาลงานบุญ ตามระยะเวลาแห่ง ฤดูกาล การละเล่นพ้ืนบ้านไทยในปจั จบุ นั การละเล่นของเด็กไทยในปัจจุบัน เด็กผู้หญิงเล่นตุ๊กตากระดาษชุดขาย ของพลาสติกเลียนแบบของจริง วิดีโอเกม เด็กผู้ขายก็เล่นปืน จรวด เกมกด และเครื่องเล่นต่าง ๆ ซ่งึ มีขายมากมาย และมีการละเล่นหลายชนิดท่ีนิยมเล่นทั้ง ในเด็กชายและเด็กหญิง นอกจากนั้ นยังเล่นตามฐานะและเศรษฐกิจของ ครอบครัว ดังนั้น การละเล่นของเด็กไทยสมัยก่อนจึงค่อย ๆ เลือนหายไปทีละ น้อย ๆ จนเกือบจะสูญหายไปหมดแล้ว เช่น กาฟักไข่ เขย่งเก็งกอย ข่ีม้าส่งเมือง ขี้ตู่กลางนา เตย งูกินหาง ช่วงชัย ชักเย่อ ซ่อนหา มอญซ่อนผ้า ไอ้โม่ง ต่ี รีรี ข้าวสาร ตั้งแต่ ฯลฯ

กิจกรรมการละเล่นพนื้ บา้ น การละเล่นพ้ืนบ้านหรือเกมเปน็ วธิ ีการในการกระต้นุ ให้ นักเรียนมีการเคล่อื นไหวออกแรงมากข้ึน และยงั ได้ความ สนุกสนานเพลิดเพลนิ ฝกึ ความวอ่ งไว และไหวพริบไปพร้อมกัน )กิจกรรมการละเล่นพน้ื บ้าน (งูกินหาง วัตถุประสงค์ในการเล่น 1. เพ่ือให้ผูเ้ ล่นเกิดความสามัคคีในหมคู่ ณะ ทางานเป็น กล่มุ รู้จกั ชว่ ยเหลือกัน 2. เพ่ือให้ผู้เล่นรู้จกั การต่อสู้เพอื่ เอาตัวรอดเม่ือภัยมาถึง ตัว 3. เพอื่ ให้ผูเ้ ล่นฝึกร่างกายให้แขง็ แรง และจิตใจเบกิ บาน สนุกสนานไปด้วย 4. เพอ่ื ส่งเสริมฝึกฝนการใช้ภาษา 5. เพ่อื ฝึกการเข้าแถวอยา่ งเป็นระเบยี บ 6. เพ่อื ส่งเสริมฝึกฝนปฏิภาณไหวพริบ วิธีการเล่น เริ่มจากเส่ี ยงทาย ใครแพ้ต้องไปเป็น “พ่องู” ส่ วนผู้ชนะที่มีร่างกาย แขง็ แรง ตัวใหญ่ จะเป็น “แม่งู” ไว้คอยปกป้องเพ่ือน ๆ คนอื่นท่ีเป็น “ลูกงู” จากนั้น “ลูกงู” จะเกาะเอวแม่งูและต่อแถวกันไว้ ยืนเผชิญหน้ากับ “พ่องู” จากนั้นจะเขา้ สู่บทร้อง จากนั้นพ่องูจะพูดว่า “กินหัวกินหางกินกลางตลอดตัว” แล้วว่ิงไล่จับลูกงูท่ี กอดเอวอยู่ ส่วนแม่งูก็ต้องป้องกันไม่ให้พ่องูจับลูกงูไปได้ เม่ือลูกงูคนไหน ถูกจับ จะออกจากแถวมายืนอยู่ด้านนอก เพ่ือรอเล่นรอบต่อไป หากพ่องู แยง่ ลูกได้หมด จะถือว่าจบเกมแล้วเริ่มเล่นใหม่ โดยพ่องูจะกลับไปเป็นแม่งู ต่อในรอบต่อไป

เพลงประกอบการเล่น พ่องู : แม่งูเอ๋ยกินน้าบอ่ ไหน แม่งู : กินนา้ บ่อโสกโยกไปโยกมา (พร้อมแสดงอาการส่ายตัวไปมา) พอ่ งู : แม่งูเอ๋ยกินน้าบอ่ ไหน แมง่ ู : กินนา้ บอ่ หินบนิ ไปบินมา (พร้อมแสดงอาการบนิ ไปบนิ มา) พอ่ งู : แม่งูเอ๋ยกินนา้ บ่อไหน แมง่ ู : กินน้าบ่อทรายยา้ ยไปยา้ ยมา (พร้อมแสดงอาการส่ายตัวไปมา) พ่องู : กินหัวกินหางกินกลางตลอดตัว ประโยชน์ของการเลน่ เพอื่ หัดให้เป็นผู้มีไหวพริบดี รู้จกั ทีหนีทีไล่ ฝึกร่างกายให้แข็งแรง และจิตใจเบิกบานสนุกสนานไปด้วย

สร้างสรรค์ผลงานโดย นางสาวพมิ พ์ชนก ศรีบุญโรจน์ รหัสนักศึกษา 63410101003 สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด