เอกสารผลการปฏิบัติงานที่ดี (Best Practice) ประจำปีงบประมาณ 2565 กศน.ตำบลโคกกลาง อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์

1 เอกสารผลการปฏบิ ัติงานทด่ี ี (Best Practice) ประจำปีงบประมาณ 2565 กศน.ตำบลโคกกลาง ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอลำปลายมาศ จงั หวดั บุรรี ัมย์

2 คำนำ เอกสารผลการปฏิบัติงานที่ดี (Best Practice) เล่มน้ี จัดทำข้ึนเพ่ือรายงานผลการดำเนินงาน ท่ีประสบผลสำเร็จ ของ กศน.ตำบลโคกกลาง ตามยุทธศาสตร์การพัฒนา นโยบายและจุดเน้นการ ดำเนินงาน การศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สอดคล้องกับยุทธศาสตร์และจุดเน้นการ ดำเนินงานการศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดบุรีรัมย์ และยุทธศาสตร์และจุดเน้น การดำเนินงานการศึกษานอก ระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอลำปลายมาศ ตลอดจนบรบิ ทและความต้องการ ของกลุ่มเปา้ หมายในพื้นท่ี เพื่อกำหนดเป็นแนวปฏิบตั ิและแนวทางในการดำเนินงานให้เป็นไปตามเป้าหมาย ท่ีตง้ั ไว้อย่างมปี ระสิทธิภาพ และ ประสิทธิผลต่อไป เอกสารผลการปฏิบัติงานท่ีดี (Best Practice) เล่มนี้ ประกอบด้วย (1) ชื่อโครงการ/กิจกรรม (2) ความเป็นมาของโครงการ/กิจกรรม (3) ขั้นตอนการดำเนินงาน (4) ความสำเร็จท่ีเป็นจุดเด่นของโครงการ/ กิจกรรม (5) รางวัลแห่งความสำเร็จของโครงการ/กิจกรรม (6) ข้อคิดควรคำนึงในการนำไปขยายผลหรือ นำ โครงการน้ีไปทำ และ (7) ขอ้ มูล/หลักฐานอ้างองิ เอกสารผลการปฏิบัติงานที่ดี (Best Practice) กศน.ตำบล โคกกลาง ประสบความสำเร็จได้ ด้วยดี เน่ืองจากได้รับการสนับสนุนจาก นายวัชรินทร์ เขียวอ่อน ผู้อำนวยการ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ ตลอดจนคณะครู บุคลากรทางศึกษา และ นักศึกษาทกุคนของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอ ลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ ที่ให้ข้อมูลส่งเสริมและสนับสนุนในการจัดกิจกรรมการศึกษานอกระบบและ การศกึ ษาตามอธั ยาศัยเป็นอย่างดี หวังเปน็ อยา่ งยิ่งวา่ เอกสารฉบบั นี้จะเปน็ ประโยชน์ สำหรบั ใช้เป็นแนวทางในการ พัฒนาการจดั การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั ขอขอบพระคณุ ทกุ ทา่ นมา ณ ที่น้ีด้วยดี นายณฐั พงศ์ ศลิ แสน ครู กศน.โคกกลาง ผูจ้ ัดทำ

3 สารบญั หน้า คำนำ ………………………………………………………………………………………………………………………………… สารบญั ……………………………………………………………………………………………………………………………… ชือ่ โครงการ/กิจกรรม………………………………………………………………………………………………………………..…1 ความเปน็ มาของโครงการ/กจิ กรรม........................................................................................................... 1 ขนั้ ตอนการดำเนินงาน……………………………………………………………………………………………………………...... 1 ปจั จัยสู่ความสำเรจ็ ……………………………………………………………………........................................................ 2 ผลสำเรจ็ จากการดำเนนิ งาน………………………………………………………........................................................ 2 ประโยชน์ทไี่ ด้รบั …………………………………………………………………………………............................................ 4 คณะผู้จัดทำ …………………………………………………………………………………………………………..…………………..

4 Best Practice กศน.ตำบลโคกกลาง ชื่อผลงาน ศูนย์เรียนรู้หลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหมป่ ระจำตำบล ชื่อเจ้าของผลงาน กศน.ตำบลโคกกลาง 1.ความเป็นมา สถานศึกษาในสังกัด สำนักงานกศน.จังหวัดบรุ รี ัมย์ ไดท้ ำพิธเี ปิดศนู ย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง และเกษตรทฤษฎีใหม่ ได้ดำเนินการจัดต้ังศูนย์เรียนเรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ประจำตำบล ได้ดำเนินการเปิดพร้อมกันหมดทุกตำบลทั่วประเทศ ส่วนกลางจัด ณ หอประชุมวายุภักษ์ ชั้น 4 อาคารศูนยป์ ระชุมวายภุ ักษ์ โรงแรมเซ็นทาราศูนย์ราชการและคอนเวนชันเซ็นเตอร์แจ้งวัฒนะ กรุงเทพมหานคร โดยการจัดตั้งศนู ย์ดังกลา่ วมีวัตถุประสงคด์ ังต่อไปนี้ 1.เพื่อขยายผลอนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำรติ ามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ของพระบาทสมเดก็ พระเจา้ อยหู่ ัวส่ปู ระชาชน 2.เพื่อสร้างความร่วมมือในการจดั ตั้งหมู่บ้านการเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท 3.เพื่อสนบั สนนุ แนวทางการเผยแพรอ่ งค์ความรตู้ ามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎี ใหม่ผา่ นกลไกลการเรียนรขู้ องการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั 4.เพ่ือร่วมกันดา้ นการรกั ษาความมั่นคงสถาบนั หลกั ของชาติโดยให้นักศกึ ษา กศน.และประชาชนได้ ตระหนกั รแู้ ละเห็นความสำคญั ของชาติ ศาสนาและพระมหากษตั รยิ ์ 5.เพ่ือเผยแพร่องคค์ วามรูใ้ ห้เกดิ การจดั การความรู้ของชุมชนในรปู แบบชุมชนศึกษาตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ทคี่ นไทยควรยึดถอื เป็นแนวทางในการประยุกต์ใช้ในการดำเนินชวี ติ อยา่ งมี คุณค่า อันเป็นเป้าหมายในการพัฒนาไปสู่ศูนย์การเรียนรู้ปรชั ญาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎี ใหมป่ ระจำตำบลต่อไปอยา่ งยั่งยนื 2.วิธกี ารดำเนินงาน ขัน้ ตอนของการวางแผน (Plan) 1.ศกึ ษาสภาพปัจจุบันและความตอ้ งการของผเู้ รยี น 2.วิเคราะห์บรบิ ท กศน.ตำบลโคกกกลาง วา่ มคี วามพร้อมมากน้อยเพยี งใด โดยนำประสบการณ์จากปที ี่ ผา่ นมาทบทวน 3.วางแผนการดำเนินงาน 3.1แต่งตงั้ คณะทำงาน 3.2จดั ทำปฏิทินการปฏิบัตงิ าน 3.3หาสอื่ แหลง่ เรียนรู้ ภูมิปญั ญาท้องถนิ่ และนวตั กรรมเพอ่ื การเรยี นรู้ 3.4ผ้ปู ระชาสมั พนั ธ์ 3.5กำหนดการจดั กิจกรรมการศึกษาต่อเนอ่ื ง การจัดการศึกษาเพื่อพฒั นาสงั คมและชุมชน และ การศึกษาข้ันพน้ื ฐาน

5 ขนั้ ตอนดำเนินงาน (Do) 1.ประชมุ ชีแ้ จงรายละเอยี ดศนู ย์เรยี นรู้ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎใี หม่ ประจำตำบล ผูเ้ กย่ี วขอ้ งโดยเน้นให้ผเู้ รียนคดิ กิจกรรมทีส่ อดคล้องกับค่านยิ ม 12 ประการ และเศรษฐกจิ พอเพียง โดยมีการจัดกจิ กรรมการศึกษาตอ่ เนอ่ื ง การจัดการศึกษาเพอ่ื พัฒนาสงั คมและชุมชน การศึกษาข้ันพืน้ ฐาน 2.ผู้ท่ีสนใจเตรียมตัวเตรยี มความพร้อม 3.ประสานปราชญ์และภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ 4.ดำเนนิ การตามแผน ขัน้ ตอนการตรวจสอบ (Check) 1.นิเทศ กำกับ ติดตามและประเมินผล 2.จัดทำทะเบียนแหล่งเรียนรู้ เผยแพร่สู่สาธรณชน 3.ประเมินผลการดำเนนิ กิจกรรม ขัน้ ตอนการปรับปรุงและพฒั นา (Act) 1.แลกเปลยี่ นเรียนรู้ เพ่ือเป็นแนวทางพิจารณาในการปรบั ปรุงกจิ กรรมเพอื่ ให้เกิดประสทิ ธิภาพ ตอ่ ผู้เรยี นอยา่ งสงู สดุ 2.มีการจดั กิจกรรมสง่ เสริมและพัฒนาศกั ยภาพของผ้เู รียนและประชาชน 3.ปจั จยั สู่ความสำเรจ็ 1.ผู้เรยี นเข้ารว่ มมคี วามพร้อมในการสรา้ งองค์ความร้ดู ้วยตนเองและรักการเรียนรู้ 2.เปิดโอกาสให้ผ้เู รียนไดร้ ู้จกั วิเคราะห์ความสามารถของตนเอง และนำเอาความรู้ ความถนัดของตนเอง มาใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์และสามารถเผยแพรแ่ ก่บุคคลอื่นได้ 3.ครมู ีความรู้ความเข้าใจในการบรู ณาการให้ความร่วมมือ รว่ มใจกนั อยา่ งเต็มทแ่ี ละเตม็ ใจ 4.ผู้เรยี นสามารถนำเอาองค์ความรใู้ นหลากหลายวชิ ามาประยกุ ตใ์ ช้ได้อยา่ งเหมาะสม 5.การสนับสนนุ จากคณะกรรมการกศน.ตำบล อาสาสมัคร ผปู้ กครองและประชาชน ในดา้ นการให้ความ รว่ มมอื 6.ผบู้ ริหารมีการสนบั สนุนที่ดี 4.ผลสำเร็จจากการดำเนนิ งาน จากการดำเนินงานการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นและการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพีย งมาใช้ในการ ถ่ายทอดองค์ความรู้ในการจัดกิจกรรมการศึกษาเรียนรู้ท่ีใกล้ตัว โดยมีนายเจริญ สุขวิบูลย์ ชาวสวนเกษตร ผสมผสาน ทคี่ ลกุ คลอี ยู่กับการเกษตรมาเกอื บ 20 ปี ถอื เปน็ บคุ คลทส่ี รา้ งแรงบันดาลใจให้กับชาวบ้านในพ้นื ท่ี หัน มาทำเกษตรผสมผสาน หรอื เกษตรทฤษฎีใหม่ ตามแนวพระราชดำริ เป็นเกษตรต้นแบบอยา่ งแท้จริง เน่อื งจากว่า การทำการเกษตรครอบคลมุ ทกุ อย่าง ไม่วา่ จะเปน็ ในส่วนของ

6 พชื ไม้พุ่มอย่าง ไผ่ ท่ีสรา้ งรายได้จากการนำเอาหน่อไม้จากต้นไผม่ าขาย และยังมกี ารเจาะน้ำจากก่อไผ่เพื่อไปขาย ถือวา่ เป็นการสร้างรายได้ท่ีดีเลยทีเดียว นอกจากนี้ ยังมรี ายได้เสริมเขา้ มาจากการทำปุ๋ยหมักชีวภาพขาย ที่ได้มา จากการเลี้ยงโค โดยวิธีการทำปุ๋ยหมัก จะนำมลู โคมาทำตามกระบวนการและปลอ่ ยท้ิงไวใ้ หค้ รบกำหนดวนั จากน้ัน นำมาขายและสามารถใช้กับพืชท่ปี ลกู ภายในสวนของเขาเองอกี ด้วย “ด้วยประสบการณ์มากถึง 10 กว่าปี ท่ีคลุก คลีอยู่กบั การเกษตร ศกึ ษาเรียนรูท้ ุกอย่างทเี่ กี่ยวกับเกษตร จนทำให้ได้รับการยกยอ่ งจากชาวบ้านในพื้นทีว่ ่า เป็น บคุ คลท่ีประสบความสำเรจ็ จนมคี นเข้ามาขออบรมเพื่อนำไปพัฒนาในพื้นที่ของตนเองต่อไป”และก่อนท่จี ะมาทำ ศนู ย์การเรียนรู้เกษตรแบบผสมผสานว่า เร่ิมทำเมื่อตอนปี พ.ศ. 2540 สว่ นหนง่ึ ก็ได้วิธคี ิดมาจากการอ่านหนังสือ ต่างๆ ทีเ่ ก่ยี วกับการเกษตร และนิตยสารเทคโนโลยชี าวบา้ นเป็นอีกหนึง่ แรงผลักดันท่ีทำให้เกิดความสนใจท่ีจะทำ การเกษตรการเลี้ยงปลาในกระชงั การปั๊มนำ้ บาดาลแบบประหยัดพลงั งาน โดยใชพ้ ลังงานแสงอาทติ ย์ ซึง่ ช่วงเวลา นั้นเป็นช่วงทกี่ ำลังเร่ิมมีแนวคิดเกยี่ วกบั เกษตรทฤษฎใี หม่เกดิ ขึ้นมา เช่น การจดั สรรพ้ืนทที่ ำมาหากิน การรวมกลุ่ม ขยายเป็นสหกรณ์ จนถึงขั้นการขยายใหเ้ ป็นธุรกิจต่างๆ ตามทฤษฎีของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอ ดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ 9 ต่อมาในปี 2551 คุณเจริญ เริ่มเห็นแนวเกษตรแบบพอเพียงแบบผสมผสาน ตาม หลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงรชั กาลท่ี 9 ท่ีทรงวางแนวทางไว้ ทำใหค้ ุณเจรญิ มองเห็นภาพชัดเจนขึ้น คือการอยู่แบบพ่ึงพาตัวเองอย่างครบวงจร ทำไม่เยอะ ทำนอ้ ยๆ แตม่ ีกำลังใจที่จะทำการเกษตรอยู่ตลอดเวลา “ตัว ผมเองก็เลยคิดถึงเรื่องเกษตรพ่ึงพาตัวเองตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ถือว่าเป็นทางรอดท่ีสำคัญมาก หน่วยงานจากทางภาครัฐ อย่าง กรมส่งเสริมการเกษตร เปน็ ตัวนำในการชี้ถงึ ข้ันตอนของแต่ละขั้นว่าเป็นอย่างไร ถือว่าเป็นประสบการณ์ท่ีดีให้เราได้เรียนรู้เกษตรทฤษฎีใหม่ โดยมีคนมาศึกษาดูงานในพ้ืนท่ีของผม ก็ทำให้เขามี แนวทางนำกลับไปใชใ้ นพ้นื ท่ขี องตนเอง จนเกิดเป็นอาชีพและมรี ายไดอ้ ย่างย่ังยืน” คุณเจริญ กล่าว โดยเกษตรทฤษฎีใหม่คือ การแบ่งโซนพื้นที่ คุณเจริญ บอกว่า ที่ดินแปลงนี้มีจำนวน 15 ไร่ ก่อนท่ีจะมี การแบง่ ตามแนวเกษตรทฤษฎีใหม่ อย่างการแบง่ แบบ 30 : 30 : 10 หลงั จากนั้น ปลกู พืชผลตา่ งๆ เมือ่ ปลูกเสร็จ ก็ตอ้ งพบเจอกับปัญหาตา่ งๆ ท่ีตามเข้ามา หนง่ึ ในนนั้ ก็มปี ัญหาเรื่องน้ำท่วม ซ่งึ เปน็ ปัญหาที่เกษตรกรต้องเจอเกือบ ทกุ ราย ฉะน้ัน คุณเจริญต้องมาดูวา่ มีพืชชนิดไหนบา้ งท่นี ้ำท่วมแล้วไม่ตาย และพืชชนิดไหนบ้างที่น้ำท่วมแล้วตาย ก็ลองผิดลองถูก เพราะบางทตี ้นไม้ถา้ ตามหลกั วชิ าการแล้ว จะบอกได้เลยวา่ ต้นนี้เป็นต้นท่ีทนน้ำ แต่พอมาเจอน้ำ ทว่ มก็ทำให้ตายได้ ซ่ึงต้องใช้เวลาในการทดลองและฟ้ืนฟพู อสมควร “อันน้ีก็เป็นเรื่องเกษตรที่ทำ เปน็ เกษตรแนว ผสมผสาน พอทำไปทำมา ก็มีหน่วยงานจากทางภาครัฐเข้ามาสนับสนุน มาส่งเสริม เลยหันมาเข้าสู่กระบวนการ และวธิ ีการต่างๆ ตามปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงอย่างเต็มรปู แบบ”ทั้งน้ี ศนู ย์การเรยี นร้เู กษตรทฤษฎใี หม่ อำเภอลำ ปลายมาศ จังหวัดบุรรี ัมย์ เปน็ ศูนย์การเรียนรูท้ ่ีสำนักงานเกษตรอำเภอได้สนับสนุนและส่งเสริม ด้านวชิ าการและ ด้านปัจจัยในการผลิต ซ่ึงก็เป็นจุดเรียนรู้ให้กับเกษตรกรโดยทั่วไป โดยในแต่ละปีจะมีเกษตรกรจากในพื้นท่ีและ พื้นท่ีใกล้เคียงเข้ามาศึกษาอบรมดูงานกว่า 1,000 คน ต่อปี และหลังจากผ่านการอบรมดูงาน ก็จะมีการติดตาม ผลว่ามีการพัฒนาไปมากน้อยแค่ไหน สำหรับผลตอบรับก็ถือว่าดี เพราะมีเกษตรกรปฏิบัติตาม ถือว่าเป็นผลตอบ

7 รับท่ีดี และสร้างงานสร้างอาชีพให้กบั ชาวบ้านได้ใน ระดับดีเลยทีเดียวต้นไผ่ท่ีปลูกไว้สร้างรายได้หลากหลาย ปุ๋ย คอก ไดจ้ ากมูลโคทีเ่ ล้ียงไว้ วิธกี ารทำป๋ยุ โดยมีนายเจรญิ สุขวิบูลย์ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลโคกกลาง ประจำศูนย์เรียนรู้เครือข่ายปราชญ์ ชาวบ้านอีโต้น้อย เป็นผู้ให้ความรู้ในการจัดกิจกรรมในแต่ละคร้ัง และนายเจริญยังได้ถูกเลือกให้เป็น เกษตรกร ตน้ แบบ Master Trainer ประจำตำบลโคกกลาง เพื่อให้เขา้ รว่ มโครงการเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer 5.ประโยชน์ทไ่ี ด้รบั จากการดำเนินงานแบบมีส่วนร่วม และฝึกให้ผู้เรียนได้รู้จักการนำองค์ความรู้และประสบการณ์มา ประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรมมปี ระโยชน์แก่ผเู้ รียน ขา้ พเจ้าขอรับรับรองวา่ รายงานดงั กลา่ วเปน็ ความจรงิ ทุกประการ ลงชื่อ………………………………………………. (นางสาวฐติ มิ าไพ แสนมณี) ตำแหน่ง ครู กศน. ตำบลโคกกลาง วันที่ 31 เดือน มีนาคม พ.ศ. 2565 ความเห็นของผอู้ ำนวยการ กศน. อำเภอ/เขต .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ……………………………………………………………….. (นายวัชรนิ ทร์ เขยี วอ่อน) ตำแหนง่ ผู้อำนวยการ กศน.อำเภอลำปลายมาศ วนั ที่ 31 เดือน มนี าคม พ.ศ. 2565